آثار کهن آیین مهرپرستی ایرانی، در فرانسه

آثار کهن آیین مهرپرستی ایرانی، در فرانسه

در این پرستشگاه صدها سکّه نیز یافته اند که به میترا تقدیم شده بود. تمثالِ میترا را بیشتر از کلاهِ فروگیاییِ آن می شناسند. تندیسی که از او در این پرستشگاه یافته اند، دو تکه است. سرِ تندیس که بسیار آسیب دیده است، از تن جداست. بُلندایِ تندیس در مجموع یک متر و بیست سانتی متر است.

کاوُشگران، پُشته ای استخوانِ خروس نیز در کناره هایِ پرستشگاه یافته اند و حدس می زنند که پیروانِ میترا به جایِ قربانی کردنِ گاوِ نَر در پیشگاهِ میترا که یکی از مراسمِ آیینی آنان بوده است، خروس قربانی می کرده اند.

پرستشگاه، روزنه ای هم به بیرون داشته که دلیلِ استواری است برزیرزمینی بودنِ آن. این ویژگی ها همه نشان می دهند که پیروانِ این کیش، خدایِ خود را مخفیانه می پرستیده اند. پرستشگاه هایِ میترا تصویری ازغار نیز بوده اند. زیرا در روایات آمده است که میترا در غاری از یک صخره زاده است.

باستانشناسان معتقدند که پرستشگاه را گروهی از مسیحیان در سالِ ۳۹۳ میلادی ویران کرده اند. از رویِ خرابی هایِ به جا مانده رویِ نقش هایِ برجستهء دیوارهایِ پرستشگاه، حدس می زنند که مهاجمان به تَبَر و کُلنگ مجهّز بوده اند.

آثارِ ضربه هایِ کلنگ را رویِ این نقش ها به خوبی می توان دید. یکی از این نقش ها، پرسوناژی را با کلاهِ فروگیایی در حالِ بریدنِ گلویِ گاوی نَر نشان می دهد.

این پرسوناژ همان میترا، خدایِ خورشید و جنگ است که پیروانش او را شکست ناپذیر می دانستند. مهاجمان از خود چندین نقش نگاری و نوشته نیز به جا گذاشته اند.کیشِ میترایی را نظامیان و بازرگانانِ رومی که به شرق رفت و آمد می کردند و در آنجا با این کیش آشنا شده بودند، درسرزمین هایِ امپراتوریِ روم رواج دادند.مسیحیان آن را رقیبِ دینِ مسیح می شمردند. پس از آنکه تئودوس کبیر مسیحیت را دین رسمی امپراتوری کرد، در سالِ ۳۹۲ میلادی، کیشِ میترایی را در سراسرِ امپراتوری اش ممنوع اعلام کرد.

میترا، ایزد خورشید و جنگ است و معمولاً آن را در حالِ کشتنِ گاوی نَر تصویر می کنند. زادگاهِ این خُدایِ کُهن را سرزمینِ ایران می دانند. در روایات آمده است که او در غاری از یک صخره زاده شد. نخست، شبانانی که در آن حوالی بودند بر او ایمان آوردند. آنگاه او گاوی نَر را بکُشت و هرجا که قطره ای از خونِ گاو فروچکید، آنجا سرسبز و بارور شد. بعضی از پژوهشگران، نشانه هایِ پرستشِ او را در دوره هایِ پیش از آمدنِ آریاییان به ایران یافته اند. آنچه مسلم است، این آیین پیش از ظهورِ کیشِ زرتشتی در ایران رایج بوده است. میترا یا مِهر چنان جایگاهی در ایرانِ پیش از زرتشت داشته که به اوستا نیز راه یافته و به صورتِ فرشتهء فروغ و روشنایی و پاسدار عهد و پیمان در آمده است. یکی از یشت ها زیر عنوانِ مِهریشت به نام اوست.

بن مایه: خبرگزاری فرانسه