آیات قرآن کریم بصورت صفحه به صفحه..(تفسیر و توضیح)

(آيه 54)
در آيات پيشين سه قسمت از ويژگيهاى اين دو باغ بهشتى مطرح شد، اكنون به ويژگى چهارم پرداخته، مى‏فرمايد: «اين در حالى است كه آنها بر فرشهائى تكيه كرده‏اند با آسترهائى از ديبا و ابريشم» (مُتَّكِئِينَ عَلى‏ فُرُشٍ بَطائِنُها مِنْ إِسْتَبْرَقٍ).
اين تعبير نشانه آرامش كامل روح بهشتيان است.

در اينجا گران قيمت‏ترين پارچه‏اى كه در دنيا تصور مى‏شود آستر اين فرشها ذكر شده، اشاره به اين كه قسمت روئين آن چيزى است كه از لطافت و زيبائى و جذابيت در وصف نمى‏گنجد.

و بالاخره در پنجمين نعمت به چگونگى نعمتهاى اين باغ بهشتى اشاره كرده، مى‏گويد: «و ميوه‏هاى رسيده آن دو باغ بهشتى در دسترس است» (وَ جَنَى الْجَنَّتَيْنِ دانٍ).
آرى! زحمتى كه معمولا در چيدن ميوه‏هاى دنيا وجود دارد در آنجا به هيچ وجه نيست.


(آيه 55)
و باز همگان را در اينجا مخاطب ساخته، مى‏گويد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 56)
همسران زيباى بهشتى: در آيات گذشته پنج قسمت از مواهب و ويژگيهاى اين دو باغ بهشتى عنوان شده بود، در اينجا ششمين نعمت را بازگو مى‏كند و آن همسران پاك بهشتى است، مى‏فرمايد: «در آن باغهاى بهشتى زنانى هستند كه جز به همسران خود عشق نمى‏ورزند» (فِيهِنَّ قاصِراتُ الطَّرْفِ).

«و هيچ انس و جن پيش از اينها با آنها تماس نگرفته است» (لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ).
بنابر اين آنها دوشيزه‏اند، و دست نخورده، و پاك از هر نظر.

از «أبو ذر» نقل شده است كه: «همسر بهشتى به شوهرش مى‏گويد: سوگند به عزت پروردگارم كه در بهشت چيزى را بهتر از تو نمى‏يابم، سپاس مخصوص خداوندى است كه مرا همسر تو، و تو را همسر من قرار داد».


(آيه 57)
باز در تعقيب اين نعمت بهشتى تكرار مى‏كند: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 58)
سپس به توصيف بيشترى از اين همسران بهشتى پرداخته، مى‏گويد: «آنها همچون ياقوت و مرجانند»! (كَأَنَّهُنَّ الْياقُوتُ وَ الْمَرْجانُ).

به سرخى و صفا و درخشندگى «ياقوت» و به سفيدى و زيبائى شاخه «مرجان» كه هنگامى كه اين دو رنگ (يعنى سفيد و سرخ شفاف) به هم آميزند زيباترين رنگ را به آنها مى‏دهند.


(آيه 59)
بار ديگر به دنبال اين نعمت بهشتى مى‏فرمايد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread509-2.html

(آيه 60)
و در پايان اين بحث مى‏گويد: «آيا جزاى نيكى جز نيكى است»؟
(هَلْ جَزاءُ الْإِحْسانِ إِلَّا الْإِحْسانُ).

آيا آنها كه در دنيا كار نيك كرده‏اند جز پاداش نيك الهى انتظارى در باره آنها مى‏رود؟
«احسان» چيزى برتر از عدالت است، زيرا عدالت اين است كه انسان آنچه بر عهده اوست بدهد، و آنچه متعلق به اوست بگيرد، ولى احسان اين است كه انسان بيش از آنچه وظيفه اوست انجام دهد، و كمتر از آنچه حق اوست بگيرد.


(آيه 61)
باز در اينجا از بندگان اقرار مى‏گيرد كه: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).

چرا كه اين قانون يعنى جزاى احسان به احسان خود نعمتى است بزرگ از ناحيه خداوند بزرگ، و نشان مى‏دهد كه پاداش او در برابر اعمال بندگان نيز در خور كرم اوست نه در خور اعمال آنها، تازه اگر آنها عملى دارند و اطاعتى مى‏كنند آن هم به توفيق و لطف خداست و بركاتش نيز به خودشان مى‏رسد.


(آيه 62)
دو بهشت ديگر با اوصاف شگفت آورش! در ادامه بحث گذشته كه پيرامون دو بهشت خائفان با ويژگيهاى والا سخن مى‏گفت در اينجا از دو بهشت سخن مى‏گويد كه در مرحله پايينتر و طبعا براى افرادى است كه در سطح پائينترى از ايمان و خوف از پروردگار قرار دارند، و به تعبير ديگر هدف بيان وجود سلسله مراتب به تناسب ايمان و عمل صالح است.
نخست مى‏فرمايد: «و پايين‏تر از آنها دو باغ بهشتى ديگر است» (وَ مِنْ دُونِهِما جَنَّتانِ).

در حديثى از پيغمبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله مى‏خوانيم كه در تفسير اين آيه فرمود:
«دو بهشت كه بناى آنها و هر چه در آنهاست از نقره است، و دو بهشت است كه بناى آنها و هر چه در آنهاست از طلاست».

تعبير به طلا و نقره ممكن است اشاره به تفاوت ارزش مواهب آنها باشد.
لذا در حديث ديگرى از پيامبر صلّى اللّه عليه و آله آمده است: «دو بهشت از طلا است براى مقربان، و دو بهشت از نقره براى اصحاب اليمين».


(آيه 63)
سپس مى‏افزايد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد» (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 64)
بعد به پنج ويژگى اين دو بهشت- كه بعضى با آنچه در باره دو بهشت سابق گفته شد شباهت دارد و بعضى متفاوت است- پرداخته، مى‏گويد: «هر دو خرّم و سرسبزند» (مُدْهامَّتانِ).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread509-3.html

(آيه 65)
باز در اينجا اضافه مى‏كند: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 66)
در اين آيه به توصيف ديگرى پرداخته، مى‏گويد: «در آنها دو چشمه جوشنده است»ِيهِما عَيْنانِ نَضَّاخَتانِ).


(آيه 67)
دگر بار از جن و انس مى‏پرسد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟! (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 68)
اين آيه در باره ميوه‏هاى اين دو بهشت چنين مى‏گويد: «در آنها ميوه‏هاى فراوان و درخت خرما و انار است» (فِيهِما فاكِهَةٌ وَ نَخْلٌ وَ رُمَّانٌ).


(آيه 69)
باز همان سؤال را تكرار كرده، مى‏فرمايد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 70)
باز هم همسران بهشتى! در ادامه شرح نعمتهاى دو بهشتى كه در آيات سابق آمده است در اينجا نيز به قسمتهاى ديگرى از اين مواهب اشاره شده است.

نخست مى‏فرمايد: «و در آن باغهاى بهشتى زنانى نيكو خلق و زيبايند» (فِيهِنَّ خَيْراتٌ حِسانٌ). زنانى كه جمع ميان «حسن سيرت» و «حسن صورت» كرده‏اند.

در رواياتى كه در تفسير اين آيه وارد شده صفات نيك بسيارى براى همسران بهشتى شمرده شده كه مى‏تواند اشاره‏اى به صفات عالى زنان دنيا نيز باشد، و الگوئى براى همه زنان محسوب شود، از جمله خوش زبان بودن، نظافت و پاكى، آزار نرسانيدن، نظرى به بيگانگان نداشتن و مانند آن.


(آيه 71)
و به دنبال ذكر اين نعمت باز مى‏افزايد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 72)
سپس در ادامه توصيف اين زنان بهشتى اضافه مى‏كند: «حوريانى كه در خيمه‏هاى بهشتى مستورند» (حُورٌ مَقْصُوراتٌ فِي الْخِيامِ).

«حور» جمع «حوراء» و «احور» به كسى مى‏گويند كه سياهى چشمش كاملا مشكى و سفيدى آن كاملا شفاف است، و گاه به زنان سفيد چهره نيز اطلاق شده است.


(آيه 73)
و بار ديگر همان سؤال پر معنى را تكرار كرده، مى‏گويد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread509-3.html

[golrooz] صفحه ی 318 از قرآن کریم شامل آیات 74 تا 78 از سوره ی الرحمن و آیات 1 تا 44 از سوره ی واقعه [golrooz]



اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَآنٌّ(74)
هيچ انس و جنّ پيش از ايشان با آنها تماس نگرفته (و دوشيزه‌اند)!(74)



فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ(75)
پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‌كنيد؟!(75)



مُتَّكِِٔينَ عَلَيٰ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَعَبْقَرِيٍّ حِسَانٍ(76)
اين در حالي است كه بهشتيان بر تختهايي تكيه زده‌اند كه با بهترين و زيباترين پارچه‌هاي سبزرنگ پوشانده شده است(76)



فَبِأَيِّ ءَالَآءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ(77)
پس كدامين نعمتهاي پروردگارتان را انكار مي‌كنيد؟!(77)



تَبَٰرَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلَٰلِ وَالْإِكْرَامِ(78)
پربركت و زوال‌ناپذير است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو!(78)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر



إِذَا وَقَعَتِ الْوَاقِعَةُ(1)
هنگامي كه واقعه عظيم (قيامت) واقع شود،(1)



لَيْسَ لِوَقْعَتِهَا كَاذِبَةٌ(2)
هيچ كس نمي‌تواند آن را انكار كند!(2)



خَافِضَةٌ رَّافِعَةٌ(3)
(اين واقعه) گروهي را پايين مي‌آورد و گروهي را بالا مي‌برد!(3)



إِذَا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا(4)
در آن هنگام كه زمين بشدّت به لرزه درمي‌آيد،(4)



وَبُسَّتِ الْجِبَالُ بَسًّا(5)
و كوه‌ها در هم كوبيده مي‌شود،(5)



فَكَانَتْ هَبَآءً مُّنۢبَثًّا(6)
و بصورت غبار پراكنده درمي‌آيد،(6)



وَكُنتُمْ أَزْوَٰجًا ثَلَٰثَةً(7)
و شما سه گروه خواهيد بود!(7)



فَأَصْحَٰبُ الْمَيْمَنَةِ مَآ أَصْحَٰبُ الْمَيْمَنَةِ(8)
(نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند)؛ چه سعادتمندان و خجستگاني!(8)



وَأَصْحَٰبُ الْمَشَْٔمَةِ مَآ أَصْحَٰبُ الْمَشَْٔمَةِ(9)
گروه ديگر شقاوتمندان و شومانند، چه شقاوتمندان و شوماني!(9)



وَالسَّٰبِقُونَ السَّٰبِقُونَ(10)
و (سومين گروه) پيشگامان پيشگامند،(10)



أُو۟لَٰٓئِكَ الْمُقَرَّبُونَ(11)
آنها مقرّبانند!(11)



فِي جَنَّٰتِ النَّعِيمِ(12)
در باغهاي پرنعمت بهشت (جاي دارند)!(12)



ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ(13)
گروه زيادي (از آنها) از امّتهاي نخستينند،(13)



وَقَلِيلٌ مِّنَ الْءَاخِرِينَ(14)
و اندكي از امّت آخرين!(14)



عَلَيٰ سُرُرٍ مَّوْضُونَةٍ(15)
آنها [= مقرّبان‌] بر تختهايي كه صف‌كشيده و به هم پيوسته است قراردارند،(15)



مُّتَّكِِٔينَ عَلَيْهَا مُتَقَٰبِلِينَ(16)
در حالي كه بر آن تكيه زده و رو به روي يكديگرند!(16)



يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدَٰنٌ مُّخَلَّدُونَ(17)
نوجواناني جاودان (در شكوه و طراوت) پيوسته گرداگرد آنان مي‌گردند،(17)



بِأَكْوَابٍ وَأَبَارِيقَ وَكَأْسٍ مِّن مَّعِينٍ(18)
با قدحها و كوزه‌ها و جامهايي از نهرهاي جاري بهشتي (و شراب طهور)!(18)



لَّا يُصَدَّعُونَ عَنْهَا وَلَا يُنزِفُونَ(19)
امّا شرابي كه از آن درد سر نمي‌گيرند و نه مست مي‌شوند!(19)



وَفَٰكِهَةٍ مِّمَّا يَتَخَيَّرُونَ(20)
و ميوه‌هايي از هر نوع كه انتخاب كنند،(20)



وَلَحْمِ طَيْرٍ مِّمَّا يَشْتَهُونَ(21)
و گوشت پرنده از هر نوع كه مايل باشند!(21)



وَحُورٌ عِينٌ(22)
و همسراني از حور العين دارند،(22)



كَأَمْثَٰلِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ(23)
همچون مرواريد در صدف پنهان!(23)



جَزَآءًۢ بِمَا كَانُوا۟ يَعْمَلُونَ(24)
اينها پاداشي است در برابر اعمالي كه انجام مي‌دادند!(24)



لَا يَسْمَعُونَ فِيهَا لَغْوًا وَلَا تَأْثِيمًا(25)
در آن (باغهاي بهشتي) نه لغو و بيهوده‌اي مي‌شنوند نه سخنان گناه آلود؛(25)



إِلَّا قِيلًا سَلَٰمًا سَلَٰمًا(26)
تنها چيزي كه مي‌شنوند «سلام» است «سلام»!(26)



وَأَصْحَٰبُ الْيَمِينِ مَآ أَصْحَٰبُ الْيَمِينِ(27)
و اصحاب يمين و خجستگان، چه اصحاب يمين و خجستگاني!(27)



فِي سِدْرٍ مَّخْضُودٍ(28)
آنها در سايه درختان «سِدر» بي‌خار قرار دارند،(28)



وَطَلْحٍ مَّنضُودٍ(29)
و در سايه درخت «طلح» پربرگ [= درختي خوشرنگ و خوشبو]،(29)



وَظِلٍّ مَّمْدُودٍ(30)
و سايه كشيده و گسترده،(30)



وَمَآءٍ مَّسْكُوبٍ(31)
و در كنار آبشارها،(31)



وَفَٰكِهَةٍ كَثِيرَةٍ(32)
و ميوه‌هاي فراوان،(32)



لَّا مَقْطُوعَةٍ وَلَا مَمْنُوعَةٍ(33)
كه هرگز قطع و ممنوع نمي‌شود،(33)



وَفُرُشٍ مَّرْفُوعَةٍ(34)
و همسراني بلندمرتبه!(34)



إِنَّآ أَنشَأْنَٰهُنَّ إِنشَآءً(35)
ما آنها را آفرينش نويني بخشيديم،(35)



فَجَعَلْنَٰهُنَّ أَبْكَارًا(36)
و همه را دوشيزه قرار داديم،(36)



عُرُبًا أَتْرَابًا(37)
زناني كه تنها به همسرشان عشق مي‌ورزند و خوش زبان و فصيح و هم سن و سالند!(37)



لِّأَصْحَٰبِ الْيَمِينِ(38)
اينها همه براي اصحاب يمين است،(38)



ثُلَّةٌ مِّنَ الْأَوَّلِينَ(39)
كه گروهي از امّتهاي نخستينند،(39)



وَثُلَّةٌ مِّنَ الْءَاخِرِينَ(40)
و گروهي از امّتهاي آخرين!(40)



وَأَصْحَٰبُ الشِّمَالِ مَآ أَصْحَٰبُ الشِّمَالِ(41)
و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالي (كه نامه اعمالشان به نشانه جرمشان به دست چپ آنها داده مي‌شود)!(41)



فِي سَمُومٍ وَحَمِيمٍ(42)
آنها در ميان بادهاي كشنده و آب سوزان قرار دارند،(42)



وَظِلٍّ مِّن يَحْمُومٍ(43)
و در سايه دودهاي متراكم و آتشزا!(43)



لَّا بَارِدٍ وَلَا كَرِيمٍ(44)
سايه‌اي كه نه خنك است و نه آرامبخش!(44)



صدق الله العلي العظيم

(آيه 74)
اين آيه توصيف ديگرى است در باره حوريان بهشتى، مى‏فرمايد:
«هيچ، جن و انس پيش از اين با آنها تماس نگرفته» و دوشيزه‏اند (لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ).

البته چنانكه از آيات ديگر قرآن استفاده مى‏شود زنان و مردانى كه در اين دنيا همسر يكديگرند هرگاه هر دو با ايمان و بهشتى باشند در آنجا به هم ملحق مى‏شوند، و با هم در بهترين شرائط و حالات زندگى مى‏كنند.

و حتى از روايات استفاده مى‏شود كه مقام اين زنان برتر از حوريان بهشت است به خاطر عبادات و اعمال صالحى كه در اين جهان انجام داده‏اند.


(آيه 75)
سپس مى‏افزايد: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟ (فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).


(آيه 76)
در آخرين توصيفى كه در اين آيات از نعمتهاى بهشتى كرده، مى‏گويد: «اين در حالى است كه بهشتيان بر تختهائى تكيه زده‏اند كه با بهترين و زيباترين پارچه‏هاى سبز رنگ پوشانده شده است» (مُتَّكِئِينَ عَلى‏ رَفْرَفٍ خُضْرٍ وَ عَبْقَرِيٍّ حِسانٍ).


(آيه 77)
سپس براى آخرين بار (و سى و يكمين مرتبه) اين سؤال را از انس و جن و از تمام افراد مى‏كند: «پس كدامين نعمتهاى پروردگارتان را انكار مى‏كنيد»؟
(فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ).

نعمتهاى معنوى، يا نعمتهاى مادى، نعمتهاى اين جهان، يا نعمتهاى بهشتى؟ نعمتهائى كه سر تا پاى وجود شما را فرا گرفته و دائما غرق در آنيد، و گاه بر اثر غرور و غفلت همه آنها را به دست فراموشى مى‏سپريد، و از بخشنده اين همه نعمتها و كسى كه در انتظار نعمتهايش در آينده هستيد غافل مى‏شويد؟
كداميك را منكريد؟


(آيه 78)
و در آخرين آيه اين سوره مى‏فرمايد: «پر بركت و زوال ناپذير است نام پروردگار صاحب جلال و بزرگوار تو» (تَبارَكَ اسْمُ رَبِّكَ ذِي الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ).

اين تعبير به خاطر آن است كه در اين سوره انواع نعمتهاى الهى، در زمين و آسمان، در خلقت بشر، و در دنيا و آخرت آمده است، و از آنجا كه اينها همه از وجود پر بركت پروردگار افاضه مى‏شود، مناسبترين تعبير همان است كه در اين آيه آمده است.

جالب اين كه اين سوره با نام خداوند «رحمن» آغاز شد، و با نام پروردگار ذو الجلال و الاكرام پايان مى‏گيرد، و هر دو هماهنگ با مجموعه محتواى سوره است.

«پايان سوره الرّحمن»



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread509-3.html

سوره واقعه [56]

اين سوره «در مكّه» نازل شده و داراى 96 آيه است‏.

محتواى سوره:
در «تاريخ القرآن» از «ابن نديم» نقل شده كه سوره «واقعه» چهل و چهارمين سوره‏اى است كه بر پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نازل شده قبل از آن سوره «طه» و بعد از آن «شعرا» بوده است.

اين سوره- همان گونه كه از لحن آن پيداست، و مفسران نيز تصريح كرده‏اند- در مكّه نازل شده است، هر چند بعضى گفته‏اند آيه 81 و 82 در مدينه نازل گرديده، ولى دليلى براى اين گفته در دست نيست، و نشانه‏اى در آيات مزبور بر اين ادعا وجود ندارد.

سوره واقعه چنانكه از نامش پيداست از قيامت و ويژگيهاى آن سخن مى‏گويد، و اين معنى در تمام آيات 96 گانه سوره مسأله اصلى است، اما از يك نظر مى‏توان محتواى سوره را در هشت بخش خلاصه كرد:
1- آغاز ظهور قيامت و حوادث سخت و وحشتناك مقارن آن.
2- گروه بندى انسانها در آن روز و تقسيم آنها به «اصحاب اليمين»، «اصحاب الشمال» و «مقربين».
3- بحث مشروحى از مقامات «مقربين» و انواع پاداشهاى آنها در بهشت.
4- بحث مشروحى در باره «اصحاب اليمين» و انواع مواهب الهى بر آنها.
5- بحثى در باره «اصحاب الشمال» و مجازاتهاى دردناك آنها در دوزخ.
6- ذكر دلائل مختلفى پيرامون مسأله معاد از طريق بيان قدرت خداوند، و خلقت انسان از نطفه ناچيز، و تجلّى حيات در گياهان، و نزول باران.
7- ترسيمى از حالت احتضار و انتقال از اين جهان به جهان ديگر.
8- نظر اجمالى ديگرى روى پاداش و كيفر مؤمنان و كافران.

فضيلت تلاوت سوره:
در باره تلاوت اين سوره روايات زيادى در منابع اسلامى ذكر شده است، از جمله در حديثى از رسول خدا مى‏خوانيم: «كسى كه سوره واقعه را بخواند نوشته مى‏شود كه اين فرد از غافلان نيست».
چرا كه آيات سوره آن قدر تكان دهنده و بيدار كننده است كه جائى براى غفلت انسان باقى نمى‏گذارد.

در حديث ديگرى از امام صادق عليه السّلام مى‏خوانيم «هر كس سوره واقعه را در هر شب جمعه بخواند خداوند او را دوست دارد و او را نزد همه مردم محبوب مى‏كند، و هرگز در دنيا ناراحتى نمى‏بيند، و فقر و فاقه و آفتى از آفات دنيا دامنگيرش نمى‏شود، و از دوستان امير مؤمنان على عليه السّلام خواهد بود».

روشن است كه تنها نمى‏توان با لقلقه زبان اين همه بركات را در اختيار گرفت، بلكه بايد به دنبال تلاوت، فكر و انديشه، و به دنبال آن حركت و عمل باشد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
واقعه عظيم! مسائل مربوط به قيامت در قرآن مجيد معمولا با ذكر حوادث عظيم و انقلابى و كوبنده در آغاز آن توأم است، و اين در بسيارى از سوره‏هاى قرآن كه بحث از قيامت مى‏كند كاملا به چشم مى‏خورد در سوره واقعه كه بر محور معاد دور مى‏زند نيز همين معنى كاملا در نخستين آياتش مشهود است.

در آغاز مى‏فرمايد: «هنگامى كه واقعه عظيم (قيامت) واقع شود» (إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ).


(آيه 2)
«هيچ كس نمى‏تواند آن را انكار كند» (لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ).

چرا كه حوادث پيش از آن به قدرى عظيم و شديد است كه آثار آن در تمام ذرات جهان آشكار مى‏شود.


(آيه 3)
به هر حال رستاخيز نه تنها با دگرگونى كائنات توأم است بلكه انسانها هم دگرگون مى‏شوند همان گونه كه در آيه مورد بحث مى‏فرمايد: گروهى را پائين مى‏آورد و گروهى را بالا مى‏برد»! (خافِضَةٌ رافِعَةٌ).

مستكبران گردنكش و ظالمان صدرنشين سقوط مى‏كنند، و مستضعفان مؤمن و صالح بر اوج قلّه افتخار قرار مى‏گيرند، گروهى در قعر جهنم سقوط مى‏كنند، و گروه ديگرى در اعلا عليين بهشت جاى مى‏گيرند، و اين است خاصيت يك انقلاب بزرگ و گسترده الهى! و لذا در روايتى از امام على بن الحسين عليه السّلام مى‏خوانيم كه در تفسير اين آيه فرمود: «رستاخيز خافضه است چرا كه به خدا سوگند دشمنان خدا را در آتش ساقط مى‏كند، و واقعه است چرا كه به خدا سوگند اولياء اللّه را به بهشت بالا مى‏برد.»


(آيه 4)
سپس به توصيف بيشترى در اين زمينه پرداخته مى‏گويد: «در آن هنگام كه زمين به شدت به لرزه در مى‏آيد» (إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا).


(آيه 5)
اين زلزله به قدرى عظيم و شديد است كه «كوهها درهم كوبيده مى‏شود» (وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا).


(آيه 6)
«و به صورت غبار پراكنده در مى‏آيد» (فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا).
اكنون بايد انديشيد كه آن زلزله و انفجار تا چه حد سنگين است كه مى‏تواند كوههاى عظيم را كه در صلابت و استحكام ضرب المثل است آن چنان متلاشى كند كه تبديل به غبار پراكنده كند، و فريادى كه از اين انفجار عظيم بر مى‏خيزد از آن هم وحشتناك‏تر است.


(آيه 7)
بعد از بيان وقوع اين واقعه عظيم و رستاخيز بزرگ به چگونگى حال مردم در آن روز پرداخته، و قبل از هر چيز آنها را به سه گروه تقسيم كرده، مى‏گويد: «و شما (در آن روز) سه گروه خواهيد بود» (وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً).


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 8)
در مورد دسته اول مى‏فرمايد: « (نخست) سعادتمندان و خجستگان (هستند) چه سعادتمندان و خجستگانى»! (فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ).

منظور از «أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ» كسانى هستند كه نامه اعمالشان را به دست راستشان مى‏دهند و اين امر در قيامت رمز و نشانه‏اى براى مؤمنان نيكوكار و سعادتمند و اهل نجات است، چنانكه بارها در آيات قرآن به آن اشاره شده.

تعبير به «ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ» (چه گروه سعادتمندى؟) براى بيان اين حقيقت است كه حد و نهايتى براى خوشبختى و سعادت آنها متصور نيست.


(آيه 9)
سپس به ذكر گروه دوم پرداخته، مى‏افزايد: «گروه ديگر شقاوتمندان و شومانند چه شقاوتمندان و شومانى» (وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ).

گروهى بدبخت و تيره روز و بيچاره و بينوا كه نامه‏هاى اعمالشان را به دست چپشان مى‏دهند كه خود نشانه و رمزى است براى تيره بختى و جرم و جنايت آنها.
تعبير به «ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ» نيز در اينجا نهايت بدبختى و شقاوت آنها را منعكس مى‏سازد.


(آيه 10)
سر انجام گروه سوم را چنين توصيف مى‏كند: «و پيشگامان، پيشگامند» (وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ).
«سابقون» كسانى هستند كه نه تنها در ايمان پيشگامند، كه در اعمال خير و صفات و اخلاق انسانى نيز پيشقدمند، آنها «اسوه» و «قدوه» مردمند، و امام و پيشواى خلقند، و به همين دليل مقربان درگاه خداوند بزرگند.

و اگر در روايات اسلامى گاه «سابقون» به چهار نفر «هابيل» و «مؤمن آل فرعون» و «حبيب نجار» كه هر كدام در امت خود پيشگام بودند، و همچنين امير مؤمنان علىّ بن ابي طالب عليه السّلام كه نخستين مسلمان از مردان بود تفسير شده، در حقيقت بيان مصداقهاى روشن آن است، و به معنى محدود ساختن مفهوم آيه نيست.


(آيه 11)
«آنها مقربانند» (أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ).


(آيه 12)
سپس در يك جمله كوتاه مقام والاى مقربان را روشن ساخته، مى‏گويد: مقربان «در باغهاى پر نعمت بهشت» جاى دارند (فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ).
تعبير «جَنَّاتِ النَّعِيمِ» انواع نعمتهاى مادى و معنوى بهشت را شامل مى‏شود.


(آيه 13)
اين آيه به چگونگى تقسيم نفرات آنها در امم گذشته و اين امت اشاره كرده، مى‏گويد: «گروه زيادى (از آنها) از امتهاى نخستينند» (ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ).


(آيه 14)
«و (گروه) اندكى از امت آخرين» (وَ قَلِيلٌ مِنَ الْآخِرِينَ).
طبق دو آيه فوق گروه زيادى از مقربان از امتهاى پيشينند، و تنها كمى از آنها از امت محمّد صلّى اللّه عليه و آله مى‏باشند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 15)
نعمتهاى بهشتى كه در انتظار مقربان است! در اينجا انواع نعمتهاى بهشتى را كه نصيب گروه سوم يعنى مقربان مى‏شود بازگو مى‏كند، نعمتهائى كه هر يك از ديگرى دل انگيزتر و روح پرورتر است، نعمتهائى كه مى‏توان آنها را در هفت بخش خلاصه كرد.

نخست مى‏فرمايد: آنها «بر تختهائى كه صف كشيده و به هم پيوسته است قرار دارند» (عَلى‏ سُرُرٍ مَوْضُونَةٍ).


(آيه 16)
«در حالى كه بر آن تكيه زده و رو به روى يكديگرند» و مجلسى پر از انس و سرور دارند (مُتَّكِئِينَ عَلَيْها مُتَقابِلِينَ).

در قرآن مجيد كرارا از تختهاى بهشتى و مجالس دسته جمعى بهشتيان توصيفهاى جالبى شده كه نشان مى‏دهد يكى از مهمترين لذات آنها همين جلسات انس و انجمنهاى دوستانه است، اما موضوع سخن آنها و نقل محفلشان چيست؟
كسى به درستى نمى‏داند.


(آيه 17)
سپس از دومين موهبت آنها سخن گفته، مى‏فرمايد: «نوجوانانى جاودان (در شكوه و طراوت) پيوسته گرداگرد آنان مى‏گردند» و در خدمت آنها هستند (يَطُوفُ عَلَيْهِمْ وِلْدانٌ مُخَلَّدُونَ).


(آيه 18)
اين نوجوانان زيبا «با قدحها و كوزه‏ها و جامهاى (پر از شراب طهور كه) از نهرهاى جارى بهشتى» برداشته شده در اطراف آنها مى‏گردند و آنان را سيراب مى‏كنند (بِأَكْوابٍ وَ أَبارِيقَ وَ كَأْسٍ مِنْ مَعِينٍ).


(آيه 19)
اما نه شرابى كه عقل و هوش را ببرد و مستى آورد، بلكه هنگامى كه بهشتيان آن را مى‏نوشند «از آن دردسر نمى‏گيرند و نه مست مى‏شوند» (لا يُصَدَّعُونَ عَنْها وَ لا يُنْزِفُونَ).
تنها يك حالت نشئه روحانى توصيف ناپذير به آنها دست مى‏دهد كه تمام وجودشان را در لذتى بى‏نظير فرو مى‏برد!


(آيه 20)
سپس به چهارمين و پنجمين قسمت از نعمتهاى مادى مقربان در بهشت اشاره كرده، مى‏گويد: «و ميوه‏هايى از هر نوع كه انتخاب كنند» به آنها تقديم مى‏كنند (وَ فاكِهَةٍ مِمَّا يَتَخَيَّرُونَ).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 21)
«و گوشت پرنده از هر نوع كه مايل باشند» (وَ لَحْمِ طَيْرٍ مِمَّا يَشْتَهُونَ).
مقدم داشتن ميوه بر گوشت، به خاطر آن است كه از نظر تغذيه بهتر و عاليتر است، به علاوه ميوه قبل از غذا لطف ديگرى دارد.

البته از بعضى ديگر از آيات قرآن استفاده مى‏شود كه شاخه‏هاى درختان بهشتى كاملا در دسترس بهشتيان است، بطورى كه به آسانى مى‏توانند از هرگونه ميوه‏اى شخصا تناول كنند اين معنى، در باره غذاهاى ديگر بهشتى نيز مسلمان صادق است، ولى شك نيست، كه وقتى خدمتكارانى آن چنان غذاهائى اين چنين را براى آنها بياورند لطف و صفاى ديگرى دارد، و يك نوع احترام و اكرام بيشتر نسبت به بهشتيان و رونق و صفاى افزونتر براى مجالس انس آنهاست.


(آيه 22)
سپس به ششمين نعمت كه همسران پاك و زيبا است اشاره كرده، مى‏گويد: «و همسرانى از حور العين دارند» (وَ حُورٌ عِينٌ).


(آيه 23)
«همچون مرواريد در صدف پنهان»! (كَأَمْثالِ اللُّؤْلُؤِ الْمَكْنُونِ).
آنها از چشم ديگران كاملا مستورند، نه دستى به آنها رسيده، و نه چشمى بر آنها افتاده است!


(آيه 24)
بعد از ذكر اين شش موهبت جسمانى مى‏افزايد: «اينها همه پاداشى است در برابر اعمالى كه انجام مى‏دادند» (جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ).
تا تصور نشود اين نعمتهاى بى‏شمار بهشتى بى‏حساب به كسى داده مى‏شود، و يا ادعاى ايمان و عمل صالح براى نيل به آنها كافى است نه، عمل مستمر و خالص لازم است تا اين الطاف نصيب انسان شود.


(آيه 25)
هفتمين و آخرين نعمت آنها كه جنبه معنوى دارد اين است كه: در آن (باغهاى بهشتى) نه لغو و بيهوده‏اى مى‏شنوند، نه سخنان گناه آلود» (لا يَسْمَعُونَ فِيها لَغْواً وَ لا تَأْثِيماً).

نه در آنجا دروغ و تهمت و افترا وجود دارد، و نه استهزا و غيبت، نه كلمات نيش‏دار، نه تعبيرات گوش خراش، نه سخنان لغو و بيهوده و بى‏اساس، هر چه هست در آنجا لطف و صفا و زيبائى و متانت و ادب و پاكى است و چه عالى است محيطى كه سخنان آلوده در آن نباشد.


(آيه 26)
سپس مى‏افزايد: «تنها چيزى كه در آنجا مى‏شنوند سلام است سلام»! (إِلَّا قِيلًا سَلاماً سَلاماً).

سلام و درود خداوند و ملائكه مقربين او، و سلام و درود خودشان به يكديگر، در آن جلسات پرشور و پر صفا كه لبريز از دوستى و محبت است.

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 27)
مواهب و نعمتهاى اصحاب اليمين! بعد از بيان مواهب معنوى و مادى مقربان، نوبت به «اصحاب اليمين» مى‏رسد، همان جمعيت سعادتمندى كه نامه اعمالشان به علامت پيروزى در امتحانات الهى به دست راستشان داده مى‏شود، و در اينجا به شش نعمت از نعم خداوند اشاره مى‏كند كه با مقايسه به نعمتهاى مقربان كه در هفت بخش آمده بود يك مرحله پايينتر است.

نخست براى بيان بلندى مقام آنها مى‏فرمايد: «و اصحاب يمين و خجستگان چه اصحاب يمين و خجستگانى»؟! (وَ أَصْحابُ الْيَمِينِ ما أَصْحابُ الْيَمِينِ).

و اين برترين توصيف است كه از آنها شده، زيرا اين تعبير در مواردى به كار مى‏رود كه اوصاف كسى در بيان نگنجد و به هر حال اين تعبير بيانگر مقام والاى اصحاب اليمين است.


(آيه 28)
اين آيه به نخستين موهبت اين گروه اشاره كرده، مى‏گويد: «آنها در سايه درختان سدر بى‏خار قرار دارند» (فِي سِدْرٍ مَخْضُودٍ).


(آيه 29)
دومين موهبت اين است كه آنها «در سايه درخت طلح پر برگ» به سر مى‏برند! (وَ طَلْحٍ مَنْضُودٍ).
«طلح» درختى است سبز و خوشرنگ و خوشبو، جمعى گفته‏اند همان درخت موز است كه برگهاى بسيار پهن و سبز و زيبا، و ميوه‏اى شيرين و گوارا دارد.

بعضى از مفسران گفته‏اند با توجه به اين كه درخت سدر برگهائى بسيار كوچك و درخت موز برگهائى بسيار پهن و بزرگ و گسترده دارند ذكر اين دو درخت اشاره لطيفى به تمام درختان بهشتى است كه در ميان اين دو قرار دارد.


(آيه 30)
سومين نعمت بهشتى را چنين بيان مى‏كند: «و سايه كشيده و گسترده» (وَ ظِلٍّ مَمْدُودٍ).
بعضى اين سايه گسترده را به حالتى شبيه بين الطلوعين تفسير كرده‏اند كه سايه همه جا را فرا گرفته است و در حديثى در روضه كافى اين معنى از پيغمبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله نقل شده است.

غرض اين است كه حرارت آفتاب هرگز بهشتيان را متألم و ناراحت نمى‏كند، و دائما در سايه‏هاى مطبوع و گسترده و روح‏افزا به سر مى‏برند.


(آيه 31)
در مرحله چهارم به آبهاى بهشتى اشاره كرده، مى‏فرمايد:
بهشتيان «در كنار آبشارها» كه منظره فوق العاده زيبا و دل انگيزى دارد به سر مى‏برند» (وَ ماءٍ مَسْكُوبٍ).


(آيه 32)
و البته آن درختها و آن همه آب جارى دائم انواع ميوه‏ها را نيز همراه دارد، و لذا در پنجمين نعمت مى‏افزايد: «و ميوه‏هاى فراوان» (وَ فاكِهَةٍ كَثِيرَةٍ).


(آيه 33)
«كه هرگز قطع و ممنوع نمى‏شود» (لا مَقْطُوعَةٍ وَ لا مَمْنُوعَةٍ).
آرى! همچون ميوه‏هاى اين جهان نيست كه محدود به فصول معينى باشد.


(آيه 34)
سپس به نعمت ديگرى اشاره كرده، مى‏افزايد: «و همسرانى بلند مرتبه» (وَ فُرُشٍ مَرْفُوعَةٍ).





منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 35)
سپس به اوصاف ديگرى از همسران بهشتى پرداخته، مى‏گويد:
«ما آنها را آفرينش نوينى بخشيديم» (إِنَّا أَنْشَأْناهُنَّ إِنْشاءً).
اين جمله ممكن است اشاره به همسران مؤمنان در اين دنيا باشد كه خداوند آفرينش تازه‏اى در قيامت به آنها مى‏دهد، و همگى در نهايت جوانى و طراوت و جمال و كمال ظاهر و باطن وارد بهشت مى‏شوند كه طبيعت بهشت طبيعت تكامل و خروج از هرگونه نقص و عيب است.


(آيه 36)
سپس مى‏افزايد: «و همگى را دوشيزه قرار داديم» (فَجَعَلْناهُنَّ أَبْكاراً).
و شايد اين وصف هميشه براى آنها باقى باشد، چنانكه بسيارى از مفسران به آن تصريح كرده‏اند و در روايات نيز به آن اشاره شده يعنى با آميزش، وضع آنها دگرگون نمى‏شود.


(آيه 37)
و در اوصاف آنها باز مى‏افزايد: «زنانى كه تنها به همسرشان، عشق مى‏ورزند و خوش زبان و فصيح و هم سن و سالند» (عُرُباً أَتْراباً).


(آيه 38)
سپس مى‏افزايد: «اينها همه براى اصحاب يمين است» (لِأَصْحابِ الْيَمِينِ).
و اين تأكيدى است مجدد بر اختصاص اين مواهب (ششگانه) به آنها.


(آيه 39)
«كه گروهى از امتهاى نخستينند» (ثُلَّةٌ مِنَ الْأَوَّلِينَ).


(آيه 40)
«و گروهى از امتهاى آخرين» (وَ ثُلَّةٌ مِنَ الْآخِرِينَ).

و به اين ترتيب گروه عظيمى از اصحاب اليمين از امتهاى گذشته هستند و گروه عظيمى از امت اسلام، چرا كه در ميان اين امت صالحان و مؤمنان، بسيارند، هر چند پيشگامان آنها در قبول ايمان نسبت به پيشگامان امم سابق با توجه به كثرت آن امتها و پيامبرانشان كمترند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 41)
كيفرهاى دردناك اصحاب شمال! در تعقيب مواهب عظيم گروه مقربان و گروه اصحاب اليمين به سراغ گروه سوم و عذابهاى دردناك و وحشتناك آنان مى‏رود تا در يك مقايسه وضع حال سه گروه روشن گردد.
مى‏فرمايد: «و اصحاب شمال، چه اصحاب شمالى» (وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ).

همانها كه نامه اعمالشان به دست چپشان داده مى‏شود كه رمزى است براى آنان كه گنهكار و آلوده و ستمگرند و اهل دوزخ، و همان گونه كه در توصيف مقربان و اصحاب اليمين گفتيم اين تعبير براى بيان نهايت خوبى يا بدى حال كسى است، فى المثل مى‏گوئيم سعادتى به ما رو كرد، چه سعادتى؟ يا مصيبتى رو كرد؟
چه مصيبتى؟!


(آيه 42)
سپس به سه قسمت از كيفرهاى آنها اشاره كرده، مى‏گويد: آنها «در ميان بادهاى كشنده و آب سوزان قرار دارند» (فِي سَمُومٍ وَ حَمِيمٍ).


(آيه 43)
«و در سايه دودهاى متراكم و آتش زا» (وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ).
باد سوزان كشنده از يكسو، و آب جوشان مرگبار از سوى ديگر، و سايه دود داغ و خفه كننده از سوى سوم، آنها را چنان گرفتار مى‏سازد كه تاب و توان را از آنان مى‏گيرد، و اگر هيچ مصيبت ديگرى جز اين سه مصيبت را نداشته باشند براى كيفر آنها كافى است.


(آيه 44)
سپس براى تأكيد مى‏افزايد: سايه‏اى كه «نه خنك است و نه آرامبخش» (لا بارِدٍ وَ لا كَرِيمٍ).

سايبان گاه انسان را از آفتاب حفظ مى‏كند، و گاه از باد و باران و يا منافع ديگرى در بر دارد، ولى اين سايبان هيچ يك از اين فوائد را ندارد. پيداست سايه‏اى كه از دود سياه و خفه كننده است جز شر و زيان چيزى از آن انتظار نمى‏رود.

گرچه كيفرهاى دوزخيان انواع و اقسام مختلف و وحشتناكى دارد ولى ذكر همين سه قسمت كافى است كه انسان بقيه را از آن حدس بزند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

[golrooz] صفحه ی 319 از قرآن کریم شامل آیات 45 تا 89 از سوره ی واقعه [golrooz]



اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



إِنَّهُمْ كَانُوا۟ قَبْلَ ذَٰلِكَ مُتْرَفِينَ(45)
آنها پيش از اين (در عالم دنيا) مست و مغرور نعمت بودند،(45)



وَكَانُوا۟ يُصِرُّونَ عَلَي الْحِنثِ الْعَظِيمِ(46)
و بر گناهان بزرگ اصرار مي‌ورزيدند،(46)



وَكَانُوا۟ يَقُولُونَ أَئِذَا مِتْنَا وَكُنَّا تُرَابًا وَعِظَٰمًا أَءِنَّا لَمَبْعُوثُونَ(47)
و مي‌گفتند: «هنگامي كه ما مُرديم و خاك و استخوان شديم، آيا برانگيخته خواهيم شد؟!(47)



أَوَءَابَآؤُنَا الْأَوَّلُونَ(48)
يا نياكان نخستين ما (برانگيخته مي‌شوند)؟!»(48)



قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَالْءَاخِرِينَ(49)
بگو: «اوّلين و آخرين،(49)



لَمَجْمُوعُونَ إِلَيٰ مِيقَٰتِ يَوْمٍ مَّعْلُومٍ(50)
همگي در موعد روز معيّني گردآوري مي‌شوند،(50)



ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّآلُّونَ الْمُكَذِّبُونَ(51)
سپس شما اي گمراهان تكذيب‌كننده!(51)



لَءَاكِلُونَ مِن شَجَرٍ مِّن زَقُّومٍ(52)
قطعاً از درخت زقّوم مي‌خوريد،(52)



فَمَالُِٔونَ مِنْهَا الْبُطُونَ(53)
و شكمها را از آن پر مي‌كنيد،(53)



فَشَٰرِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ(54)
و روي آن از آب سوزان مي‌نوشيد،(54)



فَشَٰرِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ(55)
و همچون شتران مبتلا به بيماري عطش، از آن مي‌آشاميد!(55)



هَٰذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ(56)
اين است وسيله پذيرايي از آنها در قيامت!(56)



نَحْنُ خَلَقْنَٰكُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ(57)
»ما شما را آفريديم؛ پس چرا (آفرينش مجدّد را) تصديق نمي‌كنيد؟!(57)



أَفَرَءَيْتُم مَّا تُمْنُونَ(58)
آيا از نطفه‌اي كه در رحم مي‌ريزيد آگاهيد؟!(58)



ءَأَنتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَٰلِقُونَ(59)
آيا شما آن را (در دوران جنيني) آفرينش (پي در پي) مي‌دهيد يا ما آفريدگاريم؟!(59)



نَحْنُ قَدَّرْنَا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ(60)
ما در ميان شما مرگ را مقدّر ساختيم؛ و هرگز كسي بر ما پيشي نمي‌گيرد!(60)



عَلَيٰٓ أَن نُّبَدِّلَ أَمْثَٰلَكُمْ وَنُنشِئَكُمْ فِي مَا لَا تَعْلَمُونَ(61)
تا گروهي را به جاي گروه ديگري بياوريم و شما را در جهاني كه نمي‌دانيد آفرينش تازه‌اي بخشيم!(61)



وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَيٰ فَلَوْلَا تَذَكَّرُونَ(62)
شما عالم نخستين را دانستيد؛ چگونه متذكّر نمي‌شويد (كه جهاني بعد از آن است)؟!(62)



أَفَرَءَيْتُم مَّا تَحْرُثُونَ(63)
آيا هيچ درباره آنچه كشت مي‌كنيد انديشيده‌ايد؟!(63)



ءَأَنتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّٰرِعُونَ(64)
آيا شما آن را مي‌رويانيد يا ما مي‌رويانيم؟!(64)



لَوْ نَشَآءُ لَجَعَلْنَٰهُ حُطَٰمًا فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ(65)
هرگاه بخواهيم آن را مبدّل به كاه در هم كوبيده مي‌كنيم كه تعجّب كنيد!(65)



إِنَّا لَمُغْرَمُونَ(66)
(بگونه‌اي كه بگوييد:) براستي ما زيان كرده‌ايم،(66)



بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ(67)
بلكه ما بكلّي محروميم!(67)



أَفَرَءَيْتُمُ الْمَآءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ(68)
آيا به آبي كه مي‌نوشيد انديشيده‌ايد؟!(68)



ءَأَنتُمْ أَنزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنزِلُونَ(69)
آيا شما آن را از ابر نازل كرده‌ايد يا ما نازل مي‌كنيم؟!(69)



لَوْ نَشَآءُ جَعَلْنَٰهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْكُرُونَ(70)
هرگاه بخواهيم، اين آب گوارا را تلخ و شور قرار مي‌دهيم؛ پس چرا شكر نمي‌كنيد؟!(70)



أَفَرَءَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ(71)
آيا درباره آتشي كه مي‌افروزيد فكر كرده‌ايد؟!(71)



ءَأَنتُمْ أَنشَأْتُمْ شَجَرَتَهَآ أَمْ نَحْنُ الْمُنشُِٔونَ(72)
آيا شما درخت آن را آفريده‌ايد يا ما آفريده‌ايم؟!(72)



نَحْنُ جَعَلْنَٰهَا تَذْكِرَةً وَمَتَٰعًا لِّلْمُقْوِينَ(73)
ما آن را وسيله يادآوري (براي همگان) و وسيله زندگي براي مسافران قرار داده‌ايم!(73)



فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ(74)
حال كه چنين است به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را پاك و منزّه بشمار)!(74)



۞ فَلَآ أُقْسِمُ بِمَوَٰقِعِ النُّجُومِ(75)
سوگند به جايگاه ستارگان (و محل طلوع و غروب آنها)!(75)



وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ(76)
و اين سوگندي است بسيار بزرگ، اگر بدانيد!(76)



إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ(77)
كه آن، قرآن كريمي است،(77)



فِي كِتَٰبٍ مَّكْنُونٍ(78)
كه در كتاب محفوظي جاي دارد،(78)



لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ(79)
و جز پاكان نمي‌توانند به آن دست زنند [= دست يابند](79)



تَنزِيلٌ مِّن رَّبِّ الْعَٰلَمِينَ(80)
آن از سوي پروردگار عالميان نازل شده؛(80)



أَفَبِهَٰذَا الْحَدِيثِ أَنتُم مُّدْهِنُونَ(81)
آيا اين سخن را [= اين قرآن را با اوصافي كه گفته شد] سست و كوچك مي‌شمريد،(81)



وَتَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ(82)
و به جاي شكر روزيهايي كه به شما داده شده آن را تكذيب مي‌كنيد؟!(82)



فَلَوْلَآ إِذَا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ(83)
پس چرا هنگامي كه جان به گلوگاه مي‌رسد (توانايي بازگرداندن آن را نداريد)؟!(83)



وَأَنتُمْ حِينَئِذٍ تَنظُرُونَ(84)
و شما در اين حال نظاره مي‌كنيد (و كاري از دستتان ساخته نيست)؛(84)



وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنكُمْ وَلَٰكِن لَّا تُبْصِرُونَ(85)
و ما از شما به او نزديكتريم ولي نمي‌بينيد!(85)



فَلَوْلَآ إِن كُنتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ(86)
اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمي‌شويد،(86)



تَرْجِعُونَهَآ إِن كُنتُمْ صَٰدِقِينَ(87)
پس آن (روح) را بازگردانيد اگر راست مي‌گوييد!(87)



فَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ(88)
پس اگر او از مقرّبان باشد،(88)



فَرَوْحٌ وَرَيْحَانٌ وَجَنَّتُ نَعِيمٍ(89)
در رَوح و ريحان و بهشت پرنعمت است!(89)



صدق الله العلي العظيم

(آيه 45)
سپس دلائل گرفتارى اصحاب شمال را به اين سرنوشت شوم و وحشتناك در سه جمله خلاصه مى‏كند:

نخست اين كه «آنها پيش از اين (در عالم دنيا) مست و مغرور نعمت بودند» (إِنَّهُمْ كانُوا قَبْلَ ذلِكَ مُتْرَفِينَ).

«مترف» به كسى مى‏گويند كه فزونى نعمت او را غافل و مغرور و مست كرده و به طغيان واداشته است.

درست است كه همه «اصحاب الشمال» در زمره «مترفين» نيستند، ولى هدف قرآن سردمداران آنهاست.

همان گونه كه امروز هم مى‏بينيم فساد جامعه‏هاى بشرى از گروه متنعمين مست و مغرور است كه عامل گمراهى ديگران نيز مى‏باشند، سر نخ تمام جنگها و خونريزيها و انواع جنايات، و مراكز شهوات، و گرايشهاى انحرافى، به دست اين گروه است، و به همين جهت قرآن قبل از هر چيز انگشت روى آنها مى‏گذارد.


(آيه 46)
سپس به دومين گناه آنها اشاره كرده، مى‏افزايد: «و بر گناهان بزرگ اصرار مى‏ورزيدند» (وَ كانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ).

بنابر اين ويژگى اصحاب شمال تنها انجام گناه نيست، بلكه اصرار بر گناهان عظيم است، چرا كه گناه ممكن است، احيانا از اصحاب يمين نيز سر زند، ولى آنها هرگز بر آن اصرار نمى‏ورزند، هنگامى كه متذكر مى‏شوند فورا توبه مى‏كنند.


(آيه 47)
سومين عمل خلاف آنها اين بود كه: مى‏گفتند: هنگامى كه مرديم و خاك و استخوان شديم، آيا برانگيخته خواهيم شد»؟ (وَ كانُوا يَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ).

بنابر اين انكار قيامت كه خود سر چشمه بسيارى از گناهان است يكى ديگر از اوصاف اصحاب الشمال مى‏باشد.

سه گناهى كه در آيات سه گانه فوق به آن اشاره شده در حقيقت مى‏تواند اشاره به نفى اصول سه گانه دين از ناحيه اصحاب شمال باشد: در آخرين آيه تكذيب رستاخيز بود، و در آيه دوم انكار توحيد، و در آيه نخست كه سخن از «مترفين» مى‏گفت اشاره‏اى به تكذيب انبياء است.


(آيه 48)
آنها به اين هم قناعت نمى‏كردند و براى اظهار تعجب بيشتر مى‏گفتند: «يا نياكان نخستين ما» كه هيچ اثرى از آنها باقى نمانده برانگيخته مى‏شوند؟ (أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ). همانها كه شايد هر ذره‏اى از خاكشان به گوشه‏اى افتاده است يا جزء بدن موجود ديگرى شده است؟


(آيه 49)
سپس قرآن به پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله دستور مى‏دهد كه در پاسخ آنها «بگو: (نه فقط شما و پدرانتان بلكه) اولين و آخرين ...» (قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ).


(آيه 50)
«همگى در موعد روز معينى (روز رستاخيز) گردآورى مى‏شوند» (لَمَجْمُوعُونَ إِلى‏ مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ).

از اين آيه به خوبى استفاده مى‏شود كه معاد و رستاخيز همه انسانها در يك روز همراه هم انجام مى‏گيرد، و همين معنى در آيات ديگر قرآن نيز آمده است.

شايد نياز به تذكر نداشته باشد كه منظور از معلوم بودن قيامت، معلوم بودن نزد پروردگار است و گر نه هيچ كس حتى انبياء مرسلين و ملائكه مقربين از وقت آن آگاه نيست.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518.html

(آيه 51)
بخش ديگرى از مجازاتهاى اين مجرمان گمراه! از اين به بعد همچنان ادامه بحثهاى مربوط به كيفرهاى «اصحاب الشمال» است، نخست آنها را مخاطب ساخته، چنين مى‏گويد: «سپس شما اى گمراهان تكذيب كننده»! (ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ).


(آيه 52)
«از درخت زقّوم مى‏خوريد» (لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ).


(آيه 53)
«و شكمها را از آن پر مى‏كنيد» (فَمالِؤُنَ مِنْهَا الْبُطُونَ).
تعبير فوق اشاره به اين است كه آنها نخست گرفتار حالت گرسنگى شديد مى‏شوند به گونه‏اى كه حريصانه از اين غذاى بسيار ناگوار مى‏خورند و شكمها را پر مى‏كنند.


(آيه 54)
هنگامى كه از اين غذاى ناگوار خوردند تشنه مى‏شوند، اما نوشابه آنها چيست؟ قرآن در اين آيه مى‏گويد: «و روى آن (غذاى ناگوار) از آب سوزان مى‏نوشيد»! (فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ).


(آيه 55)
«و همچون شتران مبتلا به بيمارى عطش از آن مى‏آشاميد» (فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ).
شترى كه مبتلا به بيمارى استسقا مى‏شود آن قدر تشنه مى‏گردد و پى در پى آب مى‏نوشد تا هلاك شود، آرى اين است سرنوشت «ضالّون مكذّبون» در قيامت.


(آيه 56)
و در اين آيه بار ديگر اشاره به اين طعام و نوشابه كرده، مى‏گويد:
«اين است وسيله پذيرائى از آنها در قيامت»! (هذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ).
و اين در حالى است كه «اصحاب اليمين» در سايه ‏هاى بسيار لطيف و پرطراوت آرميده‏اند، و از بهترين ميوه‏ها و چشمه‏هاى آب گوارا، و شراب طهور، مى‏نوشند و سرمست از عشق خدا هستند.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 57)
هفت دليل بر مسأله معاد: از آنجا كه در آيات گذشته سخن از تكذيب كنندگان معاد در ميان بود، و اصولا تكيه بحثهاى اين سوره عمدتا روى مسأله اثبات معاد، است در اينجا به بحث و بررسى پيرامون ادله معاد مى‏پردازد، روى هم رفته هفت دليل بر اين مسأله مهم ارائه مى‏دهد كه پايه‏هاى ايمان را در اين زمينه قوى كرده، قلب انسان را به وعده‏هاى الهى كه در آيات گذشته پيرامون مقربان و اصحاب اليمين و اصحاب الشمال آمده بود مطمئن مى‏سازد.

در مرحله اول مى‏گويد: «ما شما را آفريديم پس چرا (آفرينش مجدد را) تصديق نمى‏كنيد»؟ (نَحْنُ خَلَقْناكُمْ فَلَوْ لا تُصَدِّقُونَ).
چرا از رستاخيز و معاد جسمانى بعد از خاك شدن بدن تعجب مى‏كنيد؟ مگر روز نخست شما را از خاك نيافريديم؟


(آيه 58)
در اين آيه به دليل دوم اشاره كرده، مى‏فرمايد: «آيا از نطفه‏اى كه در رحم مى‏ريزيد آگاهيد»؟! (أَ فَرَأَيْتُمْ ما تُمْنُونَ).


(آيه 59)
«آيا شما آن را (در دوران جنينى) آفرينش (پى در پى) مى‏دهيد؟ يا ما آفريدگاريم؟! (أَ أَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخالِقُونَ).

چه كسى اين نطفه بى‏ارزش و ناچيز را هر روز به شكل تازه‏اى در مى‏آورد و خلقتى بعد از خلقتى، و آفرينشى بعد از آفرينشى مى‏دهد؟ راستى اين تطورات شگفت‏انگيز كه اعجاب همه اولوا الالباب و متفكران را برانگيخته از ناحيه شماست يا خدا؟ آيا كسى كه قدرت بر اين آفرينشهاى مكرر دارد از زنده كردن مردگان در قيامت عاجز است؟!


(آيه 60)
سپس به بيان دليل سوم پرداخته، مى‏گويد: «ما در ميان شما مرگ را مقدر ساختيم، و هرگز كسى بر ما پيشى نمى‏گيرد» (نَحْنُ قَدَّرْنا بَيْنَكُمُ الْمَوْتَ وَ ما نَحْنُ بِمَسْبُوقِينَ).
آرى! ما هرگز مغلوب نخواهيم شد و اگر مرگ را مقدر كرده ‏ايم نه به خاطر اين است كه نمى‏توانيم عمر جاويدان بدهيم.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 61)
بلكه هدف اين بوده است «تا گروهى را به جاى گروه ديگرى بياوريم، و شما را در جهانى كه نمى‏دانيد آفرينش تازه‏اى بخشيم» (عَلى‏ أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثالَكُمْ وَ نُنْشِئَكُمْ فِي ما لا تَعْلَمُونَ).

استدلال در دو آيه فوق چنين است: خداوند حكيم كه انسانها را آفريده و مرتبا گروهى مى‏ميرند و گروه ديگرى جانشين آنها مى‏شوند هدفى داشته، اگر اين هدف تنها زندگى دنيا بوده سزاوار است كه عمر انسان جاودان باشد، نه آنقدر كوتاه و آميخته با هزاران ناملائمات كه به آمد و رفتنش نمى‏ارزد.

بنابر اين قانون مرگ به خوبى گواهى مى‏دهد كه اينجا يك گذرگاه است نه يك منزلگاه يك پل است، نه يك مقصد، چرا كه اگر مقصد و منزل بود بايد دوام مى‏داشت.


(آيه 62)
در اين آيه سخن از چهارمين دليل معاد است، مى‏فرمايد: «شما عالم نخستين را دانستيد چگونه متذكر نمى‏شويد» كه جهانى بعد از آن است (وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولى‏ فَلَوْ لا تَذَكَّرُونَ).

اين دليل را به دو گونه مى‏توان بيان كرد: نخست اين كه فى المثل اگر ما از بيابانى بگذريم و در آن قصر بسيار مجلل و با شكوهى با محكمترين و عاليترين مصالح، و تشكيلات وسيع و گسترده، ببينيم، و بعد به ما بگويند اين همه تشكيلات و ساختمان عظيم براى اين است كه فقط قافله كوچكى چند ساعتى در آن بياسايد و برود، پيش خود مى‏گوئيم اين كار حكيمانه نيست، زيرا براى چنين هدفى مناسب اين بود چند خيمه كوچك برپا شود.

دنياى با اين عظمت و اين همه كرات و خورشيد و ماه و انواع موجودات زمينى نمى‏تواند براى هدف كوچكى مثل زندگى چند روزه بشر در دنيا آفريده شده باشد، و گر نه آفرينش جهان پوچ و بى‏حاصل است، اين تشكيلات عظيم براى موجود شريفى مثل انسان آفريده شده تا خداى بزرگ را از آن بشناسد معرفتى كه در زندگى ديگر سرمايه بزرگ اوست.

ديگر اين كه صحنه‏هاى معاد را در اين جهان در هر گوشه و كنار با چشم خود مى‏بينيد، همه سال در عالم گياهان صحنه رستاخيز تكرار مى‏شود، زمينهاى مرده را با نزول قطرات حياتبخش باران زنده مى‏كند، چنانكه در آيه 39 سوره فصلت مى‏فرمايد:
«كسى كه اين زمينهاى مرده را زنده مى‏كند هم اوست كه مردگان را زنده مى‏كند»!



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 63)
زارع خداوند است يا شما؟! تا كنون چهار دليل از دلائل هفتگانه‏اى را كه در اين سوره براى معاد ذكر شده خوانده‏ايم. در اين آيه و آيات آينده به سه دليل ديگر كه هر كدام نمونه‏اى از قدرت بى‏پايان خدا در زندگى انسان است اشاره مى‏كند كه يكى مربوط به آفرينش دانه‏هاى غذائى و ديگرى «آب» و سومى «آتش» است، زيرا سه ركن اساسى زندگى انسان را اينها تشكيل مى‏دهد، دانه‏هاى گياهى مهمترين ماده غذائى انسان محسوب مى‏شود، و آب مهمترين مشروب، و آتش مهمترين وسيله براى اصلاح مواد غذائى و ساير امور زندگى است.

نخست مى‏فرمايد: «آيا هيچ در باره آنچه كشت مى‏كنيد انديشيده‏ايد»؟! (أَ فَرَأَيْتُمْ ما تَحْرُثُونَ).


(آيه 64)
«آيا شما آن را مى‏رويانيد يا ما مى‏رويانيم»؟ (أَ أَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ).

آرى اين خداوند است كه در درون دانه، يك سلول زنده بسيار كوچك آفريده كه وقتى در محيط مساعد قرار گرفت در آغاز از مواد غذائى آماده در خود دانه استفاده مى‏كند، جوانه مى‏زند، و ريشه مى‏دواند، سپس با سرعت عجيبى از مواد غذائى زمين كمك مى‏گيرد و گاه از يك تخم صدها يا هزاران تخم بر مى‏خيزد.


(آيه 65)
در اين آيه براى تأكيد روى اين مسأله كه انسان هيچ نقشى در مسأله نمو و رشد گياهان جز افشاندن دانه ندارد، مى‏افزايد: «هر گاه بخواهيم آن (زراعت) را مبدل به كاه درهم كوبيده مى‏كنيم (به گونه‏اى) كه تعجب كنيد»! (لَوْ نَشاءُ لَجَعَلْناهُ حُطاماً فَظَلْتُمْ تَفَكَّهُونَ).

آرى! مى‏توانيم تندباد سمومى بفرستيم كه آن را قبل از بستن دانه‏ها خشك كرده در هم بشكند، يا آفتى بر آن مسلط كنيم كه محصول را از بين ببرد، و نيز مى‏توانيم سيل ملخها را بر آن بفرستيم.
آيا اگر زارع حقيقى شما بوديد اين امور امكان داشت؟ پس بدانيد همه اين بركات از جاى ديگر است.


(آيه 66)
آرى! تعجب مى‏كنيد و به حيرت فرو مى‏رويد و مى‏گوئيد: «به راستى ما زيان كرده‏ايم» و سرمايه ز كف داديم، و چيزى به دست نياورديم (إِنَّا لَمُغْرَمُونَ).


(آيه 67)
«بلكه ما بكلى محروميم» و بيچاره (بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ).


(آيه 68)
اين آب و آتش از كيست؟ در اينجا اشاره به ششمين و هفتمين دليل معاد، در اين بخش از آيات سوره واقعه مى‏كند كه بيانگر قدرت خداوند بر همه چيز و بر احياى مردگان است.
نخست مى‏فرمايد: «آيا به آبى كه مى‏نوشيد انديشيده ‏ايد»؟ (أَ فَرَأَيْتُمُ الْماءَ الَّذِي تَشْرَبُونَ).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 69)
«آيا شما آن را از ابر نازل مى‏كنيد؟ يا ما نازل مى‏كنيم»؟ (أَ أَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ).

اين آيات وجدان انسانها را در برابر يك سلسله سؤالها قرار مى‏دهد و از آنها اقرار مى‏گيرد، و در واقع مى‏گويد: آيا در باره اين آبى كه مايه حيات شماست و پيوسته آن را مى‏نوشيد هرگز فكر كرده‏ايد؟
اگر مى‏بينيم در آيات فوق فقط روى آب نوشيدنى تكيه شده و از تأثير آن در مورد حيات حيوانات و گياهان سخنى به ميان نيامده به خاطر اهميت فوق العاده آب براى حيات خود انسان است، به علاوه در آيات قبل اشاره‏اى به مسأله زراعت شده بود و نيازى به تكرار نبود.


(آيه 70)
سر انجام در اين آيه براى تكميل همين بحث مى‏افزايد: «هرگاه بخواهيم اين آب گوارا را تلخ و شور قرار مى‏دهيم» (لَوْ نَشاءُ جَعَلْناهُ أُجاجاً).
«پس چرا شكر نمى‏كنيد»؟ (فَلَوْ لا تَشْكُرُونَ).

آرى! اگر خدا مى‏خواست به املاح محلول در آب نيز اجازه مى‏داد كه همراه ذرات آب تبخير شوند، و دوش به دوش آنها به آسمان صعود كنند، و ابرهائى شور و تلخ تشكيل داده، قطره‏هاى بارانى درست همانند آب دريا شور و تلخ فرو ريزند! اما او به قدرت كامله‏اش اين اجازه را به املاح نداد، نه تنها املاح در آب، بلكه ميكربهاى موذى و مضر و مزاحم نيز اجازه ندارند همراه بخارات آب به آسمان صعود كنند، و دانه‏هاى باران را آلوده سازند به همين دليل قطرات باران- هر گاه هوا آلوده نباشد- خالصترين، پاكترين، و گواراترين آبهاست.


(آيه 71)
سر انجام به هفتمين و آخرين دليل معاد در اين سلسله آيات مى‏رسيم و آن آفرينش آتش است، آتشى كه از مهمترين ابزار زندگى بشر، و مؤثرترين وسيله در تمام صنايع است، مى‏فرمايد: «آيا در باره آتشى كه مى‏افروزيد فكر كرده‏ايد»؟ (أَ فَرَأَيْتُمُ النَّارَ الَّتِي تُورُونَ).


(آيه 72)
«آيا شما درخت آن را آفريده‏ايد يا ما آفريده‏ايم»؟ (أَ أَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَها أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِؤُنَ).


(آيه 73)
در اين آيه براى تأكيد بحثهاى فوق مى‏افزايد: «ما آن را وسيله يادآورى (براى همگان) و وسيله زندگى براى مسافران قرار داده‏ايم» (نَحْنُ جَعَلْناها تَذْكِرَةً وَ مَتاعاً لِلْمُقْوِينَ).

بازگشت آتش از درون درختان سبز از يك سو يادآور بازگشت روح به بدنهاى بى‏جان در رستاخيز است، و از سوى ديگر اين آتش تذكرى است نسبت به آتش دوزخ، چرا كه طبق حديثى پيغمبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «اين آتشى كه بر مى‏افروزيد يك جزء از هفتاد جزء آتش دوزخ است»! تعبير «مَتاعاً لِلْمُقْوِينَ» اشاره كوتاه و پرمعنى به فوائد دنيوى اين آتش است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 74)
در اين آيه به عنوان نتيجه‏گيرى مى‏فرمايد: «حال كه چنين است به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن» و او را پاك و منزه بشمار (فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ).

آرى! خداوندى كه اين همه نعمت را آفريده، و هر كدام يادآور توحيد و معاد و قدرت و عظمت اوست شايسته تسبيح و تنزيه از هر گونه عيب و نقص است.

او هم «ربّ» است و پروردگار، و هم «عظيم» است و قادر و مقتدر گر چه مخاطب در اين جمله پيامبر صلّى اللّه عليه و آله است ولى ناگفته پيداست كه منظور همه انسانها مى‏باشد.


(آيه 75)
تنها پاكان به حريم قرآن راه مى‏يابند! در تعقيب بحثهاى فراوانى كه در آيات قبل با ذكر هفت دليل در باره معاد آمد در اينجا سخن از اهميت قرآن مجيد است، چرا كه مسأله نبوت و نزول قرآن بعد از مسأله مبدأ و معاد مهمترين اركان اعتقادى را تشكيل مى‏دهد.

نخست با يك سوگند عظيم سخن را شروع كرده، مى‏فرمايد: «سوگند به جايگاه ستارگان» و محل طلوع و غروب آنها (فَلا أُقْسِمُ بِمَواقِعِ النُّجُومِ).

هنگامى كه به اين نكته توجه كنيم كه طبق گواهى دانشمندان تنها در كهكشان ما حدود يك هزار ميليون ستاره وجود دارد! و در جهان، كهكشانهاى زيادى موجود است كه هر كدام مسير خاصى دارند، به اهميت اين سوگند قرآن آشناتر مى‏شويم.


(آيه 76)
و به همين دليل در اين آيه مى‏افزايد: «و اين سوگندى است بسيار بزرگ اگر بدانيد» (وَ إِنَّهُ لَقَسَمٌ لَوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ).

و اين خود يك اعجاز علمى قرآن محسوب مى‏شود كه در عصرى كه شايد هنوز عده‏اى مى‏پنداشتند ستارگان ميخهاى نقره‏اى هستند كه بر سقف آسمان كوبيده شده‏اند! يك چنين بيانى، آن هم در محيطى كه به حق محيط جهل و نادانى محسوب مى‏شد از يك انسان عادى محال است صادر شود.


(آيه 77)
اكنون ببينيم اين قسم عظيم براى چه منظورى ذكر شده؟ آيه مورد بحث پرده از روى آن برداشته، مى‏گويد: «آن (چه محمد صلّى اللّه عليه و آله آورده) قرآن كريمى است» (إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ).

و به اين ترتيب به مشركان لجوج كه پيوسته اصرار داشتند اين آيات نوعى از كهانت است، و يا- العياذ باللّه- سخنانى است جنون آميز، يا همچون اشعار شاعران، يا از سوى شياطين است، پاسخ مى‏گويد: كه اين وحى آسمانى است و سخنى است كه آثار و عظمت و اصالت از آن ظاهر و نمايان است، و محتواى آن حاكى از مبدأ نزول آن مى‏باشد.

آرى! هم گوينده قرآن، كريم است، و هم خود قرآن، و هم آورنده آن، و هم اهداف قرآن كريم است.

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 78)
سپس به توصيف دوم اين كتاب آسمانى پرداخته، مى‏افزايد: اين آيات «در كتاب محفوظى جاى دارد» (فِي كِتابٍ مَكْنُونٍ).

در همان «لوح محفوظ» در «علم خدا» كه از هر گونه خطا و تغيير و تبديل محفوظ است.


(آيه 79)
و در سومين توصيف مى‏فرمايد: «اين كتاب را «جز پاكان نمى‏توانند به آن دست زنند» [- دست يابند] (لا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ).

بسيارى از مفسران به پيروى از رواياتى كه از امامان معصوم عليهم السّلام وارد شده اين آيه را به عدم جواز مس كتابت قرآن بدون غسل و وضو تفسير كرده‏اند.

از سوى ديگر حقايق و مفاهيم عالى قرآن را جز پاكان درك نمى‏كنند و حد اقل پاكى كه روح «حقيقت جوئى» است براى درك حد اقل مفاهيم آن لازم است، و هر قدر پاكى و قداست بيشتر شود درك انسان از مفاهيم قرآن و محتواى آن افزون خواهد شد.


(آيه 80)
در چهارمين و آخرين توصيف از قرآن مجيد مى‏فرمايد: اين قرآن «از سوى پروردگار عالميان نازل شده» (تَنْزِيلٌ مِنْ رَبِّ الْعالَمِينَ).

خدائى كه مالك و مربى تمام جهانيان است اين قرآن را براى تربيت انسانها بر قلب پاك پيامبرش نازل كرده است، و همان گونه كه در جهان تكوين مالك و مربى اوست، در جهان تشريع نيز هر چه هست از ناحيه او مى‏باشد.


(آيه 81)
سپس مى‏افزايد: «آيا اين سخن را [- قرآن را با اوصافى كه گفته شد] سست و كوچك مى‏شمريد»؟! (أَ فَبِهذَا الْحَدِيثِ أَنْتُمْ مُدْهِنُونَ).

در حالى كه نشانه‏هاى صدق و حقانيت از آن به خوبى آشكار است و بايد كلام خدا را با نهايت جديت پذيرفت و به عنوان يك واقعيت بزرگ با آن رو برو شد.


(آيه 82)
در اين آيه مى‏فرمايد: «و به جاى شكر روزيهائى كه به شما داده شده آن را تكذيب مى‏كنيد»؟ (وَ تَجْعَلُونَ رِزْقَكُمْ أَنَّكُمْ تُكَذِّبُونَ).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

(آيه 83)
هنگامى كه جان به گلوگاه مى‏رسد! از لحظات حساسى كه آدمى را سخت در فكر فرو مى‏برد، لحظه احتضار و پايان عمر انسانهاست، در آن لحظه كه كار از كار گذشته، و اطرافيان مأيوس و نوميد به شخص محتضر نگاه مى‏كنند، و مى‏بينند همچون شمعى كه عمرش پايان گرفته آهسته آهسته خاموش مى‏شود، با زندگى وداع مى‏گويد، و هيچ كارى از دست هيچ كس ساخته نيست.

قرآن مجيد در تكميل بحثهاى معاد و پاسخگوئى به منكران و مكذبان، ترسيم گويائى از اين لحظه كرده، مى‏گويد: «پس چرا هنگامى كه جان به گلوگاه مى‏رسد» توانائى بازگرداندن آن را نداريد؟! (فَلَوْ لا إِذا بَلَغَتِ الْحُلْقُومَ).


(آيه 84)
«و شما در اين حال نظاره مى‏كنيد» و كارى از دستتان ساخته نيست (وَ أَنْتُمْ حِينَئِذٍ تَنْظُرُونَ).

مخاطب در اينجا اطرافيان محتضرند، از يكسو نظاره حال او را مى‏كنند، و از سوى ديگر ضعف و ناتوانى خود را مشاهده مى‏نمايند و از سوى سوم توانائى خدا را بر همه چيز و بودن مرگ و حيات در دست او، و نيز مى‏دانند خودشان هم چنين سرنوشتى را در پيش دارند.


(آيه 85)
سپس مى‏افزايد: «و ما از شما به او نزديكتريم (و فرشتگان ما كه آماده قبض روح او هستند نيز نزديكتر از شما مى‏باشند) ولى شما نمى‏بينيد» (وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَيْهِ مِنْكُمْ وَ لكِنْ لا تُبْصِرُونَ).

ما به خوبى مى‏دانيم در باطن جان محتضر چه مى‏گذرد؟ و در عمق وجودش چه غوغائى برپاست؟ و مائيم كه فرمان قبض روح او را در سر آمد معينى صادر كرده‏ايم، ولى شما تنها ظواهر حال او را مى‏بينيد، و از چگونگى انتقال او از اين سرا به سراى ديگر بى‏خبريد.

به هر حال نه تنها در اين موقع بلكه در همه حال خداوند از همه كس به ما نزديكتر است حتى او نزديكتر از ما به ماست.


(آيه 86)
سپس براى تأكيد بيشتر، و روشن ساختن همين حقيقت، مى‏افزايد:
«اگر هرگز در برابر اعمالتان جزا داده نمى‏شويد ...» (فَلَوْ لا إِنْ كُنْتُمْ غَيْرَ مَدِينِينَ).


(آيه 87)
«پس آن (روح) را باز گردانيد اگر راست مى‏گوئيد» (تَرْجِعُونَها إِنْ كُنْتُمْ صادِقِينَ).
اين ضعف و ناتوانى شما دليلى است بر اين كه مالك مرگ و حيات ديگرى است، و پاداش و جزا در دست اوست، و اوست كه مى‏ميراند و زنده مى‏كند.


(آيه 88)
سر انجام نيكوكاران و بدكاران! قرآن در اينجا يك نوع جمع‏بندى از آيات آغاز سوره و آيات اخير مى‏كند، و تفاوت حال انسانها را به هنگامى كه در آستانه مرگ قرار مى‏گيرند مجسم مى‏سازد كه چگونه بعضى در نهايت آرامش و راحتى و شادى چشم از جهان مى‏پوشند، و جمعى ديگر با مشاهده دورنماى آتش سوزان جهنم با چه اضطراب و وحشتى جان مى‏دهند؟
نخست مى‏فرمايد: كسى كه در حالت احتضار و واپسين لحظات زندگى قرار مى‏گيرد «پس اگر او از مقربان باشد ...» (فَأَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُقَرَّبِينَ).


(آيه 89)
«در روح و ريحان و بهشت پرنعمت است» (فَرَوْحٌ وَ رَيْحانٌ وَ جَنَّةُ نَعِيمٍ).
«روح» و «ريحان» الهى شامل تمام وسائل راحتى و آرامش انسان و هرگونه نعمت و بركت الهى مى‏گردد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

[golrooz] صفحه ی 320 از قرآن کریم شامل آیات 90 تا 96 از سوره ی واقعه و آیات 1 تا 10 از سوره ی حدید [golrooz]



اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنْ أَصْحَٰبِ الْيَمِينِ(90)
امّا اگر از اصحاب يمين باشد،(90)



فَسَلَٰمٌ لَّكَ مِنْ أَصْحَٰبِ الْيَمِينِ(91)
(به او گفته مي‌شود:) سلام بر تو از سوي دوستانت كه از اصحاب يمينند!(91)



وَأَمَّآ إِن كَانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّآلِّينَ(92)
امّا اگر او از تكذيب‌كنندگان گمراه باشد،(92)



فَنُزُلٌ مِّنْ حَمِيمٍ(93)
با آب جوشان دوزخ از او پذيرايي مي‌شويد!(93)



وَتَصْلِيَةُ جَحِيمٍ(94)
و سرنوشت او ورود در آتش جهنّم است،(94)



إِنَّ هَٰذَا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ(95)
اين مطلب حقّ و يقين است!(95)



فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ(96)
پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن (و او را منزّه بشمار)!(96)



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده بخشایشگر



سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَٰوَٰتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ(1)
آنچه در آسمانها و زمين است براي خدا تسبيح مي‌گويند؛ و او عزيز و حكيم است(1)



لَهُ مُلْكُ السَّمَٰوَٰتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِ وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَيٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(2)
مالكيّت (و حاكميّت) آسمانها و زمين از آن اوست؛ زنده مي‌كند و مي‌ميراند؛ و او بر هر چيز توانا است!(2)



هُوَ الْأَوَّلُ وَالْءَاخِرُ وَالظَّٰهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ(3)
اوّل و آخر و پيدا و پنهان اوست؛ و او به هر چيز داناست(3)



هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَٰوَٰتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَيٰ عَلَي الْعَرْشِ يَعْلَمُ مَا يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا يَنزِلُ مِنَ السَّمَآءِ وَمَا يَعْرُجُ فِيهَا وَهُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ مَا كُنتُمْ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ(4)
او كسي است كه آسمانها و زمين را در شش روز [= شش دوران‌] آفريد؛ سپس بر تخت قدرت قرار گرفت (و به تدبير جهان پرداخت)؛ آنچه را در زمين فرو مي‌رود مي‌داند، و آنچه را از آن خارج مي‌شود و آنچه از آسمان نازل مي‌گردد و آنچه به آسمان بالا مي‌رود؛ و هر جا باشيد او با شما است، و خداوند نسبت به آنچه انجام مي‌دهيد بيناست!(4)



لَّهُ مُلْكُ السَّمَٰوَٰتِ وَالْأَرْضِ وَإِلَي اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ(5)
مالكيّت آسمانها و زمين از آن اوست؛ و همه كارها به سوي او بازمي‌گردد(5)



يُولِجُ الَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي الَّيْلِ وَهُوَ عَلِيمٌۢ بِذَاتِ الصُّدُورِ(6)
شب را در روز مي‌كند و روز را در شب؛ و او به آنچه در دل سينه‌ها وجود دارد داناست(6)



ءَامِنُوا۟ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَأَنفِقُوا۟ مِمَّا جَعَلَكُم مُّسْتَخْلَفِينَ فِيهِ فَالَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنكُمْ وَأَنفَقُوا۟ لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ(7)
به خدا و رسولش ايمان بياوريد و از آنچه شما را جانشين و نماينده (خود) در آن قرار داده انفاق كنيد؛ (زيرا) كساني كه از شما ايمان بياورند و انفاق كنند، اجر بزرگي دارند!(7)



وَمَا لَكُمْ لَا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا۟ بِرَبِّكُمْ وَقَدْ أَخَذَ مِيثَٰقَكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ(8)
چرا به خدا ايمان نياوريد در حالي كه رسول (او) شما را مي‌خواند كه به پروردگارتان ايمان بياوريد، و از شما پيمان گرفته است (پيماني از طريق فطرت و خِرد)، اگر آماده ايمان‌آوردنيد(8)



هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلَيٰ عَبْدِهِۦٓ ءَايَٰتٍۭ بَيِّنَٰتٍ لِّيُخْرِجَكُم مِّنَ الظُّلُمَٰتِ إِلَي النُّورِ وَإِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَءُوفٌ رَّحِيمٌ(9)
او كسي است كه آيات روشني بر بنده‌اش [= محمد] نازل مي‌كند تا شما را از تاريكيها به سوي نور برد؛ و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است(9)



وَمَا لَكُمْ أَلَّا تُنفِقُوا۟ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِيرَٰثُ السَّمَٰوَٰتِ وَالْأَرْضِ لَا يَسْتَوِي مِنكُم مَّنْ أَنفَقَ مِن قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَٰتَلَ أُو۟لَٰٓئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِّنَ الَّذِينَ أَنفَقُوا۟ مِنۢ بَعْدُ وَقَٰتَلُوا۟ وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَيٰ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ(10)
چرا در راه خدا انفاق نكنيد در حالي كه ميراث آسمانها و زمين همه از آن خداست (و كسي چيزي را با خود نمي‌برد)! كساني كه قبل از پيروزي انفاق كردند و جنگيدند (با كساني كه پس از پيروزي انفاق كردند) يكسان نيستند؛ آنها بلندمقامتر از كساني هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند؛ و خداوند به هر دو وعده نيك داده؛ و خدا به آنچه انجام مي‌دهيد آگاه است(10)



صدق الله العلي العظيم

(آيه 90)
سپس مى‏افزايد: «اما اگر از اصحاب يمين باشد» (وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ).
همان مردان و زنان صالحى كه نامه اعمالشان به نشانه پيروزى و قبولى به دست راستشان داده مى‏شود.


(آيه 91)
به او گفته مى‏شود: «سلام بر تو از سوى دوستانت كه از اصحاب يمينند» (فَسَلامٌ لَكَ مِنْ أَصْحابِ الْيَمِينِ).

به اين ترتيب فرشتگان قبض روح در آستانه انتقال از دنيا سلام يارانش را به او مى‏رسانند، همان گونه كه در آيه 26 همين سوره در توصيف اهل بهشت خوانديم: «إِلَّا قِيلًا سَلاماً سَلاماً».


(آيه 92)
سپس به سراغ گروه سوم مى‏رود كه در اوائل سوره از آنها به عنوان اصحاب الشمال ياد شده بود، مى‏فرمايد: «اما اگر او از تكذيب كنندگان گمراه باشد» (وَ أَمَّا إِنْ كانَ مِنَ الْمُكَذِّبِينَ الضَّالِّينَ).

تعبير «مكذّبين ضالّين» مى‏تواند اشاره به اين نكته باشد كه در ميان گمراهان افرادى هستند مستضعف و جاهل قاصر، و عناد و لجاجتى در برابر حق ندارند، آنها ممكن است مشمول الطاف الهى گردند، اما تكذيب كنندگان لجوج و معاند حتما گرفتار عذاب الهى مى‏شوند.


(آيه 93)
«با آب جوشان دوزخ (و حرارت و سموم آن) از او پذيرايى مى‏شود»! (فَنُزُلٌ مِنْ حَمِيمٍ).
«و سرنوشت او ورود در آتش جهنم است» (وَ تَصْلِيَةُ جَحِيمٍ).

آرى! در همان آستانه مرگ نخستين عذابهاى الهى را مى‏چشند و طعم تلخ كيفرهاى قيامت در قبر و برزخ در كام جانشان فرو مى‏رود.


(آيه 94)
و در پايان اين سخن، مى‏افزايد: «اين مطلب حق و يقين است» (إِنَّ هذا لَهُوَ حَقُّ الْيَقِينِ).
«هذا» اشاره به احوال گروههاى سه‏گانه‏اى است كه قبلا ذكر شده.


(آيه 95)
«حال كه چنين است: «پس به نام پروردگار بزرگت تسبيح كن» و او را منزه بشمار (فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّكَ الْعَظِيمِ).

تعبير به «فسبّح» (پس تسبيح كن) اشاره به اين حقيقت است كه آنچه در باره اين گروههاى سه گانه گفته شد عين عدالت است، و بنابر اين خداوندت را از هرگونه ظلم و بى‏عدالتى پاك و منزه بشمار، و يا اين كه اگر مى‏خواهى به سرنوشت گروه سوم گرفتار نشوى او را از هر گونه شرك و بى‏عدالتى كه لازمه انكار قيامت است پاك و منزه بدان.

بسيارى از مفسران نقل كرده‏اند كه پس از نزول اين آيه پيامبر فرمود: «آن را در ركوع خود قرار دهيد» سبحان ربّى العظيم بگوئيد.

«پايان سوره واقعه»


منبع :
http://www.qurangloss.ir/thread518-2.html

سوره حديد [57]

اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 29 آيه است‏.

محتواى سوره:
محتواى اين سوره را به هفت بخش مى‏توان تقسيم كرد:
1- آيات نخستين سوره بحث جامع و جالبى پيرامون توحيد و صفات خدا دارد و در حدود بيست صفت از صفات الهى در آن منعكس است.
2- بخش ديگرى از عظمت قرآن اين نور الهى كه در ظلمات شرك تابيد سخن مى‏گويد.
3- در بخش سوم از وضع مؤمنان و منافقان در قيامت كه گروه اول در پرتو نور ايمان راه خود را به سوى بهشت مى‏گشايند، و گروه دوم در ظلمات شرك و كفر مى‏مانند، بحث مى‏كند.
4- در بخش ديگرى دعوت به ايمان و خروج از شرك، و سرنوشت جمعى از اقوام كافر پيشين منعكس شده است.
5- بخش مهمى از اين سوره پيرامون انفاق در راه خدا و مخصوصا براى تقويت پايه‏هاى جهاد فى سبيل اللّه، و بى‏ارزش بودن اموال دنيا مى‏باشد.
6- در بخشى كوتاه، اما گويا و مستدل، سخن از عدالت اجتماعى به ميان آمده كه يكى از اهداف مهم انبياست.
7- و بالاخره در بخش ديگرى مسأله رهبانيت و انزواى اجتماعى مورد مذمت قرار گرفته، و جدائى خط اسلام از آن مشخص شده است.

ضمنا نامگذارى اين سوره به «حديد» به خاطر تعبيرى است كه در آيه 25 سوره آمده است.

فضيلت تلاوت سوره:
در روايات اسلامى نكته‏هاى جالب توجهى پيرامون فضيلت تلاوت اين سوره آمده، البته تلاوتى كه توأم با فكر، و تفكرى كه توأم با عمل باشد.

در حديثى از پيامبر گرامى اسلام صلّى اللّه عليه و آله نقل شده كه قبل از خواب «مسبحات» را تلاوت مى‏فرمود (مسبّحات سوره‏هائى است كه با «سبح للّه» يا «يسبح للّه» آغاز مى‏شود و آن پنج سوره است: سوره حديد، حشر، صف، جمعه و تغابن) و مى‏فرمود: «در آنها آيه‏اى است كه از هزار آيه برتر است»! در حديث ديگرى از امام باقر عليه السّلام مى‏خوانيم: «كسى كه «مسبحات» (سوره‏هاى پنج گانه فوق) را پيش از خواب بخواند از دنيا نمى‏رود تا حضرت مهدى عليه السّلام را درك كند، و اگر قبلا از دنيا برود در جهان ديگر در همسايگى رسول خدا خواهد بود».


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر


(آيه 1)
آيات ژرف انديشان! گفتيم اين سوره با يك بخش توحيدى كه جامع حدود «بيست وصف» از اوصاف الهى است آغاز مى‏شود، اوصافى كه شناخت آنها سطح معرفت انسانى را بالا مى‏برد و به ذات مقدس او آشنا مى‏كند، و هر قدر انديشمندان بيشتر در آن بينديشند به حقايق تازه‏اى دست مى‏يابند.

در حديثى از امام على بن الحسين عليه السّلام مى‏خوانيم: كه فرمود: «خداوند متعال مى‏دانست كه در آخر زمان اقوامى مى‏آيند كه در مسائل تعمق و دقت مى‏كنند، لذا سوره قل هو اللّه احد و آيات آغاز سوره حديد را نازل فرمود.

به هر حال، نخستين آيه اين سوره از تسبيح و تنزيه خدا شروع كرده، مى‏فرمايد: «آنچه در آسمانها و زمين است براى خدا تسبيح مى‏گويند، و او عزيز و حكيم است» (سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ).


(آيه 2)
بعد از ذكر دو وصف از صفات ذات پاك خداوند يعنى «عزّت» و «حكمت» به «مالكيت و تدبير و تصرفش در عالم هستى» كه لازمه قدرت و حكمت است پرداخته، مى‏افزايد: «مالكيت و حاكميت آسمانها و زمين از آن اوست» (لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).

او «زنده مى‏كند و مى‏ميراند» (يُحْيِي وَ يُمِيتُ). آرى حيات و مرگ در تمام اشكالش به دست قدرت اوست.

«و او بر هر چيز تواناست» (وَ هُوَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ).

مالكيت خداوند نسبت به عالم هستى مالكيت اعتبارى و تشريعى نيست، بلكه مالكيت حقيقى و تكوينى است، يعنى او به همه چيز احاطه دارد و همه جهان در قبضه قدرت او، و تحت اراده و فرمان اوست، لذا به دنبال آن سخن از زنده كردن و ميراندن و توانائى بر هر چيز به ميان آمده است.

تفاوت «عزت» و «قدرت» در اين است كه عزت بيشتر توجه به درهم شكستن مدافع دارد، و قدرت توجه به ايجاد اسباب، بنابر اين دو وصف مختلف محسوب مى‏شوند، هر چند در ريشه توانائى با هم مشتركند- دقت كنيد.


(آيه 3)
سپس به بيان پنج وصف ديگر پرداخته، مى‏فرمايد: «اوّل و آخر و پيدا و پنهان اوست و او به هر چيز داناست» (هُوَ الْأَوَّلُ وَ الْآخِرُ وَ الظَّاهِرُ وَ الْباطِنُ وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ).

توصيف به اول و آخر بودن تعبير لطيفى است از ازليت و ابديت او، زيرا مى‏دانيم او وجودى است بى‏انتها و واجب الوجود، يعنى هستيش از درون ذات اوست نه از بيرون، تا پايان گيرد يا آغازى داشته باشد، و بنابر اين از ازل بوده و تا ابد خواهد بود.

او سر آغاز و ابتداى عالم هستى است، و اوست كه بعد از فناى جهان نيز خواهد بود.

بنابر اين تعبير به اول و آخر هرگز زمان خاصى را در بر ندارد و اشاره به مدت معينى نيست.

توصيف به ظاهر و باطن نيز تعبير ديگرى از احاطه وجودى او نسبت به همه چيز است، از همه چيز ظاهرتر است چرا كه آثارش همه جا را گرفته، و از همه چيز مخفى‏تر است چون كنه ذاتش بر كسى روشن نيست.

و يكى از نتائج اين امور همان است كه در پايان آيه آمده: «وَ هُوَ بِكُلِّ شَيْ‏ءٍ عَلِيمٌ» زيرا كسى كه از آغاز بوده و تا پايان باقى است و در ظاهر و باطن جهان است چنين كسى قطعا از همه چيز آگاه مى‏باشد.


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

(آيه 4)
او هميشه بر تخت قدرت است! به دنبال اوصاف يازده‏گانه‏اى كه در آيات قبل در باره ذات پاك پروردگار ذكر شد در اينجا اوصاف ديگرى بيان شده.

نخست از مسأله خالقيت سخن مى‏گويد و مى‏فرمايد: «او كسى است كه آسمانها و زمين را در شش روز [- شش دوران‏] آفريد» (هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ).

مسأله «خلقت در شش روز» هفت مرتبه در قرآن مجيد ذكر شده است كه نخستين مرتبه در آيه 54 سوره اعراف، و آخرين مورد آن همين آيه مى‏باشد.

منظور از «يوم» (روز) در اين آيات روز معمولى نيست، بلكه منظور از آن «دوران» است خواه اين دوران كوتاه باشد، و يا طولانى هر چند ميليونها سال به طول انجامد.

بعد به مسأله حكومت و تدبير جهان پرداخته، مى‏افزايد: «سپس (بر تخت قدرت قرار گرفت» و به تدبير جهان پرداخت (ثُمَّ اسْتَوى‏ عَلَى الْعَرْشِ).

بدون شك خداوند نه جسم است و نه «عرش» به معنى «تخت سلطنت» مى‏باشد، بلكه اين تعبير كنايه‏اى است لطيف از حاكميت مطلقه خداوند و نفوذ تدبير او در عالم هستى و موجودات بطورى كه اگر يك لحظه نظر لطف از آنها برگيرد، و فيضش را قطع كند «فرو ريزند قالبها»! سپس شاخه ديگرى از علم بى‏پايانش را بيان كرده، مى‏افزايد: «آنچه را در زمين فرو مى‏رود مى‏داند و از آن خارج مى‏شود، و آنچه از آسمان نازل مى‏گردد، و آنچه به آسمان بالا مى‏رود» همه را مى‏داند (يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ وَ ما يَخْرُجُ مِنْها وَ ما يَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَ ما يَعْرُجُ فِيها).

و بالاخره در چهارمين و پنجمين توصيف روى نقطه حساسى تكيه كرده، مى‏فرمايد: «و هر جا باشيد او با شماست» (وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ).

«و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد بيناست» (وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ).

چگونه او با شما نباشد در حالى كه ما نه تنها در وجود كه در بقاء خود لحظه به لحظه به او متكى هستيم و از وى مدد مى‏گيريم، او روح عالم هستى است، او جان جهان است، بلكه او برتر از اين و آن است! راستى اين احساس كه او همه جا با ماست از يكسو به انسان عظمت و شكوه مى‏بخشد و از سوى ديگر اطمينان و اعتماد به نفس مى‏دهد و شجاعت و شهامت در او مى‏آفريند، و از سوى سوم احساس مسؤوليت شديد مى‏بخشد، چرا كه او همه جا حاضر و ناظر و مراقب است. آرى! اين اعتقاد ريشه اصلى تقوا و پاكى و درستكارى انسان است.


(آيه 5)
بعد از مسأله حاكميت و تدبير، سخن به مسأله مالكيت او در كل جهان هستى مى‏رسد، مى‏فرمايد: «مالكيت آسمانها و زمين از آن اوست» (لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).

و سر انجام به مسأله مرجعيت او اشاره كرده، مى‏افزايد: «و همه كارها به سوى او باز مى‏گردد» (وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ).

آرى وقتى او خالق و مالك و حاكم و مدبّر ماست و همه جا با ما مى‏باشد مسلما بازگشت همه ما و همه كارها نيز به سوى اوست.


(آيه 6)
در اين آيه به دو وصف ديگر نيز اشاره كرده، مى‏فرمايد:
«شب را در روز داخل مى‏كند و روز را در شب» (يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهارِ وَ يُولِجُ النَّهارَ فِي اللَّيْلِ).

آرى! تدريجا از يكى مى‏كاهد و به ديگرى مى‏افزايد و طول شب و روز را در سال تغيير مى‏دهد، همان تغييرى كه همراه با فصول چهارگانه سال است با تمام بركاتى كه براى انسانها در اين فصول نهفته است.

و در پايان مى‏افزايد: «و او به آنچه در دلها وجود دارد داناست» (وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ).

همان گونه كه اشعه حياتبخش آفتاب و روشنائى روز در اعماق تاريكى شب نفوذ مى‏كند و همه جا را روشن مى‏سازد، علم پروردگار نيز در تمام زواياى قلب و جان انسان نفوذ مى‏كند و همه اسرار آن را روشن مى‏سازد.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

(آيه 7)
ايمان و انفاق دو سرمايه بزرگ نجات و خوشبختى! بعد از بيان قسمتى از دلائل عظمت خداوند در عالم هستى و اوصاف جمال و جلال او، اوصافى كه انگيزه حركت به سوى اللّه است، در اينجا از آنها نتيجه‏گيرى كرده و همگان را دعوت به ايمان و عمل مى‏نمايد.
نخست مى‏فرمايد: «به خدا و رسولش ايمان بياوريد» (آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ).

اين دعوت يك دعوت عام است كه شامل همه انسانها مى‏شود، مؤمنان را به ايمانى كاملتر و راسختر، و غير مؤمنان را به اصل ايمان دعوت مى‏كند، دعوتى كه توأم با دليل است و دلائلش در آيات توحيدى قبل گذشت.

سپس به يكى از آثار مهم ايمان كه «انفاق فى سبيل اللّه» است دعوت كرده مى‏گويد: «و از آنچه شما را جانشين و نماينده (خود) در آن قرار داده انفاق كنيد» (وَ أَنْفِقُوا مِمَّا جَعَلَكُمْ مُسْتَخْلَفِينَ فِيهِ).

«انفاق» مفهوم وسيعى دارد كه منحصر به مال نيست، بلكه علم و هدايت و آبروى اجتماعى و سرمايه‏هاى معنوى و مادى ديگر را نيز شامل مى‏شود.

سپس براى تشويق بيشتر مى‏افزايد: «كسانى كه از شما ايمان بياورند و انفاق كنند اجر بزرگى دارند» (فَالَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ أَنْفَقُوا لَهُمْ أَجْرٌ كَبِيرٌ).

توصيف اجر به بزرگى، اشاره‏اى به عظمت الطاف و مواهب الهى، و ابديت و خلوص و دوام آن است، نه تنها در آخرت كه در دنيا نيز قسمتى از اين اجر بزرگ عائد آنها مى‏شود.


(آيه 8)
بعد از امر به «ايمان» و «انفاق» در باره هر يك از اين دو به بيانى مى‏پردازد كه به منزله استدلال و برهان است.

نخست به صورت يك استفهام توبيخى علّت عدم پذيرش دعوت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله را در مورد ايمان به خدا جويا شده، مى‏فرمايد: «چرا به خدا ايمان نياوريد در حالى كه رسول (او) شما را مى‏خواند كه به پروردگارتان ايمان بياوريد و از شما پيمان گرفته است (پيمانى از طريق فطرت و خرد) اگر آماده ايمان آوردنيد» (وَ ما لَكُمْ لا تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ لِتُؤْمِنُوا بِرَبِّكُمْ وَ قَدْ أَخَذَ مِيثاقَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ).

يعنى، اگر به راستى شما آمادگى براى پذيرش حق داريد دلائلش روشن است، هم از طريق فطرت و عقل، و هم از طريق دليل نقل.


(آيه 9)
اين آيه براى تأكيد و توضيح بيشتر پيرامون همين معنى مى‏افزايد: «او كسى است كه آيات روشنى بر بنده‏اش [- محمد] نازل مى‏كند، تا شما را از تاريكيها به سوى نور برد و خداوند نسبت به شما مهربان و رحيم است» (هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ عَلى‏ عَبْدِهِ آياتٍ بَيِّناتٍ لِيُخْرِجَكُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ إِنَّ اللَّهَ بِكُمْ لَرَؤُفٌ رَحِيمٌ).


(آيه 10)
سپس به استدلالى براى مسأله انفاق پرداخته، مى‏فرمايد: «چرا در راه خدا انفاق نكنيد در حالى كه ميراث آسمانها و زمين از آن خداست»؟
(وَ ما لَكُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ لِلَّهِ مِيراثُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ).

يعنى، سر انجام همه شما چشم از جهان و مواهبش مى‏پوشيد، و همه را مى‏گذاريد و مى‏رويد، پس اكنون كه در اختيار شماست چرا بهره خود را نمى‏گيريد! و از آنجا كه انفاق در شرائط و احوال مختلف ارزشهاى متفاوتى دارد در جمله بعد مى‏افزايد: «كسانى كه قبل از پيروزى انفاق كردند و جنگيدند و پيكار نمودند (با كسانى كه بعد از پيروزى انفاق كردند) يكسان نيستند» (لا يَسْتَوِي مِنْكُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَ قاتَلَ).

يعنى، آنها كه در مواقع بحرانى از بذل مال و جان ابا نداشتند از آنها كه بعد از فرو نشستن طوفانها به يارى اسلام شتافتند برترند.

لذا براى تأكيد بيشتر مى‏افزايد: «آنها بلند مقامتر از كسانى هستند كه بعد از فتح انفاق نمودند و جهاد كردند» (أُولئِكَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِينَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَ قاتَلُوا).

و از آنجا كه هر دو گروه با تفاوت درجه مشمول عنايات حقند در پايان آيه مى‏افزايد: «و خداوند به هر دو وعده نيك داده است» (وَ كُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنى‏).

اين يك قدردانى براى عموم كسانى است كه در اين مسير گام برداشتند.
تعبير «حسنى» هرگونه ثواب و پاداش نيك دنيا و آخرت را در بر مى‏گيرد.

و از آنجا كه ارزش عمل به خلوص آن است، در پايان آيه مى‏افزايد:
«و خداوند به آنچه انجام مى‏دهيد آگاه است» (وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ).

هم از كميت و كيفيت اعمال شما با خبر است و هم از نيات و ميزان خلوص شما.

منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

[golrooz] صفحه ی 321 از قرآن کریم شامل آیات 11 تا 20 از سوره ی حدید [golrooz]




اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده




بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان




مَّن ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَيُضَٰعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ(11)
كيست كه به خدا وام نيكو دهد (و از اموالي كه به او ارزاني داشته انفاق كند) تا خداوند آن را براي او چندين برابر كند؟ و براي او پاداش پرارزشي است!(11)




يَوْمَ تَرَي الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَٰتِ يَسْعَيٰ نُورُهُم بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَبِأَيْمَٰنِهِم بُشْرَيٰكُمُ الْيَوْمَ جَنَّٰتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَٰرُ خَٰلِدِينَ فِيهَا ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(12)
(اين پاداش بزرگ) در روزي است كه مردان و زنان باايمان را مي‌نگري كه نورشان پيش‌رو و در سمت راستشان بسرعت حركت مي‌كند (و به آنها مي‌گويند:) بشارت باد بر شما امروز به باغهايي از بهشت كه نهرها زير (درختان) آن جاري است؛ جاودانه در آن خواهيد ماند! و اين همان رستگاري بزرگ است!(12)




يَوْمَ يَقُولُ الْمُنَٰفِقُونَ وَالْمُنَٰفِقَٰتُ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ انظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِن نُّورِكُمْ قِيلَ ارْجِعُوا۟ وَرَآءَكُمْ فَالْتَمِسُوا۟ نُورًا فَضُرِبَ بَيْنَهُم بِسُورٍ لَّهُ بَابٌۢ بَاطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَظَٰهِرُهُ مِن قِبَلِهِ الْعَذَابُ(13)
روزي كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مي‌گويند: «نظري به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوي برگيريم!» به آنها گفته مي‌شود: «به پشت سر خود بازگرديد و كسب نور كنيد!» در اين هنگام ديواري ميان آنها زده مي‌شود كه دري دارد، درونش رحمت است و برونش عذاب!(13)




يُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَكُن مَّعَكُمْ قَالُوا۟ بَلَيٰ وَلَٰكِنَّكُمْ فَتَنتُمْ أَنفُسَكُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْكُمُ الْأَمَانِيُّ حَتَّيٰ جَآءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّكُم بِاللَّهِ الْغَرُورُ(14)
آنها را صدا مي‌زنند: «مگر ما با شما نبوديم؟!» مي‌گويند: «آري، ولي شما خود را به هلاكت افكنديد و انتظار (مرگ پيامبر را) كشيديد، و (در همه چيز) شكّ و ترديد داشتيد، و آرزوهاي دور و دراز شما را فريب داد تا فرمان خدا فرا رسيد، و شيطان فريبكار شما را در برابر (فرمان) خداوند فريب داد!(14)




فَالْيَوْمَ لَا يُؤْخَذُ مِنكُمْ فِدْيَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا۟ مَأْوَيٰكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلَيٰكُمْ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ(15)
پس امروز نه از شما فديه‌اي پذيرفته مي‌شود، و نه از كافران؛ و جايگاهتان آتش است و همان سرپرستتان مي‌باشد؛ و چه بد جايگاهي است!(15)




۞ أَلَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓا۟ أَن تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَلَا يَكُونُوا۟ كَالَّذِينَ أُوتُوا۟ الْكِتَٰبَ مِن قَبْلُ فَطَالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ(16)
آيا وقت آن نرسيده است كه دلهاي مؤمنان در برابر ذكر خدا و آنچه از حقّ نازل كرده است خاشع گردد؟! و مانند كساني نباشند كه در گذشته به آنها كتاب آسماني داده شد، سپس زماني طولاني بر آنها گذشت و قلبهايشان قساوت پيدا كرد؛ و بسياري از آنها گنهكارند!(16)




اعْلَمُوٓا۟ أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْءَايَٰتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ(17)
بدانيد خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده مي‌كند! ما آيات (خود) را براي شما بيان كرديم، شايد انديشه كنيد!(17)




إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَالْمُصَّدِّقَٰتِ وَأَقْرَضُوا۟ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا يُضَٰعَفُ لَهُمْ وَلَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ(18)
مردان و زنان انفاق‌كننده، و آنها كه (از اين راه) به خدا «قرض الحسنه» دهند، (اين قرض الحسنه) براي آنان مضاعف مي‌شود و پاداش پرارزشي دارند!(18)




وَالَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِۦٓ أُو۟لَٰٓئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَالشُّهَدَآءُ عِندَ رَبِّهِمْ لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَنُورُهُمْ وَالَّذِينَ كَفَرُوا۟ وَكَذَّبُوا۟ بَِٔايَٰتِنَآ أُو۟لَٰٓئِكَ أَصْحَٰبُ الْجَحِيمِ(19)
كساني كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند، آنها صدّيقين و شهدا نزد پروردگارشانند؛ براي آنان است پاداش (اعمال)شان و نور (ايمان)شان؛ و كساني كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند، آنها دوزخيانند(19)




اعْلَمُوٓا۟ أَنَّمَا الْحَيَوٰةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌۢ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَٰلِ وَالْأَوْلَٰدِ كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَبَاتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَرَيٰهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطَٰمًا وَفِي الْءَاخِرَةِ عَذَابٌ شَدِيدٌ وَمَغْفِرَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَٰنٌ وَمَا الْحَيَوٰةُ الدُّنْيَآ إِلَّا مَتَٰعُ الْغُرُورِ(20)
بدانيد زندگي دنيا تنها بازي و سرگرمي و تجمّل پرستي و فخرفروشي در ميان شما و افزون طلبي در اموال و فرزندان است، همانند باراني كه محصولش كشاورزان را در شگفتي فرو مي‌برد، سپس خشك مي‌شود بگونه‌اي كه آن را زردرنگ مي‌بيني؛ سپس تبديل به كاه مي‌شود! و در آخرت، عذاب شديد است يا مغفرت و رضاي الهي؛ و (به هر حال) زندگي دنيا چيزي جز متاع فريب نيست!(20)




صدق الله العلي العظيم

(آيه 11)
و در اين آيه باز هم براى تشويق در مورد «انفاق فى سبيل اللّه» از تعبير جالب ديگرى استفاده كرده، مى‏گويد: «كيست كه به خدا وام نيكو دهد (و از اموالى كه به او ارزانى داشته انفاق كند) تا خداوند آن را براى او چندين برابر كند؟

و براى او پاداش پر ارزشى است» (مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ).
منظور از «قرض دادن به پروردگار» هر گونه انفاق در راه اوست كه يكى از مصاديق مهم آن كمك كردن به پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و امام مسلمين مى‏باشد تا در مصارف لازم براى اداره حكومت اسلامى به كار گيرد.

از امام صادق عليه السّلام نقل شده است كه فرمود: «خداوند از بندگانش وامى مطالبه نكرده است به خاطر احتياج خود و آنچه از حقوق براى خداست براى ولى و نماينده اوست».


(آيه 12)
از آنجا كه در آيه قبل خداوند انفاق كنندگان را به اجر كريم نويد داد، در اينجا مشخص مى‏كند كه اين اجر كريم و ارزشمند و با عظمت در چه روزى است؟

مى‏فرمايد: «در روزى است كه مردان و زنان با ايمان را مى‏نگرى كه نورشان در پيش رو و در سمت راستشان بسرعت حركت مى‏كند» (يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ يَسْعى‏ نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ).

منظور از «نور» تجسّم نور ايمان است، چرا كه در آن روز عقائد و اعمال انسانها تجسم مى‏يابد، ايمان كه همان نور هدايت است به صورت روشنائى و نور ظاهرى مجسم مى‏گردد، و كفر كه تاريكى مطلق است، به صورت ظلمت ظاهرى مجسم مى‏گردد.

اينجاست كه به احترام آنها اين ندا از فرشتگان بر مى‏خيزد: «بشارت باد بر شما امروز، به باغهائى از بهشت كه نهرها زير (درختان) آن جارى است» (بُشْراكُمُ الْيَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ).
«جاودانه در آن خواهيد ماند، و اين پيروزى و رستگارى بزرگ است» (خالِدِينَ فِيها ذلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ).



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

(آيه 13)
اما منافقان كه در تاريكى وحشتناك كفر و نفاق و گناه قرار گرفته‏اند در اين هنگام فريادشان بلند مى‏شود و ملتمسانه از مؤمنان تقاضاى نور مى‏كنند، اما چيزى جز جواب منفى نمى‏شنوند، چنانكه آيه مى‏گويد: «روزى كه مردان و زنان منافق به مؤمنان مى‏گويند: نظرى به ما بيفكنيد تا از نور شما پرتوى برگيريم» (يَوْمَ يَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ لِلَّذِينَ آمَنُوا انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِكُمْ).

يعنى كمى مهلت دهيد تا ما هم به شما برسيم و در پرتو نورتان راه را پيدا كنيم.
در پاسخ به آنها «گفته مى‏شود: به پشت سر خود برگرديد و كسب نور كنيد»! (قِيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُمْ فَالْتَمِسُوا نُوراً).

اينجا جاى تحصيل نور نيست، مى‏بايست آن را از دنيائى كه پشت سر گذاشتيد، از طريق ايمان و عمل صالح، به دست مى‏آورديد، اما ديگر گذشته و دير شده است.
«پس (در اين هنگام) ديوارى ميان آنها زده مى‏شود كه درى دارد» (فَضُرِبَ بَيْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بابٌ).

ولى دو طرف اين ديوار عظيم، يا اين در، كاملا با هم متفاوت است «درونش رحمت است و برونش عذاب» (باطِنُهُ فِيهِ الرَّحْمَةُ وَ ظاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذابُ).

اين «در» ممكن است براى اين باشد كه منافقان از اين در، نعمتهاى بهشتى را ببينند و حسرت ببرند، يا اين كه افرادى كه كمتر آلوده ‏اند پس از اصلاح از آن بگذرند و در كنار مؤمنان قرار گيرند.




منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

(آيه 14)
اما اين ديوار چنان نيست كه مانع عبور صدا باشد، لذا در اين آيه مى‏افزايد: «آنها را صدا مى‏زنند: مگر ما با شما نبوديم»؟! (يُنادُونَهُمْ أَ لَمْ نَكُنْ مَعَكُمْ).

هم در دنيا با شما در يك جامعه مى‏زيستيم، و هم در اينجا در كنار شما بوديم چه شد كه ناگهان از ما جدا شديد، و به روح و رحمت الهى رفتيد، آنها در پاسخ «مى‏گويند: آرى!» با هم بوديم (قالُوا بَلى‏).

در همه جا با هم بوديم، در كوچه و بازار، در سفر و حضر، گاه همسايه هم بوديم، و يا حتى گاه در يك خانه زندگى مى‏كرديم، ولى از نظر مكتب و عقيده و عمل فرسنگها با هم فاصله داشتيم، شما خط خود را از ما جدا كرده بوديد، و در اصول و فروع از حق بيگانه بوديد.
سپس مى‏افزايند: شما گرفتار خطاهاى بزرگى بوديد از جمله:

1- «شما خود را (به واسطه پيمودن طريق كفر) به هلاكت افكنديد» (وَ لكِنَّكُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَكُمْ).

2- «و انتظار (مرگ پيامبر را) كشيديد» (وَ تَرَبَّصْتُمْ).
بعلاوه در انجام هر كار مثبت و هر حركت صحيح حالت صبر و انتظار داشتيد و تعلل مى‏نموديد.

3- «و پيوسته (در امر معاد و رستاخيز و حقانيت دعوت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و قرآن) شك و ترديد داشتيد» (وَ ارْتَبْتُمْ).

4- «و آرزوهاى دور و دراز (آرزوهائى كه هرگز دست از سر شما برنداشت) شما را فريب داد تا فرمان خدا (دائر بر مرگتان) فرا رسيد» (وَ غَرَّتْكُمُ الْأَمانِيُّ حَتَّى جاءَ أَمْرُ اللَّهِ).

آرى! اين آرزوها لحظه‏اى مجال تفكر صحيح به شما نداد، و آرزوى وصول به شهوات و اهداف مادى بر شما چيره بود.

5- از همه اينها گذشته «شيطان فريبكار (كه پايگاهش را در وجودتان محكم كرده بود) شما را در برابر (فرمان) خداوند فريب داد» (وَ غَرَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ).
گاه دنيا را در نظرتان جاودانه جلوه داد، و گاه قيامت را يك حلواى نسيه قلمداد كرد، و گاه اصلا وجود خداوند بزرگ را زير سؤال مى‏برد!



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519.html

(آيه 15)
سر انجام مؤمنان در يك نتيجه‏گيرى منافقان را مخاطب ساخته، مى‏گويند: «پس امروز نه از شما فديه‏اى پذيرفته مى‏شود» كه در برابر آن از عذاب الهى رهائى يابيد (فَالْيَوْمَ لا يُؤْخَذُ مِنْكُمْ فِدْيَةٌ).

«و نه از كافران» (وَ لا مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا).
و به اين ترتيب كافران نيز سرنوشتى همچون منافقان دارند، و همگى در گرو گناهان و زشتيهاى اعمال خويشند، و راه خلاصى ندارند.

سپس مى‏افزايند: «جايگاهتان آتش است و همان سرپرستتان مى‏باشد» (مَأْواكُمُ النَّارُ هِيَ مَوْلاكُمْ).

«و چه بد جايگاهى است»؟! (وَ بِئْسَ الْمَصِيرُ).
معمولا انسانها براى نجات از چنگال مجازات و كيفر در دنيا يا متوسل به غرامت مالى مى‏شوند، و يا از نيروى ياور و شفيعى كمك مى‏طلبند، ولى در قيامت تمام اسباب و وسائل مادى كه در اين جهان براى رسيدن به مقاصد، معمول است از كار مى‏افتد و پيوندها بريده مى‏شود.

و به اين ترتيب قرآن روشن مى‏كند كه تنها وسيله نجات در آن روز ايمان و عمل صالح است، حتى دايره شفاعت محدود به كسانى است كه سهمى از اين دو را داشته باشند نه آنها كه پيوندهاى خود را بكلى از خدا و اولياء اللّه بريده‏ اند.


منبع :
http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html

(آيه 16)

شأن نزول:
نقل شده كه، اين آيه يك سال بعد از هجرت در باره منافقان نازل شده است به خاطر اين كه روزى از سلمان فارسى پرسيدند از آنچه در تورات است براى ما سخن بگو! چرا كه در تورات مسائل شگفت انگيزى است (و به اين وسيله مى‏خواستند نسبت به قرآن بى‏اعتنايى كنند) در اين هنگام آيات آغاز سوره يوسف نازل شد، سلمان به آنها گفت: اين قرآن «احسن القصص» و بهترين سرگذشتهاست، و براى شما از غير آن نافعتر است.

مدتى بعد باز به سراغ سلمان آمدند و همان خواهش را تكرار كردند: در اين هنگام آيه «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتاباً مُتَشابِهاً مَثانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ... خداوند بهترين سخن را نازل كرده كتابى كه آياتش (از نظر لطف و زيبائى و معنى) همانند يكديگر است آياتى مكرر دارد (اما تكرارى شوق انگيز) كه از شنيدن آياتش لرزه بر اندام كسانى كه در برابر پروردگارشان خاشعند مى‏افتد ...»

نازل شد. (زمر/ 23) باز براى بار سوم به سراغ سلمان آمدند و همان درخواست را تكرار كردند.
در اين هنگام آيه مورد بحث نازل شد و آنها را مؤاخذه كرد كه آيا موقع آن نرسيده است كه در برابر نام خدا خشوع كنيد و از اين سخنان دست برداريد.


تفسير:

غفلت و بى‏خبرى تا كى؟! بعد از ذكر آن همه انذارهاى كوبنده و هشدارهاى بيدارگر در اين آيه، به صورت يك نتيجه‏گيرى مى‏فرمايد: «آيا وقت آن نرسيده است كه دلهاى مؤمنان در برابر ذكر خدا و آنچه از حق نازل كرده است خاشع گردد؟ و مانند كسانى نباشند كه در گذشته به آنها كتاب آسمانى داده شد (مانند يهود و نصارى) سپس زمانى طولانى بر آنها گذشت (و خداوند را فراموش كردند) و قلبهايشان قساوت پيدا كرد، و بسيارى از آنها گنهكارند» (أَ لَمْ يَأْنِ لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِكْرِ اللَّهِ وَ ما نَزَلَ مِنَ الْحَقِّ وَ لا يَكُونُوا كَالَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلُ فَطالَ عَلَيْهِمُ الْأَمَدُ فَقَسَتْ قُلُوبُهُمْ وَ كَثِيرٌ مِنْهُمْ فاسِقُونَ).

روشن است ياد خداوند اگر در عمق جان قرار گيرند و همچنين شنيدن آياتى كه بر پيامبر صلّى اللّه عليه و آله نازل شده است هرگاه به درستى تدبر شود بايد مايه خشوع گردد، ولى قرآن گروهى از مؤمنان را در اينجا سخت ملامت مى‏كند كه چرا در برابر اين امور خاشع نمى‏شوند؟ و چرا همچون بسيارى از امتهاى پيشين گرفتار غفلت و بى‏خبرى شده‏اند؟ همان غفلتى كه نتيجه آن قساوت دل و همان قساوتى كه ثمره آن فسق و گناه است! اين آيه از آيات تكان دهنده قرآن مجيد است كه قلب و روح انسان را در تسخير خود قرار مى‏دهد و پرده‏هاى غفلت را مى‏درد. لذا در طول تاريخ افراد بسيار آلوده‏اى را مى‏بينيم كه با شنيدن اين آيه چنان تكان خوردند كه در يك لحظه با تمام گناهان خود وداع گفتند، و حتى بعضا در صف زاهدان و عابدان قرار گرفتند.


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html

(آيه 17)
و از آنجا كه زنده شدن قبلهاى مرده با ذكر الهى و پيدا كردن حيات معنوى در پرتو خشوع و خضوع در مقابل قرآن، شباهت زيادى به زنده شدن زمينهاى مرده به بركت قطرات حياتبخش باران دارد در اين آيه مى‏افزايد: «بدانيد خداوند زمين را بعد از مرگ آن زنده مى‏كند» (اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها).

«ما آيات (خود) را (در صحنه آفرينش و نيز در صحنه وحى) براى شما بيان كرديم شايد انديشه كنيد» (قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ).

در حقيقت اين آيه هم اشاره‏اى است به زنده شدن زمينهاى مرده به وسيله باران، و هم زنده شدن دلهاى مرده به وسيله ذكر اللّه و قرآن مجيد كه از آسمان وحى بر قلب پاك محمد صلّى اللّه عليه و آله نازل شده است و هر دو شايسته تدبر و تعقل است.


(آيه 18)
در اين آيه بار ديگر به مسأله انفاق كه از ميوه‏هاى شجره ايمان و خشوع است باز مى‏گردد، و همان تعبيرى را كه در آيات قبل خوانديم با اضافاتى تكرار كرده، مى‏فرمايد: «مردان و زنان انفاق كننده و آنها كه (از اين راه) به خداوند قرض الحسنه دهند، (اين قرض الحسنه) براى آنان مضاعف مى‏شود و پاداش پرارزشى دارند» (إِنَّ الْمُصَّدِّقِينَ وَ الْمُصَّدِّقاتِ وَ أَقْرَضُوا اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً يُضاعَفُ لَهُمْ وَ لَهُمْ أَجْرٌ كَرِيمٌ).

منظور از «قرض الحسنه به خداوند» همان «انفاق فى سبيل اللّه» است، هر چند وام دادن به بندگان خدا نيز از فضل اعمال است. و در آن حرفى نيست.


منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html

(آيه 19)
در ادامه بحث آيات گذشته پيرامون مؤمنان و اجر و پاداششان در پيشگاه خدا، در اينجا مى‏افزايد: «كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آوردند آنها صديقين و شهدا نزد پروردگارشانند» (وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ).

«صدّيق» كسى است كه سر تا پا صداقت و راستى است، و عملش گفتارش را تصديق مى‏كند.

واژه «شهداء» ممكن است به معنى «شهادت بر اعمال» بوده باشد، همان گونه كه از آيات ديگر قرآن استفاده مى‏شود كه پيامبران گواه اعمال امتهاى خود هستند، و پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله گواه بر آنها، و بر امت اسلامى است، و مسلمانان نيز شاهد و گواه بر اعمال مردمند.

بعضى نيز احتمال داده‏اند كه «شهدا» در اينجا به همان معنى شهيدان راه خداست، يعنى افراد مؤمن اجر و پاداش شهيدان را دارند، و به منزله شهدا محسوب مى‏شوند.

سپس مى‏افزايد: «براى آنهاست پاداش (اعمال) شان و نور (ايمان) شان» (لَهُمْ أَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ).
اين تعبير سر بسته اشاره به پاداش عظيم و نور فوق العاده آنهاست.

و در پايان مى‏فرمايد: «و كسانى كه كافر شدند و آيات ما را تكذيب كردند آنها دوزخيانند» (وَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ كَذَّبُوا بِآياتِنا أُولئِكَ أَصْحابُ الْجَحِيمِ).

تا با مقابله اين دو گروه با يكديگر مقام والاى گروه اول، و انحطاط و بدبختى گروه دوم آشكار گردد.
و از آنجا كه در گروه اول، سطح بالاى ايمان مطرح بود، در اين گروه نيز كفر شديد مطرح است، لذا با تكذيب آيات الهى همراه ذكر شده.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html

(آيه 20)
دنيا چيزى جز متاع غرور نيست! از آنجا كه حب و علاقه دنيا سر چشمه هر گناه و «رأس كل خطيئه» است در اين آيه ترسيم گويائى از وضع زندگى دنيا و مراحل مختلف، و انگيزه‏هاى حاكم بر هر مرحله را ارائه داده، مى‏گويد:

«بدانيد زندگى دنيا تنها بازى و سرگرمى و تجمل پرستى و فخر فروشى در ميان شما و افزون طلبى در اموال و فرزندان است» (اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحَياةُ الدُّنْيا لَعِبٌ وَ لَهْوٌ وَ زِينَةٌ وَ تَفاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَ تَكاثُرٌ فِي الْأَمْوالِ وَ الْأَوْلادِ).

به اين ترتيب «غفلت»، «سرگرمى»، «تجمل»، «تفاخر» و «تكاثر» دورانهاى پنج‏گانه عمر آدمى را تشكيل مى‏دهند.

سپس با ذكر يك مثال آغاز و پايان زندگى دنيا را در برابر ديدگان انسانها مجسّم ساخته، مى‏فرمايد: «همانند بارانى كه محصولش كشاورزان را در شگفتى فرو مى‏برد، سپس خشك مى‏شود به گونه‏اى كه آن را زرد رنگ مى‏بينى، سپس تبديل به كاه مى‏شود»! (كَمَثَلِ غَيْثٍ أَعْجَبَ الْكُفَّارَ نَباتُهُ ثُمَّ يَهِيجُ فَتَراهُ مُصْفَرًّا ثُمَّ يَكُونُ حُطاماً).

«كفار» در اينجا به معنى كشاورزان است، زيرا اصل معنى «كفر» به معنى «پوشاندن» است، و چون كشاورز بذرافشانى كرده و آن را زير خاك مى‏پوشاند از اين رو به او «كافر» مى‏گويند.

سپس به بازده عمر و نتيجه و محصول نهائى آن پرداخته، مى‏افزايد: «و در آخرت (از دو حال خارج نيست): عذاب شديد است يا مغفرت و رضاى الهى» (وَ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ شَدِيدٌ وَ مَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوانٌ).

و سر انجام آيه را با اين جمله پايان مى‏دهد: «و (به هر حال) زندگى دنيا جز متاع و فريب نيست»! (وَ مَا الْحَياةُ الدُّنْيا إِلَّا مَتاعُ الْغُرُورِ).

جمله «دنيا متاع غرور است» مفهومش اين است كه وسيله و ابزار است براى فريبكارى، فريب دادن خويشتن، و هم فريب ديگران و البته اين در مورد كسانى است كه دنيا را هدف نهائى قرار مى‏دهند و به آن دل مى‏بندند، و آخرين آرزويشان وصول به آن است، اما اگر مواهب اين جهان مادى وسيله‏اى براى وصول به ارزشهاى والاى انسانى و سعادت جاودان باشد هرگز دنيا نيست، بلكه مزرعه آخرت، و قنطره و پلى براى رسيدن به آن هدفهاى بزرگ است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html

[golrooz] صفحه ی 322 از قرآن کریم شامل آیات 21 تا 29 از سوره ی حدید [golrooz]



اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
پناه میبرم به خدا از شر شیطان رانده شده



بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خداوند رحمتگر مهربان



سَابِقُوٓا۟ إِلَيٰ مَغْفِرَةٍ مِّن رَّبِّكُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا كَعَرْضِ السَّمَآءِ وَالْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ ءَامَنُوا۟ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ ذَٰلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ(21)
به پيش تازيد براي رسيدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتي كه پهنه آن مانند پهنه آسمان و زمين است و براي كساني كه به خدا و رسولانش ايمان آورده‌اند؛ آماده شده است، اين فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مي‌دهد؛ و خداوند صاحب فضل عظيم است!(21)




مَآ أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِيٓ أَنفُسِكُمْ إِلَّا فِي كِتَٰبٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَآ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَي اللَّهِ يَسِيرٌ(22)
هيچ مصيبتي (ناخواسته) در زمين و نه در وجود شما روي نمي‌دهد مگر اينكه همه آنها قبل از آنكه زمين را بيافرينيم در لوح محفوظ ثبت است؛ و اين امر براي خدا آسان است!(22)




لِّكَيْلَا تَأْسَوْا۟ عَلَيٰ مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا۟ بِمَآ ءَاتَيٰكُمْ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ(23)
اين بخاطر آن است كه براي آنچه از دست داده‌ايد تأسف نخوريد، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشيد؛ و خداوند هيچ متكبّر فخرفروشي را دوست ندارد!(23)




الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَمَن يَتَوَلَّ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ(24)
همانها كه بخل مي‌ورزند و مردم را به بخل دعوت مي‌كنند؛ و هر كس (از اين فرمان) روي‌گردان شود، (به خود زيان مي‌رساند نه به خدا)، چرا كه خداوند بي‌نياز و شايسته ستايش است!(24)




لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَٰتِ وَأَنزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَٰبَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَٰفِعُ لِلنَّاسِ وَلِيَعْلَمَ اللَّهُ مَن يَنصُرُهُ وَرُسُلَهُ بِالْغَيْبِ إِنَّ اللَّهَ قَوِيٌّ عَزِيزٌ(25)
ما رسولان خود را با دلايل روشن فرستاديم، و با آنها كتاب (آسماني) و ميزان (شناسايي حقّ از باطل و قوانين عادلانه) نازل كرديم تا مردم قيام به عدالت كنند؛ و آهن را نازل كرديم كه در آن نيروي شديد و منافعي براي مردم است، تا خداوند بداند چه كسي او و رسولانش را ياري مي‌كند بي‌آنكه او را ببينند؛ خداوند قوّي و شكست‌ناپذير است!(25)




وَلَقَدْ أَرْسَلْنَا نُوحًا وَإِبْرَٰهِيمَ وَجَعَلْنَا فِي ذُرِّيَّتِهِمَا النُّبُوَّةَ وَالْكِتَٰبَ فَمِنْهُم مُّهْتَدٍ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ(26)
ما نوح و ابراهيم را فرستاديم، و در دودمان آن دو نبوّت و كتاب قرار داديم؛ بعضي از آنها هدايت يافته‌اند و بسياري از آنها گنهكارند(26)




ثُمَّ قَفَّيْنَا عَلَيٰٓ ءَاثَٰرِهِم بِرُسُلِنَا وَقَفَّيْنَا بِعِيسَي ابْنِ مَرْيَمَ وَءَاتَيْنَٰهُ الْإِنجِيلَ وَجَعَلْنَا فِي قُلُوبِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ رَأْفَةً وَرَحْمَةً وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَٰهَا عَلَيْهِمْ إِلَّا ابْتِغَآءَ رِضْوَٰنِ اللَّهِ فَمَا رَعَوْهَا حَقَّ رِعَايَتِهَا فََٔاتَيْنَا الَّذِينَ ءَامَنُوا۟ مِنْهُمْ أَجْرَهُمْ وَكَثِيرٌ مِّنْهُمْ فَٰسِقُونَ(27)
سپس در پي آنان رسولان ديگر خود را فرستاديم، و بعد از آنان عيسي بن مريم را مبعوث كرديم و به او انجيل عطا كرديم، و در دل كساني كه از او پيروي كردند رأفت و رحمت قرار داديم؛ و رهبانيّتي را كه ابداع كرده بودند، ما بر آنان مقرّر نداشته بوديم؛ گرچه هدفشان جلب خشنودي خدا بود، ولي حقّ آن را رعايت نكردند؛ از اين‌رو ما به كساني از آنها كه ايمان آوردند پاداششان را داديم؛ و بسياري از آنها فاسقند!(27)




يَٰٓأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُوا۟ اتَّقُوا۟ اللَّهَ وَءَامِنُوا۟ بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِن رَّحْمَتِهِ وَيَجْعَل لَّكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(28)
اي كساني كه ايمان آورده‌ايد! تقواي الهي پيشه كنيد و به رسولش ايمان بياوريد تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد و براي شما نوري قرار دهد كه با آن (در ميان مردم و در مسير زندگي خود) راه برويد و گناهان شما را ببخشد؛ و خداوند غفور و رحيم است(28)




لِّئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتَٰبِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلَيٰ شَيْءٍ مِّن فَضْلِ اللَّهِ وَأَنَّ الْفَضْلَ بِيَدِ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَن يَشَآءُ وَاللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ(29)
تا اهل كتاب بدانند كه قادر بر چيزي از فضل خدا نيستند، و تمام فضل (و رحمت) به دست اوست، به هر كس بخواهد آن را مي‌بخشد؛ و خداوند داراي فضل عظيم است!(29)



صدق الله العلي العظيم

(آيه 21)
يك مسابقه بزرگ معنوى! بعد از بيان ناپايدارى جهان و لذات آن، و اين كه مردم در سرمايه‏هاى كم ارزش اين جهان نسبت به يكديگر تفاخر و تكاثر مى‏جويند، در اينجا مردم را به يك مسابقه عظيم روحانى در طريق كسب آنچه پايدار است و سزاوار هرگونه تلاش و كوشش دعوت كرده، مى‏فرمايد: «و به پيش تازيد براى رسيدن به مغفرت پروردگارتان و بهشتى كه پهنه آن مانند آسمان و زمين است و براى كسانى كه به خدا و رسولانش ايمان آورده‏اند آماده شده است» (سابِقُوا إِلى‏ مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ وَ جَنَّةٍ عَرْضُها كَعَرْضِ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ أُعِدَّتْ لِلَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ).

در حقيقت مغفرت پروردگار كليد بهشت است همان بهشتى كه پهنه آسمان و زمين را فرا مى‏گيرد، و از هم اكنون آماده براى پذيرائى مؤمنان است تا كسى نگويد بهشت نسيه است و بر نسيه دل نبايد نهاد.

اين نكته شايسته توجه است كه پيشى گرفتن به سوى مغفرت پروردگار از طريق اسباب آن است، مانند توبه و جبران طاعات فوت شده و اصولا اطاعت پروردگار و پرهيز از معاصى است.

و در پايان آيه مى‏افزايد: «اين فضل خداوند است كه به هر كس بخواهد مى‏دهد و خداوند صاحب فضل عظيم است» (ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِيمِ).

يقينا آن چنان بهشت گسترده، با آن مواهب عظيمش چيزى نيست كه انسان با اين اعمال ناچيز به آن برسد، و اين تنها فضل و رحمت و لطف الهى است كه آن پاداش عظيم را در مقابل اين قليل قرار داده، و از او نيز جز اين انتظار نيست.

چرا كه پاداشها هميشه به مقياس اعمال نيست بلكه به مقياس كرم پاداش دهنده است.



منبع : http://www.qurangloss.ir/thread519-2.html