آیت‌الله‌هاشمی: اسلامیت دانشگاه آزاد بر اساس دانش فقها باشد نه مداحان
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: دانشگاه آزاد اسلامی نباید پسوند «آزاد» خود را فراموش کند و همین طور پسوند «اسلامش» را؛ اسلامی که بر اساس دانش واقعی فقها و مراجع باشد نه مداحان.
آفتاب: آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در شصت و هشتمین اجلاس شورای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی، درباره این اجلاس گفت: این اجلاس با دو هدف تشکیل شده است؛ یک هدف شورای مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی است که از سراسر کشور مسئولان و شخصیت‌های علمی دانشگاه آمده‌اند و برای برنامه‌های خود که در ظرف دو روز برنامه‌های آینده را بررسی می‌کنند و ان‌شاءالله نتایج آن در سال تحصیلی خود را نشان خواهد داد.
وی ادامه داد: هدف دیگر، تقدیر و تشکر و سپاس از جناب دکتر جاسبی است که در این مدت طولانی مسئولیت این کار فوق‌العاده بزرگ و سخت را به دوش داشتند و به خوبی از مسئولیت خود برآمدند و در این آخر هم با نوعی حرکت ناموزون ایشان را راحت کردند و بار مسئولیت را روی دوش جناب آقای میرزاده گذاشتند که همین دوره را به خوبی طی کنند. ما در هیأت مؤسس و هیأت امنا از ایشان تشکر کرده و برای موفقیت دکتر دعا می‌کنیم.
رئیس هیأت امنای دانشگاه آزاد در ادامه به تاریخ دانشگاه آزاد اشاره کرد و گفت: ما در شرایطی کار دانشگاه را شروع کردیم که اکثریت جوانان آن زمان از دوره متوسط که فارغ می‌شدند، امید چندانی به حضور در دانشگاه نداشتند و بزرگترین آرزوی خانواده‌ها رفتن فرزندان به دانشگاه بود. بسیاری از جوان‌ها از این نظر ناامید بودند. معلوم است وقتی جوانی مأیوس می‌شود چه روحیه‌ای پیدا می‌کند.
وی افزود: آنها که امکاناتی داشتند، جوانان خود را برای تحصیل به خارج می‌فرستادند که برای کشور ما بسیار تأسف‌بار بود. در یکی - دو سال اول انقلاب هم دانشگاه‌ها تعطیل شد و بار پذیرش دانشجو سنگین‌تر شده بود. خود دکتر جاسبی در جلسه‌ای پیشنهاد دانشگاه غیردولتی آزاد را دادند؛ البته مفهوم آزاد آن روز خیلی روشن نبود یعنی فکر می‌کردیم از امکانات غیردولتی و فضاهای ممکن و شخصیت‌های علمی که در سراسر کشور به کار مدیریت مشغول هستند استفاده کنیم و به کسانی که حاضرند با هزینه خود تحصیل کنند این امکان را بدهیم. اسلامی هم شد چون انقلاب اسلامی افتخار این حرکت عام و مردمی را داشت.
هاشمی رفسنجانی تصریح کرد: بعد از انقلاب اسلامی به خاطر شرایط آن زمان که انقلابیون قبل از انقلاب با ادبیات مبارزه مارکسیستی سر و کار داشتند و حتی روزنامه‌ها و مقالات بیشتر مارکسیستی بود، اتفاقاً روحیه و تفکر دولتی کردن همه چیز بر امور کشور غلبه کرد. البته در نوشتن قانون اساسی در دو - سه نقطه محفظه‌ای باز کردیم که راه‌های دیگری هم به غیر از دولتی کردن وجود داشته باشد. در آن روزها سخن گفتن از دانشگاه خصوصی یا غیردولتی در حد ارتداد بود.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به ارائه پیشنهاد تأسیس دانشگاه آزاد در آن دوران، یادآور شد: بعد از پیشنهاد دکتر جاسبی، این مسأله در جلسه سران قوا مطرح شد و حاج سید احمد آقا هم حمایت کردند؛ بعد پیش امام رفتم و مقداری توضیح دادم و مشکلات دولت را گفتم این که دولت نمی‌تواند کاری در توسعه دانشگاه‌ها بکند و این یأس در میان جوانان هر روز بیشتر می‌شود. با این صحبتهای مفصل و اینکه احساس کردم خود امام هم از این مساله نگران بود، ایشان خیلی زود پذیرفتند و پرسیدند که استاد و کلاس را چه می‌کنید و من هم گفتم که مردم حاضرند بسیاری از این امکانات را فراهم کنند، اساتید هم شاید داوطلبانه بیایند.
وی با بیان اینکه "خیلی آسان نمی‌شد که ایشان کمک مالی کنند اما یک میلیون تومان کمک کردند و گفتند که اعلام کنید تا دیگران هم اگر خواستند از رهبرشان تبعید کنند، کمک کنند"، خاطرنشان کرد: در عرض 20 دقیقه این مسأله را پیش سران مطرح کردیم و پنج نفر یعنی آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله موسوی اردبیلی، نخست‌وزیر وقت آقای مهندس موسوی، من و آقای سیدحمد آقا هیأت مؤسس شدیم و دکتر جاسبی هم که مدیر کار بودند عضو هیأت مؤسس شدند و در شورای عالی انقلاب فرهنگی به آسانی تصویب شد؛ بقیه مسایل هم در مسیر خود طی شد.
هاشمی رفسنجانی اضافه کرد: بر خلاف تصور برخی، با وجود این که من رئیس دولت بودم، کمک‌های دولتی به این دانشگاه خیلی کم بود؛ البته در ابتدا زمین می‌گرفتیم و پول آن را می‌دادیم و مردم هم کمک کردند در شهرها و بخش‌های مختلف تقاضای تأسیس کردند و خودشان زمینی اجاره می‌کردند و بعد قطعه زمینی را دانشگاه می‌خرید و ساختمان را می‌ساخت. به تدریج این نهاد کوچک رشد کرد و در جامعه ما ریشه زد.
رئیس هیأت امنای دانشگاه آزاد افزود: البته صحبتی بود که دانشگاه‌ها در شهرهای بزرگ باشد اما چون یکی از اهداف اساسی ما تمرکز زدایی بود، معتقد بودیم اگر در شهری دانشگاهی باشد، تفکر مردم رشد می‌کند در حالی که اگر جامعه‌ای راهی به تحصیلات نداشته باشد، فقرا هر روز فقیرتر می‌شوند و جوانان آینده را در رده‌های پایین می‌بینند.
وی با بیان اینکه "دکتر جاسبی تمام فکر و ذکرش دانشگاه بود و ما هم به عنوان سران قوا حمایت می‌کردیم"، اظهار کرد: با وجود تلاش ما باز هم برخی درخواست‌ها در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب نمی‌شد و گاهی برخی نیش و طعنه می‌زدند و برخی معتقد بودند که سطح عظمت دانشگاه عالی پایین نیاید.
هاشمی رفسنجانی با بیان اینکه "برای رسیدن دانشگاه به این نقطه سختی بسیاری کشیده شده است"، گفت: همان طور که دکتر میرزاده آمار دادند، نزدیک به یک میلیون و 700 هزار دانشجو داریم، پنج میلیون فارغ التحصیل هستند که دو میلیون آنها را بانوان تشکیل می‌دهند. امروز دانشگاه آزاد به این صورت توسعه یافته و جای خود را باز کرده است. اگر اینها که در دانشگاه آزاد اسلامی تحصیل کرده بودند به خارج می‌رفتند، 100 میلیارد دلار باید هزینه می‌شد.
وی با بیان اینکه "یکی از اهداف ما این بود که این دانشگاه را بین‌المللی کنیم"، تصریح کرد: از سال‌ها پیش این راه باز شد و موانعی از توسعه آنها جلوگیری کرد اما ما در آینده بناست که جنبه بین‌المللی این دانشگاه را تقویت کنیم. در دنیا احترام زیادی برای دانشگاه‌های خصوصی قائل هستند. در اتحادیه دانشگاه‌های جهان اسلام وقتی آقای جاسبی شرکت می‌کرد، معمولاً در انتخابات برنده بود و چند بار ریاست شورا را به عهده گرفت. وقتی بحث بین‌المللی شدن دانشگاه آزاد مطرح شد، در بسیاری از کشورها از جمله در قاره آفریقا استقبال شد و حتی زمین بزرگی در زنگبار گرفتیم که دانشگاه بسازیم اما به مانع خورد و متوقف شد. در عراق نیز دو زمین صد هکتاری در نجف و کربلا به ما داده‌اند که برویم آنجا کمک کنیم و در افغانستان هم در هرات درخواست دارند.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر لزوم بالا بردن کیفیت دانشگاه آزاد اسلامی، افزود: حرکتی در این راستا لازم است اما چیزی که در این مقطع برای ما هدف اعلی است، این است که کیفیت دانشگاه را بالا ببریم. تلاش‌ها برای دانشگاه آزاد وقتی تکمیل می‌شود که در دنیا به عنوان یک دانشگاه مطلوب برای سایر کشورها لااقل در جهان اسلام خود را برسانیم و این در این دوره صورت خواهد گرفت.
هاشمی اضافه کرد: ما برنامه پنج ساله‌ای نوشتیم و دو - سه سالی این برنامه متوقف شد و ما فکر می‌کنیم به اینجا می‌رسیم که در ظرف یکی - دو دوره تحصیلی آینده کیفیت دانشگاه را به حد دانشگاه‌های خوب و متوسط دنیا برسانیم. برای ما الان چند اولویت است؛ یکی کیفیت و دوم به گونه‌ای درآمدزایی کنیم که این همه به شهریه دانشجو متکی بناشیم. ما می‌توانیم در کارهای دانش‌بنیان وارد شویم و از این طریق درآمدهای بسیار پاک و مقدس کسب کنیم. هزاران اختراع دانشجو هست که خاک می‌خورد و کسی به آن نمی‌رسد. می‌توان اینها را تبدیل به ثروت و تجارت کرد. یک مسابقه گذاشته شود و برای این حرکت‌ها جایزه بدهند.
وی در ادامه سخنان خود به بحران آب در کشور اشاره کرد و گفت: یکی از مسایل کشور، آب است. در ارومیه می‌بینیم تبدیل به فاجعه شده است. تالاب‌های زیادی در کشور خشک شده است، آب‌های زیرزمینی شور شده و زمین‌ها افت می‌کند. دانشگاه آزاد می‌تواند در هر منطقه که هست، زمین‌ها را احیا کند.
هاشمی رفسنجانی افزود: ساخت آب‌شیرین‌کن در دستور کار ماست و باید آن را جدی گرفت. دانشگاه آزاد خیلی کارهای بزرگی می‌تواند انجام دهد؛ همانطور که دانشگاه آزاد مساله تحصیلات عالی را حل کرد، باید سایر مسایل را حل کند. حل این مسایل برای دانشگاه‌های دولتی خیلی آسان نیست. ما باید وارد این مسایل شویم و حل کنیم. امیدوارم دانشگاه آزاد اسلامی گره‌هایی که داریم را حل کند.
رئیس هیأت امنای دانشگاه آزاد، از جاسبی خواست ارتباط خود با دانشگاه آزاد را حفظ و به ریاست جدید این دانشگاه کمک کند و در ادامه افزود: باید برای فاداکاری‌ها و ایثار مردممان که خون‌های مقدسی را به پای این انقلاب قربانی کردند و به امید داشتن کشور نمونه اسلامی در دنیا از همه چیز گذشتند و ما وامدار اینها هستیم، هرچه می‌توانیم تلاش کنیم.
وی با درخواست از خانواده دانشگاه آزاد برای دقت و پرهیز از رفتارهایی که به اتهام‌زنی‌ها دامن می‌زند، تاکید کرد: در عین حال تلاش کنید در این دانشگاه سخت‌گیری‌ها، تعصب‌ها و تحجرها که گاه اساتید را رنج می‌دهد وجود نداشته باشد. رهبر انقلاب سال‌ها پیش کرسی‌های آزاد اندیشی را تدوین کردند و دستور دادند این را باید جدی بگیریم. کسی به خود حق ندهد که اتهام بزند. دانشگاه جای تحقیق است و جای تبلیغ نیست. باید بدانیم در فضای بسته دانشگاه به پیشرفت نمی‌رویم.
هاشمی رفسنجانی خطاب به اساتید نیز اظهار کرد: در کلاس‌های درسی و آزاد اندیشی اجازه کارهای متعصبانه و ارتجاعی را ندهید و از سوی دیگر کاری نکنید که عواطف انسان‌های متعهد جریحه‌دار شود. هیچ کشوری از سانسور و تحمیل افکار به مردم و دانشجویان به جایی نمی‌رسد. قطعاً هر کسی به هر جا رسیده، از فضای آزاد بوده است. «فبشر عبادی الذین یستمعون القول و یتبعون احسنه» را باید تابلوی محیط های دانشجویی کرد. از «لااکراه فی‌الدین» آزادی بیان و رفتار و کردار برداشت می‌شود، نه خفقان.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه صحبتهای خود گفت: دانشگاه آزاد اسلامی نباید پسوند «آزاد» خود را فراموش کند و همین طور پسوند «اسلامش» را؛ اسلامی که بر اساس دانش واقعی فقها و مراجع باشد نه مداحان. مواظبت کنید که دانشگاه صبغه آزادی و اسلامی و دانشگاهی را همزمان داشته باشد و روی پای خود هم بایستد و به دستاوردهای خود متکی باشد.
وی با ابراز خشنودی از حضور دو وزیر در هیأت امنای دانشگاه آزاد، اظهار کرد: دو وزیر در هیأت امنای ما هستند؛ دکتر فرجی‌دانا یک فرد دانشمند و روشن است و آقای دکتر قاضی‌زاده هاشمی نیز حضور دارند که ما از جهاد سازندگی با ایشان سر و کار داشتیم.
رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان تصریح کرد: ما مطمئنیم که در آینده این دانشگاه (دانشگاه آزاد اسلامی) نمونه خوبی از تحقیق و آموزش اسلامی را به دنیا معرفی می‌کند.
