آموزش آهنگسازی | Fl Studio 11 | مهدی

درود؛

امیدوارم ایام به کام و حال همگی دوستان خوب باشه.....
-----
تو این تاپیک تصمیم گرفتم که آموزش آهنگسازی الکترونیک هیپ هاپ توسط نرم افزار FL Studio 11 رو به دوستان ارائه بدم و امیدوارم افرادی که علاقه مند به آهنگسازی در این سبک هستند بتونن توسط این تاپیک و پست هایی که میزارم. به هدفشون نزدیک تر بشن.
در ابتدا یه سری توضیحاتی در رابطه با روند تاپیک میدم تا کم کم آموزش ها رو شروع کنیم. تو این تاپیک من فرض رو بر این گذاشتم که افراد با تئوری موسیقی و هارمونی و سلفژ آشنایی کامل دارند ولی برای دیگر دوستانی که سواد موسیقیایی لازم رو ندارند در بین پست ها اشاراتی به تئوری موسیقی هم میکنم.
----
امیدوارم تاپیک مورد پسند کاربران عزیز واقع بشه

با آرزوی بهترین ها
مهدی

قبل از اینکه شروع کنیم به اموزش اهنگسازی و آشنا شدن با محیط کاربری برنامه؛ دو نمونه کار از خودم میزارم تا بدونین که قصد داریم به چه مرحله ای برسیم. البته باید توجه داشته باشید؛ آهنگسازی مستلزم تلاش و تمرین زیاد هست که لازمه اون علاقه به موسیقی هست. یه آهنگساز خوب باید تئوری، هارمونی و سلفژ رو به خوبی بلد باشه. مهم ترین نکته در آهنگسازی این هست که هیچکس از ابتدای کار خوب نبوده و هرگز نمیتوان ره صد ساله رو یه شبه طی کرد!

نمونه کار اول:
http://upload.cubase.ir/uploads/Pers...hdi-320-4-.mp3

نمونه کار دوم:
http://upload.cubase.ir/uploads/Soci...-Mahdi-320.mp3
----
چیزی که نه تنها تو هیپ هاپ؛ بلکه تو هر سبکی حائز اهمیت هست و باعث خوب یا بد شدن بیت میشه؛ مهارت هنرمند و اون آهنگساز در رابطه با ترکیب ضرب و ملودی هست. هر موزیک ساده از یک ریتم و دو ملودی ساده تشکیل میشه که غالبا شامل یک ملودی اصلی و یک ملودی زیر کار برای پر شدن فضای کار میشه. ساده ترین ریتم در هیپ هاپ تنها از دو کیک و دو اسنیر یا کلپ تشکیل میشه که بزودی هر کدوم رو در پستی جدا توضیح میدم. اولین نکته و اولین درس امروز که اکثر دوستان هم با اون آشنایی دارن نوع سازها هستند.
برای مثال در یک اهنگ که سبکش گنگ هست نمیشه از سازهای لطیفی مانند یک استرینگ غمگین استفاده کرد؛ و توصیه میشه که از صداهای خشن و ریتم های کوبنده تر استفاده بشه و بالعکس؛ مسلما در یک آهنگ اجتماعی استفاده از سازهای خشن که در جلوتر به اونها اشاره میکنیم غیر ممکنه.

درس اول:

تمپو چیست؟

شاید بشه گفت اولین چیزی که هر آهنگسازی قبل از چیدن هر ضرب و یا ساخت هر ملودی باید بهش توجه کنه؛ تمپو هست. تمپو سرعت آهنگ شما رو مشخص میکنه. برای مثال یه موسیقی با سبک ترنس تمپویی نزدیک به 130 داره و یه آهنگ پاپ غمگین که ضرب های آرومی داره؛ با تمپو 60 ساخته میشه. برای تمپو هیچ قانون مشخصی وجود نداره که شما رو مجبور به انجام کاری بکنه و بهتره که آهنگساز با توجه به نوع استایل و سبک خواننده تمپو کارش رو مشخص کنه؛ ولی بهتره که تمپوی یه کار رپ بین 85 تا 110 که بالاترین تمپو در این سبک به شمار میره باشه. برای مثال؛ تمپو نمونه کارهایی که در بالا از خودم قرار دادم برابر 100 هست.

در نرم افزار اف ال؛ تمپو در قسمت بالای نرم افزار قرار داده شده و شما میتونید اون رو به راحتی رو هر عدد دلخواهی تنظیم کنید.


http://upload.cubase.ir/uploads/1_4c2e7.jpg

نکته قابل توجه دیگه ای که کنار تمپو قرار داره دو کلید با نام های PAT و Song هستند. کلید PAT برای به اجرا در اومدن پترن مورد نظر شما و دکمه Song برای اجرا کردن کل آهنگ تو پلی لیست اصلی اف ال هستش که جلوتر در رابطه با اونها بیشتر توضیح میدم.

رعایت تمپو در ابتدای شروع یک آهنگ خیلی مهمه به طوری که ممکنه نوع عملکرد یک آرپژ با تمپو 100 با نوع عملکرد اون با تمپو 120 کاملا متفاوت باشه. به طور کلی کارهای کوبنده و یا غمگین از تمپو های پایین و کارهای شاد و یا angry از تمپوهای بالاتری استفاده می کنند که تاثیر مستقیم آنها بر روی ریتم و ملودی کاملا مشخص است !

درس دوم

آشنایی با ضرب و پترن ها

شاید اولین چیزی که هر آهنگسازی باید باهاش آشنا بشه. چیدن ضرب ها و آشنایی با پترن ها باشه. برای دیدن پنجره سازها F6 را فشار دهید؛ سپس پنجره ای مشابه با پنجره موجود در عکس ظاهر می شود. این پنجره شامل چهار سمپل اعم از kick,snare,hat,clap می باشد؛ این چهار عنصر تشکیل دهنده ضرب هر آهنگسازی هستند. البته عناصر دیگری در ضرب چینی مانند snaph و chant و crash نیز وجود دارند که برای ایجاد ضد ضرب بکار می روند (رجوع شود به تئوری موسیقی)
http://upload.cubase.ir/uploads/2_f3e39.jpg

کیک : هر ضرب باید دارای کیک باشد؛ کیک به خواننده کمک میکند تا بر بیت سوار شود.
اسنیر : اگر کیک را یک عنصر برای شروع کلام خواننده در نظر بگیریم؛ اسنیر را می توانیم به عنوان تنظیم کننده استایل و فلو خواننده بدانیم؛ اسنیر در ضرب مانند نبض درامز عمل می کنند.
کلپ : همانند اسنیر عمل می کند؛ تنها فرق آن جنس صدای آن هست که نسبت به سبک خواننده مشخص می شود از کدام باید در بیت استفاده شود.
هت ها : عنصری در درامز که به ضرب تنوع می دهد و گوش را از یکنواختی خارج می کند.
همانطور که گفته شد ساده ترین نوع درامز و ضرب در هیپ هاپ از دو کیک و دو اسنیر تشکیل می شود. برای آشنایی با ضرب چینی و نوع چیدمان آنها بهتره که کاملا میزان و فواصل زمانی و همچنین ضرب های ساده و ترکیبی سه دوم در تئوری موسیقی را مطالعه کنید. چند نوع درامز ساده در هیپ هاپ:

http://upload.cubase.ir/uploads/3_2c072.jpg

http://upload.cubase.ir/uploads/4_a5a86.jpg

http://upload.cubase.ir/uploads/5_7ba9d.jpg

نکته دیگری که در ضرب چینی مهم هست تنوع دادن به ضرب ها هست که معمولا توسط اسنیر یا هت ها ایجاد می شوند. البته ضرب های ترکیبی و تنوع به کار به دلیل پیچیده بودن جلوتر توضیح داده می شود.

درس سوم

نکات دیگر در پترن ها

به طور کلی پترن ها به شما اجازه می دهند تا ضرب ها یا ملودی های گوناگون در پلی لیست ایجاد کنید. پتر ها مانند پنجره هایی هستند که به شما اجازه میدهند تا در هر پنجره ملودی یا ضربی متفاوت و مجزا بسازید. برای ساختن یک پترن جدید کافیست تنها بر روی علامت + کلیک کنید.

http://upload.cubase.ir/up/2_a9195.jpg

نکته دیگری که در قسمت پترن ها وجود دارد؛ استفاده از صداهای دیگر یک سمپل یا وی اس تی می باشد که می توان با کلیک کردن بر شکلک زیر به آن دست یافت. این پنجره به شما اجازه می دهد تا از نت های دیگر همان سمپل بهره ببرید و به کار خود تنوع بدهید.

http://upload.cubase.ir/up/6.jpg

نکته سوم در این درس؛ میکس ساده نت ها می باشد. همانطور که در شکل نشان داده شده است شما می توانید با باز کردن پنجره زیر؛ از قابلیت های درونش نظیر مونو چپ و مونو راست؛ shift و velocity استفاده کنید. که در ادامه درس ها برخی از تکنیک های موجود در این بخش رو توضیح میدم.

http://upload.cubase.ir/up/5.jpg

نکته آخری که در این مبحث میخوام براتون توضیح بدم؛ انتقال صدا از مونو چپ و مونو راست به یکدیگر و تنظیم مقدار صدای موجود در هر سمپل یا وی اس تی هست. به شکل توجه کنید؛ دو دایره ای که در کنار هر سمپلی وجود دارند؛ این قابلیت ها رو به شما خواهند داد. به طوری که دایره سمت راست به شما اجازه میده تا صدای هر ساز رو کم یا زیاد کنید و دایره سمت چپ به شما قابلیت مونو right & left رو میده.



http://upload.cubase.ir/up/4.jpg

درس چهارم

ملودی

همانطور که در بالا گفتم؛ در کنار ضرب شما نیاز به یک ملودی خوب دارید. ساده تین ملودی ها در هیپ هاپ ملودی های چهار قسمتی هستند که مدام تکرار می شوند؛ می توان گفت در اهنگ های اولد اسکول می توانیم این ترفند رو بسیار مشاهده کنیم. مثل خیلی از اهنگای توپاک و یا حتی آهنگ های امینم که ملودی نسبتا ساده ای دارند. در این نوع ملودی ها شما باید از چهار نت سیاه استفاده کنید که نسبت به یکدیگر متفاوت اند (رجوع شود
به تئوری موسیقی)

http://upload.cubase.ir/up/7.jpg
اگر بخواهیم ملودی های زیباتر را بررسی کنیم آنها اکثرا از 4 آکورد با نت های سیاه تشکیل شده اند که در ملودی فرعی آنها نت های چنگ و یا دولا چنگ استفاده شده است. (رجوع شود به تئوری موسیقی) البته برای دوستانی که تئوری بلد نیستن اشاره ای به این نوع نت ها میکنم. در موسیقی نت های فاصله های زمانی مختلفی دارند و به اندازه های معیینی کشیده می شوند. فاصله زمانی نت ها به از کند به تند به ترتیب زیر است:
گرد - سفید - سیاه - چنگ - دولا چنگ - سه لا چنگ و چهارلا چنگ که معمولا به دلیل کوتاهی بیش از حد خیلی کم استفاده می شود.
آکوردها نیز مجموعه ای از نت ها در کنار هم هستند که باعث زیبایی کار می شوند. در درس بعدی بیتشر به آنها اشاره میکنیم.

http://upload.cubase.ir/up/8.jpg
برای چیدن ملودی مورد نظر کافیه که در اف ال کلید F7 رو فشار بدید و وارد پنجره Piano roll برای چیدن ملودی مورد نظر خود بشید.

ولی چیدن ملودی مستلزم یک ساز هست. به عبارتی دیگر شما تا ساز مورد نظر خود را انتخاب نکنید. نمیتونید ملودی مختص به اون رو بسازید. برای انتخاب سازهای پیش فرض اف ال کافیه که کلید Ctrl+F8 رو فشار بدید یا از نوار ابزار اف ال مسیر زیر رو طی کنید:

Channels >> add ons

http://upload.cubase.ir/up/9.jpg

درس پنجم

آکوردها

خب در جلسه قبل ملودی های ساده رو توضیح دادیم و اشاره کوچکی به آکوردها کردیم. قبل از اینکه آکورد ها رو یاد بگیرین. بهتره برین تئوری گام ها رو به طول کامل یاد بگیرین تا یه موقع دچار مشکل نشین بعدا تو آکوردها و فواصل. البته برای یادگیری آکوردها باید فاصله ها را نیز بلد باشید.
آکوردها به طول کل به دو دسته تقسیم می شوند؛ آکوردهای مطبوع (خوب) و نا مطبوع (بد)؛ آکوردهای بد در آهنگ به کار می روند تا خوب ها مشخص شوند. به عبارت دیگر تا زشت نباشد؛ خوب ها مشخص نمی شوند. آکورد ها مطبوع شامل ماژور و مینور و آکوردهای نامطبوع شامل افزوده و کاسته هستند. برای استفاده از آکوردهای پیش ساخته می توانید از کنار پنجره piano roll؛ از آنها استفاده کنید:

http://upload.cubase.ir/up/10.jpg

البته اگه هارمونی بلد باشید می توانید آکوردهای خود را منتقل کنید تا به راحتی خستگی گوش شنونده را رفع کنید. به طور کل آکوردهای ماژور دارای فاصله 3 بزرگ و 3 کوچک می باشند. مینور کاملا برعکس آکورد ماژور است یعنی شامل نت هایی با فواصل 3- و 3+ است.

آکوردهای افزوده دارای فواصل 3+3+ و کاسته دارای فاصله های 3-3- هستند. برای تدریس این مباحث به یک تاپیک جداگانه نیاز است که اگه کاربران مشتاق باشند؛ آنها رو هم تدریس میکنم. چون تمام این مباحث باید درون دفتر نت توضیح داده شوند.

------
بعد از یادگیری کامل آکورد ها شامل آکوردهای 3 نتی و 4 نتی میتوانید ملودی هایی (مخصوصا با پیانو) بنویسید که از قوانین انتقال آکوردها به خوبی در آن استفاده کنید. در ادامه درس ها نکاتی در رابطه با انتقال آکوردها توضیح می دم.
باید توجه داشته باشید همانطور که قبلا گفته شد برای تنوع دادن به کار باید در کنار آکورد ها با نت های سفید یا سیاه از نت های دولاچنگ و چنگ هم استفاده شود که زیبایی مضاعفی به کار شما خواهد داد.

درس ششم

انتقال آکوردها

برای انتقال آکوردها باید به ابتدا به نوع آنها توجه داشته باشید. البته من فرض میکنم که شما تئوری و گام ها رو بلد هستید.
*به طور کل در گامهای ماژور درجات 1 4 5 8 همگی آکورد ماژور و 2 3 6 همگی آکورد مینور و درجه هفتم کاسته هستند.
* در تمام گام های مینور طبیعی درجات 1 4 5 8 اصلی همگی آکورد مینور و درجات 3 6 7 همگی آکورد ماگور و درجه دوم کاسته هستند.

با دونستن این دو نکته می تونید هر آکوردی رو در گام های ماژور و مینور طبیعی به راحتی منتقل کنید. برای دونستن فاصله های بین آنها هم به درس پنجم مراجعه کنید. منظور از مینور طبیعی ؛ مینور در یک گام طبیعی است. برای مثال در مینور هارمونیک درجه هفتم نیم پرده بالاتر می رود. و در مینور ملودیک درجات ششم و هفتم هر دو نیم پرده بالا تر میرود.

دوستانی که ملودی نمی دونن باید بهشون بگم که هر پرده فاصله بین دو کلید سفید و یا دو کلید سیاه در پیانو هست. ولی نیم پرده فاصله بین یک کلید سیاه تا سفید یا دو کلید سفید کنار هم که شامل نت های "E-F" و "B-C" می شود. البته برای انتقال یک نت به نیم پرده بالاتر از علامت دیز "#" و برای انتقال یک نت به نیم پرده پایین تر از علامت بمل "b" استفاده می کنید. بکار نیز برای خنثی سازی این دو اثر به کار می رود.

http://upload.cubase.ir/up/11.jpg

درس هفتم

مروری بر VST ها

در این درس میخوام کل مباحث مربوط به تئوری و ریتم و ملودی رو کنار بزارم و کمی به معرفی سازهایی که در اختیار دارید و کیفیت آنها بپردازم. به طور کل VST ها؛ ابزارها و سازهای مجازی هستند که شما می تونید با استفاده از اونها اهنگ خودتون رو بسازید و یا ملودی مورد نظر خود را خلق کنید.
وی اس تی های موجود در اف ال اکثرا کیفیت مطلوبی ندارند؛ یکی از بی کیفیت ترین وی اس تی های FL؛ پیانو یا همان FL Keys هست که توصیه میشه به هیچ وجه در کارتون ازش استفاده نکنید چون به کارتون واقعا آسیب میزنه!
وی اس تی های بدرد بخور و کارآمد رو در زیر معرفی میکنم که توصیه می کنم کارتون رو با اونها آغاز کنید؛ برای کار با این وی اس تی های خارج از اف ال باید اونها رو جدا دانلود و نصف کنید.
pianissimo یک وی اس تی کارآمد پیانو هست که میشه گفت نسبت به حجم 80 مگابایتیش کیفیت صدای مطلوبی داره و میتونه برای شروع یک گزینه خوب باشه. صدای این وی اس تی رو میتونین در نمونه کارهام در پست دوم ببینید.
nexus یک وی اس تی قدرتمند با بانک صدای 100 گیگابایتی هست. بانک های صدا شامل پرست های گوناگون هستند که به شما امکان می دهند تا از هر صدایی در کارتون استفاده کنید. تنها مشکل این وی اس تی ناتوانی آهنگساز در تغییر در پرست های درون بانک صدای آن هست.
sylenth1 یکی دیگر از وی اس تی های خوب و با کیفیت هست که در اف ال موجود نیست. این وی اس تی قدرتمند از بانک های صدای خوبی بهره می برد که می تواند هر صدایی شامل آرپژ و باس و لید و حتی پد رو در اختیار شما قرار میده. این وی اس تی تغریبا شبیه نکسوز هست با این تفاوت که به شما امکان خلق صدا و تغییر در پرست ها را نیز می دهد.
magnus choir یک وی اس تی خیلی خوب در زمینه ایجاد صدای کر هست که در کارهای اجتماعی و احساسی برای شما جادو می کند. البته تا زمانی که شما به مبانی موسیقی آشنا نباشید نمی توانید از قدرت کامل این وی اس تی ها بهره ببرید.

بقیه وی اس تی ها در جلوتر معرفی خواهند شد ولی این وی اس تی ها فی الحال کار شما رو به اصطلاح راه میندازه و میتونه خیلی در یادگیریتون موثر هم باشه!

درس هشتم

آشنایی با پلی لیست

با زدن کلید f5 وارد محیط جدیدی به نام پلی لیست می شوید. در واقع در این محیط شما می توانید پترن هایی هایی را که ساختید بچینید. از این درس بیشتر وارد مباحث هیپ هاپی میشم.
برای شروع کارتون باید سعی کنید تا گوش شنونده رو با کیک و ملودی اصلی کم کم آشنا کنید. برا همین توصیه میشه به خصوص برای کارهای اجتماعی و احساسی اولین چیزی که در پلی لیست قرار میدین؛ ملودی اصلی و سپس ریتم ساده بدون هت ها و در نهایت ملودی فرعی و ریتم با هت ها باشه. نکته ای که برای انتقال هر پترن به پترن دیگه در اینجا وجود داره استفاده از کرش ها یا سمپل های fx نظیر انفجار یا شکستن می باشد تا گوش را آماده انتقال ملودی یا ریتم کنه!
Fx ها ؛ سمپل هایی هستند که باعث زیبایی کار شما می شوند؛ اکثر صداهایی که آهنگساز به کار اضافه میکنه در این رده از سمپل ها قرار می گیرند. فرقی نمیکنه که صدای راه رفتن یک انسان باشه یا یک عطسه و سرفه و صدای دست زدن!
اکثر کارهای شما در چیدن ملودی و ضرب باید به صورت سوال و جوابی باشد و این بدین معناست که برای مثال اگر برای ملودی اصلی از پیانو استفاده می کنید؛ در ملودی فرعی و زیر کار خود باید از ویالونی استفاده کنید که بتواند ملودی پیانو رو توجیح کنه و نوعی توضیح به گوش شنونده میده. شاید در این مرحله کمی مبهم به نظر برسه ولی با کسب تجربه تون در آهنگسازی کم کم این نوع ملودی چینی دستتون میاد!

یه سری عکس با نام گذاری از پروژه هام میزارم تا ترتیب چیدن ابزارها رو در پلی لیس متوجه بشید!
http://upload.cubase.ir/up/14.jpg

همونطور که گفته شد در هر دو پروژه که اجتماعی هستند؛ ابتدا ملودی اصلی سپس ریتم و در آخر ملودی فرعی به کار اضافه شده. البته این الگو همیشگی نیست و گاهی ممکن است آهنگساز بنا بر تجربه و مهارتش این مراحل رو جور دیگه ای طی کنه!

http://upload.cubase.ir/up/13.jpg

در ضمن به دلیل درخواست برخی دوستان درس ها کندتر پیش میره!

سلام میخواستم خواهش کنم اهنگ ساری روی کاغذ یاد بدی نوشتن ملودی یاد بدی خلق کردن یه اثر یاد بدی[shaad]