آبستره

آبستره

http://www.marpiich.com/images/white.gif

آبستره در معنای عام، جدا کردن صفت با خاصیت مشترک میان چند چیز، و تاکید بر این وجه مشترک است. به عنوان مثال می توان دایره را صورت انتزاعی تمامی چیزهای گرد دانست. اساس هنر تجریدی( آبستره) در حقیقت این اعتقاد است که( ارزشهای جهانشناختی در رنگ و شکل خلاصه می شود) و به طور کلی ربطی به مضمون نقاشی یا پیکره سازی ندارد . ( نقاشی می تواند ترکیبی از خطوط افقی و عمودی و سطوح یک دست رنگی باشد لزوم داشتن شکل مشخص و همه فهمی نیست) و به نوعی از هنر می‌گویند که اشیاء و موجودات واقعی را نشان ندهد، بلکه خطوط و رنگهایش از جهان نامعلوم و ذهنی ناشی شده است http://www.marpiich.com/images/Edito...d/abstract.jpg

- - - به روز رسانی شده - - -

البته بعضی وقتها همین هنر آبستره برای یک ایده یا یک فکر به کار می‌آید و بعضی وقتها پشت‌اش فکر خاصی نیست، همین طوری تراوشات ذهنی است

هنر آبستره به نقاشی‌هایی گفته می‌شد که اشکال واقعی را تغییر شکل می‌دادند یا ساده‌تر می‌کردند تا فهم بصری مخاطب تقویت شود. مثل نقاشی‌هایی به سبک کوبیسم یا فوتوریسم. این سبکها می‌خواستند مفهومی درونی‌تر از ظاهر اشیاء را نشان دهند.


یکی از بانیان این شیوه در قرن بیستم" واسیلی کاندینسکی" هنرمند روسی الاصل بود که اولین اثر خود را ( با نام بدیهه سازی) در سال 1910 به وجود آورد.

Kandinsky

در هنر، انتزاع به معنی "زبده گزینی از طبیعت" است و روشهای گوناگون دارد. شاخصه ی بسیاری از روشهای انتزاع این است که سنت بازنمایی واقعیت مشهود و محسوس را کنار می گذارد و یا کم اهمیت می شمارد و ابداع یک کارکرد تازه برای درک بصری را کارکرد اساسی هنر می شمارد.


( Abstrection- Creation ) گروهی بودند که در پاریس شکل گرفتند و هنر انتزاعی هندسی را به توجه به اسلوبهای نو در نقاشی و حجم سازی دنبال کردند. و مجله ای به همین نام نیز انتشار دادند.

پیشینه هنر آبستره :

سبک آبستره در اصل به نقوش اسلامی و یا یهودی برمی‌گردد. در اسلام بخاطر این که کشیدن صورت انسان ممنوع شده بود، نقاشان به طرحهای انتزاعی روی می‌آوردند. طرحهای اسلیمی یا همان پیچ و خمها که شبیه شاخه درخت یا شاخه گل‌اند از همین نوع‌اند.

هنر آبستره در جهان امروز :

برخی هنرهای جدید خیلی به سمت هنر آبستره رفته‌اند. مثل سینما یا عکاسی و یا مخصوصاً ویدئو کلیپهایی که برای موسیقی‌های انتزاعی ساخته می‌شوند. هنرهای جدید به خاطر باز بودن دستشان در تکنولوژی و همچنین پیچیده بودن پروسه تولید اثر هنری خیلی آمادگی دارند برای نزدیکی به آبستره.

عکس‌های ماهواره‌ای یا تابلوهای آبستره؟!

سال ۲۰۰۰، دانشمندان ناسا فکر بکری کردند، آنها تصمیم گرفتند ۴۰۰ هزار عکسی را که ماهواره لندست ۷، از زمین زیباترینشان را برگزینند و در کتابخانه کنگره به نمایش بگذارند.
و
حاصل کار آنها واقعا درخشان بود، آنها موفق شدند ۳۰ عکس بسیار زیبا را انتخاب کنند، که بیشتر شبیه به نقاشیهای آبستره بودند.

(واقعا تصاویر جالبی هستند و مثل نقاشی می مونه)


آبستره اكسپرسیونیسم

تركیبي از هنر آبستره و اكسپرسیونیسم كه از حد نقاشي اتوماتیك فراتر نمي رود. در این روش با ابداع شكل ها و لكه هاي تصادفي رنگ، به ضمیر نیمه خود آگاه اجازه داده مي شود كه خود را بیان كند

از این لحاظ تشابهي میان تكنیك نقاشي حركتي ( Action painting) و آبستره اكسپرسیونیسم وجود دارد زیرا در نقاشي حركتي اثر نقاش به واسطه ي فعالیت ضمیر ناخودآگاه بوجود مي آید.در مجموع هنر حركتي را نباید با هنر آبستره یكي دانست چون در هنر آبستره مسأله ي استفاده از فكر ضرورت دارد اما در نقاشي حركتي همه چیز بعهده ي ضمیر ناخودآگاه گذاشته مي شود.

از هنرمندان این سبك مي توان به فرانسیس بیكن و ویلم دكونینك اشاره كرد.


هنر آبستره مشتقات گوناگوني داشته است كه از آن جمله مي توان به آبستره اكسپرسیونیسم، اكشن پین تینگ و تاشیسم اشاره كرد. در این سه شیوه ي اخیر تأكید عمده بر خود انگیختگي وعدم تعمد در بوجود آوردن شكل ها و نقوش است

کاندینسکی:

به سبب ذهن پربار و زبان نو مایه اش یکی از شخصیت های اثرگذار در ه شمار می آید .
عموما او را پیشگام نقاشی انتزاعی می دانند .
وی نخست در رشته ی حقوق تحصیل کرد و بعد ها به نقاشی پرداخت.
کاندینسکی را به عنوان کسی که از رنگ های سرد شدید استفاده کرده می شناختند.
کاندینسکی مجموعه اثری دارد به عنوان بدیه نگاری و در این آثار است که میبینیم چگونه نگاه اکسپرسیون او به نگاهی انتزاعی می رسد و با موسیقی پیوند می خورد همچنین استفاده از رینگ تیره از ویژگی های کار اوست

یکی از اقدامات متهورانه که در نقاشی قرن بیستم به وقوع پیوست، نهضت هنر انتزاعی(آبستره)بود. درباره چگونگی و کیفیت این نهضت هنری، همواره بحث ها و جدل هایی بین حامیان آن از یک طرف و مخالفان از طرف دیگر صورت گرفته، مضافاً اینکه در مورد بررسی ارزش های زیبایی شناسی آن اختلاف های بسیار موجود است.

پیرامون هنر انتزاعی در منابع مشابه چنین می خوانیم:

( در میان هنرها، معماری و موسیقی به عنوان هنر های انتزاعی مورد قبول واقع شده اند؛ زیرا از قواعد و قوانینی پیروی می کنند که متعلق به آنهاست و نیازی به جنبه «نمایشی» ندارند؛ در حالی که شعر و نقاشی و مجسمه سازی تحت عنوان «هنر های نمایشی» قلمداد می شوند. آیا این گونه تفکیک نمودن هنر ها باید همواره رعایت گردد؟ یا اینکه به کمک اصول کلی زیبایی شناسی، کلیه هنر ها از جمله نقاشی و مجسمه سازی، مانند موسیقی و معماری مورد سنجش و بررسی قرار گیرند؟

بنظر می آید که نقاشی انتزاعی در مسیر خودش به منظور رقابت با موسیقی به وجود آمده باشد.

زیرا با توجه به هنر «کاندینسکی» و «موندریان» با برداشت هایشان نسبت به موسیقی و معماری، حد و مرز های هنر انتزاعی را مشخص نموده اند. در روند تکاملی هنر انتزاعی که نمایانگر هنر مدرن است،

آیا مرز بین هنر نمایشی و غیر نمایشی مشخص است؟
حد و مرز آن کجاست؟

آیا می توان از انواع هنر انتزاعی وابسته و انتزاعی مطلق سخن بمیان آورد؟
آغاز و پایان هنر انتزاعی کجاست؟
و بلاخره آیا هنر انتزاعی با تمام نمود هایش به قرن بیستم تعلق دارد، یا آنکه از نظر تاریخی به هنر های گذشته ارتباط دارد؟

اصطلاح«آبستره» به خودی خود دارای ابهام و نیازمند بحث و گفتگو است.
زیرا بخوبی می توان ادعا کرد که تمام هنر ها آبستره هستند؛ و یا اینکه می توان با «پیکاسو» هم عقیده شد که هنر آبستره اصلاً وجود ندارد، چنانکه هر اثری تکیه بر روشی خاص و نمودی از زندگی دارد.

یکی ازمعروفترین مفسرین و مبلغین هنر انتزاعی«میشل سوفِر» فرانسوی است.

در مورد هنر انتزاعی می گوید:

من هنری را انتزاعی می نامم که یاد آور هیچ گونه واقعیت شکلی نباشد، حتی اگر نقطه ای باشد که هنرمند از آن آغاز به کار کرده باشد.

هنر انتزاعی که با هر گونه نمایش واقعی از موضوعات سر ستیز دارد دارای دو مورد حائز اهمیت می باشد؛ یکی«فرم»و دیگری«رنگ». این دو عامل از لحاظ زیبایی شناسی دارای معیار های مخصوص به خود هستند.

این هنر که سابقه ای نزدیک به یک قرن دارد - همواره با هنر تزیینی (دکوراتیو) مقایسه شده که خود موجب شبهاتی نیز گردیده است.

هنر تزیینی دارای قوانین دقیق و مشخص می باشد و در ضمن از آزادی های بسیاری بر خوردار است. در حالی که هنر انتزاعی از قوانین مشخص پیروی نمی کند و حد و مرزی نمی شناسد.

از طرفی هنر انتزاعی را می توان با عنوان عکس العملی در برابر«واقع گرایی مدرسه ای»(آکادمیک) قرن نوزدهم به حساب آورد که نشانه های ظهور آن را می توانیم در پایان همان قرن، یعنی در نهضت امپرسیونیسم و سپس شیوه هایی دیگر مشاهده کنیم.

نقاشی انتزاعی را می توان به دو نوع تقسیم کرد:

نوع اول شامل آثار هنرمندانی می شود که صرفاً به رنگ و فرم توجه دارند و این دو عنصر تجسمی را تنها به خاطرجلوه های مجرد آنها بکار می گیرند. در تابلو های این نقاشان، اشکال و نقوش هیچ گونه شباهتی با نمونه های طبیعت و عالم واقع آنها ندارند.

رنگ ها نیز از رنگ های طبیعت پیروی نمی کنند و از رنگ تنها به خاطر خود رنگ و از فرم صرفاً به خاطر فرم استفاده می شود.

نوع دوم شامل آثار نقاشانی است که رنگ و فرم را علاوه بر جلوه های مجرد هر یک، با توجه به معانی و مفاهیم آنها بکار برده اند.

در این روش رنگ ها و فرم ها بدون آنکه موضوع یا شیء را به نمایش در آورند، حالات عاطفی خاصی را برای بیننده ایجاد می کنند.

چنانچه مثلاً رنگ قرمز و نارنجی می توانند برای انسان حالات هیجان و شور و التهاب ایجاد کنند و برعکس رنگ های سبز و آبی، آرامش بخش و تسکین دهنده هستند، فرم ها نیز به نوبه خود چنین حالات روانی ایجاد می کنند.

این قبیل آثار را به نام «حالتگری انتزاعی»(آبستره اکسپرسیونیسم) می نامیم.


هنر انتزاعی به دو دوره تاریخی تقسیم می شود.

دوره ابتدایی آن از سال 1910 م. آغاز شد و تا سال 1916 م. ادامه یافت. در این مرحله هنر انتزاعی شامل یک روند ضد طبیعت بود.

دوره بعدی از سال 1917 م. شروع گردید و با جنبش «دستایل»- که در آن اصل «انتزاع به خاطر انتزاع» مورد نظر بود- همراه شد و تا به حال راه ویژه خود را پیموده است.

اولین اثر نقاشی انتزاعی، در سال 1910 م. توسط هنرمندی روسی به نام «واسیلی کاندینسکی»(1866-1944 م.) بوجود آمد.

این اثر به وسیله آب رنگ با سطوحی رنگین و با حالتی دینامیک، بدون توجه به جنبه نمایشی آنها، کشیده شده بود.

در همین سال کاندینسکس کتاب معروف خود به نام «روحانیت در هنر» را به منظور توجیه کردن نکات استتیکی جهت یابی جدید هنر نقاشی، به رشته تحریر در آورد.

این اولین کتابی بود که در زمینه هنر آبستره نگاشته شد.

چیزی که کاندینسکی را متوجه هنر انتزاعی نمود، ابتدا یک دامن خوش رنگ و سپس یکی از تابلوهای خودش بود که تصادفاً به صورت وارونه در کنار کارگاهش قرار داشت.

تحت این شرایط کاندینسکی در نگاه اول با تابلویی روبرو گردید که دارای رنگ آمیزی جالب و چشم گیری بود و وی قبلاً آن را نمی شناخت. همین تابلو وارونه نکته اصلی هنر انتزاعی را برایش روشن کرد.

پس او چنین نتیجه گرفت که در یک تابلو رنگ ها و فرم ها هستند که به صورت مجرد نقش اصلی را ایفا می کنند. اما آنچه که موجب کشف اصول زیبایی شناسی توسط کاندینسکی گردید مطالعات و جستجو هایش در زمینه موسیقی بود.
وی اولین طرح های خود را با نام «بدیهه سرایی» و آثار کاملترش را تحت عنوان «ترکیب» نامید.

آثار نقاشی کاندینسکی بسیار متنوع و به شکل های متفاوتی عرضه شده اند.

آثارش در ابتدا برای بیننده دارای ارزش نمایشی می باشند و سپس با ارزش ساختمانی جلوه می کنند.

زیرا به وسیله شکل های کوچک هندسی پوشیده از رنگ های شدید به وجو آمده اند؛ لذا از نظر بصری مانند اشیای قیمتی بنظر می آیند.

علی رغم ارزش فیلسوفانه آثارش، هنر او دارای نمودی تزیینی است، این همان خاصیتی است که در اکثر آثار شرقی مشاهده می شود.

کاندینسکی در مورد هنر انتزاعی خودش می گوید:

«به همان اندازه و ترتیبی که صدا ها و ریتم های موسیقی با هم جمع می شوند، فرم ها و رنگ ها نیز در نقاشی باید بر طبق روابط کثیرشان، با یکدیگر ترکیب شوند».

همچنین اضافه می کند:

«... رنگ ها و فرم ها فی نفسه و به وسیله خود، قدرت روانی پر طنین فراهم می آورند. کسی که تابلویی را تماشا می کند، باید آن را چون امتزاجی از فرم ها و رنگ ها- که حالتی روانی را بیان می کنند- ببیند و نه آنکه برگردانی از جنبه خارج اشیاء را جستجو کند».


کاندینسکی از نقاشانی بود که گرایش های عرفانی داشت و تمام کوشش هایی را که انجام می داد تحت شعاع انگیزه های ضد ماده گرایی او قرار می گرفت.

او بار ها در نوشته هایش، از روح شرقی، خاطرات سرزمین خود و فضای رنگین و عرفانی کلیسا ها نیز افسون تصاویر اولیأ سخن رانده است.
در هنر شرق خصوصیاتی نهفته است که می توان آنها را با هنر انتزاعی کاندینسکی مقایسه کرد.

در نقاشی چین و ژاپن علی رغم توجه بیش از حد نقاشان به طبیعت، گرایش های انتزاعی مشهود است.
به همین نحو در اکثر نقوش و رنگ های هنر ایران خواه هندسی و یا گیاهی و به خصوص مینیاتور ایرانی می توان ویژگی های هنر های انتزاعی را دید.

(باید اضافه کنیم که در هنر اسلامی جنبه دیگری بر خصوصیات انتزاعی نقش و رنگ غلبه دارد و آن ساحت معنوی هنر اسلامی است که زیبایی را وسیله درک و فهم حقیقت و آن را معراجی بسوی عالم معنی دانسته اند. این جنبه، بعد معنوی و محتوای عمیق آثار هنری اسلام است که در ورای نقش ها و رنگ ها جا دارد و طبیعتاً معیار های دیگری را که در خور آن باشد برای ارزیابی می طلبد).

برای فهمیدن تئوری هنر کاندینسکی، لازم است که نخست مفهوم کار هنری را که مورد توجه اوست بشناسیم و هدف او را از اقدام به کار هنری در نظر داشته باشیم و به نظر او: "اثر هنری از دو عنصر تشکیل می شود: درونی و بیرونی؛ عنصر درونی هیجان(عاطفه) روح هنرمند است.