محققان ایرانی باز تکنیکی جدید آفریدند:روشي جديد براي تكثير سريع dna در دماي ثابت ارائه شد
پژوهشگران بيوتكنولوژي پزشكي دانشگاه تربيت مدرس موفق به ارائه تكنيكي جديد براي تكثير DNA با سرعت بالا در دماي ثابت و بدون نياز به سيكل حرارتي شدند كه به گفته آنها به سادگي نيز قابل انجام است.
http://www.colony.ir/images/newspost...a-jen-dama.gif
روش‌هاي تكثير اسيدهاي نوكلئيك، نقش مهمي در بيولوژي مولكولي دارند. در اين بين، تعدادي از تكنيك‌ها به صورت تك دمايي و بدون نياز به سكيل حرارتي ارائه شده‌اند كه علاوه بر داشتن سرعت بالا در تكثير، به سادگي قابل انجام هستند و در تشخيص‌هاي مولكولي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
وحيد جاجرمي ــ كارشناس ارشد بيوتكنولوژي پزشكي ــ كه اين طرح در قالب پايان نامه وي انجام و ارائه شد، با بيان اين مطلب افزود: تكنيك حاضر با عنوان CMA از جمله تكنيك‌هايي به شمار مي‌رود كه قادر است، باعث تكثير DNA در دماي ثابت شود.
دو نوع آنزيم در اين روش استفاده مي‌شود پرايمرهاي مورد استفاده در اين روش، به صورت كايمريك مي‌باشند و هر پرايمر از سه قسمت تشكيل يافته است.
در ناحيه '5 آن يك قطعه 5 ــ4 نوكلئوتيدي DNA قرار مي‌گيرد. قطعه RNA به طول 5 ــ4 نوكلئوتيد در وسط و نهايتا در قسمت '3 آن، قطعه‌اي از جنس DNA به طول تقريبي 20 ــ17 نوكلئوتيد قرار دارد.
در اثر اتصال پرايمر به تك رشته الگو در ناحيه RNA پرايمر، يك هيبريد DNA/ RNA ايجاد مي‌شود.
اين هيبريد، مورد شناسايي و حمله آنزيم RNASEH قرار مي‌گيرد و روي رشته RNA برشهايي ايجاد مي‌كند. به اين ترتيب در محل برش OH '3 آزاد ايجاد مي‌شود.
آنزيم DNA پليمراز اين شكاف‌ها را مورد شناسايي قرار مي‌دهد و از ناحيه شكاف شروع به فعاليت پليمريزاسيون مي‌كند .
وي در ادامه گفت: يكي از خواص آنزيم اين است كه در هنگام پيشروي، اگر به ناحيه دو رشته‌يي برخورد كند، رشته متصل به رشته الگو را كنار مي‌زند.
با كنار زدن اين رشته، يك تك رشته ايجاد مي‌شود. قسمت DNA ناحيه '3 پرايمر Backward، به اين تك رشته اتصال مي‌يابد و توسط آنزيم DNA پليمر از گسترش مي‌يابد.
انتهاي '3 رشته الگو نيز توسط آنزيم گسترش مي‌يابد و ناحيه مكمل پرايمر ساخته مي‌شود، بدين ترتيب يك دو رشته‌يي ايجاد مي‌شود كه در ناحيه اي از طول خود داراي هيبريد DNA/ RNA است و مجددا مورد حمله آنيزم RNaseH قرار مي‌گيرد.
پژوهشگر دانشگاه تربيت مدرس همچنين تصريح كرد: اين تكنيك قادر است در مدت كمتر از يك ساعت باعث تكثير DNA الگو شود، دماي واكنش در محدوده بين 6 تا 65 درجه سانتيگراد است، ولي آنزيم‌ها تا دماي 7 درجه سانتيگراد را نيز تحمل مي‌كنند و تا اين حد از دما، تكثير انجام پذير است.
جاجرمي در خصوص ديگر ويژگي‌هاي اين تكنيك، گفت: از جمله خصوصيات ديگر اين تكنيك توانايي تكثير DNA ژنومي است و ميزان تكثير با افزايش غلظت پرايمرها افزايش مي‌يابد.
همچنين در اين تكنيك الگوي باندها روي ژل به صورت چند باندي است كه ماحصل اتصال قطعات تكثير شده و ايجاد قطعات بزرگتر است. ما احتمال مي‌دهيم اين حالت در اثر پديده Template switching آنزيم DNA پليمراز انجام مي‌شود.
گفتني است، اين پژوهش با راهنمايي دكتر مهدي فروزنده مقدم ــ عضو هيات علمي دانشگاه تربيت مدرس - انجام شده است.
