گلکاری به صورت عملی

[*FATIMA*]

هفت مرحله در تعویض گلدان
بهترین زمان تعویض گلدان فصل بهار است که گیاه تا رسیدن زمستان و توقف در رشد زمان کافی برای توسعه در اختیار دارد . اندازه گلدان فقط باید یک درجه بزرگتر از گلدان قبلی باشد .
1/ اگر گلدان کهنه است کاملاً تمیز کنید تا منافذ آن باز شود . چنانچه گلدان نو است برای چند ساعت در آب بگذارید تا سیراب شود .
2/ سوراخ زهکش را بازدید کنید و روی آن مقداری تکه های گلدان شکسته و یا سنگریزه بریزید و لایه ای از کمپوست اضافه کنید .
3/ یک ساعت قبل از خارج کردن گیاه گلدان را آبیاری کرده و مطابق شکل در دست بگیرید و با زدن به لبه ای سخت آنرا خارج کنید .
4/ تکه گلدان های شکسته سابق را حذف کرده و ریشه های اضافی و پوسیده را هرس کنید . مقداری از کمپوست کهنه بتراشید و چند سانتیمتر از خاک رویی حذف کنید .
5/ حجم ریشه را درون گلدان گذاشته و محل قرار گرفتن را حدس بزنید و در صورت لزوم خاک اضافه کنید .
6/ کمپوست به گلدان اضافه کنید تا کلیه اطراف گیاه از خاک پر شود . با فشار انگشتان خاکها را فشرده تا هوای ریشه ها خارج شوند .
7/ گلدان را به خوبی آبیاری کرده و برای یک هفته در سایه نگهدارید . برای جلوگیری از پژمردگی هر روز آب فشانی کنید سپس به محل اصلی ببرید .
تهیه و تنظیم ک سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

عوارض و درمان
برگها حالت شادابی خود را از دست داده اند :
نور شدید این حالت را باعث میگردد . حمله کنه قرمز نیز این نشانه را بروز میدهد . کثیف بودن برگها و اختلال در فتوسنتز نیز میتواند عامل دیگری برای این عارضه باشد .
نوک و حاشیه برگها قهوه ای و خشک میشوند :
اگر حاشیه برگها سبز و فقط نوک آنها آسیب دیده اند هوای خشک و یا صدمه های مکانیکی میتواند عامل آن باشد اما اگر حاشیه ها نیز زرد و قهوه ای رنگ شده اند عوامل زیادی مانند افراط و تفریط در آبیاری زیاد و یا کم بودن نور و درجه حرارت عامل آن هستند .
برگها پژمرده شده اند :
افراط و تفریط در آبیاری و یا باتلاقی شدن و مساعد نبودن وضع زهکش و نور و حرارت زیاد و آفات و همچنین فرا رسیدن هنگام تعویض گلدان میتواند عامل این نارسایی باشد .
برگها در گیاه جوان شروع به ریزش کرده اند :
عوامل متعددی این عارضه را باعث میگردند . گیاه جوانی که گلدان آن به تازگی تعویض شده است ریزش برگها در بعضی مواقع طبیعی است . اصولاً شوک وارده به هر علت مانند جابه جا شدن گیاهان حساس مانند گل کاغذی از محلی به محل دیگر یا از درجه حرارت و شرایط نوری خاص به حرارت و نور شدید دیگر میتواند باعث این عارضه باشد .
برگهای پایینی خشک شده و میریزند :
دو عامل مهم باعث این عارضه میگردند . نور بسیار کم ، درجه حرارت خیلی بالا
برگهای بالایی زرد میشوند اما سقوط نمیکنند :
این عارضه مربوط به آبیاری با آب سنگین و یا استفاده از خاکهایی است که کلسیم آنها زیاد است .
لکه هایی با اشکال مختلف روی برگها مشاهده میگردند :اگر لکه ها موجدار و قهوه ای هستند مربوط به کمبود در آبیاری است . چنانچه لکه ها نرم و قهوه ای تیره هستند نتیجه پرآبی است . آبیاری با آب خیلی سرد ، نور خیلی شدید ، قرار گرفتن برگ در معرض گازها و ابتلاء به بیماریها و آفات ، لکه هایی سفید رنگ را باعث میگردند . جویده شدن برگها و مشاهده پودرهای سفید و خاکستری روی برگ به علت حمله قارچها و آفات است .
برگها میپیچند و میریزند :
این علامت مربوط به افراط در آبیاری و پایین بودن بیش از حد درجه حرارت است .
ریزش ناگهانی برگها :
تغییر ناگهانی در درجه حرارت و شدت نور و عدم آبیاری و خشکی دیدن گیاه و همچنین صدمه دیدن ناگهانی و فوری ریشه این عارضه را باعث میگردند .
برگها زرد شده و میریزند :
اگر برگهای پایینی و پیر هستند که به نوبت زرد شده و میریزند کاملاً طبیعی است اما اگر چند برگ با همدیگر به این عارضه مبتلا میشوند احتمال افراط در آبیاری و برعکس خشکی دیدن گیاه فراوان است .
برگهای جوانه انتهایی کوچک مانده و رنگ پریده هستند :
این علائم در اوایل بهار و اواخر زمستان با گرم شدن هوا و مرطوب بودن زیاده از حد کمپوست ظاهر میشوند . گیاه را به محل پرنورتر منتقل و آبیاری را کمتر کنید . اگر در فصل رشد نیز این نشانه ها برطرف نشدند کمبود در مواد غذایی و نور میتوانند این عارضه را سبب گردند .
گلها تشکیل نمیگردند :
اگر گیاه بالغ شده و فصل گلدهی فرار رسیده اما گلها تشکیل نمیشوند کمبود در نور و عادی نبودن طول روز و ساعات نورگیری ، افراط در اضافه کردن مواد غذایی خصوصاً ازت ، هوای خشک ، حمله تریپس و یا فرا رسیدن هنگام تعویض گلدان میتواند از عوامل این عارضه باشد .
گلها فوراً پژمرده میشوند :
کم آبی ، هوای خشک ، کمبود در میزان نور و بالا بودن درجه حرارت از عوامل ذکر شده اند .
برگها سوراخ سوراخ شده اند :
عوامل فیزیکی مالش به دست و یا حمله آفات میتوانند از عوامل این عارضه باشند .
لکه های سفید روی سطح خارجی گلدان مشاهده میشوند :
دو عامل مهم میتواند این نارسایی را سبب گردد . افراط در آبیاری و آبیاری با آب سنگین کلسیم دار .
رشد گیاه متوقف یا کند شده است :
در فصل زمستان برای اکثر گیاهان آپارتمانی این توقف یا کندی رشد عادی است اما علت های آن در تابستان میتواند کمبود در مواد غذایی و نور و افراط در آبیاری باشد . اگر کلیه این شرایط نرمال باشد به احتمال قوی زمان تعویض گلدان فرا رسیده است

غنچه ها سقوط میکنند :
عواملی که سبب ریزش برگها میشوند در سقوط غنچه ها نیز مؤثرند . اما خشکی هوا ، کم آبی ، کمبود نور ، انتقال گلدان از محلی به محل دیگر و آفات نیز این عارضه را سبب میگردند .
برگهای ابلق به رنگ سبز درمی آیند :
کمبود نور در این عارضه نقش اصلی را بازی میکند . گلدان را به محلی پرنورتر منتقل کنید .
برگها و ساقه میپوسند :
اصولاً عامل اصلی برای پوسیدگی امراض قارچی و باکتریایی است که در صورت ضعیف بودن گیاه و مهیا نبودن شرایط مساعد گیاه به آنها مبتلا میگردد .علاوه بر آن افراط در آبیاری زمستانه و ماندن قطرات آب روی برگها در شب نیز از عوامل این عارضه ذکر شده است .
لکه های سبز روی سطح خارجی گلدان مشاهده میگردد :
افراط در آبیاری و بسته بودن سوراخ گلدان ظهور این نشانه را سبب میگردند .
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

نگهداری گلهای آپارتمانی در مسافرت ها
آبیاری فتیله ای :انتهای فتیله را به طریقی از منفذ انتهایی به گونه ای وارد گلدان کنید که کاملاً با کمپوست در ارتباط باشد .انتهای دیگر فتیله را در ظرف آب قرار دهید .
یکی دیگر از راه های جلوگیری از کم آبی کشیدن گیاهان آپارتمانی در مسافرت ها کشیدن کیسه ای پلاستیکی روی آنها است . ایجاد چند منفذ برای تنفس گیاه الزامی است .
روش دیگر : قطعه ای پارچه موکت از هر جنس و هر شکل که بتواند آب را به طرف بالا بکشد انتخاب کنید و نیمه ای از آن در داخل ظرفی پر از آب و نیمه دیگر در زیر گلدان های مورد نظر قرار دهید . گلدانها را قبلاً سیراب کنید . آب مورد نیاز گلدانها طبق پدیده حرکت در لوله های موئین تأمین خواهد شد .
تعویض خاک رویی
1/ خاک رویی که مدت ها از آن استفاده شده و از مواد غذایی فقیر است حدود 5 سانتیمتر از آن حذف کنید . مواظب باشید ریشه صدمه نبیند .
2/ از خاک کمپوست جدید که حدود یک قاشق مرباخوری مخلوط کودشیمیایی به آن اضافه شده به عنوان خاک جایگزین استفاده و پس از آن گیاه را آبیاری کنید .
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

ازدیاد گیاهان خانگی با قلمه چوبی نرم Propagating from
softwood cuttings
1/ گلدان یک ظرفی را از خاک کمپوست نرم مخصوص قلمه کاری پر کرده و آنرا چنان فشار دهید که تمام سطح آن تراز شود .
2/ با چاقویی تیز قلمه هایی به طول 10-15 سانتیمتر در دست بالای یک گره انتخاب و قطع کنید .
3/ هر قلمه را در قطع دوم درست زیر هر گره قطع و برگهای زیر آن حذف کنید (قطع دوم برای اینست که درست در زیر گره باشد و دقیق باشد ) .
4/ انتهای قلمه را در پودر هورمون تحریک کننده ریشه زایی بزنید و با ایجاد سوراخ در خاک گلدان کاشت کنید . اولین جفت برگ درست کمی بالاتر از سطح خاک قرار گیرد .
5/ گلدان را آبیاری کرده و در محلی گرم و با درجه حرارت بین 21-18 درجه قرار دهید تا قلمه ها سبز شوند .
ریشه دار کردن قلمه چوبی نرم در آب Propagating softwood cuttings in water
1/ قلمه هایی که بجز جوانه انتهایی حدود 7 جفت برگ دارند انتخاب کرده و درست از بالای گره قطع کنید . مواظب باشید چاقو تیز باشد و قلمه جویده نشود .
2/ برگهای پایینی را حذف کنید و فقط 2-3 جفت برگ انتهایی را نگهدارید . محل قطع را به زیر گره تغییر دهید .
3/ لیوان با شیشه های خالی مربا را تهیه و پر از آب کنید . قلمه ها را در داخل آن قرار دهید و مطمئن شوید که همه آنها در آب قرار گرفته اند .
4/ دائماً آب ظرف مورد بازدید قرار دهید و در صورت لزوم آب اضافه کنید . برگها داخل آب نباشند زیرا باعث تخمیر و فساد میشوند . از انتهای هر کدام از قلمه ها ریشه ها شروع به ظهور خواهند کرد .
5/ پس از ریشه دار شدن قلمه ها آنها را در گلدان حاوی کمپوست سبک شن دار کاشت کنید . با فشار انگشتان حباب های اطراف ریشه را خارج و آبیاری کنید .
تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

ازدیاد گیاهان خانگی با قلمه برگ Propagating indoor plants from
leaf cuttings
1/ برگهای سالم از گیاه خانگی با دمبرگ جدا کرده و با سوراخ کردن خاک کمپوست آنرا به گونه ای وارد خاک کنید که سطح پهنک برگ در بالای خاک قرار گیرد .
2/ گلدانها به خوبی آبیاری کرده و برای جلوگیری از هدر رفتن رطوبت نیمه بطری های پلاستیکی نوشابه را روی آن قرار داده و در محیطی گرم و به دور از نور مستقیم خورشید قرار دهید .
3/ پس از چند هفته از کنار هر دمبرگ چند گیاهچه ظاهر خواهند شد که با جدا کردن هر کدام از آنها و کاشت در گلدانهای جداگانه گیاه جدیدی حاصل خواهد شد .
ازدیاد با نیم برگ Half-leaf sections
1/ برگ را از کنار رگبرگ اصلی در وسط با تیغ به دو قسمت تقسیم کنید .
2/ هر کدام از قسمتهای بریده شده را به گونه ای وارد خاک سبک کمپوست گلدان کنید که محل بریده شده مطابق شکل درون خاک قرار گیرند .
نکته : در روزهای نخست پس از ازدیاد با قلمه یا برگ و یا هر اندام دیگر گیاهی نهایت دقت را در جلوگیری از تبخیر و بالا نگه داشتن رطوبت به عمل آورید . رعایت این نکته در ریشه دهی سریعتر تأثیر خواهد داشت .
ازدیاد گیاهان گلدانی با برگ زخمی Propagating from cut leaves
1/ برگ قوی و سالم از گیاه انتخاب کرده و با چاقوی خیلی تیز و یا تیغ برشی در طرفین رگبرگ قوی اصلی به طول 2 سانتیمتر در پشت برگ ایجاد کنید .
2/ ظرف و یا سینی مخصوص کاشت حاوی کمپوست نرم تهیه کنید و پشت برگ را در سطح خاک قرار دهید تا رگبرگ و محل زخم کمی در خاک فرو رود . آنرا در محل گرم قرار داده و با کیسه ای پلاستیکی بپوشانید .
3/ پس از چند هفته گیاهچه از محل زخم شروع به ظاهر شدن میکنند که هر کدام میتوانند به عنوان گیاهی مستقل در گلدان مخصوص خود کاشت شوند . سعی کنید با هر کدام از گیاهچه ها مقداری خاک همراه باشد .
ازدیاد با قطعه ای مربعی شکل Leaf squares
1/ برگ بگونیا را به 4 یا 5 مربع کوچک به اندازه تمبر به گونه ای برش دهید که هر کدام از قطعات مربعی رگبرگی قوی داشته باشد .
2/ قطعات را به پشت روی کمپوست نرم مسطح بخوابانید و هر کدام از آنها را با سیمی گالوانیزه نازک روی سطح خاک قلاب کنید . گیاهچه ها مانند روش برگ زخمی ظاهر خواهند شد .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

خوابانیدن هوایی Air layering
1/ قسمت میانی چوبی شده ساقه گیاه را انتخاب و کیسه ای پلاستیکی مطابق شکل به دور آن بکشید و پایین آنرا محکم با نوارچسب ببندید .
2/ کیسه پلاستیکی را پایین بیاورید و با چاقویی تیز زبانه ای به عمق 5 میلیمتر و طول 5/2 سانتیمتر به گونه ای روی ساقه ایجاد کنید که چاقو به صورت یکنواخت به طرف جلو حرکت کند .
3/ سطح زخم را با پودر هورمون تحریک کننده ریشه زایی آغشته و قطعه کوچکی از خزه با پشت لبه چاقو به زیر پوست هدایت کنید .
4/ پلاستیک وارونه شده را به محل خود برگردانید و مقدار بیشتری خزه اسفاگنوم نرم مرطوب به داخل آن بریزید و تا لبه پلاستیک پر کنید .
5/ پس از پر شدن پلاستیک از خزه لبه بالایی آن را مانند لبه پایینی با چسب نواری محکم ببندید .
6/ پس از چند هفته ریشه ها شروع به ظهور میکنند . با کامل شدن ریشه ها چسب را باز کرده و کیسه و خزه را از اطراف آن جدا و یا قیچی تیز از پایین شروع تولید ریشه قطع کنید .
7/ به آرامی بقایای خزه را از اطراف ریشه ها جدا کرده و در گلدان حاوی خاک کمپوستی لومی کاشت کنید . گلدان را برای یکی دو هفته در نیم سایه قرار دهید تا گیاه تثبیت شود .
نکته : در خوابانیدن هوایی نکات اصلی محکم بستن کیسه نایلونی ، مرطوب بودن خزه یا کمپوست داخل آن و ایجاد زخم یا حلقه برداری برای تحریک در ظهور ریشه ها است .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

ازدیاد با رشد نابجا Propagation by adventitious growths
1/ هنگامی که در گره ساقه رشد نابجایی به صورت گیاهچه با ریشه مشاهده گردید با چاقویی تیز آن را قطع کنید .
2/ گیاهچه به دست آمده باید ریشه و برگ و اندام هوایی سالم داشته باشد .
3/ گلدان را تا لبه با کمپوست مخصوص پر کرده و گیاهچه را در آن کاشت کنید .
ازدیاد با قلمه ساقه Propagation by stem cuttings
1/ از ساقه قلمه هایی به طول 25 سانتیمتر درست از بالای گره و یا قاعده گیاه تهیه کنید .
2/ قلمه ها را در محل میان گره به قطعات 7 سانتیمتری تقسیم کنید . بنابراین هر قلمه دارای حداقل یک گره است .
3/ ظزفی پر از خزه اسفاگنوم مرطوب تهیه و قلمه ها را روی آن بخوابانید . آنها را در محیطی مرطوب و دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید .
4/ پس از چند هفته جوانه های خفته قلمه بیدار شده ، جوانه میزنند و با تولید ریشه نابجا تولید گیاهچه های ریشه دار میکنند که قابل انتقال به گلدان هستند .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

نارسائیها در کاکتوسها
ساقه بدشکل و درازشده است :
گرمای زیاد در زمستان و نور کم در تابستان عامل آن است .
لکه های آردآلود در سطح ساقه مشاهده میشود :
شپشک عامل آن است با نظر کارشناس دفع آفات سمپاشی کنید .
لکه های سخت استخوانی روی ساقه ها است :
عامل آن حشره سپردار است با نظر کارشناس سمپاشی کنید .
در قاعده گیاه پوسیدگی سیاه و نرم به وجود آمده است :
رطوبت و آبیاری بیش از حد در زمستان زمینه را برای عوامل قارچی و باکترایی فراهم کرده است . گیاهان احتمالاً خشک خواهد شد . از ساقه دیگر برای قلمه گیری استفاده کنید .
نوک ساقه چروک میخورد و انتهای آن نرم و پوسیده است :
آبیاری خصوصاً در زمستان بیش از حد است .
رشد متوقف است :
در تابستان با کمبود آب روبرو شده و یا برعکس در زمستان در آبیاری زیاده روی گردیده است .
لکه هایی برنزه روی سطح ساقه مشاهده میگردد :
کنه قرمز عامل آن است . سطح ساقه را آب فشانی کنید تا کنه ها شسته شوند .
لکه های کرک دار در سطح ساقه وجود دارد :
حشرات ، صدمات فیزیکی ، سرمای شدید و ناگهانی و یا کمبود آبیاری در تابستان
لکه های نرم و پوسیده قهوه ای رنگ روی ساقه به وجود آمده است :
عوامل قارچی باعث آن هستند ؛ کاکتوس خود را قوی نگهدارید تا قارچها نتوانند حمله کنند . بریدن قسمت آلوده و ترمیم آن توصیه میگردد .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

نارسائیها در گوشتی ها
لکه های خشک قهوه ای روی برگها ظاهر است :
کمبود آب علت آن است . توجه داشته باشید که گوشتی ها در تابستان شدیداً به آبیاری منظم احتیاج دارند .
برگها رنگ سبز خود را از دست داده و پژمرده میشوند :
علت میتواند آبیاری زیادی از حد باشد آبیاری را کم کنید .
در نزدیکی طوقه پوسیدگی ایجاد شده است :
یکی از عوامل بیماری قارچی است ، آبیاری بیش از حد نیز میتواند عامل دیگری باشد ، گیاه احتمالاً خشک خواهد شد .
ساقه دراز و بدشکل :
آبیاری در زمستان زیاده از حد و یا نور در تابستان خیلی کم است آبیاری را کم و یا گلدان را به محلی با نور مناسب منتقل کنید .
لکه های قهوه ای نرم روی برگ ها مشاهده میگردد :
علت آن عوامل بیماری زای قارچی است با سم قارچ کش طبق دستور سمپاشی کنید و گلدان را به مکانی با جریان هوا منتقل کنید .
ریزش شدید برگها :
علت هوای خیلی سرد است . از آب ولرم برای آبیاری استفاده کنید . کمبود آب در تابستان نیز میتواند یکی از عوامل باشد .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان

[*FATIMA*]

کاشت گیاهان گوشتی و کاکتوس ها در هوای آزاد
1/ برای کاشت کاکتوس در هوای آزاد دو نکته حفر چاله مناسب با حجم ریشه و همچنین فاصله لازم از همدیگر با توجه به گونه کاکتوس و گیاهان کاشته شده در اطراف آن الزامی است .
2/ کاکتوس را از گلدان خارج کرده و به گونه ای درون چاله قرار دهید که یقه گیاه درست در سطح خاک قرار گیرد .
3/ سطح بستر را با لایه ای 5 میلیمتری از سنگریزه هایی به اندازه نخود مفروش کنید . 3 روز بعد از کاشت بستر را آبیاری کنید .
ازدیاد با قلمه برگ
1/ برگهای سالم پایینی گیاه گوشتی برای این منظور به کار میروند . برگها را به آرامی همراه با قسمت کوچکی از ساقه از قاعده قطع کنید .
2/ دو روز به قلمه اجازه دهید زخم بافت خود را در محل قطع شده با تولید بافت پینه ای ترمیم کند ، خاک گلدان حاوی یک قسمت شن شکری و یک قسمت خاک پیت است . پس از 2 روز قلمه برگی را در گلدان کاشت کنید .
3/ پس از پدیدار شدن قلمه در خاک و تولید ریشه پاگیاه جدیدی از کنار قلمه شروع به رشد میکند . 2 یا 3 هفته بعد از مشاهده ، پاگیاه آماده برای کاشت مستقل است .
نکته : آبیاری خیلی کمتر از سایر گلهای آپارتمانی است و زهکش خاک باید مناسب باشد .
ازدیاد با بذر
1/ سوراخ گلدان را با خرده گلدان شکسته بپوشانید و روی آن حدود 1 سانتیمتر مخلوط زغال چوب بریزید . وجود سنگریزه برای بهبود وضع زهکش و ذغال جهت جذب رطوبت اضافی است .
2/ گلدان را با کمپوست نرم مخصوص کاشت بذر تا لبه پایینی پر کرده و با تکه تخته و یا هر وسیله دیگر سطح آنرا تراز کنید .
3/ بذرها را 3 برابر حجم خود را از شن شسته شده به اندازه دانه های شکر مخلوط کرده و درون کاغذ ناودان شکل ریخته و به آرامی در سطح گلدان به طور یکنواخت پخش کنید .
4/ سطح گلدان را با لایه نازکی از دانه های شن شسته شده مفروش کرده و به گونه ای که آب بردگی در بذرها ایجاد نگردد ، گلدان را آبیاری کنید .
5/ برای حفظ رطوبت گلدان را با کیسه ای پلاستیکی بپوشانید و در محلی سایه ای و با درجه حرارت حداقل حدود 21 درجه نگهدارید .

تهیه و تنظیم : سایت علمی نخبگان جوان