توان اسب بخار يا تورک ؟کدام یک برای یدک کشی بهتر است ؟ ( Hors power or torque )
توان اسب بخار يا تورک ؟کدام یک برای یدک کشی بهتر است ؟ ( Hors power or torque )
نويسنده : Patrick E george
مترجم : محمود کريمي
اختصاصي راسخون
اينس وال نسبتاً قديمي اي است ؟ توان اسب بخار يا تورک ؟
براي سالهاي سال ، اين سوال مهمي براي بشر بوده است که کدام يک از اين واحدهاي اندازه گيري قدرت خروجي موتور مهم تر است ، و بيشترين اثر را در رانندگي روزانه دارد و اين مورد براي وقتي که به خريداري يک خودرو دست مي زنيد ، مهمتر هم مي شود .
در هرصورت ، تفاوت چيست ؟ قدرت اسب بخار موجب قدرت سبقت گيري بالا در اتوبان ها مي شود آن هم وقتي که موتور اتومبيل شما با دور بالايي کار مي کند . همچنين به شما اجازه مي دهد که با شتاب بيشتري حرکت کنيد.
در حالي که تورک يا گشتاور نيروي کمي در اختيار شما مي گذارد . و به شما توانايي سريع حرکت کردن و شتاب گرفتن پس از توقف را نمي دهد . به عبارت ديگر ، تورک به شما قدرت انجام کار را مي دهد ، در حالي که قدرت اسب بخار به شما اين توانايي را براي انجام سريعتر کار مي دهد .
طرفداران تورک ( گشتاور ) عاشق صداي خرخر کم موتور هستند و اين چيزي است که موتورهاي بزرگ آن را تامين مي کنند . اين افراد عاشق اتومبيل هاي عضلاني هستند . مثل : خودروي مفهومي Cherolet camaro ( شورلت کامارو اس اس ) که البته به بازار وارد نشد. موتور 8 سيلندر اين خودرو ، نيروي تورک 408 پاوند بر فوت توليد مي کرد که وقتي اين خودرو در پشت چراغ قرمز مي ايستاد ، همه را به خود جذب مي کرد . آنهايي که علاقه مند به سريع راندن در اتوبان ها هستند ، چيزي را که مي خواهند ، قدرت اسب بخار به انها ارائه مي کند . آنها بايد خودروهايي مثل هوندا اس 0200 ( Honda s2000 ) را انتخاب کنند که قدرت 237 اسب بخار را در دور موتور 7800 به شما عرضه مي کند ( ما فقط 162 پوند بر فوت تورک توليد مي کند که چندان زياد نيست . ( براي مقايسه بهتر است بدانيد که قدرت موتور پژو پارس 90 اسب بخار است . يعني قدرت موتور هوندا s 2000 ، 2/63برابر قدرت موتور پژو پارس است .
در ضمن اين ارقام به يک خودروي اسپرت معمولي مربوط مي شود . سوپر اسپرت ها تا قدرت هاي 500 اسب بخار را هم به راحتي توليد مي کنند .
اين خودروي مفهومي هوندا ، همانند s2000 که از آن الهام گرفته شده است ، قدرت اسب بخاري دارد تا بتواند بر مسابقات حکمراني کند . خيلي بد است که کمبود قدرت آن ، آن را براي يدک کشي بلا استفاده مي کند .
اين خودروها اگر چه مي توانند خيلي تند بروند ، اما براي استفاده روزانه مناسب نيستند . چيزي که رانندگان متوسط نياز دارند .
بيشتر ما هرگز خودروي خود را وارد مسابقات رقابتي يا مسابقات سرعت نمي کنيم و قيمت بالاي سوخت ( در کشورهاي غير از ايران ) اين کار را غير عملي مي کند . اما يک جا هست که استفاده از قدرت عظيم خودرو ، استفاده عملي دارد . يدک کشيدن . فرقي نمي کند که يدک کشيدن يک وسيله را براي يدک کشيدن يک اتاق سيار بخواهيد يا براي يدک کشيدن قايق خود به درياچه در آخر هفته ، شما به وسيله اي نياز داريد که با قدرت کامل بتواند آ« را با راحتي و ايمني يدک بکشد .
بنابراين براي يدک کشيدن کدام مورد مهم تر است ، تورک يا اسب بخار ؟ در اين مقاله به اين سوال پاسخ مي دهيم و بر روي انتخاب آينده ي شما براي خريد ، بحث خواهيم کرد .
اندازه گيري نيروي تورک و اسب بخار
اجازه بدهيد نگاهي به مباني بيندازيم . اسب بخار واحد اندازه گيري کار است و به معني يک نيرويي است که به جسمي اعمال شود و آن را در راستاي نيرو جا به جا کند . اين به چه معنا است ؟
يک اسب بخار برابر 33000 پوند بر فوت در دقيقه ( 4562/41 کيلوگرم بر متر ) است يا برابر انرژي است که براي جا به جايي يک جسم 330 پوندي به مسافت 100 فوت ( 149kg به مسافت 30/5 متر ) در يک دقيقه نیازاست .
تورک يک نيروي چرخشي است که يک جسم را مي چرخاند ( حول يک نقطه ي مرکزي ) مثل يک تاير . وقتي که شما از دسته ي آچار فرانسه براي چرخاندن يک پيچ استفاده مي کنيد ، شما به آن نيروي تورک اعمال مي کنيد . بر خلاف اسب بخار ، اگر جسم حرکت نکند نيروي تورک مي تواند بر آن اعمال شود . واحد تورک پاوند بر فوت است . يعني نيرويي در واحد پوند ،که بر انتهاي يک دسته ( که با فوت طول آن اندازه گيري مي شود ) وارد مي شود . مثلاً اگر طول دسته آچار فرانسه 2 فوت ( 0/6 متر ) باشد ، و شما نيروي 100 پوند ( 45/4 کيلوگرم ) بر آن وارد کنيد ، شما تورک 200 پوند بر فوت ( 27/65 کيلوگرم بر متر ) به آن وارد مي کنيد .
از آنجا که مي توانيم تورک را اندازه بگيريم ، مي توانيم اسب بخار را هم اندازه بگيريم . فرمول ساده اي دارد . تورک را در سرعت موتور ( در واحد rpm يا دور بر دقيقه ) ضرب کنيد . سپس آن را بر 5252 تقسيم کنيد تا اسب بخار را بر اساس دور بر دقيقه ( rpm ) به دست آوريد . به عبارت ديگر ، براي به دست آوردن اسب بخار يک موتور که 350 پوند ـ فوت تورک در دور موتور 400 دور بر دقيقه توليد مي کند ، بايد 350 را در 4000 ضرب کنيد و بر 5252 تقسيم کنيد که حدوداً مي شود 267 اسب بخار. به طور کلي و اصولي مي توان گفت : تورک ميزان کار انجام شده را اندازه گيري و اسب بخار سرعت انجام کار را اندازه گيري مي کند . در قسمت بعدي مقاله ، به بررسي مزاياي تورک در يدک کشيدن يک تريلر ( خانه ي سيار ) مي پردازيم .
اگر مي خواهيد بدانيد که کجا و چگونه نيروي تورک توليد مي شود ، با دقت کافي به اين برش از کنار از يک موتور ديزل نگاه کنيد .
تورک و قدرت زياد در دور کم ( low - end power )
بيشتر رانندگان مي دانند که تورک به معني قدرت زياد در دور کم است و يا به معني توانايي شتاب گرفتن در دورهاي پايين موتور است . تورک خودرو را از توقف حرکت مي دهد و به آن کمک مي کند که در سراشيبي ها ، سرپا بماند . همين طور ، تورک بيشتري براي حرکت دادن يک خودروي سنگين تر نسبت به يک خودروي سبک تر نياز است . اين همان دليلي است که تورک براي يدک کشيدن مفيد است . تورک همان چيزي است که به شما اجازه مي دهد بارهاي سنگين را بکشيد . وقتي که شما تبليغات تلويزيوني خودروها را مي بينيد ، اين تبليغات ميزان اسب بخار را براي نشان دادن کارايي و براي خودروهاي اسپرت اعلام مي کنند ، در حالي که شما بيشتر دوست داريد در مورد تورک خودروهاي تجاري ( مثل کاميون ها ، کشنده ها ، وانت هاي سنگين و ... ) بشنويد .
ظرفيت يک وسيله ي نقليه براي يدک کشيدن به ميزان وزني که در عقب خود مي تواند يدک بکشد ، بستگي دارد . بارکش هاي جديد ، ( وانت هاي جديد ) مثل دوج رم 3500 ( Dodge Ram 3500 ) مي توان يک بار به بزرگي 16000 پوند يا ( 7257/5 کيلوگرم ) را يدک بکشد . يعني بيش از دو برابر وزن خودش را که حدود 7000 پوند ( 3175/1 کيلوگرم ) است . چنين ظرفيت يدک کشي زيادي بين تورک موتور بارکش بستگي دارد . موتور اتومبيل شما تورک را توليد مي کند و از آن براي چرخاندن ميل لنگ استفاده مي کند . ميل لنگ هم که به سيستم انتقال نيرو متصل است . چرخ دنده هاي سيستم انتقال نيرو ، تورک را معکوس مي کنند به طوري که وسيله ي نقليه مي تواند حرکت کند و بار را با ايمني يدک بکشد .
اگر بيشتر اوقات به يدک کشيدن مي پردازيد ، مي دانيد که بايد براي يدک کشيدن از دنده هاي کم به جاي دنده هاي معمولي استفاده کنيد . براي يک سيستم انتقال نيروي 5 يا 6 دنده اين کار به معني استفاده از دنده ي 4 است و براي 4 دنده ها ، دنده 3 مي تواند نتيجه ي مطلوب را به همراه داشته باشد . ( البته منظور نويسنده وقتي است که در جاده قرار مي گيريد و با سرعت نرمال و ثابت ، قصد رساندن محموله را داريد ) اين به آن دليل است که نيروي تورک بيشتري در دنده هاي پايين در دسترس است و اين همان دليلي است که نمي شود در بالاترين دنده ي ، خود را به حرکت در آورد يا ناگهان شتاب گرفت و از کنار يک خودرو در اتوبان سبقت سريعي گرفت و مهم نيست که موتور خودروي شما چند اسب بخار دارد .( البته اگر پشت يک سوپر اسپرت 350 هزار دلاري نشستيد و ديديد که در سرعت هاي بالا همچنان واکنش خودرو به پدال گاز سريع است و در واقع نيروي تورک زيادي در اختيار شماست ، به علت موتور فوق العاده خودرو و البته پولي است که بابت آن پرداخت کرده ايد و البته همان خودرو هم قادر به شتاب گيري سريع در دنده هاي بالا مثل دنده هاي کم خود ، نيست .
تصور کنيد که در حال يدک کشيدن يک تريلر ( خانه ي سيار ) در سر بالايي يک تپه هستيد . اگر در بارکشي مثل همان دوج رم مذکور باشد ، شما بار زيادي در پشت سر خود داريد . به طور اشکار شما مي خواهيد که آهسته به بالاي شيب برويد . به همين علت ، شما دور موتور را پايين نگاه خواهيد داشت . دوباره اين همان جايي است که تورک وارد مي شود . فقط داشتن اسب بخار . خيلي زياد ، براي يدک کشيدن يک جسم در دور موتور پايين کافي نيست . شما براي این کار به قدرت زياد در دور موتور کم نياز داريد که نيروي تورک فراهم مي کند .
خودروهاي تجاري اغلب از موتورهاي ديزل به علت تورک فراوان آنها استفاده مي کنند .
تا الان خيلي چيزها در مورد تورک شنيديد . اما در مورد اسب بخار چطور ؟ چه نقشي در يدک کشي ايفا مي کند ؟ خوب ، براي فهميدن آن ، قسمت بعدي مقاله را در ادامه بخوانيد .
اسب بخار و سرعت در دور بالا :
گفتيم که تورک نيروي گردشي اي را فراهم مي کند که وسيله ي نقليه را در مسير مستقيم حرکت مي دهد ، از حالت توقف و در دور موتور پايين . اما وقتي شما يک وسيله را يدک مي کشيد ، کي اسب بخار وارد مي شود ؟
همان طور که پيش تر بحث کرديم اسب بخار همان چيزي است که شما در دورهاي بالا بر آن تکيه مي کنيد . اين اسب بخار است که به شما اجازه ي سبقت گرفتن از يک اتومبيل در اتوبان را مي دهد .
وقتي که شما در حال رانندگي با هونداي s2000 خود در بزرگراه هستيد ، و اتومبيل ديگري در جلوي شما قرار دارد که راه شما را بسته است ، يک دنده کم مي کنيد ، شتاب مي گيريد و با سرعت آن را پشت سر مي گذاريد . اين اسب بخار است که براي شما چنين کاري را انجام مي دهد . وقتي که شما شتاب مي گيريد ، دور موتور بالا مي رود ، و " قدرت در دور بالا " وارد بازي مي شود و شما سبقت تان را کامل مي کنيد .
وقتي شما چيزي را يدک مي کشيد هم ، دقيقاً همين طور است . وقتي شما در حال رانندگي با وانت بارکش خود هستيد و وسيله ي نقليه ي ديگر را در عقب خود يدک مي کشيد ، بعضي مواقع نياز داريد که از رانندگان کندتر از خودتان که در جلوي شما حرکت مي کنند سبقت بگيريد . وقتي که شما شتاب مي گيريد و خودرويي ديگر را رد مي کنيد ، داريد از اسب بخار کار مي کشيد . به عبارت ديگر اگر موتور خودروي شما يک مقدار زياد اسب بخار نداشته باشد ، انتظار نداشته باشيد که وقتي وسيله اي ديگر را در پشت خود يدک مي کشيد ، زمان شتاب گرفتن و سبقت گرفتن ، ساعت راحت و خوشي ، باشد .
يک بار ديگر ، تورک به شما اجازه ي انجام کار را مي دهد . اسب بخار به شما اجازه مي دهد کار را سريعاً انجام دهيد .
راننده ي اتومبيل مسابقه اي
Stephane ortelli در حال رانندگي در دور آزمايشي در مسابقات لمانز ( Le mans ) در نوامبر سال 2008 است .
400 اسب بخار خروجي از موتور اين خودرو ، بايد به او کمک کند که ديگران رانندگان را راحت جا بگذارد .
در قسمت بعدي به انواع مختلف موتورهاي وانت ها نگاهي مي اندازيم ، بررسي مي کنيم که چگونه اسب بخار و تورک خود را توليد مي کنند و اينکه کدام يک از آنها براي يدک کشيدن مناسب تر هستند .
حداکثر کردن ظرفيت يدک کشي
اينکه خيلي از خودروهاي تجاري و بعضي از کاميون هاي مخصوص کار سنگين از موتورهاي ديزل استفاده مي کنند ، چيز پنهاني نيست . چرا موتورهاي ديزل تورک بيشتري توليد مي کنند ؟ چون موتورهاي ديزل شمع جرقه زدن براي مشتعل کردن سوخت ندارند و با فشرده کردن هوا ، سوخت را مشتعل مي کنند ، پيستون بايد مسير طولاني تري را براي فشرده کردن هواي کافي براي اشتعال طي کند . اين مسير حرکت سيلندر کورس ناميده مي شود و کورس بيشتر به معناي تورک بيشتر است .
اجازه بدهيد به تفاوت دو موتور خودروهاي بارکش ( track) نگاهي بيندازيم . يک وانت دوج رم با موتور 6/7 ليتري Cummins Turbo Disele ، 350 اسب بخار و 650 پوند بر فوت تورک دارد . همان وانت با موتور 5/7 ليتري همي 8 سيلندر ( Hemi v8 ) بنزين سوز ، در سمت ديگر ، 383 اسب بخار و 400 پوند بر فوت تورک دارد . تفاوت را ببينيد . در حالي که موتور بنزيني مقدار کمي اسب بخار بيشتري توليد مي کند ، تورک موتور ديزل ، تورک موتور بنزين سوز را کاملاً کنار مي گذارد .
در حالي که هر دو وانت ، ظرفيت يدک کشي خيلي نزديکي دارند ، 15650 پاوند ( 7098/7 کيلوگرم ) براي موتور بنزين سوز و 16350 پاوند ( 7416/2kg ) براي موتور ديزل . به طور کلي همان " قدرت زياد در دور کم " نشان مي دهد که خودروي ديزل زمان يدک کشيدن ، راحت تر خواهد بود . توجه کنيد که دوج با موتور ديزلي بيشترين تورک را در دور 1500 دور بر دقيقه توليد مي کند يعني يک کمي بالاتر از حالت در جا کار کردن موتور !!! با يک موتور ديزل شما نيازي به بالا بردن دور موتور براي در اختيار گرفتن تورک نداريد ، چون قدرت در همان زمان در اختيار شماست . از آنجا که شما سوخت ديزل مملو از انرژي مصرف مي کنيد ، موتورهاي ديزل مسافت بيشتري را نسبت به نوع بنزيني شان ، در خدمت خودرو خواهند بود . بنابراين شما مي توانيد مسافت طولاني تر را بدون توقف به يدک کشيدن ادامه دهيد . در ضمن وانت هاي با سوخت بنزين در حال ارزان تر کردن قيمت پايه ي خود هستند ( اين مقاله قبل از اوج بحران اقتصادي تاليف شده است ) موتورهاي ديزل تقريباً هميشه گرانتر از انواع بنزيني تمام مي شوند . چون آنها براي تاب آوردن در برابر نيروي بيشتري که از سوخت قدرت مندتري توليد مي شود ، ساخته مي شوند . ظرفيت يدک کشي يک وسيله ي نقليه به خيلي از مولفه هاي آن بستگي دارد . مثل چرخ ها ( مثلاً سايز آنها ) ؛ لاستيک ها ، سيستم تعليق و انتقال نيرو .
به طور نمونه ، براي يدک کشيدن چيزهاي بزرگ تر به جايگزيني موتور بزرگتر و قوي تري نياز داريد . يدک کشي فشار زيادي را به موتور اتومبيل وارد مي کند . بنابراين تورک بيشتر فرسايش کمتري را به همراه خواهد داشت .
براي مقايسه ي اسب بخار و تورک خيلي صحبت کرديم ، اما حالا راي هيئت منصفه چيست ؟ درپايان ، همه چيز به مهم تر بودن تورک نسبت به اسب بخار در هنگام يدک کشيدن اشاره دارد .
چرا قدرت زيادي که در دور کم به دست مي آيد و در دور کم ميزان زيادي تورک توليد کند ، به شما اجازه مي دهد که بارهاي عظيم را بدون تلاش زياد يدک بکشيد ؟ همان طور که قبلاً گفتم ، بعضي از وانت هاي ديزلي ، تورکي 2 برابر اسب بخار خود ، آن هم در دور موتور خيلي نزديک به حالت در جا کار کردن موتور ، توليد مي کنند . يعني آنها مي توانند به راحتی شروع به کشيدن وسيله اي مثل يک خانه سيار يا قايق به ، بکنند .
اسب بخار مهم است چون به خودرو اجازه مي دهد که در بزرگراه سريعتر ( و البته در دورهاي بالاتر موتور ) حرکت کند . اما اگر شما نتوانستيد ، وسيله اي که در حال يدک کشيدن آن هستيد را تکان دهيد ، همه ي اسب بخارهاي دنيا هم نمي توانند به شما کمک کنند .
کپي يا استفاده از مطالب اين مقاله بدون ذکر نام مترجم ، منبع و نقل از راسخون ، ممنوع است و شرعاً نيز مجاز نمي باشد .
منبع: How Stuffworks.com
/س
