زندگی در کدام استان باصرفه تر است؟
مقایسه درآمد و هزینه‌های خانوار ایرانی نشان می‌دهد بیشترین صرفه اقتصادی را گلستانی‌ها و کمترین صرفه اقتصادی را زنجانی‌ها دارند.
سال 91 از معدود سال‌های اخیر بوده که در آن میزان درآمد خانوار شهری ایرانی به اندازه هزینه‌هایش بوده است. در همین حال مقایسه استان‌های ایران نشان می‌دهد که بهترین وضعیت را سه استان گلستان، قم و بوشهر و بدترین وضعیت را سه استان زنجان، آذربایجان غربی و چهارمحال و بختیاری داشته‌اند.
بر این اساس گلستانی‌ها 4.9 میلیون تومان بیشتر از هزینه خود درآمد داشته‌اند. قمی‌ها و بوشهری‌ها هم به ترتیب 4.5 و 4.3 میلیون تومان بیشتر از هزینه خود در سال گذشته درآمد داشته‌اند. اما در مقابل، خانوار استان زنجان طی سال گذشته 3.8 میلیون تومان کسری بودجه داشتند. در واقع طی سال گذشته هزینه خانوار در استان زنجان 3.8 میلیون تومان بیشتر از درآمد آنها بود. در استان‌های آذربایجان غربی و چهار محال و بختیاری نیز این کسری به ترتیبب 3.7 میلیون و 3.1 میلیون تومان بوده است.
کسری بودجه روستایی‌ها
در طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار که در سال 1391 براساس آمارگیری از 18 هزار خانوار نمونه در نقاط شهری و 19 هزار خانوار نمونه در نقاط روستایی توسط مرکز آمار ایران انجام شده، نشان داده شده است که متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار روستایی 10 میلیون و 818 هزار تومان بوده که نسبت به سال 1390 بیش از 28 درصد رشد داشته است. اما درآمد خانوار روستایی کمتر از هزینه‌های آنها گزارش شده است. بر این اساس متوسط درآمد اظهار شده سالانه یک خانوار روستایی 10 میلیون و 128 هزار تومان گزارش شده که نسبت به سال 1390 معادل 27 درصد افزایش یافته است. این آمارها حاکی از این است که هزینه سالانه خانوار روستایی 690 هزار تومان بیشتر از درآمدهای آن است.
اما در حوزه شهری وضعیت متفاوت است و میزان هزینه‌ها به اندازه درآمدها گزارش شده است. بر این اساس متوسط کل هزینه خالص سالانه یک خانوار شهری 16 میلیون و 428 هزار تومان در حالی اعلام شده که میزان درآمد آنها در این سال 16 میلیون و 724 هزار تومان بوده است. در واقع میزان درآمد خانوار شهری 294 هزار تومان بیشتر از هزینه‌هایش در سال گذشته بود.
کم‌هزینه‌ترین و پرهزینه‌ترین استان‌ها
اما در این شرایط که پس از سال‌ها درآمد خانوار ایرانی در مناطق شهری بالاخره توانست بیشتر از هزینه‌هایش شود توجه به میزان هزینه‌ها در استان‌ها نیز قابل توجه است. تهران با متوسط هزینه هر خانوار 21.7 میلیون تومان در صدر پرهزینه‌ترین استان‌های ایران قرار دارد. پس از تهران استان فارس با 19.7 میلیون تومان و خوزستان با 17.4 میلیون تومان هزینه هر خانوار در سال گذشته در رده دوم و سوم پرهزینه‌ترین استان‌های ایران قرار دارند. پس از این سه استان، پرهزینه‌ترین استان‌های کشور به ترتیب کرمانشاه با 17.2 میلیون و زنجان با 17.1 میلیون تومان هزینه برای هر خانوار آن بوده است.
اما پنج استان کم‌هزینه کشور به ترتیب ایلام با 11 میلیون تومان هزینه سالانه خانوار، سیستان و بلوچستان با 11.1 میلیون تومان هزینه سالانه خانوار، قم با 11.3 میلیون تومان هزینه سالانه خانوار، بوشهر با 11.6 میلیون تومان هزینه سالانه خانوار و کرمان با 11.7 میلیون تومان هزینه سالانه خانوار است.
درآمددارترین استان‌ها
اما در بخش درآمدهای استان‌های مختلف کشور در سال 91 بیشترین درآمد مربوط به پنج استان تهران، فارس، گلستان، خوزستان و قزوین بوده است. مرکز آمار ایران میزان درآمد خانوار تهرانی را در سال 91 بیش از 22.1 میلیون تومان گزارش داده است. میزان درآمد خانوار استان‌های فارس 20.6 میلیون تومان، گلستان 17.6 میلیون تومان، خوزستان و قزوین نیز 17.1 میلیون تومان گزارش شده است.
اما در مجموع مقایسه وضعیت درآمد و هزینه‌های خانوار در استان‌های مختلف نشان می‌دهد که در 16 استان ایران میزان درآمدهای خانوار در سال 91 بیشتر از هزینه‌های آنها بوده اما در 14 استان میزان درآمدهای خانوار به اندازه هزینه‌های آنها نبوده است. استان کرمان نیز به عنوان تنها استانی است که خانوار آن در سال گذشته به میزان هزینه‌های خود، درآمد داشته‌اند.
