انواع ، علت، علائم و نشانه های بیماری های قلب و عروق

مقدمه :


بیماریهای قلبی عروقی در حال حاضر جزو سه علت اول مرگ و میر و ناتوانی انسان در سراسر دنیا بوده و در حال تبدیل شدن به اصلی ترین عامل مرگ و میر یا ناتوانی در اغلب کشورها می باشد. اگرچه خطرات ناشی از بیماریهای بیماریهای عفونی و مسری بدلیل ماهیت واگیری آنها سریع و قابل مشاهده فوری است امّا عوارض ناشی از بیماریهای مزمن مثل بیماریهای قلبی عروقی برای بیمار و جامعه، ماندگارتر ، ناتوان کننده تر و پرهزینه تر بودن، در همان حال قابل پیشگیری می باشند. امکان ایجاد بیماریهای قلبی عروقی بعد از سن ۴۰ سالگی در مردان ۵۰% و در زنان ۴۰% است. هرچند بعضی از عوامل ایجاد و پیدایش بیماریهای قلبی عروقی مثل جنس مرد، سن و نژاد و ژنتیک غیر قابل مداخله هستند ، امّا روشهایی برای کنترل سایر عوامل خطر قابل تغییر و در نتیجه پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی و یا حداقل به تأخیر انداختن بروز آنها وجود دارد.


علل بیماری های قلب و عروق و نیز علائم ونشانه های آن بسته به نوع بیماری متفاوت است.


انواع بیمارى‌هاى قلبى:


هر چند وقتی صحبت از بیماری قلبی می شود بیشتر مردم بفکر سکته های قلبی می افتند ولی واقعیت این است که بیماری های زیادی می تواند سیستم قلبی عروقی انسان را درگیر کند


بیماریهای قلب را بطور کلی میتوان به چند زیر رده مهم تقسیم کرد:

۱– بیماریهای عروق کرونر قلب ( شریانهای خونرسانی کننده به خود عضله قلب ) :


آترواسکلروز ، تصلب شرائین و آنژین پایدار قلبی (بیماری مزمن شریان کرونر )


بیماری های حاد شریان کرونر قلب: آنژین ناپایدار و انفارکتوس حاد میوکارد( سکته قلبی )

۲- بیماریهای عضله قلبی:

نارسائی قلبی حاد و مزمن

میوکاردیت حاد قلب
کاردیومیوپاتی های مزمن قلبی: کاردیومیو پاتی دیلاته قلبی ، کاردیومیو پاتی هیپرتروفیک قلبی ، کاردیومیو پاتی ریستریکتیو قلبی
۳- بیماری در تولید ضربان و ریتم قلب:

آریتمی‌ها

بیماری سندرم سینوس بیمار قلبی
۴-بیماری‌های دریچه‌ای قلب
۵- بیماری آندوکارد قلب (آندوکاردیت)
۶- بیماری پریکارد قلب ( پریکاردیت)
۷- بیماری عروق بزرگ و اصلی قلب:

بیماری‌های آئورت

۸- بیماری های عروق محیطی قلب:
۹- بیماری های قلبی ثانویه به درگیری سایر ارگانهای بدن:

کورپولمونل

۱۰- یماری‌های مادرزادی قلب :

۱۱- پرفشاری خون= فشار خون بالا = هیپرتانسیون:
۱۲- ایست ناگهانی قلب:

هرچند در مباحث اختصاصی بطور کامل در مورد این بیماریها صحبت شده اما بنده بطور مختصر و کلی برای مقایسه سریع انواع بیماریها ، انها را تعریف و علائمشان را ذکر میکنم:


۱ – بیماریهای عروق کرونر قلب :عروق کرونر ، رگ های اصلی خون رسانی به خود عضله قلبی می باشند. و بیماریهای عروق کرونر قلب ناشی از تنگ شدن یا اسپاسم این عروق ودر نتیجه کاهش خونرسانی به قلب میباشد.


آترواسکلروز و تصلب شرائین سیر تدریجی اما پیشرونده داشته و بتدریج و با مرور زمان موجب تنگی عروق کرونری قلب و در نتیجه کاهش تدریجی اما پیشرونده خونرسانی به قلب می شود. این پدیده موجب آنژین پایدار قلبی (بیماری مزمن شریان کرونر ) می شود که با درد فعالیتی قلب که ابتدا در سطوح فعالیت بالا و سپس بتدریج با پیشرفت بیماری با فعالیت های کمتر ایجاد و همیشه با استراحت بهبود می یابد مشخص می شود.


اما پارگی این پلاک های اترواسکلروتیک که همیشه بطور ناگهانی و بدون علائم واضح هشدار اولیه رخ داده و بدنبال آن فعالیت سیستم انعقادی خون موجب اضافه شدن لخته بروی پلاک آترواسکلروتیک پاره شده و در نتیجه انسداد کامل و حاد شده و موجب بیماری های حاد شریان کرونر قلب (آنژین ناپایدار و انفارکتوس حاد میوکارد( سکته قلبی )) میشود. این بیماری ها با درد ناگهانی قلبی در طی استراحت بدون سابقه قبلی بیماری قلبی و یا با تشدید ناگهانی درد سینه در فردی که سابقه قبلی داشته اما تاکنون با درمان دارویی تحت کنترل بوده است مشخص می شود.


پس سکته قلبی، ناشی از توقف ناگهانی جریان خون به عروق کرونر قلب عموما ناشی از پارگی پلاک اترواسکلروز و تشکیل لخته در داخل رگ می باشد. علائم سکته قلبی بجز درد و یا احساس سنگینی در ناحیه قفسه سینه ، پشت، فک، گلو و دست می تواند شامل برخی علائم فریبنده گوارشی مثل تهوع و استفراغ و نیز علائمی مانند تعریق سرد، ضعف، تنگی تنفس و ضربان غیرطبیعی قلب باشد. این علائم را نباید نادیده گرفت و باید فورا به پزشک مراجعه کرد. اگر درمان فوری انجام نشود، آن قسمت از عضله قلب تخریب شده و می میرد ( سکته یا انفارکتوس) اما با درمان سریع امکان برگشت عملکرد عضله قلبی وجود دارد.


اگر پلاک آترواسکلروز کوچک بوده و قبل از پارگی (و فعال کردن سیستم تشکیل لخته خون در قلب که انسداد حاد کرونری میدهد)، موجب انسداد قابل توجه در رگ نشده باشد، در این صورت بسیاری از بیماران تا زمانی که علائم سکته قلبی آشکار نشود، نمی فهمند که دچار بیماری عروق کرونری قلب شده اند و حتی ممکن است تست ورزش اخیر این بیماران هم منفی باشد.

۲- بیماریهای عضله قلبی: علائم این گروه از درگیری قلب بفرم تنگی نفس فعالیتی و یا استراتی و نیز خستگی مفرط، ضعف و بی حالی و ادم ریه یا ادم اندام ها می باشد.و شامل:

- نارسایی قلبی حاد و مزمن: نارسایی قلبی یعنی ناتوانی قلب از تامین نیازهای فرد که می تواند عمدتا ناشی از بیماری عضله قلب یا کمتر ناشی از افزایش نیاز بیمار باشد.


در بیشتر موارد، نارسایی قلبی در اثر بیماری عروق کرونری و یا سکته (انفارکتوس) قلبی رخ می دهد اما سایر علل مثل فشار خون بالای کنترل نشده طولانی مدت ، بیماری های دریچه ای و… نیز دخیلند.


- میوکاردیت حاد قلب: بعلت التهاب در عظله قلبی ناشی از عفونت یا پدیده های ایمنی را گویند.


- کاردیومیوپاتی های مزمن قلبی (کاردیومیو پاتی دیلاته قلبی ، کاردیومیو پاتی هیپرتروفیک قلبی ، کاردیومیو پاتی ریستریکتیو قلبی)


اختلال اولیه در عضله قلب را کاردیومیوپاتی نامند. این اختلال نیز با کاهش توانایی قلب برای پمپاژ خون منجر به علائم نارسایی قلبی می شود.

۳- بیماری در تولید ضربان و ریتم قلب:

- طپش قلب

- آریتمی‌ها (ضربان نامنظم قلب)
- بیماری سندرم سینوس بیمار قلبی
- فیبریلاسیون دهلیزی (AF)
4-بیماری‌های دریچه‌ای قلب: قلب ۴ دریچه دارد ۲ تا بین دهلیزی بطنی و دوتا بطنی-شریانی. دو نوع اختلال ( نارسایی (شلی) و تنگی دریچه ای) می تواند هر کدام از این دریچه ها را درکیر کند.

پرولاپس دریچه میترال - نارسایی دریچه میترال - تنگی دریچه میترال.

نارسایی دریچه آئورت - تنگی دریچه آئورت.
نارسایی و تنگی دریچه تریکوسپید(سه لتی)
نارسایی و تنگی دریچه پولمونر
۵- بیماری آندوکارد قلب (آندوکاردیت): التهاب لایه پوشاننده داخلی قلب
۶- بیماری پریکارد قلب ( پریکاردیت): التهاب لایه پوشاننده خارجی قلب

۷- بیماری عروق بزرگ و اصلی قلب:

بیماری‌های آئورت
بیماری کاروتید
بیماری عروق مزانتر روده
۸- بیماری های عروق محیطی قلب:
۹- بیماری های قلبی ثانویه به درگیری سایر ارگانهای بدن:
کورپولمونل : نارسایی قلبی ناشی از بیماری ریه
۱۰- بیماری‌های مادرزادی قلب:

این بیماری ها طیف وسیعی بوده و بر اساس شدت یا در بدو تولد یا اوایل دوران زندگی مشخص می شود یا برخی مواقع بعد از بزرگ شدن یا بلوغ مشخص می گردد.

اهم این بیماری های قلبی مادرزادی عبارت است از سوراخ بودن دیواره های قلب ، نارسایی ( شلی ) یا تنگی دریچه قلب، و یا وجود ناهنجاری در بسته نشدن مجرای ارتباطی دو طرف قلب در دوره جنینی و یا جابجا بودن عروق اصلی قلب می باشند.
برخی از این نقص ها نیاز به درمان ندارند. برخی دیگر نیاز به درمان دارویی و یا جراحی اورژانسی در دوره نوزادی یا در بزرگسالی دارند.
افرادی که دارای نقص مادرزادی قلبی می باشند، ممکن است در معرض خطرایسکمی قلبی (اختلال در عروق کرونری ) ، آریتمی، نارسایی قلبی و عفونت دریچه های قلبی قرار بگیرند.

۱۱- پرفشاری خون= فشار خون بالا = هیپرتانسیون : به فشار خون سیستولیک بالاتر از ۱۴۰ میلیمتر جیوه و دیاستولیک بالاتر از ۹۰ میلیمتر جیوه ( در هر سن وهر دو جنس ) اطلاق می شود.
۱۲- ایست ناگهانی قلب:

مرگ ناگهانی قلب (SCD)به مرگ ناگهانی ناشی از بیماری قلبی در فرد سالم یا بیماری که انتظار مرگ قریب الوقوع در او نمی رفت اطلاق می شود.می تواند بعلت سکته وسیع قلبی یا آریتمی قلبی و.. رخ دهد.

اگر SCD رخ دهد، بایدبه سرعت عملیات احیای قلبی-ریوی انجام گیرد، چرا که بدون انجام احیای قلبی ریوی و بازگرداندن ریتم قلبی، فرد بیماردر طی چند دقیقه دچار مرگ مغزی و سپس مرگ دائمی می شود.


منبع