آیا حجامت فقط برای بیماران مفید است؟
پاسخ این سوال منفی می باشد. همانطورکه از احادیث متواتر مشخص است و تجربه و تحقیقات نیز آنرا به اثبات رسانده است یکی ازمهمترین اثرات حجامت تاثیردرپیشگیری از بیماری هاست و تقدم پیشگیری بردرمان برهمگان مبرهن و آشکار است.
مشاهدات پزشکان مجرب عضو (موسسه تحقیقات حجامت ایران) موید این مطلب است که سالمندانی که به طور مرتب جهت پیشگیری از بیماریها حجامت شده اند، دارای سیستم های درونی سالم تری نسبت به سایر افراد می باشند. البته تحقیق علمی و دقیقی به صورت گذشته نگر بر روی این افراد انجام نشده است.
همانگونه که پیشتر نیز گفتیم پیامبر اسلام (ص) فرموده اند که حجامت در روز سه شنبه هفدهم، نوزدهم و یا بیست یکم ماه قمری صحت بخش بیماری یک سال است.
مشابه این حدیث ـ که بر بعد پیشگیری حجامت تأکید دارد ـ به گونه های مختلف از معصومین (ع) به طور متواتر و فراوان در کتب معتبر روایی موجود می باشد.
در حدیث معراج نیز آمده است؛ (یا محمد! احتجم و امر امتک بالحجامه)، یعنی ای محمد(ص) حجامت کن و امتت را به حجامت امر کن.
با توجه به این حدیث شریف نیز در می یابیم که حجامت برای همه امت پیامبر (ص) توصیه شده است، نه فقط بیماران.
چه افرادی را نباید حجامت نمود؟
حجامت پیشگیرانه خطر آفرین نیست و با رعایت اصول صحیح می توان آن را حداقل سالی دو مرتبه در فصل بهار و پاییز انجام داد. ولی حجامت به منظور درمان، اگر توسط افراد غیر پزشک و غیر مطالع انجام شود ممکن است نه تنها موجب درمان نگردد ،بلکه مشکلاتی را نیز برای بیمار ایجاد کند. تجربه نشان داده است که برای افراد ذیل نبایدحجامت انجام شود:
1- افرادی که طبق تعریف طب سنتی در گروه بلغمی مزاجها قرار می گیرند. در این افراد ابتدا باید غلبه بلغم را با برنامه غذایی و تجویز مسهل رفع نموده و سپس حجامت انجام داد.
2- زنان باردار تا پایان ماه چهارم حاملگی ( تشکیل کامل جنین ).
3-حجامت زنان در ایام عادت ماهانه به خصوص در اواخر عادت ممکن است موجب افت شدید فشار خون و مشکلات دیگر شود.
4- افراد دچار مشکلات انعقادی مثل کمبود پلاکت و هموفیلی.
5- عده ای از پزشکان معتقدند که در افراد دچار فشار خون خیلی بالا ابتدا باید فشار خون را کنترل نمود و سپس اقدام به حجامت کرد.
اما عده ای دیگر از پزشکان نیز معتقدند که حجامت این افراد هیچ مانع و خطری ندارد و حجامت را باعث تعدیل فشار خون این افراد می دانند.
انواع حجامت
در کشور های غربی حجامت تقریباً با 10 روش انجام می شود، ولی در طب سنتی ایران حجامت به طور کلی به دو دسته حجامت خشک ( بادکشی Dry cupping) و حجامت تر Wet cupping تقسیم می شود.
حجامت خشک
نوعی حجامت است که در آن خونی از بدن خارج نمی شود، بلکه تنها عمل مکش ( Suction) روی پوست انجام می شود. حجامت خشک خود بر دو قسم است: سرد و خشک و گرم و خشک.
حجامت گرم و خشک
در فرهنگ عامه اصطلاحاً به کوزه یا لیوان گذاری معروف می باشد. حجامت خشک در نقاط مختلفی از بدن انجام می شود و در درمان بسیاری از دردها و بیماریها نقش موثری دارد. اینگونه از حجامت موجب انبساط عروق و رفع انسداد آنها و تحریک دیواره مویرگها می شود و در افزایش توان سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد.
حجامت تر
این نوع از حجامت با خارج نمودن مقداری از خون بیمار همراه می باشد . مواضع توصیه شده جهت انجام حجامت تر در مکاتب مختلف طب سنتی متفاوت می باشد . اما در طب اسلامی مواضع زیر بیشتر تأکید شده است.
حجامت عام
بین دو کتف، حدود مهره های سوم و چهارم سینه ای T3 و T4 انجام می شود و در احادیث و روایات با عنوان (حجامت منافع) نام برده شده است.
حجامت سر
محل این حجامت یک وجب شخص حجامت شونده از نوک بینی تا فرق سر می باشد. این گونه از حجامت با تکنیک خاصی انجام می شود و در روایات با عنوان (حجامت نجات بخش) نامیده شده است.
حجامت کمر یا چمابند
این حجامت در گودی کمر ، حدود مهره S1 انجام می شود و از آن در روایات با نام (حجامت رهاننده) یاد شده است.
حجامت ساق ها
در یک وجب بالاتر از قوزک، پشت دو ساق انجام می شود.
حجامت نقره
در گودی گردن انجام می شود و مختص اطفال می باشد. انجام این گونه از حجامت برای بزرگسالان به علت احتمال ایجاد فراموشی نهی شده است.
حجامت چانه، حجامت پشت گوش، حجامت موضعی
بر اساس تشخیص پزشک و نوعی بیماری در موضع خاصی انجام می شود. از جمله حجامت روی کفلها، اطراف مقعد، روی رانها، حجامت کلیه ، قاعده ریه، حجامت کبد.
حجامت خورشیدی
در واقع همان حجامت عام است، با این تفاوت که برای آماده نمودن بیمار و هدایت خون به موضع حجامت، قبل از انجام حجامت تر، اطراف موضع حجامت با بادکش لغزان تحریک شده و سپس حجامت انجام می شود.
باید توجه داشت که برای آماده سازی بهتر موضع حجامت ـ جهت حصول نتیجه بهتر از حجامت نوعی خشک یا تر ـ می توان موضع حجامت را با روغن زیتون، روغن سیاهدانه و یا گل بنفشه چرب نمود.
حرف آخر...
در مدح و تأثیرات انجام حجامت پزشکان، مسولان نظام سلامت کشور و ائمه اطهار نسبت به انجام این عمل مفید و درمانی سفارش های زیادی به گوشمان رسیده است، اما کم نیستند مراکزی که بدون رعایت هیچ یک از اصول بهداشتی و حتی بدون مجوز اقدام به انجام حجامت می کنند که این عمل برای بیماری که می خواهد از روش های درمانی سنتی به سلامتی دست پیدا کند نه تنها سلامتی به ارمغان نمی آورد، بلکه می تواند منشأ بیماری های فراوانی از قبیل ایدز، هپاتیت و انواع عفونت ها شود.
در اصل باید برای حل این آسیب ها وزارت بهداشت با فرستادن بازرس برای نظارت بر نحوه فعالیت های این مراکز را ارزیابی کرده و باید به افراد داوطلب در درمان سنتی هم مراکز معتبر که زیر نظر سازمان بهداشت فعالیت می کنند را معرفی و به آنها نحوه رعایت بهداشت شخصی و عمومی را در این مراکز شناساند.
منبع: گروه خواندنی های مشرق
علاقه مندی ها (Bookmarks)