روش مبارزه با بروسلوز

[میترامزینانی]

روش مبارزه با بروسلوز در گاوداریهای سنتی بر اساس واكسیناسیون فراگیر ، آموزش و ترویج و رعایت مقررات بهداشتی و قرنطیه ای استوار می باشد .
منظور از گاوداری سنتی گاوداری است كه نگهداری و پرورش گاو در آن بصورت سنتی و مرسوم انجام می گیرد .

1-ب : واكسیناسیون
واكسیناسیون فراگیر به منظور افزایش سطح ایمنی علیه بروسلوز و تداوم آن در گاوهای بالغ به روش زیر انجام خواهد شد .
1-1-ب) تمامی گوساله های ماده بالای 3 ماه ، تلیسه ها و گاوهای ماده بالغ با واكسن دز كاهیدهS19د(R.d S19) مایه كوبی می شوند .
2-1-ب) در این گروه واكسیناسیون با واكسن های كاهش جرم یافتهS19د(R.d S19) هر ساله تكرار و برنامه تست و كشتار متوقف می گردد .
تذكرات مهم :

1. رعایت زنجیره سرد واكسن از هنگام تحویل از شركت سازنده واكسن تا زمان تزریق به بدن دام و از طرفی توجه به تاریخ انقضای واكسن الزامی می باشد .
2. تكان دادن مداوم شیشه های حاوی واكسن آماده تزریق از هنگام شروع بكار تا پایان كار واكسیناسیون به منظور دریافت دز واحد در هر رأس دام ، الزامی است .
3. ثبت مشخصات دامدار با ذكر تعداد دام واكسینه و تاریخ واكسیناسیون علاوه بر درج در شناسنامه بهداشتی دام ، جهت بایگانی در شبكه های دامپزشكی شهرستانها به منظور بهره برداری بهینه الزامی است .
4. تكه برداری از گوش دام هایی كه با واكسنRdS19 مایه كوبی شده اند با توجه به تكرار سالانه واكسیناسیون ضرورت نداشته ولی نسبت به پلاك كوبی و درج شماره مربوطه در شناسنامه انفرادی دام اقدام گردد .
5. هر دز از واكسنRdS19 معادل 2ccمی باشد كه باید بطریق زیر جلدی در ناحیه پشت كتف تزریق گردد .
6. میزان جرم موجود در هر دز از واكسنRdS19 معادل یكدهم تا یك بیستم جرم موجود در هر دز از واكسنFdS19 می باشد .
7. حتی الامكان سعی شود كه گاوهای آبستن در مرحله كمتر از 5 ماه آبستنی واكسینه شوند ‏، هر چند كه استفاده از واكسن در مراحل بعد نیز با حداقل مخاطره احتمالی همراه می باشد ، لذا در صورت تمایل و در خواست دامدار واكسیناسیون گاو آبستن بالای 5 ماه نیز بلامانع می باشد .
8. طریق مصرف واكسن با توجه به نحوه دستورالعمل توصیه شده توسط سازنده واكسن ملاك عمل می باشد .
9. روش شناسایی دام مبتلا در این گروه از طریق كشت میكربی جنین سقط شده ، ترشحات رحمی و شیر امكان پذیر بوده همچنین امكان تشخیص از طریق آزمایشات سرمی روتین (رزبنگال ، رایت و2ME ) بشرح زیر میسر می باشد .
1-9. خونگیری از دام های مورد نظر حداقل 3 ماه بعد از واكسیناسیون انجام پذیرد .
2-9. خونهای اخذ شده با ذكر مشخصات دام جهت انجام آزمایشات رزبنگال ، رایت و2ME به آزمایشگاه ارسال گردد تا در صورت مثبت بودن تست سرمی رزبنگال نسبت به سنجش عیار در آزمایشات رایت و2ME جهت تعیین تیتر پایه اقدام گردد . لازم به ذكر است كه در این خصوص تیتر پایه می بایستی بر اساس تیتر انتهائی یعنی آخرین رقتی از سرم كه در آن واكنش وجود دارد ثبت گردد .
3-9. پس از تعیین تیتر پایه ، 3 تا 4 هفته بعد خونگیری مجدد بعمل خواهد آمد . در صورت هر گونه افزایش عیار در آزمایشات رایت و2ME ، دام راكتور و در غیر اینصورت واكنش ناشی از واكسن تلقی گردد .
10. روش شناسائی دام مبتلا از طریق كشت میكربی در حجم وسیع امكان پذیر نبوده ، لذا بهره گیری از كشت نموه های مرضی محدود به موارد انفرادی می باشد .
11. تذكر شماره 9 فقط راهكار شناسایی دام راكتور را به منظور رفع مشكل در موارد خاص ارائه نموده است كه از جمله این موارد می توان به ورود گاو از گاوداریهای گروه ب به گاوداریهای گروه الف و همچنین در مورد بعضی از مددجویان كمیته امداد امام خمینی (ره) كه تمایل دارند از گاوداریهای گروه ب گاو خریداری نمایند اشاره نمود .
12. با مسجل شدن آلودگی دام به هر روش و در هر زمان از اجرای برنامه ، كشتار دام آلوده الزامی بوده و طبق روال غرامت به آنها تعلق می گیرد .

2-ب : آموزش و ترویج
آموزش و ترویج دامداران در ارتباط با چگونگی برخورد با دام های سقط نموده ، جنین های سقط شده ، مراقبت های بهداشتی موقع زایمان و عدم مصرف شیرخام در قطع سریعتر سیكل بیماری در دام و كاهش قابل ملاحظه تعداد مبتلایان انسانی به بیماری تب مالت بسیار مؤثر می باشد . همچنین آموزش واكسیناتورها و نظارت مداوم بر كار آنها توسط مسئولین دامپزشكی استان الزامی است .

3-ب : رعایت مقررات بهداشتی و قرنطینه ای
ضدعفونی جایگاه و محتویات سقطی و زایمانی بوسیله فرمالین و شعله دادن همراه با قرنطینه دام های سقط كرده بمدت یك تا دو هفته و جداسازی دام های زایمان نموده از گله بمدت حداقل 3 روز به منظور كاهش قابل ملاحظه باكتری بروسلا در محیط حائز اهمیت می باشد .
تذكرات مهم :
1. حداقل سن مناسب خونگیری از گاوهای واكسینه با واكسنS19 بعد از 18 ماهگی می باشد .
2. رعایت سن خونگیری در گاوهای واكسینه با واكسنS19 الزامی است .
3. تفسیر نتایج آزمایشات فوق بدون اطلاع از سن دام و تاریخ واكسیناسیون دام ،‌ فاقد ارزش تشخیصی است .
4. از گاو مشكوك 3 تا 4 هفته بعد خونگیری مجدد بعمل می آید (در صورت امكان حسب نظر دكتر دامپزشك مسئول كل گله را می توان خونگیری نمود ) چنانچه در این مرحله نتایج آزمایشات تكمیلی همچنان مشكوك تفسیر گردد گاو مذكور راكتور شناخته شده و حداكثر ظرف مدت 15 روز باید به كشتارگاه اعزام شود . لازم بذكر است در گاوداریهای دارای دام راكتور اعم از مثبت یا مشكوك از كل گله دو تا سه ماه بعد خونگیری مجدد بعمل خواهد آمد .
5. تفسیر نتایج آزمایشات رایت و 2MEدر تلیسه های 18 تا 24 ماه كه در سن 3 تا 6 ماهگی توسط واكسنF.dS19 مایه كوبی شده اند بشرح زیر می باشد .
الف) در صورت وجود تیتر 80/4 و بالاتر در آزمایش رایت و یا 40/4 و بالاتر در آزمایش2ME دام راكتور مثبت تلقی گردیده و به كشتارگاه اعزام خواهد شد .
ب) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عیار آزمایشات رایت و2ME یا نسبت به مرحله قبل از حداقل یك رقت كاهش مشاهده گردید دام منفی تلقی می گردد . مثلاً‌ اگر در مرحله اول خونگیری از یك تلیسه 19 ماهه نتایج آزمایشات رایت و2ME به ترتیب 40/2 و 40/1 باشد و در مرحله دوم خونگیری این نتایج به 20/4 و 20/2 تغییر نماید . این دام منفی تلقی میگردد .
ج) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عیار آزمایشات رایت و2ME نسبت به مرحله قبل حداقل یك رقت افزایش مشاهده گردید ، دام راكتور مثبت تلقی گردیده و به كشتارگاه اعزام خواهد شد . بعنوان مثال اگر در مرحله اول نتایج آزمایشات رایت و2ME در یك تلیسه 21 ماهه به ترتیب 20/3 و 20/3 باشد و در مرحله دوم این نتایج به 40/2 و 40/1 تغییر نماید وام مذكور مثبت تلقی می گردد .
د) در صورت مشكوك بودن دام در نوبت دوم ، اگر در عیار آزمایشات رایت و2ME نسبت به مرحله قبل در همان رقت هیچگونه تغییری حاصل نگردید دام همچنان مشكوك منظور گردیده و جهت تعیین تكلیف نهایی ، مرحله سوم خونگیری لازم می باشد . در مرحله سوم خونگیری اگر عیار آزمایشات رایت و2ME نسبت به دو مرحله قبل ثابت و یا افزایش نشان دهند دام راكتور مثبت و اگر حداقل یك رقت نسبت به دو مرحله قبل كاهش نشان دهند دام منفی تلقی می گردد . مثلاً اگر در یك تلیسه 18 ماهه نتایج عیار رایت و2ME در مرحله اول 80/1 و 40/3 و در مرله دوم 80/3 و 40/2 باشد ، در صورتیكه در مرحله سوم عیار رایت و2ME،ب 80/2 و 40/2 باشد دام مثبت ولی اگر عیار مرحله سوم به 40/2 و 20/4 كاهش یافت دام منی می باشد .