آیات قرآن کریم بصورت صفحه به صفحه..(تفسیر و توضیح)

(آيه 2)
سپس به سر چشمه اين عمل زشت (عيبجوئى و استهزا) كه غالبا از كبر و غرور ناشى از ثروت مايه مى‏گيرد پرداخته، مى‏افزايد: «همان كسى كه مال فراوانى جمع آورى و شماره كرده» بى‏آنكه مشروع و نامشروع آن را حساب كند (الذى جمع مالا و عدده).

آنقدر به مال و ثروت علاقه دارد كه پيوسته آنها را مى‏شمرد، و هر درهم و دينارى براى او بتى است، نه تنها شخصيت خويش كه تمام شخصيتها را در آن خلاصه مى‏بيند، و طبيعى است كه چنين انسان گمراه و ابلهى مؤمنان فقير را پيوسته به باد سخريه بگيرد.

به هر حال آيه ناظر به ثروت اندوزانى است كه مال را نه به عنوان يك وسيله بلكه به عنوان يك هدف مى‏نگرند، و در جمع آورى آن هيچ قيد و شرطى قائل نيستند، از حلال و حرام و تجاوز بر حقوق ديگران، از طريق شرافتمندانه و يا طرق پست و رذيلانه آن را جمع‏آورى مى‏كنند، و آن را تنها نشانه عظمت و شخصيت مى‏دانند.

آنها مال را براى رفع نيازهاى زندگى نمى‏خواهند، و به همين دليل هر قدر بر اموالشان افزوده شود حرصشان بيشتر مى‏گردد، و گر نه مال در حدود معقول و از طرق مشروع نه تنها مذموم نيست، بلكه در قرآن مجيد گاهى از آن به عنوان «فضل اللّه» تعبير شده، آنجا كه مى‏فرمايد: «و ابتغوا من فضل الله و از فضل خدا بطلبيد» (جمعه/ 10) و در جاى ديگر از آن تعبير به خير مى‏كند: «بر شما مقرر شده كه وقتى مرگ يكى از شما فرا رسد اگر خيرى از خود به يادگار گذارده وصيت كند».
(بقره/ 180).

چنين مالى مسلما نه مايه طغيان است، نه وسيله تفاخر، نه بهانه استهزاى ديگران، اما مالى كه معبود است و هدف نهائى ننگ است و ذلت، و مصيبت است و نكبت، و مايه دورى از خدا و خلود در آتش دوزخ است.
و غالبا جمع آورى مقدار زيادى از اين مال جز با آلودگيهاى فراوان ممكن نمى‏شود.

لذا در حديثى از امام على بن موسى الرضا عليه السّلام مى‏خوانيم كه فرمود: «مال جز با پنج خصلت در يكجا جمع نمى‏شود: بخل شديد، آرزوهاى دور و دراز، حرص غالب، قطع رحم، و مقدم داشتن دنيا بر آخرت».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread594.html

(آيه 3)
در اين آيه مى‏افزايد: اين انسان زر اندوز و مال پرست «گمان مى‏كند اموالش او را جاودانه مى‏سازد» (يحسب ان ماله اخلده).

چه پندار غلط و خيال خامى؟ اموالى كه آنقدر در اختيار قارون بود كه كليد گنجهايش را چندين مرد زورمند به زحمت بر مى‏داشت، ولى به هنگام حمله عذاب الهى نتوانستند مرگ او را ساعتى به تأخير اندازند، و خداوند او و گنجهايش را در يك لحظه با يك زمين لرزه مختصر در زمين فرو برد (قصص/ 81).

اموالى كه نمونه كاملش در دست فراعنه مصر بود، همان‏گونه كه قرآن مى‏فرمايد: «چه بسيار باغها و چشمه‏ها از خود به جاى گذاشتند و زراعتها و قصرهاى جالب و گران قيمت و نعمتهاى فراوان ديگر كه در آن متنعم بودند» (دخان/ 25 تا 27) ولى همه اينها به آسانى در عرض ساعتى به ديگران رسيد (دخان/ 28).

و لذا در قيامت كه پرده‏ها كنار مى‏رود آنها به اشتباه بزرگشان پى مى‏برند و فريادشان بلند مى‏شود: «مال و ثروتم هرگز مرا بى‏نياز نكرد، قدرت من نيز از دست رفت». (حاقه/ 28 و 29) از اين بيان روشن شد كه پندار جاودانگى به وسيله مال دليلى براى جمع مال، و جمع مال نيز عاملى براى استهزاء و سخريه ديگران در نظر اين كوردلان محسوب مى‏شود.


(آيه 4)
قرآن در پاسخ اين گروه مى‏فرمايد: «چنين نيست» كه مى‏پندارد (كلا).
«به زودى در حطمه [- آتشى خردكننده‏] پرتاب مى‏شود»! (لينبذن فى الحطمة).


(آيه 5)
«و تو چه مى‏دانى حطمه چيست»؟! (و ما ادراك ما الحطمة).


(آيه 6)
«آتش برافروخته الهى است» (نار الله الموقدة).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread594.html

(آيه 7)
«آتشى كه از دلها سر مى‏زند» و نخستين جرقه‏هايش در قلوب ظاهر مى‏شود! (التى تطلع على الافئدة).
يعنى خداوند، اين مغروران خود خواه برتربين را در آن روز به صورت موجوداتى ذليل و بى‏ارزش در آتش دوزخ پرتاب مى‏كند، تا نتيجه كبر و غرور خود را ببينند.

عجب اين كه اين آتش برخلاف تمام آتشهاى دنيا اول بر دلها شراره مى‏زند، و درون را مى‏سوزاند، نخست قلب را، و بعد مغز و استخوان را، و سپس به خارج سرايت مى‏كند.

چرا چنين نباشد؟ در حالى كه قلبهاى آنها كانون كفر و كبر و غرور بود و مركز حب دنيا و ثروت و مال.
آرى! آنها دل مؤمنان را در اين دنيا با سخريه‏ها و عيبجوئى و غيبت و تحقير سوزاندند، عدالت الهى ايجاب مى‏كند كه آنها كيفرى همانند اعمالشان را ببينند.


(آيه 8)
در آخرين آيات اين سوره مى‏فرمايد: «اين آتش بر آنها فرو بسته شده»! (انها عليهم مؤصدة).
در حقيقت همان‏گونه كه آنها اموال خود را در گاو صندوقها و مخازن در بسته نگاه مى‏داشتند خداوند هم آنها را در عذاب در بسته دوزخ كه راه خلاص و نجاتى از آن نيست زندانى مى‏كند.


(آيه 9)
و سر انجام مى‏گويد: «در ستونهاى كشيده و طولانى» قرار خواهند داشت (فى عمد ممددة).
جمعى از مفسران اين تعبير را اشاره به ميخهاى عظيم آهنين دانسته‏اند كه درهاى جهنم محكم با آن بسته مى‏شود، به گونه‏اى كه راه خروج مطلقا از آن وجود ندارد، و بنابر اين تأكيدى است بر آيه قبل كه مى‏گويد: درهاى جهنّم را بر آنها مى‏بندند و از هر طرف محصورند.

«پايان سوره همزه»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread594.html

سوره فيل [105]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 5 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره چنانكه از نامش پيداست اشاره به داستان تاريخى معروفى مى‏كند كه در سال تولد پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله واقع شده، و خداوند خانه «كعبه» را از شرّ لشكر عظيم كفارى كه از سرزمين يمن سوار بر فيل آمده بودند حفظ كرد.

يادآورى اين داستان هشدارى است به كفار مغرور و لجوج كه بدانند در برابر قدرت خدا كمترين قدرتى ندارند، خداوندى كه لشكر عظيم فيل را با آن پرندگان كوچك، و آن سنگريزه‏هاى نيم‏بند (بحجارة من سجيل) در هم كوبيد قدرت دارد كه اين مستكبران لجوج را نيز مجازات كند.

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از امام صادق عليه السّلام آمده است: «هر كس سوره فيل را در نماز واجب بخواند در قيامت هر كوه و زمين هموار و كلوخى براى او شهادت مى‏دهد كه او از نمازگزاران است، و منادى صدا مى‏زند در باره بنده من راست گفتيد، شهادت شما را به سود يا زيان او مى‏پذيرم بنده‏ام را بدون حساب داخل بهشت كنيد او كسى است كه من وى را دوست دارم و عملش را نيز دوست دارم».

بديهى است اين همه فضيلت و ثواب و پاداش عظيم از آن كسى است كه با خواندن اين آيات از مركب غرور پياده شود و در طريق رضاى حق گام بردارد.

داستان اصحاب فيل‏

- مفسران و مورخان اين داستان را به صورتهاى مختلفى نقل كرده‏اند، و ما آن را طبق روايات معروف كه از «سيره ابن هشام» و «بلوغ الارب» و «بحار الانوار» و «مجمع البيان» خلاصه كرده‏ايم مى‏آوريم:
«ذو نواس پادشاه يمن، مسيحيان نجران را كه در نزديكى آن سرزمين مى‏زيستند تحت شكنجه شديد قرار داد، تا از آئين مسيحيت بازگردند- قرآن اين ماجرا را به عنوان اصحاب الاخدود در سوره «بروج» آورده، و ما آن را در تفسير همان سوره مشروحا بيان كرديم.

بعد از اين جنايت بزرگ مردى به نام «دوس» از ميان آنها جان سالم به در برد، و خود را به «قيصر روم» كه بر آيين مسيح بود رسانيد، و ماجرا را براى او شرح داد.
«قيصر» نامه‏اى به «نجاشى» سلطان «حبشه» نوشت تا انتقام نصاراى نجران را از «ذو نواس» بگيرد، و نامه را با همان شخص براى «نجاشى» فرستاد.

«نجاشى» سپاهى عظيم بالغ بر هفتاد هزار نفر به فرماندهى شخصى به نام «ارياط» روانه يمن كرد «ابرهه» نيز يكى از فرماندهان اين سپاه بود.
«ذو نواس» شكست خورد، و «ارياط» حكمران يمن شد، بعد از مدتى، ابرهه بر ضد او قيام كرد و او را از بين برد و بر جاى او نشست.

خبر اين ماجرا به نجاشى رسيد، او تصميم گرفت «ابرهه» را سركوب كند، ابرهه براى نجات خود موهاى سر را تراشيد، و با مقدارى از خاك يمن به نشانه تسليم كامل نزد نجاشى فرستاد و اعلام وفادارى كرد.
نجاشى چون چنين ديد او را بخشيد و در پست خود ابقا نمود.

در اين هنگام «ابرهه» براى اثبات خوش خدمتى كليساى بسيار زيبا و مهمى بنا كرد كه مانند آن در آن زمان در كره زمين وجود نداشت، و به دنبال آن تصميم گرفت مردم جزيره عربستان را به جاى «كعبه» به سوى آن فرا خواند، و تصميم گرفت آنجا را كانون حج عرب سازد.

براى همين منظور مبلغان بسيارى به اطراف، و در ميان قبائل عرب و سرزمين حجاز فرستاد.
طبق بعضى از روايات گروهى آمدند و مخفيانه «كليسا» را آتش زدند، و طبق نقل ديگرى بعضى آن را مخفيانه آلوده و ملوث ساختند.

«ابرهه» سخت خشمگين شد، و تصميم گرفت خانه «كعبه» را بكلى ويران سازد، تا هم انتقام گرفته باشد، و هم عرب را متوجه معبد جديد كند، با لشكر عظيمى كه بعضى از سوارانش از «فيل» استفاده مى‏كردند عازم مكّه شد.

هنگامى كه نزديك مكّه رسيد كسانى را فرستاد تا شتران و اموال اهل مكه را به غارت آورند، و در اين ميان دويست شتر از «عبد المطلب» غارت شد.
«ابرهه» كسى را به داخل مكّه فرستاد.

فرستاده «ابرهه» وارد مكّه شد و از رئيس و شريف «مكه» جستجو كرد، همه «عبد المطلب» را به او نشان دادند، ماجرا را نزد «عبد المطلب» بازگو كرد فرستاده ابرهه به عبد المطلب گفت: بايد با من نزد او بيايى، هنگامى كه عبد المطلب وارد بر ابرهه شد، او سخت تحت تأثير قرار گرفت تا آنجا كه براى احترام او از جا برخاست و روى زمين نشست، سپس به مترجمش گفت: از او بپرس حاجت تو چيست؟
عبد المطلب گفت: حاجتم اين است كه دويست شتر را از من به غارت برده‏اند دستور دهيد اموالم را بازگردانند.

ابرهه به مترجمش گفت: به او بگو: هنگامى كه تو را ديدم عظمتى از تو در دلم جاى گرفت، اما اين سخن را كه گفتى در نظرم كوچك شدى تو در باره دويست شترت سخن مى‏گوئى، اما در باره «كعبه» كه دين تو و اجداد توست و من براى ويرانيش آمده‏ام مطلقا سخنى نمى‏گوئى؟! عبد المطلب گفت: «من صاحب شترانم، و اين خانه صاحبى دارد كه از آن دفاع مى‏كند»- اين سخن، ابرهه را تكان داد و در فكر فرو رفت.

«عبد المطلب» به مكّه آمد، و به مردم اطلاع داد كه به كوههاى اطراف پناهنده شوند، و خودش با جمعى كنار خانه كعبه آمد تا دعا كند و يارى طلبد.

دست در حلقه خانه كعبه كرد و اشعار معروفش را خواند، از جمله:
«خداوندا! هر كس از خانه خود دفاع مى‏كند تو خانه‏ات را حفظ كن!» «هرگز مباد روزى كه صليب آنها و قدرتشان بر نيروهاى تو غلبه كنند!» سپس عبد المطلب به يكى از دره‏هاى اطراف مكه آمد و در آنجا با جمعى از قريش پناه گرفت، و به يكى از فرزندانش دستور داد بالاى كوه ابو قبيس برود ببيند چه خبر مى‏شود.

فرزندش بسرعت نزد پدر آمده و گفت: پدر! ابرى سياه از ناحيه دريا (درياى احمر) به چشم مى‏خورد كه به سوى سرزمين ما مى‏آيد، عبد المطلب خرسند شد صدا زد: «اى جمعيت قريش! به منزلهاى خود بازگرديد كه نصرت الهى به سراغ شما آمد» اين از يكسو.

از سوى ديگر ابرهه سوار بر فيل معروفش كه «محمود» نام داشت با لشگر انبوهش براى درهم كوبيدن كعبه از كوههاى اطراف سرازير مكّه شد، ولى هر چه بر فيل خود فشار مى‏آورد پيش نمى‏رفت، اما هنگامى كه سر او را به سوى يمن باز مى‏گرداندند بسرعت حركت مى‏كرد، ابرهه از اين ماجرا سخت متعجب شد و در حيرت فرو رفت.

در اين هنگام پرندگانى از سوى دريا فرا رسيدند، همانند پرستوها و هر يك از آنها سه عدد سنگريزه با خود همراه داشت، يكى به منقار و دو تا در پنجه‏ها، تقريبا به اندازه نخود، اين سنگريزه‏ها را بر سر لشكريان ابرهه فرو ريختند، و به هر كدام از آنها اصابت مى‏كرد هلاك مى‏شد، و بعضى گفته‏اند:
سنگريزه‏ها به هر جاى بدن آنها مى‏افتاد سوراخ مى‏كرد و از طرف مقابل خارج مى‏شد.
خود «ابرهه» نيز مورد اصابت سنگ واقع شد و مجروح گشت، و او را به صنعاء (پايتخت) يمن بازگرداندند و در آنجا چشم از دنيا پوشيد.

بعضى گفته ‏اند: اولين بار كه بيمارى حصبه و آبله در سرزمين عرب ديده شد آن سال بود.
و در همين سال مطابق مشهور پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله تولد يافت، و جهان به نور وجودش روشن شد، و لذا جمعى معتقدند كه ميان اين دو رابطه‏اى وجود داشته.
به هر حال اهميت اين حادثه بزرگ بقدرى بود كه آن سال را «عام الفيل» (سال فيل) ناميدند و مبدأ تاريخ عرب شناخته شد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread596.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
با ابرهه گو كز پى تعجيل نيايد! در نخستين آيه اين سوره پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را مخاطب ساخته، مى‏فرمايد: «آيا نديدى پروردگارت با فيل سواران [- لشكر ابرهه كه براى نابودى كعبه آمده بودند] چه كرد»؟ (ا لم تر كيف فعل ربك باصحاب الفيل).


(آيه 2)
سپس مى‏افزايد: «آيا نقشه آنها را در ضلالت و تباهى قرار نداد»؟
(ا لم يجعل كيدهم فى تضليل).
آنها قصد داشتند خانه كعبه را خراب كنند، به اين اميد كه به كليساى يمن مركزيت بخشند، اما آنها نه تنها به مقصود خود نرسيدند، بلكه اين ماجرا بر عظمت مكه و خانه كعبه افزود.
منظور از «تضليل» (گمراه ساختن) اين است كه آنها هرگز به هدف خود نرسيدند.


(آيه 3)
سپس به شرح اين ماجرا پرداخته، مى‏فرمايد: «و بر سر آنها پرندگانى را گروه گروه فرستاد» (و ارسل عليهم طيرا ابابيل).


(آيه 4)
«كه با سنگهاى كوچكى آنان را هدف قرار مى‏دادند» (ترميهم بحجارة من سجيل).
و اين سنگهاى كوچك بر هر كس فرود مى‏آمد او را از هم متلاشى مى‏ساخت!


(آيه 5)
چنانكه در اين آيه مى‏فرمايد: «سر انجام آنها را همچون كاه خورد شده (و متلاشى) قرار داد»! (فجعلهم كعصف مأكول).

اين سوره هشدارى است به همه گردنكشان و مستكبران جهان، تا در برابر قدرت خداوند تا چه حد ناتوانند؟!

«پايان سوره فيل»




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread596.html

سوره قريش [106]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و 4 آيه دارد.

محتواى سوره:
اين سوره در حقيقت مكمل سوره «فيل» محسوب مى‏شود و آيات آن دليل روشنى بر اين مطلب است.

محتواى اين سوره بيان نعمت خداوند بر قريش و الطاف و محبتهاى او نسبت به آنهاست، تا حسّ شكرگزارى آنها تحريك شود و به عبادت پروردگار اين بيت عظيم كه تمام شرف و افتخارشان از آن است قيام كنند.

همان گونه كه در آغاز سوره «و الضّحى» گفتيم آن سوره و سوره «الم نشرح» در حقيقت يك سوره محسوب مى‏شود، همچنين سوره «فيل» و سوره «قريش» چرا كه پيوند مطالب آنها بقدرى است كه مى‏تواند دليل بر وحدت آن دو بوده باشد.

به همين دليل براى خواندن يك سوره كامل در هر ركعت از نماز اگر كسى سوره‏هاى فوق را انتخاب كند بايد هر دو را با هم بخواند.

فضيلت تلاوت سوره:
در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:
«كسى كه آن را بخواند به تعداد هر يك از كسانى كه در گرد خانه كعبه طواف كرده، يا در آنجا معتكف شده، ده حسنه به او مى‏دهند».

مسلما چنين فضيلتى از آن كسانى است كه در پيشگاه خداوندى كه پروردگار كعبه است سر تعظيم فرود آورده، او را عبادت كنند، و احترام اين خانه را پاسدارى كرده و پيامش را با گوش جان بشنوند و به كار بندند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread597.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
از آنجا كه در سوره قبل شرح نابودى اصحاب الفيل و لشكريان «ابرهه»- كه به قصد نابود كردن خانه كعبه آمده بودند- آمد، در اولين آيه اين سوره كه در واقع تكميلى است براى سوره «فيل» مى‏فرمايد: كيفر لشكر فيل سواران «به خاطر اين بود كه قريش (به اين سرزمين مقدس) الفت گيرند» و زمينه ظهور پيامبر فراهم شود (لايلاف قريش).

زيرا آنها و تمام اهل «مكّه» به خاطر مركزيت و امنيت اين سرزمين در آنجا سكنى گزيده بودند، بسيارى از مردم حجاز هر سال به آنجا مى‏آمدند، مراسم حج را به جا مى‏آوردند و مبادلات اقتصادى و ادبى داشتند و از بركات مختلف اين سرزمين استفاده مى‏نمودند.

همه اينها در سايه امنيت ويژه آن بود، اگر با لشكركشى ابرهه و امثال او اين امنيت خدشه‏دار مى‏شد يا خانه كعبه ويران مى‏گشت ديگر كسى با اين سرزمين الفتى پيدا نمى‏كرد.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread597.html

(آيه 2)
در اين آيه مى‏افزايد: «الفت آنها در سفرهاى زمستانه و تابستانه» و به خاطر اين الفت به آن بازگردند! (ايلافهم رحلة الشتاء و الصيف).

ممكن است منظور الفت بخشيدن قريش به اين سرزمين مقدس باشد كه آنها در طول سفر تابستانه و زمستانه خود عشق و علاقه به اين كانون مقدس را از دل نبرند، و به خاطر امنيتش به سوى آن باز گردند، نكند تحت تأثير مزاياى زندگى سرزمين يمن و شام واقع شوند و «مكّه» را خالى كنند.

و يا اين كه منظور ايجاد الفت ميان قريش و ساير مردم در طول اين دو سفر بزرگ است، چرا كه بعد از داستان ابرهه مردم با ديده ديگرى به آنها مى‏نگريستند، و براى كاروان قريش احترام و اهميت و امنيت قائل بودند.

مى‏دانيم زمين «مكّه» باغ و زراعتى نداشت، دامدارى آن نيز محدود بود، بيشترين درآمد آن از طريق همين كاروانهاى تجارى تأمين مى‏شد، در فصل زمستان به سوى جنوب يعنى سرزمين يمن كه هواى آن نسبتا گرم بود روى مى‏آوردند، و در فصل تابستان به سوى شمال و سرزمين شام كه هواى ملايم و مطلوبى داشت، و اتفاقا هم سرزمين يمن و هم سرزمين شام از كانونهاى مهم تجارت در آن روز بودند، و مكّه و مدينه حلقه اتصالى در ميان آن دو محسوب مى‏شد.

البته قريش با كارهاى خلافى كه انجام مى‏دادند مستحق اين همه لطف و محبت الهى نبودند، اما چون مقدر بود از ميان آن قبيله، و از آن سرزمين مقدس، اسلام و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله طلوع كند، خداوند اين لطف را در حق آنها انجام داد.

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread597.html

(آيه 3)
در اين آيه چنين نتيجه مى‏گيرد كه قريش با اين همه نعمت الهى كه به بركت كعبه پيدا كرده‏اند «پس (به شكرانه اين نعمت بزرگ) بايد پروردگار اين خانه را عبادت كنند» نه بتها راليعبدوا رب هذا البيت).


(آيه 4)
«همان كس كه آنها را از گرسنگى نجات داد و از ترس و ناامنى ايمن ساخت» (الذى اطعمهم من جوع و آمنهم من خوف).

از يكسو به آنها رونق تجارت عطا فرمود، و جلب منفعت نمود، و از سوى ديگر ناامنى را از آنها دور كرد و دفع ضرر فرمود، و اينها همه با شكست لشكر «ابرهه» فراهم گشت، و در حقيقت استجابت دعاى ابراهيم بنيانگذار كعبه بود، ولى آنها قدر اين همه نعمت را ندانستند، و اين خانه مقدس را به بتخانه‏اى تبديل كردند، و عبادت بتان را بر پرستش خداى خانه مقدم داشتند، و سر انجام ثمره شوم اين همه ناسپاسى را ديدند.


«پايان سوره قريش»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread597.html

[golrooz] صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر [golrooz]


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


أَرَءَيْتَ الَّذِي يُكَذِّبُ بِالدِّينِ(1)
آيا كسي را كه [روز] جزا را دروغ مي خواند ديدي(1)


فَذَٰلِكَ الَّذِي يَدُعُّ الْيَتِيمَ(2)
اين همان كس است كه يتيم را بسختي مي راند(2)


وَلَا يَحُضُّ عَلَيٰ طَعَامِ الْمِسْكِينِ(3)
و به خوراك دادن بينوا ترغيب نمي كند(3)


فَوَيْلٌ لِّلْمُصَلِّينَ(4)
پس واي بر نمازگزاراني(4)


الَّذِينَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ(5)
كه از نمازشان غافلند(5)


الَّذِينَ هُمْ يُرَآءُونَ(6)
آنان كه ريا مي كنند(6)


وَيَمْنَعُونَ الْمَاعُونَ(7)
و از [دادن] زكات [و وسايل و مايحتاج خانه] خودداري مي ورزند(7)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


إِنَّآ أَعْطَيْنَٰكَ الْكَوْثَرَ(1)
ما تو را [چشمه] كوثر داديم(1)


فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ(2)
پس براي پروردگارت نماز گزار و قرباني كن(2)


إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ(3)
دشمنت خود بي تبار خواهد بود(3)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


قُلْ يَٰٓأَيُّهَا الْكَٰفِرُونَ(1)
بگو اي كافران(1)


لَآ أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ(2)
آنچه مي پرستيد نمي پرستم(2)


وَلَآ أَنتُمْ عَٰبِدُونَ مَآ أَعْبُدُ(3)
و آنچه مي پرستم شما نمي پرستيد(3)


وَلَآ أَنَا۠ عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ(4)
و نه آنچه پرستيديد من مي پرستم(4)


وَلَآ أَنتُمْ عَٰبِدُونَ مَآ أَعْبُدُ(5)
و نه آنچه مي پرستم شما مي پرستيد(5)


لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ(6)
دين شما براي خودتان و دين من براي خودم(6)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


إِذَا جَآءَ نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ(1)
چون ياري خدا و پيروزي فرا رسد(1)


وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا(2)
و ببيني كه مردم دسته دسته در دين خدا درآيند(2)


فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًۢا(3)
پس به ستايش پروردگارت نيايشگر باش و از او آمرزش خواه كه وي همواره توبه پذير است(3)


صدق الله العلي العظيم

سوره ماعون [107]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 7 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
در اين سوره صفات و اعمال منكران قيامت در پنج مرحله بيان شده، كه آنها به خاطر تكذيب اين روز بزرگ چگونه از «انفاق» در راه خدا، كمك به «يتيمان» و «مسكينان» سرباز مى‏زنند، و چگونه در مورد «نماز» مسامحه كار و ريا كارند، و از كمك به «نيازمندان» روى گردانند؟

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از امام باقر عليه السّلام آمده است كه:
«هر كس اين سوره را در نمازهاى فريضه و نافله‏اش بخواند خداوند نماز و روزه او را قبول مى‏كند، و او را در برابر كارهائى كه در زندگى دنيا از او سر زده است مورد محاسبه قرار نمى‏دهد».

در شأن نزول اين سوره بعضى گفته‏اند: در باره «ابو سفيان» نازل شده كه هر روز دو شتر بزرگ نحر مى‏كرد، و خود و يارانش از آن استفاده مى‏نمودند اما روزى يتيمى آمد و تقاضاى چيزى كرد او با عصايش بر او زد و او را دور كرد.


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
اثرات شوم انكار معاد: در اين سوره نخست پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را مخاطب قرار داده، و اثرات شوم انكار روز جزا را در اعمال منكران بازگو مى‏كند، مى‏فرمايد: «آيا كسى كه روز جزا را پيوسته انكار مى‏كند ديدى»؟! (ا رايت الذى يكذب بالدين).
منظور از «دين» در اينجا «جزا» يا «روز جزا» ست، و انكار روز جزا و دادگاه بزرگ آن، بازتاب وسيعى در اعمال انسان دارد كه در اين سوره به پنج قسمت از آن اشاره شده است.


(آيه 2)
سپس بى‏آنكه در انتظار پاسخ اين سؤال بماند مى‏افزايد: «او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مى‏راند»! (فذلك الذى يدع اليتيم).


(آيه 3)
«و (ديگران را) به اطعام مسكين و مستمند تشويق نمى‏كند» (و لا يحض على طعام المسكين).


(آيه 4)
در سومين وصف اين گروه، مى‏فرمايد: «پس واى بر نمازگزارانى كه ...» (فويل للمصلين).


(آيه 5)
«در نماز خود سهل‏انگارى مى‏كنند» (الذين هم عن صلاتهم ساهون).
نه ارزشى براى آن قائلند، و نه به اوقاتش اهميتى مى‏دهند، و نه اركان و شرائط و آدابش را رعايت مى‏كنند.


(آيه 6)
در چهارمين مرحله به يكى ديگر از بدترين اعمال آنها اشاره كرده، مى‏فرمايد: «همان كسانى كه ريا مى‏كنند» (الذين هم يراؤن).
جامعه‏ اى كه به رياكارى عادت كند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملكات فاضله دور مى‏شود، بلكه تمام برنامه‏ هاى اجتماعى او از محتوا تهى مى‏گردد، و در يك مشت ظواهر فاقد معنى خلاصه مى‏شود، و چه دردناك است سرنوشت چنين انسان، و چنين جامعه ‏اى!



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html

(آيه 7)
و در آخرين مرحله مى‏افزايد: «و ديگران را از ضروريات زندگى منع مى‏كنند» (و يمنعون الماعون).

مسلما يكى از سر چشمه‏هاى تظاهر و رياكارى عدم ايمان به روز قيامت، و عدم توجه به پاداشهاى الهى است، و گر نه چگونه ممكن است انسان پاداشهاى الهى را رها كند و رو به سوى خلق و خوشايند آنها آورد؟
«ماعون» از ماده «معن» به معنى چيز كم است، و منظور از آن در اينجا اشياء جزئى است كه مردم مخصوصا همسايه‏ها از يكديگر به عنوان عاريه يا تملك مى‏گيرند، مانند مقدارى نمك، آتش (كبريت) ظروف و مانند اينها.

بديهى است كسى كه از دادن چنين اشيائى به ديگرى خوددارى مى‏كند آدم بسيار پست و بى‏ايمانى است، يعنى آنها به قدرى بخيلند كه حتى از دادن اين اشياء كوچك مضايقه دارند.

پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «كسى كه وسائل ضرورى و كوچك را از همسايه‏اش دريغ دارد خداوند او را از خير خود، در قيامت منع مى‏كند، و او را به حال خود وا مى‏گذارد، و هر كس خدا او را به خود واگذارد، چه بد حالى دارد؟»

«پايان سوره ماعون»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html

سوره كوثر [108]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 3 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
در شأن نزول اين سوره مى‏خوانيم: «عاص بن وائل» كه از سران مشركان بود، پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات كرد، و مدتى با حضرت گفتگو نمود، گروهى از سران قريش در مسجد نشسته بودند و اين منظره را از دور مشاهده كردند، هنگامى كه «عاص بن وائل» وارد مسجد شد به او گفتند: با كه صحبت مى‏كردى؟ گفت: با اين مرد «ابتر»!

توضيح اين كه: پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله دو فرزند پسر از بانوى اسلام خديجه داشت:
يكى «قاسم» و ديگرى «طاهر» كه او را «عبد اللّه» نيز مى‏ناميدند، و اين هر دو در مكّه از دنيا رفتند، و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فاقد فرزند پسر شد، اين موضوع زبان بدخواهان قريش را گشود، و كلمه «ابتر» (يعنى بلا عقب) را براى حضرتش انتخاب كردند فكر مى‏كردند با رحلت پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله برنامه‏هاى او به خاطر نداشتن فرزند ذكور تعطيل خواهد شد و خوشحال بودند.

قرآن مجيد نازل شد و به طرز اعجاز آميزى در اين سوره به آنها پاسخ گفت، و خبر داد كه دشمنان او ابتر خواهند بود، و برنامه اسلام و قرآن هرگز قطع نخواهد شد، بشارتى كه در اين سوره داده شده از يكسو ضربه‏اى بود بر اميدهاى دشمنان اسلام، و از سوى ديگر تسلّى خاطرى بود به رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله كه بعد از شنيدن اين لقب زشت و توطئه دشمنان قلب پاكش غمگين و مكدّر شده بود.

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«هر كس آن را تلاوت كند خداوند او را از نهرهاى بهشتى سيراب خواهد كرد و به عدد هر قربانى كه بندگان خدا در روز عيد (قربان) قربانى مى‏كنند، و همچنين قربانى‏هائى كه اهل كتاب و مشركان دارند، به عدد هر يك از آنان اجرى به او مى‏دهد».

نام اين سوره (كوثر) از اولين آيه آن گرفته شده است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
ما به تو خير فراوان داديم! روى سخن در تمام اين سوره به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است- مانند سوره و الضحى و سوره الم نشرح- و يكى از اهداف مهم هر سه سوره تسلّى خاطر آن حضرت در برابر انبوه حوادث دردناك و زخم زبانهاى مكرر دشمنان است.

نخست مى‏فرمايد: «ما به تو كوثر [- خير و بركت فراوان‏] عطا كرديم» (انا اعطيناك الكوثر).

«كوثر» در اين كه منظور از «كوثر» در اينجا چيست؟ در روايتى آمده است كه وقتى اين سوره نازل شد پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بر فراز منبر رفت و اين سوره را تلاوت فرمود، اصحاب عرض كردند: اين چيست كه خداوند به تو عطا فرموده؟
گفت: نهرى است در بهشت، سفيدتر از شير، و صافتر از قدح (بلور) در دو طرف آن قبّه‏هايى از درّ و ياقوت است».

بعضى آن را به نبوت تفسير كرده، و بعضى ديگر به قرآن، و بعضى به كثرت اصحاب و ياران، و بعضى به كثرت فرزندان و ذرّيّه كه همه آنها از نسل دخترش فاطمه زهرا عليها السّلام به وجود آمدند.
بعضى نيز آن را به «شفاعت» تفسير كرده‏اند.

ولى ظاهر اين است كه «كوثر» مفهوم وسيع و گسترده‏اى دارد كه هر يك از آنچه در بالا گفته شد يكى از مصداقهاى روشن آن است، و مصداقهاى بسيار ديگرى نيز دارد كه ممكن است به عنوان تفسير مصداقى براى آيه ذكر شود.

فراموش نبايد كرد اين سخن را خداوند زمانى به پيامبرش مى‏گويد كه آثار اين خير كثير هنوز ظاهر نشده بود، اين خبرى بود از آينده نزديك و آينده‏هاى دور، خبرى بود اعجازآميز و بيانگر حقانيت دعوت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله.


(آيه 2)
اين نعمت عظيم و خير فراوان شكرانه عظيم لازم دارد، هر چند شكر مخلوق هرگز حق نعمت خالق را ادا نمى‏كند، بلكه توفيق شكرگزارى خود نعمت ديگرى است از ناحيه او لذا مى‏فرمايد: اكنون كه چنين است «پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن» (فصل لربك و انحر).

آرى! بخشنده نعمت اوست بنابر اين نماز و عبادت و قربانى كه آن هم نوعى عبادت است براى غير او معنى ندارد.
اين در برابر اعمال مشركان است كه براى بتها سجده و قربانى مى‏كردند، در حالى كه نعمتهاى خود را از خدا مى‏دانستند!



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html

(آيه 3)
و در آخرين آيه اين سوره با توجه به نسبتى كه سران شرك به آن حضرت مى‏دادند، مى‏فرمايد: «و (بدان) دشمن تو قطعا بريده نسل و بى‏عقب است» (ان شانئك هو الابتر).

تعبير به «شانئك» بيانگر اين واقعيت است كه آنها در دشمنى خود حتى كمترين ادب را نيز رعايت نمى‏كردند، يعنى عداوتشان آميخته با قساوت و رذالت بود.

حضرت فاطمه عليها السّلام و «كوثر»!

گفتيم «كوثر» يك معنى جامع و وسيع دارد، و آن «خير و بركت فراوان» است، ولى بسيارى از بزرگان علماى شيعه يكى از روشنترين مصداقهاى آن را وجود مبارك «فاطمه زهرا» عليها السّلام دانسته‏اند، چرا كه شأن نزول آيه مى‏گويد: آنها پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را متهم مى‏كردند كه بلا عقب است، قرآن ضمن نفى سخن آنها مى‏گويد: «ما به تو كوثر داديم».

از اين تعبير استنباط مى‏شود كه اين «خير كثير» همان فاطمه زهرا عليها السّلام است، زيرا نسل و ذريه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به وسيله همين دختر گرامى در جهان انتشار يافت نسلى كه نه تنها فرزندان جسمانى پيغمبر بودند، بلكه آيين او و تمام ارزشهاى اسلام را حفظ كردند، و به آيندگان ابلاغ نمودند، نه تنها امامان معصوم اهل بيت عليهم السّلام كه آنها حساب مخصوص به خود دارند.

در اينجا به بحث جالبى از «فخر رازى» برخورد مى‏كنيم كه در ضمن تفسيرهاى مختلف كوثر مى‏گويد:
قول سوم اين است كه اين سوره به عنوان رد بر كسانى نازل شده كه عدم وجود اولاد را بر پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خرده مى‏گرفتند، بنابر اين معنى سوره اين است كه خداوند به او نسلى مى‏دهد كه در طول زمان باقى مى‏ماند، ببين چه اندازه از اهل بيت را شهيد كردند، در عين حال جهان مملوّ از آنهاست، اين در حالى است كه از بنى اميه (كه دشمنان اسلام بودند) شخص قابل ذكرى در دنيا باقى نماند، سپس بنگر و ببين چقدر از علماى بزرگ در ميان آنهاست. مانند باقر و صادق و رضا و نفس زكيه.

هزاران هزار از فرزندان فاطمه عليها السّلام در سراسر جهان پخش شدند، در ميان آنها نويسندگان و فقها و محدثان و مفسران والا مقام و فرماندهان عظيم بودند كه با ايثار و فداكارى در حفظ آيين اسلام كوشيدند.

«پايان سوره كوثر»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html

سوره كافرون [109]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 6 آيه است‏.

محتواى سوره:
لحن سوره نشان مى‏دهد در زمانى نازل شده كه مسلمانان در اقليت بودند و كفار در اكثريت، و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از ناحيه آنها سخت در فشار بود، و اصرار داشتند او را به سازش با شرك بكشانند، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دست ردّ بر سينه همه آنها مى‏زند، و آنها را بكلى مأيوس مى‏كند، بدون آن كه بخواهد با آنها درگير شود.

اين سرمشقى است براى همه مسلمانان كه در هيچ شرائطى در اساس دين و اسلام با دشمنان سازش نكنند، و هر وقت چنين تمنائى از ناحيه آنها صورت گيرد آنها را كاملا مأيوس كنند، مخصوصا در اين سوره دو بار اين معنى تأكيد شده كه «من معبودهاى شما را نمى‏پرستم» و اين تأكيد براى مأيوس ساختن آنها است، همچنين دوباره تأكيد شده كه «شما هرگز معبود من، خداى يگانه را نمى‏پرستيد» و اين دليلى است بر لجاجت آنها، و سر انجامش اين است كه «من و آيين توحيديم، و شما و آيين پوسيده شرك آلودتان»!

فضيلت تلاوت سوره:
در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:
«كسى كه سوره «قل يا ايّها الكافرون» را بخواند گوئى ربع قرآن را خوانده، و شياطين طغيانگر از او دور مى‏شوند، و از شرك پاك مى‏گردد، و از فزع بزرگ (روز قيامت) در امان خواهد بود».

و در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم كه فرمود: «پدرم مى‏گفت: «قل يا ايها الكافرون»
ربع قرآن است، و هنگامى كه از آن فراغت مى‏يافت مى‏فرمود: من تنها خدا را عبادت مى‏كنم من تنها خدا را عبادت مى‏كنم».


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

شأن نزول سوره:
در روايات آمده است كه: «اين سوره در باره گروهى از سران مشركان قريش نازل شده، مانند «وليد بن مغيره» و «عاص بن وائل» و «حارث بن قيس» و ... گفتند: اى محمّد! تو بيا از آيين ما پيروى كن، ما نيز از آيين تو پيروى مى‏كنيم، و تو را در تمام امتيازات خود شريك مى‏سازيم، يك سال تو خدايان ما را عبادت كن! و سال ديگر ما خداى تو را عبادت مى‏كنيم.

پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: پناه بر خدا كه من چيزى را همتاى او قرار دهم! گفتند: لا اقل بعضى از خدايان ما را لمس كن و از آنها تبرك بجوى ما تصديق تو مى‏كنيم و خداى تو را مى‏پرستيم! پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: من منتظر فرمان پروردگارم هستم.

در اين هنگام سوره «قل يا ايّها الكافرون» نازل شد، و رسول اللّه به مسجد الحرام آمد، در حالى كه جمعى از سران قريش در آنجا جمع بودند بالاى سر آنها ايستاد، و اين سوره را تا آخر بر آنها خواند آنها وقتى پيام اين سوره را شنيدند كاملا مأيوس شدند، و حضرت و يارانش را آزار دادند».

(آيه 1)
هرگز با بت پرستان سر سازش ندارم! آيات اين سوره پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را مخاطب ساخته، مى‏فرمايد: «بگو: اى كافران»! (قل يا ايها الكافرون).


(آيه 2)
«آنچه را شما مى‏پرستيد من نمى‏پرستم» (لا اعبد ما تعبدون).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html

(آيه 3)
«و نه شما آنچه را من مى‏پرستم مى‏پرستيد» (و لا انتم عابدون ما اعبد).
به اين ترتيب جدائى كامل خط خود را از آنها مشخص مى‏كند، و با صراحت مى‏گويد: من هرگز بت پرستى نخواهم كرد، و شما نيز با اين لجاجت كه داريد و با تقليد كوركورانه از نياكان كه روى آن اصرار مى‏ورزيد و با منافع نامشروع سرشارى كه از بت‏پرستان عائد شما مى‏شود هرگز حاضر به خداپرستى خالص از شرك نيستند.


(آيه 4)
بار ديگر براى مأيوس كردن كامل بت‏پرستان از هرگونه سازش بر سر توحيد و بت‏پرستى مى‏افزايد: «و نه من هرگز آنچه را شما پرستش كرده‏ايد مى‏پرستم» (و لا انا عابد ما عبدتم).


(آيه 5)
«و نه شما آنچه را كه من مى‏پرستم پرستش مى‏كنيد» (و لا انتم عابدون ما اعبد).
تكرار نفى عبادت بتها از ناحيه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و نفى عبادت خدا از ناحيه مشركان، براى تأكيد و مأيوس كردن كامل مشركان، و جدا نمودن مسير آنها از اسلام است، و اثبات عدم سازش ميان توحيد و شرك مى‏باشد و اين در حديثى از امام صادق عليه السّلام نيز وارد شده.


(آيه 6)
حال كه چنين است «آيين شما براى خودتان و آيين من براى خودم» (لكم دينكم و لى دين).
يعنى آيين شما به خودتان ارزانى باد! و به زودى عواقب نكبت‏بار آن را خواهيد ديد.

«پايان سوره كافرون»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html

سوره نصر [110]

اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 3 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره بعد از هجرت نازل شده است، و در آن بشارت و نويد از پيروزى عظيمى مى‏دهد كه به دنبال آن مردم گروه گروه وارد دين خدا مى‏شوند، و لذا به شكرانه اين نعمت بزرگ پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را دعوت به «تسبيح» و «حمد» الهى و «استغفار» مى‏كند.

گرچه در اسلام فتوحات زيادى رخ داد، ولى فتحى با مشخصات فوق جز «فتح مكه» نبود، بخصوص اين كه طبق بعضى از روايات، اعراب معتقد بودند اگر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مكّه را فتح كند و بر آن مسلّط گردد اين دليل بر حقانيت اوست.
بعضى گفته‏اند: اين سوره بعد از «صلح حديبيه» در سال ششم هجرت، و دو سال قبل از «فتح مكه» نازل گرديد.

يكى از نامهاى اين سوره سوره «توديع» (خداحافظى) است چرا كه در آن بطور ضمنى از رحلت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خبر مى‏دهد.

در حديثى آمده است هنگامى كه اين سوره نازل شد و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آن را بر ياران خود تلاوت كرد همگى خوشحال و خوشدل شدند، ولى «عباس» عموى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه آن را شنيد گريه كرد، پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: اى عمو چرا گريه مى‏كنى؟
عرض كرد: گمان مى‏كنم خبر رحلت شما در اين سوره داده شده‏اى رسول خدا! پيامبر فرمود: مطلب همان‏گونه است كه تو مى‏گوئى.

در باره فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«كسى كه آن را تلاوت كند همانند اين است كه همراه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله در فتح مكّه بوده است».

در حديث ديگرى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «كسى كه سوره (اذا جاء نصر الله و الفتح) را در نماز نافله يا فريضه بخواند خداوند او را بر تمام دشمنانش پيروز مى‏كند و در قيامت در حالى وارد محشر مى‏شود كه نامه‏اى با اوست كه سخن مى‏گويد، خداوند آن را از درون قبرش همراه او بيرون فرستاده، و آن امان نامه‏اى است از آتش جهنم ...».

ناگفته پيداست اين همه افتخار و فضيلت از آن كسى است كه با خواندن اين سوره در خط رسول اللّه قرار گيرد، و به آيين و سنت او عمل كند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread601.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
هنگامى كه پيروزى نهائى فرا رسد ...! در نخستين آيه اين سوره مى‏فرمايد: «هنگامى كه يارى خدا و پيروزى فرا رسد» (اذا جاء نصر الله و الفتح).


(آيه 2)
«و ببينى مردم گروه گروه وارد دين خدا مى‏شوند» (و رأيت الناس يدخلون فى دين الله افواجا).
درست است كه براى غلبه بر دشمن بايد تأمين قوا و تهيه نيرو كرد، ولى يك انسان موحّد، نصرت را تنها از ناحيه خدا مى‏داند و به همين دليل به هنگام پيروزى مغرور نمى‏شود، بلكه در مقام شكر و سپاس الهى در مى‏آيد.


(آيه 3)
از اين رو در اين آيه مى‏فرمايد: «پس (به شكرانه اين نعمت بزرگ و اين پيروزى و نصرت الهى) پروردگارت را تسبيح و حمد كن، و از او آمرزش بخواه كه او بسيار توبه پذير است» (فسبح بحمد ربك و استغفره انه كان توابا).

در اين سوره نخست از نصرت الهى، و سپس فتح و پيروزى، و بعد نفوذ و گسترش اسلام، و ورود مردم دسته دسته در دين خدا سخن به ميان آمده، و اين هر سه علت و معلول يكديگرند، تا نصرت و يارى الهى نباشد فتح و پيروزى نيست، و تا فتح و پيروزى نرسد و موانع از سر راه برداشته نشود مردم گروه گروه مسلمان نمى‏شوند، و البته به دنبال اين سه مرحله مرحله چهارم يعنى مرحله شكر و حمد و ستايش خدا فرا مى‏رسد.

«تسبيح» به معنى منزه شمردن خداوند از هرگونه عيب و نقص است، و «حمد» براى توصيف او به صفات كماليه و «استغفار» در برابر نقصانها و تقصيرهاى بندگان است.

اين فتح عظيم سبب شد كه افراد گمان نكنند خداوند يارانش را تنها مى‏گذارد (پاكى از اين نقص) و نيز بدانند كه خداوند بر انجام وعده‏هايش توانا است (موصوف بودن به اين كمال) و نيز بندگان به نقص خود در برابر عظمت او اعتراف كنند.

فتح مكه بزرگترين پيروزى اسلام:
فتح مكه فصل جديدى در تاريخ اسلام گشود، و مقاومتهاى دشمن را بعد از حدود بيست سال درهم شكست، در حقيقت با فتح مكه بساط شرك و بت پرستى از جزيره عربستان برچيده شد، و اسلام آماده براى جهش به كشورهاى ديگر جهان گشت.

«پايان سوره نصر»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread601.html

[golrooz] صفحه ی 365 از قرآن کریم شامل سوره های مسد و اخلاص و فلق و ناس [golrooz]


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



تَبَّتْ يَدَآ أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ(1)
بريده باد دو دست ابولهب و مرگ بر او باد(1)



مَآ أَغْنَيٰ عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ(2)
دارايي او و آنچه اندوخت سودش نكرد(2)



سَيَصْلَيٰ نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ(3)
بزودي در آتشي پرزبانه درآيد(3)



وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ(4)
و زنش آن هيمه كش [آتش فروز](4)



فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍۭ(5)
بر گردنش طنابي از ليف خرماست(5)





بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ(1)
بگو اوست خداي يگانه(1)



اللَّهُ الصَّمَدُ(2)
خداي صمد [ثابت متعالي](2)



لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ(3)
[كسي را] نزاده و زاده نشده است(3)



وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌۢ(4)
و هيچ كس او را همتا نيست(4)





بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ(1)
بگو پناه مي برم به پروردگار سپيده دم(1)



مِن شَرِّ مَا خَلَقَ(2)
از شر آنچه آفريده(2)



وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ(3)
و از شر تاريكي چون فراگيرد(3)



وَمِن شَرِّ النَّفَّٰثَٰتِ فِي الْعُقَدِ(4)
و از شر دمندگان افسون در گره ها(4)



وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ(5)
و از شر [هر] حسود آنگاه كه حسد ورزد(5)





بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ(1)
بگو پناه مي‏برم به پروردگار مردم(1)



مَلِكِ النَّاسِ(2)
پادشاه مردم(2)



إِلَٰهِ النَّاسِ(3)
معبود مردم(3)


مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ(4)
از شر وسوسه‏گر نهاني(4)



الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ(5)
آن كس كه در سينه ‏هاي مردم وسوسه مي‏كند(5)



مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ(6)
چه از جن و [چه از] انس(6)



صدق الله العلي العظيم

سوره مسد [111]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى پنج آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره كه تقريبا در اوائل دعوت آشكار پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نازل شده تنها سوره‏اى است كه در آن حمله شديدى با ذكر نام نسبت به يكى از دشمنان اسلام و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله در آن عصر و زمان- يعنى ابو لهب- شده است، و محتواى آن نشان مى‏دهد كه او عداوت خاصى نسبت به پيغمبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله داشت، او و همسرش از هيچ گونه كار شكنى و بد زبانى مضايقه نداشتند.

قرآن با صراحت مى‏گويد: هر دو اهل دوزخند و اين معنى به واقعيت پيوست، سر انجام هر دو بى‏ايمان از دنيا رفتند و اين يك پيشگوئى صريح قرآن است.

در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است كه فرمود: «كسى كه آن سوره را تلاوت كند من اميدوارم خداوند او و ابو لهب را در خانه واحدى جمع نكند» يعنى او اهل بهشت خواهد بود در حالى كه ابو لهب اهل دوزخ است.

ناگفته پيداست اين فضيلت از آن كسى است كه با خواندن اين سوره خط خود را از خط ابو لهب جدا كند، نه كسانى كه با زبان مى‏خوانند ولى ابو لهب‏وار عمل مى‏كنند.


شأن نزول سوره:
از «ابن عباس» نقل شده هنگامى كه آيه «و انذر عشيرتك الاقربين» «1» نازل شد و پيغمبر مأموريت يافت فاميل نزديك خود را انذار كند و به اسلام دعوت نمايد (دعوت خود را علنى سازد) پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بر فراز كوه صفا آمد و فرياد زد: «يا صباحاه»! (اين جمله را عرب زمانى مى‏گفت كه مورد هجوم غافلگيرانه دشمن قرار مى‏گرفت، براى اين كه همه را با خبر سازند و به مقابله برخيزند) هنگامى كه مردم مكّه اين صدا را شنيدند گفتند: كيست كه فرياد مى‏كشد؟
گفته شد: «محمّد» است، جمعيت به سراغ حضرتش رفتند.

فرمود: به من بگوئيد اگر به شما خبر دهم كه سواران دشمن از كنار اين كوه به شما حمله‏ور مى‏شوند، آيا مرا تصديق خواهيد كرد؟
در پاسخ گفتند: ما هرگز از تو دروغى نشنيده‏ايم.
فرمود: «انّى نذير لكم بين يدى عذاب شديد من شما را در برابر عذاب شديد الهى انذار مى‏كنم» (شما را به توحيد و ترك بتها دعوت مى‏نمايم).

هنگامى كه ابو لهب اين سخن را شنيد گفت: «زيان و مرگ بر تو باد! آيا تو فقط براى همين سخن ما را جمع كردى»؟! در اين هنگام بود كه اين سوره نازل شد.

بعضى در اينجا افزوده‏اند: هنگامى كه همسر ابو لهب (امّ جميل) با خبر شد كه اين سوره در باره او و همسرش نازل شده، به سراغ پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمد در حالى كه آن حضرت را نمى‏ديد، سنگى در دست داشت و گفت: من شنيده‏ام «محمّد» مرا هجو كرده، به خدا سوگند اگر او را بيابم با همين سنگ بر دهانش مى‏زنم! من خودم نيز شاعرم! سپس به اصطلاح اشعارى در مذمت پيغمبر و اسلام بيان كرد.

خطر ابو لهب و همسرش براى اسلام و عداوت آنها منحصر به اين نبود، و اگر مى‏بينيم قرآن لبه تيز حمله را متوجه آنها كرده و با صراحت از آنها نكوهش مى‏كند دلائلى بيش از اين دارد كه بعدا به آن اشاره خواهد شد.
__________________________________________________
(1) سوره شعراء (26) آيه 214.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread602.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
بريده باد دست ابو لهب! همان گونه كه در شأن نزول سوره گفتيم اين سوره در حقيقت پاسخى است به سخنان زشت «ابو لهب» عموى پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و فرزند عبد المطلب كه از دشمنان سرسخت اسلام بود.
قرآن مجيد در پاسخ اين مرد بد زبان مى‏فرمايد: «بريده باد هر دو دست ابو لهب» و مرگ بر او باد (تبت يدا ابى لهب و تب).

در روايتى آمده است كه شخصى به نام «طارق محاربى» مى‏گويد: من در بازار «ذى المجاز» بودم (ذى المجاز نزديك عرفات در فاصله كمى از مكّه است) ناگهان جوانى را ديدم كه صدا مى‏زند: «اى مردم! بگوئيد: لا اله الا اللّه تا رستگار شويد»، و مردى را پشت سر او ديدم كه با سنگ به پشت پاى او مى‏زند به گونه‏اى كه خون از پاهايش جارى بود، و فرياد مى‏زد، «اى مردم! اين دروغگوست، او را تصديق نكنيد»! من سؤال كردم اين جوان كيست؟

گفتند: «محمّد» است كه گمان مى‏كند پيامبر مى‏باشد، و اين پيرمرد عمويش ابو لهب است كه او را دروغگو مى‏داند ...
در خبر ديگرى مى‏خوانيم: هر زمان گروهى از اعراب خارج مكّه وارد آن شهر مى‏شدند به سراغ ابو لهب مى‏رفتند، به خاطر خويشاونديش نسبت به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سن و سال بالاى او، و از رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله تحقيق مى‏نمودند، او مى‏گفت:

محمّد مرد ساحرى است، آنها نيز بى‏آنكه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله را ملاقات كنند باز مى‏گشتند، در اين هنگام گروهى آمدند و گفتند: ما از مكّه باز نمى‏گرديم تا او را ببينيم، ابو لهب گفت: ما پيوسته مشغول مداواى جنون او هستيم! مرگ بر او باد! از اين روايات به خوبى استفاده مى‏شود كه او در بسيارى از مواقع همچون سايه به دنبال پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله بود، و از هيچ كارشكنى فروگذار نمى‏كرد، مخصوصا زبانى زشت و آلوده داشت، و تعبيرات ركيك و زننده مى‏كرد، و شايد از اين نظر سر آمد تمام دشمنان پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله محسوب مى‏شد، و به همين جهت آيات مورد بحث با اين صراحت و خشونت، او و همسرش امّ جليل را به باد انتقاد مى‏گيرد.



(آيه 2)
سپس مى‏افزايد: «هرگز مال و ثروتش و آنچه را به دست آورد به حالش سودى نبخشيد» و عذاب الهى را از او باز نخواهد داشت (ما اغنى عنه ماله و ما كسب).

از اين تعبير استفاده مى‏شود كه او مرد ثروتمند مغرورى بود كه بر اموال و ثروت خود در كوششهاى ضد اسلاميش تكيه مى‏كرد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread602.html

(آيه 3)
در اين آيه مى‏افزايد: «و به زودى وارد آتشى شعله‏ور و پر لهيب مى‏شود» (سيصلى نارا ذات لهب).
اگر نام او «ابو لهب» بود، آتش عذاب او نيز «ابو لهب» است و شعله‏هاى عظيم دارد.

نه تنها «ابو لهب» كه هيچ يك از كافران و بدكاران، اموال و ثروت و موقعيت اجتماعيشان آنها را از آتش دوزخ و عذاب الهى رهائى نمى‏بخشد، چنانكه در جاى ديگر مى‏خوانيم: «قيامت روزى است كه نه اموال و نه فرزندان، هيچ كدام سودى به حال انسان ندارد، مگر آن كس كه با قلب سالم (روحى با ايمان و با تقوا) در محضر پروردگار حاضر شود» (شعرا/ 88 و 89).

در روايات آمده است كه بعد از جنگ «بدر» و شكست سختى كه نصيب مشركان قريش شد، ابو لهب كه شخصا در ميدان جنگ شركت نكرده بود پس از بازگشت ابو سفيان ماجرا را از او پرسيد.

ابو سفيان چگونگى شكست و در هم كوبيده شدن لشكر قريش را براى او شرح داد، سپس افزود: به خدا سوگند ما در اين جنگ سوارانى را ديديم در ميان آسمان و زمين كه به يارى محمّد آمده بودند! در اينجا «ابو رافع» يكى از غلامان «عباس» مى‏گويد: من در آنجا نشسته بودم، دستم را بلند كردم و گفتم: آنها فرشتگان آسمان بودند.

ابو لهب سخت برآشفت و از سوز دل خود پيوسته مرا كتك مى‏زد، در اينجا همسر عباس «ام الفضل» حاضر بود چوبى برداشت و محكم بر سر ابو لهب كوبيد، و گفت: اين مرد ضعيف را تنها گير آورده‏اى سر ابو لهب شكست و خون جارى شد، و بعد از هفت روز بدنش عفونت كرد و دانه‏هايى همچون «طاعون» بر پوست تنش ظاهر شد، و با همان بيمارى از دنيا رفت.

عفونت بدن او به حدى بود كه جمعيت جرأت نمى‏كردند نزديك او شوند، او را به بيرون مكّه بردند، و از دور آب بر او ريختند، و سپس سنگ بر او پرتاب كردند تا بدنش زير سنگ و خاك پنهان شد!


(آيه 4)
در اين آيه به وضع همسرش «ام جميل» پرداخته، مى‏فرمايد:
«و (نيز) همسرش، در حالى كه هيزم‏كش (دوزخ) است» (و امرأته حمالة الحطب).


(آيه 5)
«و در گردنش طنابى است از ليف خرما»! (فى جيدها حبل من مسد).

در اين كه همسر ابو لهب كه خواهر «ابو سفيان» و عمه «معاويه» بود و در عداوتها و كارشكنيهاى شوهرش بر ضد اسلام شركت داشت حرفى نيست، اما در اين كه قرآن چرا او را «حمالة الحطب» (زنى كه هيزم بر دوش مى‏كشد) توصيف كرده، بعضى گفته‏اند: اين به خاطر آن است كه بوته‏هاى خار را بر دوش مى‏كشيد، و بر سر راه پيغمبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مى‏ريخت تا پاهاى مباركش آزرده شود.

«پايان سوره مسد»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread602.html

سوره اخلاص [112]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 4 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره از توحيد پروردگار، و يگانگى او سخن مى‏گويد، و در چهار آيه كوتاه چنان توصيفى از يگانگى خداوند كرده كه نياز به اضافه ندارد.

در شأن نزول اين سوره از امام صادق عليه السّلام چنين نقل شده: «يهود از رسول اللّه تقاضا كردند خداوند را براى آنها توصيف كند، پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله سه روز سكوت كرد و پاسخى نگفت، تا اين سوره نازل شد و پاسخ آنها را بيان كرد».

در فضيلت تلاوت اين سوره روايات زيادى در منابع معروف اسلامى آمده است كه حاكى از عظمت فوق العاده آن مى‏باشد از جمله:

در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم كه فرمود: «آيا كسى از شما عاجز است از اين كه يك سوم قرآن را در يك شب بخواند»؟! يكى از حاضران عرض كرد: اى رسول خدا! چه كسى توانائى بر اين كار دارد؟
پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «سوره قل هو اللّه را بخوانيد».

و در حديث ديگرى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: هنگامى كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله بر جنازه «سعد بن معاذ» نماز گزارد فرمود: هفتاد هزار ملك كه در ميان آنها «جبرئيل» نيز بود بر جنازه او نماز گزاردند! من از جبرئيل پرسيدم او به خاطر كدام عمل مستحق نماز گزاردن شما شد؟
گفت: به خاطر تلاوت «قل هو اللّه احد» در حال نشستن، و ايستادن، و سوار شدن، و پياده روى و رفت و آمد».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
او يكتا و بى‏همتاست: نخستين آيه از اين سوره در پاسخ سؤالات مكررى كه از ناحيه اقوام يا افراد مختلف در زمينه اوصاف پروردگار شده بود، مى‏فرمايد: «بگو: خداوند يكتا و يگانه است» (قل هو الله احد). ذات منفردى است كه نظير و شبيهى براى او نيست.

آغاز جمله با ضمير «هو»- كه ضمير مفرد غائب است و از مفهوم مبهمى حكايت مى‏كند- در واقع رمز و اشاره‏اى به اين واقعيت است كه ذات مقدس او در نهايت خفاء است، و از دسترس افكار محدود انسانها بيرون، هر چند آثار او آن چنان جهان را پر كرده كه از همه چيز ظاهرتر و آشكارتر است، چنانكه در آيه 53 سوره فصلت مى‏خوانيم: «به زودى نشانه‏هاى خود را در اطراف جهان و در درون جانشان به آنها نشان مى‏دهيم تا برايشان آشكار گردد كه او حق است».

سپس از اين حقيقت ناشناخته پرده بر مى‏دارد و مى‏گويد: «او خداوند يگانه و يكتاست».
در حديثى از امير مؤمنان على عليه السّلام مى‏خوانيم كه فرمود: «در شب جنگ بدر «خضر» را در خواب ديدم، از او خواستم چيزى به من ياد دهد كه به كمك آن بر دشمنان پيروز شوم گفت: بگو: يا هو، يا من لا هو الّا هو هنگامى كه صبح شد جريان را خدمت رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله عرض كردم.

فرمود: «اى على عليه السّلام اسم اعظم به تو تعليم شده، سپس اين جمله ورد زبان من در جنگ بدر بود».
«عمار ياسر» هنگامى كه شنيد حضرت على عليه السّلام اين ذكر را روز صفين به هنگام پيكار مى‏خواند، عرض كرد: اين كنايات چيست؟

فرمود: «اسم اعظم خدا و ستون توحيد است»!
«اللّه» اسم خاص براى خداوند است كه در همين يك كلمه به تمام صفات جلال و جمال او اشاره شده و اين نام جز بر خدا اطلاق نمى‏شود، در حالى كه نامهاى ديگر خداوند معمولا اشاره به يكى از صفات جمال و جلال او است مانند عالم و خالق و رازق و غالبا به غير او نيز اطلاق مى‏شود.

اين نام مقدس قريب «هزار بار» در قرآن مجيد تكرار شده، و هيچ اسمى از اسماء مقدس او اين اندازه در قرآن نيامده است، نامى است كه قلب را روشن مى‏كند، به انسان نيرو و آرامش مى‏بخشد، و او را در جهانى از نور و صفا مستغرق مى‏سازد.
«احد» يعنى خداوند احد و واحد است و يگانه و يكتاست نه به معنى واحد عددى، يا نوعى و جنسى، بلكه به معنى وحدت ذاتى، و به عبارت روشنتر وحدانيت او به معنى عدم وجود مثل و مانند و شبيه و نظير براى او است.

دليل اين سخن نيز روشن است: او ذاتى است بى‏نهايت از هر جهت، و مسلم است كه دو ذات بى‏نهايت از هر جهت غير قابل تصور است، چون اگر دو ذات شد هر دو محدود مى‏شود، اين كمالات آن را ندارد، و آن كمالات اين را- دقت كنيد.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

(آيه 2)
در اين آيه در توصيف ديگرى از آن ذات مقدس يكتا مى‏فرمايد:
«خداوندى است كه همه نيازمندان قصد او مى‏كنند» (الله الصمد).

در تفسير «صمد» در حديثى مى‏خوانيم كه: «محمّد بن حنيفه» از امير مؤمنان على عليه السّلام در باره «صمد» سؤال كرد حضرت عليه السّلام فرمود:

«تأويل صمد آن است كه او نه اسم است و نه جسم، نه مانند و نه شبيه دارد، و نه صورت و نه تمثال نه حدّ و حدود، نه محل و نه مكان، نه «كيف» و نه «اين» نه اينجا و نه آنجا، نه پر است و نه خالى، نه ايستاده است و نه نشسته، نه سكون دارد و نه حركت، نه ظلمانى است نه نورانى نه روحانى است و نه نفسانى، و در عين حال هيچ محلى از او خالى نيست، و هيچ مكانى گنجايش او را ندارد، نه رنگ دارد و نه بر قلب انسانى خطور كرده، و نه بو براى او موجود است، همه اينها از ذات پاكش منتفى است».

اين حديث به خوبى نشان مى‏دهد كه «صمد» مفهوم بسيار جامع و وسيعى دارد كه هرگونه صفات مخلوقات را از ساحت مقدسش نفى مى‏كند.


(آيه 3)
سپس در اين آيه به ردّ عقايد نصارى و يهود و مشركان عرب كه براى خداوند فرزندى، يا پدرى قائل بودند، پرداخته، مى‏فرمايد: « (هرگز) نزاد و زاده نشد» (لم يلد و لم يولد).

در مقابل اين بيان، سخن كسانى است كه معتقد به تثليث (خدايان سه گانه) بودند، خداى پدر، و خداى پسر، و روح القدس! «يهود گفتند: عزير پسر خداست! و نصارا گفتند: مسيح پسر خداست! اين سخنى است كه با زبان خود مى‏گويند كه همانند گفتار كافران پيشين است، لعنت خدا بر آنها باد چگونه از حق منحرف مى‏شوند»! (توبه/ 30).
مشركان عرب نيز معتقد بودند كه ملائكه دختران خدا هستند! «آنها براى خدا پسران و دخترانى به دروغ و از روى جهل ساختند»! (انعام/ 100).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

(آيه 4)
و بالاخره در آخرين آيه اين سوره مطلب را در باره اوصاف خدا به مرحله كمال رسانده، مى‏فرمايد: «و براى او هيچ گاه شبيه و مانندى نبوده است» (و لم يكن له كفوا احد).

«كفو» در اصل به معنى همطراز در مقام و منزلت و قدر است، و سپس به هرگونه شبيه و مانند اطلاق مى‏شود.
مطابق اين آيه تمام عوارض مخلوقين، و صفات موجودات، و هرگونه نقص و محدوديت از ذات پاك او منتفى است، اين همان توحيد ذاتى و صفاتى است، در مقابل توحيد عددى و نوعى.

بنابر اين، او نه شبيهى در ذات دارد، نه مانندى در صفات، و نه مثلى در افعال، و از هر نظر بى‏نظير و بى‏مانند است.
امير مؤمنان على عليه السّلام در خطبه 186 نهج البلاغه مى‏فرمايد: «او كسى را نزاد كه خود نيز مولود باشد، و از كسى زاده نشد تا محدود گردد، ... مانندى ندارد تا با او همتا گردد، و شبيهى براى او تصور نمى‏شود تا با او مساوى باشد».
و اين تفسير جالبى است كه عاليترين دقايق توحيد را بازگو مى‏كند (سلام اللّه عليك يا امير المؤمنين).

نكته‏ها:

1- دلائل توحيد:

توحيد، يعنى يگانگى ذات خداوند و عدم وجود هرگونه همتا و شبيه براى او، گذشته از دلائل نقلى و آيات قرآن مجيد، با دلائل عقلى فراوان نيز قابل اثبات است كه در اينجا قسمتى از آن را به صورت فشرده مى‏آوريم:

الف) برهان صرف الوجود-

و خلاصه‏اش اين است كه خداوند وجود مطلق است، و هيچ قيد و شرط و حدّى براى او نيست، چنين وجودى مسلما نامحدود خواهد بود، چرا كه اگر محدوديتى پيدا كند بايد آلوده به عدم گردد، و ذات مقدسى كه هستى از آن مى‏جوشد هرگز مقتضى عدم و نيستى نخواهد بود و چيزى در خارج نيست كه عدم را بر او تحميل كند بنابر اين، محدود به هيچ حدى نمى‏باشد.

از سوى ديگر دو هستى نامحدود در عالم تصور نمى‏شود، زيرا اگر دو موجود پيدا شود حتما هر يك از آنها فاقد كمالات ديگرى است، يعنى كمالات او را ندارد، و بنابر اين هر دو محدود مى‏شوند، و اين خود دليل روشنى است بر يگانگى ذات واجب الوجود- دقت كنيد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

ب) برهان علمى-

هنگامى كه به اين جهان پهناور نگاه مى‏كنيم در ابتدا عالم را به صورت موجوداتى پراكنده مى‏بينيم، زمين و آسمان و خورشيد و ماه و ستارگان و انواع گياهان و حيوانات، اما هر چه بيشتر دقت كنيم مى‏بينيم اجزاء و ذرات اين عالم چنان به هم مربوط و پيوسته است كه مجموعا يك واحد منسجم را تشكيل مى‏دهد، و يك سلسله قوانين معين بر سراسر اين جهان حكومت مى‏كند.

اين وحدت نظام هستى، و قوانين حاكم بر آن، و انسجام و يكپارچگى در ميان اجزاى آن نشان مى‏دهد كه خالق آن يكتا و يگانه است.

ج) برهان تمانع‏

(دليل علمى فلسفى)- دليل ديگرى كه براى اثبات يگانگى ذات خداوند ذكر كرده‏اند و قرآن در آيه 22 سوره انبياء الهام بخش آن است برهان تمانع است، مى‏فرمايد: «اگر در زمين و آسمان خدايانى جز خداوند يگانه بود زمين و آسمان به فساد كشيده مى‏شد و نظام جهان به هم مى‏خورد، پس منزه است خداوندى كه پروردگار عرش است از آنچه آنها توصيف مى‏كنند»!

د) دعوت عمومى انبيا به خداوند يگانه-

اين دليل ديگرى براى اثبات توحيد است، چرا كه اگر دو واجب الوجود در عالم بود هر دو بايد منبع فيض باشند، چرا كه يك وجود بى‏نهايت كامل ممكن نيست در نور افشانى بخل ورزد، زيرا عدم فيض براى وجود كامل نقص است، و حكيم بودن او ايجاب مى‏كند كه همگان را مشمول فيض خود قرار دهد.

حضرت على عليه السّلام در وصيت نامه‏اش به امام مجتبى عليه السّلام مى‏فرمايد: «بدان فرزندم! اگر پروردگارت همتائى داشت فرستادگان او به سراغ تو مى‏آمدند و آثار ملك و سلطان او را مشاهده مى‏كردى، و به افعال و صفاتش آشنا مى‏شدى ولى او معبود يكتاست همان گونه كه خودش توصيف كرده است».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

- شاخه ‏هاى پربار توحيد:

معمولا براى توحيد چهار شاخه ذكر مى‏كنند:


الف) توحيد ذات‏
(آنچه در بالا شرح داده شده).


ب) توحيد صفات‏
يعنى خداوند نه صفاتش زائد بر ذات اوست، و نه جدا از يكديگرند، بلكه وجودى است تمامش علم، تمامش قدرت، تمامش ازليت و ابديت.

اگر غير از اين باشد لازمه‏اش تركيب است، و اگر مركب باشد محتاج به اجزا مى‏شود و شى‏ء محتاج هرگز واجب الوجود نخواهد بود.


ج) توحيد افعالى‏
يعنى هر وجودى، هر حركتى، هر فعلى در عالم است به ذات پاك خدا بر مى‏گردد حتى افعالى كه از ما سر مى‏زند به يك معنى از اوست، او به ما قدرت و اختيار و آزادى اراده داده، بنابر اين در عين حال كه ما فاعل افعال خود هستيم، و در مقابل آن مسؤوليم، از يك نظر فاعل خداوند است، زيرا همه آنچه داريم به او باز مى‏گردد.


د) توحيد در عبادت:
يعنى تنها بايد او را پرستش كرد و غير او شايسته عبوديت نيست، چرا كه عبادت بايد براى كسى باشد كه كمال مطلق و مطلق كمال است، كسى كه از همگان بى‏نياز است، و بخشنده تمام نعمتها، و آفريننده همه موجودات، و اين صفات جز در ذات پاك او جمع نمى‏شود.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

شاخه ‏هاى توحيد افعالى

توحيد افعالى نيز به نوبه خود شاخه‏هاى زيادى دارد كه در اينجا به شش قسمت از مهمترين فروع آن اشاره مى‏كنيم.


1- توحيد خالقيت

همان‏گونه كه قرآن مى‏گويد: «بگو: خداوند آفريدگار همه چيز است» (رعد/ 16).
دليل آن هم روشن است وقتى با دلائل گذشته ثابت شد واجب الوجود يكى است، و همه چيز غير از او ممكن الوجود است، بنابر اين خالق همه موجودات نيز يكى خواهد بود.



2- توحيد ربوبيت

يعنى مدبّر و مدير و مربّى و نظام بخش عالم هستى تنها خداست، چنانكه قرآن مى‏گويد: «آيا غير خدا را پروردگار خود بطلبم در حالى كه او پروردگار همه چيز است»؟ (انعام/ 164).
دليل آن نيز وحدت واجب الوجود و توحيد خالق در عالم هستى است.



3- توحيد در قانونگذارى و تشريع

چنانكه قرآن مى‏گويد: «هر كس كه به آنچه خدا نازل كرده است حكم نكند كافر است» (مائده/ 44).
زيرا وقتى ثابت كرديم مدير و مدبّر اوست، مسلما غير او صلاحيت قانونگذارى نخواهد داشت، چون غير او در تدبير جهان سهمى ندارد تا قوانينى هماهنگ با نظام تكوين وضع كند.



4- توحيد در مالكيت

خواه «مالكيت حقيقى» يعنى سلطه تكوينى بر چيزى باشد، يا «مالكيت حقوقى» يعنى سلطه قانونى بر چيزى اينها همه از اوست.

چنانكه قرآن مى‏گويد: «مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين مخصوص خداست» (آل عمران/ 189).
و نيز مى‏فرمايد: «انفاق كنيد از اموالى كه خداوند شما را نماينده خود در آن قرار داده» (حديد/ 7).

دليل آن هم همان توحيد در خالقيت است، وقتى خالق همه اشيا اوست طبعا مالك همه اشيا نيز ذات مقدس اوست بنابر اين هر ملكيتى بايد از مالكيت او سر چشمه گيرد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

5- توحيد مالكيت

مسلما جامعه بشرى نياز به حكومت دارد، چون زندگى دسته جمعى بدون حكومت ممكن نيست، تقسيم مسؤوليتها، تنظيم برنامه‏ها، اجراى مديريتها و جلوگيرى از تعديات و تجاوزها، تنها به وسيله حكومت ميسر است.

از طرفى اصل آزادى انسانها مى‏گويد هيچ كس بر ديگرى حق حكومت ندارد، مگر آنكه مالك اصلى و صاحب حقيقى اجازه دهد، و از همين جاست كه ما هر حكومتى را كه به حكومت الهى منتهى نشود مردود مى‏دانيم، و نيز از همين جاست كه مشروعيت حكومت را از آن پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سپس امامان معصوم عليهم السّلام و بعد از آن براى فقيه جامع الشرائط مى‏دانيم.

البته ممكن است مردم به كسى اجازه دهند كه بر آنها حكومت كند، ولى چون انفاق تمام افراد جامعه عادتا غير ممكن است چنين حكومتى عملا ممكن نيست «1».

6- توحيد اطاعت-

يعنى تنها مقام «واجب الاطاعه» در جهان، ذات پاك خداست، و مشروعيت اطاعت از هر مقام ديگرى بايد از همين جا سر چشمه گيرد، يعنى اطاعت او اطاعت خدا محسوب مى‏شود.

زيرا وقتى حاكميت مخصوص اوست مطاع بودن هم مخصوص اوست، و لذا ما اطاعت انبيا عليهم السّلام و ائمه معصومين و جانشينان آنها را پرتوى از اطاعت خدا مى‏شمريم، قرآن مى‏گويد: «اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! اطاعت كنيد خدا و رسول او و صاحبان امر (امامان معصوم) را» (نساء/ 59).

و نيز مى‏فرمايد: «هر كس رسول خدا را اطاعت كند خدا را اطاعت كرده است» (نساء/ 80).

__________________________________________________
(1) لذا اگر حكومت از طريق آراء عمومى و اكثريت تعيين شود بايد از طريق فقيه جامع الشرائط تنفيذ گردد تا مشروعيت الهيه پيدا كند.

«پايان سوره اخلاص»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread603.html

سوره فلق [113]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 5 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
محتواى اين سوره تعليماتى است كه خداوند به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خصوصا و به ساير مسلمانان عموما، در زمينه پناه بردن به ذات پاك او از شرّ همه اشرار مى‏دهد، تا خود را به او بسپارند، و در پناه او از شرّ هر موجود صاحب شر در امان بدارند.

در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده است، كه فرمود:
«آياتى بر من نازل شده كه همانند آنها نازل نشده و آن دو سوره «فلق» و «ناس» است.

و در حديث ديگرى از امام باقر عليه السّلام مى‏خوانيم: «كسى كه در نماز «وتر» سوره «فلق» و «ناس» و «قل هو اللّه احد» را بخواند به او گفته مى‏شود: اى بنده خدا! بشارت باد بر تو خدا نماز وتر تو را قبول كرد».

و باز در روايت ديگرى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم كه به يكى از يارانش فرمود: «مى‏خواهى دو سوره به تو تعليم كنم كه برترين سوره‏هاى قرآن است»! عرض كرد: آرى اى رسول خدا! حضرت معوذتان (سوره فلق و سوره ناس) را به او تعليم كرد، سپس آن دو را در نماز صبح قرائت نمود و به او فرمود: «هر گاه بر مى‏خيزى و مى‏خوابى آنها را بخوان».

روشن است اينها براى كسانى است كه روح و جان و عقيده و عمل خود را با محتواى آن هماهنگ سازند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread604.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
پناه مى‏برم به پروردگار سپيده دم! در نخستين آيه به شخص پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله به عنوان يك الگو و پيشوا چنين دستور مى‏دهد: «بگو: پناه مى‏برم به پروردگار سپيده صبح» كه دل سياهى شب را مى‏شكافد (قل اعوذ برب الفلق).


(آيه 2)
«از شر تمام آنچه آفريده است» (من شر ما خلق).
از شرّ همه موجودات شرور، انسانهاى شرور، جن و حيوانات و حوادث و پيشامدهاى شرّ و از شرّ نفس اماره.

«فلق» در اصل به معنى شكافتن چيزى و جدا كردن بعضى از بعضى ديگر است، و از آنجا كه به هنگام دميدن سپيده صبح پرده سياه شب مى‏شكافد، اين واژه به معنى طلوع صبح، به كار رفته، بعضى آن را به معنى همه مواليد و تمام موجودات زنده اعم از انسان و حيوان و گياه مى‏دانند، چرا كه تولد اين موجودات كه با شكافتن دانه و تخم و مانند آن صورت مى‏گيرد از عجيبترين مراحل وجود آنهاست.

و بعضى نيز مفهوم «فلق» را از اين هم گسترده‏تر گرفته‏اند، و آن را به هرگونه آفرينش و خلقت اطلاق كرده‏اند، چرا كه با آفرينش هر موجود پرده عدم شكافته مى‏شود و نور وجود آشكار مى‏گردد.

هر يك از اين معانى سه گانه (طلوع صبح- تولد موجودات زنده- آفرينش هر موجود) پديده‏اى است عجيب كه دليل بر عظمت پروردگار و خالق و مدبر آن است، و توصيف خداوند به اين وصف داراى مفهوم و محتواى عميقى است.

تعبير به «من شر ما خلق» مفهومش اين نيست كه آفرينش الهى در ذات خود شرى دارد، چرا كه آفرينش همان ايجاد است، و ايجاد و وجود خير محض است، قرآن مى‏گويد: «همان خدائى كه هر چه را آفريد نيكو آفريد» (الم سجده/ 7).

بلكه شرّ هنگامى پيدا مى‏شود كه مخلوقات از قوانين آفرينش منحرف شوند و از مسير تعيين شده جدا گردند، فى المثل نيش و دندان برّنده حيوانات يك حربه دفاعى براى آنهاست كه در برابر دشمنانشان به كار مى‏برند همانند سلاحى كه ما در مقابل دشمن از آن استفاده مى‏كنيم، اگر اين سلاح به مورد به كار رود خير است، اما اگر نا به جا و در برابر دوست مصرف گردد شرّ است.

وانگهى بسيارى از امور است كه ما در ظاهر آنها را شر حساب مى‏كنيم ولى در باطن خير است مانند حوادث و بلاهاى بيدارگر و هشدار دهنده كه انسان را از خواب غفلت بيدار ساخته و متوجه خدا مى‏كند اينها مسلما شرّ نيست.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread604.html

(آيه 3)
سپس در توضيح و تفسير اين مطلب مى‏افزايد: «و از شر هر موجود شرور هنگامى كه شبانه وارد مى‏شود» (و من شر غاسق اذا وقب).


(آيه 4)
بعد مى‏افزايد: «و از شرّ آنها كه در گره‏ها مى‏دمند» و هر تصميمى را سست مى‏كنند (و من شر النفاثات فى العقد).
بسيارى از مفسران «نفاثات» را به معنى «زنان ساحره» تفسير كرده‏اند آنها اورادى را مى‏خواندند و در گره‏هايى مى‏دميدند و به اين وسيله سحر مى‏كردند.

ولى جمعى آن را اشاره به زنان وسوسه‏گر مى‏دانند كه پى در پى در گوش مردان، مخصوصا همسران خود، مطالبى را فرو مى‏خوانند تا عزم آهنين آنها را در انجام كارهاى مثبت سست كنند.
فخر رازى مى‏گويد: زنان به خاطر نفوذ محبتهايشان در قلوب رجال در آنان تصرف مى‏كنند.

اين معنى در عصر و زمان ما از هر وقت ظاهرتر است زيرا يكى از مهمترين وسائل نفوذ جاسوسها در سياستمداران جهان استفاده از زنان جاسوسه است كه با اين «نفّاثات فى العقد» قفلهاى صندوقهاى اسرار را مى‏گشايند و از مرموزترين مسائل با خبر مى‏شوند و آن را در اختيار دشمن قرار مى‏دهند.

بعضى نيز نفاثات را به «نفوس شريره»، و يا «جماعتهاى وسوسه‏گر» كه با تبليغات مستمر خود گره‏هاى تصميمها را سست مى‏سازند تفسير نموده‏اند.

بعيد نيست كه آيه مفهوم عام و جامعى داشته باشد كه همه اينها را شامل شود حتى سخنان سخن چينها، و نمّامان كه كانونهاى محبت را سست و ويران مى‏سازند.


(آيه 5)
در آخرين آيه اين سوره مى‏فرمايد: «و از شرّ هر حسودى هنگامى كه حسد مى‏ورزد» (و من شر حاسد اذا حسد).
اين آيه نشان مى‏دهد كه حسد از بدترين و زشت‏ترين صفات رذيله است، چرا كه قرآن آن را در رديف كارهاى حيوانات درنده و مارهاى گزنده، و شياطين وسوسه‏گر قرار داده است.

«حسد» يك خوى زشت شيطانى است كه بر اثر عوامل مختلف مانند ضعف ايمان و تنگ نظرى و بخل در وجود انسان پيدا مى‏شود، و به معنى درخواست و آرزوى زوال نعمت از ديگرى است.

حسد سر چشمه بسيارى از گناهان كبيره است همان گونه كه امام باقر عليه السّلام مى‏فرمايد: «حسد ايمان انسان را مى‏خورد و از بين مى‏برد همان‏گونه كه آتش هيزم را!».

«پايان سوره فلق»




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread604.html

سوره ناس [114]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 6 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
انسان هميشه در معرض وسوسه‏هاى شيطانى است، و شياطين جن و انس كوشش دارند در قلب و روح او نفوذ كنند، هر قدر مقام انسان در علم بالاتر رود و موقعيت او در اجتماع بيشتر گردد، وسوسه‏هاى شياطين شديدتر مى‏شود، تا او را از راه حق منحرف سازند و با فساد عالمى عالمى را بر باد دهند.

اين سوره به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به عنوان يك سرمشق و پيشوا و رهبر دستور مى‏دهد كه از شر همه وسوسه‏گران به خدا پناه برد.

محتواى اين سوره از جهتى شبيه سوره «فلق» است، هر دو ناظر به پناه بردن به خداوند بزرگ از شرور و آفات مى‏باشد، با اين تفاوت كه در سوره فلق انواع مختلف شرور مطرح شده، ولى در اين سوره فقط روى شرّ وسوسه‏گران ناپيدا (وسواس خنّاس) تكيه شده است.

در فضيلت تلاوت اين سوره روايات متعددى وارد شده از جمله اين كه در حديثى مى‏خوانيم كه: «پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله شديدا بيمار شد، جبرئيل و ميكائيل (دو فرشته بزرگ خدا) نزد او آمدند، جبرئيل نزد سر پيامبر نشست و ميكائيل نزد پاى او، جبرئيل سوره «فلق» را تلاوت كرد، و پيغمبر را با آن در پناه خدا قرار داد، و ميكائيل سوره «قل اعوذ برب الناس» را.»


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread605.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر

(آيه 1)
پناه مى‏برم به پروردگار مردم! در اين سوره كه آخرين سوره قرآن مجيد است روى سخن را به شخص پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به عنوان سرمشق و مقتدا و پيشواى مردم كرده، مى‏فرمايد: «بگو: پناه مى‏برم به پروردگار مردم» (قل اعوذ برب الناس).


(آيه 2)
«به مالك و حاكم مردم» (ملك الناس).


(آيه 3)
«به (خدا و) معبود مردم» (اله الناس).
قابل توجه اين كه در اينجا روى سه وصف از اوصاف بزرگ خداوند (ربوبيت و مالكيت و الوهيت) تكيه شده است كه همه آنها ارتباط مستقيمى به تربيت انسان، و نجات او از چنگال وسوسه گران دارد.

البته منظور از پناه بردن به خدا اين نيست كه انسان تنها با زبان اين جمله را بگويد، بلكه بايد با فكر و عقيده و عمل نيز خود را در پناه خدا قرار دهد، از راههاى شيطانى، برنامه‏هاى شيطانى، افكار و تبليغات شيطانى، مجالس و محافل شيطانى، خود را كنار كشد، و در مسير افكار و تبليغات رحمانى جاى دهد، و گر نه انسانى كه عملا خود را در معرض طوفان آن وسوسه‏ها قرار داده، تنها با خواندن اين سوره و گفتن اين الفاظ به جائى نمى‏رسد.

با گفتن «برب الناس» اعتراف به ربوبيت پروردگار مى‏كند، و خود را تحت تربيت او قرار مى‏دهد.
با گفتن «ملك الناس» خود را ملك او مى‏داند، و بنده سر بر فرمانش مى‏شود.

و با گفتن «اله الناس» در طريق عبوديت او گام مى‏نهد، و از عبادت غير او پرهيز مى‏كند، بدون شك كسى كه به اين صفات سه گانه مؤمن باشد، و خود را با هر سه هماهنگ سازد از شر وسوسه‏گران در امان خواهد بود.

در حقيقت اين اوصاف سه گانه سه درس مهم تربيتى و سه وسيله نجات از شر وسوسه گران است و انسان را در مقابل آنها بيمه مى‏كند.

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread605.html

(آيه 4)
لذا در اين آيه مى‏افزايد: «از شرّ وسوسه‏گر پنهانكار» (من شر الوسواس الخناس).


(آيه 5)
«كه درون سينه انسانها وسوسه مى‏كند» (الذى يوسوس فى صدور الناس).


(آيه 6)
«خواه از جن باشد يا از انسان» (من الجنة و الناس).
«خنّاس» صيغه مبالغه از ماده «خنوس» به معنى جمع شدن و عقب رفتن است، اين به خاطر آن است كه شياطين هنگامى كه نام خدا برده مى‏شود عقب نشينى مى‏كنند، و از آنجا كه اين امر غالبا با پنهان شدن توأم است اين واژه به معنى «اختفا» نيز آمده است.

بنابر اين مفهوم آيات چنين است: «بگو: من از شر وسوسه‏گر شيطان صفتى كه از نام خدا مى‏گريزد و پنهان مى‏گردد به خدا پناه مى‏برم».

كار شيطان تزيين است و مخفى كردن باطل در لعابى از حق، و دروغ در پوسته‏اى از راست، و گناه در لباس عبادت، و گمراهى در پوشش هدايت.

خلاصه هم خودشان مخفى هستند، و هم برنامه‏هايشان پنهان است، و اين هشدارى است به همه رهروان راه حق كه منتظر نباشند شياطين را در چهره و قيافه اصلى ببينند، آنها وسواس خناسند، و كارشان حقه و دروغ و نيرنگ و رياكارى و ظاهر سازى و مخفى كردن حق.

جمله «من الجنة و الناس» هشدار مى‏دهد كه «وسواسان خناس» تنها در ميان يك گروه و يك جماعت، و در يك قشر و يك لباس نيستند، در ميان جن و انس پراكنده‏اند و در هر لباس و هر جماعتى يافت مى‏شوند، بايد مراقب همه آنها بود و بايد از شر همه آنها به خدا پناه برد.

دوستان ناباب، همنشين هاى منحرف، پيشوايان گمراه ظالم، كارگزاران جباران و طاغوتيان، نويسندگان و گويندگان فاسد، مكتبهاى الحادى و التقاطى ظاهر فريب، وسائل ارتباط جمعى وسوسه‏گر، همه اينها و غير اينها در مفهوم گسترده «وسواس خناس» واردند كه انسان بايد از شرّ آنها به خدا پناه برد.






منبع : http://www.qurangloss.ir/thread605.html

در حديث پر معنى و تكان دهنده‏اى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «هنگامى كه آيه و الذين اذا فعلوا فاحشة او ظلموا انفسهم ذكروا الله فاستغفروا لذنوبهم كسانى كه وقتى كار بدى انجام دهند يا به خويشتن ستم كنند خدا را ياد مى‏آورند و براى گناهانشان استغفار مى‏كنند» «1» نازل شد، ابليس بالاى كوهى در مكّه رفت، و با صداى بلند فرياد كشيد، و سران لشكرش را جمع كرد.

گفتند: اى آقاى ما! چه شده است كه ما را فرا خواندى؟
گفت: اين آيه نازل شده (آيه‏اى كه پشت مرا مى‏لرزاند و مايه نجات بشر است) چه كسى مى‏تواند با آن مقابله كند؟
يكى از شياطين بزرگ گفت: من مى‏توانم، نقشه‏ام چنين است و چنان! ابليس طرح او را نپسنديد! ديگرى برخاست و طرح خود را ارائه داد باز هم مقبول نيفتاد! در اينجا «وسواس خنّاس» برخاست و گفت: من از عهده آن برمى‏آيم.

ابليس گفت: از چه راه؟
گفت: آنها را با وعده‏ها و آرزوها سرگرم مى‏كنم، تا آلوده گناه شوند، و هنگامى كه گناه كردند توبه را از يادشان مى‏برم! ابليس گفت: تو مى‏توانى از عهده اين كار برآيى (نقشه‏ات بسيار ماهرانه و عالى است) و اين مأموريت را تا دامنه قيامت به او سپرد».
__________________________________________________
(1) سوره آل عمران (3) آيه 135.


پايان سوره ناس و پايان جلد پنجم برگزيده تفسير نمونه‏



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread605.html