کلينيک روان - دکتر غلامحسين قائدي - روانپزشک - عضو هيات علمي دانشگاه شاهد
کدام بيماران اعصاب و روان ميتوانند روزه بگيرند؟
آنچه که ذکر آن پيش از هر چيز ضروري به نظر ميرسد، اين است که عليرغم سوالات مکرر خانوادهها در بحث روزهداري و اختلالات رواني، به هيچوجه هدف تعيين تکليف قطعي براي دستهاي از بيماران که تحت تاثير اختلالات رواني به معناي خاص روانپزشکي قرار دارند، نيست و احتمالاً نميتوان يک اصل کلي را براي تمامي بيماران حتي با يک تشخيص روانپزشکي ثابت صادر کرد...
در خصوص روزه اينگونه بيماران با توجه به دخالت ساير متغيرهاي گوناگون احتمالي به همراه بيماري اصلي، در نهايت، تصميم به عهده خود بيمار است.
اختلالات رواني را به يک معنا به دو دسته اختلالات سايکوتيک (روانپريش) و اختلالات نوروتيک (رواننژند) طبقهبندي ميکنند.در ديدگاه عامه واژه جنون معادل واژه تخصصي سايکوتيک و اصطلاح ناراحتي اعصاب معادل نوروتيک است. در بين اختلالات سايکوتيک به نظر ميرسد که افراد مبتلا به سايکوز حاد نتوانند روزه بگيرند. از نظر شرعي نيز آمده است که «روزه شخص مجنون هر چند ادواري باشد خواه جنون در تمام روز باشد يا قسمتي از روز صحيح نيست.»
اما در مورد بيماران غيرسايکوتيک اگر از طريق مشاوره و رواندرماني درمان ميشوند، شواهد و قرائني وجود ندارد که نشان دهد روزهداري براي آنان مضر باشد بلکه ممکن است روزهداراي آثار رواندرمانگرانه هم داشته باشد.
بررسيها نشان ميدهد ميزان استرس به دليل مشارکت بيشتر در فعاليتهاي روحي و معنوي و کاهش استعمال دخانيات و مصرف کافئين در ماه رمضان در کشورهاي اسلامي به طور محسوسي کاهش پيدا ميکند.
روزه گرفتن ميتواند با تقويت گرايشهاي مذهبي در ميان مومنان به مذهب و کساني که به صورت دروني با مذهب و معنويت ارتباط برقرار کردهاند به ارتقاي سلامت رواني آنان کمک کند و آنان را از ارتکاب به برخي رفتارهاي خود تخريبي (از جمله خودکشي) باز دارد.
روزهداري موجب تقويت اراده در انسان ميشود. به علاوه روانشناسان معتقدند که «ارضاي فوري تمنيات» يکي از مشخصهها و عوامل خطر ابتلا به برخي از اختلالات از جمله اعتياد به مواد مخدر و سوءمصرف الکل و مواد ديگر است. افراد عجول، تکانشي، بيش فعال و... نيز در به تعويق انداختن تمنيات دروني خود مشکل دارند. اين خصلت آثار زيانبار اجتماعي و خانوادگي بسياري نيز دارد. بسياري از کساني که حقوق ديگران را رعايت نميکنند چه بسا داراي اين خصيصهاند. يکي از جلوههاي روزه، تمرين به تعويق انداختن ارضاي تمنيات دروني است. آمارها نشان ميدهد پرخاشگريهاي شخصي و برخوردهاي فيزيکي در کشورهاي اسلامي طي ماه مبارک رمضان و ايام روزهداري کاهش مييابد
به نقل از هفته نامه سلامت
علاقه مندی ها (Bookmarks)