سال جاری ( 2011 میلادی ) مصادف بود با پنجاهمین سالگرد اولین پرواز بالگرد شینوک Chinook . بالگردی که پس از گذشت 50 سال ، نه تنها هنوز جانشینی برای ان در غرب وجود ندارد ، بلکه قرار است که تولید ان تا سال 2019 ادامه یابد – 58 سال پس از اولین پرواز . به علاوه ، شینوک بالگردی است که در کشور ما نیز به خوبی درخشیده است . به ویژه در طی جنگ سخت و طولانی تحمیلی – هر چند ، اطلاعاتی در این زمینه ، نظیر اکثر موارد از جنگ تحمیلی ، منتشر نشده است .
انچه که در پی می اید ، داستان مختصری است از اغاز برنامه و تکامل این بالگرد قدرتمند و موفق ، در طی بیش از 50 سال گذشته ، با اذعان به اینکه داستان کامل شینوک را نمی توان حتی در چندیم جلد کتاب نیز شرح داد .
اغاز برنامه :
داستان شینوک به چند سال پیش از 50 سال قبل بازمی گردد .در واقع ، داستان ان ریشه در تصمیم سال 1955 ( 1334 ) نیروی زمینی ایالات متحده امریکا مبنی بر استفاده از بالگرد به جای هواپیماهای " پرواز و فرود کوتاه " ( STOL ) توسط یگانهای هوانیروز این کشور برای پشتیبانی از واحدهای ارتشی ، دارد . تا پایان سال 1956 ( 1325 ) ، نیازهای نیروی زمینی امریکا برای چنین بالگردی تعیین و فرموله شد . در همین زمان ، شرکت هواپیماسازی ورتول " ( Vertol Aircraft Corporation ) مطالعه در مورد یک سری از بالگردها را برای پاسخگویی به نیازهای نظامی اغاز کرد . " پیازکی " ، بنیانگذار این شرکت که همواره طرفدار طرح " ملخ پشت سر هم : بود ، در مه 1957 ( اردیبهشت 1336 ) طرح مدل 107 ( Model 107 ) را بر مبنای بکارگیری از موتور توربینی و استفاده از ملخ و سیستم انتقال نیروی بالگرد H-21 ارائه کرد .
نمونه تولیدی مدل 107 که ورتول 107 نامیده میشد ، اولین پرواز خود را در اوریل 1958 ( 2 اردیبهشت 1337 ) انجام داد . تا این زمان ، نیروی دریایی جزییات بیشتری از مشخصات مورد نیاز برای بالگرد " ترابری تهجمی متوسط " ( Medium Assault Transport ) را منتشر کرده و از شرکتهای مختلف دعوت کرد تا طرح های پیشنهادی خود را ارائه کنند .
در طی سال 1958 ( 1337 ) به نظر می امد که نیازهای هر دو نیروی زمینی و دریایی امریکا قابل پاسخگویی با یک طرح مشترک با وزن ناخالص 31400 پوند ( 14240 کیلوگرم ) و استفاده از 3 دستگاه موتور توربوشفت T-55 است . در سپتامبر 1958 ( شهریور 1337 ) ، طرح پیشنهادی شرکت ورتول به عنوان بهترین طرح پیشنهادی انتخاب شد . در پی ان ، طرح پیشنهادی به منظور کاستن از هزینه ها تغییر کرد و بر استفاده از 2 موتور – ضمن حفظ مقدورات عملیاتی – تاکید گردید .
با تغییر در طرح ، بالگرد جدید ، ورتول مدل 114 نامیده شد و نیروی زمینی قراردادی برای ساخت 5 فروند نمونه ازمایشی از ان را در ژوئن 1959 ( خرداد 1338 ) امضا کرد .
پیش از امضای این قرارداد ، نیروی زمینی در ژوئیه 1958 ( تیر 1337 ) ساخت پیش نمونه هایی از مدل 107 با عنوان YHC-1 A را به عنوان بالگرد ترابری سبک احتمالی و نیز ، کسب تجربه با موتورهای توربینی ، سفارش داد . سپس ، وقتی که مدل 114 سفارش داده شد ، YHC-1 B نامگذاری گردید – با این فرض ، بسیار دور از واقعیت بود . در واقع ، این دو نمونه ، به جز طرح های ملخ های پشت سر هم ، شباهت سازه ای اندکی با یکدیگر داشتند . لذا زمانی که وزارت دفاع امریکا در ژوئیه 1962 ( تیر 1347 ) برنامه شماره گذاری مشترک را اغاز کرد ، بالگرد بزرگتر ، H-47 نامگذاری شد ، در حالیکه نمونه کوچکتر – که چیزی فراتر از نمونه ازمایشی برتای نیروی زمینی به شمار نمی رفت – توسط نیروی دریایی و تفنگداران انتخاب شده و H-46 نامیده شد .
ویژگی های تعیین شده برای بالگرد ترابری جدید شامل توانایی حمل 6000 پوند ( 2720 کیلوگرم ) بار به فاصله 115 مایلی ( 185 کیلومتری ) و بازگشت با نیمی از این بار ، بدون نیاز به سوختگیری ؛ توانایی حمل 15570 پوند ( 7070 کیلوگرم ) بار به فاصله 23 مایلی ( 37 کیلوگرمی ) و بازگشت بدون بار و نیز ، دارا بودن برد عبوری 1160 مایل ( 1865 کیلومتر ) بود . سرعت زیاد ، مورد نیاز نبود ؛ ولی قابلیت پرواز درجا ، خارج از تاثیر زمین ( تشکیل هوای فشرده در زیر بالگرد ) در ارتفاع 6000 فوت ( 1830 متر ) در دمای 95 درجه فارنهایت ( 35 درجه سانتیگراد ) ، از سخت ترین ملزومات عملیاتی به شمار می امدند . دیگر نیازهای اجباری برای این بالگرد عبارت بودند از : توانایی حمل توانایی محموله های استاندارد قابل ترابری هوایی ، بارگیری از راه در بزرگ عقب و داشتن فضای کافی برای حمل 33 سرباز و یا 24 برانکارد .
مشخصات محموله تعیین شده توسط نیروی زمینی ، ابعاد داخل کابین مدل 114 را تعیین کرد که دارای 30 فوت ( 9/15 متر ) طول ، 90 اینچ ( 2/28 متر ) پهنا و 78 اینچ ( 1/98 متر ) ارتفاع بود . هر یک از دو موتور T-55 ساخت شرکت لایکامینگ ) Lycoming ) نمونه های ازمایشی 1940 اسب بخار توان داشتند که در نمونه های عملیاتی ( مدل ( A به 2200 اسب بخار افزایش یافت و در نمونه های بعدی به افزایش توان خود ادامه داد .
اولین نمونه از 5 فروند YHC-1 B که بعدها YCH-47A نامگذاری گردید ، در 28 اوریل 1961 ( 8 اردیبهشت 1340 ) از خط تولید خارج و برای انجام ازمایشات زمینی مورد استفاده قرار گرفت . در پی ان ، دومین نمونه تولیدی شینوک اولین پرواز خود را در 21 سپتامبر ( 30 شهریور ) همان سال انجام داد.
اولین فروند از 5 فروند YHC1- B که بعدها YCH-47A نامگذاری گردید ، در 28 اوریل 1961 ( 8 اردیبهشت 1340 ) از خط تولید خارج و برای انجام ازمایشات زمینی مورد استفاده قرار گرفت . در پی ان ، دومین نمونه تولیدی شینوک اولین پرواز خود را در 21 سپتامبر ( 30 شهریور ) همان سال انجام داد .
اولین نمونه تولیدی این بالگرد در 16 اوت 1962 ( 25 مرداد 1341 ) به نیروی زمینی امریکا تحویل شد و در پی شدت گرفتن مداخله امریکا در ویتنام و افزایش فعالیت های هوانیروز امریکا در ویتانم ، باعث شد که ناگهان سفارش تولید این بالگرد به 2 برابر افزایش یابد .
ادامه دارد...
منبع : دو ماهنامه هواپیما / ش 11
علاقه مندی ها (Bookmarks)