معرفی انواع بیماری های واگیردار شایع
آشنایی با گلو درد و راه های درمان آن
گلودرد معمولاً نشان دهنده ی عفونت دستگاه تنفسی است. از آنجایی که یک بچه کوچک نمی تواند احساس گلودرد را به خوبی بیان کند. باید متوجه دشواری وی در بلعیدن غذا باشید.
گلودرد می تواند به علت التهاب لوزه ها (تونزیلیت) که توسط نوعی میکروب به نام استافیلوکوک ایجاد می شود، یا در بیشتر موارد به علت یک ویروس مثل ویروس سرماخوردگی یا آنفلوانزا ایجاد شود. در مواردی که عفونت در جای دیگری غیر از گلو باشد مثل لارنژیت (التهاب و عفونت حنجره) ممکن است کودک در گلو هم احساس درد و ناراحتی داشته باشد. همچنین در مواردی که غدد لنفاوی یا بزاقی موجود در گردن ملتهب می شوند (مثل اوریون) باز هم ممکن است احساس درد و ناراحتی در گلو وجود داشته باشد.
گلودرد در اغلب موارد جدی نیست اما در صورتی که یک عفونت استرپتوکوکی در حلق وجود داشته باشد باید حتماً با پنی سیلین درمان شود زیرا در صورت عدم درمان ، بعدها ممکن است عوارضی مثل درگیری کلیه ها و یا تب روماتیسمی داشته باشد.
نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:
۱- اگر کودک از گلودرد شاکی است یا در بلعیدن غذا مشکل دارد و اشتهای خود را از دست داده است، گلوی وی را در نور مناسب معاینه کنید. به این ترتیب که از کودک بخواهید دهان خود را باز کرده و بگوید آآآ… در همین زمان زبان را با دسته یک قاشق تمیز به پایین ببرید و ته حلق را نگاه کنید تا متوجه هر نوع عفونت چرکی یا تورم و قرمزی لوزه ها بشوید!
۲- با کمک نوک انگشتان غدد لنفاوی زیر گردن را معاینه کنید تا متوجه بزرگی احتمالی آنها بشوید؛
۳- درجه حرارت بدن کودک را اندازه بگیرید تا از وجود تب مطلع شوید؛
۴- در صورت وجود گلودرد و بدحالی عمومی، تا زمان مراجعه به پزشک از فرستادن کودک به مدرسه خودداری کنید؛
۵- در صورت وجود گلودرد و سایر علائم عفونت مثل تب و بی حالی به پزشک مراجعه کنید. گلودرد استرپتوکوکی باید برای پیشگیری از بروز عوارض حتماً درمان شود.
اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
دکتر برای تشخیص علت گلودرد، کودک را به دقت معاینه کرده و در صورت تشخیص عفونت استرپتوکوکی از آنتی بیوتیک (اغلب پنی سیلین) استفاده می کند. عفونت های ویروسی گلو احتیاج به درمان آنتی بیوتیکی ندارند.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک خود انجام دهید:
- برای کاهش درد کودک از شربت استامینوفن استفاده کنید؛
- استفاده از مایعات خنک ، شدت گلودرد را کاهش می دهد؛
- مقادیر زیادی مایعات به کودک بدهید. در صورتی که کودک به علت گلودرد از خوردن غذا امتناع کند از غذاهای مایع مثل سوپ و آش استفاده کنید؛
- در صورت شکایت کودک از درد گوش (با کشیدن گوش در بچه های کوچکتر) گوش را بررسی کنید تا از وجود ترشح و چرک در گوش مطلع شوید؛
- مقدار زیادی مایعات خنک به کودک بدهید تا درد گلو کمتر شود؛
اقداماتی که پزشک انجام می دهد:
- در صورت احتمال وجود یک عفونت باکتریایی در گلو، ممکن است پزشک آنتی بیوتیک تجویز کند اما برای عفونت های ویروسی ( که شایعتر هستند) درمان مشخصی وجود ندارد؛
- پزشک گوش کودک را معاینه می کند تا از وجود احتمالی عفونت و چرک در گوش مطلع شده و در صورت وجود عفونت ، آنتی بیوتیک تجویز کند؛
- اگر کودک از حملات مکرر تونزیلیت ( لوزه ها ) شاکی است و یا بزرگی ادنوئید (لوزه سوم) سبب عفونت های مکرر گوش میانی می شود، ممکن است لازم باشد به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید تا در صورت لزوم لوزه ها و ادنوئید را عمل کند.
شرایطی که در عمل برداشتن لوزه ها بایددر نظر گرفته شوند عبارت اند از:
الف – عمل جراحی معمولاً قبل از ۴ سالگی انجام می شود؛
ب – زمان شروع تونزیلیت و طول مدتی که کودک از حملات مکرر تونزیلیت شاکی بوده مهم است. اغلب پزشکان پیش از تصمیم گیری برای عمل دو سال صبر می کنند؛
ج – در صورتی که حملات تونزیلیت آن قدر در طول سال تکرار می شوند که در تحصیل کودک ایجاد اشکال می کنند و یا باعث ایجاد اشکال در تغذیه کودک می شوند، عمل لوزه توصیه می شود.
اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:
- در صورت تب از شربت استامینوفن و پاشویه استفاده کنید و کودک را در یک اتاق گرم نگه دارید؛
- مایعات فراوان به کودک بدهید؛
- از غذاهای مایع مثل سوپ و آش که فرو دادن آن راحت است استفاده کنید؛
- طبق آخرین تحقیقات غِرغِره آب نمک، احتمال انتقال عفونت از حلق به گوش میانی را بیشتر می کند. بنابراین امروزه توصیه می شود که کودک را وادار به غرغره نکنید.
التهاب لوزه ها (تونزیلیت)
تونزیلیت ، به التهاب حاد لوزه ها است که اغلب بر اثر یک عفونت ویروسی ایجاد می شود. لوزه ها در انتهای حلق و در خلف زبان قرار گرفته اند و نخستین سد دفاعی بدن در مقابل میکروب ها هستند که میکروب ها را به دام انداخته و نابود می کنند و مانع ورود آنها به دستگاه تنفس می شوند. در طی این روند خود لوزه ها نیز ممکن است عفونی و ملتهب شوند و علائمی مثل گلودرد، تب و تورم غدد لنفاوی گردن را ایجاد کنند. ادنوئید (لوزه سوم) که در عقب بینی قرار گرفته است نیز تقریباً اغلب در سنین مدرسه و هنگامی که لوزه های بزرگ برای نخستین بار با عفونت مواجه می شوند، دیده می شود. به تدریج که کودک بزرگتر می شود مقاومت وی در مقابل عفونت بیشتر شده و لوزه ها کوچکتر می شوند، بنابراین میزان بروز تونزیلیت کاهش می یابد.
تونزیلیت در اغلب موارد بیماری مهمی محسوب نمی شود مگر این که همراه با اوتیت مدیا ( عفونت گوش میانی ) باشد و یا عامل ایجاد کننده آن استرپتوکوک باشد زیرا همان طور که قبلاً گفته شد عفونت استرپتوکوکی می تواند همراه با عوارضی مثل نفریت (درگیری کلیه ها) یا تب روماتیسمی باشد.
علائم احتمالی:
- گلودرد گاه می تواند سبب مشکل در بلع شود؛
- لوزه های قرمز و متورم که ممکن است با لکه های زرد چرک پوشیده شده باشد.
- درجه حرارت بالای ۳۸ درجه سانتیگراد
- غدد لنفاوی متورم در گردن، تنفس دهانی،
- خرخر کردن هنگام خواب و صدای تودماغی در صورت بزرگی ادنوئیدها،
- بوی بد دهان.
نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:
۱- همان طور که قبلاً توضیح داده شد، در صورت شکایت کودک از گلودرد و یا مشاهده مشکل در بلغ غذا، انتهای گلو را به کمک دسته یک قاشق تمیز و در نور مناسب بررسی کنید، ممکن است لوزه ها قرمز، متورم یا پوشیده از نقاط چرکی زرد رنگ باشند؛
۲- برای اطمینان از وجود یا عدم وجود تب ، درجه حرارت بدن کودک را اندازه بگیرید؛
۳- با کمک انگشتان ، غدد لنفاوی گردن و زیر چانه را معاینه کنید تا در صورت وجود تورم و درد متوجه شوید.
پاسخ : معرفی انواع بیماری های واگیردار شایع
اوریون
اوریون یک بیماری ویروسی مسری و خفیف که باعث تورم دردناک غدد پاروتید (غدد بزاقی واقع بین گوش و فک) میشود. سایر اعضا از قبیل بیضه، تخمدان، پانکراس، پستان، مغز و پرده پوشاننده مغز نیز گاهی درگیر میشوند. این بیماری در هر سنی میتواند بروز کند ولی شایعترین سن بروز آن در کودکان ۱۲-۲ ساله است. حدود ۱۰% بزرگسالان مستعد ابتلا به اوریون میباشند.
● علایم شایع
▪ اوریون بدون عارضه:
التهاب، تورم و درد غدد پاروتید. غدد مزبور در لمس سفت بوده و دردشان با جویدن یا بلع تشدید مییابد.
ـ تب
ـ سردرد
ـ گلودرد
▪ سایر علایم همراه موارد عارضهدار اوریون:
ـ تورم دردناک بیضهها
ـ درد شکم در صورت درگیری تخمدانها یا پانکراس
ـ سردرد شدید در صورت درگیری مغز یا پرده پوشاننده آن
▪ علل
انتقال فرد به فرد ویروس اوریون، عامل این بیماری است. این ویروس در هر زمانی از ۴۸ ساعت قبل تا ۶ روز پس از بروز علایم قابل سرایت است. دوره نهفتگی ویروس پس از تماس با آن ۲۴-۴ روز و میانگین آن ۱۸ روز است.
▪ عوامل افزایشدهنده خطر
ـ زندگی در شرایط جمعیتی و پرازدحام
ـ همهگیری اوریون در جمعیتهای غیرواکسینه
ـ عدم انجام واکسیناسیون
▪ پیشگیری
واکسیناسیون اوریون را در کودکان در سن مقتضی انجام دهید.
اگر شما سابقه ابتلا به اوریون را نداشته یا برضد آن واکسینه نشدهاید و یکی از اعضای نزدیک خانواده شما مبتلا به اوریون است، گلوبولین ضداوریون برای شما ممکن است توصیه گردد. تزریق این پادتن ممکن است از بیماری پیشگیری کند (بدون وجود تضمین در این باره) ولی هزینه آن بالاست.
▪ عواقب مورد انتظار
در صورت عدم بروز عوارض، بیماری در عرض حدود ده روز به طور خود به خود بهبود مییابد. بیمار پس از ابتلا به اوریون، مصونیت مادامالعمر نسبت به آن پیدا میکند.
▪ عوارض احتمالی
عفونت مغز یا پرده پوشاننده آن، پانکراس، تخمدان، پستان یا بیضیه. در صورت درگیریهای هر دو بیضه بیمار ممکن است دچار عقیمی گردد (به ندرت).
کاهش شنوایی موقت در برخی بزرگسالان مبتلا
▪ درمان
تشخیص بیمار معمولاً براساس علایم خاص آن صورت میگیرد. با آزمایشهای خون میتوان این تشخیص را تأیید کرد.
نیازی به جداسازی فرد مبتلا از افراد دیگر خانواده نیست، زیرا تا قبل از ظاهرشدن علایم معمولاً سرایت بیماری به افراد مستعد رخ داده است. از کمپرس گرم یا سرد ـ بسته به این که کدامیک علایم شما را تخفیف میدهد ـ به طور متناوب برروی غدد متورم دردناک (پاروتید یا بیضه) استفاده کنید. به این منظور از یک کیسه آب گرم، حوله گرم یا کیف یخ استفاده کنید.
کودکان تا اتمام دوره سرایت بیماری (حدود ۹ روز پس از شروع درد) نباید به مدرسه بازگردند.
▪ داروها
بیماری پس از بروز، سیر طبیعی خود را طی خواهد کرد. در حال حاضر داروی مؤثر و بیخطری برای از بین بردن یا جلوگیری از تکثیر ویروس وجود ندارد.
برای درد خفیف، استفاده از داروهای بدون نسخه نظیر استامینوفن احتمالاً کافی است. از مصرف آسپیرین خودداری کنید.
در موارد درگیری بیضهها، مسکنهای قویتر و داروهای کورتونی ممکن است تجویز شود.
▪ فعالیت
استراحت در بستر ضروری نبوده و احتمال عوارض را کاهش نمیدهد. در حد توان و تا آنجا که حال عمومی شما اجازه میدهد به فعالیتهای طبیعی خود ادامه دهید. با برطرف شدن تورم غدد درگیر دوره سرایت بیماری به اتمام میرسد.
▪ رژیم غذایی
رژیم خاصی نیاز نیست، ولی مصرف مایعات از قبیل آبجو، نوشابه، چای یا آب را به میزان حداقل ۸-۶ لیوان در روز افزایش دهید. آب میوه یا نوشیدنیهای ترش مزه ممکن است درد را تشدید کنند.
▪ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمایید
- تب (اندازهگیری شده با درجه زیرزبانی) بالای ۳/۳۸ درجه سانتیگراد
بروز موارد زیر در طی بیماری:
ـ استفراغ و درد شکم
ـ سردرد شدید که با استامینوفن تسکین نمییابد
ـ خوابآلودگی یا عدم توانایی در بیدار ماندن
ـ تورم یا درد بیضهها
ـ انقباض عضلات صورت
ـ تشنج
ـ ناراحتی یا قرمزی چشمها
پاسخ : معرفی انواع بیماری های واگیردار شایع
تبخال ، یک عفونت ویروسی است
تبخال
- تبخال نشانهٔ چیست؟
تبخال زخم خوشخیمی بهنظر میرسد که مشکلی ایجاد نمیکند و احتمالاً فکر میکنید زخم بیضرری است که زود از بین میرود.
البته این زخم زود خوب میشود، اما چندان هم بیضرر نیست. آنچه را که تبخال مینامیم یک عفونت شدید ویروسی است که حدود یک سوم افراد را گرفتار کرده است.
تبخال معمولاً در اثر ویروس هرپس سیملکس نوع i بهوجود میآید. نوع ii این ویروس بیشتر دستگاه تناسلی را گرفتار میکند. یک بار که ویروس را گرفتید، برای تمام عمر دچار ضایعات تبخالی میشوید که در همان نقطه بروز میکند.
تعداد عوامل محیطی و فیزیولوژیائی میتوانند باعث عود تبخال شوند، مثل غذاهای ادویهدار، نور خورشید، چرخهٔ قاعدگی، روزهای بارانی، تنش روانی و تب.
عفونتهای تبخالی بسیار شایع است و ابتلا به آن از طریق تماس با فردی که دارای ضایعات فعال تبخالی است صورت میگیرد. حدود ۴۰ درصد افرادی که دچار تبخال لب میشوند ویروسهای گرفتار کنندهٔ دستگاه تناسلی را نیز در خود دارند. و حدود ۶۰ درصد ویروسهای تبخال دستگاه تناسلی از نوع i هستند، که در دهان شایع است.
برخلاف زخمهای دهان، که قسمتهای نرم درون دهان را گرفتار میکنند، تبخال تقریباً همیشه در اطراف لب ظاهر میشود. و گرچه کمتر در دهان دیده میشود، اما میتواند قسمتهای غیر متحرک بدن، مثل لثهها، سقف دهان و گاهی سوراخ بینی، انگشتان و حتی پلک را گرفتار کند.
تبخالی که برای بار اول ظاهر میشود دردناک است و احتمالاً دچار تب و احساس آنفلونزا میکنید. در ضایعات بعدی ۳۶ تا ۴۸ ساعت قبل از ظهور زخم فقط کمی سوزش و درد احساس خواهید کرد. معمولاً در طی یک هفته چند دانهٔ گرد قرمز پر از چرک بهشکل یک خوشه تشکیل شده و به یک زخم بزرگ سوزشدار تبدیل میشوند که پاره شده و رویهای زرد رنگ میسازد و سپس بدون بهجای گذاردن اثری از بین میرود.
بعد از اولین تبخال، ضایعات بعدی هر چند ماه یک بار خودبهخود یا به عللی مثل تنش روانی، خستگی، بیماری یا سرما روی میدهد. هیچ راهی برای پیشبینی زمان یا تعداد دفعات ظهور ضایعات وجود ندارد و در هر فرد فرق میکند.
- درمان تبخال
آن را دست نزنید. زخم تبخال بسیار مسری است. پس، به هیچوجه آن را دستکاری نکنید. حوله، مسواک، لیوان، و سایر وسائل شخصی خود را جدا کنید.
چون تبخال خیلی زود به غشاهای مخاطی دیگر سرایت میکند، از دست زدن به زخم و مالیدن چشم، بینی و دستگاه تناسلی خودداری کنید. اگر به چشمانتان سرایت کند، بسیار خطرناک میشود (و بهندرت ایجاد کوری میکند). ویروس از طریق دست به زخمهای باز بدن مثل بریدگیهای پوست نیز سرایت میکند.
رویهٔ زخم را نکنید. حتی بعد از اینکه رویه بر روی ضایعات تشکیل شد، ویروسها هنوز قابل انتقال به فرد دیگر یا ناحیهای دیگر از بدن هستند. پس تا یک یا دو هفته از هر گونه تماس با زخم جلوگیری کنید.
پماد اسیلویروس استفاده کنید. فقط از داروی اسیلویروس برای تمام گونههای ویروس هرپس، چه در دهان و چه در دستگاه تناسلی، استفاده میشود. با شروع تبخال پماد را روی آن بمالید.
اسیلویروس از زیاد شدن ویروسها و اگر زود از آن استفاده کنید از تشکیل زخم جلوگیری میکند. اگر یک یا دو دانهٔ کوچک هم ظاهر شود، ظرف چند روز از بین میرود. بدون دارو، زخم ممکن است تا دو هفته طول بکشد. این دارو لااقل درد را تا ۲۴ ساعت آرام میکند.
آن را بیحس کنید. پمادهای بیحس کنندهٔ بدون نسخه حاوی بنزوکائین را میتوان مستقیماً روی تبخال مالید تا درد آن را کمتر کند، ولی التیام آن را تسریع نمیکند.
برنامهٔ غذائی خود را کنترل کنید. غذاهای پرادویه یا اسیدی زخم تبخال را بسیار دردناک میکنند. پس در خوردن گوجهفرنگی، فلفل، یا مرکبات افراط نکنید.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- زخم تبخال همراه با تب، تورم غدد لنفاوی، یا علائم آنفلونزا باشد.
- سالی چهار بار یا بیشتر گرفتار تبخال میشوید.
- درد زخم تبخال خوردن را مشکل یا کار عادی روزانه را مختل کرده است.
