مقاله وایمکس چیست؟ پروانه‌ی خدمات اینترنت پرسرعت بی‌سیم کشور به چه کسی سپرده می‌شود؟

وايمکس (WiMax) كه پديده‌اي نوين در دنياي ارتباطات، شبکه و اينترنت به شمار مي‌رود در اصل سيستم ارتباطي و ديجيتالي بي‌سيم است كه به‌عنوان پروتكل 802.16 شناخته شده است و جايگزيني مناسب براي شبكه‌هاي بي‌سيم نواحي شهري محسوب مي‌شود و امكان دستيابي به بي‌سيم باند پهن را فراهم مي‌سازد.

به گزارش خبرنگار سرويس ارتباطات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، وايمكس در سال 2001 ميلادي، با هدف انتقال داده به صورت بي‌سيم معرفي شده و فن‌آوري آن شباهت‌هاي زيادي به واي فاي دارد اما هم سرعت انتقال و هم گستره‌ي آن از واي فاي بيش‌تر است.

با اين فن‌آوري سرعت داده‌ها در شبكه‌هايي مانند واي‌فاي به سادگي پشتيباني مي‌شود و در مقابل تداخل امواج كاهش مي‌يابد و مي‌توان اين سيستم را براي شبكه‌هاي بي‌سيم دقيقا به طور مشابه با پروتكل‌هاي رايج واي‌ فاي مورد استفاده قرار داد.

از نظر فني، وايمكس در دو نوع سرويس با ديد مستقيم و بدون ديد مستقيم قابل ارايه است؛ كه در سرويس با ديد مستقيم تنها امكان تبادل اطلاعات را براي ايستگاه‌هايي فراهم مي‌آورد كه اولا ثابت باشد و ثانيا در ديد مستقيم با ايستگاه و آنتن وايمكس قرار داشته باشد، محدوده تحت پوشش اين سرويس تا شعاع 50 كيلومتر است كه مسافتي حدود 9 هزار و 300 كيلومتر مربع را شامل مي‌شود.

سرويس بدون ديد مستقيم براي مصارف درون شهري طراحي شده است و محدوده‌اي در حدود 6 تا 9 كيلومتر را تحت پوشش قرار مي‌دهد.

وايمكس همچنين پهناي باند ميانگين70 Mbps و در بهترين حالت Mbps 286 را پشتيباني مي‌كند. مشتركي كه از سرويس پهن باند وايمكس استفاده مي‌كند، ماژولي را كه قابليت استفاده توسط دستگاهي مانند لپ‌تاپ يا دستگاهي كه فرستنده - گيرنده دارد، دريافت مي‌كند. مشترك مي‌تواند با سرعتي بين صفر تا 60 كيلومتر در ساعت بدون كاهش كارآيي حركت داشته باشد.

به گزارش ايسنا در حال حاضر ارتباط با اينترنت از سه طريق انجام مي‌شود؛ نخستين روش از طريق خط تلفن است كه به صورت دايل‌آپ و با شماره‌گيري انجام و به اشغال شدن خط تلفن منجر مي‌شود.

اما روش دوم استفاده از خطوط تلفن به صورتي است كه ديگر نيازي به شماره گيري نيست و تلفن اشغال نمي‌شود كه همان روش اينترنت پرسرعت است و روش سوم استفاده از اينترنت از طريق امواج راديويي است كه از سرويس دهنده به محل دريافت كننده منتقل مي‌شود.

وقتي كه اين نوع اينترنت برقرار مي‌شود با ايجاد هات اسپات، اينترنت به شكل بي‌سيم به محل‌هايي مثل فروشگاه‌هاي بزرگ و مراكز خريد وصل مي‌شود تا افراد بتوانند به شكل بي‌سيم با استفاده از رايانه‌هاي لپ‌تاپ با اينترنت ارتباط برقرار كنند.

كيفيت اينترنت بي‌سيم به ميزان زيادي به شرايط جوي بستگي دارد و از طرفي وضعيت ساختمان‌ها نيز در اين زمينه داراي نقش بسيار مهمي است؛ در بعضي از روش‌هاي قديمي ممكن است امواج از ساختمان‌ها عبور نكند اما در روش‌هاي جديد اين امواج مي‌تواند ساختمان‌هاي بلند را دور بزند.

شبكه‌هاي بنا شده با فن‌آوري وايمكس جزو شبكه‌هاي بي‌سيم شهري محسوب مي‌شود كه به راحتي مي‌تواند با وجود منطقه بسيار وسيعي كه دكل‌هاي وايمكس تحت پوشش قرار مي‌دهد، كل شهر يا شهرك‌هاي صنعتي و مناطق استراتژيك را پوشش دهد و امكان استفاده از اينترنت بسيار پرسرعت را از طريق اين فن‌آوري براي سازمان‌ها و شركت‌هاي تجاري و همچنين منازل مسكوني امكان‌پذير سازد.

از جمله ويژگي‌هاي وايمكس اين است كه علاوه بر داده، صدا و تصوير را نيز به خوبي پشتيباني مي‌كند و سرويسي كه ارايه مي‌شود به صورت كاملا نامحدود است، از اين رو هيچ‌گونه محدوديت حجمي و يا زماني ندارد و اين بدان معناست كه كاربر مي‌تواند بدون هيچ محدوديت زماني، در تمام شبانه‌روز به هر مقدار و حجمي كه پهناي باندش اجازه دهد دانلود يا آپلود كند.

يكپارچگي مودم، فرستنده و گيرنده راديويي در اندازه بسيار كوچك و قابل حمل و امكان نصب بسيار آسان نيز جزو برتري هايي محسوب مي‌شود كه اين فن‌آوري نسبت به ديگر فن‌آوري‌هاي مشابه خود داراست.

مهم‌ترين ويژگي و مزيت واي‌مكس قابليت سيار بودن آن است كه موجب مي‌شود اين فن‌آوري را وارد لپ‌تاپ‌ها، رايانه‌هاي دستي و در نهايت گوشي‌هاي تلفن‌هاي همراه كند.

يكي از ويژگي‌هاي جالب و قابل توجه در اين مورد بارگذاري اطلاعات روي گوشي‌هاي تلفن همراه است كه مي‌تواند براي تبليغات مورد استفاده قرار گيرد به عنوان مثال فردي كه در حال گذر از يك پل هوايي است، يك باره حجمي از اطلاعات روي گوشي‌اش فرستاده مي‌شود كه مي‌تواند در قالب تصوير، صوت يا انيميشن باشد.

يك نكته مهم ديگر اين است كه يكي از دلايل همه‌گير نشدن استفاده كاربردي از كارت‌هاي بانكي و حذف پول از سيستم پرداخت‌هاي خرد در برخي كشورها از جمله ايران، نبود زيرساخت‌هاي لازم براي گسترش شبكه‌هاي انتقال داده به منظور برقراري ارتباط بين هزاران دستگاه POS و ATM موجود در كشور است.

بنابراين اين فن‌آوري به عنوان فن‌آوري پيشرفته در عرصه فن‌آوري اطلاعات مي‌تواند موثرترين و كارآمدترين راه حل موجود باشد تا سيستم خريد از فروشگاه‌ها، سازمان‌ها و شركت‌هاي تجاري را آسان كند.

اما محمد سليماني - وزير ارتباطات و فن‌آوري اطلاعات كشورمان - در رابطه با اين فن‌آوري گفته است: پيش‌تر خدمات دسترسي پرسرعت ديتا به صورت موردي و محلي ارايه مي‌شد كه تصميم گرفته شد يك ساختار اپراتوري براي آن تعريف شود.

به گفته‌ي او براساس اين پروانه، در هر استان به سه اپراتور مجوز فعاليت داده خواهد شد و از سرمايه‌گذاري داخلي و خارجي در اين حوزه استقبال مي‌شود؛ براساس پيش‌بيني‌هاي صورت گرفته اپراتورهاي برنده طي مدت 9 ماه مراكز استان‌ها را تحت پوشش ارايه اين نوع خدمات قرار خواهند داد.

سليماني با بيان اين كه واي‌مكس مي‌تواند نياز مردم و دستگاه‌هاي اجرايي را به خدمات باند وسيع مرتفع كند، گفته بود: از آنجا كه دولت از سرمايه‌گذاران اين حوزه حمايت مي‌كند، اميدواريم در سال جاري بتوانيم به صورت گسترده اين فن‌آوري را مورد بهره‌برداري قرار دهيم. در تلاشيم با برنامه‌ريزي‌هاي صورت گرفته و براساس طرح تجاري كه توسط اپراتورهاي برنده اعلام خواهد شد، ظرف مدت دو سال، ضريب نفوذ ارايه اين خدمات در استان‌ها، حداقل به شش درصد برسد.

به گزارش ايسنا نحوه‌ي واگذاري پروانه وايمكس از طريق مزايده و احراز شرايط مالي و فني است و شركت‌هاي حقوقي (غير دولتي) مي‌توانند در اين مزايده شركت كنند، فعاليت وايمكس استاني است و براي هر استان حداكثر تا سقف سه پروانه وايمكس صادر خواهد شد.

مبلغ پايه در كميسيون تنظيم مقررات ارتباطات براي هر استان با توجه به وضعيت اقتصادي و اجتماعي آن استان به تصويب رسيده كه پرداخت حق‌الامتياز صدور پروانه بر اساس مزايده بوده كه در مرحله اول40 درصد در زمان صدور و مابقي نيز هر سال 10 درصد به صورت اقساط در شش سال پرداخت خواهد شد.

كسي كه پروانه وايمكس را اتخاذ كند ديگر به اخذ پروانه ISP و ISDP نياز نخواهد داشت. مدت زمان اعتبار پروانه‌هاي وايمكس شش سال است كه پنج سال نيز قابل تمديد خواهد بود.

اما يکي از مشکلات سازمان در صدور مجوز براي پروانه‌ها، تعدد پروانه‌هاي صادر شده مي باشد، مثل شركت‌هاي PAP که صرفا مجوز ايجاد دسترسي دارند و اينترنت شامل حال آن‌ها نمي‌شود، در صورتي که در اين حالت هر اپراتوري که مجوز وايمکس را دريافت کند، تمام مجوز هاي قبلي را نيز شامل مي شود.

لازم به ذكر است شرکت مخابرات ايران و همچنين شرکت‌هاي مخابراتي استاني تا زماني که دولتي هستند نمي‌توانند در مزايده شرکت کنند، تنها شرکت‌هاي غيردولتي ثبت شده مي‌توانند در مزايده شرکت کنند، اگر شرکت مخابرات تا تاريخ مورد نظر خصوصي شود، امکان حضور در مزايده را نيز پيدا مي‌کند.

به گفته‌ي معاون سازمان تنظيم مقررات برندگان مزايده ظرف 9 ماه مراکز استان را به اجبار بايد پوشش دهند و مابقي به نظر شرکت‌ها و پيشنهادات ارايه شده بستگي دارد و در رابطه با محدوديت‌هاي موجود در مزايده نيز هيچ محدوديتي وجود ندارد، از يک تا 30 استان آزاد است، تنها سهم سهامدار مشترک بايد زير 20 درصد باشد، يعني هيات مديره مشترک، مدير عامل مشترک نباشد تا حقوق ديگران ضايع نشود و در مزايده هر کس يک شانس داشته باشد.

در رابطه با حضور شريک تجاري خارجي نيز حداکثر سهم براي شرکت‌هاي خارجي 49 درصد است و براي شريک داخلي نيز 51 درصد در نظر گرفته شده است. در رابطه با صدور مجوز Wimax خارج از مزايده نيز کميسيون مصوب کرده است که به هيچ عنوان اين مجوز خارج از مزايده واگذار نشود.

اسناد متقاضيان شرکت در مزايده در قالب پاکت‌هاي الف، ب و ج به سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات داده مي‌شود؛ اين پاکت‌ها در کميته فني و بازرگاني سازمان بازگشايي مي‌شود و مورد بررسي قرار مي‌گيرد. بعد از انجام بررسي‌هاي لازم در کميته، بررسي قيمت‌هاي پيشنهادي در کميسيون سازمان تنظيم مقررات، پاکت‌ها به تفکيک استان‌ها باز مي‌شود.

متقاضيان مي‌توانند بر اساس قيمت‌هاي پايه به تصويب رسيده در کميسيون تنظيم مقررات ارتباطات ضمن ارايه اسناد و مدارک مبتني بر توانايي فني و اجرايي، قيمت پيشنهادي خود را براي حق‌الامتياز صدور پروانه، ارايه و در صورت برنده شدن پروانه فعاليت مذکور را دريافت كند.

بنا بر اعلام فروش اسناد مزايده‌ي وايمكس از هشتم تيرماه سال جاري آغاز شده و بعد از تحويل پاكت‌ها، بازگشايي، ارزيابي آن‌ها، اعلام قيمت‌ها و ديگر مراحل مورد نياز در نهايت پروانه براي برندگان صادر مي‌شود.