آیات قرآن کریم بصورت صفحه به صفحه..(تفسیر و توضیح)

(آيه 10)
«بنده‏اى را به هنگامى كه نماز مى‏خواند» آيا مستحق عذاب الهى نيست؟ (عبدا اذا صلى).

در احاديث آمده است: «ابو جهل» از اطرافيان خود سؤال كرد: آيا محمّد در ميان شما نيز (براى سجده) صورت به خاك مى‏گذارد؟

گفتند: آرى! گفت: سوگند به آنچه ما به آن سوگند ياد مى‏كنيم، اگر او را در چنين حالى ببينم با پاى خود گردن او را له مى‏كنم! به او گفتند: ببين، او در آنجا مشغول نماز خواندن است! ابو جهل

حركت كرد تا گردن پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را زير پاى خود بفشارد، ولى هنگامى كه نزديك آمد عقب نشينى كرده و با دستش گوئى چيزى را از خود دور مى‏كرد! به او گفتند: اين چه وضعى

است كه در تو مى‏بينيم؟

گفت: ناگهان ميان خودم و او خندقى از آتش ديدم و منظره‏اى وحشتناك و همچنين بال و پرهائى مشاهده كردم! در اينجا پيغمبر خدا صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «قسم به كسى كه جانم در

دست اوست اگر به من نزديك شده بود فرشتگان خدا بدن او را قطعه قطعه مى‏كردند و عضو عضو او را مى‏ربودند»!- اينجا بود كه آيات فوق نازل شد.


(آيه 11)
در اين آيه براى تأكيد بيشتر، مى‏افزايد: «به من خبر ده اگر اين بنده (نمازگزار) به راه هدايت باشد» (ا رايت ان كان على الهدى).


(آيه 12)
«يا مردم را به تقوا فرمان دهد» (او امر بالتقوى).
آيا نهى كردن او سزاوار است؟ و آيا مجازات چنين كسى جز آتش دوزخ مى‏تواند باشد؟!


(آيه 13)
«به من خبر ده اگر (اين طغيانگر كه رهروان راه حق را از نماز و هدايت و تقوا باز مى‏دارد) حق را انكار كند و به آن پشت نمايد» آيا مستحق مجازات الهى نيست؟ (ا رايت ان كذب و تولى).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread577.html

(آيه 14)
«آيا او ندانست كه خداوند (همه اعمالش را) مى‏بيند» و همه را براى حساب و جزا ثبت و ضبط مى‏كند؟ (ا لم يعلم بان الله يرى).


(آيه 15)
به دنبال بحثى كه در آيات گذشته پيرامون طغيانگران كافر و مزاحمت آنها نسبت به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و نمازگزاران آمده بود، در اينجا آنها را زير رگبار شديدترين تهديدها گرفته، مى‏فرمايد: «چنان نيست» كه او مى‏پندارد (كلا).

گمان مى‏كند مى‏تواند پا بر گردن پيغمبر به هنگام سجده بگذارد و او را از اين برنامه الهى باز دارد.

«اگر دست (از اين جهل و غرور خود) بر ندارد ناصيه‏اش [- موى پيش سرش‏] را گرفته» و با ذلّت و خوارى به سوى عذاب مى‏كشانيم (لئن لم ينته لنسفعا بالناصية).


(آيه 16)
«همان ناصيه دروغگوى خطاكار را»! (ناصية كاذبة خاطئة).
در روايتى مى‏خوانيم: هنگامى كه سوره «الرحمن» نازل شد پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله به يارانش فرمود: چه كسى از شما اين سوره را بر رؤساى قريش مى‏خواند؟

حاضران در پاسخ كمى سكوت كردند، چرا كه از آزار سران قريش بيمناك بودند.
«عبد اللّه بن مسعود» برخاست و گفت: اى رسول خدا! من اين كار را مى‏كنم ...
ابن مسعود كه جثه‏اى كوچك داشت و از نظر جسمانى ضعيف بود برخاست و نزد سران قريش آمد، آنها را در گرد كعبه جمع ديد، تلاوت سوره الرحمن را آغاز كرد.

«ابو جهل» برخاست و چنان سيلى به صورت او زد كه گوش او پاره شد، و خون جارى گشت! ابن مسعود گريان به خدمت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمد، هنگامى كه چشم پيامبر صلّى اللّه عليه و آله بر او افتاد، ناراحت شد، ناگهان جبرئيل نازل شد در حالى كه خندان و مسرور بود.

فرمود: اى جبرئيل چرا مى‏خندى در حالى كه ابن مسعود گريان است؟
عرض كرد: به زودى دليل آن را خواهى دانست.

اين ماجرا گذشت، هنگامى كه مسلمانان روز جنگ بدر پيروز شدند ابن مسعود در ميان كشته‏هاى مشركان گردش مى‏كرد، چشمش به ابو جهل افتاد، در حالى كه آخرين نفسهاى خود را مى‏كشيد، ابن مسعود روى سينه او قرار گرفت هنگامى كه چشمش به او افتاد، گفت: اى چوپان ناچيز! بر جايگاه بلندى قرار گرفته‏اى! ابن مسعود گفت: «الاسلام يعلو و لا يعلى عليه اسلام برترى مى‏گيرد و چيزى بر اسلام برترى نخواهد گرفت».

ابو جهل به او گفت: به دوستت محمّد بگو: احدى در زندگى در نظر من از او مبغوضتر نبود و حتى در حال مرگم! هنگامى كه اين سخن به گوش پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله رسيد فرمود: فرعون زمان من، از فرعون موسى بدتر بود، چرا كه او در واپسين لحظات عمر گفت: من ايمان آوردم، ولى اين طغيانش بيشتر شد! سپس ابو جهل رو به ابن مسعود كرد و گفت: سر مرا با اين شمشير قطع كن كه تيزتر است، هنگامى كه ابن مسعود سرش را جدا كرد نمى‏توانست آن را بردارد و به خدمت رسول خدا آورد- موى پيش سر او را گرفت و روى زمين كشيد و خدمت پيامبر آورد، و مضمون آيه در اين دنيا نيز تحقق يافت.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread577.html

(آيه 17)
در روايتى از ابن عباس آمده است: روزى ابو جهل نزد رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله آمد در حالى كه حضرت نزديك مقام ابراهيم مشغول نماز بود، صدا زد مگر من تو را از اين كار نهى نكردم؟
حضرت صلّى اللّه عليه و آله بر او بانگ زد و او را از خود راند.

ابو جهل گفت: اى محمّد! بر من بانگ مى‏زنى، و مرا مى‏رانى؟ تو نمى‏دانى قوم و عشيره من در اين سرزمين از همه بيشتر است.
در اينجا آيه مورد بحث نازل شد: «سپس هر كه را مى‏خواهد صدا بزند» تا ياريش كند (فليدع ناديه).


(آيه 18)
«ما هم به زودى مأموران دوزخ را صدا مى‏زنيم» تا او را به دوزخ افكنند (سندع الزبانية).
تا معلوم شود كه از اين غافل بى‏خبر كارى ساخته نيست، و در چنگال مأموران عذاب همچون پر كاهى در وسط يك طوفان سهمگين است!


(آيه 19)
در آخرين آيه اين سوره كه آيه سجده است، مى‏فرمايد: «چنان نيست» كه آن طغيانگر مى‏پندارد و اصرار بر ترك سجده تو دارد (كلا).

«هرگز او را اطاعت مكن و سجده نما و (به خدا) تقرّب جوى» (لا تطعه و اسجد و اقترب) «1».

ابو جهل‏ها كوچكتر از آنند كه بتوانند مانع سجده تو شوند، و يا در راه پيشرفت آئينت سنگ بيندازند و مانع ايجاد كنند، تو با توكل بر پروردگار و نيايش و عبادت و سجده، در اين مسير گام بردار و هر روز به خداى خود نزديك و نزديكتر شو.

ضمنا از اين آيه به خوبى استفاده مى‏شود كه «سجده» باعث قرب انسان در درگاه خداست، و لذا در حديثى از رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم كه فرمود: «نزديكترين حالت بنده به خداوند زمانى است كه در سجده باشد».
البته مى‏دانيم طبق روايات اهل بيت عصمت عليهم السّلام چهار سجده واجب در قرآن داريم «الم سجده» و «فصلت» و «النجم» و در اينجا (سوره علق) و بقيه سجده‏هاى قرآن مستحب است.

_________________________________________________
(1) اين آيه سجده واجب دارد. [.....]


«پايان سوره علق»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread577.html

[golrooz] صفحه ی 361 از قرآن کریم شامل سوره ها ی قدر و بینه و آیات 1 تا 6 از سوره ی زلزله [golrooz]


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


إِنَّآ أَنزَلْنَٰهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ(1)
ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم(1)


وَمَآ أَدْرَيٰكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ(2)
و از شب قدر چه آگاهت كرد(2)


لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ(3)
شب قدر از هزار ماه ارجمندتر است(3)


تَنَزَّلُ الْمَلَٰٓئِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ(4)
در آن [شب] فرشتگان با روح به فرمان پروردگارشان براي هر كاري [كه مقرر شده است] فرود آيند(4)


سَلَٰمٌ هِيَ حَتَّيٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ(5)
[آن شب] تا دم صبح صلح و سلام است(5)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ الْكِتَٰبِ وَالْمُشْرِكِينَ مُنفَكِّينَ حَتَّيٰ تَأْتِيَهُمُ الْبَيِّنَةُ(1)
كافران اهل كتاب و مشركان دست بردار نبودند تا دليلي آشكار بر ايشان آيد(1)


رَسُولٌ مِّنَ اللَّهِ يَتْلُوا۟ صُحُفًا مُّطَهَّرَةً(2)
فرستاده اي از جانب خدا كه [بر آنان] صحيفه هايي پاك را تلاوت كند(2)


فِيهَا كُتُبٌ قَيِّمَةٌ(3)
كه در آنها نوشته هاي استوار است(3)


وَمَا تَفَرَّقَ الَّذِينَ أُوتُوا۟ الْكِتَٰبَ إِلَّا مِنۢ بَعْدِ مَا جَآءَتْهُمُ الْبَيِّنَةُ(4)
و اهل كتاب دستخوش پراكندگي نشدند مگر پس از آنكه برهان آشكار براي آنان آمد(4)


وَمَآ أُمِرُوٓا۟ إِلَّا لِيَعْبُدُوا۟ اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَآءَ وَيُقِيمُوا۟ الصَّلَوٰةَ وَيُؤْتُوا۟ الزَّكَوٰةَ وَذَٰلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ(5)
و فرمان نيافته بودند جز اينكه خدا را بپرستند و در حالي كه به توحيد گراييده اند دين [خود] را براي او خالص گردانند و نماز برپا دارند و زكات بدهند و دين [ثابت و] پايدار همين است(5)


إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا۟ مِنْ أَهْلِ الْكِتَٰبِ وَالْمُشْرِكِينَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ(6)
كساني از اهل كتاب كه كفر ورزيده اند و [نيز] مشركان در آتش دوزخند [و] در آن همواره مي مانند اينانند كه بدترين آفريدگانند(6)


إِنَّ الَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ الصَّٰلِحَٰتِ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمْ خَيْرُ الْبَرِيَّةِ(7)
در حقيقت كساني كه گرويده و كارهاي شايسته كرده اند آنانند كه بهترين آفريدگانند(7)


جَزَآؤُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ جَنَّٰتُ عَدْنٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَآ أَبَدًا رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا۟ عَنْهُ ذَٰلِكَ لِمَنْ خَشِيَ رَبَّهُۥ(8)
پاداش آنان نزد پروردگارشان باغهاي هميشگي است كه از زير [درختان] آن نهرها روان است جاودانه در آن همي مانند خدا از آنان خشنود است و [آنان نيز] از او خشنود اين [پاداش] براي كسي است كه از پروردگارش بترسد(8)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا(1)
آنگاه كه زمين به لرزش [شديد] خود لرزانيده شود(1)


وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا(2)
و زمين بارهاي سنگين خود را برون افكند(2)


وَقَالَ الْإِنسَٰنُ مَا لَهَا(3)
و انسان گويد [زمين] را چه شده است(3)


يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا(4)
آن روز است كه [زمين] خبرهاي خود را باز گويد(4)


بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَيٰ لَهَا(5)
[همان گونه] كه پروردگارت بدان وحي كرده است(5)


يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا۟ أَعْمَٰلَهُمْ(6)
آن روز مردم [به حال] پراكنده برآيند تا [نتيجه] كارهايشان به آنان نشان داده شود(6)


صدق الله العلي العظيم

سوره قدر [97]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 5 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:

محتواى اين سوره چنانكه از نامش پيداست بيان نزول قرآن مجيد در شب قدر است، و سپس بيان اهميت شب قدر و بركات و آثار آن.

در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده كه فرمود: «هر كس آن را تلاوت كند پاداش كسى را دارد كه ماه رمضان را روزه گرفته، و شب قدر را احيا داشته است».

واضح است اين همه فضيلت از آن كسى است كه مى‏خواند و مى‏فهمد و به محتوايش جامه عمل مى‏پوشاند، قرآن را بزرگ مى‏شمرد و آياتش را در زندگى پياده مى‏كند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
شب قدر شب نزول قرآن! از آيات قرآن به خوبى استفاده مى‏شود كه قرآن مجيد در ماه مبارك رمضان نازل شده است: «شهر رمضان الذى انزل فيه القرآن» (بقره/ 185).

و ظاهر اين تعبير آن است كه تمام قرآن در اين ماه نازل گرديد.

و در نخستين آيه سوره قدر مى‏فرمايد: «ما آن [- قرآن‏] را در شب قدر نازل كرديم» (انا انزلناه فى ليلة القدر).

تعبير به «انا انزلناه» (ما آن را نازل كرديم) اشاره به عظمت اين كتاب بزرگ آسمانى است كه خداوند نزول آن را به خودش نسبت داده است.

نزول آن در شب «قدر» همان شبى كه مقدرات و سرنوشت انسانها در تمام سال در آن شب تعيين مى‏شود دليل ديگرى بر سرنوشت ساز بودن اين كتاب بزرگ آسمانى است .

از ضميمه كردن اين آيه با آيه سوره بقره نتيجه‏گيرى مى‏شود كه شب قدر در ماه مبارك رمضان است، اما كدام شب است؟

از قرآن چيزى در اين مورد استفاده نمى‏شود، ولى مشهور و معروف در روايات اين است كه در دهه آخر ماه رمضان و شب بيست و يكم، يا بيست و سوم است البته در روايات متعددى بيشتر روى شب بيست و سوم تكيه شده.

در حديثى از امام صادق عليه السّلام نيز نقل شده كه فرمود: «تقدير مقدرات در شب نوزدهم و تحكيم آن در شب بيست و يكم، و امضا در شب بيست و سوم است» و به اين ترتيب بين روايات جمع مى‏شود.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

(آيه 2)
در اين آيه براى بيان عظمت شب قدر، مى‏فرمايد: «و تو چه مى‏دانى شب قدر چيست؟» (و ما ادراك ما ليلة القدر).

اين تعبير نشان مى‏دهد كه عظمت اين شب به قدرى است كه حتى پيامبر با آن علم وسيع و گسترده ‏اش قبل از نزول اين آيات به آن واقف نبود.


(آيه 3)
و بلافاصله مى‏گويد: «شب قدر بهتر از هزار ماه است» (ليلة القدر خير من الف شهر).

بهتر بودن اين شب از هزار ماه به خاطر ارزش عبادت و احياى آن شب است، و روايات فضيلت ليلة القدر و فضيلت عبادت آن، كه در كتب شيعه و اهل سنت فراوان است اين معنى را كاملا تأييد مى‏كند.

علاوه بر اين نزول قرآن در اين شب، و نزول بركات و رحمت الهى در آن سبب مى‏شود كه از هزار ماه برتر و بالاتر باشد.

در بعضى از تفاسير آمده است كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: يكى از بنى اسرائيل لباس جنگ در تن كرده بود و هزار ماه از تن بيرون نياورد و پيوسته مشغول (يا آماده) جهاد فى سبيل اللّه بود! اصحاب و ياران تعجب كردند و آرزو داشتند چنان فضيلت و افتخارى براى آنها نيز ميسر مى‏شد، آيه فوق نازل گشت و بيان كرد كه «شب قدر از هزار ماه برتر است».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

(آيه 4)
سپس به توصيف بيشترى از آن شب بزرگ پرداخته، مى‏افزايد:

«فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان براى (تقدير) هر كارى نازل مى‏شوند» (تنزل الملائكة و الروح فيها باذن ربهم من كل امر).

با توجه به اين كه «تنزّل» فعل مضارع است، و دلالت بر استمرار دارد روشن مى‏شود كه شب قدر مخصوص به زمان پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و نزول قرآن مجيد نبوده، بلكه امرى است مستمر و شبى است مداوم كه در هر سال تكرار مى‏شود.

منظور از «روح» مخلوق عظيمى است ما فوق فرشتگان، چنانكه در حديثى از امام صادق عليه السّلام نقل شده است كه شخصى از آن حضرت سؤال كرد: «آيا روح همان جبرئيل است»؟

امام عليه السّلام در پاسخ فرمود: «جبرئيل از ملائكه است، و روح اعظم از ملائكه است، مگر خداوند متعال نمى‏فرمايد: ملائكه و روح نازل مى‏شوند»؟

منظور از «من كل امر» اين است كه فرشتگان براى تقدير و تعيين سرنوشتها و آوردن هر خير و بركتى در آن شب نازل مى‏شوند، و هدف از نزول آنها انجام اين امور است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

(آيه 5)
و در آخرين آيه مى‏فرمايد: «شبى است سرشار از سلامت (و بركت و رحمت) تا طلوع سپيده» (سلام هى حتى مطلع الفجر). هم قرآن در آن نازل شده، هم عبادت و احياء آن معادل هزار ماه است، هم خيرات و بركات الهى در آن شب نازل مى‏شود، هم رحمت خاصش شامل حال بندگان مى‏گردد، و هم فرشتگان و روح در آن شب نازل مى‏گردند.

بنابر اين شبى است سر تا سر سلامت و نور و رحمت از آغاز تا پايان، حتى طبق بعضى از روايات در آن شب شيطان در زنجير است و از اين نظر نيز شبى است سالم و توأم با سلامت.

در داستان ابراهيم ع آمده است كه چند نفر از فرشتگان الهى نزد او آمدند و بشارت تولد فرزند براى او آوردند و بر او سلام كردند (هود- 69) مى‏گويند لذتى كه ابراهيم ع از سلام اين فرشتگان برد با تمام دنيا برابرى نداشت، اكنون بايد فكر كرد كه وقتى گروه گروه فرشتگان در شب قدر نازل مى‏شوند و بر مؤمنان سلام مى‏كنند چه لذت و لطف و بركتى دارد؟! وقتى ابراهيم ع را در آتش نمرودى افكندند فرشتگان آمدند و بر او سلام كردند، و آتش بر او گلستان شد، آيا آتش دوزخ به بركت سلام فرشتگان بر مؤمنان در شب قدر" برد" و" سلام" نمى‏شود؟

آرى اين نشانه عظمت امت محمد ص است كه در آنجا بر خليل ع نازل مى‏شوند و در اينجا بر اين امت اسلام .



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

نكته ‏ها:

1- چه امورى در شب قدر مقدر مى‏شود؟

در پاسخ اين سؤال، كه چرا اين شب، شب قدر ناميده شده؟ سخن بسيار گفته‏اند، از جمله اينكه:

1: شب قدر به اين جهت" قدر" ناميده شده كه جميع مقدرات بندگان در تمام سال در آن شب تعيين مى‏شود، شاهد اين معنى سوره دخان است كه مى‏فرمايد:

إِنَّا أَنْزَلْناهُ فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ فِيها يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ:

" ما اين كتاب مبين را در شبى پر بركت نازل كرديم، و ما همواره انذار كننده بوده‏ايم، در آن شب كه هر امرى بر طبق حكمت خداوند تنظيم و تعيين مى‏گردد" (دخان- 3 و 4).

اين بيان هماهنگ با روايات متعددى است كه مى‏گويد: در آن شب، مقدرات يك سال انسانها تعيين مى‏گردد، و ارزاق و سرآمد عمرها، و امور ديگر، در آن ليله مباركه تفريق و تبيين مى‏شود.

البته اين امر هيچگونه تضادى با آزادى اراده انسان و مساله اختيار ندارد، چرا كه تقدير الهى به وسيله فرشتگان بر طبق شايستگيها و لياقتهاى افراد، و ميزان ايمان و تقوى و پاكى نيت و اعمال آنها است.

يعنى براى هر كس آن مقدر مى‏كنند كه لايق آن است، يا به تعبير ديگر زمينه ‏هايش از ناحيه خود او فراهم شده، و اين نه تنها منافاتى با اختيار ندارد و بلكه تاكيدى بر آن است.

2: بعضى نيز گفته ‏اند آن شب را از اين جهت شب قدر ناميده ‏اند كه داراى قدر و شرافت عظيمى است (نظير آنچه در آيه 74 سوره حج آمده است ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ" آنها قدر خداوند را نشناختند").

3: گاه نيز گفته‏اند به خاطر آن است كه قرآن با تمام قدر و منزلتش بر رسول والا قدر، و به وسيله فرشته صاحب قدر نازل گرديد.

4: يا اينكه شبى است كه مقدر شده قرآن در آن نازل گردد.

5: يا اينكه كسى كه آن شب را احيا بدارد صاحب قدر و مقام و منزلت مى‏شود.

6: يا اينكه در آن شب، آن قدر فرشتگان نازل مى‏شوند كه عرصه زمين بر آنها تنگ مى‏شود، چون تقدير به معنى- تنگ گرفتن نيز آمده است مانند وَ مَنْ قُدِرَ عَلَيْهِ رِزْقُهُ (طلاق- 7).

جمع ميان تمام اين تفسيرها در مفهوم گسترده" ليلة القدر" كاملا ممكن است هر چند تفسير اول از همه مناسبتر و معروفتر است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

2- شب قدر كدام شب است؟

در اينكه" ليلة القدر" در ماه رمضان است ترديدى نيست، چرا كه جمع ميان آيات قرآن همين معنى را اقتضا مى‏كند، از يك سو مى‏گويد: قرآن در ماه رمضان نازل شده (بقره- 185) و از سوى ديگر مى‏فرمايد: در شب قدر نازل گرديده (آيات مورد بحث).

ولى در اينكه كدام شب از شبهاى ماه رمضان است؟ گفتگو بسيار است، و در اين زمينه تفسيرهاى زيادى شده، از جمله شب اول، شب هفدهم، شب نوزدهم، شب بيست و يكم، شب بيست و سوم، شب بيست و هفتم، و شب بيست و نهم.

ولى مشهور و معروف در روايات اين است كه در دهه آخر ماه رمضان و شب بيست و يكم يا بيست و سوم است، لذا در روايتى مى‏خوانيم كه در دهه آخر ماه مبارك پيغمبر اكرم ص تمام شبها را احيا مى‏داشت و مشغول عبادت بود.

و در روايتى از امام صادق ع آمده است كه" شب قدر شب بيست و يكم يا بيست و سوم است"، حتى هنگامى كه راوى اصرار كرد كداميك از اين دو شب است و گفت: اگر من نتوانم هر دو شب را عبادت كنم كداميك را انتخاب نمايم؟! امام ع تعيين نفرمود، و افزود، ما ايسر ليلتين فيما تطلب:" چه آسان است دو شب براى آنچه مى‏خواهى"! .

ولى در روايات متعددى كه از طرق اهل بيت ع رسيده است بيشتر روى شب بيست و سوم تكيه شده، در حالى كه روايات اهل سنت بيشتر روى" شب بيست و هفتم" دور مى‏زند.

در روايتى از امام صادق ع نيز نقل شده كه فرمود:

التقدير فى ليلة القدر تسعة عشر، و الإبرام فى ليلة احدى و عشرين و الامضاء فى ليلة ثلاث و عشرين.

" تقدير مقدرات در شب نوزدهم، و تحكيم آن در شب بيست و يكم، و امضاء در شب بيست و سوم است و به اين ترتيب بين روايات جمع مى‏شود.

ولى به هر حال هاله ‏اى از ابهام شب قدر را به خاطر جهتى كه بعدا به آن اشاره مى‏شود، فرا گرفته است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

3- چرا شب قدر مخفى است؟

بسيارى معتقدند مخفى بودن شب قدر در ميان شبهاى سال، يا در ميان شبهاى‏ ماه مبارك رمضان براى اين است كه مردم به همه اين شبها اهميت دهند، همانگونه كه خداوند رضاى خود را در ميان انواع طاعات پنهان كرده تا مردم به همه طاعات روى آورند، و غضبش را در ميان معاصى پنهان كرده تا از همه بپرهيزند، دوستانش را در ميان مردم مخفى كرده تا همه را احترام كنند، اجابت را در ميان دعاها پنهان كرده تا به همه دعاها رو آورند، اسم اعظم را در ميان اسمائش مخفى ساخته تا همه را بزرگ دارند، و وقت مرگ را مخفى ساخته تا در همه حال آماده باشند.

و اين فلسفه مناسبى به نظر مى‏رسد.

4- آيا شب قدر در امتهاى پيشين نيز بوده است؟

ظاهر آيات اين سوره نشان مى‏دهد كه شب قدر مخصوص زمان نزول قرآن و عصر پيامبر اسلام ص نبوده، بلكه همه سال تا پايان جهان تكرار مى‏شود.

تعبير به فعل مضارع (تنزل) كه دلالت بر استمرار دارد، و همچنين تعبير به جمله اسميه" سَلامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ" كه نشانه دوام است نيز گواه بر اين معنى است.

بعلاوه روايات بسيارى كه شايد در حد تواتر باشد نيز اين معنى را تاييد مى‏كند.

ولى آيا در امتهاى پيشين نيز بوده است يا نه.

صريح روايات متعددى اين است كه اين از مواهب الهى بر اين امت مى‏باشد، چنان كه در حديثى از پيغمبر اكرم ص آمده است كه فرمود:

ان اللَّه وهب لامتى ليلة القدر لم يعطها من كان قبلهم‏: خداوند به امت من شب قدر را بخشيده و احدى از امتهاى پيشين از اين موهبت برخوردار نبودند" .

در تفسير آيات فوق نيز بعضى از روايات دلالت بر اين مطلب دارد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

5- چگونه شب قدر برتر از هزار ماه است؟

ظاهر اين است كه بهتر بودن اين شب از هزار ماه، به خاطر ارزش عبادت و احياى آن شب است، و روايات فضيلت ليلة القدر و فضيلت عبادت آن كه در كتب شيعه و اهل سنت فراوان است اين معنى را كاملا تاييد مى‏كند.

علاوه بر اين، نزول قرآن در اين شب، و نزول بركات و رحمت الهى در آن، سبب مى‏شود كه از هزار ماه برتر و بالاتر باشد.

در حديثى از" امام صادق" ع آمده است كه به" على بن ابى حمزه ثمالى" فرمود:" فضيلت شب قدر را در شب بيست و يكم و بيست و سوم بطلب، و در هر كدام از اين دو يكصد ركعت نماز بجاى آور، و اگر بتوانى هر دو شب را تا طلوع صبح احيا بدار و در آن شب غسل كن".

" ابو حمزه" مى‏گويد: عرض كردم:" اگر نتوانم ايستاده اينهمه نماز بخوانم؟

فرمود: نشسته بخوان، عرض كردم: اگر نتوانم؟ فرمود: در بستر بخوان، و مانعى ندارد در آغاز شب خواب مختصرى بكنى و بعد مشغول عبادت شوى، درهاى آسمان در ماه رمضان گشوده است، و شياطين در غل و زنجيرند، و اعمال مؤمنين مقبول است و چه ماه خوبى است ماه رمضان"؟!.

6- چرا قرآن در شب قدر نازل شد؟

از آنجا كه در شب قدر سرنوشت انسانها براى يك سال، بر طبق لياقتها وشايستگيهاى آنها، تعيين مى‏شود، بايد آن شب را بيدار بود، و توبه كرد و خودسازى نمود و به درگاه خدا رفت و لياقتى بيشتر و بهتر براى رحمت او پيدا كرد.

آرى در لحظاتى كه سرنوشت ما تعيين مى‏شود نبايد انسان در خواب باشد، و از همه چيز غافل و بيخبر كه در اين صورت سرنوشت غم‏انگيزى خواهد داشت! قرآن چون يك كتاب سرنوشت‏ساز است، و خط سعادت و خوشبختى و هدايت انسانها در آن مشخص شده است بايد در شب قدر،! شب تعيين سرنوشتها، نازل گردد، و چه زيبا است رابطه ميان" قرآن" و" شب قدر"؟ و چه پر معنى است پيوند اين دو با يكديگر؟

«پايان سوره قدر»

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread578.html

سوره بيّنه [98]

اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 8 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره اشاره به رسالت جهانى پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله و آميخته بودن آن با دلائل و نشانه‏هاى روشن مى‏كند.

و در بخش ديگرى از اين سوره موضعگيريهاى مختلف اهل كتاب و مشركان را در برابر اسلام مشخص مى‏كند كه آن گروه كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند بهترين مخلوقاتند، و آن گروه كه راه كفر و شرك و گناه پيش گرفتند بدترين مخلوقات محسوب مى‏شوند.

اين سوره داراى نامهاى متعددى است كه به تناسب الفاظ آن انتخاب شده، اما از همه معروفتر سوره «بيّنة» و «لم يكن» و «قيّمة» است.

در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله چنين نقل شده: «اگر مردم مى‏دانستند اين سوره چه بركاتى دارد خانواده و اموال را رها كرده، به فرا گرفتن آن مى‏پرداختند»! مردى از قبيله «خزاعه» عرض كرد: اى رسول خدا! تلاوت آن چه اجر و پاداشى دارد؟

فرمود: «هيچ منافقى آن را قرائت نمى‏كند، و نه كسانى كه شك و ترديد در دلشان است، به خدا سوگند فرشتگان مقرب از آن روز كه آسمانها و زمين آفريده شده است آن را مى‏خوانند، و لحظه‏اى در تلاوت آن سستى نمى‏كنند، هر كس آن را در شب بخواند خداوند فرشتگانى را مأمور مى‏كند كه دين و دنياى او را حفظ كنند، و آمرزش و رحمت براى او بطلبند، و اگر در روز بخواند به اندازه آنچه روز آن را روشن مى‏كند و شب آن را تاريك مى‏سازد ثواب به او مى‏دهند».


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread581.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
در آغاز سوره به وضع اهل كتاب (يهود و نصارى) و مشركان عرب قبل از ظهور اسلام پرداخته، مى‏گويد: «كافران از اهل كتاب و مشركان (مى‏گفتند:) دست از آيين خود بر نمى‏دارند تا دليل روشنى براى آنها بيايد» (لم يكن الذين كفروا من اهل الكتاب و المشركين منفكين حتى تأتيهم البينة).


(آيه 2)
«پيامبرى از سوى خدا (بيايد) كه صحيفه‏هاى پاكى را (بر آنها) بخواند» (رسول من الله يتلوا صحفا مطهرة). مطهر از شرك و دروغ و دخالت شياطين جن و انس.


(آيه 3)
صحيفه‏ هائى كه «در آن نوشته‏هاى صحيح و پرارزشى باشد» ولى هنگامى كه آمد ايمان نياوردند مانند اهل كتاب! (فيها كتب قيمة).


(آيه 4)
آرى! آنها قبل از ظهور پيغمبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله چنين ادعائى را داشتند، ولى بعد از ظهور او و نزول كتاب آسمانيش صحنه عوض شد، و آنها در دين خدا اختلاف كردند «و اهل كتاب اختلاف نكردند مگر بعد از آنكه دليل روشن (و پيامبر راستين و آشكار) براى آنها آمد» (و ما تفرق الذين اوتوا الكتاب الا من بعد ما جاءتهم البينة).

آيه فوق شبيه چيزى است كه در سوره بقره آيه 89 آمده است: «هنگامى كه از طرف خداوند كتابى براى آنها آمد كه موافق نشانه‏هائى بود كه با خود داشتند، و پيش از آن به خود نويد فتح مى‏دادند، هنگامى كه اين كتاب و پيامبرى را كه از قبل شناخته بودند نزد آنها آمد كافر شدند، پس لعنت خدا بر كافران باد»!

مى‏دانيم اهل كتاب انتظار چنين ظهورى را داشتند، و قاعدتا مشركان عرب كه اهل كتاب را از خود عالمتر و آگاهتر مى‏دانستند نيز در اين برنامه با آنها همصدا بودند. ولى بعد از تحقق آرزوهايشان مسير خود را تغيير دادند و به صف مخالفان پيوستند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread581.html

(آيه 5)
سپس «اهل كتاب» و به تبع آنها «مشركان» را مورد ملامت قرار داده، مى‏گويد: چرا در اين آيين جديد اختلاف كردند، بعضى مؤمن و بعضى كافر شدند در حالى كه در اين آيين «دستورى به آنها داده نشده بود جز اين كه خدا را بپرستند در حالى كه دين خود را براى او خالص كنند و از شرك به توحيد بازگردند نماز را بر پا دارند و زكات را بپردازند» (و ما امروا الا ليعبدوا الله مخلصين له الدين حنفاء و يقيموا الصلاة و يؤتوا الزكاة).

سپس مى‏افزايد: «و اين است آيين مستقيم و پايدار» (و ذلك دين القيمة).

منظور از «و ما امروا» اين است كه در آيين اسلام دستورى جز توحيد خالص و نماز و زكات و مانند آن نيامده، و اينها امورى هستند شناخته شده، چرا از قبول آن سرباز مى‏زنند و در پذيرش آن اختلاف مى‏كنند؟

منظور از «دين» مجموعه دين و شريعت است، يعنى آنها مأمور شده بودند كه خدا را پرستش كنند و دين و آيين خود را در تمام جهات خالص گردانند.

جمله «و ذلك دين القيمة» اشاره به آن است كه اين اصول يعنى توحيد خالص و نماز (توجه به خالق) و زكات (توجه به خلق) از اصول ثابت و پا بر جاى همه اديان است، بلكه مى‏توان گفت: اينها در متن فطرت آدمى قرار دارد.

زيرا از يكسو سرنوشت انسان بر مسأله توحيد است، و از سوى ديگر فطرتش او را دعوت به شكر منعم و معرفت و شناخت او مى‏كند، و از سوى سوم روح اجتماعى و مدنيت انسان او را به سوى كمك محرومان فرا مى‏خواند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread581.html

(آيه 6)
بهترين و بدترين مخلوقات! در آيات گذشته آمده بود كه كفار اهل كتاب و مشركان در انتظار اين بودند كه دليل روشنى از سوى خداوند سراغ آنها بيايد.

در اينجا به دو گروه «كافران» و «مؤمنان» در برابر اين دعوت الهى، و سر انجام كار هر يك از آنها اشاره مى‏كند.
نخست مى‏فرمايد: «كافران از اهل كتاب و مشركان (به اين آيين جديد) در آتش دوزخند، جاودانه در آن مى‏مانند، آنها بدترين مخلوقاتند»! (ان الذين كفروا من اهل الكتاب و المشركين فى نار جهنم خالدين فيها اولئك هم شر البرية).

تعبير «اولئك هم شر البرية» (آنها بدترين مخلوقاتند) تعبير تكان دهنده‏اى است كه نشان مى‏دهد در ميان تمام جنبندگان و غير جنبندگان موجودى مطرودتر از كسانى كه بعد از وضوح حق و اتمام حجت راه راست را رها كرده در ضلالت گام مى‏نهند يافت نمى‏شود.

مقدم داشتن «اهل كتاب» بر «مشركان» در اين آيه نيز ممكن است به خاطر اين باشد كه آنها داراى كتاب آسمانى و علما و دانشمندان بودند و نشانه‏هاى پيغمبر اسلام در كتب آنها صريحا آمده بود، بنابر اين مخالفت آنها زشت‏تر و بدتر بود.


(آيه 7)
در اين آيه به گروه دوم كه نقطه مقابل آنها هستند و در قوس صعودى قرار دارند اشاره كرده، مى‏فرمايد: «كسانى كه ايمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند بهترين مخلوقات خدا هستند» (ان الذين آمنوا و عملوا الصالحات اولئك هم خير البرية).

تعبير «اولئك هم خير البرية» به خوبى نشان مى‏دهد كه انسانهاى مؤمن و صالح العمل حتى از فرشتگان برتر و بالاترند، چرا كه آيه مطلق است، و هيچ استثنائى در آن نيست، آيات ديگر قرآن مانند آيه 70 سوره اسراء نيز گواه بر اين معنى مى‏باشد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread581.html

(آيه 8)
سپس پاداش آنها را در چند جمله كوتاه چنين بيان مى‏كند:
«پاداش آنها نزد پروردگارشان باغهاى بهشت جاويدان است كه نهرها از زير درختانش جارى است (در حالى كه) هميشه در آن مى‏مانند» (جزاؤهم عند ربهم جنات عدن تجرى من تحتها الانهار خالدين فيها ابدا).

«هم خدا از آنها خشنود است و (هم) آنها از خدا خشنودند» (رضى الله عنهم و رضوا عنه).
«و اين (مقام والا و پاداشهاى مهم و بى‏نظير) براى كسى است كه از پروردگارش بترسد» (ذلك لمن خشى ربه). چرا كه همين ترس انگيزه حركت به سوى هرگونه اطاعت و تقوا و اعمال صالح است.

آنها از خدا راضيند چرا كه هر چه خواسته‏اند به آنها داده، و خدا از آنها راضى است چرا كه هر چه او خواسته انجام داده‏اند، و اگر هم لغزشى بوده به لطفش صرف نظر كرده، چه لذتى از اين برتر و بالاتر كه احساس كند مورد قبول و رضاى معبود و محبوبش واقع شده، و به لقاى او واصل گرديده است.

دارد هر كس از تو مرادى و مطلبى-----مقصود ما دنيا و عقبى لقاى تو است!

آرى! بهشت جسم انسان، باغهاى جاويدان آن جهان است، ولى بهشت جانش رضاى خدا و لقاى محبوب است.
على عليه السّلام و شيعيانش خير البريّه‏اند!

در روايات فراوانى كه از طرق اهل سنت و منابع معروف آنها، و همچنين در منابع معروف شيعه نقل شده، آيه «اولئك هم خير البرية» (آنها بهترين مخلوقات خدا هستند) به على عليه السّلام و پيروان او تفسير شده است.

در تفسير «الدرّ المنثور» از «ابن عباس» آمده است كه وقتى آيه «ان الذين آمنوا و عملوا الصالحات اولئك هم خير البرية» نازل شد پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به على فرمود:
«آن تو و شيعيان تو در قيامت مى‏باشيد كه هم شما از خدا خشنود هستيد و هم خدا از شما خشنود».

نامبرده در حديث ديگرى از «ابن مردويه» از على عليه السّلام نقل مى‏كند كه پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله به من فرمود: «آيا اين سخن خدا را نشنيده‏اى كه مى‏فرمايد:

كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند بهترين مخلوقاتند؟ اين تو و شيعيان تو هستيد، و وعده‏گاه من و شما كنار حوض كوثر است، هنگامى كه من براى حساب امتها مى‏آيم و شما دعوت مى‏شويد در حالى كه پيشانى سفيد و شناخته شده‏ايد».

كوتاه سخن اين كه حديث فوق از احاديث بسيار معروف و مشهور است كه از سوى غالب دانشمندان و علماى اسلام پذيرفته شده، و اين فضيلتى است بزرگ و بى‏نظير براى على عليه السّلام و پيروانش.

ضمنا از اين روايات به خوبى اين حقيقت آشكار مى‏شود كه واژه «شيعه» از همان عصر رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله به وسيله آن حضرت در ميان مسلمين نشر شد، و اشاره به پيروان خاص امير مؤمنان على عليه السّلام است، و آنها كه گمان مى‏كنند تعبير «شيعه» از تعبيراتى است كه قرنها بعد به وجود آمده سخت در اشتباهند.

«پايان سوره بيّنه»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread581.html

سوره زلزله [99]

اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 8 آيه است‏.

محتواى سوره:
مطالب اين سوره عمدتا بر سه محور دور مى‏زند:
نخست از «اشراط الساعة» و نشانه‏هاى وقوع قيامت بحث مى‏كند، و به دنبال آن سخن از شهادت زمين به تمام اعمال آدمى آمده است.

در بخش ديگر از تقسيم مردم به دو گروه «نيكوكار» و «بدكار» و رسيدن هر كس به اعمال خود سخن مى‏گويد.

در فضيلت تلاوت اين سوره تعبيرات مهمى در روايات اسلامى آمده، از جمله در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم: «هر كس آن را تلاوت كند گويى سوره بقره را قرائت كرده، و پاداش او به اندازه كسى است كه يك چهارم قرآن را تلاوت كرده باشد».

و در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم كه فرمود: «هرگز از تلاوت سوره «اذا زلزلت الارض» خسته نشويد، چرا كه هر كس آن را در نمازهاى نافله بخواند هرگز به زلزله گرفتار نمى‏شود، و با آن نمى‏ميرد، و به صاعقه و آفتى از آفات دنيا تا هنگام مرگ گرفتار نخواهد شد».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread582.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
همان گونه كه گفتيم آغاز اين سوره با بيان بعضى از حوادث هول انگيز و وحشتناك پايان اين جهان و شروع رستاخيز همراه است، نخست مى‏فرمايد: «هنگامى كه زمين شديدا به لرزه درآيد» (اذا زلزلت الارض زلزالها).

و آن يا زلزله تمام كره زمين است- بر خلاف زلزله‏هاى معمولى كه موضعى و مقطعى است- و يا اشاره به زلزله معهود يعنى زلزله رستاخيز است.


(آيه 2)
«و زمين (چنان زير و رو شود كه) بارهاى سنگينش را خارج سازد» (و اخرجت الارض اثقالها).
بعضى گفته‏اند: منظور از «اثقال» (بارهاى سنگين زمين) انسانها هستند كه با زلزله رستاخيز از درون قبرها به خارج پرتاب مى‏شوند.

و بعضى ديگر گفته‏اند: گنجهاى درون خود را بيرون مى‏ريزد، و مايه حسرت دنيا پرستان بى‏خبر مى‏گردد.
اين احتمال نيز وجود دارد كه منظور بيرون فرستادن مواد سنگين و مذاب درون زمين است كه معمولا كمى از آن به هنگام آتشفشانها و زلزله‏ها بيرون مى‏ريزد، در پايان جهان آنچه در درون زمين است به دنبال آن زلزله عظيم به بيرون پرتاب مى‏شود.
تفسير اول مناسبتر است هر چند جمع ميان سه تفسير نيز بعيد نيست.


(آيه 3)
به هر حال، در آن روز «انسان (از ديدن اين صحنه بى‏سابقه، سخت متوحش مى‏شود، و) مى‏گويد: زمين را چه مى‏شود» كه اين گونه مى‏لرزد؟
(و قال الانسان ما لها).

«انسان» در اينجا معنى گسترده‏اى دارد كه همگان را شامل مى‏شود، زيرا تعجب از اوضاع و احوال زمين در آن روز مخصوص به كافران نيست.

اين تعجب، و سؤال ناشى از آن نفخه اولى است كه نفخه پايان جهان است، زيرا زلزله عظيم در پايان جهان رخ مى‏دهد.
و در اين صورت منظور از اثقال زمين معادن و گنجها و مواد مذاب درون آن است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread582.html

(آيه 4)
و از آن مهمتر اين كه: «در آن روز تمام خبرهايش را بازگو مى‏كند» (يومئذ تحدث اخبارها).
آنچه از خوبيها و بديها، و اعمال خير و شر، بر صفحه زمين واقع شده، همه را برملا مى‏سازد، و يكى از مهمترين شهود اعمال انسان در آن روز همين زمينى است كه ما اعمال خود را بر آن انجام مى‏دهيم، و شاهد و ناظر ماست.

در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم: «منظور از خبر دادن زمين اين است كه اعمال هر مرد و زنى را كه بر روى زمين انجام داده‏اند خبر مى‏دهد، مى‏گويد: فلان شخص در فلان روز فلان كار را انجام داد، اين است خبر دادن زمين»!


(آيه 5)
در اين آيه مى‏افزايد: «اين به خاطر آن است كه پروردگارت به او وحى كرده است» (بان ربك اوحى لها). و زمين در اجراى اين فرمان كوتاهى نمى‏كند.

تعبير «اوحى» در اينجا به خاطر آن است كه چنين سخن گفتن اسرار آميز بر خلاف طبيعت زمين است و اين جز از طريق يك وحى الهى ممكن نيست.


(آيه 6)
سپس مى‏فرمايد: «در آن روز مردم بصورت گروههاى پراكنده (از قبرها) خارج مى‏شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود»! (يومئذ يصدر الناس اشتاتا ليروا اعمالهم).

جمله «ليروا اعمالهم» به معنى «تجسّم اعمال» و مشاهده خود اعمال است، و اين آيه يكى از روشنترين آيات كه بر مسأله تجسّم اعمال دلالت دارد محسوب مى‏شود يعنى در آن روز اعمال آدمى به صورتهاى مناسبى تجسّم مى‏يابد و در برابر او حضور پيدا مى‏كند، و همنشينى با آن مايه نشاط يا رنج و بلاست.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread582.html

[golrooz] صفحه ی 362 از قرآن کریم شامل آیات 7 تا 8 از سوره ی زلزله و سوره های عادیات و قارعه و تکاثر [golrooz]


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُۥ(7)
پس هر كه هموزن ذره اي نيكي كند [نتيجه] آن را خواهد ديد(7)


وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُۥ(8)
و هر كه هموزن ذره اي بدي كند [نتيجه] آن را خواهد ديد(8)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَالْعَٰدِيَٰتِ ضَبْحًا(1)
سوگند به ماديانهائي كه با همهمه تازانند و با سم[هاي] خود از سنگ آتش مي جهانند(1)


فَالْمُورِيَٰتِ قَدْحًا(2)
و برق [از سنگ] همي جهانند(2)


فَالْمُغِيرَٰتِ صُبْحًا(3)
و صبحگاهان هجوم آرند(3)


فَأَثَرْنَ بِهِ نَقْعًا(4)
و با آن [يورش] گردي برانگيزند(4)


فَوَسَطْنَ بِهِ جَمْعًا(5)
و بدان [هجوم] در دل گروهي درآيند(5)


إِنَّ الْإِنسَٰنَ لِرَبِّهِ لَكَنُودٌ(6)
كه انسان نسبت به پروردگارش سخت ناسپاس است(6)


وَإِنَّهُ عَلَيٰ ذَٰلِكَ لَشَهِيدٌ(7)
و او خود بر اين [امر] نيك گواه است(7)


وَإِنَّهُ لِحُبِّ الْخَيْرِ لَشَدِيدٌ(8)
و راستي او سخت شيفته مال است(8)


۞ أَفَلَا يَعْلَمُ إِذَا بُعْثِرَ مَا فِي الْقُبُورِ(9)
مگر نمي داند كه چون آنچه در گورهاست بيرون ريخته گردد(9)


وَحُصِّلَ مَا فِي الصُّدُورِ(10)
و آنچه در سينه هاست فاش شود(10)


إِنَّ رَبَّهُم بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّخَبِيرٌۢ(11)
در چنان روزي پروردگارشان به [حال] ايشان نيك آگاه است(11)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


الْقَارِعَةُ(1)
كوبنده(1)


مَا الْقَارِعَةُ(2)
چيست كوبنده(2)


وَمَآ أَدْرَيٰكَ مَا الْقَارِعَةُ(3)
و تو چه داني كه كوبنده چيست(3)


يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ(4)
روزي كه مردم چون پروانه[هاي] پراكنده گردند(4)


وَتَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ(5)
و كوه ها مانند پشم زده شده رنگين شود(5)


فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَٰزِينُهُۥ(6)
اما هر كه سنجيده هايش سنگين برآيد(6)


فَهُوَ فِي عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ(7)
پس وي در زندگي خوشي خواهد بود(7)


وَأَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَٰزِينُهُۥ(8)
و اما هر كه سنجيده هايش سبك بر آيد(8)


فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ(9)
پس جايش هاويه باشد(9)


وَمَآ أَدْرَيٰكَ مَا هِيَهْ(10)
و تو چه داني كه آن چيست(10)


نَارٌ حَامِيَةٌۢ(11)
آتشي است سوزنده(11)


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


أَلْهَيٰكُمُ التَّكَاثُرُ(1)
تفاخر به بيشترداشتن شما را غافل داشت(1)


حَتَّيٰ زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ(2)
تا كارتان [و پايتان] به گورستان رسيد(2)


كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ(3)
نه چنين است زودا كه بدانيد(3)


ثُمَّ كَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ(4)
باز هم نه چنين است زودا كه بدانيد(4)


كَلَّا لَوْ تَعْلَمُونَ عِلْمَ الْيَقِينِ(5)
هرگز چنين نيست اگر علم اليقين داشتيد(5)


لَتَرَوُنَّ الْجَحِيمَ(6)
به يقين دوزخ را مي بينيد(6)


ثُمَّ لَتَرَوُنَّهَا عَيْنَ الْيَقِينِ(7)
سپس آن را قطعا به عين اليقين درمي يابيد(7)


ثُمَّ لَتُسَْٔلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ(8)
سپس در همان روز است كه از نعمت [روي زمين] پرسيده خواهيد شد(8)


صدق الله العلي العظيم

(آيه 7)
سپس به سر انجام كار هر يك از اين دو گروه مؤمن و كافر، نيكوكار و بدكار، اشاره كرده، مى‏فرمايد: «پس هر كس هم وزن ذرّه‏اى كار خير انجام دهد آن را مى‏بيند» (فمن يعمل مثقال ذرة خيرا يره).


(آيه 8)
«و هر كس هم وزن ذرّه‏اى كار بد كرده آن را مى‏بيند»! (فمن يعمل مثقال ذرة خيرا يره).

ظاهر اين آيات نيز تأكيد مجددى است بر مسأله «تجسم اعمال» و مشاهده خود عمل، اعم از نيك و بد در روز قيامت، كه حتى اگر سر سوزنى كار نيك يا بد باشد در برابر صاحب آن مجسم مى‏شود و آن را مشاهده مى‏كند.
منظور از «ذرّة» در اينجا كوچكترين وزنهاست.

نه تنها از آيات فوق، كه از آيات مختلف قرآن به خوبى استفاده مى‏شود كه در حسابرسى اعمال در قيامت فوق العاده دقت و موشكافى مى‏شود، در آيه 16 سوره لقمان مى‏خوانيم: «پسرم! اگر به اندازه سنگينى دانه خردلى (عمل نيك يا بد) باشد و در دل سنگى يا در گوشه‏اى از آسمانها يا زمين پنهان گردد، خداوند آن را (در قيامت) براى حسابرسى مى‏آورد، خداوند دقيق و آگاه است».

اين تعبيرات نشان مى‏دهد كه در آن حسابرسى بزرگ كوچكترين كارها محاسبه مى‏شود، ضمنا اين آيات هشدار مى‏دهد كه: نه گناهان كوچك را كم اهميت بشمرند، و نه اعمال خير را كوچك، چيزى كه مورد محاسبه الهى قرار مى‏گيرد هر چه باشد كم اهميت نيست.

به راستى ايمان عميق به محتواى اين آيات كافى است كه انسان را در مسير حق وادارد، و از هرگونه شر و فساد باز دارد.

«پايان سوره زلزله»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread582.html

سوره عاديات [100]

اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 11 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
در آغاز سوره سوگندهاى بيدار كننده‏اى را ذكر مى‏كند، و بعد از آن سخن از پاره‏اى از ضعفهاى نوع انسان همچون كفر و بخل و دنيا پرستى به ميان مى‏آورد، و سر انجام با اشاره كوتاه و گويائى به مسأله معاد، و احاطه علمى خداوند به بندگان، سوره را پايان مى‏دهد.

در فضيلت تلاوت اين سوره از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است: «هر كس آن را تلاوت كند به عدد هر يك از حاجيانى كه (شب عيد قربان) در «مزدلفه» توقف مى‏كنند و در آنجا حضور دارند ده حسنه به او داده مى‏شود.

در حديث ديگرى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «هر كس سوره «و العاديات» را بخواند، و بر آن مداومت كند، خداوند روز قيامت او را با امير مؤمنان على عليه السّلام مبعوث مى‏كند و در جمع او و ميان دوستان او خواهد بود».

ناگفته پيداست كه اين همه فضيلت براى آنهاست كه آن را برنامه زندگى خويش قرار دهند و به تمام محتواى آن ايمان دارند و عمل مى‏كنند.



شأن نزول:
در حديثى آمده است كه: اين سوره بعد از جنگ «ذات السلاسل» نازل شد و ماجرا چنين بود:

در سال هشتم هجرت به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خبر دادند كه دوازده هزار سوار در سرزمين «يابس» جمع شده، و با يكديگر عهد كرده‏اند كه تا پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و على عليه السّلام را به قتل نرسانند و جماعت مسلمين را متلاشى نكنند از پاى ننشينند! پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله جمع كثيرى از ياران خود را به سر كردگى بعضى از صحابه به سراغ آنها فرستاد، ولى بعد از گفتگوهائى بدون نتيجه بازگشتند، سر انجام پيامبر، على عليه السّلام را با گروه كثيرى از مهاجر و انصار به نبرد آنها اعزام داشت، آنها بسرعت به سوى منطقه دشمن حركت كردند و شبانه راه مى‏رفتند، و صبحگاهان دشمن را در حلقه محاصره گرفتند، نخست اسلام را بر آنها عرضه داشتند چون نپذيرفتند هنوز هوا تاريك بود كه به آنها حمله كردند و آنان را در هم شكستند، عده‏اى را كشتند، و زنان و فرزندانشان را اسير كردند، و اموال فراوانى به غنيمت گرفتند.

سوره عاديات نازل شد در حالى كه هنوز سربازان اسلام به مدينه بازنگشته بودند، پيغمبر خدا صلّى اللّه عليه و آله آن روز براى نماز صبح آمد، و اين سوره را در نماز تلاوت فرمود.

بعد از پايان نماز اصحاب عرض كردند: اين سوره‏اى است كه ما تا به حال نشنيده بوديم! فرمود: آرى، على عليه السّلام بر دشمنان پيروز شد، و جبرئيل ديشب با آوردن اين سوره به من بشارت داد- چند روز بعد على عليه السّلام با غنائم و اسيران به مدينه وارد شد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread583.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
سوگند به جهادگران بيدار! گفتيم اين سوره با سوگندهاى بيدارگرى آغاز شده، نخست مى‏فرمايد: «سوگند به اسبان دونده (مجاهدان) در حالى كه نفس زنان پيش مى‏رفتند» (و العاديات ضبحا).
يا به شتران حاجيان كه از سرزمين «عرفات» به «مشعر الحرام» و از «مشعر» نفس زنان به سوى «منى» حركت مى‏كنند سوگند.
و اين تفسير از جهاتى مناسبتر به نظر مى‏رسد، و در روايات اهل بيت عليهم السّلام نيز وارد شده.


(آيه 2)
سپس مى‏افزايد: «و سوگند به افروزندگان جرقه آتش» در برخورد سمهايشان با سنگهاى بيابان (فالموريات قدحا).
اسبان مجاهدانى كه چنان با سرعت به سوى ميدان نبرد حركت مى‏كنند كه از اثر برخورد سمّ آنها به سنگهاى بيابان جرقه‏ها مى‏پرد، يا شترانى كه بسرعت به مواقف حج مى‏دوند و سنگها و ريگها از زير پاى آنها پريده و بر اثر برخورد به سنگهاى ديگر توليد جرقه مى‏كند.


(آيه 3)
سپس در سومين سوگند، مى‏فرمايد: «و سوگند به هجوم آوران سپيده دم» (فالمغيرات صبحا).

(آيه 4)
سپس به يكى ديگر از ويژگيهاى اين مجاهدان و مركبهاى آنها اشاره كرده، مى‏افزايد: آن چنان بر دشمن هجوم سريع مى‏برند «كه گرد و غبار به هر سو پراكندند» (فاثرن به نقعا).
يا اين كه بر اثر هجوم شتران حاجيان از مشعر الحرام به سوى منى، گرد و غبار از هر سو پراكنده مى‏شود.


(آيه 5)
و در آخرين ويژگى از ويژگيهاى آنها مى‏فرمايد: «و (ناگهان) در ميان دشمن ظاهر شدند» (فوسطن به جمعا).
چنان هجوم آنها غافلگيرانه و برق آسا بود كه در چند لحظه صفوف دشمن را از هم شكافته و به قلب آنها هجوم بردند، و جمعيت آنها را از هم متلاشى كردند، و اين نتيجه همان سرعت عمل و بيدارى و آمادگى و شهامت و شجاعت است.
و يا اشاره به ورود حاجيان از «مشعر» به قلب «منى» است.
از اينجا روشن مى‏شود كه جهاد آن چنان عظمتى دارد كه حتى نفسهاى اسبهاى مجاهدان شايسته سوگند است، و همچنين جرقه‏هاى ناشى از برخورد سمشان به سنگها، و همچنين گرد و غبارى كه در فضا پخش مى‏كنند، آرى گرد و غبار صحنه جهاد هم پر ارزش و با عظمت است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread583.html

(آيه 6)
بعد از اين سوگندهاى عظيم به پاسخ قسم، يعنى چيزى كه سوگندها به خاطر آن ياد شده است پرداخته، مى‏فرمايد: «مسلما انسان در برابر نعمتهاى پروردگارش بسيار ناسپاس و بخيل است» (ان الانسان لربه لكنود).
همان انسان تربيت نايافته، همان انسانى كه انوار معارف الهى و تعليمات انبيا بر قلبش نتافته، و بالاخره همان انسانى كه خود را تسليم غرائز و شهوات سركش نموده است او مسلما «ناسپاس» و «بخيل» است.
تعبير «انسان» در اين گونه موارد به معنى انسانهاى شرور هوى پرست سركش و طغيانگر است.


(آيه 7)
سپس مى‏افزايد: «و او خود (نيز) بر اين معنى گواه است» (و انه على ذلك لشهيد). چرا كه انسان نسبت به نفس خويش بصيرت دارد، و اگر صفات درونى خود را از هر كس بتواند پنهان كند از خدا و وجدان خويش نمى‏تواند مخفى دارد، خواه به حقيقت اعتراف كند يا نه!


(آيه 8)
در اين آيه مى‏افزايد: «و او علاقه شديد به مال دارد» (و انه لحب الخير لشديد). و همين علاقه شديد و افراطى او به مال و ثروت سبب بخل و ناسپاسى و كفران او مى‏شود.
اطلاق «خير» بر «مال» به خاطر آن است كه در حد ذات خود چيز خوبى است، و مى‏تواند وسيله انواع خيرات گردد، ولى انسان ناسپاس و بخيل آن را از هدف اصليش بازداشته، و در مسير خود خواهى و خود كامگى به كار مى‏گيرد.


(آيه 9)
سپس به صورت يك استفهام انكارى توأم با تهديد، مى‏فرمايد:
«آيا (اين انسان ناسپاس و بخيل و دنياپرست) نمى‏داند در آن روز تمام كسانى كه در قبرها هستند برانگيخته مى‏شوند» (ا فلا يعلم اذا بعثر ما فى القبور).


(آيه 10)
«و آنچه در درون سينه‏ها (از كفر و ايمان، اخلاص و ريا، كبر و تواضع، نيات خير و سوء) است آشكار مى‏گردد» (و حصل ما فى الصدور).


(آيه 11)
«در آن روز پروردگارشان از آنها (و اعمال و نياتشان) كاملا باخبر است» و بر طبق آن به آنها كيفر مى‏دهد (ان ربهم بهم يؤمئذ لخبير).
آرى! خداوند هميشه و در همه حال از اسرار درون و برون بطور كامل آگاه است ولى اثر اين آگاهى در قيامت و به هنگام پاداش و كيفر ظاهرتر و آشكارتر مى‏گردد. و اين هشدارى است به همه انسانها كه اگر به راستى به آن ايمان داشته باشند سدّ نيرومندى در ميان آنان و گناهان ايجاد مى‏كند.

«پايان سوره عاديات»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread583.html

سوره قارعه [101]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 11 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره بطور كلى از معاد و مقدمات آن سخن مى‏گويد، با تعبيراتى كوبنده و بيانى تكان دهنده، و انذار و هشدارى صريح و روشن، و سر انجام انسانها را به دو گروه تقسيم مى‏كند:
گروهى كه اعمالشان در ميزان عدل الهى سنگين است، و پاداششان زندگانى سراسر رضايتبخش در جوار رحمت حق، و گروهى كه اعمالشان سبك و كم وزن است و سرنوشتشان آتش داغ و سوزان جهنم.

نام اين سوره يعنى «قارعه» از آيه اول آن گرفته شده است.

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از امام باقر عليه السّلام مى‏خوانيم: «كسى كه سوره قارعه را بخواند خداوند متعال او را از فتنه دجّال و ايمان آوردن به او حفظ مى‏كند، و او را در قيامت از چرك جهنّم دور مى‏دارد ان شاء اللّه».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread585.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
حادثه كوبنده! اين سوره كه در وصف قيامت است، نخست مى‏فرمايد: «آن حادثه كوبنده» (القارعة).


(آيه 2)
«و چه حادثه كوبنده ‏اى»! (ما القارعة).


(آيه 3)
«و تو چه مى‏دانى كه حادثه كوبنده چيست»؟ آن حادثه همان روز قيامت است (و ما ادراك ما القارعة).
بسيارى از مفسران گفته‏اند كه «قارعة» يكى از نامهاى قيامت است، ولى درست روشن نساخته‏اند كه آيا اين تعبير اشاره به مقدمات قيامت مى‏باشد كه عالم دنيا در هم كوبيده مى‏شود.
و يا اين كه منظور مرحله دوم، يعنى مرحله زنده شدن مردگان، و طرح نوين در عالم هستى است، و تعبير به «كوبنده» به خاطر آن است كه وحشت و خوف و ترس آن روز دلها را مى‏كوبد.
ولى روى هم رفته احتمال اول مناسبتر به نظر مى‏رسد، هر چند در اين آيات هر دو حادثه پشت سر يكديگر ذكر شده است.


(آيه 4)
سپس در توصيف آن روز عجيب مى‏گويد: «روزى كه مردم مانند پروانه‏هاى پراكنده خواهند بود» (يوم يكون الناس كالفراش المبثوث).
تشبيه به «پروانه» به خاطر آن است كه پروانه‏ها معمولا خود را ديوانه‏وار به آتش مى‏افكنند و مى‏سوزانند، بدكاران نيز خود را در آتش جهنم مى‏افكنند.


(آيه 5)
سپس به سراغ يكى ديگر از اوصاف آن روز رفته، مى‏افزايد:
«و كوهها مانند پشم رنگين حلاجى شده مى‏گردد»! (و تكون الجبال كالعهن المنفوش).
سابقا گفته‏ايم كه طبق آيات مختلف قرآن كوهها در آستانه قيامت نخست به حركت در مى‏آيند بعد در هم كوبيده و متلاشى مى‏گردند و سر انجام به صورت غبارى در آسمان در مى‏آيند كه در آيه مورد بحث آن را تشبيه به پشمهاى رنگين حلاجى شده كرده است، پشمهايى كه تنها رنگى از آنها نمايان باشد، و اين آخرين مرحله متلاشى شدن كوههاست.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread585.html

(آيه 6)
بعد به مرحله حشر و نشر و زنده شدن مردگان و تقسيم آنها به دو گروه پرداخته، مى‏فرمايد: «اما كسى كه (در آن روز) ترازوهاى اعمالش سنگين است» ... (فاما من ثقلت موازينه).

(آيه 7)
«در يك زندگى خشنود كننده خواهد بود» (فهو فى عيشة راضية). و تنها زندگى آخرت است كه سراسر رضايت و خشنودى و آرامش و امنيت و مايه جمعيت خاطر مى‏باشد، چرا كه زندگى دنيا هر قدر مرفّه و پرنعمت باشد باز از عوامل ناخشنودى خالى نيست.
در حديثى از امام صادق عليه السّلام آمده است كه وقتى از معنى «ميزان» سؤال كردند، در پاسخ فرمود: «ترازوى سنجش همان عدل است».
و در حديثى مى‏خوانيم: «امير مؤمنان و امامان از دودمانش ترازوهاى سنجشند».
به اين ترتيب وجود اولياء اللّه يا قوانين عدل الهى مقياسهائى هستند كه انسانها و اعمالشان را بر آنها عرضه مى‏كنند، و به همان اندازه كه با آنها شباهت دارند و مطابقت دارند وزنشان سنگين است.
و روشن است كه سبك و سنگين بودن «موازين» به معنى سنگين و سبك بودن خود اعمال است.


(آيه 8)
«و اما كسى كه ترازوهايش سبك است» ... (و اما من خفت موازينه).


(آيه 9)
«پناهگاهش هاويه [- دوزخ‏] است» (فامه هاوية). كه در آن سقوط مى‏كند.
تعبير به «ام» (مادر) در جمله فوق به خاطر اين است كه مادر پناهگاهى است براى فرزندان كه در مشكلات به او پناه مى‏برند، و نزد او مى‏مانند، و در اينجا اشاره به اين است كه اين گنهكاران سبك عمل محلى براى پناه گرفتن جز دوزخ نمى‏يابند.


(آيه 10)
«و تو چه مى‏دانى هاويه چيست»؟! (و ما ادراك ما هية).


(آيه 11)
«آتشى است سوزان» و فوق تصوّر همه انسانها (نار حامية).

«پايان سوره قارعه»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread585.html

سوره تكاثر [102]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 8 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
محتواى اين سوره نخست سرزنش و ملامت افرادى است كه بر اساس يك سرى مطالب موهوم بر يكديگر تفاخر مى‏كردند، سپس هشدارى نسبت به مسأله معاد و قيامت و آتش دوزخ، و سر انجام هشدارى در زمينه مسأله سؤال و بازپرسى از نعمتها مى‏دهد.

نام اين سوره از آيه اول آن گرفته شده است.

در فضيلت تلاوت اين سوره‏
در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم: «كسى كه آن را بخواند خداوند در برابر نعمتهايى كه در دنيا به او داده او را مورد حساب قرار نمى‏دهد و پاداشى به او مى‏دهد كه گوئى هزار آيه قرآن را تلاوت كرده».

بديهى است اين همه ثواب از آن كسى است كه آن را بخواند و در برنامه زندگى به كار گيرد و روح و جان خود را هماهنگ با آن بسازد.


شأن نزول:
مفسران معتقدند كه اين سوره در باره قبائلى نازل شد كه بر يكديگر تفاخر مى‏كردند، و با كثرت نفرات و جمعيت يا اموال و ثروت خود بر ديگران مباهات مى‏نمودند تا آنجا كه براى بالا بردن آمار نفرات قبيله به گورستان مى‏رفتند و قبرهاى مردگان هر قبيله را مى‏شمردند! ولى مسلم است كه اين شأن نزول هرگز مفهوم آيه را محدود نمى‏كند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread586.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
بلاى تكاثر و تفاخر! در آغاز سوره نخست با لحنى ملامت بار مى‏فرمايد: «افزون طلبى (و تفاخر) شما را به خود مشغول داشته (و از خدا غافل نموده) است» (الهاكم التكاثر).


(آيه 2)
«تا آنجا كه به ديدار قبرها رفتيد» و قبور مردگان خود را برشمرديد و به آن افتخار كرديد (حتى زرتم المقابر).
از امير مؤمنان على عليه السّلام در نهج البلاغه آمده است كه بعد از تلاوت «الهاكم التكاثر حتى زرتم المقابر» فرمود: «شگفتا! چه هدف بسيار دورى! و چه زيارت كنندگان غافلى! و چه افتخار موهوم و دردناكى به ياد استخوان پوسيده كسانى افتاده‏اند كه سالهاست خاك شده‏اند، آن هم چه يادآورى! با اين فاصله دور به ياد كسانى افتاده‏اند كه سودى به حالشان ندارند، آيا به محل نابودى پدران خويش افتخار مى‏كنند؟ و يا با شمردن تعداد مردگان و معدومين خود را بسيار مى‏شمرند؟ آنها خواهان بازگشت اجسادى هستند كه تار و پودشان از هم گسسته، و حركاتشان به سكون مبدل شده. اين اجساد پوسيده اگر مايه عبرت باشند سزاوارتر است تا موجب افتخار گردند»!
سر چشمه تفاخر و فخر فروشى!

يكى از عوامل اصلى تفاخر و تكاثر همان جهل و نادانى نسبت به پاداش كيفر الهى و عدم ايمان به معاد است.
از اين گذشته جهل انسان به ضعفها و آسيب پذيريهايش، به آغاز پيدايش و سر انجامش، از عوامل ديگر اين كبر و غرور و تفاخر است.

عامل ديگر همان احساس ضعف و حقارت ناشى از شكستهاست، كه افراد براى پوشاندن شكستهاى خود پناه به تفاخر و فخر فروشى مى‏برند و لذا در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «هيچ كس تكبر به فخر فروشى نمى‏كند مگر به خاطر ذلّتى كه در نفس خود مى‏يابد».



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread586.html

(آيه 3)
در اين آيه آنها را با اين سخن مورد تهديد شديد قرار داده، مى‏فرمايد: «چنين نيست كه مى‏پنداريد به زودى (نتيجه اين تفاخر موهوم خود را) خواهيد دانست» (كلا سوف تعلمون).

(آيه 4)
باز براى تأكيد مى‏افزايد: «باز چنان نيست كه شما مى‏پنداريد به زودى خواهيد دانست» (ثم كلا سوف تعلمون).
در حديثى از امير مؤمنان على عليه السّلام آمده است كه فرمود: «گروهى از ما پيوسته در باره عذاب قبر در شك بودند تا اين كه سوره (الهاكم التكاثر) نازل شد، تا آنجا كه فرمود: (كلا سوف تعلمون منظور از آن عذاب قبر است، سپس مى‏فرمايد: (ثم كلا سوف تعلمون) منظور عذاب قيامت است».


(آيه 5)
سپس مى‏افزايد: «چنان نيست (كه شما خيال مى‏كنيد) اگر شما علم اليقين (به آخرت) داشتيد» افزون طلبى شما را از خدا غافل نمى‏كرد (كلا لو تعلمون علم اليقين).
«يقين» نقطه مقابل «شكّ» است و طبق روايات به مرحله عالى ايمان «يقين» گفته مى‏شود و براى آن سه مرحله است.

1- علم اليقين و آن اين است كه انسان از دلائل مختلف به چيزى ايمان آورد مانند كسى كه با مشاهده دود، علم به وجود آتش پيدا مى‏كند.

2- عين اليقين و آن در جائى است كه انسان به مرحله مشاهده مى‏رسد و با چشم خود مثلا آتش را مشاهده مى‏كند.

3- حق اليقين و آن همانند كسى است كه وارد آتش شود و سوزش آن را لمس كند، و به صفات آتش متصف گردد، و اين بالاترين مرحله يقين است، كه در حقيقت از دو علم تشكيل يافته: علم به معلوم و علم به اين كه خلاف آن علم محال است.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread586.html

(آيه 6)
باز براى تأكيد و انذار بيشتر مى‏افزايد: «قطعا شما جهنم را خواهيد ديد» (لترون الجحيم).


(آيه 7)
«سپس (با ورود در آن) آن را به عين اليقين خواهيد ديد» (ثم لترونها عين اليقين).


(آيه 8)
«سپس در آن روز (همه شما) از نعمتهائى كه داشته‏ايد بازپرسى خواهيد شد» (ثم لتسئلن يومئذ عن النعيم).
بايد در آن روز روشن سازيد كه اين نعمتهاى خداداد را در چه راهى مصرف كرده‏ايد؟ و از آنها براى اطاعت الهى يا معصيتش كمك گرفته‏ايد، يا نعمتها را ضايع ساخته هرگز حق آن را ادا ننموده‏ايد؟
«نعيم» يك معنى بسيار گسترده دارد كه همه مواهب الهى را اعم از «معنوى» مانند دين و ايمان و اسلام و قرآن و ولايت، و انواع نعمتهاى «مادى» را اعم از فردى و اجتماعى شامل مى‏شود، منتها نعمتهايى كه اهميت بيشترى دارند مانند نعمت «ايمان و ولايت» بيشتر از آنها سؤال مى‏شود كه آيا حق آنها ادا شده يا نه؟

«پايان سوره تكاثر»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread586.html

[golrooz] صفحه ی 363 از قرآن کریم شامل سوره های عصر و همزه و فیل و قریش [golrooz]


اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده


بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَالْعَصْرِ(1)
سوگند به عصر [غلبه حق بر باطل](1)


إِنَّ الْإِنسَٰنَ لَفِي خُسْرٍ(2)
كه واقعا انسان دستخوش زيان است(2)


إِلَّا الَّذِينَ ءَامَنُوا۟ وَعَمِلُوا۟ الصَّٰلِحَٰتِ وَتَوَاصَوْا۟ بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا۟ بِالصَّبْرِ(3)
مگر كساني كه گرويده و كارهاي شايسته كرده و همديگر را به حق سفارش و به شكيبايي توصيه كرده اند(3)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


وَيْلٌ لِّكُلِّ هُمَزَةٍ لُّمَزَةٍ(1)
واي بر هر بدگوي عيبجويي(1)


الَّذِي جَمَعَ مَالًا وَعَدَّدَهُۥ(2)
كه مالي گرد آورد و برشمردش(2)


يَحْسَبُ أَنَّ مَالَهُ أَخْلَدَهُۥ(3)
پندارد كه مالش او را جاويد كرده(3)


كَلَّا لَيُنۢبَذَنَّ فِي الْحُطَمَةِ(4)
ولي نه قطعا در آتش خردكننده فرو افكنده خواهد شد(4)


وَمَآ أَدْرَيٰكَ مَا الْحُطَمَةُ(5)
و تو چه داني كه آن آتش خردكننده چيست(5)


نَارُ اللَّهِ الْمُوقَدَةُ(6)
آتش افروخته خدا[يي] است(6)


الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَي الْأَفِْٔدَةِ(7)
[آتشي] كه به دلها مي رسد(7)


إِنَّهَا عَلَيْهِم مُّؤْصَدَةٌ(8)
و [آتشي كه] در ستونهايي دراز آنان را در ميان فرامي گيرد(8)


فِي عَمَدٍ مُّمَدَّدَةٍۭ(9)
و مانند ستونهايي بلند زبانه مي كشد(9)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَٰبِ الْفِيلِ(1)
مگر نديدي پروردگارت با پيلداران چه كرد(1)


أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ(2)
آيا نيرنگشان را بر باد نداد(2)


وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ(3)
و بر سر آنها دسته دسته پرندگاني ا بابيل فرستاد(3)


تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ(4)
[كه] بر آنان سنگهايي از گل [سخت] مي افكندند(4)


فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍۭ(5)
و [سرانجام خدا] آنان را مانند كاه جويده شده گردانيد(5)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان


لِإِيلَٰفِ قُرَيْشٍ(1)
براي الفت دادن قريش(1)


إِۦلَٰفِهِمْ رِحْلَةَ الشِّتَآءِ وَالصَّيْفِ(2)
الفتشان هنگام كوچ زمستان و تابستان [خدا پيلداران را نابود كرد](2)


فَلْيَعْبُدُوا۟ رَبَّ هَٰذَا الْبَيْتِ(3)
پس بايد خداوند اين خانه را بپرستند(3)


الَّذِيٓ أَطْعَمَهُم مِّن جُوعٍ وَءَامَنَهُم مِّنْ خَوْفٍۭ(4)
همان [خدايي] كه در گرسنگي غذايشان داد و از بيم [دشمن] آسوده خاطرشان كرد(4)


صدق الله العلي العظيم

سوره عصر [103]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 3 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
جامعيت اين سوره به حدى است كه به گفته بعضى از مفسران تمام علوم و مقاصد قرآن در اين سوره خلاصه شده است.

نخست از سوگند پر معنى به «عصر» شروع مى‏شود سپس سخن از زيانكار بودن همه انسانها كه در طبيعت زندگى تدريجى نهفته است به ميان مى‏آورد، بعد فقط يك گروه را از اين اصل كلى جدا مى‏كند، آنها كه داراى برنامه چهار ماده‏اى زير هستند:

ايمان، عمل صالح، سفارش يكديگر به حق، و سفارش يكديگر به صبر و اين چهار اصل در واقع برنامه‏هاى اعتقادى و عملى و فردى و اجتماعى اسلام را در بر مى‏گيرد.

در باره فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم:
«هر كس سوره «و العصر» را در نمازهاى نافله بخواند خداوند او را در قيامت بر مى‏انگيزد در حالى كه صورتش نورانى، چهره‏اش خندان و چشمش (به نعمتهاى الهى) روشن است، تا داخل بهشت شود»!

و معلوم است كه اين همه افتخار و سرور و شادمانى از آن كسى است كه اين اصول چهارگانه را در زندگى خود پياده كند، نه فقط به خواندن قناعت نمايد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread587.html

بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
در ابتداى اين سوره با قسم تازه‏اى رو برو مى‏شويم، مى‏فرمايد:
«به عصر سوگند»! (و العصر).

واژه «عصر» در اصل به معنى «فشردن» است، و سپس به وقت عصر اطلاق شده، به خاطر اين كه برنامه‏ها و كارهاى روزانه در آن پيچيده و فشرده مى‏شود.

سپس اين واژه به معنى مطلق «زمان» و دوران تاريخ بشر و يا بخشى از زمان، مانند عصر ظهور اسلام و قيام پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله، و امثال آن استعمال شده است، و لذا در تفسير اين سوگند، بعضى از مفسران آن را اشاره به سراسر زمان و تاريخ بشريت دانسته‏اند كه مملو از درسهاى عبرت، و حوادث تكان دهنده و بيدارگر است، و روى همين جهت آن چنان عظمتى دارد كه شايسته سوگند الهى است.

ولى بعضى ديگر روى قسمت خاصى از اين زمان مانند عصر قيام پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله يا عصر قيام حضرت مهدى (عج) كه داراى ويژگى و عظمت خاصى در تاريخ بشر بوده و هست انگشت گذارده، و سوگند را ناظر به آن مى‏دانند.

ولى مناسبتر همان عصر به معنى زمان و تاريخ بشر است، چرا كه بارها گفته‏ايم سوگندهاى قرآن همواره متناسب با مطلبی است كه سوگند به خاطر آن ياد شده، و مسلم است كه خسران انسانها در زندگى نتيجه گذشتن زمان عمر آنهاست.

و يا عصر قيام پيغمبر خاتم صلّى اللّه عليه و آله به خاطر اين كه برنامه چهار ماده‏اى ذيل سوره در چنين عصرى نازل گرديده.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread587.html

(آيه 2)
در اين آيه اشاره به چيزى مى‏كند كه اين سوگند مهم براى آن ياد شده است، مى‏فرمايد: «به يقين انسانها همه در زيانند» (ان الانسان لفى خسر).

سرمايه ‏هاى وجودى خود را چه بخواهند يا نخواهند از دست مى‏دهند، ساعات و ايام و ماهها و سالهاى عمر بسرعت مى‏گذرد، نيروهاى معنوى و مادى تحليل مى‏رود، و توان و قدرت كاسته مى‏شود.

يك قلب استعداد معينى براى ضربان دارد، وقتى آن استعداد و توان پايان گرفت قلب خود به خود مى‏ايستد، بى‏آنكه عيب و علت و بيمارى در كار باشد، و اين در صورتى است كه بر اثر بيمارى قبلا از كار نيفتد همچنين ساير دستگاههاى وجودى انسان و سرمايه و استعدادهاى مختلف او.

به هر حال از نظر جهان بينى اسلام دنيا يك بازار تجارت است همان گونه كه در حديثى از امام هادى عليه السّلام مى‏خوانيم: «دنيا بازارى است كه جمعى در آن سود مى‏برند و جمع ديگرى زيان.»

آيه مورد بحث مى‏گويد: همه در اين بازار بزرگ زيان مى‏كنند، مگر يك گروه كه برنامه آنها در آيه بعد بيان شده است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread587.html

(آيه 3)
آرى! تنها يك راه براى جلوگيرى از اين خسران عظيم و زيان قهرى و اجبارى وجود دارد، فقط يك راه كه در آخرين آيه اين سوره به آن اشاره شده است، مى‏فرمايد: «مگر كسانى كه ايمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند، و يكديگر را به حق سفارش كرده، و يكديگر را به شكيبايى و استقامت توصيه نموده‏اند» (الا الذين آمنوا و عملوا الصالحات و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر).

برنامه چهار ماده‏اى خوشبختى!

قرآن براى نجات از آن خسران عظيم برنامه جامعى تنظيم كرده كه در آن بر چهار اصل تكيه شده است:
اصل اول در اين برنامه مسأله «ايمان» است كه زير بناى همه فعاليتهاى انسان را تشكيل مى‏دهد، چرا كه تلاشهاى عملى انسان از مبانى فكرى و اعتقادى او سر چشمه مى‏گيرد، نه همچون حيوانات كه حركاتشان به خاطر انگيزه‏هاى غريزى است.

و به تعبير ديگر اعمال انسان تبلورى است از عقائد و افكار او، و به همين دليل تمام انبياى الهى قبل از هر چيز به اصلاح مبانى عقيدتى امتها مى‏پرداختند، مخصوصا با شرك كه سر چشمه انواع رذائل و بدبختيها و پراكندگيهاست به مبارزه مى‏پرداختند.
در اصل دوم به ميوه درخت بارور و پرثمره ايمان پرداخته از «اعمال صالح» سخن مى‏گويد.

آرى «صالحات» همان «اعمال شايسته» نه فقط عبادات، نه تنها انفاق فى سبيل اللّه، نه فقط جهاد در راه خدا، نه تنها كسب علم و دانش، بلكه هر كار شايسته‏اى كه وسيله تكامل نفوس و پرورش اخلاق و قرب الى اللّه و پيشرفت جامعه انسانى در تمام زمينه‏ها شود.

و از آنجا كه ايمان و اعمال صالح هرگز تداوم نمى‏يابد مگر اين كه حركتى در اجتماع براى دعوت به سوى حق و شناخت و معرفت آن از يكسو، و دعوت به استقامت و صبر در طريق انجام اين دعوت از سوى ديگر صورت پذيرد، به دنبال اين دو اصل، به دو اصل ديگر اشاره مى‏فرمايد كه در حقيقت ضامن اجراى دو اصل اساسى «ايمان» و «عمل صالح» است.

در اصل سوم به مسأله «تواصى به حق» يعنى دعوت همگانى و عمومى به سوى حق اشاره مى‏كند تا همگان حق را از باطل به خوبى بشناسند و هرگز آن را فراموش نكنند و در مسير زندگى از آن منحرف نگردند.

در اصل چهارم مسأله شكيبائى و «صبر» و استقامت و سفارش كردن يكديگر به آن مطرح است، چرا كه بعد از مسأله شناخت و آگاهى، هر كس در مسير عمل در هر گام با موانعى رو برو است اگر استقامت و صبر نداشته باشد هرگز نمى‏تواند احقاق حق كند، و عمل صالحى انجام دهد و يا ايمان خود را حفظ كند.

آرى! احقاق حق و اجراى حق، و اداى حق در جامعه جز با يك حركت و تصميم گيرى عمومى و استقامت و ايستادگى در برابر موانع ممكن نيست.

«صبر» در اينجا نيز معنى وسيع و گسترده‏اى دارد كه هم صبر بر اطاعت را شامل مى‏شود، و هم صبر در برابر انگيزه‏هاى معصيت، و هم صبر در برابر مصائب و حوادث ناگوار، و از دست دادن نيروها و سرمايه‏ها و ثمرات.

و به راستى اگر مسلمانان امروز همين اصول چهارگانه را در زندگى فردى و اجتماعى خود اجرا كنند مشكلات و نابسامانيهاى آنها حل مى‏شود، عقب ماندگيها جبران مى‏گردد، و ضعفها و شكستها به پيروزى مبدل مى‏شود، و شر اشرار جهان از آنها قطع مى‏گردد.

«پايان سوره عصر»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread587.html

سوره همزه [104]

اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 9 آيه است‏.

محتوا و فضيلت سوره:
در اين سوره از كسانى سخن مى‏گويد كه تمام همّ خود را متوجه جمع مال كرده، و تمام ارزشهاى وجودى انسان را در آن خلاصه مى‏كنند، سپس نسبت به كسانى كه دستشان از آن خالى است به ديده حقارت مى‏نگرند و آنها را به باد استهزا مى‏گيرند.

و در پايان سوره از سرنوشت دردناك آنها سخن مى‏گويد كه چگونه به صورت حقارت آميزى در دوزخ پرتاب مى‏شوند، و آتش سوزان جهنم قبل از هر چيز بر قلب آنها مسلط مى‏گردد، و روح و جان آنها را به آتش مى‏كشد.

در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«هر كس اين سوره را تلاوت كند به عدد هر يك از كسانى كه محمد و يارانش را استهزا كردند ده حسنه به او داده مى‏شود».

و در حديثى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم: «هر كس آن را در نماز فريضه‏اى بخواند فقر از او دور مى‏شود، روزى به او رو مى‏آورد، و مرگهاى زشت و بد از او قطع مى‏گردد».


شأن نزول:
جمعى از مفسران چنين گفته‏اند كه آيات اين سوره در باره وليد بن مغيره نازل شده است كه پشت سر پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله غيبت مى‏كرد، و در پيش رو طعن و استهزا مى‏نمود.
بعضى ديگر آن را در باره افرادى ديگرى از سران شرك و دشمنان كينه‏توز و سرشناس اسلام مانند «اخنس بن شريق» و «امية بن خلف» و «عاص بن وائل» دانسته ‏اند.

ولى چنانچه اين شأن نزولها را بپذيريم باز عموميت مفهوم آيات شكسته نمى‏شود، بلكه شامل تمام كسانى است كه داراى اين صفاتند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread594.html

(آيه 1)
واى بر عيبجويان و غيبت كنندگان! اين سوره با تهديدى كوبنده آغاز مى‏شود، مى‏فرمايد: «واى بر هر عيبجوى مسخره كننده‏اى!» (ويل لكل همزة لمزة).

آنها كه با نيش زبان و حركات، دست و چشم و ابرو در پشت سر و پيش رو، ديگران را استهزا كرده، يا عيبجوئى و غيبت مى‏كنند، يا آنها را هدف تيرهاى طعن و تهمت قرار مى‏دهند.

از مجموع كلمات ارباب لغت استفاده مى‏شود كه دو واژه «همزه» و «لمزه» به يك معنى است، و مفهوم وسيعى دارد كه هرگونه عيبجوئى و غيبت و طعن و استهزا به وسيله زبان و علائم و اشارات و سخن چينى و بدگوئى را شامل مى‏شود.
اصولا آبرو و حيثيت اشخاص از نظر اسلام بسيار محترم است، و هر كارى كه موجب تحقير مردم گردد گناه بزرگى است.

در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است: «ذليل‏ترين مردم كسى است كه به مردم توهين كند»! در حديث ديگرى پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «من در شب معراج گروهى از دوزخيان را ديدم كه گوشت از پهلويشان جدا مى‏كردند و به آنها مى‏خوراندند! از جبرئيل پرسيدم اينها كيانند؟
گفت: اينها عيبجويان و استهزاكنندگان از امت تواند»!



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread594.html