پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
سوره ماعون [107]
اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 7 آيه است.
محتوا و فضيلت سوره:
در اين سوره صفات و اعمال منكران قيامت در پنج مرحله بيان شده، كه آنها به خاطر تكذيب اين روز بزرگ چگونه از «انفاق» در راه خدا، كمك به «يتيمان» و «مسكينان» سرباز مىزنند، و چگونه در مورد «نماز» مسامحه كار و ريا كارند، و از كمك به «نيازمندان» روى گردانند؟
در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از امام باقر عليه السّلام آمده است كه:
«هر كس اين سوره را در نمازهاى فريضه و نافلهاش بخواند خداوند نماز و روزه او را قبول مىكند، و او را در برابر كارهائى كه در زندگى دنيا از او سر زده است مورد محاسبه قرار نمىدهد».
در شأن نزول اين سوره بعضى گفتهاند: در باره «ابو سفيان» نازل شده كه هر روز دو شتر بزرگ نحر مىكرد، و خود و يارانش از آن استفاده مىنمودند اما روزى يتيمى آمد و تقاضاى چيزى كرد او با عصايش بر او زد و او را دور كرد.
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
(آيه 1)
اثرات شوم انكار معاد: در اين سوره نخست پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را مخاطب قرار داده، و اثرات شوم انكار روز جزا را در اعمال منكران بازگو مىكند، مىفرمايد: «آيا كسى كه روز جزا را پيوسته انكار مىكند ديدى»؟! (ا رايت الذى يكذب بالدين).
منظور از «دين» در اينجا «جزا» يا «روز جزا» ست، و انكار روز جزا و دادگاه بزرگ آن، بازتاب وسيعى در اعمال انسان دارد كه در اين سوره به پنج قسمت از آن اشاره شده است.
(آيه 2)
سپس بىآنكه در انتظار پاسخ اين سؤال بماند مىافزايد: «او همان كسى است كه يتيم را با خشونت مىراند»! (فذلك الذى يدع اليتيم).
(آيه 3)
«و (ديگران را) به اطعام مسكين و مستمند تشويق نمىكند» (و لا يحض على طعام المسكين).
(آيه 4)
در سومين وصف اين گروه، مىفرمايد: «پس واى بر نمازگزارانى كه ...» (فويل للمصلين).
(آيه 5)
«در نماز خود سهلانگارى مىكنند» (الذين هم عن صلاتهم ساهون).
نه ارزشى براى آن قائلند، و نه به اوقاتش اهميتى مىدهند، و نه اركان و شرائط و آدابش را رعايت مىكنند.
(آيه 6)
در چهارمين مرحله به يكى ديگر از بدترين اعمال آنها اشاره كرده، مىفرمايد: «همان كسانى كه ريا مىكنند» (الذين هم يراؤن).
جامعه اى كه به رياكارى عادت كند، نه فقط از خدا و اخلاق حسنه و ملكات فاضله دور مىشود، بلكه تمام برنامه هاى اجتماعى او از محتوا تهى مىگردد، و در يك مشت ظواهر فاقد معنى خلاصه مىشود، و چه دردناك است سرنوشت چنين انسان، و چنين جامعه اى!
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
(آيه 7)
و در آخرين مرحله مىافزايد: «و ديگران را از ضروريات زندگى منع مىكنند» (و يمنعون الماعون).
مسلما يكى از سر چشمههاى تظاهر و رياكارى عدم ايمان به روز قيامت، و عدم توجه به پاداشهاى الهى است، و گر نه چگونه ممكن است انسان پاداشهاى الهى را رها كند و رو به سوى خلق و خوشايند آنها آورد؟
«ماعون» از ماده «معن» به معنى چيز كم است، و منظور از آن در اينجا اشياء جزئى است كه مردم مخصوصا همسايهها از يكديگر به عنوان عاريه يا تملك مىگيرند، مانند مقدارى نمك، آتش (كبريت) ظروف و مانند اينها.
بديهى است كسى كه از دادن چنين اشيائى به ديگرى خوددارى مىكند آدم بسيار پست و بىايمانى است، يعنى آنها به قدرى بخيلند كه حتى از دادن اين اشياء كوچك مضايقه دارند.
پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فرمود: «كسى كه وسائل ضرورى و كوچك را از همسايهاش دريغ دارد خداوند او را از خير خود، در قيامت منع مىكند، و او را به حال خود وا مىگذارد، و هر كس خدا او را به خود واگذارد، چه بد حالى دارد؟»
«پايان سوره ماعون»
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread598.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
سوره كوثر [108]
اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 3 آيه است.
محتوا و فضيلت سوره:
در شأن نزول اين سوره مىخوانيم: «عاص بن وائل» كه از سران مشركان بود، پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را به هنگام خارج شدن از مسجد الحرام ملاقات كرد، و مدتى با حضرت گفتگو نمود، گروهى از سران قريش در مسجد نشسته بودند و اين منظره را از دور مشاهده كردند، هنگامى كه «عاص بن وائل» وارد مسجد شد به او گفتند: با كه صحبت مىكردى؟ گفت: با اين مرد «ابتر»!
توضيح اين كه: پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله دو فرزند پسر از بانوى اسلام خديجه داشت:
يكى «قاسم» و ديگرى «طاهر» كه او را «عبد اللّه» نيز مىناميدند، و اين هر دو در مكّه از دنيا رفتند، و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله فاقد فرزند پسر شد، اين موضوع زبان بدخواهان قريش را گشود، و كلمه «ابتر» (يعنى بلا عقب) را براى حضرتش انتخاب كردند فكر مىكردند با رحلت پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله برنامههاى او به خاطر نداشتن فرزند ذكور تعطيل خواهد شد و خوشحال بودند.
قرآن مجيد نازل شد و به طرز اعجاز آميزى در اين سوره به آنها پاسخ گفت، و خبر داد كه دشمنان او ابتر خواهند بود، و برنامه اسلام و قرآن هرگز قطع نخواهد شد، بشارتى كه در اين سوره داده شده از يكسو ضربهاى بود بر اميدهاى دشمنان اسلام، و از سوى ديگر تسلّى خاطرى بود به رسول اللّه صلّى اللّه عليه و آله كه بعد از شنيدن اين لقب زشت و توطئه دشمنان قلب پاكش غمگين و مكدّر شده بود.
در فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«هر كس آن را تلاوت كند خداوند او را از نهرهاى بهشتى سيراب خواهد كرد و به عدد هر قربانى كه بندگان خدا در روز عيد (قربان) قربانى مىكنند، و همچنين قربانىهائى كه اهل كتاب و مشركان دارند، به عدد هر يك از آنان اجرى به او مىدهد».
نام اين سوره (كوثر) از اولين آيه آن گرفته شده است.
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
(آيه 1)
ما به تو خير فراوان داديم! روى سخن در تمام اين سوره به پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله است- مانند سوره و الضحى و سوره الم نشرح- و يكى از اهداف مهم هر سه سوره تسلّى خاطر آن حضرت در برابر انبوه حوادث دردناك و زخم زبانهاى مكرر دشمنان است.
نخست مىفرمايد: «ما به تو كوثر [- خير و بركت فراوان] عطا كرديم» (انا اعطيناك الكوثر).
«كوثر» در اين كه منظور از «كوثر» در اينجا چيست؟ در روايتى آمده است كه وقتى اين سوره نازل شد پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله بر فراز منبر رفت و اين سوره را تلاوت فرمود، اصحاب عرض كردند: اين چيست كه خداوند به تو عطا فرموده؟
گفت: نهرى است در بهشت، سفيدتر از شير، و صافتر از قدح (بلور) در دو طرف آن قبّههايى از درّ و ياقوت است».
بعضى آن را به نبوت تفسير كرده، و بعضى ديگر به قرآن، و بعضى به كثرت اصحاب و ياران، و بعضى به كثرت فرزندان و ذرّيّه كه همه آنها از نسل دخترش فاطمه زهرا عليها السّلام به وجود آمدند.
بعضى نيز آن را به «شفاعت» تفسير كردهاند.
ولى ظاهر اين است كه «كوثر» مفهوم وسيع و گستردهاى دارد كه هر يك از آنچه در بالا گفته شد يكى از مصداقهاى روشن آن است، و مصداقهاى بسيار ديگرى نيز دارد كه ممكن است به عنوان تفسير مصداقى براى آيه ذكر شود.
فراموش نبايد كرد اين سخن را خداوند زمانى به پيامبرش مىگويد كه آثار اين خير كثير هنوز ظاهر نشده بود، اين خبرى بود از آينده نزديك و آيندههاى دور، خبرى بود اعجازآميز و بيانگر حقانيت دعوت رسول اكرم صلّى اللّه عليه و آله.
(آيه 2)
اين نعمت عظيم و خير فراوان شكرانه عظيم لازم دارد، هر چند شكر مخلوق هرگز حق نعمت خالق را ادا نمىكند، بلكه توفيق شكرگزارى خود نعمت ديگرى است از ناحيه او لذا مىفرمايد: اكنون كه چنين است «پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن» (فصل لربك و انحر).
آرى! بخشنده نعمت اوست بنابر اين نماز و عبادت و قربانى كه آن هم نوعى عبادت است براى غير او معنى ندارد.
اين در برابر اعمال مشركان است كه براى بتها سجده و قربانى مىكردند، در حالى كه نعمتهاى خود را از خدا مىدانستند!
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
(آيه 3)
و در آخرين آيه اين سوره با توجه به نسبتى كه سران شرك به آن حضرت مىدادند، مىفرمايد: «و (بدان) دشمن تو قطعا بريده نسل و بىعقب است» (ان شانئك هو الابتر).
تعبير به «شانئك» بيانگر اين واقعيت است كه آنها در دشمنى خود حتى كمترين ادب را نيز رعايت نمىكردند، يعنى عداوتشان آميخته با قساوت و رذالت بود.
حضرت فاطمه عليها السّلام و «كوثر»!
گفتيم «كوثر» يك معنى جامع و وسيع دارد، و آن «خير و بركت فراوان» است، ولى بسيارى از بزرگان علماى شيعه يكى از روشنترين مصداقهاى آن را وجود مبارك «فاطمه زهرا» عليها السّلام دانستهاند، چرا كه شأن نزول آيه مىگويد: آنها پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را متهم مىكردند كه بلا عقب است، قرآن ضمن نفى سخن آنها مىگويد: «ما به تو كوثر داديم».
از اين تعبير استنباط مىشود كه اين «خير كثير» همان فاطمه زهرا عليها السّلام است، زيرا نسل و ذريه پيامبر صلّى اللّه عليه و آله به وسيله همين دختر گرامى در جهان انتشار يافت نسلى كه نه تنها فرزندان جسمانى پيغمبر بودند، بلكه آيين او و تمام ارزشهاى اسلام را حفظ كردند، و به آيندگان ابلاغ نمودند، نه تنها امامان معصوم اهل بيت عليهم السّلام كه آنها حساب مخصوص به خود دارند.
در اينجا به بحث جالبى از «فخر رازى» برخورد مىكنيم كه در ضمن تفسيرهاى مختلف كوثر مىگويد:
قول سوم اين است كه اين سوره به عنوان رد بر كسانى نازل شده كه عدم وجود اولاد را بر پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله خرده مىگرفتند، بنابر اين معنى سوره اين است كه خداوند به او نسلى مىدهد كه در طول زمان باقى مىماند، ببين چه اندازه از اهل بيت را شهيد كردند، در عين حال جهان مملوّ از آنهاست، اين در حالى است كه از بنى اميه (كه دشمنان اسلام بودند) شخص قابل ذكرى در دنيا باقى نماند، سپس بنگر و ببين چقدر از علماى بزرگ در ميان آنهاست. مانند باقر و صادق و رضا و نفس زكيه.
هزاران هزار از فرزندان فاطمه عليها السّلام در سراسر جهان پخش شدند، در ميان آنها نويسندگان و فقها و محدثان و مفسران والا مقام و فرماندهان عظيم بودند كه با ايثار و فداكارى در حفظ آيين اسلام كوشيدند.
«پايان سوره كوثر»
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread599.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
سوره كافرون [109]
اين سوره در «مكّه» نازل شده و داراى 6 آيه است.
محتواى سوره:
لحن سوره نشان مىدهد در زمانى نازل شده كه مسلمانان در اقليت بودند و كفار در اكثريت، و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله از ناحيه آنها سخت در فشار بود، و اصرار داشتند او را به سازش با شرك بكشانند، پيامبر صلّى اللّه عليه و آله دست ردّ بر سينه همه آنها مىزند، و آنها را بكلى مأيوس مىكند، بدون آن كه بخواهد با آنها درگير شود.
اين سرمشقى است براى همه مسلمانان كه در هيچ شرائطى در اساس دين و اسلام با دشمنان سازش نكنند، و هر وقت چنين تمنائى از ناحيه آنها صورت گيرد آنها را كاملا مأيوس كنند، مخصوصا در اين سوره دو بار اين معنى تأكيد شده كه «من معبودهاى شما را نمىپرستم» و اين تأكيد براى مأيوس ساختن آنها است، همچنين دوباره تأكيد شده كه «شما هرگز معبود من، خداى يگانه را نمىپرستيد» و اين دليلى است بر لجاجت آنها، و سر انجامش اين است كه «من و آيين توحيديم، و شما و آيين پوسيده شرك آلودتان»!
فضيلت تلاوت سوره:
در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله نقل شده كه فرمود:
«كسى كه سوره «قل يا ايّها الكافرون» را بخواند گوئى ربع قرآن را خوانده، و شياطين طغيانگر از او دور مىشوند، و از شرك پاك مىگردد، و از فزع بزرگ (روز قيامت) در امان خواهد بود».
و در حديثى از امام صادق عليه السّلام مىخوانيم كه فرمود: «پدرم مىگفت: «قل يا ايها الكافرون»
ربع قرآن است، و هنگامى كه از آن فراغت مىيافت مىفرمود: من تنها خدا را عبادت مىكنم من تنها خدا را عبادت مىكنم».
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده بخشايشگر
شأن نزول سوره:
در روايات آمده است كه: «اين سوره در باره گروهى از سران مشركان قريش نازل شده، مانند «وليد بن مغيره» و «عاص بن وائل» و «حارث بن قيس» و ... گفتند: اى محمّد! تو بيا از آيين ما پيروى كن، ما نيز از آيين تو پيروى مىكنيم، و تو را در تمام امتيازات خود شريك مىسازيم، يك سال تو خدايان ما را عبادت كن! و سال ديگر ما خداى تو را عبادت مىكنيم.
پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: پناه بر خدا كه من چيزى را همتاى او قرار دهم! گفتند: لا اقل بعضى از خدايان ما را لمس كن و از آنها تبرك بجوى ما تصديق تو مىكنيم و خداى تو را مىپرستيم! پيامبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: من منتظر فرمان پروردگارم هستم.
در اين هنگام سوره «قل يا ايّها الكافرون» نازل شد، و رسول اللّه به مسجد الحرام آمد، در حالى كه جمعى از سران قريش در آنجا جمع بودند بالاى سر آنها ايستاد، و اين سوره را تا آخر بر آنها خواند آنها وقتى پيام اين سوره را شنيدند كاملا مأيوس شدند، و حضرت و يارانش را آزار دادند».
(آيه 1)
هرگز با بت پرستان سر سازش ندارم! آيات اين سوره پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را مخاطب ساخته، مىفرمايد: «بگو: اى كافران»! (قل يا ايها الكافرون).
(آيه 2)
«آنچه را شما مىپرستيد من نمىپرستم» (لا اعبد ما تعبدون).
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
(آيه 3)
«و نه شما آنچه را من مىپرستم مىپرستيد» (و لا انتم عابدون ما اعبد).
به اين ترتيب جدائى كامل خط خود را از آنها مشخص مىكند، و با صراحت مىگويد: من هرگز بت پرستى نخواهم كرد، و شما نيز با اين لجاجت كه داريد و با تقليد كوركورانه از نياكان كه روى آن اصرار مىورزيد و با منافع نامشروع سرشارى كه از بتپرستان عائد شما مىشود هرگز حاضر به خداپرستى خالص از شرك نيستند.
(آيه 4)
بار ديگر براى مأيوس كردن كامل بتپرستان از هرگونه سازش بر سر توحيد و بتپرستى مىافزايد: «و نه من هرگز آنچه را شما پرستش كردهايد مىپرستم» (و لا انا عابد ما عبدتم).
(آيه 5)
«و نه شما آنچه را كه من مىپرستم پرستش مىكنيد» (و لا انتم عابدون ما اعبد).
تكرار نفى عبادت بتها از ناحيه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و نفى عبادت خدا از ناحيه مشركان، براى تأكيد و مأيوس كردن كامل مشركان، و جدا نمودن مسير آنها از اسلام است، و اثبات عدم سازش ميان توحيد و شرك مىباشد و اين در حديثى از امام صادق عليه السّلام نيز وارد شده.
(آيه 6)
حال كه چنين است «آيين شما براى خودتان و آيين من براى خودم» (لكم دينكم و لى دين).
يعنى آيين شما به خودتان ارزانى باد! و به زودى عواقب نكبتبار آن را خواهيد ديد.
«پايان سوره كافرون»
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread600.html
پاسخ : صفحه ی 364 از قرآن کریم شامل سوره های ماعون و کوثر و کافرون و نصر
سوره نصر [110]
اين سوره در «مدينه» نازل شده و داراى 3 آيه است.
محتوا و فضيلت سوره:
اين سوره بعد از هجرت نازل شده است، و در آن بشارت و نويد از پيروزى عظيمى مىدهد كه به دنبال آن مردم گروه گروه وارد دين خدا مىشوند، و لذا به شكرانه اين نعمت بزرگ پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله را دعوت به «تسبيح» و «حمد» الهى و «استغفار» مىكند.
گرچه در اسلام فتوحات زيادى رخ داد، ولى فتحى با مشخصات فوق جز «فتح مكه» نبود، بخصوص اين كه طبق بعضى از روايات، اعراب معتقد بودند اگر پيامبر اسلام صلّى اللّه عليه و آله مكّه را فتح كند و بر آن مسلّط گردد اين دليل بر حقانيت اوست.
بعضى گفتهاند: اين سوره بعد از «صلح حديبيه» در سال ششم هجرت، و دو سال قبل از «فتح مكه» نازل گرديد.
يكى از نامهاى اين سوره سوره «توديع» (خداحافظى) است چرا كه در آن بطور ضمنى از رحلت پيامبر صلّى اللّه عليه و آله خبر مىدهد.
در حديثى آمده است هنگامى كه اين سوره نازل شد و پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آن را بر ياران خود تلاوت كرد همگى خوشحال و خوشدل شدند، ولى «عباس» عموى پيامبر صلّى اللّه عليه و آله كه آن را شنيد گريه كرد، پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله فرمود: اى عمو چرا گريه مىكنى؟
عرض كرد: گمان مىكنم خبر رحلت شما در اين سوره داده شدهاى رسول خدا! پيامبر فرمود: مطلب همانگونه است كه تو مىگوئى.
در باره فضيلت تلاوت اين سوره در حديثى از پيغمبر اكرم صلّى اللّه عليه و آله آمده است:
«كسى كه آن را تلاوت كند همانند اين است كه همراه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله در فتح مكّه بوده است».
در حديث ديگرى از امام صادق عليه السّلام مىخوانيم: «كسى كه سوره (اذا جاء نصر الله و الفتح) را در نماز نافله يا فريضه بخواند خداوند او را بر تمام دشمنانش پيروز مىكند و در قيامت در حالى وارد محشر مىشود كه نامهاى با اوست كه سخن مىگويد، خداوند آن را از درون قبرش همراه او بيرون فرستاده، و آن امان نامهاى است از آتش جهنم ...».
ناگفته پيداست اين همه افتخار و فضيلت از آن كسى است كه با خواندن اين سوره در خط رسول اللّه قرار گيرد، و به آيين و سنت او عمل كند.
منبع : http://www.qurangloss.ir/thread601.html