شروع حسابداري دانشگاهي

حسابداری دانشگاهی عمرش بالغ بر پانصد سال است و با نام لوکا پاسیولی (۱۴۹۵ میلادی) آغاز شده است. حسابداری دانش نیست و در طول عمر پر فراز و نشیب خود تغییرات زیادی داشته است. از مهم‌ترین تغییرات حسابداری در طول پانصد سال گذشته تغییر ماهیت نظری آن است. حسابداری دانشگاهی در چهارصد سال اول عمر خود عمدتاً رویکردی تکنیکی و فنی داشته است. در اوایل سده بیستم اولین مباحث نظری در حوزه حسابداری مطرح و وجه علمی بودن آن به مذاق بحث گذاشته می‌شود.

در طول دهه‌های آغازین سده بیستم مباحث نظری و فلسفی جدی در خصوص تعلق حسابداری به یکی از حوزه‌های معرفت بشری رواج داشته است. این مجادلات در طرح تخصیص حسابداری به یکی از حوزه‌های علم یا فن یا هنر به اوج خود میرسد. در اواسط سده بیستم و با احاطه مکتب مثبت‌گرایی (پازیتیویسم) بر فضای دانشگاهی جهان، نظریه‌های حسابداری مثبت‌گرایانه به ظهور میرسد. ضعفهای بنیادین نظریه‌های مثبت گرایانه در ظرف کمتر از ربع قرن آشکار می‌شود و حسابداری به تبع سایر محافل علمی وارد دنیای جدید فلسفی و نظری می‌شود. طرح حسابداری انتقادی یا امثال آن نشانه این تحول نظری در حسابداری است حسابداری عبارتست از جمع آوری طبقه بندی تلخیص و ثبت رویداد های مالی و ارائه آن به استفاده کنندگان درون و برون سازمانی.
لوكا پاسيولي http://acct.tamu.edu/giroux/pacioli.gif
پدر علم حسابداري لوكا پاسيولي تحصيلات خود را در وِنيس و رُم گذراند و در دهه 1470 راهب صومعه اي شد كه از فرقه فرانسيس بود. تا سال 1497 معلم خصوصي پروازي رياضيات بود، كه در آن سال دعوت نامه اي از لودُويكو اِسفُرتسا دريافت نمود تا در ميلان مشغول به كار شود. او در آنجا با لئوناردو داوينچي كار و زندگي مي كرد و به او رياضيات ياد مي داد. در 1499، پاسيولي و لئوناردو مجبور شدند تا از ميلان فرار كنند كه لوئيس دوازدهم از فرانسه شهر را به تصرّف خود در آورده و حاميان آنها را از آنجا بيرون كرد. بعد از آن، پاسيولي و لئوناردو خيلي اوقات با همديگر سفر مي كردند. به محض برگشت به ميهن، پاسيولي به علت سالخوردگي در سال 1517 فوت كرد.
پاسيولي چندين كتاب در زمينه رياضيات منتشر كرد كه شامل اثر زير مي باشد:
Summa de arithmetica, geometrica, proportioni et proportionalita Venice 1494
تلفيق دانش رياضي زمان خود، همچنين جالب توجه مي باشد كه شامل اولين شرح منتشر شده درباره روش نگهداري از حسابها و دفاتر مي باشد كه تجّار وِنيسي در طول رنسانس ايتاليا بكار مي بردند،‌ كه به سيستم حسابداري دفترداري مضاعف معروف بود. اگرچه پاسيولي اين سيستم را تدوين كرد نه اينكه آنرا اختراع كرده باشد، ولي بعنوان ’پدر علم حسابداري‘ مورد توجه واقع شد. سيستمي كه او منتشر كرد شامل اغلب چرخه هاي حسابداري بود كه ما امروز آنها را مي شناسيم. او استفاده از روزنامه ها و دفتر كل را شرح داد، و تذكر داد كه يك فرد نبايد به رختخواب برود مگر اينكه بدهي با بستانكاري برابر باشد! دفتر كل او حسابهايي براي موجودي (كه شامل وجوه دريافتي و موجودي كالا بود)، تعهّد بانكي، سرمايه، درآمد، و مخارج داشت- انواع حساب كه در بيلان كار و صورتحساب درآمد يك سازمان بترتيب گزارش مي شود. او ثبت نهايي آخر سال را نشان داد و پيشنهاد كرد كه يك تراز آزمايشي براي تأييد دفتر كل متعادل بكار گرفته شود. همچنين،‌ رساله او دامنه وسيعي از موضوعات مرتبط را،‌ از اخلاقيات حسابداري گرفته تا حسابداري هزينه،‌ شامل مي شود