گوجه فرنگی و بیماری های آن
گوجه فرنگی ( Lycopersicon esculentum )
زمان کاشت
|
با توجه به آب و هوای منطقه و نوع بذر معمولاً اسفند یا اوایل فروردین در زیر شاسی به صورت خزانه کاری
|
مقدار بذر لازم
|
یک گرم برای هر متر مربع خزانه
|
عمق بذر در خاک
|
یک میلیمتر
|
مدت جوانه زدن
|
8-10 روز
|
نشاکاری
|
وقتی گیاه 20 سانتیمتر رشد کند
|
خاک مناسب
|
خاک متوسط ، تازه ، سبک و حاصلخیز
|
فاصله ردیف
|
بین ردیف 80 سانتیمتر و میان ردیف 5 سانتیمتر
|
مدت رسیدن محصول
|
100-150 روز
|
میزان تولید
|
30 - 60 تن در هکتار
|
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
لکه موجی گوجه فرنگی
عامل بیماری : Alternaria solani ( Ellet Mart ) Gones et Grout
علایم بیماری : این قارچ گیاه گوجه فرنگی را در هر مرحله از رشد آلوده می سازد . در خزانه کاری علایم نکروز در ناحیه طوقه گیاهچه ایجاد می کند و گیاه آلوده به قارچ پس از انتقال به زمین اصلی بعد از چند روز از بین می رود . در روی برگ با ظاهر شدن لکه های قهوه ای مجزا که گاهی قطر آنها به یک سانتیمتر می رسد ، مشاهده می شود و پس از مدتی تمام پهنک برگ خشک می شود .
در روی دمبرگ و ساقه لکه های نکروز مشابه لکه های روی برگ ظاهر می گردد که غالباً قطر کمتری از لکه های روی برگ دارند . گاهی علایم در روی میوه با لکه های درشت و سیاه رنگی در ناحیه اتصال میوه به دمگل مشاهده می شود .
در روی بافت های آلوده اندام های بارور غیرجنسی پاتوژن رشد می کنند که کنیدی برهای کوتاه و تیره رنگ دارند . کنیدیوم ها مجزا و تیره رنگ و حدود 10 دیواره عرضی و دیواره طولی دارند و اندازه آنها معمولاً 20*80 میکرون است . زمستان گذرانی قارچ به صورت میسلیوم و کنیدیوم در بقایای گیاهان آلوده و روی بذر گوجه فرنگی آلوده امکان پذیر است . کنیدیوم قارچ در شرایط محیطی مناسب و رطوبت زیاد بعد از 1-2 ساعت جوانه می زند و پس از 3 روز دوره ی کمون علایم بیماری در گیاه بروز می کند .
روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، ضدعفونی خاک ، ضدعفونی بذر
روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه مقدار یک گرم تیرام برای یک دوره کارنس 14-7 روز به نسبت 0/5 لیتر در هکتار
ضدعفونی بذر با محلول 0/5 در هزار بنومیل به مدت یک دقیقه استفاده از قارچ کش SCORE 25EC یا مانب به مقدار 2/5 گرم در مترمربع خاک خزانه به نسبت 0/5 لیتر در هکتار ، دوره کارنس 14-7 روز
سم پاشی با Dyrene Cm به مقدار 0/2-0/3% و رعایت دوره کارنس 10 روز و یا کاپتان به مقدار 250 گرم در 100 لیتر آب و رعایت دوره کارنس 15 روز با مشاهده اولین علایم
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
آنتراکنوز گوجه فرنگی
عامل بیماری : Gloesporium Lycopersici krug
علایم بیماری : روی میوه لکه های دایره مانند که کمی فرورفته هستند ظاهر می شوند . لکه ها به رنگ تیره و در اطراف بافت های سالم به صورت مجزا یا درهم قابل رؤیت هستند .
روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، ضدعفونی بذر
روش درمانی : ضدعفونی بذر با خیساندن بذر در محلول 0/5 در هزار بنومیل به مدت یک دقیقه . سم پاشی با Dyrene CM به مقدار %0/3-0/2 و رعایت دوره کارنس 10 روز با ظهور اولین علایم و یا کاپتافول به مقدار 200 گرم در 100 لیتر آب
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
لکه برگی گوجه فرنگی ( کلادوسپوریوز )
عامل بیماری : Cladosporium Fulvum cke
علایم بیماری : آلودگی این قارچ در روی برگ گوجه فرنگی بروز می کند و در سایر قسمت های گیاه به ندرت دیده شده است . علایم در پهنک زیرین برگ با رشد کپک های زیتونی تیره رنگ که اندام بارور قارچ می باشد مشاهده می شود . در مواردی که آلودگی شدید است برگ ها لوله شده و سپس خشک می شوند و می ریزند . قارچ عامل بیماری زا کنیدی برهای کشیده دارد که به طور نامنظم دیواره عرضی آن مشخص می شود . کنیدی بر دارای انشعاب و کنیدیوم های بسیار با اشکال تخم مرغی یا هرمی به اندازه 16*12 میکرون و یا کنیدیوم های استوانه ای به اندازه 6*17 میکرون را به وجود می آورند . کنیدیوم ها گاهی دو سلولی و عموماً یک سلولی با 2-3 دیواره عرضی هستند .
این قارچ پایداری خود را به صورت کنیدیوم در بقایای آلوده گیاه حفظ می کند . رشد عامل بیماریزا با رطوبت زیاد و گرمای بین 24-25 درجه سانتیگراد در شرایط گلخانه ای بسیار سریع انجام می شود .
روش پیشگیری : میزان معین آبیاری رعایت شود ، انتخاب ارقام مقاوم
روش درمانی : در صورت مشاهده علایم سم پاشی با Dyrene CM قارچ کش Signum به مقدار 150-100 گرم در 100 لیتر آب با رعایت دوره کارنس 3 روز به مقدار 0/3-0/2% و رعایت دوره کارنس 10 روز
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
ورتیسیلیوز گوجه فرنگی
عامل بیماری : Vericillium albo atrum Reinket Berth
علایم بیماری : این قارچ دئوترومیست در گیاهان زیادی ایجاد بیماری آوندی و پژمردگی گیاه می کند . بیماری در گوجه فرنگی با پژمرده شدن و در نتیجه خشک شدن قسمت های هوایی گیاه مشاهده می شود . خشک شدن برگ ها از ناحیه پایین ساقه به طرف بالای ساقه شروع می شود . بافت های چوبی شده قسمت قاعده ساقه و ریشه به رنگ قهوه ای درمی آیند . اندام های بارده غیرجنسی قارچ از کنیدی برهای بی رنگ و 2-3 ورتیسل که هر یک 4-3 شاخه دارد تشکیل شده و تعداد زیادی کنیدیوم یک سلولی و بی رنگ و تخم مرغی کشیده به ابعاد 3-2 * 7-6 میکرون تولید می کنند .
روش پیشگیری : خاک خزانه هر سال عوض شود یا ضدعفونی شود از کود حیوانی کاملاً پوسیده استفاده شود . در خاک های آلوده آیش 5 ساله و در تناوب زراعی غلات جانشین کاشت گیاهان جالیزی شود . استفاده از ارقام مقاوم
روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه با تیرام به مقدار 1 گرم در هر متر مربع و یا کاپتافول به مقدار 2/5 گرم در متر مربع خاک خزانه کنترل بیولوژیکی توسط گونه های مختلف Trichoderma Viride ایزوله TV1 و بیوقارچ کش Mycostop
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
فوزاریوز گوجه فرنگی
عامل بیماری : Fusarium bulbigenum cke et Mass var.Lycopersici ( Brushi ) wr
علایم بیماری : یکی از بیماری های خطرناک آوندی در گوجه فرنگی است که در هر مرحله از رشد گیاه می تواند خسارت ایجاد کند . در روی گیاه جوان تغییر رنگ و پژمردگی برگ و قطع سریع دمبرگ مشاهده می شود . علایم در بوته های رشدیافته گوجه فرنگی با زرد شدن برگ های مسن تر و پژمرده شدن و خشک شدن برگ ها همراه است . بعد از پیشرفت بیماری و تهیه برش از مقطع ساقه آوندهای گیاه به رنگ قهوه ای مشاهده می شود .
از نقطه نظر قارچ شناسی عامل بیماری زا میکروکندیوم های تک سلولی به اندازه 2/5*8 میکرون و ماکروکنیدیوم هایی با 5-3 دیواره ی عرضی به ابعاد 3/4*37 و کلامیدسپور دارند .
تولید مواد سمی لیکوماراسمین توسط قارچ مذکور قادر است توازن آبی گیاه میزبان را تغییر دهد و باعث پژمردگی گیاه شود . این قارچ در دمای 28 درجه سانتیگراد و به خصوص در مناطق گرمسیر و با افزایش اسیدیته خاک و رطوبت خاک و افزایش ازت موجود در خاک و کمبود پتاسیم خاک رشد و فعالیت بیشتری دارد
روش پیشگیری : در خاک های آلوده تعویض خاک خزانه هر سال انجام گیرد یا در خاک خزانه سال قبل که ضدعفونی شده است خزانه ی گوجه فرنگی انجام گیرد . در زمین اصلی که آلوده به قارچ است آیش 4-5 ساله رعایت شود و از واریته های مقاوم مانند sauthland کشت شود
روش درمانی : کنترل بیولوژیک فوزاریوم Trichoderma viride و یا کشت باکتری Bacillius sulbtilis در کنترل شیمیایی ترکیبات منکوزب و کاپتافول به میزان 2/5 گرم در هر متر مربع خاک خزانه و یا فولپت به مقدار 2/5 گرم در هر متر مربع و یا بنومیل یک در هزار استفاده می شود .
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
سپتوریوز گوجه فرنگی
عامل بیماری : Septoria lycoper.sici speg
علایم بیماری : لکه هایی به شکل های متغیر در برگ بروز می کند . لکه ها دایره های نسبتاً بزرگی دارند که نکروزه می شوند . قطر لکه های نکروزه شده به 3-2 سانتیمتر می رسد که به رنگ خاکستری در مرکز لکه ها و تیره در ناحیه اطراف لکه ها قابل رؤیت هستند . ظهور نقطه های سیاه همان پیکنیدیوم قارچ است و نیز لکه های کوچک یکنواخت و تیره به قطر 2-1 میلیمتر نیز از علایم دیگر است . در هر صورت برگ های آلوده در مدت کوتاهی خشک می شوند و ریزش می کنند . عامل بیماریزا در بافت های آلوده پیکیندیوم هایی به قطر 150-100 میکرون تشکیل می دهد که از طریق منفذ انتهایی پیکنیدیوم ، کنیدیوم های نخی شکل و بی رنگی با 9-3 دیواره عرضی به ابعاد 120-60*4-2 میکرون خارج می کند . کنیدیوم از طریق باران ، باد و نیز توسط حشرات و انسان انتشار می یابد . عامل بیماریزا ، از طریق روزنه های هوایی گیاه نفوذ کرده و آلودگی در گیاه به وجود می آورد .
دمای 28-15 درجه سانتیگراد و دمای بهینه 25 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بالا فعالیت و رشد قارچ را زیاد می کند . دوره کمون بیماری غالباً دو هفته بعد از آلودگی با اولین علایم در هر مرحله از رشد رویشی گوجه فرنگی بارز می شود .
روش پیشگیری : بهداشت زراعی - آیش زمین اصلی - تناوب 5 ساله - ضدعفونی بذر
روش درمانی : مدت یک دقیقه خیساندن بذر در محلول 0/5 در هزار بنومیل در صورت بروز اولین علایم بیماری با ترکیب Dyrene CM به مقدار %0/3-0/2 سم پاشی شود و دوره کارنس 10 روز رعایت گردد .
قارچ کش Ortiva با ترکیب Azaxystrobin با دوره کارنس 3 روز 80 سی سی در 100 لیتر آب
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
پوسیدگی طوقه گوجه فرنگی
عامل بیماری : Diplodina Lycopersici ( cooke ) Hollos
Ascochyta Lycopersici BRUN
علایم بیماری : آلودگی این قارچ در تمام اندام های هوایی گیاه و خصوصاً روی ساقه گوجه فرنگی و در ناحیه نزدیک به طوقه با لکه های قهوه ای رنگی که از ناحیه طولی کشیده شده اند بروز می کند . قطر لکه ها 6-5 سانتیمتر و در مجاورت لکه ها پوست ساقه پوسیده و به سهولت از بافت های چوبی ناحیه زیرین ساقه جدا می شود . در ناحیه پوست آسیب دیده اندام های بارده غیرجنسی قارچ ظاهر می شوند که پیکنیدیوم های کروی درشتی به ابعاد 100*70 میکرون دارند و تولید کنیدیوم های ساده ای به ابعاد 3*7-6 میکرون و یا کنیدیوم های دیواره داری به اندازه ی 4-3*11-8 میکرون می کند .
با پیشرفت آلودگی روی بافت های آلوده اندام باردهی جنسی به شکل پسئودوتسیوم و به ابعاد 100*150-120 میکرون ظاهر می شود . شکل جنسی قارچ مذکور آسک های استوانه ای به ابعاد 10-9*95-70 میکرون و آسکوسپورهای دو سلولی به اندازه 6*17 میکرون دارد . پوسیدگی طوقه معمولاً کمی بعد از نشاکاری گوجه فرنگی بروز می کند . میسلیوم قارچ به صورت ساپروفیت روی خاک و یا روی بذر حفظ می شود .
روش پیشگیری : بهداشت زراعی ، آیش زمین اصلی ، ضدعفونی بذر ، ضدعفونی خاک خزانه
روش درمانی : منکوزب به مقدار 2 در هزار جهت ضدعفونی بذر و ضدعفونی خاک خزانه
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
پوسیدگی طوقه گوجه فرنگی
عامل بیماری : Phytophthora Parasitica Dast
علایم بیماری : این قارچ اُمیست در گیاه گوجه فرنگی بیماری پوسیدگی طوقه را ایجاد می کند . بیماری در مناطق مرطوب و گرم شیوع دارد و مناسب ترین گرمای رشد قارچ 30 درجه سانتیگراد است . در ناحیه طوقه گیاه جراحاتی به رنگ قهوه ای تیره ظاهر شده که بافت آلوده استحکام خود را از دست می دهد . گیاه آلوده پژمرده شده و برگ های پایین تر ساقه به طرف زمین خم می شود . این قارچ قادر است گیاهچه های خزانه گوجه فرنگی را آلوده سازد . در روی میوه گوجه فرنگی نیز لکه های مدور ایجاد می کند .
اندام بارور غیرجنسی تولید اسپورانجیوفورهای ساده و طویلی به اندازه 100 تا 300 میکرون میکند که حاوی اسپورانجیوم های گرد یا بیضی شکل به اندازه 28*36 میکرون می باشد و از طریق زئوسپور یا میسلیوم جوانه می زنند . در مرحله ی زایش جنس اُسپورهای گرد و بی رنگ که 28 میکرون اندازه دارند . از اندام اُگونیوم و انتریدیوم حاصل می شود . اندام کلامیدسپور نیز وجود دارد که گرد و زرد رنگ با جداره ای سخت و حدود 60-20 میکرون قطر دارد .
این قارچ قادر است مدت طولانی در خاک باقی بماند . زمستان گذرانی قارچ از طریق کلامیدسپور یا اُسپور می باشد .
روش پیشگیری : ضدعفونی بذر ، ضدعفونی خاک خزانه ، در پرورش گلخانه ای و زیر تونل پلاستیک با کاهش تراکم کشت تهویه و تابش نور خورشید و محدود کردن رطوبت نسبی ، ارقام مقاوم یا قابل تحمل کشت شود
روش درمانی : ضدعفونی خاک خزانه با منکوزب به مقدار 2 گرم در هر متر مربع ، ضدعفونی خاک خزانه با فولپت به مقدار 2/5 گرم در هر متر مربع ، ضدعفونی بذر با منکوزب و یا کاپتان
سم پاشی با ترکیب 2787 به مقدار 150 گرم در 100 لیتر آب با ظهور اولین علایم ، پروپینپ به مقدار 200 گرم در 100 لیتر آب قبل از گلدهی سمپاشی می شود .
در صورت بروز علایم بعد از گلدهی ترکیبات متالاکسیل + منکوزب فقط برای بادنجان به مقدار 150 گرم در 100 لیتر آب مؤثر است .
کنترل بیولوژیک با بیوقارچ کش Rottsheild حاوی Trichoderma harzianum
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا
پاسخ : گوجه فرنگی و بیماری های آن
لکه سیاه برگ گوجه فرنگی
عامل بیماری : Stemphylium solani weber
علایم بیماری : علایم آن در پهنک و دمبرگ با ظاهر شدن لکه های کوچک گرد یا کشیده ای به رنگ سیاه که از ناحیه مرکز لکه خاکستری است نمایان می شود . اندام بارور غیرجنسی در پهنک زیرین برگ تشکیل کنیدی برهایی تیره رنگ ، سخت و دیواره دار می دهد که کنیدیوم های بیضی شکل و رنگ کاملاً سیاه دارد و اندازه آنها 21*47 میکرون است .
روش پیشگیری : بهداشت زراعی
روش درمانی : سم پاشی با ترکیب Dyrene CM به مقدار 0/3-0/2 درصد و رعایت دوره کارنس 10 روز
منبع : بیماری های گیاهان زینتی ، سبزی و جالیز
نوشته مهندس مهدی جهان آرا