مقدمه ای بر هرنی

مقدمه ای بر هرنی

جابجایی و بیرون زدگی احشا از یک دیواره باز و ضعیف شده را هرنی یا فتق می نامند.در تعریف دیگر، به جابجایی یک بافت از مکان آناتومیکی طبیعی خود هرنی گفته می شود.فتق می تواند.به دلایل مادرزادی یا در اثر ضربه و فشار ایجاد شود.هرنی ها برحسب محل ایجاد، شیوع و شکل پیدایش آن ها تقسیم بندی متفاوتی دارند.
هرنی خود از 3 جز تشکیل شده است:

• کیسه (sac)
• پوشش کیسه (covering)
• محتویات کیسه (contents)

کیسه هرنی خود از 4 قسمت دهانه، گردن، تنه و فوندوس تشکیل شده است.پوشش ساک بستگی به محل ایجاد فتق دارد که در فتق های شکمی، پریتوئن و فاشیای عرضی دیواره ساک را تشکیل می دهند. البته در بعضی از فتق ها مثل فتق نافی، عضلات، زیرجلد و پوست نیز دیواره ساک را تشکیل می دهند. محتویات هرنی بستگی به محل هرنی دارد که در هرنی های شکمی، روده ها و اومنتوم بزرگ مهم ترین عامل ایجاد کننده فتق هستند. البته آپاندیس و روده بزرگ نیز قادرند محتویات فتق را تشکیل دهند.


مهم ترین انواع هرنی های شکمی شامل:


اینگوینال (Inguinal)
فمورال یا رانی (Femoral)
ونترال (Ventral)
اینسیژنال یا برشی (Incisional)
نافی (Umbilical)
هیاتال (Hiatal)
اپی گاستریک
هیپوگاستریک




منبع: کتاب تکنولوژی جراحی گوارش و غدد (تالیف لیلا ساداتی و احسان گلچینی)

انواع هرنی

جارونده: محتویات هرنی در این نوع با کمک دست به حفره شکمی برگردانده می شود.



جانرونده: نوعی از هرنی که محتویات هرنی با کمک دست به حفره شکمی باز نمی گردد.



استرانگوله (مختنق): فتقی که در آن محتویات هرنی در یک قسمت تنگ گیر افتاده و به دلیل اختلال در خون رسانی دچار احتقان می شود. هرنی Richter's نوعی هرنی استرانگوله است که در سطح قدامی روده گیر می افتد و قسمت مقابل آن آزاد است.

به طور کلی 75٪ از هرنی های شکمی از نوع اینگوینال است که که از این مقدار، سهم غیرمستقیم 50٪ و هرنی مستقیم 25٪ است.میزان شیوع سایر هرنی ها شامل:
10٪ اینسیژنال
3٪ ونترال
5-10٪ فمورال
و2٪ دیگر از انواع غیرمتعارف.



احتمال ایجاد هرنی در مردان بیش از زنان است.جالب است بدانید 25٪ ار مردان و 2٪ از زنان در معرض ابتلا به هرنی اینگوینال هستند.به طور کلی احتمال ایجاد هرنی در سمت راست بیش از سمت چپ است.






منبع: کتاب تکنولوژی جراحی گوارش و غدد - تالیف لیلا ساداتی و احسان گلچینی

هرنیوتومی و هرنیورافی (Herniotomy & Herniorrhaphy)

هرنیوتومی به معنای برداشت ساک فتق و بستن گردن ساک است. هرنیوتومی اولین قدم جهت درمان منطقه دچار فتق است.بدین منظور بعد از برش پوست و لایه های سطحی، منطقه فتق نمایان می شود. سپس با ایجاد یک برش بر روی دیواره ساک، ساک را باز کرده و توسط انگشت محتویات آن به سر جای اصلی خود باز می گردد.سپس با نخ گردن ساک را گره زده و ساک اضافی را بالای گره با کمک قیچی می بریم.


بعد از هرنیوتومی نیاز به هرنیورافی داریم.هرنیورافی به معنای ترمیم و حمایت از منطقه دچار هرنی است. هرنیورافی به 3 منظور انجام می شود:

• ترمیم آناتومیکی ساختارهای دچار آسیب
• افزایش استحکام منطقه فتق و دیواره شکم
• جلوگیری از عود مجدد فتق

برای انجام هرنیورافی روش های مختلفی وجود دارد که بستگی به محل فتق دارد.تمامی روش های هرنیورافی با 2 قاعده اساسی انجام می شود؛ اولی استفاده از بخیه است و دومی استفاده از مش های غیرقابل جذب مثل پرولن. استفاده از بخیه رواج بیشتری دارد.



ترمیم تمام فتق ها با یک هدف مشترک و با رعایت اصول مشترک در زمینه آمادگی قبل، حین و بعد از عمل انجام می شود. این آمادگی شامل برقراری پوزیشن مناسب، پرپ و درپ جراحی، نوع بیهوشی و اصول شروع عمل جراحی است.
تجهیزات لازم برای هرنیورافی : ست عمومی کوچک
وضعیت بیمار، سوپاین
پرپ بر حسب نوع هرنی.پوشاندن بیمار مطابق با عمل لاپاروتومی یا اطراف ناحیه تحت جراحی انجام می شود.
بیهوشی: عمومی یا اسپاینال
وسایل جانبی: انواع نخ های بخیه، درن، مش و...





منبع: کتاب تکنولوژی جراحی گوارش و غدد ( تالیف لیلا ساداتی و احسان گلچینی)

هرنی اینگوینال (Inguinal hernia)

فتق اینگوینال به معنای بیرون زدگی احشای شکمی به ویژه روده باریک به درون کانال اینگوینال است و احتمال وقوع آن در آقایان بیش از خانم هاست (بیش از 95%).فتق اینگوینال به دو نوع مستقیم (Direct) و غیرمستقیم (Indirect) تقسیم می شود.

فتق غیر مستقیم: در این نوع به دلایلی مثل بلند کردن جسم سنگین، سرفه های مزمن و زور زدن در هنگام تخلیه ادرار و مدفوع دیواره تحتانی شکم ضعیف می گردد و باعث ورود روده از طریق حلقه عمقی اینگوینال (Deep inguinal ring) به داخل کانال اینگوینال می شود. در وضعیت های وخیم در مردان، ممکن است ساک فتق از حلقه اینگوینال سطحی نیز عبور کرده و وارد اسکرتوم گردد.

فتق مستقیم: به دلیل ضعف مادرزادی، محتویات فتق بدون گذر از حلقه اینگوینال عمقی بلکه از طریق جداره خلفی کانال، وارد کانال اینگوینال می شود.

در صورت وجود هم زمان فتق مستقیم و غیرمستقیم در یک طرف به آن فتق Pantaloo گویند.

نقش پرستار اسکراب در طول عمل جراحی ترمیم فتق اینگوینال

• پرستار اسکراب وسایل رنگ زدن و شستشوی ناحیه جراحی را که شامل یک رینگ فورسپس، چند گاز، گلی پات پر از بتادین و ست را برای جراح آماده می کند.
• پرپ و درپ پوست در ناحیه اینگوینال توسط جراح و پرستار اتاق عمل انجام می شود.

• اسکراب تیغ جراحی را آماده می کند و روی دسته آن قرار می دهد و همراه با یک گاز خط دار به جراح می دهد.
• لایه های سطحی به ترتیب از پوست، زیرجلد و آپونوروز عضله مایل خارجی توسط جراح بریده می شوند.
• ناحیه جراحی با استفاده از اکارتور فارابوف اکسپوز می گردد. جراح کورد را پیدا کرده و به وسیله یک بند عروقی، اکارتور فارابوف یا گاز آن را کنار می زند. اسکراب باید به اکسپوژر ناحیه کمک کند.
• اسکزاب نخ مناسب را برحسب درخواست جراح برای دوختن ته ساک آماده می کند.
• ته ساک با سیلک صفر یا دو صفر محکم شده و قسمت بالایی ساک بریده می شود.
• اسکراب در گرفتن انتهای نخ و بریدن قسمت اضافی آن کمک می کند.
• بعد از انجام هرنیوتومی و هرنیورافی کورد به جای خود بازگردانده می شود.
• اسکراب درخواست شمارش گاز می کند و نخ پوست را آماده می نماید.
• جراح لایه ها را به ترتیب فاشیا، زیرجلد و پوست می دوزد.
• در انتها روی زخم توسط پانسمان استریل پوشانده می شود.
  

مراقبت های بعد از عمل:


1. بیمار قادر است حدود 8-6 هفته بعد از عمل به فعالیت خود بازگردد.
2. بیمار باید جهت جلوگیری از افزایش فشار داخل شکم، از انجام هر نوع عملی که فشار داخل شکم را افزایش می دهد خودداری کند.





منبع: کتاب تکنولوژی جراحی گوارش و غدد (تالیف لیلا ساداتی و احسان گلچینی)