-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
ششم آبان ماه:
مرگ "هانري بورْدو" رمان نويس برجسته فرانسوي (1963م)
هانري بورْدو، داستانسراي فرانسوي در 12 ژانويه 1870م در منطقه ساووا در اين كشور به دنيا آمد. وي در ابتدا براي تحصيل در رشته حقوق راهي پاريس شد اما به زودي آن را رها كرد و به كار ادبي پرداخت. بوردو سپس در محافل ادبي رفت و آمد كرد و با نشر مقالههاي انتقادي، خود را به مردم شناساند، تا اينكه از سي سالگي كار اصلي خود يعني رمان نويسي و داستانسرايي را آغاز نمود. وي طي سالهاي بعد در حدود هفتاد اثر شامل رمان، نوشتههاي انتقادي و نمايشنامه منتشر كرد كه جامه پشمين، برف بر گامها، خانه و ترس از زيستن از آن جمله است. بوردون در رمان ترس از زيستن، كه در سال 1921م منتشر ساخت به تحليل در مورد شخصيت داستان ميپردازد و نوعي از جامعه سطحي، خودبين و ابله را به تصوير ميكشاند. همچنين در رمان خانواده روكوپار با استناد و تكيه به قوانين حقوقي، نقش آن در جامعه را بررسي ميكند. بوردون به عنوان يك وكيلِ آشنا با حقوق، يكي از مواد قانوني كه باعث ايجاد مشكلات فراواني براي بسياري از مردم شده بود، را دستاويز نوشتار خود قرار ميدهد. به نظر وي اگر كسي صاحب قدرتي اجتماعي، كه آن را يك ارزش ميداند، باشد، قادر به همهگونه چشمپوشي هست تا حيثيت خود را حفظ نمايد. بيشتر رمانهاي بوردو درباره مسائل خانوادگي طبقه متوسط در قالب شهرستان زادگاهش است وي طرفدار جدي اخلاق به شمار ميرفت و بر ضد بينظميهاي جامعه مبارزه ميكرد. بوردو در عالم سياست، مخالف سرسخت ناسيوناليسم مبتني بر تقدم منافع اجتماعي بر فردي بود و در عالم ادب، با ناتوراليسم كه در آن بيشتر به تقليد دقيق و مو به مو از طبيعت پرداخته ميشود، مخالفت مينمود. با اين حال، منتقدان، از آثار او با لحني استهزاءآميز ياد ميكنند و از نظر اخلاقي، آنها را مبتذل ميشمارند. با اين وجود رمانهاي بوردو در محيط خانوادههاي متوسط سنّتپرست، خوانندگان فراواني داشته و از بيشتر داستانهاي او، فيلم سينمايي ساخته شده است. هانري بوردو سرانجام در 28 اكتبر 1963م در 93 سالگي درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
هفتم آبان ماه:
آغاز هفته كتاب و كتاب خواني (از 7 تا 13 آبان)
كتاب از ديرباز حافظ و احيا كننده تفكر و انديشههاي والا و منبع عظيمي بوده است كه طالبان علم و انديشه و حقيقت را سيراب كرده است. ارزيابي شرايط و امكانات موجود فرهنگي، مبين اين است كه امروز نيز كتاب به عنوان يك وسيله مطمئن و كارآمد در بسترسازي موجود فرهنگ ميتواند مورد استفاده قرار گيرد. شك نيست كه ترويج فرهنگ كتاب و كتابخواني در جامعه، اولاً به توجه بيشتر مسؤولان فرهنگي و آموزشي كشور نياز دارد و ثانياً محتاج تلاشي همه جانبه، فراگير و ملي است. از اين رو، به همت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و همكاري نهادهاي فرهنگي و در اجراي فرامين مقام معظم رهبري در مورد توسعه نمايشگاههاي كتاب در سطح كشور و تشويق مردم به كتاب خواني، نخستين هفته كتاب جمهوري اسلامي ايران در روزهاي چهارم تا دهم دي ماه سال 1372 با پيام رهبر فرزانه انقلاب اسلامي برگزار شد. برگزاري اين هفته، همه ساله بر اساس آيين نامهاي است كه به تصويب شوراي فرهنگ عمومي رسيده و از هفتم تا سيزدهم آبان، به عنوان هفته كتاب نامگذاري شده است. دبير ستاد هفته كتاب، معاون فرهنگي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي ميباشد. سازمانها و وزارتخانههايي كه در هفته كتاب و كتاب خواني عضو و نقش فعالي دارند عبارتند از: صدا و سيما، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، كانون پرورش فكري كودكان ونوجوانان، سازمان تبليغات اسلامي و ديگر سازمانهاي فرهنگي كشور. تقويت بنيه فرهنگي كشور، تشويق و ترغيب مردم به كتاب و كتابخواني، تقويت روحيه نشاط در ميان پديدآورندگان آثار مكتوب، كمك به حل مشكلات توليد و توزيع كتاب و تجهيز و گسترش كتاب خانههاي عمومي و كانونهاي فرهنگي مساجد، از جمله اهداف برگزاري هفته كتاب ميباشند.
==================
مرگ "استِفان جورج" شاعر معروف آلماني (1933م)
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
هشتم آبان ماه:
تولد "اِزار لوميس پاوْنْد" شاعر و نويسنده معروف امريكايي (1885م)
اِزار لوميس پاوْنْدْ، شاعر و نويسنده معروف امريكايى در 30 اکتبر 1885م در ايالت اوهايو امريكا به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود و اخذ درجه دكتري، به اروپا سفر كرد و در انگلستان به فعاليت ادبي پرداخت. پاوند در انگلستان گروهي از شاعران جوان را گرد خود جمع آورد و نهضت ايماژيسم را بنيان نهاد كه نهضتي بود بر ضد سنتهاي رمانيتك و ادبيات عصر. پاوند در ايجاد اين نهضت تحت تاثير برخي فيلسوفان انگليسي، شاعران فرانسوي و نويسندگان يونان باستان و شاعران چيني و ژاپني قرار گرفته بود. وي به شاعران جوان قدرت تازه بخشيد و انقلابي در شعر پديد آورد. پاوند در انتخاب موضوع شعر، آزادي مطلق را جايز ميشمرد و در زبان شعر به بيان متداول و كلمههاي ساده و صحيح و به كار بردن اوزان نو و بيان احساس به وسيله تصويرهاي عيني تكيه ميكرد. وي در سالهاي بعد در امريكا براي مبادله فرهنگ اروپا و آمريكا كوشش فراواني به كار برد و مقالههاي تحقيقي مهمي انتشار داد. پاوند به سبب بهرهمندي از فرهنگ وسيع و آشنايى با زبانهاي مختلف توانست ادبيات گوناگون را در عصرهاي مختلف و آثار شاعران يوناني، لاتيني، چيني، ژاپني، ايتاليايى و انگلوساكسون مورد نقد و بررسي قرار دهد و با نويسندگان و شاعران قديم رابطهاي متفاوت با رابطه معمول پديد آورد. در نظر پاوْنْد، اين نويسندگان، دارويى بودند كه عالم انسانيت را از بيماري حماقتِ شايع نجات ميدادند. وي در ادبيات امريكا، روش تازهاي در نقد به وجود آورد و شيوه معمول و رايج را كه شيوهاي بسيار محدود بود، مطرود شناخت. پاوند همچنين درباره هنر شعر سرودن، مقالههاي پرارزشي منتشر كرد و در نوگرداندن شعر پيروزيهايى به دست آورد. توجه ويژه او، بيشتر به مسائل فني شعر بود تا مسائل فكري و معنوي. ديوانهاي غنايى پاوند به نام ذات خويش و نيز شادمانيها، به سبب قدرت شاعر در نو ساختن وزن شعرْ جلب توجه فراوان كرد و چندين بار از آن تجديد چاپ به عمل آمد. اين ديوانها علاوه بر اشعار دوره جواني شاعر، ترجمههايى كم و بيش آزاد از اشعار شاعران لاتيني و قرون وسطاي ايتاليا در بر دارد و به طور كلي تجربههاي شاعري با ذوق و با فرهنگ را نشان ميدهد. با اين حال، مهمترين اثر پاوند، ترانهها نام دارد كه از طرفي نوعي يادداشتهاي معنوي و فكري است و از طرف ديگر، سراشيبي به سوي تمدن دوزخي عصر جديد است. وي معايب عصر خود را كه در آن آدمي برده پول گشته است مورد تحليل قرار ميدهد. از حيث بيان، پاوند از تجريد و انتزاع در عالم شعرْ هراس دارد و به دنبال روشني و صراحت و بياني عيني و محسوس ميرود. وي در جريان جنگ جهاني دوم، به طرفداري از فاشيسم و موسوليني، ديكتاتور فاشيست ايتاليا سخنرانيهايى از راديو رُم ايراد كرد و اين امر موجب شد كه پس از جنگ از طرف مقامات امريكا توقيف و زنداني شود. اما دادگاه واشينگتن او را به اختلال رواني منسوب و روانه بيمارستان امراض روحي كرد. پاوند بيش از يك دهه از عمر خود را در اين مكان گذراند و پس از رهايى از آن، به ايتاليا بازگشت. آثار پاوند مدتها مورد بحث و جدل قرار گرفت و او تنها شاعري است كه اشعارش همگي با جنجال همراه بوده است. با اين حال نميتوان نفوذ فراوان او را بر شاعران عصرش انكار كرد. اِزار لوميس پاوند سرانجام در 1 نوامبر 1972م در 87 سالگي درگذشت.
==============================
تولد "تئودور داسْتايوسْكي" شاعر و نويسنده برجسته روسي (1821م) (ر.ك: 28 ژانويه)
فئودور میخاییلوویچ داستایوسکی (Fyodor Mikhailovich Dostoevsky)؛ زادهٔ ۳۰ اکتبر ۱۸۲۱ - درگذشتهٔ ۹ فوریه ۱۸۸۱، نویسندهٔ مشهور روسی. ویژگی منحصر به فرد آثار وی روانکاوی و بررسی زوایای روانی شخصیت های داستان است. فیودور میخاییلوویچ فرزند دوم خانواده داستایوسکی در ۳۰ اکتبر ۱۸۲۱ به دنیا آمد. پدرش پزشک بود و از اوکراین به مسکو مهاجرت کرده بود و مادرش دختر یکی از بازرگانان مسکو بود. در ده سالگی والدینش مزرعهای کوچک در حومه شهر تولا در نزدیکی مسکو خریدند که از آن به بعد تابستانها را در این مکان میگذراندند. در ۱۸۳۴ همراه با برادرش به مدرسهٔ شبانه روزی منتقل شدند و سه سال آنجا ماندند. در پانزده سالگی مادرش از دنیا رفت. در همان سال امتحانات ورودی دانشکدهٔ مهندسی نظامی را در پترزبورگ با موفقیت پشت سر گذاشت و در ژانویه ۱۸۳۸ وارد دانشکده شد. در تابستان ۱۸۳۹ خبر فوت پدرش به او رسید. در فاصله سالهای ۶۴-۱۸۶۲ کتابهای خاطرات خانه مردگان و آزردگان را به چاپ رسانید. در آغاز سال ۱۸۷۳ سردبیر مجلهٔ «گراژ دانین» شد و تا ماه مارس سال بعد به این کار ادامه داد. جوان خام را در زمستان ۷۵‐۱۸۷۴ نوشت که در طول سال ۱۸۷۵ در مجله «اوتچستیه زابیسکی» انتشار یافت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
نهم آبان ماه:
درگذشت "ابن سراج" اديب و شاعر بغدادي(316ق)
ابوبكر محمد ابن سراج در كودكي به مجلس درس ابوالعباس مبرّد، نحوي معروف آن عصر راه يافت و با هوشترين شاگرد او گرديد. پس از مرگ استاد به بررسي آراء و ارزيابي نظرها و گفتههاي علماي معروف اين علم پرداخت. ابن سراج در زمينهي علوم قرآني، نويسندگي و شعر نيز مهارت بسيار داشت و درفن نويسندگي و شيوهي نگارش از نثري فاخر برخوردار بود. ابن سراج در كتاب الاصول في النحو، كوشيده است تامسايل نحوي را با نظم و ترتيبي خاص گردآوري كند، به گونهاي كه ميتوان هر موضوع را در بخش معيني يافت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
دهم آبان ماه:
امروز امن و امان بوده
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
یازدهم آبان ماه:
تولد "اميل اوژيه" شاعر و نمايشنامهنويس مشهور فرانسوي (1820م)
اميل اوژيه شاعر و نمايشنامهنويس معروف فرانسوي در دوم نوامبر 1820م در فرانسه به دنيا آمد و و در هشت سالگي با خانوادهاش در پاريس اقامت گزيد. وي در دوران دبيرستان، به سبب تيزهوشي فراوان، بسيار زود مورد توجه قرار گرفت و پس از اتمام تحصيلات دانشگاهي در رشته حقوق، به وكالت دعاوي پرداخت. در اين هنگام اوژيه راه ادب و شعر را برگزيد و به قلمرو تئاتر پا نهاد. وي طي مدتي بعد چندين نمايشنامه نوشت و به روي صحنه برد كه برخي از آنها پيروزيهايى نيز به دست آوردند. اوژيه در اين زمان به عنوان نويسنده طبقه كاسب پولدار و كسي كه اولين نمونه مكتب ذوق سليم، را عرضه كرده است، به مردم شناسانده شد. بنيانگذاران مكتب ذوق سليم بر ضدتمايل رمانتيك و افسانهاي، چه در عالم هنر و چه در زندگي، قيام كردند. مردم طبقه متوسط نيز كه از مبالغه و شگفتانگيزي رمانتيسم خسته شده بودند، اين مكتب را سخنگوي خود دانستند و به آن رو آوردند. اوژيه در سال 1850م نمايشنامه داماد آقاي پواريه را نگاشت و موفقيت فراواني كسب كرد. اين نمايشنامه، پرده گويايى از محيط فرانسه را پيش چشم ميگذارد و جدال طبقه نجبا با طبقه نوكيسه را بيان ميكند؛ ضمنِ اينكه از نكتهپردازيهاي هوشيارانه و طنزهاي بسيار لطيف و دلنشين برخوردار است. پس از اين نمايشنامه، نفوذ عظيم اوژيه بر مردم آشكار گشت و تا مدتها پايدار ماند. از اميل اوژيه نمايشنامههاي ديگري نيز بر روي صحنه رفت كه كمدي منثور ازدواج اولمپ، ماده شيران بي نوا، مردم بيشرم و شيرها و روباهها از آن جملهاند. با اين حال، اوژيه پس از چند شكست، نمايشنامه نويسي را كنار گذارد و با صحنه وداع كرد. اوژيه از نمايشنامهنويسان نيرومند قرن نوزدهم فرانسه به شمار ميآيد و توانسته است به كمديْ، حالت جدي لازم را برگردانَد. بينش وي از هر نوع تلخي و گزندگي بركنار و حتي در هجو و انتقاد نيز از گرمي و عطوفت انساني برخوردار است. اميل اوژيه همچنين چند نمايش نامه، تاريخي نوشت كه مشهورترين آنها ماجراجو و فلوت نواز نام داشتند اما شهرت وي مرهون كمديهاي اوست. در بيشتر كمديهاي اوژيهْ وقايعِ نمايشْ، بيشتر از جدال ميان پول و شرف مايه ميگيرد. اميل اوژيه از نويسندگان طبيعتگرايي است كه تاثير نمايش نامههاي آنها در نويسندگان اواخر قرن نوزده به بعد آشكار شده است. طبيعتگرايان معمولاً صحنه را سكويي براي بحث درباره مسائل و كجرفتاريهاي متداول ميانگاشتند. اميل اوژيه سرانجام در بيست و پنج فوريه 1889م در شصت و نه سالگي درگذشت.
===========================
وفات "شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي" شاعر و استاد بزرگ ادب فارسي(691 ق)
شيخ مصلح الدين سعدي شيرازي، شاعر و استاد بزرگ شعر ونثر فارسي، پس از گذراندن مقدماتِ علوم ادبي و ديني در زادگاهش، شيراز، در جواني به بغداد رفت و در مدرسهي نظاميهي آن به آموختن علوم متداول آن دوران پرداخت. پس از تحصيل به سرزمينهاي شام، فلسطين، حجاز و روم و كشورهاي ديگر مسافرت كرد و با جوامع مختلف آشنا گرديد. سعدي در طي اين سفرها، باكمك ديدهها و شنيدههايش به همراه قريحهي شاعري، به سرودن اشعاري زيبا و ماندني پرداخت. وي سپس به شيراز بازگشت و به تأليف و تصنيف منظومههاي پندآموز كه نتيجهي سي سال تجربه، جهانگردي و مردمشناسي بود، دست زد. سعدي در سال 655 ق اثر بزرگ اخلاقي و تربيتي خود به نام بوستان را سرود و در 656 ق گلستان، يكي از شيواترين كتابهاي نثر فارسي را تدوين كرد كه در ضمن آن، از اشعار فارسي و عربي نيز استفاده شده است. همچنين ديوان سعدي و مجالس پنج گانه نيز از اوست. مدفن سعدي در شيراز، ميزبان خيل علاقهمندان زبان وادب فارسي از سراسر دنياست. سعدي به همراه فردوسي و حافظ، يكي از سه شاعر بسيار بزرگ و بلامنازع زبان و ادب فارسي است. در سخنِ او، غزل عاشقانه، آخرين حَدِّ لطافت و زيبايى را درك كرده و لطيفترين معاني در سادهترين و فصيحترين و كاملترين الفاظ آمده است. در حكمت و موعظه و ايراد حِكَم و امثال از هر شاعر پارسيگوي، موفقتر است و نثر مزّين و آراسته و شيرين و جذابِ او در گلستان، بهترين نمونهي نثرهاي فصيح پارسي است. سعدي به سبب تقدُّم در نثر و نظم، از قرن هفتم به بعد، همواره مورد تقليد و پيروي شاعران و نويسندگانِ فارسي گوي ايران و خارج از ايران بوده است.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
رویدادهای مهم ( 12 آبان )
• درگذشت اديب، مصحح و استاد دانشگاه، دكتر"احمد بهمنيار كرماني" (1334 ش)
دكتر احمد بهمنيار كرماني در سال 1262ش در خانداني فرهيخته در كرمان به دنيا آمد و در همان شهر، نزد پدر و برادر خود، ادبيات فارسي و عربي، فقه، اصول، فلسفه و رياضيات را آموخت. او ضمن تحصيل، زبان تركي اسلامبولي و انگليسي را فراگرفت و در اين دو زبان، دست به تحقيقات و تاليفاتي زد. بهمنيار
بهمنيار در آغاز مشروطيت به مبارزات سياسي روي آورد و در سال 1289 ش روزنامه دهقان را براي اشاعه انديشههاي ملي خويش منتشر كرد كه منجر به تبعيد و زنداني شدنش به شيراز شد. بهمنيار مدتي به رياست دارالمعلمين تبريز و نيز استادي دانشسراي عالي دانشگاه تهران رسيد و در سال 1321، به عضويت پيوسته فرهنگستان ايران درآمد. استاد بهمنيار پس از اخذ دكترا از دانشگاه تهران به تدريس عربي پرداخت و به تاليف و ترجمه آثار همت گماشت. تصحيح كتبي از قبيل تاريخ بيهق، الابنية عن حقايقِ الدويه و تاليف تحفه احمديه و داستان نامه بهمنياري از جمله آثار اين محقق برجسته ميباشند. وي در املاي فارسي صاحب نظر بود و بسياري از شيوههاي درست كه در املاي فارسي متداول شده مرهون زحمات اوست. استاد احمد بهمنيار سرانجام در دوازهم آبان 1334 ش در 72 سالگي در گذشت و طبق وصيت، در عتبات عاليات مدفون گرديد.
===========================
سال 1881
"ویلیام وانبرگ "نقاش بزرگ و شاعر معروف آمریکایی ،در یکی از شهرهای ایالت" ایووا "قدم به عرصه وجود گذاشت .پدرش هنرپیشه تئاتر و مادرش آموزگار بود ولی ویلیام به نقاشی مشغول شد و در 1901 میلادی اولین نمایشگاه آثار او به معرض نمایش گذاشته شد و بعد به ادبیات روی آورد و آثاری چون" صلح پایدار و مخارج تحصیل "نوشت .وی روز 8 اکتبر 1941 در 60 سالگی مرد.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
سيزدهم آبان ماه
رويداد مهمى در حيطه ادبيات رخ نداده است
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
چهاردهم آبان ماه
بازدید متولیان حرم ابا عبدالله الحسین (ع) از کتابخانه مجلس
همزمان با فرا رسیدن ماه محرم الحرام هیاتی از مدیران و متولیان بارگاه حسینی حضرت اباعبدالله الحسین (ع) از کتابخانه بازدید و با مسئولان آن به دیدار و مذاکره پرداختند.
به گزارش روابط عمومی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، آقای عبدالعزیز عزیز القریشی از بخش اخبار و امور بینالملل عتبات و هیأت همراه، در دیدار با محمود شالچی طوسی قائم مقام کتابخانه مجلس ضمن اعلام خرسندی خود از آشنایی با کتابخانه از آمادگی این مرکز برای تبادل فهرستها، منابع خطی و امور مربوط به کتاب و انتشارات سخن به میان آورد.
القریشی افزود: جمهوری اسلامی ایران دارای جایگاه ویژهای در بحث تبلیغ است و حضرت امام خمینی(ره) در این مقوله از همه ما شیعیان و مسلمانان پیشتازتر هستند.
در ادامه جلسه آقای شالچی با خیرمقدم گویی به هیأت متولیان حرم امام حسین (ع) گفت: اگر واقعه کربلا برای همگان بصورت شفاهی تبیین شود، برهمه تأثیر میگذارد و این سعادت نصیب شما متولیان دستگاه حسینی است.
قائم مقام کتابخانه در ادامه از آمادگی کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی برای دستیابی به تفاهمنامه فرهنگی و گسترش همکاریهای دوجانبه خبر داد.
هیأت عراقی با همراهی مسئولان امور بینالملل کتابخانه از موزه مجلس بازدید بعمل آوردند و با روند تشکیل مجلس در کشور آشنا شدند.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
15 آبان 1392
برگزاری همایش بزرگداشت علیاکبر غفاری
همایش بزرگداشت مرحوم استاد علیاکبر غفاری با حضور آیتالله امامی کاشانی و جمعی از فضلا، طلاب و دانشجویان دانشکده قرآن و حدیث در تالار شیخ مفید دانشکده قرآن و حدیث پردیس تهران برگزار شد.
حجتالاسلام صادقی مدیر روابط عمومی این دانشکده هدف از برگزاری این همایش را آشنایی بیشتر طلاب و دانشجویان با افکار، آثار، گفتار و رفتار شخصیتهایی که در احیای تراث حدیثی نقش داشته اند دانست.
علی جعفری از شاگردان استاد علیاکبر غفاری با اشاره به غیرتمندی، زهد و وارستگی استاد علیاکبر غفاری، اظهار کرد: مقام معظم رهبری در پیام تسلیت خود به خانواده استاد فرمودند فقدان این عالم خدوم و پرکار ضایعهای در عرصه انتشار محققانه میراث کهن مکتوب شیعه است.
علی مهدویراد نیز با اشاره به اینکه استاد غفاری یک فقیه مجهولالقدر هم در دوره حیات و هم در دوره ممات هستند، وی را یک فقیه، دینشناس واقعی، محدثی امین و ایثارگر به معنای واقعی کلمه معرفی کرد و گفت: از مراکز علوم حدیث در خواست دارم که به روششناسی استاد به صورت علمی و آکادمیک پرداخته شود.
وی افزود: مرحوم استاد کتاب تهذیبالاحکام را به توصیه مقام معظم رهبری به نگارش در آوردند.
مهدوی راد به معرفی برخی کتابهای استاد علی اکبر غفاری و بیان توضیحاتی درباره هریک پرداخت و گفت: خوب است که تمام آثار و نوشتههای موجود از این استاد، جمعآوری و چاپ و نشر شود.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
16آبان ماه
درگذشت استاد "علي اكبر مالك" سخنور و مديحهسراي معاصر (1377ش)
درگذشت استاد "علي اكبر مالك" سخنور و مديحهسراي معاصر (1377ش) استاد علياكبر مالك در سال 1290ش (1329ق) در تهران پا به عرصه وجود نهاد. وي پس از طي دوران دبستان، وارد دارالفنون شد و از محضر اساتيدي همچون جلالالدين همايي، عباس اقبال آشتياني، نصراللَّه فلسفي و علامه محمدحسين فاضل توني بهره برد. ايشان سپس به دانشسراي عالي رفت و به تحقيق در متون نظم و نثر فارسي پرداخت. استاد مالك آنگاه وارد مدرسه حقوق شد و پس از مدتي با زبانهاي انگليسي، فرانسوي و آلماني آشنا گرديد و اين زبانها را تدريس نمود. ايشان در طي اين سالها، همواره در انجمنهاي ادبي حضوري فعال داشت و با ارائه آثار هنري - مذهبي خود، شيفتگان خاندان عصمت و طهارت را سيراب ميساخت و دوستداران شعر و ادب را به فيض ميرساند. از استاد مالك بيش از پانزده اثر منظوم و منثور برجاي مانده كه وادي عشق، ترانه دل، سفرنامه حج و سلطان عشق به شعر، و كشور مقتدر اسلامي و خاطرات اجتماعي و سياسي در 2 جلد به نثر، از آن جملهاند. استاد مالك تا واپسين روزهاي زندگي خويش، جلسات تفسير قرآن كريم و آموزش اصول بديع و قافيه را تشكيل ميداد و از كار دست نكشيد. اين سخنور خستگيناپذير سرانجام در اواسط آبان 1377ش برابر با رجب 1419ق در 87 سالگي در تهران درگذشت.
===========================
تولّد "ابن خَلّوف" كاتب و شاعر مسلمان (829 ق)
تولّد "ابن خَلّوف" كاتب و شاعر مسلمان (829 ق) شهابالدين احمد بن ابي القاسم محمد خلوف معروف به ابن خَلوف در كودكي عازم سفر مكه و سپس بيتالمقدّس شد و در جواني به قاهره رفت. هدف وي از اين سفرها، تحصيل علم و دانش بود به طوري كه در 26 سالگي در جوامع علمي قاهره، دانشمندي برجسته محسوب ميشد. ابنخلوف شعر نيز ميسرود و قصيدههاي زيبايي درمدح پيامبراكرم در ديوان اشعار او به چشم ميخورد. ديوان الاسلام، نظمُ التَلخيص و نظم المغني از آثار قلمي ابن خَلوف است. وي در سال 899 در 70 سالگي درگذشت.
===========================
تولد "آلبر كامو" نويسنده معروف فرانسوي (1913م)
تولد "آلبر كامو" نويسنده معروف فرانسوي (1913م) آلبر كامو نويسنده فرانسوي در هفتم نوامبر 1913م در الجزاير و در خانوادهاي فقير به دنيا آمد. كودكي كامو در فقر و تنگدستي گذشت و در ميان طبقه كارگر بزرگ شد. وي دوران تحصيل را با نمرات درخشان به پايان رسانيد و سپس به تدريس و تحصيلات دانشگاهي نيز پرداخت. كامو چندي بعد به روزنامهنگاري و فلسفه علاقهمند شد و عشق فراواني به درام و درامنويسي پيدا كرد. از اينرو دريك گروه نمايشي سيار مشغول به كار شد و در ايفاي نقشهاي كلاسيك شركت جست. سپس، خود گروهي نمايشي تشكيل داد و آثار متعددي را آماده نمايش نمود. هرچند كامو در دوران تحصيل مبتلا به مرض سل شده بود، ولي مطالعه و نويسندگي را رها نكرد و پايان نامه دكتراي خود را در رشته مسيحيت و اعتقاد يوناني به رشته تحرير درآورد. وي سفرهايى به ايتاليا، استراليا و چكسلواكي نمود و چندين اثر بزرگ نگاشت. كامو در سال 1940م به پاريس رفت و نشريه كومبا را كه از انتشارات نهضت زيرزميني مقاومت ملي فرانسه در برابر نازيها بود تأسيس كرد و چندي نگذشت كه همين روزنامه، ارگان رسمي و اساس نهضت مقاومت ملي شد. وي پس از جنگ جهاني دوم، نويسندگي را ادامه داد و با نگارش كتاب معروف طاعون به شهرت دست يافت و در سال 1957م موفق به اخذ جايزه ادبي نوبل شد. طاعون، رمزي است براي فرانسه اشغال شده از طرف آلمان و رمزي است براي وضع بشر به طور كلي. آلبركامو، به عنوان يكي از صاحبنظران بزرگ قرن بيستم ميلادي به شمار ميرود و آثار و شخصيت او، نماينده اختلافات بزرگ اين قرن است كه تمدن جهان غرب را متزلزل ساخته است. كامو در جستوجوي يك عقيده فلسفي يا ديني نبود، بلكه در جستوجوي يك راه زندگي بود كه در آن، منطق دل و احساس، با منطق انديشه و تفكر مورد احترام قرار گيرد و حدودي كه واقعيت بر افراد تحميل كرده است، در نظر گرفته شود. به همين جهت، كامو يك اگزيستانسياليست خوشبين است كه بر اصالت وجود و انسانگرايى عقيده دارد و درصدد پيدا كردن اخلاقي است كه بر پايه همبستگي و سعادت و عشق باشد. كامو را همچنين از مردان مبارز و در عين حال پوچانديش زمان خود دانستهاند كه مدتها با نيش قلم خود، با ديكتاتوريهاي زمان به مبارزه پرداخت. كامو در عين حال كه در مجاورت نزديك امور واقعي و جاري كشورش به سر ميبرد، پا را از وقايع فراتر مينهاد تا به مسائل واقعيتر و والاتر دست يابد. شيوه بيان كامو به شيوه نگارش باب روز بستگي ندارد و از فصاحت و سادگي سبك كلاسيك برخوردار است. از كامو آثار متعددي بر جاي مانده كه سوء تفاهم، حكومت نظامي، درستكاران، پشت و رو، جشنها و بيگانه از جمله نمايشنامهها و آثار ادبي او ميباشند. آلبركامو سرانجام در چهارم ژانويه 1960م بر اثر برخورد اتومبيلش به درخت در چهل و هفت سالگي درگذشت.
===========================
16 آبان92
برگزاری نمایشگاهی از آثار محمدتقی بهار در کتابخانه حسینه ارشاد
نمایشگاهی یک روزه از آثار محمدتقی بهار روز پنجشنبه 16 آبان در کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد برگزار می شود.
کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد از آثار محمدتقی بهار نمایشگاه یک روزه ای در 16 آبان از ساعت 9 صبح لغایت 11:30 برگزار می کند.
شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامهنگار و سیاستمدار گرانمایه و معاصر ایرانی محمدتقی بهار، ملقب به ملکالشعرا در شانزدهم آبان ۱۲۶۵ ه. ش. برابر با ۱۳۰۵ ه. ق. در مشهد چشم به جهان گشود و ۲ اردیبهشت ۱۳۳۰ در سن 64 سالگی دار فانی را وداع گفت. از او آثار ارزشمندی چون منظومهٔ چهار خطابه، زندگانی مانی و شعر در ایران منتشر شده است.
کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد 30 عنوان از آثار ایشان را در مخزن خود دارد و به مناسبت زادروز این اندیشمند گرامی نمایشگاه یک روزه ای در تاریخ فوق از ساعت 9صبح لغایت 11:30 برپا نموده است.
بازدید از این نمایشگاه برای عموم آزاد است.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
17آبان ماه
"مارگارت میچیل "خانم نویسنده معروف آمریکایی ،در آتلانتا واقع در ایالت" جورجیا "متولد شد
.پدرش از وکلای برجسته دادگستری بود و خود او نیز مدتها درس طب خواند ولی به سبب مرگ مادرش درس را ناتمام گذاشت .از 22 سالگی به نویسندگی پرداخت و مدتها پاورقینویسی و خبرنگاری جراید را به عهده داشت .وی روز 16 اوت 1949 در سانحه اتومبیل مرد .به روز 16 اوت 1949 مراجعه شود
===========================
درگذشت نويسنده، محقق و مترجم معاصر، استاد "كريم كشاورز" (1365 ش)
درگذشت نويسنده، محقق و مترجم معاصر، استاد "كريم كشاورز" (1365 ش) استاد كريم كشاورز در سال 1279 ش در شهرستان رشت به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات خود، به عنوان يك نويسنده، محقق و پژوهشگر، در وادي قلم گام برداشت و تاليفات و مقالات متعددي از خود به جاي نهاد. استاد كشاورز علاوه بر زبانهاي تركي، روسي و فرانسه، با زبانهاي انگليسي و عربي نيز آشنا بود. كشاورز سالياني به تدريس زبان فارسي پرداخت و انجمن فرهنگي رشت را تاسيس نمود. وي پس از چندي به تهران آمد و در كنگره نويسندگان، با بزرگان و اديباني همچون علياكبر دهخدا، نيما يوشيج و محمدتقي بهار آشنا شد. استاد كشاورز همچنين علاوه بر نويسندگي، به كار ترجمه نيز ميپرداخت و در طول هفتاد سال فعاليت در عرصه تاليف و ترجمه، آثار بسياري را از روسي و فرانسوي به فارسي ترجمه كرد كه اسلام در ايران، كشاورزي، مناسبات ارضي ايران در عهد مغول، گيلان و هزار سال نثر پارسي در پنج جلد، را ميتوان نام برد. اين محقق معاصر سرانجام در هفدهم آبان 1365ش در 86 سالگي در تهران بدرود حيات گفت.
===========================
درگذشت نويسنده شهير "سيدمحمدعلي جمالزاده" پدر داستان نويسي نوين ايران (1376 ش)
درگذشت نويسنده شهير "سيدمحمدعلي جمالزاده" پدر داستان نويسي نوين ايران (1376 ش) سيدمحمدعلي جمالزاده در سال 1270 ش در اصفهان و در خانوادهاي بزرگ و عالم به دنيا آمد. پدرش سيدجمال الدين واعظ اصفهاني همداني از پرنفوذترين مبلغان مذهبي دوران مشروطه بود و نقش مهمي در آن نهضت داشت. در سالهاي جواني محمدعلي، وي همگام با پدر و پس از آن از فعالان برجسته حركت اصلاح طلبانه مشروطيت به شمار ميرفت كه يكي از دلايل اين حضور ضد استبدادي، دستگيري و قتل پدرش در جريان مشروطيت به دست عمّال محمدعلي شاهقاجار بود. سيدمحمدعلي جمالزاده پس از اتمام تحصيلات ابتدايي، راهي بيروت و سپس پاريس شد و در فرانسه در رشته حقوق فارغ التحصيل گرديد. وي در 22 سالگي در حالي كه بسياري از مناطق ايران بيطرف در جريان جنگ جهاني اول به اشغال دولتهاي روس و انگليس و عثماني درآمده بود به كرمانشاه رفت و ارتش كوچكي از كردها براي جنگ با متفقين به وجود آورد. اما خيلي زود اين كار را رها كرد و راهي برلين در آلمان شد. جمالزاده سپس به مدت بيست و پنج سال در دفتر بينالمللي كار در ژنو شروع به فعاليت نمود و در كنار آن به مطالعات وسيعي دست زد. با فرا رسيدن شهريور 1320 ش، حيات ادبي جمالزاده شروع شد و چند داستان از او در تهران به چاپ رسيد. وي تحت تأثير آشنايي با روشنفكران ايراني به اين نيتجه رسيد كه يكي ازدلايل بيسوادي وسيع مردم ايران در آن زمان اين است كه نخبگان تحصيل كرده، تنها براي خوشآمد يكديگر مينويسند، حال آنكه در غرب، حتي متفكران بزرگ هم در نويسندگي از نهايت سادگي بهره ميگيرند. نتيجه اين انديشه، نوشتن و انتشار تعدادي داستانهاي كوتاهِ ابتكاري بود كه بعدها اساس نخستين كتاب وي با نام "يكي بود، يكي نبود" گرديد. اين كتاب ولولهاي در ميان خوانندگان فارسي زبان انداخت، چرا كه او برخلاف عادت معمول نويسندگان معاصرش، در داستان خود از لغات و اصطلاحات روزمره مردم استفاده كرد و از دشوارنويسي پرهيز نمود، كه اين، ويژگي خاص نوشتههاي اوست. گنج شايگان، صحراي محشر، خاك و آدم و دشمن ملت و... از جمله كتابهاي جمالزاده است كه در نتيجه آنها، از او به عنوان پدر داستاننويسي ايران ياد كردهاند. سرانجام محمدعلي جمالزاده در حالي كه در حدود نود سال در اروپا ميزيست ولي هميشه قلبش براي وطن ميتپيد، در هفدهم آبان 1376 برابر با 8 نوامبر 1977 م پس از عمري طولاني در 106 سالگي درگذشت و در ژنو به خاك سپرده شد.
===========================
درگذشت "ابن ناقيا" شاعر و اديب بغدادي (485 ق)
- درگذشت "ابن ناقيا" شاعر و اديب بغدادي (485 ق) ابوالقاسم عبداللَّه بن محمد بن حسن بن ناقيا بغدادي مشهور به ابن ناقيا، شاعر، كاتب و اديب معروفِ اهل بغداد بود. او به خاطر طبع رواني كه داشت، شاعري چيره دست شد و صاحب نظران، شعر او را به زيبايى و شيوايي ستودهاند. ابن ناقيا در ديوان شعرِ خود به نام "مقامات"، مفاسد اجتماعي را در قالب حكايت و طنز بيان كرده است. ديوان رسائل، مختصَر اغاني و مِلحُ المَمالِح از ديگر آثار اوست. ابن ناقيا به هنگام مرگ 75 سال داشت و در مقبرهي بابُ الشام در بغداد مدفون گشت.
===========================
وفات "ابن ادريس" كاتب و شاعر مسلمان مراكشي (1264 ق)
وفات "ابن ادريس" كاتب و شاعر مسلمان مراكشي (1264 ق) ابوعبداللَّه محمد عمراوي فاسي معروف به ابن ادريس، كاتب و شاعر مسلمان مراكشي، تحصيلاتش را با حفظ قرآن آغاز كرد و سپس به آموختن نحو و ادب پرداخت. ابن ادريس پس از آن شغل مكتبداري پيشه كرد و به نسخهنويسي از كتابها همّت گماشت. او در حين اين فعاليتها بر اطلاعات تاريخي خود افزود و به تدريج كاتب مشهوري شد. ابن ادريس به مناسبت تجاوز فرانسويان به خاك الجزاير، قصيدهاي سرود و طي آن، مسلمانان را به جهاد دعوت كرد. پس از مدتي در اثر توطئههاي مخالفانش توسط سلطان مراكش به زندان افتاد و تحت شكنجه قرار گرفت. ابن ادريس پس از آزادي از زندان، انزوا گُزيد و به سرودن شعر پرداخت. او به بديههسرايي شهرت داشت و بيشتر اشعارش را در مدح پيامبر و وصف طبيعت سروده است.
===========================
مرگ "ميشل مونتيني" شاعر و فيلسوف معروف فرانسوي (1592م)
مرگ "ميشل مونتيني" شاعر و فيلسوف معروف فرانسوي (1592م) ميشل دو مونتيني، نويسنده و فيلسوف معروف دوره رُنسانس، در 22 فوريه 1533م در منطقهاي در جنوبغربي فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در جواني خويشتن را وقف حقوق و سياست نمود و به تفكرات فلسفي پرداخت. مونتيني، به عنوان يك اشراف زاده فرانسوي، سفرهاي بسيار كرد و كتب زيادي نوشت كه مهمترين آنها، كتاب تحقيق يا مقالات است كه در سه جلد منتشر گرديد. وي بدون آنكه نقشه منظمي در ذهن طرح كرده باشد، به نوشتن اين اثر پرداخت و در آن، به گفته خويش نه به دنبال افتخار است و نه در انديشه سهولت كار خواننده، بلكه تنها به فكر آن است كه درباره همه مسائل داوري كند، خواه براي مسائل عميق و پيچيده و خواه براي مسائل بيهوده و بيارزش. در اين كتاب، مونتيني، عقايد خود را در خصوص آموزش و پرورش تشريح كرده است. او عقيده داشت كه اگر روش تعليم، دلپذير باشد، ديگر آموزشگاه، چون زندان نخواهد بود و نيازي نيست كه چوب و تازيانه، وسيله نظم و انتظام باشد. مونتيني به عنوان يك اومانيست و انسانگرا، از عقل در برابر تعصب، از بردباري و فروتني در برابر تكبّر و از حكمت صلح در مقابل بلاهت جنگ دفاع ميكرد. او هميشه به نشان دادن بردباري در تفهيم و تفاهم اصرار داشت. نخستين تلقين اخلاقي وي اين بود كه نسبت به همه جانداران، مهربان باش. از همه اينها بالاتر، مونتيني مردي صميمي و يكرنگ بود. سعي وي اين بود كه آنچه مينويسد ساخته دل و پرداخته زبانش باشد. در انديشههاي مونتيني ضد و نقيضهايى نيز مشاهده ميشود، چرا كه گاهي مؤمن است و گاه بيايمان، گاه طرفدار حكمت عقلاني ميباشد و گاهي پيرو اصول شكاكي و گاه محافظه كار است و گاه انقلابي. در واقع، مونتيني از روح و انديشه شكاكي برخوردار است. او در تحقيقات خود به جايى رسيده است كه بشر را از دست يافتن به حقيقت و عدالت عاجز مييابد و از اين رو عبارت معروف "چه ميدانم" را به كار ميبرد. با اين حال، مونتيني از مطالعات فراوان خود قصد ندارد كه نتايج بدبينانه به دست آورد، بلكه ميخواهد بگويد كه هنر زيستن بايد بر مبناي عقل و حكمت محتاطانهاي استوار باشد كه از تسليم و رضا الهام گرفته است. عقايد مونتيني روي هم رفته تاثير بسياري در مدارس و يا اجتماع آن دوران نداشت ولي در افكار انديشمندان بزرگ پس از خود، تاثيري مستقيم نهاد. ميشل دو مونتيني سرانجام در 8 نوامبر 1592م در 59 سالگي درگذشت.
===========================
درگذشت "جان ميلْتون" اديب و شاعر بزرگ انگليسي (1674م)
درگذشت "جان ميلْتون" اديب و شاعر بزرگ انگليسي (1674م) جان ميلتون، شاعر بزرگ قرن هفدهم انگلستان، در سيام ژانويه 1608م در لندن به دنيا آمد. وي در كودكي عشق و علاقه عجيبي به ادبيات و به ويژه شعر پيدا نمود و همين موضوع سبب گرديد كه به زودي نيز شعر بسرايد، به طوري كه در اوان نوجواني، چندين قطعه و اثر عالي نوشت. ميلتون در 21 سالگي اولين اثر مشهور خود با نام تولد مسيح(ع) را سرود و به زودي سرشناس و معروف شد. در اين اثر كه جنبه هنري، اخلاقي و مذهبي سراينده نمايان است، كشمكش قريب الوقوع فرقههاي مذهبي پيش بيني شده بود. وقايع آن زمان جامعه انگلستان ميلتون را به شدت آزار ميداد به طوري كه به تدريج روحي مبارزه طلب پيدا كرد و تصميم گرفت عليه بيدادگري قيام كند. از اين به بعد، دوران مبارزه، بدبختي و شهرت آغاز گشت؛ حكومت به شدت وي را تحت تعقيب قرار داده و اعمال وي را محدود كرده بود. با اين وصف، به زودي، ميلتون و عقايدش پيروزيهاي بزرگي به دست آوردند، ليكن او همچنان در دفاع از آزادي فكر و قلم، شعر ميسرود و مردم را تشويق ميكرد. اين دوران نيز ديري نپاييد و حكومت استبدادي، دوباره جانشين افكار آزادي طلب گرديد. بدين ترتيب ميلتون كه خود را شكست خورده احساس مينمود گوشه انزوا گرفت و دست از هر فعاليتي كشيد. ميلتون در همان گوشه انزوا به خلق آثاري موفق شد كه هم اكنون جامعه ادبي انگلستان به وجود آنها افتخار ميكند. بينايى ميلتون در سال 1652م بر اثر تحرير و تاليفات زياد رو به ضعف نهاد تا اينكه كاملاً كور شد و از كارهاي اجتماعي كناره گرفت. وي در سال 1660، كور و خسته و نوميد، اثر جاودانش بهشت گمشده را سرود. وي در اين اثر نشان ميدهد كه به خداي يگانه ايمان دارد و شيطان بر اثر مشيت الهي پديد آمده و اراده خدا بر اين قرار گرفته كه برخي از بندگانشْ، قدرتِ اختيار داشته باشند. بهشت گمشده، يكي از بزرگترين حماسههاي جهان است و از لحاظ استحكام كلام، در ادبيات زبان انگليسي بينظير است، به طوري كه ميلتون را پس از شكسپير در مقام اول قرار ميدهد. ويژگيهاي شعر وي در استحكام، صراحت و ظرافت آنهاست كه هيچيك از معاصرانش به آن دست نيافتهاند. تعادل و تركيب شعر با موضوع و هماهنگي آن دو با هم در تمامي آثار ميلتون مشخص ميباشد. اشعار مختلف او، ادراك كمنظيرش را در پيچيدگيهاي اوزان خوشآهنگ نشان ميدهد. آهنگي كه از تعادل ساختمان و تركيب استادانه شعر با بيان موضوع، اعم از خطابه نويسي يا داستانپردازي حاصل ميشود. نثر ميلتون نيز بسيار فصيح و استوار است و هنر نمايشي او از حد متوسط بالاتر. ميلتون از بزرگترين و معتبرترين چهرهها در ادبيات انگلستان است و نفوذ عظيمي در آثارنويسندگان انگليسي و آلماني و... بر جاي نهاد. وي در عين اينكه طبعي ملايم و مصاحبتي دلنشين داشته از طرف ديگر مبارزي لجوج و خشن و فردي جاه طلب و مغرور بوده است. همچنين روح اندوهناك و روح شادمان از ديگر آثار اوست. جان ميلتون سرانجام در 8 نوامبر 1674م در 66 سالگي درگذشت در حالي كه هرگز نتوانست آنچه را ميخواست به چشم ببيند.
===========================
17 آبان 1392
انتشار شماره سوم و چهارم نشریه «شناسه»
شماره سوم و چهارم "شناسه" (نشریه الکترونیکی انجمن کتابداری و اطلاع رسانی ایران، شاخه خراسان) با موضوع "مسائل و مشکلات مجله های رشته علم اطلاعات و دانش شناسی" منتشر شد.
از آنجا که مطالب ارائه شده و گردآوری شده در این موضوع بیشتر از میزان معمول در سایر شماره ها بود، به منظور فرصت کافی برای مطالعه همه مطالب، دو شماره سوم (پائیز) و چهارم (زمستان) در سال 1392 به این موضوع اختصاص پیدا کرده است.
در این دو شماره (سوم و چهارم) می خوانیم:
1. اولین در کسب، اولین در لغو: نگاهی به لغو امتیاز فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی (دکتر رحمتالله فتاحی)
2. دوران گذار در مجلههای علمی-تخصصی رشته (رضا رجبعلی بگلو)
3. تأملی بر کارکرد مجلات علمی در رشته؛ آب بی فلسفه می خوریم و توت بی دانش می چینیم! (امیر ریسمانباف)
4. بازیِ گروهی در زمین نشریات پژوهشی: نگاهی به چالشهای گروههای پژوهشی (محمد زرهساز)
5. آیا ساختار رایج کنونی در نوشتارهای منتشرشده در مجلات کتابداری و اطلاعرسانی، کارآمد است؟ (دکتر علیحسین قاسمی)
6. چرا مجلههای علمی در ایران دیرکرد دارند؟ راهکار چیست؟ (زهرا ناصری)
7. آنگونه که دوست داریم داوری شویم، داوری کنیم (سمیه سادات آخشیک)
8. نگاهی به بخشهای "روش" و "یافتهها" در مقالههای مجلات علم اطلاعات و دانششناسی (دکتر حیدر مختاری)
9. در آداب و اصول اولین نگارشهای دانشجویی و چند توصیه نه چندان شاخدار! (دکتر عاطفه شریف)
10. به کجا میرویم؟ نقدی بر گرایش به انتشار مقاله isi در ایران (حمیدرضا کیانی)
11. گفتگو با دکتر دیانی: شرط اساسی اجرای آئین نامه انتشار مجله ها، اجرای کامل آن برای همه مجله هاست
12. گفتگو با دکتر فتاحی: نشر برای نشر، مشکل ریشه ای نظام علمی ماست
13. گفتگو با دکتر فرج پهلو: انتشار مجله ها بصورت الکترونیکی، تبدیل تهدید به فرصت است
14. گفتگو با دکتر نشاط: انتشار مقاله های نظری در مجله های رشته بسیار ضروری است
15. گفتگو با دکتر نوروزی: بین مجله های دسترسی آزاد و سایر مجله های علمی، جدالی وجود ندارد
16. گفتگو با دکتر جمالی مهمویی: فرمالیسم، ضعف اساسی در داوری مجله های تخصصی رشته است
17. گفتگو با حیدری نژاد: عطف دقیقاً متعلق به همه کتابداران ایران است
18. گزارشی از همایش کتابخانه و مردم (کرمان) (دکتر محمد اعظمی)
19. گوشه و کنار از اداره کل کتابخانه های عمومی استان خراسان رضوی (2) (میلاد معینالدین)
20. چشمهایش! (شهربانو صادقی)
21. طنز: نامه سه داور به سردبیر برای یک مقاله!
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
18آبان ماه
===========================
تولد علامه "محمد اقبال لاهوري" متفكر مسلمان پاكستاني (1873م) (ر.ك: 21 آوريل)
تولد علامه "محمد اقبال لاهوري" متفكر مسلمان پاكستاني (1873م) (ر.ك: 21 آوريل) علامه محمد اقبال لاهوری در سوم ذیعقده -1294 هجری قمری (مطابق با 9 نوامبر 1877 میلادی) در یک خانواده متدین در شهر سیالکوت دیده به جهان گشود، پدرش بازرگانی پیشه میکرد. اجدادش همه از برهمنان کشمیر بودند که در قرن هفدهم به دین اسلام مشرف گشتند. علامه تحصیلات خود را با قرآن در یکی از مساجد زادگاهش شروع نموده و بعد از اتمام دوره مکتب برای گذران دورههای ابتدائی و متوسطه به کالج رفت. در کالج مورد توجه یکی از معلمانش به نام مولانا میر حسین قرار گرفت. ذوق و استعداد شاعری علامه تا جائی معلمش را تحت تاثیر قرار داد که ایشان هر چند مخالف با شعر گفتن جوانان بود، خودش علامه را تشویق به سرودن نمود. علامه سرودههای خود را در ابتداء جهت اصلاح به داغ دهلوی تسلیم مینمود داغ دهلوی نیز پس از مدتی اعتراف کرد که اشعار اقبال نیاز به تصحیح نداشته و از داشتن چنین شاگردی فخر و مباهات میکرد. علامه پس از اتمام دوره کالج، در رشته فلسفه دانشگاه لاهور ادامه تحصیل داده و با اتمام دوره فوق لیسانس از دانشگاه پنجاب با رتبه اول، عهده دار تدریس در رشتههای تاریخ، فلسفه و علوم در همان دانشگاه گردید. اما فعالیت علامه و ذوق و قریحه وی فقط در عالم شعر و شاعری و فلسفه محدود نبوده بلکه ایشان در عالم اقتصاد نیز حرفی برای گفتن داشتهاند تا جائیکه در سال 1901 م کتابی در همین زمینه به زبان اردو نوشتند. اقبال در سال 1926 م، به عضویت مجلس قانونگذاری انتخاب شد. وضعیت زندگی ناگوار مردم و اختلافات در آن زمان و عشق به آزادی، اقبال را به سوی حرکتهای سیاسی سوق داد تا جائیکه اقبال پیشنهاد تشکیل دولت پاکستان را در جلسه سالیانه حزب مسلمبیگ در الله آباد را داد. همچنین ایشان نمایندگی مردم مسلمان شبه قاره را در اولین موتمر اسلامی فلسطین در بیت المقدس را داشته. ایشان در بازگشتی از کنفرانسی در لندن از اسپانیا و مسجد قرطبه دیدن کرده بودند که دیدار از این مسجد تاثیر زیادی در روحیه ایشان به جای گذارده بود، در منظومهای آن را بیان داشته همچنین از افغانستان نیز دیداری کرده و به زیارت مزار حکیم ثنائی موفق گردید. در اواخر عمر نیز یعنی به سال 1933 از دانشگاه پنجاب موفق به دریافت دکتری افتخاری گردید. بالاخره ایشان به دنبال تنگی نفس و ضعف قلبی که مبتلا گشته بود در روز پنجشنبه 21 آوریل 1938 مطابق بیستم صفر 1357 قمری دار فانی را وداع گفت.
===========================
امروز،"ایوان تورگنیف "رماننویس مشهور روسی در" اورال "بدنیا آمد
.خانوادهاش مردمی اشرافی بودند و پدرش سرهنگ بود .هنگام تحصیل در رشته زبانشناسی ،به فعالیت ادبی پرداخت و اولین اثرش" کاج کهن "نام داشت و اولین کتابش" خاطرات یک ورزشکار "بود .تورگنیف که همیشه طرفدار آزادی دهقانهای روسی بود ،روز 3 سپتامبر 1883 میلادی مرد .به روز 3 سپتامبر 1883 مراجعه شود
===========================
امروز، "ساموئل - تیلر - کالریج "ادیب مشهور و یکی از بزرگترین شعرای سبک رمانتیسم در انگلستان ،دیده به جهان باز کرد .
زادگاه وی یکی از شهرهای ایالت" دون - شایر "بود و او پس از انجام تحصیلات خویش در دوره مقدماتی ،به ادبیات روی آورد و شهرت فراوان یافت .ساموئل - تیلر - کالریج روز 23 ژوئن 1834 میلادی بعد از 62 سال زندگی مرد .به روز 23 ژوئن 1834 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
19 آبان ماه
تولد "يوهان شيلْلِر" نويسنده و اديب برجسته آلماني (1759م)
يوهان فردريك شيلِّر نويسنده، شاعر و نمايشنامه نويس آلماني در دهم نوامبر 1759م در ايالت وِرْتِمْبرگ آلمان به دنيا آمد. وي از كودكي عشق سرشاري به نويسندگي و شعر داشت و نخستين اثرش را در هجده سالگي به نگارش درآورد. شيلْلِر پس از پايان تحصيلات، رسماً به كار نويسندگي پرداخت و بعدها با گوته، شاعر و نويسنده بزرگ هموطنش آشنا شد. شيلْلِر مانند گوته، سبكي نو در ادبيات آلماني پديد آورد و يكي از فصول درخشان ادبيات قرن نوزدهم آلمان به او تعلق گرفت. بزرگترين اثر شيلْلِر، درام راهزنان نام دارد كه از معروفترين نمايشنامههاي ضد استبدادي او محسوب ميشود. او بعد از انتشار اين نمايشنامه از نويسندگي منع شد. شيلْلِر در نمايشنامه نويسي چيره دست بود و سبك نويسندگياش به مكتب كلاسيك شباهت نزديك دارد. آثار وي دربردارنده ظرافت، دقت، سادگي و وقار هستند. نمايشنامههاي بزرگ شيلْلِر، حماسي يا تراژدي هستند و زمينههاي تاريخي و سياسي دارند. اين آثار همچنين همگي مبيّن ايدهآليسم و خيالپردازي و تصورسازي ميباشند و بر اصول متين اخلاقي شيلْلِر و تاكيد وي در آزادي و شرافت انساني استوارند. شيلْلِر پس از گوته، از بزرگترين پايهگذاران ادبيات جديد آلمان است و شعراي رمانتيك قرن نوزدهم آلمان، تحت تاثير وي بودهاند. شيلْلِر، زيبايى را چه در قلمرو شعر و چه در فلسفه، دومين خالق بشر مينامد. در نظر او تنها تربيت و فرهنگ و ادراك زيبايى است كه قادر است به روح بشر اعتلا بخشد. هنر در نظر شيلْلِر، بزرگترين مربي فرد و جامعه است. توصيف شاعرانه در برخي آثار شيلْلِر به او امكان ميدهد كه هسته مركزي جامعه و خانواده و حكومت را در وحدت و كلّيت و اشتراك منافع جاي دهد و موجوداتي را كه به وسيله عشق و يگانگي به هم پيوستهاند، در آيندهاي توام با صلح و سلامت جاوداني تجسم بخشد. شيلْلِر به همراه گوته، دو نابغه شعر و ادب و دو نويسنده كلاسيك آلمانند و شيلْلِر را شاعر ملي آلمان نيز خواندهاند. از مهمترين آثار شيلْلِر ميتوان از داستان آتالا، منظومههاي فلسفي، ترانه ناقوس و نمايشنامه والِنِشتاين و... نام برد. فردريك شيلْلِر سرانجام در نهم مه 1805م در 56 سالگي درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
20آبان ماه
درگذشت شيخ "جعفر بن حاج محمد نزاري نقدي" (1370 ق)
درگذشت شيخ "جعفر بن حاج محمد نزاري نقدي" (1370 ق) آيتاللَّه شيخ جعفر بن حاج محمد نزاري، معروف به نقدي از افاضل علماي اماميهي قرن چهاردهم هجري عراق ميباشد. او فقيه اصولي، محدّث رجالي، مفسر، مورخ، اديب و شاعر ماهري بود. وي پس از فراگيري اصول قرائت و خط عربي و فارسي در موطن خويش شهر "العماره" در نزد پدرش حاج محمدبن عبداللَّه نزاري، جهت تكميل تحصيلات راهي نجف اشرف شد و از محضر آخوند خراساني، سيدمحمدكاظم يزدي و شيخ احمد كاشف الغطا بهره گرفت. شيخ جعفر نقدي، مدتي به نشر علوم ديني و رياست منصب جعفريين و قضاوت فريقين و رياست مَحكمهي سنّي و شيعهي شهر "العماره" را بر عهده گرفت. از وي آثاري چون ارشادالطّلاب الي علم الاعراب، الاسلام و المرأة، الاَنوار العَلَويَّة و الاسرار المرتضويه، بر جاي مانده است. اين عالم رباني سرانجام در هفتم محرم الحرام سال 1370 قمري در 67 سالگي ديده از جهان فرو بست.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
21آبان ماه
تولد (نيما يوشيج) پدر شعر نو ايران (1276 ش)
علي اسفندياري متخلص به نيما يوشيج در دهكده يوش در مازندران به دنيا آمد. در 12 سالگي به همراه خانواده به تهران رفت و پس از مدتي زبان فرانسه و عربي را فرا گرفت. او به تشويق استادش نظام وفا سرودن شعر را آغاز كرد و بر اثر آشنايي با زبان و ادبيات فرانسه، راهي تازه در برابرش آشكار شد. مطالعات و تحقيقات او در اين زمينه به ثمر نشست و او سبكي تازه را در شعر در پيش گرفت. رويدادهاي اجتماعي سالهاي 1300 و 1301ش، نيما را به كنارهگيري از مردم و زندگي در ميان جنگلها دامان طبيعت و هواي آزاد كشاند و آنجا بود كه منظومه افسانه را سرود. اين منظومه، به عنوان مهمترين اثر نيما، حد فاصلي است بين دنياي شعر قديم و دنيايي كه نيما بعدها در شعر به وجود آورد؛ و ميتوان آن را نقطه عطف و مقدمه و آغازي براي شعر فارسي معاصر دانست. در شعر نيما وزن و قافيه در همه جا به تناسب به كار گرفته شده است. شعر آزاد نيمايي، تفاوتهاي آشكاري با شعر سنّتي داشته، از لحاظ عاطفي، بيشتر جنبه اجتماعي و انساني دارد. او از لحاظ زبان، هر كلمهاي را در شعر نو به كار ميبُرد با اين شرط كه با كلمات مجاور، مهجور، بيگانه و ناسازگار نباشد. از نيما يوشيج به غير از مجموعه اشعار، آثار ديگري نيز به چاپ رسيده كه داستانها، اشعار و قصه براي كودكان، يادداشتها و نامهها و آثار تحقيقي از آن جملهاند. اما مهمترين اثر اين شاعر نوپرداز ايراني، افسانه نام دارد. نيما سرانجام در سال 1338 ش در 64 سالگي در تهران درگذشت و در امامزاده عبداللَّه تهران دفن شد. سيوچهار سال بعد در دي ماه 1372، با تلاش مردم نور و يوش، پيكر نيما از محل دفن به زادگاهش در يوش منتقل گرديد.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
22آبان ماه
درگذشت "مهرداد بهار" شاعر و سخنور معاصر (1373ش)
درگذشت "مهرداد بهار" شاعر و سخنور معاصر (1373ش) مهرداد بهار فرزند ملك الشعرا محمدتقي بهار در سال 1308 ش به دنيا آمد. از 1326 وارد عرصه سياست شد و به حزب توده پيوست. در سالهاي بعد به عنوان يكي از دانشجويان فعّال دانشكده ادبيات دانشگاه تهران، مسؤول بخش تشكيلات سازمان دانشجويان شد. مهرداد بهار در سال 1330 به اتفاق دوستانش، بر اعضاي شوراي عالي دانشگاه شوريد كه به اخراج او از دانشگاه انجاميد. پس از اخراج از دانشگاه و مرگ پدرش، راهي زندان گرديد و پس از آزادي بار ديگر به فعاليت سياسي پرداخت و 2 بار دستگير و زنداني شد. مهرداد بهار در سال 1338 به انگلستان رفت و در دانشگاه لندن، نخستين فدراسيون دانشجويان مبارز عليه پهلوي را بنيان نهاد و به رهبري آن رسيد. در آن هنگام، حزب توده بر آن بود كه چپها را از جبهه ملي جدا كند. بهار و برخي از اعضاي رهبري كنفدراسيون، از دستور رهبري حزب توده سرباز زدند كه باعث اخراج او از حزب توده شد. وي از سال 1344 به كلي دست از سياست كشيد و به ايران مراجعت كرد و به پژوهش فرهنگ ايران باستان پرداخت. مهرداد بهار سالها در دانشكده ادبيات دانشگاه تهران و چند دانشكده ديگر به تدريس پرداخت. اساطير ايران، رستم و سهراب، سخني چند درباره شاهنامه، ادبيات مانوي و تخت جمشيد و... از جمله آثار اوست. مهرداد بهار سرانجام در بيست و دوم آبان 1373 در 65 سالگي درگذشت و در بهشت زهرا به خاك سپرده شد.
===========================
تولد "رابرت استيونسون" شاعر و رماننويس انگليسي (1850م)
تولد "رابرت استيونسون" شاعر و رماننويس انگليسي (1850م) رابرت لوييز بلفور استيونسون، اديب و داستانسراي انگليسي در سيزدهم نوامبر 1850م در اسكاتلند به دنيا آمد. وي از كودكي، مزاجي رنجور داشت و همين امر سبب شد كه نتواند تحصيل خود را در رشته مهندسي كه با شوق فراوان آغاز كرده بود به پايان برساند. استيونسون مدتي نيز به تحصيل در رشته حقوق و وكالت پرداخت، اما اين شغل نيز ديري نپاييد و استيونسون به نويسندگي و ادبيات روي آورد. او در ابتدا يك سلسله مقاله به سبكي بديع منتشر كرد كه مورد توجه قرار گرفت و سپس براي مراقبت از مزاج رنجور خود، سراسر زندگي را در سفر و دور از وطن گذراند. استيونسون در سالهاي بعد كتب ديگري را انتشار داد كه با انتشار كتاب جزيره گنج، به شهرت و موفقيت زيادي دست يافت. او همچنين با نگارش رمانهاي فرزند ربوده شده، داستان هزار و يك شب جديد، جزيره گنج، عمارت كلاه فرنگي و ماجراهاي دكتر جكيل و مسترهايد، پيروزي فراواني به دست آورد و نمايشنامههاي متعددي از آثارش اقتباس شد. جاذبه شخصي و زندگي پر آشوب و نابسامان و پشتكار و مقاومت در برابر بيماري، استيونسون را چون قهرماني در نظر مردم جلوهگر ساخت. وي از طرفي يكي از زيباترين نثرها را در زبان انگليسي به وجود آورد و از طرف ديگر در اشعار غنايى، به ويژه در بيان احساس و درد غربت، شاعري برجسته به شمار آمد. مقالههاي وي از غنا و آزادگي و شخصيت بذلهگويي او نشان دارد و انتقادهايش بسيار نافذ و دلنشين ميباشد. رابرت استيونسون سالهاي پاياني عمر را در مجمع الجزاير ناموآ در جنوب اقيانوس آرام گذراند و سرانجام در سوم دسامبر 1894م در 44 سالگي درگذشت.
===========================
امروز، "اسلوچفسکی "یکی از شعرای نامدار روسیه در قرن نوزدهم میلادی ،پس از 67 سال زندگی به علت ابتلا به بیماری ذاتالریه بدرود حیات گفت .نام اصلی این ادیب بزرگ" کنستانتین ،کنستانتینوویچ ،اسلوچفسکی "بود .وی روز 27 آوریل 1837 میلادی در" سن پطرزبورگ "متولد شده بود و سالهای
متمادی ناشر و مدیر مجله معروف دولتی روسیه تزاری بود .به روز 27 آوریل 1837 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
23آبان ماه
سالروز درگذشت سعيد نفيسي اديب پركار و معاصر - اشاره اي به مبحث نام "ايران"
سعيد نفيسي
در اين روز در سال 1345 هجري (14 نوامبر 1966 ) استاد سعيد نفيسي پس از پنج دهه تدريس و به يادگار گذاشتن بيش از يكصد تاليف در 73 سالگي فوت شد. وي که در فرانسه تحصيل كرده بود و نويسنده و پژوهشگري پركار و خستگي ناپذير بود. استاد نفيسي فرزند علي اكبر ناظم الاطباء كرماني و از خاندان حكيم كرماني بود.
استاد نفيسي درباره هر موضوعي كه به نظرش مي رسيد قادر به نوشتن مقاله، رساله و كتاب بود؛ از نمايشنامه تا داستان و از تاريخ تا واژه نامه و تصحيح متون قديمي و همين طور درباره سياست. بسيار روان و زيبا و بدون تكلف مي نوشت و نوشته هايش خوانندگان فراوان داشت. مردي فروتن و دوست داشتني بود. فهرست تحريرات او طولاني است از جمله فرهنگ فرانسه، تاريخچه ادبيات ايراني، بيهقي، نظاميه بغداد، ماه نخشب، نظامي گنجوي، فرهنگنامه پارسي، يزدگرد سوم، شيخ زاهد گيلاني و ....
شادروان نفيسي يك ايراندوست تمام عيار بود و مقاله دهم دي ماه 1313 او كه در روزنامه اطلاعات درباره تصميم دولت وقت مبني بر منع خارجيان از بكار بردن واژه «پرشيا» به جاي ايران معروف است.اين مصوبه كه دولت هاي ديگر را از بكار بردن « پارسوا، پرسه، پرسان، پرژيا (پرشيا)، پرسيانا و ... » در ناميدن ايران منع مي كرد مورد انتقاد بوده است.
منتقدين هنوز هم مي گويند: اين نام ها در سراسر جهان، امپراتوري ايران با همه عظمت و فرهنگ آن را در ذهن مردم تداعي مي كند و بسياري از خارجيان ايران را با ايراك (عراق) اشتباه مي گيرند. غربي ها «پرشيا» را از يونانيان و رومي هاي عهد باستان ياد گرفته و بكار برده اند. در مغرب زمين هر دانش آموز دبيرستاني عظمت و كارهاي امپراتوري پارسها را ضمن دروس خود خوانده است، ولي نمي داند كه ايران همان «پرشيا» است. گرچه همه مي دانند كه فلات ايران (ايران زمين) از كجا تا به كجا امتداد دارد، ولي شمار كمي از آنان مي دانند كه امپراتوري پارسها، همين ايران زمين است كه مورخان يوناني و رومي «امپراتوري پارسي» نوشته اند و در غرب عموميت يافته است. در آمريكاي امروز عده كمي هستند كه بدانند پرژين ملون (خربزه ايراني) ، پرژين كت (گربه ايراني) ، پرژين هت (كلاه پوست بره كه كرزاي رئيس جمهور افغانستان بر سر مي گذارد) و ... را كه هر روز بكار مي برند از ايرانند. مگر مجلس يونان خارجيان را مجبور كرده كه اين كشور را به نام اصلي اش بنامند و «گريس» نخوانند. همين طور هندي ها، ژاپني ها، فنلاندي ها، چيني ها و ....
چرا مجلس آلمان كشورهاي ديگر را مجبور نمي كند كه آن را «دويچلند» به نامند و مصري ها انگليسي زبانانرا از بكاربردن «ايجپت» به جاي «مصر» منع نمي كنند. به استدلال منتقدين، همين اجبار دولتهاي ديگر بر پايه مصوبه مورد بحث سبب شده است كه بسياري از غربي ها گمان كنند كه ايران يك كشور عربي است و ....
در سال 1313 (و تا به امروز) پاره اي هم بوده اند كه مي گويند اين مصوبه به خواست انگليسي ها بوده كه مي خواستند افغانستان و بلوچستان هويت جداگانه داشته باشند و در عوض توجه ايرانيان معطوف به اران شود ( قفقاز سابق ايران كه بلشويكها جمهوري آذربايجان نام نهادند).
ايرانيان، ميهن خود را به نام «ايران و ايرانشهر» مي شناخته اند. در زمان ساسانيان «ايران غالبا با الف مكسور و سكون «ي» و يا اين كه «اران» تلفظ مي شد و خارج از ايران را «انيران» مي خواندند. بايد دانست كه افغانستان نامي است كه انگليسي ها بر اين سرزمين - سرزمين رستم و كيانيان، گذارده اند!.
===========================
14 نوامبر سال 1803
"آبوت - جاکوب "نویسنده بزرگ و متفکر معروف آمریکایی در شهر" هالوول "قدم به عرصه وجود گذاشت
.او و چهار برادرش ،همه بعد از پایان تحصیلات ،حرفه معلمی را انتخاب کردند و از آن میان تنها آبوت بعدها خود آموزشگاهی دایر کرد و ضمن مدیریت آن ،آثار پر ارزشی چون" معلم - بنیاد - وی ک مسیحی جوان "را نوشت .وی روز 9 سپتامبر 1879 مرد .به روز 9 سپتامبر 1879 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
24آبان ماه
سالگشت درگذشت رهي معيري غزلسراي معاصر
رهي معيري
24 آبان 1347(15 نوامبر 1968) رهي معيري غزلسراي معاصردر59 سالگي بر اثر ابتلاء به سرطان درگذشت. وي كه در سال 1288 خورشيدي (30 آوريل 1909) در تهران به دنيا آمده بود در موسيقي و نقاشي هم ذوق و مهارت داشت. رهي فرزند معيرالممالك ـ يكي از رجال عصر قاجار بود. وي علاوه بر غزل؛ مثنوي و ترانه هم مي سرود. در سال 1964 در تهران، مجموعه اي از اشعار او تحت عنوان «سايه عمر» انتشار يافته بود. بر پايه اشعار رهي، دهها آهنگ موسيقي ساخته شده و به صورت ترانه در آمده اند كه معروفترين اين غزلها «سوز دل» عنوان دارد كه قبلا توسط بانو دلكش خوانده شده بود و اخيرا هم بانو «شكيلا» آن را خوانده است. ترانه هاي معروف ديگرش عبارتند از: «من از روز ازل»، «خزان عشق»، «تنها ماندم»، «شب جدايي»، «نواي ني» و .... رهي، خود نيز چند آهنگ موسيقي ساخته است ازجمله آهنگ «ديدي كه رسوا شد دلم» و ....
مولفان تاريخ هنر و ادبيات نوشته اند كه اين دو قريحه در خانواده رهي موروثي بوده است.
===========================
روز كتاب و كتابخواني
كتاب محصول تجربههاي بشري و خلاقيتهاي ذهني و آموختههاي دراز مدت انسان است. سهم كتاب در انتقال دانشها، گاهي به مراتب بيشتر و فراتر از ديگر ابزار آموزشي است. پديد آوردن آثار علمي و فرهنگ مكتوب از توصيههاي مهم اولياي دين است و با كمك به گسترش دانش، به عنوان يك ميراث فرهنگي براي نسلهاي آينده، ماندگار ميشود. وقتي كتاب، حاصل انديشهها و تجربههاي اهل انديشه و معرفت باشد، كتابخانه نيز كانون همايش صاحبنظران وموزه پرطراوت و شاداب دانشمندان و صاحبان معارف خواهد بود. يكي از مشكلات و كاستيهاي جامعه ما، گريز از كتاب و پايين بودن سطح فرهنگ مطالعه است. از آن سو، دامنه علوم و موضوعات و كتابها گسترش يافته است و بايد فرصت و نيروي كتاب خوانان، به خواندن بهترينها و لازمترينها اختصاص دهند. از اين رو، با نامگذاري امروز به نام روز كتاب و كتابخواني، اهميت اين موضوع بيشتر از قبل مطرح ميگردد تا به عنوان يك فرهنگ در جامعه نهادينه شود.
===========================
امروز، "گرهارد هوپتمن "نویسنده مشهور و پشتکاردار آلمانی در شهر" بلینس "قدم به عرصه وجود گذاشت .
وی دوران کودکی را در ناز و نعمت و دوران جوانی را به سختی و مذلت سپری کرد و از 24 سالگی دست به نگارش زد و اولین داستانش به نام" پسر کوه "با استقبال فراوان مردم روبرو شد .وی به سال 1912 میلادی جایزه ادبی نوبل را گرفت و به سال 1940 میلادی مرد .به روز 5 ژوییه 1940 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
25آبان ماه
رحلت فيلسوف شهير و نويسنده توانا، علامه "محمدتقي جعفري" (1377 ش)
رحلت فيلسوف شهير و نويسنده توانا، علامه "محمدتقي جعفري" (1377 ش)علامه محمدتقي جعفري در سال 1304 ش (1344ق) در تبريز به دنيا آمد و پس از گذراندن دوران ابتدايي، براي ادامه تحصيل راهي تهران گرديد. ايشان سپس به نجف رفت و در مدت هفده سال اقامت در حوزه علميه نجف اشرف از محضر فقيهان، فيلسوفان و استادان نامداري همچون سيدابوالقاسم خويي، سيدمحسن حكيم، سيدعبدالهادي شيرازي، سيدمحمدهادي ميلاني، سيدمحمود شاهرودي و سيدجمال گلپايگاني كسب فيض كرد. علامه جعفري پس از مدتي به مقامات عالي علمي و معنوي نائل شد و از آن پس به تدريس علوم ديني و تأليف كتب پرداخت. ايشان در سال 1337 ش به ايران بازگشت و ضمن تدريس و تحقيق در حوزههاي علميه مشهد و تهران، با دانشگاهيان ارتباط برقرار كرد و در دانشگاهها به ايراد سخنراني و تبيين معارف اسلامي پرداخت. علامه جعفري ضمن شركت در كنگرهها، همايشها و كنفرانسهاي متعدد بينالمللي، با بسياري از شخصيتهاي برجسته علمي جهان مكاتبه، مصاحبه و ارتباط علمي داشت. از ويژگيهاي مهم استاد جعفري اتصال ميان حوزه و دانشگاه و علوم جديد و قديم بود. وي از ضرورتهاي زمان و نيازهاي فكري و فرهنگي دنياي معاصر به خوبي آگاهي داشت و با توجه به همين نياز، آثاري از خود به جاي گذاشت كه بسيار ارزشمند و گرانبهاست. علامه جعفري با اشراف به فقه، فلسفه، هنر و زيباييشناسي در اسلام و نيم قرن فعاليت علمي و پژوهشي، بيش از يكصد جلد كتاب و رساله تحرير نمود كه شرح و تفسير نهجالبلاغه در 27 جلد، كشف الابيات مثنوي معنوي در 4 جلد و تفسير و نقد و تحليل مثنوي در 15 جلد و... از جمله آثار اين علامه بزرگوار است. استاد محمدتقي جعفري، همچنين هفتاد جلسه بحث و گفتگو با شخصيتهاي متفكر بينالمللي همچون برنارد آرتور، برتراند راسل، پروفسور عبدالسلام، روژه گارودي و پروفسور رُزِنتال داشته است. ايشان با التفات و علاقه ويژهاش نسبت به هنر و ادبيات، بيش از يكصد هزار بيت شعر فارسي و عربي و نيز بخشهايي از ادبيات غرب را در سينه محفوظ داشت. سخنرانيها، مقالات و كتابهاي متعدد اين محقق فرزانه در زمينه زيبايي و هنر، هنوز يكي از مهمترين منابع درباره هنر از ديدگاه فلسفه و حكمت اسلامي است. علامه محمدتقي جعفري سرانجام در 25 آبان 1377 ش برابر با شب مبعث سال 1419 ق در يكي از بيمارستانهاي لندن دار فاني را وداع گفت و بنا به وصيت معظمله، در مشهد مقدس به خاك سپرده شد.
===========================
رحلت استاد محقق حجت الاسلام دكتر "محمد هادي اميني نجفي" (1379 ش)
رحلت استاد محقق حجت الاسلام دكتر "محمد هادي اميني نجفي" (1379 ش)استاد دكتر محمدهادي اميني نجفي فرزند عالم سترگ، علامه عبدالحسين اميني نجفي صاحب كتاب عظيم الغدير، در سال 1314 ش (1355ق) در شهر نجف اشرف، در بيت علم و تقوا و فضيلت به دنيا آمد. وي پس از تربيت در مكتب علمي و تحقيقي پدر بزرگوارش و فراگيري ادبيات و سطوح، به تاليف و تحقيق و پژوهش روي آورد و دهها اثر مفيد را به سامان رسانيد. استاد اميني همزمان با تحصيل علوم ديني، به اخذ درجه دكترا از دانشگاه الازهر مصر در رشته ادبيات عرب نائل آمد و سپس به تدريس همت گماشت. ايشان در حدود سال 1350 ش در اثر فشار رژيم بعث حاكم بر عراق، مجبور به خروج از اين كشور و سكونت در تهران گرديد و تا پايان عمر در اين شهر اقامت گزيد. استاد اميني همچنين در مسير انقلاب اسلامي، فرزندش را نيز تقديم اسلام نمود. تاليفات اين محقق بزرگوار در حدود بيست اثر ميباشند كه الشريف الرضِي، مُعجَم رجالِ الفِكر و الاَدَبِ في النجف در 3 جلد، اعلام نهج البلاغه و عترت در قرآن، از آن جملهاند. سرانجام اين پژوهشگر فرزانه، پس از 65 سال زندگي، در 25 آبان 1379 ش برابر با هجدهم شعبان 1421 ق چشم از جهان فرو بست و در بقعة العلماي باغ بهشت قم به خاك سپرده شد.
===========================
25 آبان 1392 ساعت 15:01
انتصاب «سید محمدعلی احمدی ابهری» به سمت مشاور در امر خدمات ویژه پژوهشی و فرهنگی
طی حکمی از سوی دکتر محمد رجبی، رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی «سید محمدعلی احمدی ابهری» به سمت مشاور در امر خدمات ویژه پژوهشی و فرهنگی به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان منصوب شد.
دکتر رجبی طی حکمی «دکتر سید محمدعلی احمدی ابهری» را به عنوان به سمت مشاور در امر خدمات ویژه پژوهشی و فرهنگی به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان منصوب کرد.
متن حکم به این شرح است:
همکار محترم حجتالاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر سید محمدعلی احمدی ابهری
با توجه به شایستگی علمی و تجربی جنابعالی، بویژه سابقة ریاست بر مجموعة کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، آن همکار محترم را به سمت مشاور در امر خدمات ویژه پژوهشی و فرهنگی به نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و مجلس خبرگان منصوب میدارم. امید است با نظارت مستقیم بر فعالیت واحد مستقر در پارلمان و ارائه طرحهای سازنده، این وجه از وظایف خاص کتابخانه را براساس اهداف اساسنامه، هرچه بیشتر توسعه و تعمیق بخشید.
مزید توفیقات شما را از خداوند متعال مسئلت دارم./
محمد رجبـی
رئیس کتابخانه، موزه و مرکز اسناد
مجلس شورای اسلامی
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
26آبان ماه
درگذشت "رابرت براوْنينگ" شاعر و فيلسوف برجسته انگليسي (1889م)
درگذشت "رابرت براوْنينگ" شاعر و فيلسوف برجسته انگليسي (1889م) رابرت بِراوْنينْگْ، شاعر و فيلسوف انگليسي در هفتم مه 1812م در لندن به دنيا آمد. وي كه قريحه شاعري را از پدر به ارث برده بود، اولين ديوان شعرش را در 12 سالگي عرضه كرد و مورد توجه واقع شد. براونينگ در سالهاي بعد منظومههاي ديگري را منتشر كرد كه اثر معروف او به نام انگشتري و كتاب در چهار جلد، به عنوان شاهكار ادبيات انگليس در قرن نوزدهم، باعث شهرت و محبوبيت او گرديد. اشعار براونينگ، بسيار تدريجي شناخته شد. موضوعات دشوار و مبهم كه تلاش ذهني خواننده را ايجاب ميكرد و استادي در فنون كلام و محاورههاي نمايشي آن، مردم را ملول ميساخت، اما شاهكارهاي او به سادگي و صراحت نزديكتر است. با آنكه فلسفه، پيشه براونينگ نبود، با اين حال، وي شاعري فيلسوف مآب بود. او جهان را داراي معني و مقصودي ميدانست كه خوردن و آشاميدن وي نيز، در جستجوي آن بود. براونينگ در بسياري از اشعار خود در پي يافتن همين معني است. زبان گفتار براونينگ، گاهي همچون متفكران مُغْلَقگوي مبهمنويس، پر از تعقيد و پيچيدگي است، به همين دليل او را سلطان مُغْلَق نويسان گفتهاند. چكيده افكار او را ميتوان در عقيده به ضرورت وجود كليسايى برتر از همه كليساها و ديني شامل همه اديان دانست. در اين دين عام و كليساي جهاني آن، همه خدمات در برابر خدايى كه ما، چه خوب و چه بد، بازيچههاي او هستيم، يكسان است و اوج و پستي و اول و آخري وجود ندارد. دين كلّي مندرج در اشعار براونينگ، يك نوع مذهب وحدت وجودي خواهد بود كه خداوند را در صورت و شكلِ ستاره، سنگ، تن، جان و... خواهد ديد. وي معتقد بود "در باغِ سرشار از الوهيت زمين، كه افتخار باغباني و كِشْتْوَرزي در آن براي مدتي به ما سپرده شده است، آنچه آغاز گشته با مرگْ، متوقف نميشود، زيرا حيات واقعي، تازه پس از مرگ چهره مينمايد. زندگي، تباهي ماست و مرگ، زندگي ما. به اين طريق، در نيم روز عمر، در گرمگاه تكاپوها، آن وجود ناديدني را با شادي، درود گو". رابرت براونينگ سرانجام در 17نوامبر 1889م به علت ابتلا به بيماري ذاتالريّه در 77 سالگي درگذشت
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
27آبان ماه
درگذشت شاعر معاصر "عباس فرات يزدي" (1347 ش)
درگذشت شاعر معاصر "عباس فرات يزدي" (1347 ش) استاد عباس فراتيزدي در سال 1273 ش در يزد به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در زادگاه خود فراگرفت. سپس براي آموختن فقه و اصول به اصفهان، خراسان و تهران رفت و تحصيلات خود را در مدرسه دارالفنون به پايان برد. فرات در سال 1298 ش كه انجمن ادبي ايران تاسيس شد، سمت منشي انجمن را داشت. سپس در انجمن ادبي فرهنگستان عضو گرديد و چندي به تدريس مشغول شد. فرات يزدي در سال 1325 به نشر قسمتهايي از اشعار خود همت گماشت. وي غزلسراي ماهري بود كه اشعار فكاهي نيز ميسرود. ثمرات، نعمات، قطرات و ديوان شعر از جمله آثار اوست. استاد عباس فرات سرانجام در آبان 1347 ش در 74 سالگي درگذشت و در تهران به خاك سپرده شد.
===========================
تولد "ابن حجاج" شاعر معروف شيعي عرب (330 ق)
تولد "ابن حجاج" شاعر معروف شيعي عرب (330 ق) حسين بن احمد بن حجّاج كاتب بغدادي معروف به ابن الحجّاج و از معاصران سيد مرتضي و سيدرضي بود. او در عهد ديالمه زندگي ميكرد و از شعراي بزرگ دوستدار اهلبيت رسالت(ع) به شمار ميرفت. اشعار ابن حجاج، طبيعي و خالي از تكلّف بود، به طوري كه مورخان مشهور مسلمان، مانند ابن خلكان، او را در اين فن، معلم ثاني خواندهاند. اشعار ابن حجاج بغدادي، از زيبايى خاصي برخوردار است و استفادهي مناسب و بجاي او از مضامين و الفاظ دلچسب، از او شاعري ممتاز ساخته است. بيشتر اشعارش، ستايش پيامبر اكرم( ص) و خاندان پاك او و برضد ستمگران زمان آنان ميباشد. سيدرضي دانشمند و فقيه معاصر وي، گزيدهي اشعارش را در كتابي گردآوري كرده است.
===========================
مرگ "پل اِلوار" شاعر نامدار فرانسوي در قرن بيستم (1952م)
مرگ "پل اِلوار" شاعر نامدار فرانسوي در قرن بيستم (1952م) پل اِلْوار از شاعران معروف قرن بيستم فرانسه، در 14 دسامبر 1895م در حومه شهر پاريس به دنيا آمد. وي تحصيلات اوليه خود را در زادگاهش فرا گرفت اما در اين ميان، بر اثر بيماري عفونت ريه، مدتي را در يك آسايشگاه سپري كرد. اين مدت به او فرصت داد تا به مطالعه آثار شعري بزرگان ادب بپردازد. اِلوار پس از بهبودي، در سال 1914م به خدمت نظام احضار شد و تا پايان جنگ جهاني اول، در جنگ عليه آلمان شركت نمود. وي پس از پايان جنگ، به جمع طرفداران نهضت سورئاليسم پيوست كه در آن، احساس يا انديشه، به صورت خالص و بدون دخالت زمينه قبلي ذهني، تعصب و اصول زيباشناسي و... بيان ميشود. هرچند اين جمع به زودي دچار اختلاف و تشتّت گرديد ولي با اين حال، اِلوار در پل زدن ميان سورئاليست يا فراطبيعي و گرايش معمول مردم به خواندن مطالب عادي، سهمي بزرگ داشت. در نگرش او، واقعيت و فرا واقعيت به هماهنگي ميرسيدند و در هم ادغام ميشدند. جوشش گرم فطري و آرمانخواهي شعرهاي الوار، او را در شمار ظريفترين عاشقانه سرايان قرن بيستم قرار داده است. پل الوار، تماسش را با زندگي فرهنگي و سياسي جامعه و تعهدش را به شعر، به عنوان چيزي كه همگان بايد از آن سهمي ببرند حفظ كرد. اين ويژگي به حركتي ميمانست به سوي نظمي نوين بر پايه عشق. قصد او بيدار كردن فطرت شاعري در همه انسانها بود. يكي از ويژگيهاي فني شعر اِلوار استفاده از وزنها و بحرهاي گوناگون شعري بود. وي ساختار موزون متفاوتي برميگزيد كه موافق محتوا و متكي بر جاي گرفتن واژهها بود. او جز در موارد نادر، هرگز از نقطهگذاري استفاده نميكرد و اعتقاد داشت كه وزن و معني، خود يك نوع نقطهگذاري است. موضوعهاي عمده شعر الوار، عشق و برادري و مهربانياند. پل اِلوار در شعر، به رهايى ذهن از قيود و محدوديت قوانين زيبايىشناسي و اخلاق پايبند است و شعر را بدون دخالت خواست شاعر و تفكر او، به راهِ آزاد و الهامِ محض ميكشاند. در اين راستا وي موضوع شعر را بر مبناي عصيان درباره وضع كنوني بشر مينهد و خود را شاعري پرمسئووليت و متعهد ميداند. مسائل مورد بحث الوار به زمان معين بستگي ندارد. وي مركزيت را نفي ميكند، اشياء را از ميان برميدارد و در شعرش تنها آدمي باقي ميماند و بس. موضوع شعر در نظر الوار، كشف واقعيت است. صداي الوارْ پرطنين، اما بليغ است و لحن تغزّلي در سراسر آثارش ديده ميشود. الوار با آنكه از سير و سلوك عرفان دور است و حتي مسائل ماوراءالطبيعه را نفي ميكند، چيزي از مذهب نيز در شعرش ديده ميشود. بنابر گفته او، شاعر كسي نيست كه چيزي به او الهام شود، بلكه خودْ آن كسي است كه الهام ميكند. اصالت شعر عاشقانه الوار به آدمي عنايت دارد و از نظر او، شعر خوب از سادگي و بيپيرايگي برخوردار است. شعر الوار، لحني بسيار مهرآميز دارد كه او را در ميان معاصرينش يكتا ساخته است. از الوار آثار متعددي برجاي مانده كه منظومههاي شعر و حقيقت، اشعار سياسي، مرگ از نمردن، عشق، شعر و برگزيده اشعار از آن جمله است. پل الوار سرانجام در 18 نوامبر 1952م در 57 سالگي در پاريس درگذشت.
===========================
مرگ "فرانسوا لاروشفوكو" نويسنده و فيلسوف برجسته فرانسوي (1680م)
مرگ "فرانسوا لاروشفوكو" نويسنده و فيلسوف برجسته فرانسوي (1680م)پرنْسْ فرانْسْوا دوك دو لاروشفوكو، فيلسوف و نويسنده فرانسوي، در سوم مارس 1613م در خانوادهاي اشرافي در پاريس به دنيا آمد. وي از دوران جواني وارد ارتش و سياست شد، اما پس از حضور در يكي از جنگهاي داخلي از ارتش كناره گرفت. لاروشفوكو همچنين پس از چند حضور ناموفق در عرصه سياست، از اين مقوله نيز دست كشيد و در پاريس، وارد محافل ادبي شد. وي سپس نخستين اثر خود را با نام خاطرات، منتشر كرد كه در واقع به نوعي بررسي وقايع سالهاي مياني سده هفدهم ميلادي فرانسه ميپرداخت. كتاب ديگر لاروشفوكو با عنوان تفكرات يا حِكَم، چنان مورد استقبال قرار گرفت كه در طي ده سال آخر عمر نويسنده، چهار بار تجديد چاپ شد. اين كتاب شامل بيش از پانصد حكمت و مثل است. بخشي از اين حكمتها نمايشگر روح بشر است كه عقل حاكم بر آن از راه اصلي منحرف نميشود، اما بخشي ديگر، نشان دهنده مواردي خاص از نظرهاست كه برمبناي آن فقط سودجويى باعث حركت و موتور محركه آدمي است و البته اقدامات اين گروه به صورت مخفي و با ظاهري آراسته و در عين رياكاري انجام ميگيرد. در اين ميان، با وجود برخي مخالفتها، بسياري از اين امثال و حكم در محافل ادبي راه يافت و موجب سرگرمي گشت و اگرچه انديشهها و نظريههاي نويسنده، غالباً واقعيت عواطف انساني و ارزش حقيقي او را ناديده ميگرفت، قالبي كه لاروشفوكو براي بيان انديشههاي خود برگزيده بود، به سبب به كار بردن بسيار به جا و متناسب كلمات و دقت در تكامل شيوه بيان كه ثمره كار مداوم و وسواس او بود، ستايش اين محافل را برانگيخت. كمتر درس انشا و شيوه نگارشي وجود داشت كه مانند امثال و حِكم، آموزنده باشد. در اين كتاب كه به كلمات قصار نيز شهرت دارد، لاروشفوكو به عنوان يك فيلسوف شكاكْ مطالبي عنوان كرده كه برخي از آنها عبارتند از: آن كس كه خود را دوست ميدارد چاپلوسترين مردم جهان است؛ همه ما به اندازه كافي توانايى تحمل بدبختيهاي ديگران را داريم؛ اعمال نيك ما، اغلب شديدتر از اعمال بدمان مورد مجازات واقع ميشود؛ عشق و عدالت فقط ترسي است از تحمل بيعدالتيها؛ اگر ما موفق شدهايم كه بر عواطف خود غلبه كنيم، بيشتر به سبب ضعف عواطف است تا قدرتها؛ تحمل خوشبختي بيش از تحمل بدبختي، نشانه فضيلت اخلاقي است و اغلب لجاجت ما ناشي از زبوني و تهوّرمان ناشي از بزدلي است. اين كتاب با عنوان شكوفههاي جاويدان حكمت، به فارسي ترجمه شده است. فرانسوا لاروشفوكو در سالهاي پاياني عمر متحمل مصيبتهاي پياپي خانوادگي و بيماري شد و خود سرانجام در هجدهم نوامبر 1680م در 67 سالگي درگذشت.
===========================
درگذشت "مارْسِلْ پروسْتْ" نويسنده و رمان نويس معروف فرانسوي (1922م)
درگذشت "مارْسِلْ پروسْتْ" نويسنده و رمان نويس معروف فرانسوي (1922م)مارْسل پروسْتْ، رمان نويس معروف فرانسوي در دهم ژوئيه 1871م در پاريس به دنيا آمد. او از كودكي به علت كسالت مزاجي و وضعيت خوب خانوادگي، درصدد برنيامد كه حرفهاي براي خود جستجو نمايد. پروست از همان اوايل جواني، از بيماري تنگي نفس رنج ميبرد و همين وضع باعث گرديد كه بيشتر اوقات را در گوشهاي به مطالعه بپردازد و در نتيجه، علاقه فراواني به ادبيات پيدا نمايد. با اين حال، پروست وارد دانشگاه سوربن شد و از اين دانشگاه در رشته علوم سياسي فارغ التحصيل گرديد. پروست در 24 سالگي اولين اثر خود، شامل چند مقاله و داستان را با عنوان لذتها وروزها منتشر كرد. مضمون اصلي اين كتاب، تاسف بر روزهاي از دست رفته، شاديهاي كودكانه، صفاي زندگي در كوهستان، خشك شدن سرچشمههاي احساس و ناراحتي از روح پاك از دست رفته، ميباشد. مارسل پروست تا 35 سالگي، خود را در محيطهاي تجملي و تصنعيِ سالنهاي اشرافي و رستورانهاي پر زرق و برق و مجلل گذراند و با كنجكاوي خاصي كه نسبت به همه چيز داشت، از راه پرسيدن و آموختن، نكتههاي زيادي به خاطر سپرد و چون وضع مزاجيش حكم ميكرد كه بيشتر استراحت نمايد، به تدوين مجموعه يادداشتها و خاطرات كودكي خود پرداخت. اين مجموعه يادداشتها، تحت عنوان در جستجوي زمان گمشده بود كه جلد اول آن نتوانست توجه محافل ادبي را به خود جلب كند. اما جلد دوم آن مورد استقبال كانونهاي ادبي واقع شد و پروست موفق به اخذ جايزه كنكور گرديد كه از مهمترين جوايز ادبي فرانسه به شمار ميرود. پروست پس از انتشار پنج جلد ديگر از اين مجموعه به شهرت زيادي رسيد و در شمار نويسندگان معروف زمان قرار گرفت. كتاب، با وجود وسعت غيرمنتظره موضوع و اختلاطها و تركيب اجزا، از نظمي خاص برخوردار است كه به طور اعجابآور تا پايان كار حفظ شده است. پروست خاطرات جواني را با سبكي هيجانانگيز پيش چشم خواننده تجسم ميدهد و اين نكته را يادآور ميشود كه هنرمند هيچ چيز خلق نميكند، بلكه كار او تنها مكاشفه است. هنر، هر چيز را كه در زنجير لحظهها محبوس است آزاد ميسازد و از سرنگون شدن آن در عدم، جلوگيري ميكند. مبارزه ضد فراموشي با كوششي مداوم و آميخته با واقع، موضوع اصلي اثر پروست را تشكيل ميدهد. پروست آن قدرت را داشت كه احساسهاي بسيار دقيق و ظريف و پيچيده را تشخيص دهد و با قلم توانا آنها را به بند كشد و تحليل رواني را در داستاننويسي وارد كند. پروست سراسر روز را در اتاقي تاريك ميخوابيد و تمام شب را بيدار ميماند. وي در اواخر عمر، خود را ملامت ميكرد كه چرا همه زندگي را صرف به ظهور رساندن استعدادهايش نكرده است. قدرت تخيلي پروست از نظر روانشناسي بسيار قوي بود و از ديدگاه بسياري از نويسندگان و اديبان، وي در زمره ده نفر اول نويسندگان جهان است. مارسل پروست سرانجام در هجدم نوامبر 1922م به علت ابتلا به بيماري ذاتالريه در 51 سالگي درگذشت.
===========================
امروز، "جیمز تربر "نویسنده نکتهسنج و موشکاف آمریکایی در" نیویورک "قدم به عرصه وجود گذاشت .
و او ،بیشتر در نوشتن داستانهای کوتاه شهرت دارد .اولین اثرش" زندگی نهایی والترمیتی "نام داشت .این نویسنده دقیق که یک چشم خود را در کودکی از دست داد .در نویسندگی وسواس عجیبی داشت و به نقاشی نیز وارد بود .جیمز تربر روز 21 آوریل 1961 میلادی مرد .به روز 21 آوریل 1961 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
28آبان ماه
ولادت عالم بزرگ شيعه "سيد بن طاووس" (589 ق)
ولادت عالم بزرگ شيعه "سيد بن طاووس" (589 ق) علي بن موسي بن جعفر معروف به سيدبن طاووس، نوهي دختري شيخ طوسي، از اعاظم شيعهي اماميه و عالمي فقيه و جليل القدر، اديب، شاعر، خطيب، عابد، زاهد و جامع كمالات عاليهي اخلاقي ميباشد. وي در نزد اساتيد بزرگ زمان تحصيل كرد و به مدارج بالاي علمي دست يافت. وي شاگردان فراوان و تاليفات متعددي دارد. علامهي حلي و پدرش و نيز دو فرزند وي از جمله شاگردان بارز او و اللهوف، المزار، فرج المهموم و... از كتب آن عالم فرزانه ميباشند.
===========================
"یواخیم دوبهلی "نویسنده و ادیب بزرگ فرانسه در قرن شانزدهم میلادی بعد از 36 سال زندگی چشم از جهان فرو بست .
این مرد هنرمند ،روز 11 فوریه 1524 میلادی در نزدیک شهر" لیره "قدم به عرصه وجود گذاشت .دوران حیات ادبی او مصادف با نهضت ادبی و هنری رنسانس در فرانسه و اروپا شد و به این سبب ،او یکی از پرچمداران رنسانس در فرانسه بود .به روز11 فوریه 1524 مراجعه شود
===========================
28 آبان 1392 ساعت 14:36
انتصاب رضا حبیبی به مسئولیت امور عمومی کتابخانه مجلس شورای اسلامی
طی حکمی از سوی محمود شالچی طوسی، قائم مقام کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی «رضا حبیبی» به سمت مسئولیت امور عمومی کتابخانه منصوب شد.
محمود شالچی طوسی طی حکمی «رضا حبیبی» را به سمت مسئولیت امور عمومی کتابخانه منصوب کرد.
متن حکم به این شرح است:
جناب آقای رضا حبیبی
با عنایت به سابقه و تجربه شما و با توجه به پیشنهاد از سوی معاونت اداری و مالی مسئولیت امور عمومی کتابخانه به جنابعالی واگذار میشود.
ضروریست با همکاری و هماهنگی مدیران حوزهها و همراهی همکاران محترم تحت نظارت معاون محترم اداری و مالی در انجام وظایف محوله موفق و مؤید باشید./
محمود شالچی طوسی
قائممقام کتابخانه، موزه و مرکز اسناد
مجلس شورای اسلامی
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
29آبان ماه
مرگ "لئو تولْسْتوي" نويسنده بلندآوازه روسي (1910م)
مرگ "لئو تولْسْتوي" نويسنده بلندآوازه روسي (1910م) لئو تولْسْتوي، نويسنده شهير روسي در نهم سپتامبر سال 1828 در روسيه به دنيا آمد. از نوجواني استعداد درخشان و هوش سرشارش، معلمان را به تعجب وا ميداشت. لئون در جواني وارد ارتش شد ولي پس از مدتي به نويسندگي روي آورد و به آموختن زبانهاي فرانسه و يوناني همت گماشت. تولستوي در ميانسالي، از زندگي احساس نارضايتي ميكرد و ترديد و زدگي در قلب او ريشه ميدوانيد. او مدام در جستجوي زندگي بود، در معناي مسيحيت سير ميكرد و سرانجام به اين نتيجه رسيد كه انجيل، خطاها و تحريفات بسيار دارد اما منكر معني اصلي مسيحيت، نشد. از اين رو بيست سال آخر عمر تولستوي براي حكومت روس دردسر به حساب ميآمد، او را تحت نظر قرار داده و بيشتر آثارش را ممنوع كردند. همچنين يك كليسا وي را در 72 سالگي تكفير كرد. وي در قحطي سال 1891م با دريافت كمكهاي انساني به ياري مردم شتافت و در اواخر عمر، چنان بلندآوازه شد كه تقريباً همه دنيا او را ميشناختند و به آثار و شخصيتش ارج فراوان مينهادند تا جايى كه مهاتما گاندي رهبر هند طي نامهاي به تولستوي، خود را خاكسار تولستوي خواند. تولستوي در سالهاي پاياني عمر خود، تزار دوم لقب گرفته بود، زيرا حكومت بيم داشت كه حتي كوچكترين تعرُّضي به او بكند. او در روسيه به استثناي تزار، يگانه كسي بود كه ميتوانست هر چه دلش ميخواهد بگويد و در امان باشد. او اين آزادي را با قدرت قلمش و با نمونهوار زيستنش به دست آورده بود. تولستوي عاليترين نمايشگر روح ملت روس به شمار ميرود. او همانند يك دانشمند الهيات و معتقد به اصول اخلاقي در جستجوي مرام دوستي پاك و بيآلايش بود كه در مسيحيت اوليه وجود داشت. تولستوي در ميان رفاه و ثروت و شهرت، شكاكيتي در دل داشت و تحولي را در دلش ايجاد كرد كه آيين تولستوي نتيجه آن بود. اين آيين مبتني بر عشق مسيحي و متضمن اصل عدم مقاومت در برابر شرّ است. تولستوي كه آميختهاي از خصوصيتهاي متناقض بود و نميتوانست زندگي را با انديشههاي خويش وفق دهد در مورد مذهب به تغيير عقيده رسيد و به ارتدوكس گرويد. وي در كتاب اعتراف، سرخوردگي پيايى خود را از زندگي آميخته به لذت، مذهب قراردادي و علم و فلسفه بيان ميكند. با اين حال تولستوي اعلام كرد كه ديگر براي پرستندگان، زمان آن فرا رسيده است كه دست از آداب ظاهري و قشري بردارند و به حقيقت و راستي بپردازند. وي خواهان خدمت متقابل، مساوات اجتماعي و كوشش مشترك براي از بين بردن ولخرجيها و زيادهروي توانگران و مسكنت و رنج بينوايان بود كه اين، مذهب واقعي اوست. شهرت و بقاي تولستوي به سبب داستانهايش بود. عظمت كتاب جنگ و صلح او، علاوه بر وسعت موضوع و كمال هنرمندي، در بيان نكتههاي فلسفي و اخلاقي موجود در آن نهفته است. تولستوي در اين اثر به شيوهاي بسيار كامل، حوادث اساسي زندگي از تولد، بلوغ و ازدواج تا كهولت، مرگ و نيز جنگ و صلح را مورد توجه قرار داده است و به همين دليل از طرف منتقدان به عنوان حماسهاي بزرگ مورد ستايش قرار گرفته است. اگر چه داستانها و كتابهاي تولستوي با ستايش و پيروزي همراه گشت، با اين حال وي معتقد بود هنر دروغي بيش نيست و من ديگر نميتوانم اين دروغ زيبا را دوست داشته باشم. تولستوي به سبب ترسيم دنياي معاصر و معرفتش درباره عالم محسوس و ملموس و توجّهش به مسائل انساني و هنر داستاننويسي، مرد بزرگ و رماننويس برجسته و ممتاز روسيه در قرن نوزدهم به شمار ميآيد. علاوه بر جنگ و صلح، از تولستوي آثار متعددي به يادگار مانده كه هنر چيست، حاجي مراد و تاريخ ديروز... از آن جمله است. لئو تولستوي سرانجام در بيستم نوامبر 1910 م در حالي كه خانه را ترك كرده بود، همانند بي نواترين افراد، در بيخانماني و سرگرداني در 85 سالگي درگذشت
1923:
امروز زادروز بانو Nadine Gordimer نويسنده و انساندوست فدراسيون آفريقاي جنوبي است که در 1923 به دنيا آمده و برنده جايزه ادبي نوبل سال 1991 شده است.
وي تاکنون 23 کتاب و عمدتا داستان منتشر کرده است که معروف ترين آنها «انتخاب عدالت»، «درباره معادن» و July,s People است.
Nadine در کتابهابش سعي در ترويج اخلاقيات و برابري انسانها کرده و عصيان را نتيجه مستقيم بي عدالتي خوانده است.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
30آبان ماه
«ولتر» از بزرگترين فلاسفه، نويسندگان، طنز گويان و روشنگران اروپا 21 نوامبر سال 1694 ديده به جهان گشود.
نام او «فرانسوا ماري آرووت» بود كه اسم مستعار «ولتر» را براي خود انتخاب كرده بود و آثارش را به اين نام نوشته است. ولتر در 23 سالگي به خاطر طنزي كه نوشته بود يازده ماه از عمر خود را در زندان باستيل گذرانيد و در سال 1726 به خاطر نوشتن طنزي ديگر به انگلستان تبعيد شد و سه سال در آنجا بود. در سال 1734 دوباره او را از پاريس تبعيد كردند. با وجود اين، در سال 1749 به دعوت فردريك قيصر پروس (آلمان) به آنجا رفت و سالها معاشر وي بود .
ولتر سرانجام در سال 1759 در فرانسه در نزديكي مرز سويس جايي را براي خود خريد و نامش را «فري» گذارد كه پاتوق و مركز تجمع روشنفكران اروپا شده بود. وي در 83 سالگي به پاريس باز گشت و چنان استقبالي از او شد كه از ذوق زدگي بيمار شد و چندي بعد در سال 1778 (و در آستانه انقلاب) در گذشت.
28 اثر مهم از ولتر به يادگار مانده است كه دو اثر او «فرهنگ فلسفي» و «كانديد» معروفترند.
ولتر بيش از هر كس ديگر از آزادي انديشه و بيان و تحمل ديگران دفاع کرد. ولتر مي گويد كه بدون آزادي انديشه و بيان، انسان موجودي بدون روح و روان، و زندگاني اش جسماني (مانند ساير جانداران) خواهد بود. ولتر بيش از هر نويسنده اي ديگر بر ضد قلدري و زور گويي و استبداد نوشته است .وي ضد رومانتيسيسم و حامي حقيقت نويسي بود. ولتر ثابت كرده است كه جنايات بزرگ نتيجه خود خواهي و جاه طلبي افرادند و اين جنايات قابل مقايسه با خلافهاي آدمهاي كوچك نيستند؛ كوچكها تنها برابري و آزادي را مي جويند و بزرگها همه چيز را مي خواهند و اگر همه دنيا را هم به ايشان بدهند باز هم مي خواهند و حرص مي زنند.
ولتر در باره نظامهاي حکومتي مي گويد: خوبي نظام به رئيس آن و مديرانش بستگي دارد نه به نوع آن. نظامهاي جمهوري اگر رئيس و مسئول خوب نداشته باشند از نظامهاي سلطنتي بدترند. هر نظام جمهوري لزوما يك دمكراسي و يا عاري از ظلم نيست. به نظر ولتر، ميزان دمكراسي يك كشور متناسب است با رشد سياسي مردم و آگاهي آنان از دمكراسي و دلسوزيشان براي رعايت آن. وي گفته است که دمكراسي در كشور هاي كوچك، ايالت و شهر موفق تر است. اين جمله ازوست: واي به روزي كه نظام قضايي يك كشور ضعيف و نفوذ پذير باشد و يا از سوي عواملي تضعيف شود
===========================
امروز، "فرانسیسکو - پترارک "ادیب مشهور ایتالیایی در قرن چهاردهم میلادی پس از 70 سال زندگی تواصم با افتخارات فراوان ،بدرود حیات گفت .
پترارک که او را یکی از سه ادیب پرچمدار اصلی نهضت ادبی و هنری رنسانس در ایتالیا میدانند ،روز 7 اوت 1304 میلادی در" آرزو "متولد شده بود .از او سرودها و قطعات متعددی باقی مانده است .به روز 7 اوت 1304 مراجعه شود
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
1آذر ماه
ولادت "ابومنصور ثَعالَبي" اديب و لغوي نيشابوري (350 ق)
ولادت "ابومنصور ثَعالَبي" اديب و لغوي نيشابوري (350 ق) ابومنصور عبدالملك بن محمد بن اسماعيل ثعالبي، اديب و لغوي مشهور قرن چهارم و پنجم هجري در نيشابور به دنيا آمد. تاليفات ثعالبي در نزد اهل فن مشهور و به دقت نظر و كثرت فائده، معروف است و به "امام المُصَنِّفين و رَأسُ المؤلِّفين" خوانده ميشود. مكارِمُ الاَخلاق و الامثال از كتب اوست. ابومنصور ثعالبي در سال 429 ق در 79 سالگي بدرود حيات گفت.
===========================
تولد خانم "جورج اِلْيوت" نويسنده معروف انگليسي (1819م)
تولد خانم "جورج اِلْيوت" نويسنده معروف انگليسي (1819م) ماري آن ايوانْسْ معروف به جورج اليوت، داستانسراي پرآوازه انگليسي در 22 نوامبر 1819م در اين كشور به دنيا آمد. وي در 16 سالگي مدرسه را رها كرد و به اداره خانه و املاك پدر پرداخت. او زبانهاي يوناني، لاتيني، آلماني و ايتاليايى را فرا گرفت و به فرهنگ خويش وسعت بخشيد. اليوت در جواني بر اثر تزلزل مذهبي، از انجام فرايض ديني دست باز داشت و باورش را نسبت به مسيحيت از دست داد، با اين حال، هرگز ريشههاي عميق اخلاقي در وجودش سستي نيافت. اليوت كار ادبي را با ترجمه كتاب زندگي مسيح(ع) در دهه 1840م آغاز كرد كه در تيراژ زيادي به چاپ رسيد. اليوت در برخي كارهاي بعدي خود به اين نكته تاكيد ميكرد كه بشر به هنگام رنج بردن، تنها از راههاي داشتن و بذل محبت و كمك به ديگران ميتواند درداي خود را تسكين بخشد. وي در داستانهاي خود، همدردي صميمانهاي با مردم تيرهروز ابراز ميكند. زندگي، بحرانهاي روحي و عذابهاي وجداني آنان را شرح ميدهد و از راه واقعبيني و تحليل دقيق خصوصيتهاي اخلاقي مردم شهرستان و طبقههايى كه با زبان و افكارشان از نزديك آشناست در بياني طنزآلود و پرجاذبه، به داستاننويسي در انگلستان غناي فراوان ميبخشد. در واقع جورج اليوت را ميتوان راهگشاي داستاننويسي جديد در انگلستان به شمار آورد. وي در نگارش داستانهاي خود، بيشتر از يك نويسنده، يك نقاد روشنگر و موشكاف بود و در زندگي خصوصي خود نيز، بيشتر از آنكه يك نويسنده به چشم بيايد، يك آموزگار بود. درباره آثار جورج اليوت، نقدهاي فراواني شده است و او را تنها كسي دانستهاند كه مقامي پس از چارلْزْ ديكنزْ، نويسنده شهير هم وطنش پيدا كرده و نفوذي غيرقابل انكار بر نويسندگان پس از خود نهاده است. از جورج اليوت آثار متعددي برجاي مانده كه مطالعهاي در زندگي شهرستان در 4 جلد، رامُله در 3 جلد، آسياي روي نهر در 3 جلد و آدام بيد در 3 جلد از آن جملهاند. ماري آن اِيوانْسْ معروف به جورْج اليوت، سرانجام در 15 آوريل 1880م در 61 سالگي درگذشت.
===========================
مرگ "جك لندن" داستان سرا و نويسنده بزرگ امريكايي (1916م)
مرگ "جك لندن" داستان سرا و نويسنده بزرگ امريكايي (1916م) جك لندن نويسنده شهير امريكايى در 12 ژانويه سال 1876 در سانفرانسيسكو به دنيا آمد. جك، دوره كودكي را به دشواري گذراند و براي كمك به وضع مالي خانواده، به شغلهاي گوناگون دست زد. همچنين سالهاي بسياري از عمر جك لندن در سرزمينهاي قطب شمال و درياهاي ناآرام جنوب سپري شد و با اقوام گوناگون آشنا گرديد. وي پس از اين سفرها، داستانهاي كوتاهي نگاشت كه در مجلههاي گوناگون منتشر شد و در سال 1903م، داستان آواي وحش را به نگارش درآورد. لندن در سالهاي بعد داستانهاي ديگري انتشار داد و به شهرت رسيد. لندن بسياري از صحنههايى را كه در كتابهايش به تصوير كشيده، به چشم ديده و با برخي از قهرمانهاي داستانها نيز آشنا بود. در نوشتههاي جك لندن كه متأثر از افرادي همچون چارلز داروين، كارل ماركس و فردريك نيچه ميباشد، غالباً تجزيه و تحليلهاي بسيار دقيق اجتماعي مشهود است. شهرت اين نويسنده بزرگ در اروپا و قارههاي ديگر نيز بسيار است و هر سال، ترجمههاي فراواني از آثارش در اغلب كشورهاي جهان چاپ و در تيراژ بسيار منتشر ميشوند. جك لندن، آثار خود را ظاهراً تنها براي به دست آوردن پول نوشته است، اما همه اين آثار مبتني بر فلسفه خاصي است كه در آن مبارزه دايمي بشر را براي رهايى از فقر و بينوايى نشان ميدهد. جك لندن، مدافع مستمندان و بينوايان و طرفدار اصل زندگي مرفه براي همه است. عصيان بر ضد جامعه و برضد عقايد باطل و خرافي در همه آثار او به چشم ميخورد. وي جز توانايى و استادي در هنر نقل، طبع و نهاد خود را در وجود قهرمانانش گنجانده است و آن شور زندگي، حسن نيت، جوانمردي، بردباري، اصالت در مبارزه و تمايل به بخشايش است. كمتر كسي در ميان نويسندگان امريكايى از چنين پيروزي و محبوبيت عام و مداوم در كشور و خارج از كشورش برخوردار بوده است. عشق به زندگي، انسانهاي تهيدست، نداي جنگل و سپيد دندان از مشهورترين رمانهاي اوست. وي در مدت هجده سال نويسندگي، بيش از پنجاه داستان بلند و 125 داستان كوتاه نگاشت. جك لندن سرانجام در 22 نوامبر سال 1916م بر اثر عصيان روحي برضد اجتماع و تطابق نيافتن با شيوه زندگي زمان، در چهل سالگي خودكشي كرد.
===========================
تولد "آندره ژيد" نويسنده و شخصيت ادبي بزرگ فرانسه (1869م)
تولد "آندره ژيد" نويسنده و شخصيت ادبي بزرگ فرانسه (1869م) آندره ژيدْ، نويسنده معروف فرانسوي در 22 نوامبر 1869م در پاريس به دنيا آمد. داشتن پدري پروتستاني و مادري كاتوليك باعث ايجاد فضايى خشك ومتعصبانه در خانه آنان شده بود، از اين رو تعليمات كليسا چنان در نظرش خشك و خشن جلوه كرد كه از آن گريزان شد. آندره در دوران تحصيلات خود، به عنوان محصلي كودن مورد شماتت قرار ميگرفت و در سال پنجم دبستان بر اثر سوء رفتار از دبستان اخراج شد. با اين حال، او جواني درونگرا به حساب ميآمد و با مطالعه فراوان آثار تمامي شاعران، اطلاعات وسيعي به دست آورد. ژيد در سالهاي بعد با انتشار اولين كتاب خود، به مجامع ادبي راه يافت و با برخي شخصيتهاي ادبي فرانسه آشنا شد. در اين كتاب داستاني كه اثر پس از مرگ ناميده ميشود، بحران روحيِ آغاز شده در وي مطرح ميگردد. او گرايشهاي تند سوسياليستي داشت و در فرانسه نيز به همين گرايشها مشهور بود. ژيد سفرهايى به قاره افريقا و اتحاد جماهير شوروي سابق انجام داد. اما كتابي كه پس از بازگشت از شوروي سابق نگاشت. نقطه آغاز جدايى و فاصله احزاب كمونيستي اروپا از حزب كمونيست شوروي شد. ژيد در اين كتاب، موارد اصلي انحرافات حزب كمونيست شوروي از خط سوسياليسم را متذكر شد و اين حزب را محكوم به فنا دانست. با انتشار كتاب بازگشت از شوروي، آندره ژيد بيش از هر سياستمدار فرانسوي در افشاي ماهيت كمونيستي شوروي و رواج تنفر و بيزاري از مسكو در قاره اروپا ايفاي نقش نمود. مكاتب و شخصيتهاي ادبي، آثار آندره ژيد را به سه دوره تقسيم نمودهاند. دوره اول آثار ژيد با محوريت سمبوليسم يا نمادگرايى كه مبتني بر بيان مقصود از طريق كنايه و اشاره است، ميباشد. دوره دوم آثار او نشانگر رويكرد به زندگي و عشق و علاقه نسبت به آن است و دوره سوم كه در حقيقت پس از جنگ جهاني اول آغاز ميشود، دورهاي است كه آندره ژيد شخصيت شناخته شدهاي در جهان به حساب ميآيد. از ژيد بيش از هشتاد اثر به جاي مانده كه مهمترين آنها عبارت است از: مائدههاي زميني، آهنگ روستايى، تربيت زبان، باتلاقها و مائدههاي تازه. وي معتقد بود كه تكليف هر نويسنده يا شاعر بزرگ آن است كه در مدت عمر خود، حداقل يكي از آثار نويسندگان يا شاعران ناميِ ساير ملل را به زبان خود ترجمه نمايد. بر همين اساس در اواخر عمر خود، هَملِت اثر شكسپير اديب شهير انگليسي را به فرانسه ترجمه نمود. آنچه در تمامي آثار آندره ژيد به چشم ميخورد آن است كه او با نگراني در جستجوي حقيقت ذات خود است و پيوسته به عالم مطلق انديشه مينگرد. ژيد هرگز از جستجوي آزادي اخلاقي و اجتماعي و رهايى از قيد و بند مذهب و سنت دست نكشيد و از پيروزي جستن بر رياكاري باز نايستاد. در واقع وي معتقد بود نويسنده واقعي كسي است كه برخلاف جريان و مسير و شرايط و مقتضيات زندگي و جامعه شنا كند. ژيد تا زنده بود بيمهابا و گستاخانه و بيتوجه به پيامدهاي اين روش، هر چه ميخواست انجام ميداد. ژيد استاد نثر فصيح است و از اين جهت نيز از نفوذي عظيم برخوردار بود. ژيد در اواخر عمر، روز به روز در قلمرو ادبيات به پيشرفتهاي سريعي دست يافت و در سال 1947م به دريافت جايزه ادبي نوبل نائل آمد. آندره ژيد سرانجام در 19 فوريه 1951م در 82 سالگي درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
2آذر ماه
درگذشت غلامحسین ساعدی، نویسنده، پژوهشگر و روان پزشک (1364ش)
درگذشت غلامحسین ساعدی، نویسنده، پژوهشگر و روان پزشک (1364ش)ساعدی در ۱۳ دی ۱۳۱۴ در تبریز متولد شد. او کار خود را با روزنامهنگاری آغاز کرد. در نوجوانی به طور همزمان در ۳ روزنامهٔ فریاد، صعود و جوانان آذربایجان مطلب می نوشت. اولین دستگیری و زندان او چند ماه پس از ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ اتفاق افتاد. این دستگیری ها در زندگی او تا زمانی که در ایران بود، تکرار شد.[۲][۳] وی تحصیلات خود را با درجه دکترای پزشکی، گرایش روانپزشکی در تهران به پایان رساند.مطبش در خیایان دلگشا در تهران قرار داشت و او بیشتر اوقات بدون گرفتن حق ویزیت بیماران را معاینه می کرد. ساعدی با چوب بدست های ورزيل، بهترين بابای دنيا، تک نگاری اهل هوا، پنج نمايشنامه از انقلاب مشروطيت، پرورابندان، ديکته و زاويه و آی با کلاه ! آی بی کلاه، و چندين نمايشنامه ديگری که نوشت، وارد دنيای تئاتر ايران شد و نمايشنامه های او هنوز هم از بهترين نمايشنامه هايی هستند که از لحاظ ساختار و گفت و گو به فارسی نوشته شدهاند.
===========================
مرگ "آلْدوس هاكْسْلي" نويسنده معروف انگليسي (1963م)
مرگ "آلْدوس هاكْسْلي" نويسنده معروف انگليسي (1963م) آلْدوسْ لئونارْدْ هاكْسْلي، نويسنده انگليسي در 26 ژوئيه 1894م در انگلستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، مدتي به تدريس اشتغال داشت و سپس طي سفري به ايتاليا، كار نويسندگي را آغاز كرد. هاكسلي پس از نگاشتن چندين اثر خود، در شمار داستانسرايان و شرح حال نويسان مشهور انگليسي درآمد. همچنين او را به خاطر احاطه حيرت انگيزش بر اغلب علوم و فنون زمان خويش، بهترين مغز دوران خود ناميدهاند. كتابها و مقالات او در مباحث مختلف از نقد ادبي و هنريِ نقاشي گرفته تا مسايل سياسي، اقتصادي، اجتماعي، تربيتي، علمي و صنعتي در انگلستان و دنياي غربْ، معروف است. اكثر اين كتابها و مقالات، سالها به عنوان كتابهاي درسي در مدارس انگليسي زبان دنيا تدريس ميشد. او كليه رنگها و ريزه كاريهاي دنيا را در تمام مراحل ادبي، علمي، سياسي و هنري با فكري باز و روشن موشكافي ميكند و راه را براي خوانندگان باز ميگذارد تا خود تصميم بگيرند. هاكْسْلي هرگز به اين مسئله كه چه بايد كرد كاري ندارد بلكه متذكر ميگردد كه آنچه هست كمال مطلوب نيست. از سالهاي 1930م، تصوف شرق توجه هاكسلي را به خود جلب نمود. از يك طرف تضاد بين دنياي مادي و زندگي شاعرانه و از طرف ديگر كشمكشهاي بين عقل و ايمان، او را وادار ساخت كه به نوعي پايبند مذهب شود. وي سبكي گيرا و بياني دلنشين دارد و براي ابراز مفاهيم خود، موضوعاتي جالب و در عين حال طنزآميز انتخاب ميكرد. همچنين بذلهگويى و طنز از مختصات جدايىناپذير نثر اوست، طنزي كه هنرمندانه و هوشمندانه است و به نثر او، تنوع و رواني خاص ميبخشد. هاكسلي سخنگوي طبقه روشنفكر نيمه اول قرن بيستم است كه قدم به قدم به دنبال قرن خود پيش ميرود. وي در برابر انحطاط جامعه، حسرت زندگي طبيعي و بدوي را دارد و از يك طرف، كنجكاوي سيريناپذيري براي دسترسي به همه مظاهر عالم هستي در او موجود است. قهرمانان آثار هاكسلي، ميان واقعيتها و چيزهاي نامعلوم و مبهم در نوسانند و در پي آنند كه وجود خود را كمال بخشند، در وراي قوانين اخلاقي و انديشههاي تحميلي زمان به شخصيت خود ثباني بدهند و خود را با جريان تدريجي جهان هماهنگ سازند. آثار هاكسلي به سبب وسعت انديشه و بينش دقيق و طراوت بيان و گويايى زبان و روشني و استحكام سبك انشاء و لحن انتقادي و هجو زيركانه و طنز سرگرم كننده، آثاري سودمند و پرجاذبه شناخته شده است. همچنين او خود نيز از بزرگترين و هوشمندترين نويسندگان نيمه اول قرن بيستم به شمار ميآيد. از هاكسلي آثار متعددي بر جاي مانده كه دنياي گستاخ نوين، علف خشك عتيق و جزيره از آن جملهاند. آلدوس لئونارد هاكسلي سرانجام در 23 نوامبر 1963م در شصت و نه سالگي درگذشت.
===========================
مرگ "آندره مالْرو" نويسنده سياسي و معروف فرانسوي (1976م)
مرگ "آندره مالْرو" نويسنده سياسي و معروف فرانسوي (1976م) آنْدْرِه مالْرو، نويسنده معروف فرانسوي، در سوم نوامبر 1901م در پاريس به دنيا آمد. وي در ابتدا به علت علاقه به باستانشناسي و هنرهاي قديمي به تحصيل در اين رشته پرداخت و آن گاه زبان سانسكريت را فرا گرفت. مالرو در جواني پس از مطالعه كاملي كه در زبان مردم هندوچين كرد به آن سرزمين كه تحت سلطه فرانسه بود عزيمت نمود. در ابتدا تصور ميشد كه اين سفرتنها يك سفر تفريحي است اما مالرو در هند و چين وارد فعاليتهاي سياسي شد و عليه سلطه استعماري فرانسه دست به كار گرديد. وي پس از بازگشت به فرانسه، كتابي درباره مبارزات مردم جنوب شرقي آسيا عليه استعمار تحت عنوان سرنوشت بشر نگاشت و با انتشار اين كتاب در رديف معروفترين نويسندگان ادبي جهان قرار گرفت. با اين اثر كه جزو شاهكارهاي مالرو به حساب ميآيد، وي به دريافت جوايز معتبر فرانسه نائل آمد و كتابش به اكثر زبانهاي زنده دنيا ترجمه شد. مالرو قبل از جنگ جهاني دوم، در حمايت از جمهوري خواهان اسپانيا راهي اين كشور شد و به مبارزه بر ضد سلطنتطلبان پرداخت. او همچنين در جريان جنگ جهاني دوم، دو بار توسط آلمانيها اسير شد كه از زندان فرار كرد. مالرو پس از جنگ به عنوان وزير فرهنگ فرانسه برگزيده شد و انجمن جهاني نويسندگان مدافع فرهنگ را بنياد نهاد. او در بعضي كتابهاي خود به تشريح عقايد مخصوص خويش راجع به سياست پرداخته و عليه مرگ و خونريزي، مبارزه سختي نموده است. مالرو در سال 1953م، رمان فريادهاي سكوت را انتشار داد كه برخي آن را ماندگارترين اثر او ميدانند. وي در اين اثر بر پايه تحقيق و بررسي كه پيش از آن با نام روانشناسي هنر انجام داده، تاريخ مصوّري از آدمي و توان هنريش از خطكشيهاي دوران نوسنگي بر غارها، تا آسمان خراشهاي شگفتآور جهان امروز به دست داده است. مالرو در اين كتاب، ميفهماند كه هنر، يكسره شورش و اعتراض عليه خاموشي است و علمي است طغيانگرانه در برابر مرگ و از ميان رفتن غمانگيز آدمي. از نظر مالرو، سرگذشت هنر، سرگذشت آدمي است. مالْرو از چهرههاي استثنايي و از مردان بزرگ عصر ماست. وي در عين حال، داستاننويس، هنرشناس، انسان دوست، مبارز و ميهنپرست بود. به فرهنگ فرانسه خدمت بسيار كرد و مدت پنجاه سال در دل همه وقايع و تحولات اروپا جاي گرفته است. اصول عقيده او بر آزادي بشر استوار است، آزاديي كه در برابر شكلهاي گوناگون تقدير، گاه به صورت انقلاب ظاهر ميشود و گاه به صورت فرهنگ مشترك. در نظر مالرو، برادري و يگانگي معنوي، پادزهري است براي درمان تنهايي احتضارآميز بشر. مالرو در برابر پوچي زندگي، نا اميدي توام با خوشبيني دارد و اين حال را، انسانيت غمانگيز ميخواند. داستانهاي مالرو، پرده نقاشي وسيعي است كه در آن، اشخاص تلاش ميكنند تا به رؤياهاي خود تحقق بخشند. از مالرو آثار متعدد ديگري بر جاي مانده كه راه سلطنتي، وسوسه غرب، فاتحان، اميد، روزهاي خشم و اميد بشر از آن جمله است. آندره مالرو سرانجام در 23 نوامبر 1976م به دليل ابتلا به نوعي بيماري ريوي در 75 سالگي درگذشت
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
3 آذر 1392
آغاز انتشار روزنامه "مجلس" در تهران (1285 ش)
پس از صدور فرمان مشروطيت و تشكيل مجلس شوراي ملي و ازدياد قدرت روحانيت، از طرف مظفرالدين شاه قاجار، فرماني مبني بر تاسيس و انتشار روزنامهاي به نام مجلس صادر شد. در اين ميان صريحاً امر داده شده بود كه دولت حق سانسور مندرجات روزنامه را ندارد. اين روزنامه يكي از روزنامههاي معتبر و پرمطلب دوران مشروطيت به شمار ميرود. روزنامه مجلس كه به صورت خبري، سياسي و اجتماعي، در هشت صفحه با چاپ سربي، هفتهاي چهار شماره منتشر ميشد، علاوه بر درج اخبار داخلي و خارجي، كليه مذاكرات مجلس شوراي ملي ايران را منعكس ميكرد. سردبيري اين روزنامه برعهده اديب الممالك فراهاني از ادبا، شعرا و نويسندگان مشهور آن زمان بود.
========================
حسین پژمان بختیاری شاعر نامدار معاصر در سن 76 سالگی در اثر ابتلاء به بیماری سرطان
=======================
روزنامه مجلس در هشت صفحه با چاپ سربی منتشر شد.(1285ش)
در این روزنامه علاوه بر درج اخبار خارجی و داخلی کلیه مذاکرات مجلس شورای ملی منعکس می گردد. فعلاً در هفته چهار شماره منتشر خواهد گردید
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
4 آذر 92:
تولد "لوپه وگا" اديب و نويسنده شهير اسپانيايي (1562م)
لوپه فليكس دو وگا معروف به كارپيو وگا اديب و نويسنده شهير اسپانيايى در 25 نوامبر 1562م در مادريد اسپانيا به دنيا آمد. پدرش صنعتگري كم درآمد بود و او كودكي زودرس با زندگي اعجابانگيز، پرتحرك و پر حادثه؛ چنانكه گفتهاند از پنج سالگي به زبان لاتيني چون زبان اسپانيايى مينوشت و ميخواند و حتي هنگامي كه نوشتن نميتوانست، اشعار خود را قرائت ميكرد تا رفقاي بزرگتر بر كاغذ آورند. وگا در چهارده سالگي در آكادمي سلطنتي و دبيرستان مذهبي به تحصيل پرداخت و پس از پايان دروس دانشگاه، داوطلبانه وارد ارتش شد. وي طي سالهاي بعد، پس از وقوع حوادث متعدد، نمايشنامههاي خود را بر روي صحنه برد و در تمامي شهرهاي مهم اسپانيا با پيروزي همراه گرديد. وگا همچنين در سالهاي پاياني قرن شانزدهم، رمان آركاريا را منتشر كرد كه اين رمان منثورْ به عنوان يكي از شاهكارهاي وگا داراي قطعههاي زيبايى از شعر تغزلي است. به طور كلي آثار ادبي لوپه دو وگا در انواع گوناگونِ نمايشي، داستاني، شعر حماسي و ارشادي، حماسه مسخرهآميز و انواع شعر غنايى است. با اين حال تعيين دقيق آثار وگا نيز مشكل است چرا كه بخشي از آثار وي بدون نام شاعر و يا با نام مستعار منتشر شدهاند. در زمان حيات و پس از مرگ وگا نيز، تعداد فراواني نمايشنامه به نام او منتشر شده كه از ارزش يكسان برخوردار نيستند. با وجود اين، شرح حالنويسان، آثار او را حدود يك هزار و هشتصد نمايشنامه، چند صد شعر و داستان مذهبي ذكر كردهاند. اما سهمي كه وگا در تئاتر اسپانيا دارد، از نظر كميّت نيست، در واقع وگا رابايد بنيانگذار تئاتر ملي اسپانيا دانست. وگا طرز عرضه كردن نمايشنامه در صحنه را به صورتي قاطع و ثابت تنظيم كرد و با آميختن نكتههاي خندهآور و نكات جدي و حتي غمانگيزْ، شكل نمايشنامه را تغيير داد. وي چندين نمونه خاص گروه انساني پديد آورد كه بعضي از آنها چهره معنوي خود او را نمايان ميساختند. نمايشنامههاي وگا، او را هنرمندي كامل و صنعتگري ماهر معرفي ميكند كه در تئاترْ موضوع و شيوهاي را برميگزيند كه مورد توجه و علاقه توده وسيعي از مردم باشد. در نمايشنامههاي وگا، قهرمان اصلي در چهرهاي يگانه نمودار نميشود، بلكه غالبا دو يا سه شخصيت نمايشي، قهرمانان اصلي را نمايان ميسازند كه گاه از دو طبقه مختلف هستند. لوپه دو وگا بزرگترين چهره ادبي اسپانيا و يكي از استادان مسلم تئاتر جهاني است و معاصرانش او را اعجاز طبيعت و سيمرغ قريحه ميخواندند. وگا حتي در زمان حيات، شخصيتي افسانهاي يافته بود و نامش نشانهاي بود از كمال هر چيز، حتي در امور خارج از قلمرو شعر و ادب، چنانكه براي توصيف پارچه يا پرده نقاشي با به كار بردن عبارت "به سبك لوپه دو وگا" بر ارزش و قدر آن ميافزودند. همچنين براي بيان مقام ادبي وگا، او را مافوق شهرت و ابرمرد خوانده و شاعر آسمان و زمين ناميدهاند. نيروي اعجابانگيز حياتي وفعال در خلق آثار ادبي در او به حد اعلا وجود داشت و ميتوانست ناگهان آثار نمايشي يا اشعار غنايى خلق كند. ميان آثار تغزّلي و آثار نمايشي وگا ارتباط نزديك وجود دارد وموضوع بسياري از كمديهاي او از نغمه و اشعار عاميانه گرفته شده كه در آثار او به نقطه اوج خصوصيت نمايشي رسيده است. وگا به وسيله همين نغمههاي عاميانه توانسته است سرزمين اسپانيا را زنده نگه دارد و مردم اسپانيا نيز توسط وگا خود و ادبيات كشور را باز شناختهاند. لوپه فليكس دو وگا در سالهاي پاياني عمر، همسر و فرزندانش را از دست داد و سرانجام در 27 اوت 1635م در حال تزلزل روحي و شبه جنون در 63 سالگي درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
٥ آذر ٩٣
درگذشت "سيدحسن ميرخاني" استاد خوشنويسي معروف به "سراج الكُتّاب" (1369ش)
استاد سيدحسن ميرخاني معروف به سراج الكُتّاب فرزند سيد مرتضي حسيني برغائي در سال 1291 ش در تهران به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات مقدماتي، هنر خطاطي را نزد پدر و استادان برجسته خطاطي ايران فرا گرفت. او در مدتي بسيار كوتاه، در خوشنويسي به درجه استادي رسيد و سپس به تدريس پرداخت. استاد ميرخاني در نوشتن تمام انواع خط از قبيل نسخ، ثلث، تعليق و شكسته و به ويژه خط نستعليق، مهارتي بسيار داشت و در سرودن شعر نيز توانا بود. اين استاد بزرگ خوشنويسي، بيش از شصت جلد كتاب با خط خوش نوشت كه خوشنويسي كليات سعدي و ديوان حافظ و نيز ديوان اشعارش از آن جمله است. ايشان همچنين در تأسيس انجمن خوشنويسي ايران نقش مهمي ايفا كرد. استاد سيد حسن ميرخاني سرانجام در پنجم آذر 1369ش در 78 سالگي در تهران درگذشت.
درگذشت "آدام ميتس كيويچ" شاعر و نويسنده برجسته لهستاني (1855م)
آدام ميتسكيويچ شاعر و نويسنده بزرگ لهستاني در 24 دسامبر سال 1798م در لهستان به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات متوسطه، راهي دانشگاه شد و به تحصيل فلسفه پرداخت. اما ديري نپاييد كه فلسفه را رها كرد و به سراغ ادبيات و هنرهاي زيبا شتافت. ميتسكيويچ در 22 سالگي عاليترين اثر دوران جوانيش با نام حماسه جوانان را منتشر كرد و به شهرت دست يافت. اين منظومه، نوعي شعر رمانتيك سياسي بود كه ميان مردم قرن نوزدهم لهستان بسيار مشهور گشت. اشعاري كه ميتسكيويچ در اين دوره ميساخت، عليرغم توقيف شدن، در صدها نسخه خطّي، دست به دست ميگشت و همه جوانان آنها را از حفظ ميخواندند. او در دورهاي ميزيست كه لهستان ميان روسيه، اتريش و پروس تقسيم شده بود و وي براي اتحاد مجدد كشورش فعاليت ميكرد. به همين دليل در سال 1823م به جرم ترويج ميهنپرستي نامعقول از طرف دولت روسيه، به اين كشور تبعيد شد. ميتسكيويچ پس از 6 سال تبعيد از روسيه به فرانسه گريخت و به تدريس ادبيات پرداخت. اين درسها اگر چه درباره ادبيات زبانهاي اسلاو بود، اما بر پايه ايمانِ مسيحيت قرار داشت. وي در تدريس خود مباني مذهبي و عرفاني و اصول تازهاي از ادبيات ديني را عرضه مينمود. او در سال 1848م به اسلامبول رفت تا با تشكيل يك واحد نظامي لهستاني به جنگ با روسيه بپردازد، اما اجل مهلتش نداد و در بيست و ششم نوامبر 1855م در پنجاه و هفت سالگي در اين شهر درگذشت. وي تنها شاعر لهستاني است كه در كشورهاي اروپاي غربي شهرت يافته است. وي در منظومههايى كه ميسرود، به همميهنان خود، رسالتي را كه درباره آزادي و عدالت اجتماعي داشتند، عرضه مينمود. ميتسكيويچ، زندگي اجتماعي طبقات جامعه لهستان را به سبكي ساده و بيپيرايه تجزيه و تحليل مينمود. شعارهايى همچون "هدف همه، خوشبختي همه است" و نيز "اتحاد، قدرت ميبخشد" دعوتي بود كه از جوانان براي تحقق بخشيدن به آرزوي خود كه استقلال لهستان بود ارائه ميكرد. درباره وي گفتهاند كه او از شاعران كمنظيري بود كه با حدّ اعلاي زيبايي و قدرت و غنا، روح ملتش را تجسم داده است. از آدام ميتسكيويچ آثاري برجاي مانده كه منظومه پانتادئوش، ملت لهستان و زائران و شامگاه نياكان از آن جملهاند.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
6 آذر ماه :
مرگ "الكساندر دوما" (پسر) نويسنده و اديب معروف فرانسوي (1895م) (ر.ك: 6 ژانويه)
الکساندر دوما (پسر) (به فرانسوی: Alexandre Dumas, fils) (۲۷ ژوئیه ۱۸۲۴ - ۲۷ نوامبر ۱۸۹۵) نویسنده و نمایشنامه نویس و رمان نویس فرانسوی فرزند الکساندر دوما (پدر) بود که جای پای پدر گذاشت. او در شهر پاریس بدنیا آمد. او فرزند نامشروع الکساندر دوما (پدر) بود. در سال ۱۸۳۱ (میلادی) دومای پدر فرزندش را قانون به فرزندی خود قبول کرد. او در ۱۸۴۵ (میلادی) اولین کتاب خود را با نام "peches de Jeunesse" به معنای "گناهان دوره جوانی منتشر کرد.
========================
درگذشت "يوجين اونيل" نويسنده معروف امريكايي (1953م)
يوجين اونيل، نويسنده بلندآوازه امريكايى در 16 اكتبر 1888م در نيويورك متولد شد. پدرش عضو يك گروه از بازيگران سيار بود و در بسياري از سفرها، فرزند خود را به همراه داشت. اونيل، هفت سالِ نخستين زندگيش را پيوسته همراه با پدر و مادر خود به مسافرت پرداخت و تجربههايى اندوخت. اونيل مدتي در مشاغل گوناگون مشغول به كار شد كه اين تجاربْ بعدها زمينههاي متضاد و رنگارنگ نمايشنامههاي او را ايجاد كردند. وي تحصيلات نامرتبي داشت و علي رغم ورود به دانشگاه، پس از مدتي ترك تحصيل كرد. با اين حال، اونيل براي نخستين بار در سال 1916م دو نمايشنامه كوتاه نوشت كه بر روي صحنه رفت. در ادامه، نخستين نمايشنامه بلند خود با عنوان آن سوي افق را نگاشت كه آن نيز با استقبال عمومي مواجه گرديد. اين پيشرفت در كار به آن جا انجاميد كه در سال 1922، جايزه ادبي پوليتزِر را نصيب وي ساخت. او علاقه فراواني به تئاتر داشت و به همين دليل او را فرزند تئاتر ناميدند. اونيل در ادامه كارهاي ادبي خود، رمانهاي مشهوري به رشته تحرير درآورد كه در نهايت به اخذ جايزه ادبي نوبل در سال 1936م نائل آمد. مجموعه آثار اونيل، به سبب تجربههاي فراوان و برخورد با خصوصيتهاي اخلاقي افراد مختلف و در عين حال آميختگي با روح شاعرانه نويسنده، از تنوع بسيار برخوردار است و در همه آنها فكر و روح و حسّ انسان دوستياش كه با خواستها و جريان عصر او تناسب داشت منعكس است. اونيل در تئاتر امريكا سهم بزرگي دارد و به سبب استاديش در فنون نمايش و بصيرت در عمق روح بشرِ امروزي و تازگي بيان، يكي از بزرگترين نمايشنامه نويسان قرن بيستم به شمار ميآيد. وي سه بار موفق به دريافت جايزه پوليتزر شد و شهرتي جهاني يافت. سفر دور و دراز به وطن، روزهاي بيپايان، تشنگي، اخطار و مِه و طناب و... از جمله آثار اوست كه بسياري از آنها به زبانهاي ديگر از جمله فارسي ترجمه شدهاند. يوجين اونيل سرانجام در 27 نوامبر 1953م در 65 سالگي درگذشت. وي درباره زندگي گفته است كه سرنوشت درون آدمي جاي دارد، نه در خارج از وجود او.
=============================
تولد "ويليام بِلِيك" شاعر و نقاش برجسته انگليسي (1757م)(ر.ك: 24 مه)
ویلیام بلیک (به انگلیسی: William Blake) (۱۷۵۷ - ۱۸۲۷) شاعر و نقاش بریتانیایی و مبدع نوع جدیدی از شعر در زبان انگلیسی بود. او دریک خانواده گمنام و نه چندان مشهور انگلیسی متولد شد. تا ۱۰ سالگی به مدرسه نرفت و برنامههای آموزشی او در خانه دنبال میشد. پس از آن او را به مدرسه نقشه کشی فرستادند و بعدها به حرفه گراورسازی مشغول شد. از همان اوان کودکی و نوجوانی آثار روحیه هنری و خلاق در او آشکار بود و به ویژه به هنر و شعر علاقه خاصی نشان میداد. در همان سالها بلیک به مطالعه کتب فلسفی و شعر مدرن میپرداخت. تجربیات رازآلود بعدی او در زندگی الهام بخش بسیاری از اشعار او در آینده شد. او مجموعه سرودههای خود به نام Songs of Innocence (سرودهای معصومیت) را در ۱۷۸۹ و مجموعه Songs of Experience (سرودهای تجربه) را در ۱۷۹۴ با روشی به نام چاپ تذهیبی که خود مبدع آن بود، منتشر کرد. این کتابها همانند دیگر آثاری که سرود وبا روش خاص خود تذهیب کاری کرده و به چاپ رساند با استقبال فراوانی رو به رو شد و او را در زمره مشهورترین شاعران روزگار خود قرار داد. بیشتر آثار او مبین مخالفت او با کلیسا و اعتقاد به آزادی انسان و عشق الهی است.
===========================
درگذشت دكتر "سيد صادق گوهرين" اديب و پژوهشگر برجسته عرفان اسلامي (1374 ش)
دكتر سيد صادق گوهرين در سال 1293 ش به دنيا آمد. در اوان نوجواني در مدرسههاي علميه، به روش سنتي به تحصيل صرف و نحو عربي پرداخت. سپس وارد دورههاي ابتدايي و متوسطه گرديد و در رشتههاي ادبيات فارسي و فلسفه از دانشسراي عالي ليسانس گرفت. وي از آن پس، ضمن تدريس در دبيرستانها، در دوره دكتراي ادبيات فارسي به ادامه تحصيل پرداخت و در مقطع دكترا، كتاب "فرهنگ لغات و تعبيرات مثنوي" در 9 جلد را به عنوان پاياننامه به نگارش درآورد. استاد گوهرين در اين رساله كه شايد مهمترين و مفصلترين اثر او به حساب آيد، به ترتيب الفبا، لغات، اصطلاحات، تعبيرات عرفاني، مَجازات، اصطلاحات نجومي، طبي، قرآني و حديثي و... را كه در مثنوي معنوي مولوي آمدهاند شرح كرده و هر تركيب را در محل دقيق آن بيان داشته است. وي بيشتر ايام عمر خود را صرف تدريس دروس ادبي و عرفان و نيز تربيت دانشجويان اين دو مقوله معرفتي كرد و شاگردان فراواني پرورش داد. برخي ديگر آثار او از اين قرارند: پير جنگي، داستان بهرام گور، شرح اصطلاحات تصوف و شيخ صنعان. سرانجام مرغ جان اين وارسته مرد عرصه عرفان وادب، پس از عمري تكاپو در 6 آذر 1374ش در 81 سالگي از قفس تن به درآمد و به سوي هستي مطلق پرواز كرد.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
7 آذر :
تولد "اشتفان تِسوايگ" نويسنده برجسته اتريشي (1881م)
اشْتِفان تسوايْگْ، رمان نويس و نويسنده برجسته اتريشي در 28 نوامبر 1881م در ويِن پايتخت اين كشور به دنيا آمد. وي در جواني به دنبال ذوق و استعداد خويش، براي تحصيلْ رشته ادبيات و فلسفه و تاريخ را برگزيد. محيط اتريش و ارتباط مداوم آن با جهان، شوق آشنايى با دنياي پهناور را در او برانگيخت. از اين رو، همه عمرْ، چون مسافري خستگيناپذير به جهانگردي پرداخت. چندين بار سراسر اروپا را در نورديد، به امريكاي شمالي و جنوبي، هند، سيلان و افريقا سفر كر و، بر وسعت فرهنگ خود افزود. در جريان اين سفرها، وي علاوه بر آشنايى با كشورها، زبانهاي گوناگون را فراگرفت، چنانكه پيش از آنكه نويسنده شود، مترجمي معروف گشت و از آثار برجسته نويسندگانْ ترجمههاي زيبايى به عمل آورد. تسوايگ كار ادبي را با سرودن قطعاتي منظوم آغاز كرد اما او كه به آثار نمايشنامهنويسان بزرگ علاقه داشت پس از چندي تصميم گرفت كه خود به نمايشنامهنويسي بپردازد. تسوايگ كه در دوره جنگ جهاني اول معتقد گشته بود كه نبايد برتري معنوي و فكري كلّي جهاني را فداي تعصب كوركورانه و افسار گسيخته ميهنپرستي كرد، بر ضد تجهيزات و تسليحات جنگ آثاري انتشار داد. وي همچنين عقيده داشت كه نبايد فريفته اخلاق و عادات تصنُّعي و ظاهري جامعهاي شد كه در حال انحطاط است، بلكه بايد به تعمُّق و شناخت و تحليل رواني پرداخت. از اين جهت، بيشتر آثارش تحت تاثير عقايد روانكاوي قرار دارد. تسوايگ در آثار خود به وصف بحرانهايى كه ريشهاش در عميقترين ضمير ناخودآگاه آدمي وجود دارد، ميپردازد و حالتهاي بيمارگونه توجه او را بيشتر به خود جلب ميكند. تسوايگ در برخي آثار خود بناي كار را بر اساس زندگينامه بزرگان و نويسندگان گذارده است تا تفسيري خاص و قطعي از آنان به دست دهد. در اين ميان، با آنكه شيوه نگارشش با لحني پر طمطراق همراه است، از نقاشي عالي و تصويرهاي ذهني بديع و موضوع غني برخوردار ميباشد. تسوايگ در سال 1934م اتريش را ترك كرد و پس از استقرار در لندن به تابعيت انگلستان در آمد. وي پس از آن راهي امريكا شد و در اوت 1941م تصميم گرفت در برزيل اقامت گزيند. در اين كشور بود كه از وضع مبهم و تاريك اروپا در جريان جنگ جهاني دوم سرخوردگي يافت تا اينكه در 23 فوريه 1942م در 61 سالگي به همراه همسرش خودكشي كرد.
=======================
درگذشت "واشنگتون ايروينْگْ" اولين رمان نويس معروف امريكايي (1859م)
واشنگتون ايروينگ، نويسنده معروف امريكايى در 14 فوريه 1783م در شهر نيويورك امريكا به دنيا آمد. وي تحصيلاتش را در رشته حقوق به پايان رساند و در ابتدا به وكالت دعاوي و سوداگري و... پرداخت. او همزمان در جرايد و مجلات به نگارش مقالات مشغول بود و با انتشار كتاب تاريخ نيويورك، به عنوان يك نويسنده بذله گو و هجوسرا شهرت يافت. وي در اين اثر، تاريخ مسخرهآميزي از شهر نيويورك ساخته و سنتها و آداب و رسوم محلي اين منطقه و نيز چشماندازها و مكانهاي آن را از نو زنده كرده است. ايروينگ سالهاي طولاني در اروپا به سر برد و زماني نيز سفير امريكا در اسپانيا و انگلستان بود. وي در طي اين سالها، امكان آن را يافت كه درباره فرهنگ، تمدن و سنتهاي اسپانيايى و مناطق باستاني آن مطالعاتي انجام دهد و با نگارش كتابهايى، آداب و رسوم گوناگون و بناهاي تاريخي را ترسيم نمايد. نتيجه اين مطالعات، كتابهاي تاريخ زندگي، سفرهاي كريستُفْ كُلُمْبْ، تاريخ فتح غرناطه و كتاب افسانههاي قصر الحمرا بود كه براي وي در امريكا محبوبيت فراواني به وجود آورد. ايروينگ اولين امريكايى است كه در ادبيات امريكا وساير نقاط جهان به شهرت دست يافت و نخستين نويسنده كلاسيك و اولين بيوگرافينويس امريكايى نيز ميباشد. وي با ثبت خاطرات غني خود درباره تئاتر انگلستان و هنرمندان آن ديار توانست نمايى كامل از ادبيات اروپا در نيمه اول قرن نوزده ارائه كند و خود نيز همچون نويسندهاي برجسته مورد تجليل قرار گيرد. ايروينگ در سالهاي پاياني زندگي خود، به نوشتن زندگي جورج واشينگتُن، اولين رئيس جمهور امريكا مشغول بود. سبك نوشتاري او ساده و بيتكلف و از ظرافت و مطايبات ذوقآميز برخوردار است. محمد(ص) و پيروانش و نيز افسانه هالو از ديگر آثار اوست. واشنگتون ايروينگ سرانجام در 28 نوامبر 1859م در 76سالگي درگذشت.
=========================
درگذشت "حَشْر كشميري" شاعرِ مسلمانِ هندي (1354 ق)
آغامحمد شاه متخلص به حشر كشميري، شاعر و نمايشنامهنويس اردوزبان مسلمان در سال 1296 ق در شهر بنارس هند متولد شد. تحصيلاتش را با قرائت و حفظ قرآن آغاز كرد و سپس زبانهاي عربي و فارسي را نزد اساتيد مشهور شهر بنارس فرا گرفت. كشميري پس از مدتي به سرودن شعر و نمايشنامه نويسي روي آورد و اولين نمايشنامهي خود به نام آفتاب محبت رابه رشتهي تحرير درآورد. از حشر كشميري، 36 نمايشنامه به جاي مانده و بهترين اثر او "تبعيد سينا به جنگل" نام دارد كه به زبان هندي است. شيوهي نگارش او در آثارش بسيار ساده و روان است. نوشتههاي كشميري خالي از طنز نيست و در آنها مشكلات و حقايق زندگي به نحوي تاثيرگذار و تمثيل گونه مطرح شده است. وي در زمينهي شعر نيز داراي طبعي روان بود. حشر كشميري به هنگام مرگ 58 سال داشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
8 آذر:
امروز امن و امان بوده؛هیچ اتفاق در حیطه ی ادبیات نیفتاده
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
9آذر:
تولد "ميرزا محمدحسين اديب آزاد" شاعر ايراني (1298 ق)
ميرزا محمد حسين اديب آزاد، شاعر ايراني در شهر تبريز به دنيا آمد. وي پس از آموختن علوم رسمي عصر خود به فراگيري زبان و ادبيات عرب پرداخت و پس از چندي به سرودن شعر روي آورد. ديوان اشعار اديب آزاد، شامل اشعار و غزلياتي است كه از او بر جاي مانده است. همچنين اثر ديگر او گنجينهي ادب نام دارد كه شامل منتخب اشعار شاعران قبل و معاصر او ميباشد.
=============================
مرگ "اُسكار وايلْدْ" اديب و نويسنده برجسته ايرلندي (1900م) (ر.ك: 16 اكتبر)
اسکار فینگل اُ. فِلاهرتی ویلز وایلد (به انگلیسی: Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde) که به نام هنری اسکار وایلد معروف است، (۱۶ اکتبر ۱۸۵۴ تا ۳۰ نوامبر ۱۹۰۰)، شاعر، داستاننویس، نمایشنامه نویس و نویسنده داستانهای کوتاه ایرلندی بود. او در دوبلین زاده شد. پدر وی سر ویلیام وایلد مردی فرهنگدوست بود و به پیشه چشمپزشکی مشغول بود. او بعدها به مقام چشم پزشک مخصوص ملکه نیز نایل شد و یکی از عتیقه شناسان برجسته ایرلند بود. مادرش جین وایلد با نام مستعار اسپرانزا شاعر سرشناسی و مترجم آثار الکساندر دوما و لامارتین بود. این زوج صاحب دو فرزند پسر شدند. برادر اسکار نامش ویلیام وایلد بود که در ۱۸۵۳ به دنیا آمد و در سال ۱۸۹۹ در لندن درگذشت. اسکار وایلد تحصیلات ابتدایی را در قریه اینسکیلن واقع در شمال ایرلند دنبال کرد.
============================
مرگ "ژاك بنيني بوسوئه" خطيب و نويسنده معروف فرانسوي (1704م)(ر.ك: 14 ژوئيه)
ژاك بنيني بوسوئه، عالم علوم الهي، مورخ و نويسنده شهير فرانسوي در چهاردهم ژوئيه 1627م در شهر ديژون فرانسه در خانوادهاي مذهبي به دنيا آمد. وي از 15 سالگي به تحصيل الهيات پرداخت و با مطالعه آثار نويسندگان و ادباي زمان، استعداد نويسندگي و فصاحت را در خود پرورش ميداد. بوسوئه در 25 سالگي در رشته الهيات به دريافت درجه دكتري نائل آمد و به وعظ و خطابه پرداخت. وي پس از چندي به آموزش پسر لويى چهاردهم، پادشاه فرانسه مشغول شد و در طي نه سال تربيت او، كتاب گفتار در تاريخ عمومي را در سه بخش نگاشت. اين كتاب تاريخ كه وقايع عالم از ابتداي كار تا آن زمان را شامل ميشد، نه تنها بوسوئه را بزرگترين نثرنويس فرانسه معرفي كرد، بلكه غناي موضوع و تجزيه و تحليل امور و تعمق درمسائل، بر وسعت معرفت او گواهي ميداد. پس از آن، بوسوئه كه از دسيسهها و مخالفت درباريان آزرده گشته بود، خود را از دربار كنار كشيد و با آموزش مسائل ديني و تدريس كتاب مقدس، مقام مهمي در جامعه روحاني به دست آورد. بوسوئه همچنين در ايراد خطابه، شهرت فراواني يافت و در اين فن، به كمال قدرت در فصاحت و هنر وعظ دست يافت، با اين حال، مرثيهها و مديحههاي او، تعليماتي درباره زندگي و ايمان دربرداشت. بوسوئه بر اين عقيده بود كه مسيحيت، سازنده بشر است و همه چيز در دنيا دامي است در پيش پاي فرد مسيحي. يكي از هدفهاي بوسوئه در آغاز زندگي روحاني او، مبارزه با دشمنان دين و وحدت بخشيدن به جامعه برادران روحاني و از ميان بردن سوء تفاهمها بود. از اين رو با انتشار كتاب تاريخ تغيير و تحول كليساهاي پروتستاني، ضمن لزوم قبول كليساي واحد، قصد داشت تا به پروتستانها ثابت كند كه روح كليسا را خوب درك نكردهاند. وي كوشيد تا ميان كليساي كاتوليك و پروتستان را آشتي دهد و يك مسيحيت پديد آورد. بوسوئه معتقد بود كه هر كدام از ما مثل يك زنداني هستيم كه تنها از درون حجره كوچك زندان خويش ميتوانيم به دنياي خارج نظر افكنيم و بنابراين تنها جزيى از واقعيت را ميتوانيم ببينيم. پس بايد ديدهاي مُجزّاي خود را با هم آميخت تا بتوان واقعيت را به تمامي نگريست. بوسوئه ميگفت: غايت دين و فلسفه آن است كه به ما ياد دهد چگونه با تساهل و گذشت، داستان كامل الوهيت را از زبان اديان مختلف بشنويم. بوسوئه در نوع وعظ و خطابه و مرثيه و مديحه، تحولي ايجاد كرد و وظيفه راهنمايى و تعليماتي را در اخلاق و مذهب برعهده گرفت. وي از طرف ديگر، استاد نثر كلاسيك فرانسه به شمار ميآيد. او به خوشاهنگي و موسيقي كلام و معاني دقيق الفاظ توجه خاص نشان ميداد و مسائل مهم ديني و انساني را با لحن شاعرانه بيان ميكرد. كتب مواعظ در نوزده جلد و مرثيهها و خطابههاي مذهبي از ديگر آثار اوست. ژاك بنيني بوسوئه سرانجام در 30 نوامبر 1704م در 77 سالگي درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
10 آذر :
تولد "ابوالحسن اسماعيل" (ابن سيده) اديب و لغوي نابيناي مسلمان (398 ق)
ابوالحسن علي بن اسماعيل بن سيده اندلسي، از علماي مسلمان اندلس و لغتشناسي بزرگ به شمار ميرفت. وي قوهي حافظهاي قوي داشت و همانند پدرش از نعمت بينايي محروم بود.
=======================
مرگ "دسيدريوس آراسموس" فيلسوف و اديب هلندي (1536م)
ديديه اراسْمْ معروف به دسيدريوس آراسْموس، اديب و فيلسوف مشهور هلندي، در پنجم اكتبر 1466م در روتردام هلند به دنيا آمد. وي پس از اتمام تحصيلات خود، به سلك راهبان درآمد و در بعضي از مدارس به تدريس روي آورد. آراسموس همچنين زماني به تعليم پسر پادشاه اسكاتلند مشغول شد و به ارائه نظرات و تفكرات خود پرداخت. در آن وقت، چون اصلاح و تعديل دين مسيحي لازم به نظر ميآمد، آراسموس در اين مورد با مارتين لوتر، بنيانگذار مذهب پروتستان به مكاتبه پرداخت و آنگاه كه لوتر دست به كار دعوت زد، وي ازمكاتبه با لوتر خودداري نمود و بر ضدّ وي چيزهايى نوشت. با آنكه آراسموس، خود مردي مذهبي بود، ولي با تعصّبات احمقانه مخالفت ميكرد و از اين رو، خشم اولياي متعصّب كليساي آن روزگار را برانگيخت. آراسموس ميگفت: بهترين راهنماي اخلاقي انسان، عقلِ انسان است و مبنا و ماخذ عمده مسيحيت، مواعظ عيسي(ع) است. وي خواستار فلسفهاي بود كه چون نسيمي از روشنايى، بر عالمي كه در ظلمت غرق شده است، بوزَد. معروفترين اثر آراسموس، ستايش ديوانگي نام داشت. در اين كتاب، ديوانگي به صورت شخصيتي واقعي جلوهگر ميشود؛ درباره پيروزيهاي خود داد سخن ميدهد و ميگويد اگر او نبود نسل بشر اكنون از ميان رفته بود زيرا اگر ديوانه نبود، ازدواج نميكرد؛ مدحِ ديوانگي نيز انسان را به خوشبختي رسانيده است. آسانتر و لذتبخشتر براي ما، آن است كه بزرگمان بپندارند، نه آنكه واقعاً بزرگ باشيم. آراسموس تكبّرهاي شخصي و تفاخرات ملي را به باد مسخره ميگيرد. در بعضي موارد، هجوهاي او سختْ زننده ميشود. وي كشيشان را احمقهاي ديوانهاي ميخواند كه دين را، به عوض آنكه دعوت به سوي راستي و درستي بدانند، تحميل يك سلسله آداب و اعمال ظاهري ميپندارند. از اين رو، بيشتر تاليفات آراسموس از طرف واتيكان ممنوع و سوزانده شد و طايفه رهبانان با او خصومتي سخت پيدا كردند. كتاب ستايش ديوانگي به عبارتي ختم ميشود كه نه هجو است و نه سرزنش؛ دين حقيقي، تأسّي به صفا و سادگي عيسي(ع) است. از آراسموس آثار ديگري نيز بر جاي مانده است كه تربيت يك شاهزاده مسيحي و آباء كليسا از آن جملهاند. دسيدريوس آراسموس سرانجام در اول دسامبر 1536م در هفتاد سالگي درگذشت
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
11 آذر :
رویداد ادبی در این روز رخ نداده است
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
12 آذر :
درگذشت احسان نراقی ، نویسنده و جامعهشناس (1391ش)
احسان نراقی زادهی سال ۱۳۰۵، به مدت 16 سال مشاور ویژهی مدیر کل سازمان یونسکو بود. از جمله کتابهای او این عنوانها هستند: پایان یک رؤیا: در نقد مارکسیسم، علوم اجتماعی و سیر تکوینی آن، آیین جوانمردی (هانری کربن)، اقبال ناممکن، آن حکایتها: گفتوگوی هرموز کی با احسان نراقی، آزادی: مجموعه مقالات و مصاحبهها، آنچه خود داشت، جامعه، جوانان، دانشگاه، غربت غرب، آزادی، حق و عدالت، طمع خام، در خشت خام، آن حکایتها، نظری به تحقیقات اجتماعی در ایران. ایشان در ساعت 3 بامداد (یکشنبه، 12 آذرماه) به علت کهولت سن در منزلش درگذشت.
===================
مرگ "رابرت استيونسون" شاعر و نويسنده انگليسي (1894م)(ر.ك: 13 نوامبر)
رابرت لوئیس استیونسون شاعر و نویسنده و مقاله نویس اسکاتلندی است که از سوی بسیاری از نویسندگان از جمله خورخه لوئیس بورخس، ارنست همینگوی، جیمز ماتیو بری و رودیارد کیپلینگ ستایش شده است. رابرت لوئیس استیونسون استاد نگارش داستان های ماجرایی در سده ی نوزدهم است و داستان "جزیره ی گنج" او پس از "رابینسون کروزوئه" اثر دانیل دفو، برجسته ترین داستان ماجرایی به شمار می رود. برایان دبلیو الدرسن (۱۹۵۹) بر این باور است که او تاثیر گذارترین نویسنده در ادبیات کودکان پس از دانیل دفو است. رابرت لوئیس استیونسون در سال ۱۸۵۰در ادینبورگ زاده شد. پدرش مهندس فانوس دریایی بود. والدین او اگرچه بسیار دیندار بودند، درباره ی فرزند خود سختگیری نمی کردند. اما باورهای عامیانه ی پرستارش او را به کابوس های شبانه دچار می کرد، شاید به همین سبب بود که پس از ورود به دانشگاه کم کم از اصول خانوادگی و دین رویگردان شد. رابرت کودک دیرآموزی بود و خواندن را در ۷ یا ۸ سالگی آموخت، ولی پیش از آن هم داستان هایش را به مادر و پرستارش دیکته می کرد و آن ها می نوشتند. استیونسون نخست در دانشگاه ادینبورگ رشته ی مهندسی خواند، اما پس از مدتی آن را نیمه رها کرد و به تحصیل علم حقوق پرداخت و به سبب گرایش های ادبی اش همکاری با یک مجله را آغاز کرد. در سال ۱۸۸۰ با فنی آزبرن امریکایی ازدواج کرد و به امریکا رفت. او نویسندگی را با نوشتن سفرنامه آغاز کرد و در سراسر زندگی اش شعر سرود. اولین اثر موفق استیونسون، داستان ماجرایی "جزیره ی گنج" درباره ی راهزنان دریایی بود که نخست به شکل داستان دنباله دار در مجله و سپس به شکل کتاب منتشر شد. او بین سال های ۱۸۸۳ تا ۱۸۸۶ با انتشار داستان های "خدنگ سیاه"، "دکتر جکیل و مستر هاید" و "گروگان" به اوج موفقیت رسید. هنری جیمز، رمان نویس امریکایی "گروگان" را شاهکار استیونسون می داند. مجموعه شعری که با الهام از دوران کودکی اش سروده، از آثار ارزشمند اوست. استیونسون چندین مقاله نیز درباره ی سرشت کودکی دارد. او در سوم دسامبر ۱۸۹۴ بر اثر خونریزی مغزی در گذشت. بر آرامگاهش، قطعه ای از سروده ی خود او به نام "فاتحه" نوشته شده است. در سال های ۱۹۰۴ و ۱۹۸۷ به یاد استیونسون، دو بنای یادبود ساخته شد و در سال ۱۹۹۴ بانک سلطنتی اسکاتلند به مناسبت صدمین سالگرد درگذشت اش اسکناس های یک پوندی با تصویری از او چاپ کرد.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
13 آذر :
مرگ "گوتْهولْدْ لِسينْگْ" نويسنده و مورخ معروف آلماني (1781م)
گوتْهولْدْ اِفْرائيم لِسينْگْ، نويسنده، منتقد و مورخ آلماني در 30 ژوئن 1729م در منطقه ساكْسْ آلمان به دنيا آمد. وي در هفده سالگي براي تحصيل در رشته الهيات، زبانشناسي و علوم طبيعي وارد دانشگاه لايْپْزيك شد اما پس از چندي آن را رها كرد و پس از گرايش به تئاتر، كوشيد كه مانند نويسندهاي مستقل، زندگي كند. اما براي امرار معاش ناچار گشت به مشاغل كوچك تن در دهد. لِسينْگْ در 19 سالگي اولين كمدي خود را بر روي صحنه برد و سپس به روزنامهنگاري و نقد پرداخت. آغاز نويسندگي لسينگ در حالي بود كه ادبيات زمان تحت تأثير دو عامل قوي قرار داشت؛ از طرفي نفوذ آثار نمايشي فرانسه و از طرف ديگر نفوذ تئاتر انگلستان. لسينگ در چنين وضعي به ميدان مبارزه قدم نهاد، به جستجوي حقيقت شتافت، خستگيناپذير به تجزيه و تحليل امور پرداخت و فعاليت خود را از راه تئاتر و نقد هنري و روزنامهنگاري ادامه داد و امكان آن را يافت كه با شيوه خاص و بيان فصيح و بليغ، به تنوير افكار و احساس هم ميهنان خود بپردازد. درهمين راستا در 24 سالگي اولين اشعار خود، به نام هجويات را سرود و با كلامي موجز وطنزآميز، تصويري گويا و هوشمندانه از جامعه آلماني در قرن هجدهم پيش چشم گذارد. وي در سالهاي بعد با انتشار آثاري از قبيل تراژدي خانم سارا سمپسون و مجموعه تمثيلها و اثر بزرگ خود به نام لائوكوئون، به شهرت فراواني دست يافت. لسينگ در لائوكوئون ادراك تازهاي از اصول زيبايىشناسي و هنر خاص ملي عرضه داشته و در آن، هدف خود را، تعيين حدود ارتباط ميان نقاشي و شعر عنوان كرده است. در اين اثر، جز مفاهيم و مطالب پرارزش، بايد شيوه خاص بيان و صراحت و دقت و هماهنگي آن را نيز در نظرگرفت كه در نثر آلماني بيسابقه بود و بر ادباي پس از آن، تأثير فراواني نهاد. آخرين سالهاي زندگي لسينگ، از نظر فعاليت در خلق آثار تحقيقي، از برجستهترين سالهاي زندگي وي به شمار ميآيد. وي در اين دوره، نمايشنامه منظوم ناتان خردمند، نوشتههايى از نويسندهاي مجهول و تربيت نوع بشر را انتشار داد. اثر اخير، متفكرانهترين اثر لسينگ است كه در آن، انديشههاي مذهبي او به صورتي فشرده و موجز، در صد بند و عبارت با نظمي منطقي و پيوسته بيان شده و تحول مذهبي بشر در خلال انقلابهاي پي در پي ترسيم گشته است، تحولي كه بشر را به سوي كمال معنوي ميكشاند. از نظر لسينگ، كشف و الهام در مذهب براي نوع بشر، همان حالت را دارد كه تربيت براي فرد. تربيت و كشف و الهام، مشابه يكديگر است. منتها تربيت به پرورش فكري فرد ارتباط مييابد و كشف و الهام به پرورش تاريخي ملتها كه بر اثر تحولات و انقلابها پديد ميآيد. لسينگ با مطرح كردن اين موضوع، به دنياي ماوراءالطبيعه دست مييابد و از حدود انديشههاي عصر فراتر ميرود. وي از طرفداري از قوانين خشك و تغييرناپذير كليسا خودداري ميكرد و اعتقاد داشت كه هر كس حق دارد درباره مسائل مذهبي آزادانه اظهارنظر كند. لِسينْگْ هدف بزرگ خود را، جستجوي واقعي حقيقت، بدون در نظر گرفتن نتايج و عواقب آن عنوان ميكرد و بر اين عقيده بود كه انسان بايد صرفاً به خاطر آن كه كارِ نيك كردن، پسنديده است كار نيك كند، نه به اميد پاداش يا بيم از مجازات. لسينگ در جستجوي خود به دنبال اين حقيقت، نه تنها اخلاق و رفتار، بلكه ذوق آدمي را نيز مورد بررسي قرار داد و كوشيد تا داوريهاي درستي در باب ادبيات، هنر، سياست و موازين اجتماعي زمان خود ابراز دارد. لسينگ از برجستهترين و درخشانترين منتقدان ادبي سراسر قرن خود به شمار ميرفت، آزادي بخش تئاتر آلمان، خوانده شد و در اين راه تلاش مداوم و قاطعي به كار برد. گوتهولد افرائيم لسينگ سرانجام در چهارم دسامبر 1781م در پنجاه و دو سالگي درگذشت.
==========================
مرگ "والْتْ ويتْمَن" اديب معروف امريكايي (1892م)
والْتْ ويتمن، اديب معروف امريكايى در سيزدهم مه 1819م در نزديكي نيويورك به دنيا آمد. وي مدت كوتاهي به تحصيل پرداخت و از آن پس به امرار معاش مشغول شد تا اينكه با اشتغال در چاپخانه و سپس در يك روزنامه، به سردبيري آن دست يافت. در اين دوره، ويتمن، مقالههاي بسيار در موضوعهاي ميهني و آزاديخواهي در روزنامههاي طرفدار دموكراسي منتشر كرد و اشعاري متوسط در قالب شعر رايج و داستان انتشار داد. ويتمن در سالهاي بعد با سفر به ايالات غربي و جنوبي امريكا و روي آوردن به مطالعات عميق، از انديشهها و احساسهاي گوناگون براي خلق اولين ديوان خود مايه گرفت كه با نام برگهاي علف منتشر شد. اين مجموعه كه بزرگترين مجموعه اشعار او و يكي از شاهكارهاي ادبي امريكاست، با دوازده شعر و ديباچهاي انتقادي، از ظهور شاعري خبر ميداد كه قصد داشت پيامآور دموكراسي و شاعر توده مردم باشد. اين اثر، جنجال فراواني را به پا كرد و بسياري از مردم و منتقدان، آن را منافي اخلاق خواندند. ويتمن در اين اثر، شعر را از مرتبه بلند هنري فرود آورد و برخلاف رسم جاري، آن را به زندگي پيوند داد، به ويژه به زندگي توده مردم. عشق به زندگي و دوستي بشر، مقدس شمردن نفس، زيبايى مرگ، تساوي همه مردم و جاودانگي روح، موضوعهاي اصلي شعر ويتمن است. در نظر ويتمن، عشق، رشتهاي است كه مردم جهان را به يكديگر پيوند ميزند و به اشخاص و اشياء جان ميبخشد. روح و جسم در دنياي ويتمن از يكديگر جدا نيست و روح در نظر او نبايد در درجهاي بالاتر از تن قرار گيرد. زيبايى روح در اشعار ويتمن، همچون زيبايى تن ستوده ميشود و همين ستايش است كه اشعار او را شهواني و برخلاف عفت و اخلاق معرفي كرده است. ويتمن در عالم سياست، شاعري ميهنپرست و طرفدار دموكراسي است و آرزوي زماني را دارد كه خورشيد دوستي و يكدلي بر همه سرزمينها بتابد. او در شعر، همه نوع كلمه را وارد ميكند؛ كلمههاي عاميانه، عبارتهاي جغرافيايى، حرفهاي و روزنامهاي. وي در اشعار خود، تابع هيچ قيد و شرط شاعرانه در سرودن آنها نشده كه اين امر، پيش درآمدي بر شعرهاي نو به شمار ميرود. اما اين شيوه غريب و نامأنوس كلام و پا نهادن شاعر بر وزن و قافيه و قواعد شعري رايج، در نظر ادبيات قرن نوزدهم، همان قدر زننده آمد كه بيپروايى در موضوع. با اين حال و با همه تحقيرها و بياعتنايىها كه در زمان زندگي ويتمن درباره شعر او صورت گرفت، اشعار وي طرفداران بسيار و پيروان فراوان يافت. حتي خوانندگاني كه شخصيت و فكر و روح او را انكار ميكردند، به تدريج او را شاعري بزرگ يافتند. در حقيقت، اشعار ويتمن، پرشور و آميخته با ستايش صفات خوب انساني، پرستش آزادي و تقواي بشر است. والت ويتمن در اينباره ميگفت: من شخصيت مطلق بشري را ميستايم كه ساده و بيتكلف و از همه چيزهاي ديگر جداست. ويتمن در بيست سال آخر عمر بر اثر دو بار سكته، قسمتي از بدنش دچار فلج شد، با اين حال از كار كناره نگرفت و آثار متعددي را به نگارش درآورد. زندگي نامه شخصي و آثار منظوم و منثور والت ويتمن در ده جلد از جمله آثار مهم اوست. اشعار ويتمن در انگلستان مورد تقدير و تحسين ادباي بزرگ زمان قرار گرفت و نفوذش بر بسياري از شاعران امريكايي قرن بيستم، قاطع بود، نفوذي كه در اروپا، به ويژه در روسيه نيز مشاهده شد. والت ويتمن سرانجام در چهارم دسامبر 1892م در 73 سالگي بر اثر بيماري فلج و سل درگذشت.
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
14 آذر ماه
"کریستوفر مارلو "شاعر و درامنویس معروف انگلیسی در" کانتربوری "قدم به عرصه وجود گذاشت .
تحصیلاتش در رشته علوم دینی در کمبریج تمام شد ولی بعدها دست از روحانیت برداشت و به کار نوشتن نمایشنامه پرداخت .او ،در مدت 29 سال زندگی خود ،نمایشنامههای متعددی نوشت که" تیمور لنگ "از اهم آنهاست .وی روز 1 ژوئن 1593 میلادی مرد .به روز 1 ژوئن 1593 مراجعه شود
===========================
"لوکنت دولیل "یکی از شعرای فرانسوی در قرن نوزدهم در جزیره" رئونیون "واقع در اقیانوس هند متولد شد .
پدرش جراح نظامی بود ولی خود او به ادبیات متمایل شد و در این راه به جایی رسید که پس از مرگ ویکتور هوگو ،به جای او عضو آکادمی فرانسه شد .از مهمترین آثار او" اشعار وحشی "و" اشعار عتیق "است .وی روز 16 ژانویه 1894 میلادی مرد .به روز 16 ژانویه 1894 مراجعه شود
===========================
"آلکساندر دوما - پدر "یکی از برجستهترین نویسندگان فرانسه در قرن نوزدهم میلاد ،بعد از 68 سال زندگی بدرود حیات گفت .
وی روز 18 ژوییه 1802 میلادی در" ویلر کوتوت "متولد شده بود .از برجستهترین آثار این نویسنده عالیقدر که سبب شهرت جاودانی او شد ،یکی" کنت دومونت کریستو "و دیگر" سه تفنگدار - ژوزف بالسامو - غرش طوفان و لاله سیاه "را باید نام برد.
===========================
پر پر شدن خانواده ی بروسان در بادهای پاییزی 90
غلامرضا بروسان شاعر جوان و توانمند کشور و الهام اسلامی همراه دخترشان لیلا 14 آذرماه سال 1390 بر اثر تصادف درگذشتند
غلامرضا بروسان، شاعر مشهدی در حادثه رانندگی درگذشت غلامرضا بروسان، شاعر مشهدی همراه با همسرش، الهام اسلامی شاعر و دختر خردسالش، صبح یک روز پائیزی در یک حادثه رانندگی کشته شدند. بروسان و خانوادهاش، در حالی که از شمال کشور عازم مشهد بودند، در کیلومتر 15 جاده قوچان ـ شیروان دچار حادثه شدند و خودروی آنها در انحراف به چپ از مسیر با یک دستگاه اتوبوس که از قوچان عازم بجنورد بود، برخورد کرد.
در این حادثه دردناک، غلامرضا بروسان و همسر شاعرش الهام اسلامی همراه با دخترشان لیلا جان به جان آفرین تسلیم کردند، اما پسر خردسالشان به نام مجتبی از این حادثه جان سالم به در برد.
کلیدری ادامه داد: پیکر این سه تن، همزمان با عاشورای حسینی به مشهد منتقل شد و بهخاک سپرده شد.
بروسان در سال 1352 در مشهد به دنیا آمده بود. او از 18سالگی شعر میسرود که مجموعه شعرهای «احتمال پرنده را گیج میکند» و «یک بسته سیگار در تبعید» حاصل سالها فعالیت او در حوزه ادبیات است.
او بارها از سوی محافل ادبی برگزیده شد که جایزه شعر خبرنگاران و همچنین برگزیده دومین دوره شعر نیما از آن جمله است.
الهام اسلامی، همسر بروسان نیز 28 سال داشت که با شعر «دنیا از ما چشم برنمیدارد»، نامزد دومین دوره جایزه شعر زنان خورشید معرفی شده بود. او نامزد سومین دوره جایزه کتاب سال شعر جوان نیز شده بود.
بروسان، فرزند یکی از شهدای هشت سال دفاع مقدس نیز بود که یک مجموعه مرثیه را در قالب آزاد برای پدر شهیدش در دست انتشار داشت.
بگو چکار کنم؟با فلفلی که طعم فراق می دهد
با دردی که فصل را نمی شناسد
با خونی که بند نمی آید
بگو چه کار کنم؟
وقتی شادی به دم بادکنکی بند است
و غم چون سنگی
مرا در سراشیب یک دره دنبال می کند
دلم شاخه ی شاتوتی
که باد
خونش را به در و دیوار پاشیده است.
غلامرضا بروسان
===========================
پنجشنبه, 14 آذر 1392
پدر علم ارتباطات ایران درگذشت
دکتر کاظم معتمدنژاد پدرعلم ارتباطات ایران در پی یک دوره بیماری طولانی امروز دارفانی را وداع گفت.
مراسم تشییع پیکر آن مرحوم در ساعت 9 صبح شنبه 16 آذر از مقابل دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبائی برگزار می شود.
استاد کاظم معتمدنژاد در 1313 در شهر مود از بخش مود شهرستان سربیشه متولد شد. تحصیلات ابتدایی و قسمتی از تحصیلات متوسطه خود را در زادگاهش و قسمت دیگر را در بیرجند و سال ششم ادبی را در دبیرستان مروی تهران گذراند. در سال ۱۳۳۶ به اخذ درجه لیسانس و در سال ۱۳۳۹ به اخذ درجه دکتری در رشته قضائی از دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران نائل شد.
وی در زمان تحصیل در دوره کارشناسی، با مدیر وقت روزنامه کیهان -که استاد او نیز بود- رابطهٔ دوستانه ای برقرار کرد. وقتی استاد از دانشجویان دوره دکتری برای همکاری در کیهان دعوت کرد، معتمد نژاد فرصت را غنیمت شمرد و برای اولین بار به محیط روزنامه وارد شد. دیری نپایید که از مترجمی زبان فرانسه، به مسؤولیت گروه خارجی و مقالات ارتقا یافت.
روزنامه کیهان که به روزنامه نگاران تحصیلکرده نیاز داشت، برای وی بورسیه ای از دولت فرانسه دریافت کرد. معتمد نژاد در دانشگاه سوربن فرانسه موفق به اخذ دکتری حقوق و علوم سیاسی و نیز دکتری تخصصی روزنامه نگاری از انستیتوی مطبوعات و علوم نظری دانشگاه پاریس شد.، وی در حوزه های مختلف ارتباطات، روزنامه نگاری، حقوق و اخلاق حرفه ای و جامعه اطلاعاتی طی 50 سال اخیر نقش موثر و موسس داشت و ازاعتبار ویژه ای در محافل و مراکز علمی و فرهنگی ایران و جهان برخوردار بود.
از جمله آثار او می توان از کتاب ها و مقالاتی چون «حقوق مطبوعات»، «ارتباطات بین الملل»، « ارتباط جمعی غربی و انقلاب اسلامی ایران: بازنگری انتقادی نظریه های غربی توسعه بخشی ارتباطات در جهان سوم و تحقیق در پوشش خبری انقلاب اسلامی ایران در وسایل ارتباط جمعی غرب»، « ارتباطات در خدمت انسان ها: برنامه بزرگ یونسکو برای سال های ۱۹۸۴-۸۵»، «ارتباطات و وسایل ارتباطی»، «ارتباطات و وسایل ارتباطی»، «حقوق ارتباط جمعی»، «حقوق ارتباط جمعی»، «روزنامه نگاری»، «روزنامه نگاری: با فصلی جدید در بازنگری روزنامه نگاری معاصر»، « روش تحقیق در محتوای مطبوعات: با کلیاتی درباره تجزیه و تحلیل در ارتباطات جمعی»، «روش مطالعه و بررسی مطبوعات»، «کتابشناسی ارتباطات جمعی در جهان سوم»، «ماکت سازی و صفحه بندی»، «مصاحبه و رپورتاژ»، «مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی»، «مطالعات و تحقیقات انتقادی در ارتباطات اجتماعی»، «مطبوعات، تبلیغات و افکار عمومی»، «مطبوعات و وسایل خبری: ارتباطات و مطبوعات در دنیای امروز» و...
-
پاسخ : "روز شـــمار بخــــش ادبیــــات"
15 آذر ماه
===========================
رویداد مهی در این روز ثبت نشده