چه عاملی باعث محبوبیت نزد مردم می گردد؟(2)
حال به صورت فهرست‌وار به كارها و اخلاقي كه محبويت انسان را در جامعه افزايش مي‌دهد اشاره مي‌كنيم:
1. مهمترين كار اين است كه انسان بكوشد تا خود را محبوب خداي تعالي قرار دهد در اثر اين رشد و تعالي خداوند او را محبوب آفريدگانش مي كند. هم از اين رو فرمود: «ان الذين آمنوا و عملوا الصالحات سيجعل لهم الرحمن ودا؛ به درستي كساني كه ايمان آورده و كارهاي نيكو انجام دهند خداوند آنها را محبوب قرار مي دهد»(مريم، آيه 96).
2 و 3. امام صادق (ع) فرمودند: «سه چيز محبت را به دنبال مي آورد: دين داري، فروتني و دست و دل باز بودن»(ميزان الحكمه، ح 3045).
4 و 5. از امام علي(ع) روايت شده است كه فرمودند: «سه چيز موجب محبت است: اخلاق خوب، همراهي و رفاقت نيكو و فروتني»(ميزان الحكمه، ح 3046).
6. شخصي از رسول خدا(ص) پرسيد: «چه چيز باعث محبوبيت بين مردم مي شود؟ فرمودند:« ازهد فيما عند الناس يحبك الناس؛ هيچ چشم داشتي به آنچه مردم دارند نداشته باش تا محبوب مردم شوي» (ميزان الحكمه، ح 3047). مردم كسي را كه چشم داشتي به دارايي آنها ندارد و خالصانه و صميمانه دوستي مي كند، دوست دارند.
7. يكي از تأثيرگذارترين عوامل محبت انگيزي در مردم ابراز محبت به آنهاست. در روايات آمده كه اگر كسي را دوست داريد به او بگوييد و يا هديه بدهيد. بنابراين آشكار كردن محبت كه در زبان عربي «مودت» گفته مي شد، در جلب دلها و مهر و محبت بسيار نافذ است.
امام علي(ع) در اين باره فرموده‌اند: «بالتودد تكون المحبه؛ با آشكار كردن مهرباني، محبت شكل گرفته و پديد مي آيد» (ميزان الحكمه، ح 3051).
بهترين روش رفتار با ديگران و جلب محبت را مىتوان از كلام رسول اكرم(ص) آموخت كه فرمود: هيچ يك از شما مؤمن نيست مگر اينكه براى ديگري آن را بخواهد كه براى خود مى خواهد» و يا در جاى ديگر فرمود: «دست خود را بر سر هر كس كه مى خواهى بگذار و براى آن بخواه كه براى خود مى خواهى» (بحارالانوار، ج 71، ص 234)
بنابراين اگر روشى را دوست داريد كه مردم آنگونه با شما رفتار كنند، به همان روش با ديگران برخورد كنيد. هر چه را براى ديگران پيشنهاد مى كنيد همان بهترين روش است و شما نيز بر اساس آن با آنان رفتار كنيد. زيرا انسان جز انتظار خوش رفتارى از مردم ندارد، كمترين اهانتى را از سوى آنان نمى پذيرد راضى نيست كه كسى به او تهمت زند، و نمى پسندد كه كسى از معايب او پيش ديگران سخن بگويد هر چند آن عيوب را واقعا داشته باشد.
در اينجا ما به بعضى از فنون اساسى در رفتار با ديگران اشاره مىكنيم:
1ـ اگر خواستيد شخصى را نسبت به موضوعى متقاعد سازيد سعى نكنيد پيرامون آنچه شما مى خواهيد با او به جر و بحث بپردازيد بلكه اول از خواسته خود كوتاه بياييد و خواسته او را در نظر بگيريد آنگاه نظر خودتان را مطرح كنيد.
2ـ در روابط اجتماعى با ديگران سعى كنيد از انتقاد، سرزنش و گلايه خوددارى كنيد.
3ـ سعى كنيد نكات مثبت در رفتار و شخصيت ديگران را شناسايى كرده و آنها را به خاطر آن ويژگي ها و رفتارها، تحسين صادقانه داشته باشيد نه آنكه روى نكات منفى وى انگشت گذاشته او را مذمت كنيد.
4ـ سعى كنيد شنونده خوبى براى ديگران باشيد و ديگران را تشويق كنيد درباره خود با شما حرف بزنند.
5ـ به ديگران احترام بگذاريد و كارى كنيد كه احساس كنند مهم و با ارزش هستند و اين كار را صميمانه انجام دهيد.
6ـ در برخورد با ديگران با چهرهاى گشاده و لبخند سخن را آغاز كنيد.
7ـ به جاى اينكه مستقيما به ديگران دستور دهيد كارى براى شما انجام دهند، خواسته خويش را به شكل سؤال طرح كنيد و به طور غيرمستقيم از آنها بخواهيد خواسته تان را عملى كنند.
8ـ اگر ديگران كارى براى شما انجام دادند، آنها را به هر طريقى كه ممكن است خوشحال كنيد و از آنها تشكر و قدردانى كنيد. ضمنا لازم است از حقوق دينى و اخلاقى ـ اجتماعى اى كه ديگران بر انسان دارند شناخت بيشترى پيدا نمود تا در اداء آن حقوق تلاش كرد.
طبيعى است گاهى «ديگران» والدين يا برادران و خواهران فرد است گاهى، اقوام و فاميل اند، گاهى نيز همسايگان و گاهى اساتيد و معلمان و يا ساير افراد و… مى باشند كه هر گروه و صنفى ويژگيها و حقوق خاص خود را دارند كه در اين زمينه بايد با مطالعه بيشتر شناخت خويش را تعميق وگسترش دهيد.
داشتن رفتاري صحيح با مردم، خصوصا با دوستان، يك هنر است كه بايد آن را ياد گرفت. هسته مركزي اين هنر داشتن رفتاري در حد وسط است كه هم وقار و متانت خود را از دست ندهيد و هم شادي آفرين و لذت بخش باشيد.
براي رسيدن به اين هدف بايد در دو زمينه و دو سطح برنامه ريزي كنيد. اول در سطح منش و شخصيت، دوم در سطح رفتار. در سطح منش و شخصيت.
لازم است خود را به صفاتي مزين كنيد كه از شما شخصيتي متين و باوقار و در عين حال خوش مشرب و دوست داشتني و محبوب بسازد. صفاتي مانند تواضع، انسان دوستي، صداقت و يك رنگي، فداكاري، گذشت، مهرباني، جوانمردي، ايثار و ساير خلق و خوي هاي انساني اگر در فردي جمع شود، به او چنان محبوبيتي مي دهد كه همه افراد او را دوست مي دارند و از بودن در كنارش لذت مي برند. در روايتي امام صادق عليه السلام فرمود: شيعيان ما مانند عسل شيرينند و اگر مردم آنها را بشناسند از شدت علاقه و محبت به آنها، نزديك است كه مانند عسل ايشان را بخورند.
بنابراين اگر مي بينيم عده اي در ميان مردم محبوبيت پيدا مي كنند و افراد علاقه دارند با آنها همنشين شوند، به اين خاطر است كه داراي ويژگي هاي شخصيتي بارزي هستند كه ديگران را به طرف خود جذب مي كنند.
در روايت ديگري آمده است: «كسي كه بر اثر ايمان و انسانيت محبوب خدا مي شود، خداوند محبت او را مانند اكسيري در آب مي ريزد تا هر كه از آن آب مي آشامد. محبت او را در قلب خود جاي مي دهد.» پس يكي ديگر از اسباب دوست داشتني شدن، داشتن ايمان است. چنانچه در روايت ديگري امام صادق(ع) فرمود: «اگر ديدي محبت و علاقه ات به برادر مؤمنت كاهش يافته، بدان كه يكي از شما دو نفر گناهي مرتكب شده و همين باعث كم شدن محبوبيت او شده است.»
در روايات زيادي آمده است كه محبت خود را تنها در دلتان نگه نداريد، بلكه آن را اظهار كنيد. همچنين در روايات از رفتارهايي كه سبب تنفر و سوء ظن مي شود نهي شده است.
