حساسيت دارويي چيست و چگونه برطرف مي شود؟
وقتي صحبت از حساسيت مي‌شود بيشتر حساسيت فصلي و عطسه و آبريزش بيني همراه با آن در ذهن مجسم مي‌شود، ...
حساسيت دارويي چيست و چگونه برطرف مي شود؟
وقتی حساسیت، شما را تعقیب می كند
وقتی صحبت از حساسیت می شود بیشتر حساسیت فصلی و عطسه و آبریزش بینی همراه با آن در ذهن مجسم می شود، اما حساسیت انواع دیگری مانند حساسیت غذایی، دارویی و حساسیت به حیوانات نیز دارد.
بیشتر متخصصان اولین قدم برای مبارزه با حساسیت را دوری از ماده حساسیت زا عنوان می كنند. این مساله درست است ولی برای این كار باید این مواد را شناسایی كنید و دید بهتری از وضعیت موجود خود داشته باشید.
بنابراین اگر علایم شما به علت ماده دیگری باشد مصرف داروهای ضدحساسیت مشكل شما را حل نخواهد كرد. به همین صورت اگر به قارچ حساسیت داشته باشید دوری از گرده گیاهان فایده ای نخواهد داشت. اگر بتوانید عامل حساسیت زا را پیدا كرده و به همین ترتیب از آن دوری كنید دیگر نیازی به دارو نخواهید داشت.
حساسیت به یك آنتی بیوتیك یا به همه
واكنش های حساسیت زا نسبت به داروها شایع است و آنتی بیوتیك ها یكی از مقصران اصلی برانگیختن واكنش های حساسیتی هستند. اگر شما به یك آنتی بیوتیك حساسیت داشته باشید احتمال زیادی وجود دارد كه نسبت به ماده شیمیایی مشابه یا آنتی بیوتیك دیگری از همان خانواده نیز حساس باشید.
به عنوان مثال اگر به پنی سیلین حساسیت داشته باشید، این شانس وجود دارد كه به آموكسی سیلین (از وابستگان نزدیك پنی سیلین) یا حتی كفلكس (از وابستگان دورتر پنی سیلین) نیز حساسیت داشته باشید چرا كه برخی از قسمت های ساختار شیمیایی آنها همشكل است.
غیرمعمول است كه فردی به بیش از یك یا 2 نوع (یا خانواده) از آنتی بیوتیك ها حساسیت داشته باشد چرا كه انواع مختلف آنتی بیوتیكی از نظر ساختار شیمیایی رابطه ای با هم ندارند. به عنوان مثال حساسیت به پنی سیلین به طور كلی شانس شما برای حساس بودن نسبت به آنتی بیوتیك های حاوی سولفا (مانند سولفامتوكسازول) را افزایش نمی دهد. شناخت حساسیت های فردی بسیار مهم است چرا كه آنتی بیوتیك ها برای درمان عفونت های باكتریایی بسیار مفیدند و در برخی موارد جان شما را نجات می دهند و شما باید بتوانید در مواقع لزوم آنتی بیوتیك مورد نظر را دریافت كنید.
موضوع دیگری كه اغلب اشتباه گرفته می شود قایل شدن افتراق بین عوارض جانبی غیرحساسیتی از حساسیت واقعی است. دل بهم خوردگی به دنبال مصرف اریترومایسین یك واكنش حساسیتی نیست اما جوش زدن یك واكنش حساسیتی است.
شاید عارضه جانبی و حساسیت برای شما ناخوشایند باشند و در هر صورت بخواهید كه داروی مسوول را كنار بگذارید ولی باید بدانید كه افتراق بین عارضه جانبی و حساسیت واقعی در برخی موارد بسیار مهم است. به عنوان مثال اگر با مصرف اریترومایسین دچار دل بهم خوردگی می شوید شاید بتوانید یكی از اعضای نزدیك همین خانواده مانند كلاریترومایسین را به خوبی تحمل كنید.
اما اگر به دنبال مصرف اریترومایسین دچار مشكل تنفسی می شوید (حساسیت واقعی) مصرف كلاریترومایسین برای شما خطرناك خواهد بود. در بعضی مواقع پزشك دارویی كه قبلا باعث بروز عوارض جانبی در شما شده است را برایتان تجویز می كند، اما بندرت دارویی را برایتان تجویز می كند كه در گذشته نسبت به آن حساسیت نشان داده اید.
یك تفاوت دیگر بین واكنش حساسیتی خفیف و عارضه جانبی این است كه می توان بر واكنش حساسیتی توسط روشی به نام حساسیت زدایی چیره شد. در این روش در ابتدا مقادیر اندكی از دارو به فرد تجویز می شود و به مرور این مقدار افزایش می یابد تا حساسیت از بین برود. اما این روش در مواردی كه عارضه جانبی وجود دارد پاسخگو نیست.
اگر شما جزو آن دسته از افراد هستید كه به داروی خاصی حساسیت دارید یا آن كه دچار عارضه جانبی می شوید مطمئنا دلتان نمی خواهد كه در آینده از آن دارو استفاده كنید. به همین جهت پزشك را از این مساله آگاه كنید، اما دقت كنید كه مشكل ایجادشده را درست توصیف كنید تا پزشك بتواند بین حساسیت و عارضه افتراق قایل شود.
آلرژی غذایی، شایع نیست
آلرژی های غذایی برای آنهایی كه دچار واكنش های شدید حساسیتی می شوند، مهم است. اما این مشكل آنقدرها هم كه تصور می شود شایع نیست. مطالعات نشان داده است كه 40 درصد بزرگسالان فكر می كنند كه حساسیت غذایی دارند، ولی فقط 2-1 درصد واقعا از حساسیت غذایی رنج می برند. این میزان در كودكان كمی بالاتر است و در كل 5 درصد جمعیت مشخصا به حساسیت غذایی دچار است.
اشتباهی كه در مورد حساسیت های غذایی صورت می گیرد به ناتوانی در افتراق عارضه جانبی غیرحساسیتی از حساسیت واقعی مربوط می شود، درست همان طور كه در مورد حساسیت دارویی توضیح داده شد. به عنوان مثال عدم تحمل لاكتوز یك وضعیت شایع است كه موجب می شود افراد نتوانند غذاهای حاوی لاكتوز مانند لبنیات را هضم كنند. در صورتی كه این دسته افراد چنین غذاهایی را مصرف كنند دچار نفخ، درد شكم و اسهال می شوند.
ممكن است آنها به اشتباه فكر كنند كه دچار حساسیت شده اند، اما این مشكل به علت یك نقص ژنتیكی در توانایی تولید آنزیم لاكتاز كه برای هضم لاكتوز لازم است، می باشد.
علت دیگری كه باعث می شود حساسیت های غذایی بیشتر از میزان واقعی گزارش شوند این است كه 2 واقعه شایع (یعنی علایم گوارشی و غذا خوردن) به اشتباه باهم مرتبط می شوند تا وقایع مختلف را توصیف كنند. برای مثال، اگر شام سنگینی در یك رستوران بخورید و روز بعد دچار اسهال شوید، به نظرتان منطقی می آید كه تقصیر را به گردن یكی از غذاهایی كه خورده اید بیندازید.
در حقیقت شاید دیگر نخواهید از آن غذا مصرف كنید. از كجا می دانید كه علایم شما به ناهار یا میان وعده ای كه قبل از شام خورده اید مربوط نمی شود؟ یا این كه شاید به خاطر یك عفونت ویروسی تصادفی باشد. به این ترتیب در حالی كه امكان حساسیت غذایی همیشه وجود دارد ولی آنقدرها كه تصور می كنید شایع نیست.
این حیوانات حساسیت زا
شاید برایتان جالب باشد بدانید افرادی كه به حیوان خاصی حساسیت دارند معمولا به پوست یا بزاق آن حیوان واكنش نشان می دهند نه موی آن. بنابراین حیوانی كه موی كوتاه تری دارد یا مو ندارد لزوما برای افراد دچار حساسیت قابل نگهداری نیست. نگهداشتن سگی كه موهای كوتاهی دارد برای فردی كه به سگ حساسیت دارد همان قدر مشكل آفرین است كه نگهداشتن سگی با موهای بلند.
به دنبال راهی برای فرار از حساسیت
در حالی كه گرده گیاهان و سایر اجزای گیاهی حساسیت زا از علل شایع حساسیت های فصلی هستند، این شانس وجود دارد كه خانه ای كه در آن زندگی می كنید علت حساسیت های شما باشد و در خانه ماندن باعث تشدید حساسیت شما شود.
به عنوان مثال مایت ها در رختخواب وجود دارند. قارچ ها تمایل دارند كه در درزهای اطراف پنجره رشد كنند و شوینده های دستشویی و حمام به دنبال استشمام یا تماس باعث ایجاد حساسیت می شوند. خوشبختانه راه هایی وجود دارد كه شما می توانید از این مشكلات جلوگیری كنید: برای تمیز كردن دستشویی از دستكش استفاده كنید و مواد شوینده را كاملا با آب از سطوح برطرف كنید، در جاهایی كه برای رشد قارچ مناسب است از شوینده های ضد قارچ استفاده كنید، روتختی و ملحفه ها را به طور منظم با آب گرم بشویید یا مایت ها را از بین ببرید. فرش و مبلمان را با شوینده مخصوص بشویید و سعی كنید خانه از تهویه مناسب برخوردار باشد.
رعایت كردن این نكات ساده می تواند شانس این كه با رسیدن به خانه مرتبا شروع به عطسه كنید را كاهش دهد.
