پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
zoh_reh
با تشکر از توضیحات مفید شما
در صورت مصرف دو بسته از Ld بدون فاصله چه عوارضی دارد؟ آیا تا پایان مصرف بسته دوم در پیشگیری از بارداری موثر است؟
ممنون از شما
دوست من خوردن دوبسته پشت سرهم ldازبارداری جلوگیری میکنه مشکلی برای فرد پیش نمیاد.
فقط بهتره بعد ازهر بسته فاصله7روز داده بشه بعدبسته بعد شروع بشه
عوارض مصرف قرص ldهم بالا درقسمت توضیح قرص اده شده که بامصرف قرص ممکنه پیش بیاد
حالا باید اینو درنظرهم گرفت که بااین کاردوز هورمونی بدن خیلی بالا میره وممکنه عوارض یکم تشدید بشن
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
yas-90
سلام
اگر منظورتون درمورد بارداریه که اون زمان مصرفشون باید قطع بشه ولی کلا داروهای ضدبارداری هورمونی که مصرف میشن بعد از قطع مصرف مدتی(گاهی تا چندین ماه) طول میکشه تا فرد باردار بشه
نه...به بعضی ها قبل از ازدواج این قرص ها تجویز میشه(مشکل هورمونی دارن)،حالا بسته به شدت مشکلشون سه ماهه یا شش ماهه یا شایدم بیشتر.....برای اونا در آینده مشکلی در رابطه با بارداری بوجود نمیاد؟
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
نقل قول:
نوشته اصلی توسط
homeyra
نه...به بعضی ها قبل از ازدواج این قرص ها تجویز میشه(مشکل هورمونی دارن)،حالا بسته به شدت مشکلشون سه ماهه یا شش ماهه یا شایدم بیشتر.....برای اونا در آینده مشکلی در رابطه با بارداری بوجود نمیاد؟
سلام دوست من
متوجه شدم....اگر مدت زمان بین تمایل به بارداری و مصرف این قرص ها کم باشه فرد ممکنه کمی تاخیر بارداری داشته باشه در غیر اینصورت خیر
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
مگسترون
Depo Medroxy Progestrone Acetate
توضیح روش:
DMPA، یک روش تزریقی پیشگیری از بارداری است. آمپول DMPA حاوی ماده موثره دپومدروکسی پروژسترون استات بوده و سه ماه از بارداری پیشگیری می نماید. ارائه خدمت این روش توسط کارکنان بهداشتی دوره دیده، صورت می گیرد.
مکانیسم عمل:
۱. جلوگیری از تخمک گذاری،
۲. دشوار نمودن رسیدن اسپرم به رحم از طریق افزایش غلظت ترشحات دهانه رحم،
۳. تاثیر بر مخاط داخلی رحم ( اندومتر).
اثربخشی:
اثربخشی این روش در سال اول استفاده بیش از ۹۹.۷% است.
مزیت ها:
اثربخشی بالا،
آسانی استفاده،
فاصله های استفاده نسبتا” طولانی مدت (هر ۳ ماه یک بار)،
مناسب برای افرادی که با استفاده مداوم و هرروزه از یک روش مشکل دارند (افراد فراموشکار، کوچ نشین، عقب ماندگان ذهنی و ….)،
کاهش ابتلا به سرطان های اندومتر و تخمدان، بیماری های التهابی لگن (PID)، کم خونی، فیبروم رحم، اندومتریوز، حاملگی خارج از رحم (EP)، کاندیدیازیس واژن، سندرم قبل از قاعدگی (PMS)، درد زمان قاعدگی و متیل اشمرز،
افزایش ندادن عوارض استروژنی بدلیل نداشتن استروژن،
مناسب برای افراد مبتلا به دیابت و بیماری تیرویید،
قابل استفاده در هر دوره سنی،
قابل استفاده در دوران شیردهی،
افزایش شیر مادر،
تداخل نداشتن با تماس جنسی،
عدم نیاز به قطع مصرف قبل از اعمال بزرگ جراحی،
مناسب برای بیماران تشنجی(اگر با مصرف داروهایی مانند کاربامازپین و فنی تویین هم زمان نباشد.)
عیب ها:
تاخیر در بازگشت باروری،
لزوم تزریق در فاصله های زمانی سه ماهه،
عدم پیشگیری از بیماری های مقاربتی از جمله ایدز،
احتمال افزایش وزن،
آمنوره.
عوارض شایع و چگونگی برخورد با آن ها:
۱. اختلالات قاعدگی (از آمنوره تا خونریزی نامرتب): خونریزی نامرتب رحمی معمولا” در ماه های اول مصرف دیده شده و در عرض ۳-۲ ماه اول از بین رفته و یا کاهش می یابد ( شایان ذکر است که رفع این عارضه گاه نیازمند زمانی معادل ۱۲-۶ ماه خواهد بود). در صورتی که خونریزی نامرتب رحمی برای فرد مزاحمت ایجاد کند، باید او را برای بررسی بیشتر به متخصص زنان معرفی نمود.
اگر دلیل خونریزی تزریق DMPA باشد، کپسول مفنامیک اسید (۲۵۰میلی گرمی) روزی سه بار و در هر بار دو عدد، تا ۵ روز تجویز می گردد. در صورت بهبود نیافتن و یا وقوع خونریزی به هر دلیل دیگر ( بجز تزریق DMPA) ارجاع به متخصص زنان ضرورت دارد.
اگر آمنوره از ابتدای تزریق آمپول ایجاد شود، نیاز به درمان نداشته و صرفا باید به فرد اطمینان خاطر داده شود. بررسی احتمال بارداری به شرط این که فرد پس ازتزریق آمپول، خونریزی قاعدگی منظم داشته و بعدا دچار آمنوره شده باشد، لازم است.
۲. افزایش وزن: افزایش وزن بیشتر به دلیل آثار هورمون پروژسترون و تجمع مایع در بدن، افزایش اشتها و مصرف بیشتر مواد غذایی است. این مشکل با رعایت رژیم غذایی و ورزش قابل رفع است.
عوارض غیرشایع و چگونگی برخورد با آن ها:
این عارضه ها ممکن است هرگز مشاهده نشده و یا خیلی به ندرت مشاهده شود. اگر این عارضه ها مشاهده شود، ارجاع ضروری است. عارضه های غیرشایع DMPA عبارت هستند از:
۱. تغییر خلق ( بی خوابی و افسردگی): ارجاع به متخصص زنان.
۲. حساس شدن پستان ها: با رعایت توصیه های بهداشتی برطرف می گردد. در غیر این صورت ارجاع به ماما ودرصورت نیاز ارجاع به متخصص زنان ضروری است.
۳. سردرد و گیجی: ارجاع به متخصص زنان.
۴. نفخ شکم: ارجاع به متخصص زنان.
۵. کاهش میل جنسی: ارجاع به روانپزشک ضروری است.
۶. تاخیر در برگشت باروری: ارجاع به متخصص زنان.
۷. بروز سرطان پستان: ارجاع به متخصص زنان.
موارد منع مصرف مطلق:
بارداری،
سرطان پستان،
خونریزی واژینال بدون علت مشخص،
اختلالات شدید انعقادی،
سابقه تومور (آدنوم) کبدی ناشی از مصرف هورمون های استرویید جنسی،
ترومبوآمبولی و یا سابقه آن،
سابقه سکته مغزی،
فشارخون کنترل نشده،
دیابت کنترل نشده،
دیابت با ضایعه عروقی و یا ابتلای به دیابت به مدت بیست سال یا بیشتر از آن.
موارد منع مصرف نسبی:
بیماری کبدی،
بیماری شدید قلبی عروقی،
تمایل به برگشت سریع باروری،
مشکلات مرتبط با تزریق (ترس،…)،
افسردگی شدید،
فشار خون کنترل شده،
دیابت کنترل شده،
مول،
چاقی.
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
زمان شروع استفاده از dmpa:
۱. در زمان قاعدگی: اولین تزریق (شروع استفاده از روش) در یکی از پنج روز اول قاعدگی انجام و تا یک هفته نیز از یک روش کمکی مانند کاندوم استفاده می شود.
۲. مادران غیر شیرده:
۱) پس از زایمان: اولین تزریق dmpa بلافاصله پس از زایمان یا تا ۳ هفته پس از آن امکان پذیر بوده و نیازی به برگشت قاعدگی نیست.
۲) پس از سقط: اگر متقاضی خدمت dmpa را به عنوان روش پیشگیری از بارداری انتخاب کند، استفاده از آن تا ۵ روز بعد از سقط سه ماهه اول یا دوم امکان پذیر است. تزریق dmpa پس از این فاصله زمانی (۵ روز) منوط به دریافت پاسخ منفی تست بارداری β-hcg از آزمایشگاه و رعایت سایر شرایط خواهد بود.
۳. مادران شیرده:
۱) درصورت قاعده نشدن و تغذیه انحصاری شیرخوار با شیر مادر و انتخاب dmpa بعنوان روش پیشگیری از بارداری، مصرف dmpa باید ۶ هفته پس از زایمان آغاز گردد.
۲) در صورت قاعده شدن، تزریق باید در یکی از پنج روز اول قاعدگی انجام شده و تا یک هفته نیز از یک روش کمکی، مانند کاندوم استفاده شود.
۳) به دنبال قطع یک روش: اگر فرد در پنج روز اول دوران قاعدگی مراجعه کند، می توان بلافاصله dmpa را تزریق نمود، درغیراین صورت تا فرا رسیدن دوره قاعدگی بعدی (برای تزریق dmpa) کاندوم در اختیار فرد قرار داده خواهد شد.
چگونگی استفاده از dmpa:
۱. یک آمپول ۱۵۰ میلی گرمی dmpa هر ۳ ماه یکبار تزریق می گردد. اگر متقاضی در محدوده فاصله زمانی ۲ هفته زودتر و یا ۲ هفته دیرتر از موعد مقرر مراجعه نماید، می توان ضمن تاکید بر لزوم رعایت زمان تعیین شده، dmpa را تزریق کرد.
۲. قبل از تزریق و برای بوجود آوردن سوسپانسیون یکنواخت، باید ویال یا آمپول را به شدت تکان داد.
۳. تزریق dmpa عضلانی (بالای عضله بازو یا باسن) و عمیق (با استفاده از سرسوزن بلند) است. محل تزریق نباید ماساژ داده شود.
آزمایش ها و معاینه های لازم :
۱. اندازه گیری وزن و قد و محاسبه bmi .
۲. اندازه گیری و ثبت فشار خون. (فشار خون کنترل شده از موارد منع مصرف نسبی است. در پیگیری ها به تغییر فشار خون دقت شود.)
۳. انجام پاپ اسمیر( بر اساس دستورالعمل کشوری).
۴. اندازه گیری لیپوپروفایل(یکبار). اگر ldl پایه متقاضی خدمت از۲۰۰میلی گرم در دسی لیتر بیشتر بوده و دو فاکتور خطر عروقی و یا اختلالات نادر لیپیدی مانندfamilial hyper cholestrolemia وجود داشته باشد، آغاز استفاده از روش توصیه نمی شود.
توجه: اگر انجام آزمایش و معاینه های فوق در اولین مراجعه ممکن نباشد، می توان اولین نوبت آمپول را تزریق کرد. باید به خاطر داشت که انجام بررسی های یادشده در فاصله زمانی سه ماه پس از تزریق اول ضرورت دارد.
هشدارها و چگونگی برخورد با آن ها:
بروز هر یک از علائم زیر نشان دهنده ضرورت مراجعه فوری به بیمارستان است.
۱. خونریزی شدید یا طولانی (دو برابر شدن مقدار و یا مدت زمان قاعدگی در مقایسه با قاعدگی های قبلی)،
۲. سردرد شدید همراه با تاری دید،
۳. زردی چشم و پوست،
۴. تاخیر قاعدگی (در فردی که حین استفاده از dmpa قاعدگی مرتب داشته است)،
۵. افزایش فشار خون (در حدی که نیازمند درمان باشد).
موارد قابل توجه در پیگیری ها و مراجعه های بعدی:
در صورت تاخیر بیش از ۲ هفته برای تزریق بعدی و وجود قاعدگی ماهیانه درطول استفاده از این روش، بررسی احتمال بارداری و تذکر به استفاده از یک روش دیگر (مانند کاندوم) تا قاعدگی بعدی ضروری است. درصورت وجود آمنوره به دلیل تزریق آمپول و تاخیر بیش از ۲ هفته، تزریق بعدی پس از دریافت پاسخ منفی آزمایش بررسی بارداری، انجام خواهد شد.
در موارد قطع قاعدگی (آمنوره) در استفاده کنندگان از روش، اطمینان دادن به فرد در ارتباط با عادی و بی خطربودن این مسئله (قطع خونریزی ماهانه-آمنوره) ضروری است. همچنین فرد باید مطمئن شود که قطع قاعدگی دلیل وجود بارداری نخواهد بود.
در صورت بروز لکه بینی یا خونریزی بین دوره های قاعدگی، باید گیرنده خدمت از عادی، شایع و بی خطر بودن این عارضه اطمینان خاطر یابد. اگر خونریزی ادامه یابد، گیرنده خدمت باید به مراکز مربوطه ارجاع شود.(بخش برخورد با عوارض شایع)
خونریزی قاعدگی شدید یا طولانی (خون ریزی قاعدگی شدید یا طولانی: مقدار خونریزی یا مدت آن دو برابر معمول باشد) نادر، اما مهم بوده و نیازمند توجه پزشکی است.
سابقه سردرد شدید(میگرن)، مانع استفاده از dmpa نیست. اگر مصرف dmpa با شروع و یا تشدید سردرد، تاری دید، از بین رفتن موقت بینایی، برق زدن در چشم( فلاشینگ)، دیدن خطوط زیگزاگی و یا اختلال در تکلم و حرکت همراه گردد، استفاده از یک روش غیر هورمونی توصیه می شود. همچنین برای آغاز درمان مناسب، ارجاع این فرد ضرورت خواهد داشت.
اگر مشکلی وجود نداشته باشد و فرد مایل به ادامه استفاده از dmpa باشد، ضمن ارائه خدمت مطابق دستورالعمل، به فرد تذکر داده می شود که پس از سه ماه، برای تزریق نوبت بعدی ( تزریق در فاصله ۱۴ + ۹۰ روز انجام پذیر است) مراجعه نماید.
در هر مراجعه برای تزریق بعدی باید رضایت از روش، شکایت ها، هشدارها و عارضه ها مورد سوال و بررسی قرار گیرد.
استفاده از dmpa پیش از زایمان اول :
۱. ممکن است باعث تاخیر در بازگشت باروری شود .
۲. مصرف آن در افراد زیر ۱۶ سال، با توجه به احتمال اثر منفی بر رشد استخوانی توصیه نمی شود.
حاملگی هم زمان با استفاده از dmpa :
اگر هم زمان با استفاده از dmpa بارداری اتفاق بیافتد، احتمال افزایش مرگ و میر نوزادی و نئوناتال به علت کاهش وزن هنگام تولد (iugr) وجود دارد. بنابراین در بارداری های هم زمان با استفاده از این روش، نیاز به دقت بیشتر در مراقبت ها و (در صورت لزوم) ارجاع به متخصص زنان است.
برگشت باروری پس از قطع روش:
۱. ممکن است بازگشت باروری در کاربر dmpa پس از قطع استفاده از روش با تاخیر مواجه گردد، این تاخیر بطور معمول حدود ۹-۸ ماه پس از آخرین تزریق بطول می انجامد.
۲. تزریق dmpa ناباروری دایمی ایجاد نمی کند.
۳. اگر فرد نخواهد باردار شود و نیز مایل به ادامه استفاده از dmpa نباشد، علیرغم تاخیری که در بازگشت باروری با استفاده از dmpa پس از پایان مدت ۳ ماهه وجود دارد، باید از یک روش دیگر پیشگیری از بارداری استفاده نماید
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
آی-یو-دی کاپر تی (TCu ۳۸۰ A)
توضیح روش:
این نوع آی – یو- دی یک وسیله کوچک حاوی مس است که در داخل رحم کار گذاشته شده و تا ده سال از بارداری پیش گیری می کند. ارائه خدمت این روش توسط پزشک، ماما و یا کارکنان بهداشتی آموزش دیده صورت می گیرد.
مکانیسم عمل:
۱. ایجاد التهاب در حفره رحم و صدمه به اسپرم،
۲. اختلال در حرکات لوله های رحمی و جلوگیری از انتقال اسپرم و رسیدن آن به تخمک.
اثربخشی:
اثربخشی آی یودی TCu ۳۸۰ A حدود ۹۹.۲درصد می باشد.
مزیت ها:
اثربخشی بالا،
قابلیت برگشت باروری بلافاصله پس از خروج IUD،
طولانی مدت بودن اثر پیشگیری از بارداری (۱۰سال)،
نیاز نداشتن به یادآوری روزانه،
عدم تاثیر بر شیردهی،
نداشتن آثار و عوارض هورمونی،
قابل استفاده دراوایل دوران منوپوز ،
عدم تداخل با تماس جنسی،
تداخل نداشتن با مصرف داروها.
عیب ها:
لزوم کارگذاری و خروج توسط فرد دوره دیده،
خروج خودبخودی،
عدم پیشگیری از انتقال بیماری های منتقله از راه تماس جنسی(STIs)،
لزوم معاینه دوره ای.
عوارض شایع و برخورد با آن ها:
۱. افزایش خونریزی و درد هنگام قاعدگی: به فرد آگاهی لازم داده می شود که این مشکل طی ۳-۲ ماه پس از گذاردن IUD رفع خواهد شد. در صورت نیاز، درمان با داروهایی مانند ایندومتاسین، مفنامیک اسید (روزانه ۳ بار و در هربار ۲ کپسول۲۵۰ میلی گرمی بمدت ۵ روز)، … و آهن آغاز می شود. اگر مشکل خونریزی و درد زمان قاعدگی با این درمان برطرف نگردد، علت آن بررسی و در صورت نیاز باید IUD را خارج نمود.
۲. خونریزی نامنظم و لکه بینی بین قاعدگی ها: بــــــه فرد آگاهی داده می شود که این مشکل در عرض ۳-۲ ماه برطرف خواهد شد. اگر مشکل پس از گذشت ۳-۲ ماه ادامه یافت، ارجاع به متخصص زنان ضرورت می یابد.
۳. افزایش ترشحات واژینال: درصورت افزایش ترشح واژینال، نوع آن بررسی و سپس درمان آغاز می گردد. درصورت نیاز، ارجاع به متخصص زنان ضروری است. (ترشحات عفونی بدبو، همراه با سوزش و خارش بوده و رنگ آن با ترشحات غیرعفونی تفاوت دارد).
عوارض غیرشایع و برخورد با آن ها:
۱. بیماری های التهابی لگن ( PID ): در۲۰ روز اول پس از کارگذاری مشاهده می شود. دلیل اصلی آن تشخیص ندادن عفونت موجود قبل از IUD گذاری و یا رعایت نکردن استریلیتی در زمان جای گذاری است. باید در این موارد فرد را به بیمارستان ارجاع نمود.
۲. سوراخ شدن رحم هنگام کارگذاری (که به دو صورت اتفاق می افتد):
الف- با علائم بالینی: معمولا هنگام اندازه گیری عمق رحم (با هیسترومتر) و یا کارگذاری IUD رخ داده و فرد احساس درد دارد.
ب- بدون علائم بالینی: علامتی نداشته و از علائم پی بردن به آن کوتاه شدن طول نخ است.
در موارد احتمال سوراخ شدن رحم، در صورت امکان باید IUD را خارج کرده و فرد را به متخصص زنان یا بیمارستان ارجاع داد.
موارد منع مصرف مطلق :
شک یا اطمینان به حاملگی،
سابقه PID با بستری در بیمارستان ،
رحم با شکل غیر طبیعی،
بیماری ویلسون یا حساسیت به مس (برای IUD های مس دار)،
نقص سیستم ایمنی،
نئوپلازی درمان شده سرویکس،
فیبرومی که اندازه و شکل رحم را تغییر داده باشد،
خون ریزی شدید قاعدگی (دفع لخته) یا آنمی شدید،
خونریزی واژینال بدون علت مشخص،
اختلالات انعقادی،
سابقه بارداری خارج رحمی،
شک به وجود بدخیمی رحم یا سرویکس و یا قطعیت وجود آن،
پاپ اسمیر غیر طبیعی ،
در فاصله زمانی درمان و پیگیری مول (حداقل ۱ سال)،
نداشتن سابقه زایمان،
سل لگنی.
موارد منع مصرف نسبی :
سابقه PID بدون بستری در بیمارستان،
داشتن شریک های جنسی متعدد (در زن یا همسر وی) ،
بیماری های دریچه ای قلب که نیاز به دریافت آنتی بیوتیک پروفیلاکسی پیش از گذاشتن IUD داشته باشند،
ابتلای به STIs یا سابقه آن (ابتلای اخیر)،
اندومتریت پس از زایمان و یا سقط عفونی در ۳ ماه گذشته،
سرویسیت و واژینیت درمان نشده .
توجه: استفاده از IUD در افراد دیابتی نیاز به کنترل دارد
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
زمان شروع استفاده از iud:
۱. در زمان قاعدگی: باتوجه به اطمینان از باردار نبودن، نرمی سرویکس و راحت تر بودن ارائه خدمت، کارگذاری iud در ۵ روز اول خونریزی قاعدگی توصیه می شود.(خونریزی و درد ناشی از کارگذاری iud، با خونریزی و درد دوران قاعدگی پوشیده خواهد شد).
۲. پس از زایمان (طبیعی، سزارین): کوتاه ترین فاصله زمانی ممکن برای آغاز استفاده از iud، ۶ هفته پس از زایمان طبیعی یا سزارین است. ضمنا شیردهی مانع گذاشتن iud نبوده و iudاثری بر شیر مادر ندارد .
۳. پس از سقط یا کورتاژ: پس ازسقط یا کورتاژ زیر ۱۲ هفته و به شرط عفونی نبودن آن، می توان در ۵ روزاول پس از سقط iud گذاری را انجام داد. در موارد سقط بالای ۱۲ هفته، این کار باید با ۶ هفته تاخیر و پس از بررسی های لازم توسط متخصص انجام شود.
۴. در مادران شیردهی که قاعدگی آن ها برنگشته است: Iud را می توان ۶ هفته پس از زایمان با انحام آزمایشβ-hcg و اطمینان از عدم بارداری کارگذاشت.
آزمایش ها و معاینه های لازم:
اولین مراجعه :
۱. معاینه لگنی برای بررسی اندازه و وضعیت رحم و آدنکس ها .
۲. بررسی موارد کنتراندیکاسیون های مطلق و نسبی.
مراجعه های بعدی:
۱. دیدن نخ iud (معاینه توسط خود فرد لازم نیست): بررسی نخiud پس از اتمام اولین دوره خونریزی قاعدگی بعد از گذاشتن iud انجام شده و کنترل های بعدی آن هر ۶ ماه یکبار( در غیر از زمان قاعدگی) صورت خواهد گرفت. شایان ذکر است که در چند ماه اول پس از گذاشتن iud و بویژه در دوران قاعدگی احتمال خروج خودبخود آن وجود دارد. در صورت افزایش طول نخ و یا در حال خروج بودن آن، باید نسبت به خروج کامل iud اقدام شود. بلافاصله پس از خروج iud و در صورت مناسب بودن شرایط فرد(حامله نبودن، نداشتن عفونت و تقاضا برای ادامه روش)، می توان نسبت به گذاردن iud جدید اقدام کرد.
۲. معاینه لگنی برای بررسی ترشح ها و حساسیت رحم و آدنکس ها،
۳. انجام پاپ اسمیر براساس دستورالعمل کشوری،
۴. بررسی وضعیت رضایت مندی، داشتن مشکل با استفاده از iud، تقاضا برای تغییر روش و یادآوری مسایلی که فرد درصورت بروز آن ها باید مراجعه نماید.
تذکر: درصورت رویارویی با هر کدام از علائم، عارضه ها و هشدارها مراجعه به مراکز ارائه خدمت ضروری است.
هشدارها و چگونگی برخورد با آن ها
۱. دیده نشدن نخ یا عدم لمس نخ iud توسط فرد معاینه کننده: اگر نخ iud دیده نشود، باید برای بررسی بیشتر از نظر حاملگی، پاره شدن نخ، سوراخ شدن رحم، ورود iud به حفره شکمی و خروج iud سونوگرافی درخواست شده و در صورت نیاز ارجاع صورت گیرد.
۲. تاخیر قاعدگی: در موارد تاخیر قاعدگی، آزمایش بارداری برای حصول اطمینان درخواست می شود. اگر پاسخ آزمایش بارداری هم زمان با استفاده از iud مثبت باشد، باید حاملگی را از نظر داخل و یا خارج رحمی بودن بررسی نمود. شانس بارداری خارج رحمی با استفاده از iud افزایش نیافته ولی درصورت وقوع حاملگی هم زمان با استفاده از iud باید بارداری خارج رحمی را مد نظر داشت.
۳. درموارد:
الف- حاملگی داخل رحمی: اگر درنیمه اول حاملگی باشد و نخ iud دیده نشود فرد ارجاع خواهد شد ولی اگر بتوان نخ را دید، سعی می شود که با کشیدن آن iud را خارج کرد. اگر این مانور با موفقیت همراه نباشد، ارجاع به متخصص انجام خواهد شد. درنیمه دوم حاملگی، با هر شرایطی (دیده شدن یا دیده نشدن نخ) ارجاع فرد انجام می شود.
ب- حاملگی خارج رحمی: فرد را باید فورا به بیمارستان ارجاع داد.
شایان ذکر است که:
درصورت ادامه حاملگی با داشتن iud، باید به فرد هشدار داد که اگر به هر کدام از علائم عفونت مانند تب، علائم شبه آنفلوانزا، درد شکمی و خونریزی دچار شود، ضرورت دارد که در اولین فرصت به مرکز بهداشتی درمانی برای ارجاع فوری و یا مستقیما و فوری به بیمارستان مراجعه نماید.
درصورت سقط با iud (بویژه در سه ماهه دوم)، خطر سپتی سمی وجود دارد.
اگر بارداری با داشتن iud تا ترم ادامه یابد، وجود iud در رحم باعث ناهنجاری جنینی نخواهد شد.
۴. وجود علائمی چون درد پایین شکم، ترشح واژینال چرکی وبدبو، تب و لرز، استفراغ و حرکت دردناک سرویکس احتمال وجود بیماری های التهابی لگن را مطرح نموده و باید فرد به بیمارستان ارجاع شود.
۵. بدخیمی دستگاه تناسلی: اگر هر کدام از موارد بدخیمی دستگاه تناسلی قطعیت پیدا کند، باید iud را خارج نموده و فرد را به متخصص ارجاع داد.
پیگیری:
مراجعه های پیگیری iud در مراکز ارائه خدمت به دو دسته بوده و به شرح زیر انجام می شوند:
مراجعه هایی که به منظور کنترل انجام می شوند: ۱ ماه پس از کارگذاری iud (پس از پایان خونریزی قاعدگی) و سپس هر شش ماه یک باردر دوره پاکی برای بررسی نخ iud.
مراجعه پس از پایان مدت اثربخشی iud: برای خروج iudو درصورت نیاز جای گذاری iud جدید.
خروج iud:
اگر فرد بخواهد که iud را زودتر از پایان مدت اثر آن خارج نموده و نیز تمایلی به بارداری نداشته باشد، باید در زمان قاعدگی برای خارج نمودن iud به مرکز ارائه خدمت مراجعه نموده و پس از خارج نمودن آن بلافاصله از یک روش دیگر پیش گیری از بارداری استفاده نماید. اگر iud درزمانی غیر از دوران قاعدگی خارج شود، احتمال بارداری وجود داشته و درصورت وجود تماس جنسی درعرض ۷۲ ساعت گذشته، استفاده از روش های اورژانس پیش گیری از بارداری ضرورت دارد.
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
بستن لوله های رحمی (توبکتومی)
توضیح روش :
بستن لوله های رحمی در خانم ها یک عمل جراحی ساده و بی خطر است. در این عمل لوله های رحمی متقاضی طی بیهوشی عمومی (یا بی حسی موضعی) بسته می شود. این عمل توسط متخصص زنان یا جراح عمومی، بصورت سرپایی (و یا یک روز اقامت) در بیمارستان قابل انجام است.
مکانیسم عمل:
با بسته شدن لوله های رحمی(حد فاصل رحم و تخمدان ها) از رسیدن اسپرم و تخمک به یکدیگر و تشکیل سلول تخم جلوگیری بعمل می آید.
اثربخشی:
میزان شکست این روش درسال اول بین ۰.۵ تا ۰.۷ درصد است. احتمال حاملگی بعد از عمل در خانم های زیر ۳۵ سال تا میزان ۱.۷ برابر افزایش می یابد. اثربخشی روش تا ۱۰ سال پس از عمل بیش از ۹۸% گزارش شده است.
مزیت ها:
دایمی بودن،
اثر بخشی بالا،
عدم نیاز به یاد آوری و مراجعه مکرر،
نداشتن عارضه برای سلامتی فرد استفاده کننده روش در دراز مدت،
تاثیر نداشتن در روابط جنسی،
کاهش ابتلا به سرطان تخمدان.
عیب ها:
نیاز به عمل جراحی،
پرهزینه و دشوار بودن عمل جراحی برگشت باروری .
عوارض غیرشایع و چگونگی برخورد با آن ها
۱. احتمال تغییر میزان قاعدگی،
۲. افزایش احتمال حاملگی خارج از رحمی (در صورت وقوع بارداری)،
۳. احتمال ایجاد کیست تخمدان،
۴. TL مانند سایر اعمال جراحی می تواند خطرهای بیهوشی را (به میزان بسیارکم) به همراه داشته باشد.
در صورت بروز هر کدام از عارضه های نادر اشاره شده، فرد به متخصص زنان ارجاع می شود.
موارد تاخیر عمل جراحی TL:
بیماری های التهابی لگن در سه ماهه اخیر ،
بیماری های تروفوبلاستیک بدخیم،
سابقه اخیر بیماری های قلبی حاد،
ابتلا به ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) یا آمبولی ریه ،
خونریزی واژینال بدون علت مشخص،
مشکلات دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان مانند پره اکلامپسی شدید، اکلامپسی، پارگی کیسه آب (بیش از ۲۴ساعت)، تب زمان زایمان یا بلافاصله پس از آن، وجود عوارض پس از زایمان مثل خونریزی و عفونت سایر نقاط بدن (داشتن شرایط نامساعد جسمی)،
بیماری های فعال مقاربتی (STIs)،
سرطان های لگن.
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
نکته های مهم :
بستن لوله های رحمی درصورت وجود هرکدام از مشکلات فوق، پس از رفع مشکل انجام خواهد شد.
بایستی قبل از tl، ضمن مشاوره دقیق به زن و شوهر درمورد کم بودن احتمال موفقیت، پرهزینه و دشواربودن عمل جراحی برگشت توانایی باروری تذکر داد.
این روش برای زوجینی که خانواده خود را از نظر تعداد فرزند کامل نموده و از زندگی با ثباتی برخوردارند، مناسب است. قبل از عمل بایستی رضایت متقاضی خدمت و همسر وی کسب شود.
بجز موارد عنوان شده فوق منع خاصی برای زمان انجام عمل مطرح نیست. لازم است با توجه به فاکتورهای سن، تعداد و سن فرزندهای متقاضی، ضمن انجام مشاوره به متقاضی در اتخاذ تصمیم مناسب کمک شود.
زمان انجام عمل tl :
۱. در صورت اطمینان از باردار نبودن متقاضی، بستن لوله های رحمی در هر زمانی از سیکل قاعدگی امکان پذیر است (دوهفته اول سیکل قاعدگی دوره زمانی مناسب تری است) .
۲. پس از زایمان طبیعی.
۳. هنگام سزارین (بستن لوله های رحمی براحتی امکان پذیر است).
توجه: پس از سقط و نیز در فاصله زمانی ۴۲-۷ روز پس از زایمان، زمان مناسبی برای انجام عمل توبکتومی نیست.
تکنیک عمل جراحی tl :
بستن لوله های رحمی در خانم ها به دو روش عمده انجام می شود:
۱. روش شکمی که به سه شکل:
الف – لاپاراسکوپی
ب- لاپاراتومی
پ- مینی لاپاراتومی
می باشد. در این روش با ایجاد یک برش کوچک (۳-۲ سانتیمتری) در پایین شکم، لوله های رحمی را گرفته و با برداشتن قطعه ای از لوله و یا مسدود کردن آن توسط نخ، حلقه، کلیپس و یا منعقد کردن لوله با روش الکترو کوآگولاسیون، عمل tl انجام می شود. امروزه در بسیاری از کشورها این عمل به روش لاپاراسکوپی انجام می شود.
۲. روش واژینال (کولپوتومی): یک روش غیر رایج است که از طریق کولپوتومی انجام میشود.
آزمایش ها و معاینه های لازم:
۱. گرفتن سابقه بیماری ها،
۲. انجام گراویندکس،
۳. سایر آزمایش ها (براساس دستورالعمل معاون سلامت در مورد اعمال جراحی غیر اورژانس)،
۴. معاینه لگنی،
۵. اندازه گیری فشار خون،
۶. پاپ اسمیر (مطابق دستورالعمل کشوری).
پاسخ : مشاوره تنظیم خانواده
تذکرها:
نخوردن مایعات و مواد غذایی حداقل ۸ ساعت قبل از عمل،
مصرف نکردن دارو ۲۴ ساعت قبل از عمل ( مگر به تجویز پزشک)،
حمام کردن شب قبل از عمل،
استفاده از لباس های تمیز و راحت،
نداشتن لوازم زینتی و لاک ناخن،
داشتن همراه برای برگشت به منزل (درصورت امکان).
تذکرهای بعد از عمل توبکتومی:
۱. مراقبت های بعد از عمل :
حمام کردن روزانه،
استفاده از مسکن (در موارد احساس درد)،
تمیز و خشک نگه داشتن محل بخیه،
نداشتن رابطه زناشویی حداقل تا یک هفته (اگر درد پس از یک هفته ادامه یابد، لازم است که تا زمان رفع درد از رابطه جنسی خودداری گردد)،
خودداری از برداشتن اجسام و اشیای سنگین تا یک هفته.
۲. نیاز نداشتن به استفاده از روش مضاعف.
هشدار ها و چگونگی برخورد با آن ها:
۱. تب بالاتر از ۳۸ درجه،
۲. درد و تورم محل عمل و خروج چرک و خون از آن تا یک هفته،
۳. درد شکمی که بدتر شده یا از بین نرود،
۴. اسهال،
۵. از حال رفتن.
در صورت بروز هر کدام از موارد فوق، فرد به بیمارستان ارجاع خواهد شد.
مراجعه های پی گیری و اقدامات مربوطه:
۱. تعیین زمان مراجعه بعدی: مراجعه درفاصله ۱۴-۷ روز بعد از عمل به منظور کشیدن بخیه ها و معاینه محل عمل.
۲. داشتن iud و انجام tl: لزوم مراجعه فرد در اولین سیکل قاعدگی پس از عمل، برای خروج iud .
۳. بررسی رضایت از عمل، عارضه ها، هشدارها، راهنمایی و مشاوره (در صورت وجود مشکل خاص) از کارهای لازم در مراجعه های پی گیری است.
حاملگی در افراد tl شده:
حاملگی در افراد tl شده بسیار کم بوده، ولی درصورت تاخیرقاعدگی، تهوع، حساس شدن پستان ها، درد و حساسیت زیر شکم و خونریزی واژینال بررسی آن ضروری است.
حاملگی بعد از tl، بدون وجود هیچ اشکال تکنیکی در عمل بستن لوله های رحمی ممکن خواهد بود. با توجه به خارج رحمی بودن نیمی از موارد حاملگی های پس از tl (با روش کواگولاسیون)، هر مورد شک به حاملگی باید از نظر ep نیز بررسی گردد (ارجاع به متخصص زنان).
سن مناسب برای بستن لوله های رحمی:
این عمل برای خانم های مولتی پار بالای ۳۵ سال بسیار مناسب است. درمورد متقاضیان زیر ۳۰ سال با توجه به احتمال طلاق، ازدواج مجدد و … بهتر است انجام عمل مشروط به به مشاوره دقیق شده و با درنظر گرفتن احتیاط های لازم گردد.