انواع سنگ آهن

[sohrab11]

سلام . در مورد انواع سنگ آهن و نحوه تشخیص آن توضیح دهید .

[عرفان سلیم زاده]

http://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D9%87%D9%86

[محسن آزماینده]

سلام

آهن چهارمین فلز فراوان روی پوسته زمین است و در اکثر کشورها مجتمع فولاد وجود دارد

به دلیل فراوانی آهن ،کانی های آن نیز متنوع هستند


•آهن Fe :
آهن خالص به رنگ سياه تا خاكستري فولادي و در سطوح صيقلي به رنگ سفيد فلزي بوده و داراي جلاي فلزي است. سختي آهن 5-4 و چگالي آن 8/7-7 و چكش خوار مي باشد. دماي ذوب آهن °C1536 و داراي خاصيت مغناطيسي زياد است.
اين عنصر داراي چند شكلي است: آهني كه در دماي بالاتر از 906 درجه تشكيل شود، آهن نوع Fe-γ و آهني که در دماي كم با بلورهايي به شكل مكعب مركز دار متبلور مي شود، آهن Fe- α مي گويند. آهن در سنگهاي آذرين قليايي يا فرا قليايي يافت مي شود.

•مگنتيت Fe3O4 ( Fe2+Fe23+O4 ) :
ريشه نام اين كاني معلوم نيست. اما تصور مي شود كه از نام محلي به نام« ماگنزي magnesia» درمقدونيه گرفته شده است. در آنجا شباني به نام Magnes، مگنتيت هاي طبيعي را كه به نوك آهني چوب دستي و ميخ هاي كفش خود جذب شده بود، كشف كرده است. نام ديگر اين كاني اكسيد مغناطيسي است. اين کاني به رنگ سياه آهني، سياه متمايل به خاكستري و كدر بوده و به صورت فلزي پرجلا تا كدر وجود دارد. در اين كاني مقدار 31 % FeO = و 69 % Fe2O3 = و مقدار آهن تا 4/72% مي رسد. اين كاني در سيستم كوبيك متبلورميشود و جلاي نيمه فلزي و غير شفاف دارد. اين كاني به صورت توده هاي گرانولار متراكم يا به شكل خال هايي در سنگ هاي آذرين به ويژه انواع قليايي آن يافت مي شود. سختي اين كاني 5/6-5/5 و شكننده بوده و داراي چگالي 18/5 است. آهن ربا اين كاني را جذب مي كند و گاهي خود كاني خاصيت مغناطيسي دارد اما در دماي° C 580 خاصيت مغناطيسي خود را از دست مي دهد. ولي پس از سرد شدن دوباره آن رابدست مي آورد. اين كاني بروي چيني بودن لعاب اثر سياه رنگي دارد. در شعله فوتك ذوب نمي شود. در شعله احيا كننده تبديل به هماتيت مي شود و خاصيت مغناطيسي خود را از دست مي دهد. HCl غليظ آن را حل مي كند. اين كاني در سنگ هاي آذرين و دگرگوني (شيست هاي بلورين) و سنگ هاي رسوبي يافت مي شود. بلورهاي اين کاني به صورت اكتاهدرال، توده‌اي، متراكم، دانه‌هاي ريز تا درشت مي باشد.

•هماتيت (اوليژيست) Fe2O3 :
نام اين كاني از كلمه يوناني Hematicos به معني خونين گرفته شده است.مقدار آهن در اين كاني به 70% مي رسد و مقدار بسيار كمي آب دارد. رنگ اين كاني از خاكستري فولادي تا سياه آهني تغيير مي كند و قطعات نازك از آن به رنگ قرمز خوني سير است و انواعي از آن به صورت توده‌اي و خاكي قرمز قهوه‌اي كدر تا قرمز روشن، اپك و كدر مي باشد.جلاي اين كاني فلزي و نيمه فلزي، سختي آن 6- 5، چگالي 26/5 و شكننده مي باشد. از كاني هايي كه مشابه اين كاني هستند(مانند مگنتيت و... ) به آساني از طريق چيني بي لعاب (رنگ سرخ گيلاسي)، سختي زياد، رخساره فلسي يا ورقه هاي براق و نداشتن خواص مغناطيسي تفكيك مي شوند. سيستم تبلور در اين کاني تري کلينيک مي باشد. بلورهاي اين کاني به صورت لوحه‌اي نازك تا ضخيم، بصورت گل رز (آهن گل سرخي)، توده‌اي، متراكم، ستوني، رشته‌اي، قلوه‌اي، خوشه انگوري، استالاكتيتي، ميكايي، كنكرسيوني، االيتي، خاكي است. اين كاني توسط شعله فوتك ذوب نمي شود. در شعله احيا كننده در دماي زياد خاصيت مغناطيسي مي يابد و به مگنتيت تبديل مي شود. به آهستگي در HCl حل مي شود. هماتيت در محيط اكسيدان در بسترهاي مختلف و در سنگ هاي آذرين و دگرگوني (شيست هاي بلورين)، در بسترهاي گرمابي، سنگ هاي آتش فشاني و سنگ هاي رسوبي يافت مي شود. در جزيره هرمز، خاك سرخ (اخراي سرخ) داراي بلورهاي زيباي هماتيت مي باشد. هماتيت بر اثر مارتيتي شدن به مارتيت Fe2O3.H2O تبديل مي شود.

•ليمونيت Fe2O3.nH2O :
نام اين كاني از كلمه يوناني Lemon به معني چمن آمده است ( زيرا كاني هاي ليمونيتي در باتلاقها و چمنزارها يافت مي شوند).اين كاني %9/89= Fe2O3‌ و %14-1/10=H2O مي رسد. اين كاني به صورت بلورهاي بسيار نادر و به شكل سوزني، توده اي يا حالت چكنده و گاهي به صورت توده هاي متراكم، االيتي و نخودي مشاهده مي شود.رنگ اين كاني قهوه اي، زرد و سياه و اثر آن روي چيني بدون لعاب، قهوه اي مايل به زرد است. جلاي اين كاني الماسي، سختي 4 و چگالي 4-3/3 مي باشد. رنگ سرخ و خروج آب از اين كاني
در لوله آزمايش و تبديل به Fe2O3 از مشخصات اين كاني است. در HCl به آهستگي حل مي شود. اين كاني عمدتاً در لايه هاي رسوبي يافت مي شود.

•گوتيت a-Fe3+O(OH) :
اين کاني داراي بلورهاي قهوه‌اي متمايل به سياه، انواع توده‌اي قهوه‌اي متمايل به قرمز يا زرد، انواع خاكي زرد متمايل به قهوه‌اي تا اخرايي، سختي 5/5 – 5 و چگالي3/4- 3/3 بوده و در سيستم اورتورمبيك متبلور مي شود.
بلورهاي اين کاني در امتداد محور c منشوري با خطواره‌هاي قائم يا لوحه‌هاي كوچك نازك تخت، دم اسبي، انبو