گوگل، بزرگترین جستجوگر جهان، مترجم فارسی آنلاین و رایگان خود را راه اندازی کرد.
در حقیقت این سی و پنجمین زبانی است که به مجموعه زبان های سرویس Google Translator گوگل افزوده می شود. این سرویس به طور خودکار ترجمه به یک زبان یا برگرداندن متن از آن زبان به زبان های دیگر را فراهم می کند.
این زبان ها عبارتند از: عربی، بلغاری، کاتالان، چینی(ساده شده)، چینی(سنتی)، کروات، چک، دانمارکی، هلندی، فیلیپینی، فنلاندی، فرانسوی، آلمانی، یونانی، عبری، هندی، اندونزیایی، ایتالیایی، ژاپنی، کره ای، لاتویایی، لیتوانیایی، نروژی، لهستانی، پرتغالی، رومانیایی، روسی، صربی، اسلواکیایی، اسلوونی، اسپانیایی، سوئدی، اوکراینی و ویتنامی.
برای استفاده از این سرویس می توانید به آدرس http://www.translate.google.com بروید. در این صفحه نه تنها می توانید هر متنی را وارد باکس مربوطه کرده و به زبان های مختلف ترجمه کنید، بلکه قادر خواهید بود تنها آدرس اینترنتی یک وب سایت را به هر زبانی وارد کرده و ترجمه آن را به هر زبان دیگر دریافت کنید. به عبارتی با استفاده از قابلیتی تحت عنوان Text And Web می توانید تنها آدرس سایت مورد نظر را وارد کرده و با انتخاب زبان آن، ترجمه مناسب را دریافت کنید.
همچنین اگر شما وبلاگ دارید، می توانید به راحتی آدرس وبلاگتان را وارد کرده و نسخه انگلیسی یا فرانسوی یا آلمانی یا حتی عربی وبلاگتان را با همان فرمت و گرافیک مشاهده کنید. البته بدیهی است که چون این یک ترجمه ماشینی است، انتظار نداشته باشید که به درستی و دقت ترجمه انسانی، متون را دریافت کنید. اما به هر حال تا حد قابل قبولی، برطرف کننده نیازهای شما در زمینه ترجمه متون خواهد بود. به گونه ای که حتی شما می توانید فارغ از ترجمه متن وب سایت ها و وبلاگ ها، هرگونه متن مورد نظر خود را از کامپیوتر خود Copy نموده و در کادر مربوطه Paste نمایید و بدین ترتیب با اخذ ترجمه ماشینی آن، از خرید هرگونه نرم افزار ترجمه متن، بی نیاز خواهید شد.
همچنین به گفته یکی از کارشناسان گوگل، سرویس جدید ترجمه فارسی که نسخه آلفای این سیستم است، خالی از ایراد نیست. از این رو احتمال بروز اشتباه وجود دارد و این سرویس در حال حاضر برای ترجمه بین زبان انگلیسی و فارسی بهینه شده، اما گوگل در حال کار برای بهبود ترجمه بین فارسی و زبان های دیگر Google Translator است.
در هر حال، گوگل هنوز سرویس های جستجو از یک زبان و نشان دادن به زبان دیگر و سرویس ابزار ترجمه Tools را برای زبان فارسی راه اندازی نکرده است، اما تجربه نشان داده که با راه اندازی هر سرویسی به صورت پایه، سایر خدمات آن نیز به تدریج راه اندازی خواهد شد.
از آنجایی که کاربران اینترنتی به سرویس های گوگل اعتماد زیادی دارند، اگر گوگل صفحات فارسی را به زبان های دیگر ترجمه کند، می توان به این نتیجه رسید که تولید محتوا به زبان فارسی به نوعی تولید محتوا برای همه کاربران اینترنتی دنیاست.
در حقیقت تا پیش از این، برای پر شدن این خلاء، به شدت نیاز به وجود مترجم های آنلاین و ربات های خودکار ترجمه گر حس می شد؛ برنامه هایی که به طور خودکار محتوای یک زبان را به زبان مقصد ترجمه می کنند و طیف وسیع تری از بازدیدکنندگان را برای یک محتوا فراهم می سازند.
در صورت به انجام رسیدن چنین پروژه هایی، بلاگرهای پارسی نویس می توانند مخاطبانی به زبان های دیگر داشته باشند؛ چرا که نوشته هایشان با کلیک روی یک لینک، خود به خود به زبان هایی چون انگلیسی، فرانسوی، آلمانی، پرتغالی، چینی و ژاپنی ترجمه خواهد شد.
فعالیت ایرانی ها
شاید تا این زمان بتوان راه اندازی موتورهای جستجو ی فارسی و مترجمان فارسی در فضای سایبر و دیجیتال را مدیون خارجی ها یا ایرانیان مقیم خارج و متخصصان شرکت های بزرگ خارجی دانست؛ افرادی مثل "امید کردستانی" معاون ارشد گوگل که بی تردید پیگیری پروژه هایی مانند مترجم فارسی گوگل، به احتمال زیاد محصول تلاش های وی بوده باشد.
البته ایرانی های داخل کشور هم البته بیکار ننشسته اند و در زمینه نرم افزارهای ترجمه آنلاین متون فارسی، تولیداتی داشته اند. در این زمینه دو محصول تولید شده نرم افزاری در زمینه ترجمه، متعلق به دو شرکت خصوصی به نام «نرم افزار پارس» و «نرم افزار آریا» است که تنها از طریق خرید سی دی این نرم افزارها با قفل نرم افزاری، امکان استفاده به کاربران را می دهند و سایت های این شرکت ها روی اینترنت، تنها در حد چند جمله امکان ترجمه همزمان و رایگان را به کاربران می دهند.
البته برخی شرکت های خصوصی نیز از طریق سایت های خود، امکان ارائه خدمات ترجمه به صورت اختصاصی و با دریافت هزینه را فراهم کرده اند. در عین حال چند سال پیش قرار بود پروفسور مرتضی انواری، در مرکزی تحت عنوان "مرکز ملی آی سی تی" چنین نرم افزاری را تولید کند که تاکنون از سرنوشت آن اطلاعی در دست نیست.
قابل ذکر است، جدا از گوگل و برخی شرکت های ایرانی، موضوع ترجمه آنلاین به فارسی یا برعکس در جاهای دیگری هم دنبال شده است. به عنوان نمونه، شرکت تحقیقاتی American Translators Association با همکاری سازمان ملل متحد از سال 1982 روی تهیه نرم افزار ترجمه ماشینی برای زبان های مختلف، تحقیقات خود را آغاز کرده است.
پروژه مذکور قادر است در سایت اینترنتی به آدرس: www.translator.com مطالب چندین زبان مختلف را به صورت آنلاین به یکدیگر ترجمه کند. توجه مدیران این پروژه به ترجمه همزمان فارسی، به خاطر صحبت کردن بیش از 90 میلیون نفر از مردم جهان به زبان فارسی است. اینکه پروژه مذکور چه زمانی به سرانجام می رسد، مشخص نیست، اما خبرهای مذکور نشان می دهد که خارجی ها به موضوع ترجمه متون به فارسی یا برعکس، بیش از خود ما ایرانی ها علاقه نشان داده اند.
مصوبات قانونی
در سال 1384، مجمع تشخیص مصلحت نظام، بررسی و تدوین سیاست های کلی نظام در بخش ارتباطات مخابراتی و پستی را به پایان برد که از مهم ترین مصوبات آن در این زمینه، اتخاذ تدابیر لازم و تمهیدات فنی و اقتصادی به منظور حمایت از گسترش منابع اطلاعات به خط و زبان فارسی در محیط های کامپیوتری و دیجیتال، از قبیل تمهید و عرضه نرم افزاری ترجمه همزمان کامپیوتری منابع و اطلاعات، قرائت و جست و جوی کامپیوتری متون به خط و زبان فارسی و همچنین تدوین و تصویب استاندارد ملی و بین المللی نمایش الفبای فارسی در محیط کامپیوتری بود.
با اینکه از تاریخ تصویب این مصوبه، حدود 4 سال می گذرد، ولی هنوز گزارشی از عملکرد دستگاه های دولتی در این مورد منتشر نشده و گویا مصوبه مذکور تنها به بایگانی سپرده شده است.
در عوض، ظاهرا گوگل بهتر به این مصوبه عمل کرده است. زیرا یکی از مشکلات اصلی کاربران ایرانی اینترنت برای استفاده از منابع موجود در این شبکه جهانی، فقدان یک نرم افزار ترجمه همزمان متون خارجی به زبان فارسی است.
بسیاری از کشورهای غیر انگلیسی زبان، سال هاست این مشکل را حل کرده اند و اکنون نه تنها نرم افزارهای ترجمه ماشینی متون به زبان های مختلف در آن کشورها وجود دارد، بلکه این نرم افزارها روی اینترنت قرار گرفته و امکان استفاده آنلاین از آنها حتی توسط موتورهای جستجو نیز وجود دارد. در حقیقت یکی از ضروری ترین لوازم تحقق جنبش نرم افزاری در ایران، راه اندازی مترجمان ماشینی است؛ جنبشی که می تواند در زمینه علمی، انقلابی اساسی ایجاد کند و متون علمی زبان های مختلف دنیا را در اختیار محققان و پژوهشگران رشته های مختلف ایران قرار دهد.
اکنون اینترنت این امکان را فراهم کرده است که به تازه ترین دستاوردهای علم و تکنولوژی بشری دسترسی پیدا کنیم، اما زبان، مهم ترین سد و مانع در انتقال این فناوری هاست. باید پذیرفت در حال حاضر بخش کوچکی از متخصصان و دانشگاهیان ما به این مانع غلبه کرده و با فراگیری و تسلط کامل به یک یا دو زبان، توانسته اند اطلاعات خود را به روز نگه دارند، اما اکثریت طبقه دانشگاهی و سایر اقشار جامعه، هنوز پشت این سد قرار دارند.
در همین زمینه، سیستم ترجمه ماشینی می تواند جنبشی فراگیر در همه سطوح اجتماعی ایجاد و زمینه را برای یک تحول علمی آماده کند. به عبارتی راه اندازی مترجم گوگل، بدون شک سرآغاز انقلاب بزرگی در جهش علمی ایرانیان خواهد بود.
اما همزمان، کارکرد این سیستم می تواند راهی برای اطلاع جهان خارج از محتواهای فارسی در بن بست گیر کرده ایرانیان نیز باشد؛ یعنی ورود ایران و زبان فارسی به طور عملی و جدی به جامعه جهانی سایبر.
