نفربر Sd.Kfz. 10 ، اسب بارکش ارتش آلمان نازی

نفربر Sd.Kfz. 10 ، اسب بارکش ارتش آلمان نازی

Sd.Kfz. 10 یک خودروی زرهی آلمانی بود که در جنگ جهانی دوم به صورت گسترده استفاده شد.نقش اصلی این خودرو حمل اسلحه های کوچک مثل FlaK 30 دو سانتیمتری و یا۳٫۷paK 36 سانتیمتری بود.این خودرو می توانست ۸ سرباز حمل کند و یا یک اسلحه ی سنگین و یا یک واگن قطار را بکسل کند.مهندسی پایه ی این نوع خودرو ها توسط گروه های متخصص خودروی نظامی در زمان دولت وایمار انجام شد.اما طرح نهایی به چندین شرکت تجاری واگذار شد با توجه به اینکه تولید آنها باید یک طرح مشترک باشد.شرکت Demag برای توسعه ی این طرح انتخاب شد و سال های ۱۹۳۴تا۱۹۳۸ مشغول طراحی بود.از سال ۱۹۳۸تا۱۹۴۵ حدود ۱۴٫۰۰۰ عدد از شاسی هایی که اساس نفربر Sd.Kfz. 250 را تشکیل میدادن تولید شد و آن را یکی از تاکتیکی ترین وسایل نقیله ی آلمانی در جنگ جهانی دوم قرار داد.این نفربر در نبر های لهستان و فرانسه و نبرد های بالکان و جبهه های شرق و غرب و در شمال افریقا و ایتالیا شرکت کرد.

توضیحات کلی

Sd.Kfz. 10یکی طرح بی نظیر در تمام نفربرهای آلمانی بود.قدرت آن توسط یک موتورMaybach شش سیلندره زیاد شده بود وموتور بنزینی آن ۹۰ اسب بخار قدرت داشت.

این نفربر چهار دنده جلو در سه دنده عقب داشت و راننده با فشار کلاج دنده هارا تغییر میداد.نفربر میتواند با سرعت بیش از ۷۵ کیلومتر بر ساعت حرکت کند اما به راننده هشدار داده می شود که با سرعت بیش از ۶۵ کیلومتر بر ساعت حرکت نکند.در سال ۱۹۴۲ لوفت وافه سرعت وسایل نقلیه ی خود را به ۳۰ کیلومتر بر ساعت محدود کرد تا عمر لاستیک ها دیرتر تمام شود.هم چرخ ها و هم شنی ها قابل هدایت توسط فرمان بودند.سیستم فرمان طوری طراحی شده بود که قشاری به چرخ های جلو نیاید.جعبه دنده به جای دندانه های مشترک غلطک های پیچیده تری داشت.سیستم تعلیق عقب شامل پنج چرخ جاده میشد که چهار عدد با هم تداخل داشتند و بر روی میله ی پیچشی که دوبازوی فنری همراه با نوسان داشت نصب شده بودند.یک چرخ یدکی هم بر پشت وسیله نصب شده بود که برای کنترل فشار استفاده می شد.چرخ های جلویی بر روی فنر های تخت و کمک فنر ها نصب شده بودند.

قسمت بالای بدنه یک محفظه بار برای جدایی قسمت راننده از قسمت خدمه داشت.صندلی هایی در دوطرف نفربر همراه با صندلی های ذخیره قرار داشتند که می توانستند ۶ نفر را در خود جای دهند.شیشه ی جلوی وسیله را نیز میشد حرکت داد.یک بالابوم نیز در قسمت فوقانی عقب وسیله نصب شده بود که میشد آنرا به شیشه ی جلو بست.۴ قطعه ی جانبی نیز میتواسنت برای حفظ خدمه از آب و هوای بد نصب شود.

طراحی و توسعه

طراحی های اولیه ی خودرو های نیمه شنی توسط Ernst Kniepkamp قبل اینکه نازی ها در سال ۱۹۳۳ قدرت بگیرند انجام شد.طرح های وی پس از آن به شرکت های تجاری در جهت توسعه و آزمایش تحویل داده شد.Demag برای توسعه ی طرح Liliput(تولید کوچکترین وسیله ی یدک کش صحرایی) انتخاب شد و نمونه های اولیه ی آن را با نام D1 در سال ۱۹۳۴ ارائه داد.این طرح یه موتور بی ام و شش سیلندره ی نوع ۳۱۵ با ۲۸ اسب بخار قدرت داشت که در عقب تعبیه شده بود و در هر طرف فقط سه چرخ جاده داشت. طرح D2 تا سال ۱۹۳۵ با همان موتور ادامه داده شد اما یک چرخ جاده به آن اضافه شد و وزن آن به۲٫۵۶ تن ارتقا پیدا کرد.دو وسیله ی اول که فقط آزمایشی بودند ۳٫۴ تن وزن داشتند اما در طرح D3 یک موتور بی ام و از نوع ۳۱۶ با قدرت ۴۲ اسب بخار در جلو تعبیه شده بود ۵ چرخ جاده داشت و یک قسمت که میتوانست ۶ سرباز را در خود جای دهد.طرحD4 هرگز ساخته نشد و روی کاغذ ماند.طرحD5 هرگز به وجود نیامد.

سرانجام در سال ۱۹۳۷ هشت نمونه ی آزمایشی طرح D6 ارائه شد.نفربر این طرح ۳٫۸۵ تن وزن داشت.موتورMaybach آن ۸۳ اسب بخار قدرت داشت و نیرو بصورت متفاوتی از موتور به چرخ ها منتقل می شد.به غیر از این موارد این طرح تفاوت های جزیی با طرحD3 داشت.چندینD6 وD3 به عنوان نمونه های آزمایشی به قصد استفاده برای گروه های دفاع هوایی استفاده شدند.در سال ۱۹۳۷ به شرکت Demag دستور ساخت ۶۰ عدد نفربر طرح D6 داده شد و این شرکت آن ها را در نوامبر ۱۹۳۸ تحویل داد.در ۱۷ مارس ۱۹۳۷ آن وسیله به Sd.Kfz. 10 تغییر نام داد.طرح D7 تولید انبوه شد و با D6 بخاطر داشتن شنی های متفاوت و موتور متفاوت کاملا فرق می کرد.موتور آن فشرده شده بود تا بتوان از گاز اکتان۷۴ استفاده کرد.اصلاحاتی نیز مثل تعویض سر سیلندر ها و گذاشتن پیستون های کوتاه نیز انجام شد اما به افزایش قدرت موتور کمکی نکرد.

این وسایل در اکتبر ۱۹۳۸ تحویل داده شد وقتی که در ۱۱ اکتبر یکی از آنها به ارتش نشان داده شد.هر وسیله دو محفظه ی سوخت داشت یکی با حجم ۵۸ لیتر و دیگری با حجم ۳۱ لیتر اما در طول تولید یک محفظه با حجم ۱۱۰ لیتر جایگزین این دو شد. در سال ۱۹۳۹ موتور NL 38 TRKM که موتور تمامی طرح های قبلی بود با موتورHL 42 TRKM تعویض شد.قدرت این موتور ۱۰۰ اسب بخار بود.در سال ۱۹۴۰ بدنه عقبی وسیله تقویت شده بود تا بتواند دو اسلحه مثل اسلحه ۷۵ سانتیمتیری ضد تانک PaK 40 و سلاح پیاده نظام ۱۵ سانتیمتری sIG 33 و یا هویتزر ۱۰٫۵ ساتیمتری leFH 18 را حمل کند.یک کمپرسور نیز بعد ها برای تجهیزاتی که با ترمز های هوایی مجهز شده بودند نیز قرار داده شد.این مدل ها تحت عنوان مدل Bشناخته می شدند.در سال ۱۹۴۳ یک انتقال نیروی نیمه اتوماتیک به جای انتقال دستی جایگزین شد.در سال های ۱۹۴۳ و ۱۹۴۴ بدنه های فلزی بالا با چوب عوض شدند تا فلز استیل نگه داری شود.

در سال ۱۹۴۴ شرکت Demag ماموریت یافت تا نسخه ی جدیدی از Sd.Kfz. 10 را تولید کند که مشخصات زیر را داشته باشد :

۱۰٫۱ چرخ جاده
۲٫محور جلوی تقویت شده
۳٫میل لنگ تقویت شده
۴٫شنی های ارتقا یافته
۵٫فاصله ی بیشتر از زمین

http://up.reich-history.com/images/8...4262996483.jpg

یک مدلBدرحال حملPaK 40


3 نمونه ی اولیه کامل شدند که دوتای آن ها در سپتامبر ۱۹۴۴ تحویل داده شدند اما سومی در کارخانه ماند.یک نوع دیگر از Sd.Kfz. 10 نیز در ۲۰ فوریه ی ۱۹۴۵ در برنامه ی توسعه ی اضطراری پیشنهاد شد که در ژوئن ۱۹۴۵ توسعه ی آن کامل شد.

تولید

۷ کارخانه مدل های متنوعی از Sd.Kfz. 10 را تولید کردند.لیست تعداد تولید بدین شرح است:
شرکت Demag از سال ۱۹۳۸ تا نوامبر ۱۹۴۴ حدود۱۰۷۵ عدد تولید کرد.
شرکت Adlerwerke بین سال های ۱۹۳۸ تا نوامبر ۱۹۴۴ حدود ۳۴۱۴ عدد تولید کرد.
شرکت . Büssing-NAG بین ۱۹۳۸ تا دسامبر ۱۹۴۴ حدود ۷۵۰ عدد تولید کرد.
شرکت MWC بین ۱۹۳۹ تا نوامبر ۱۹۴۴ حدود ۴۷۵۰ عدد تولید کرد.
شرکت MIAG بین ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۱ حدود ۳۲۴ عدد تولید کرد.
شرکتMNH بین ۱۹۳۹ تا نوامبر ۱۹۴۲ حدود ۶۰۰ عدد تولید کرد.
شرکت Osterreicher Saurerwerke بین ۱۹۴۰ تا دسامبر ۱۹۴۳ حدود۳۰۷۵ عدد تولید کرد.
در سال ۱۹۴۵ شرکت های MWC و Demag هر دو شاسی های D7p برای Sd.Kfz. 250 نیز تولید می کردند. کمبود فلز باعث می شد از فسمت فوقانی چوبی استفاده شود.۸۰ عدد از این نوع در ۱ مارس ۱۹۴۵ تحویل داده شد.

انواع :


Sd.Kfz. 10/1

Sd.Kfz. 10/1یک وسیله ی شناسایی بود.قبل از شروع جنگ جهانی دوم قرار بود فقط ۹۰ عدد بین سال های ۱۹۴۰تا۱۹۴۲ تحویل داده شوند اما در ۳ می ۱۹۴۰ قرار بر این شد که هر ماه ۳۰ عدد تولید شود و وقتی مجموع این وسایل به ۴۰۰ عد رسید آن وقت هر ماه ۱۰ عدد تولید شود.این طرح در سال ۱۹۴۳ متوقف شد.

http://up.reich-history.com/images/0...7708809889.jpg

Sd.Kfz. 10/1

http://up.reich-history.com/images/9...2165954128.jpg

یک Sd.Kfz 10/1 در حال حمل راکت انداز Nebelwerfer 41

Sd.Kfz. 10/2

این وسیله یک ضد عفونی کننده ی مواد شیمیایی بود با حجم ۲۰۰ کیلوگرم پخش کننده و ۸ بشکه مواد ضدعفونی کننده ی ۵۰ کیلویی.این وسیله فقط دو خدمه داشت که بین بشکه ها می نشستند.هر بشکه می توانست تا ۱۶۰ متر تا ضد عفونی کند.بشکه ها روی شنی ها و به همراه ریل های بیرونی تاشو قرار گرفته بودند.این مدل تفاوت های قابل توجهی با مدال استاندار خود داشت از جمله وجود دو محفظه ی سوخت با مجموع حجم ۸۶ لیتر که یکی از آنها تونلی به محرک کمکی میل لنگ داشت و پخش کننده ها را تقویت می کرد اما این برد وسیله را به ۲۵۰ کیلومتر کاهش میداد.این وسیله۴٫۸۳ متر طول ۲ متر عرض و ۲ متر ارتفاع داشت.وزن این وسیله بصورت خالی ۳۸۹۰ کیلوگرم و بصورت پر ۴۹۰۰ کیلوگرم بود.بین سال های ۱۹۳۸ تا ۱۹۳۹ ۶۰_۷۰ عدد از این وسیله تولید شد.

http://up.reich-history.com/images/6...9721607416.jpg

Sd.Kfz. 10/2

Sd.Kfz. 10/3

این وسیله یک محفظه سوخت ۵۰۰ لیتری وسیستم اسپری برای از بین برد اثرات سمی گاز ها داشت.سر این اسپری به جلو و عقب تاب میخورد و عرض حدود ۱۶ متر را پوشش میداد.در سال های ۱۹۳۸تا۱۹۳۹ ۶۷ عدد تولید شد.در ۱۵ آوریل ۱۹۴۲ وقتی فرماندهی عالی ارتش دستور داد تا این وسایل برای ذخیره سازی پیاده نظام استفاده شوند سیستم اسپری غیر فعال شد و وسیله ارتقا پیدا کرد تا بتواند ۲۱۶ دور از مهمات ضد تانک را حمل کند پس از مدتی این وسایل با راکت انداز های Nebelwerfer و سلاح های ضد تانک تجهیز شدند.

http://up.reich-history.com/images/2...2977535092.jpg

Sd.Kfz. 10/3

Sd.Kfz. 10/4 و Sd.Kfz. 10/5

مدل Sd.Kfz. 10/4 یک سلاح دو سانتیمتری FlaK 30(که بر روی محل خاصی نصب شده یود)را حمل می کرد.این محل خاص فقط برای FlaK 30 طراحی شده بود و نمیتوانست Flak 38 را حمل کند و برعکس.این وسیله ۲ متر عرض داشت و وزن آن بصورت خالی ۴۰۷۵ کیلوگرم بود.۴ صندلی برای خدمه در دو طرف قرار داده شده بود.بعضی از اسلحه های نصب شده یک محافظ نیز داشتند.مهمات آماده به طرفین و عقب بسته می شدند(در هر طرف چهار عدد و دو عدد در پشت و هر کدام شامل ۲۰ دور بود).این نفربر معمولا تریلر مهمات ۶۴۰ دوری و فاصه یاب اسلحه را یدک می کشید.وسایلی که در سال ۱۹۴۰ ساخته شده بودند با رمپ های بارگذاری قابل حمل و غلطک های کابل به عنوان قرقره ویک در عقب تقویت شده که به Flak 30 اجازه می داد بر روی تریلر به Sd.Ah. 51 به سرعت نصب و برداشته شود.در سال ۱۹۴۰ آن ها به قفسه های تفنگ که بر روی گلگیر ها نصب شده بودند نیز مجهز شدند و از سال ۱۹۴۲ از ورقه های فلزی برای حفظ خدمه از سرما در این نفربر ها استفاده شد.سلاح های Flak 38 در اوایل سال ۱۹۴۱ بر روی ۱۰/۴s ها نصب می شدند با اینکه جایگاه نصب آنها تا آن زمان هنوز عریض نشده بود.وقتی جنگ مدت بیشتری طول کشید سپر های محافظ اسلحه ها هم به آنها اضافه شدند.

http://up.reich-history.com/images/4...2501394627.jpg

Sd.Kfz. 10/4

Sd.Kfz. 10/5 ها سلاح های FlaK 38 را حمل می کردند که نصب آن ها به جایگاه عریض تری نیاز داشت و وزنشان سبکتر بود.از سال ۱۹۴۲ جایگاه های نصب عریض تر شدند تا بتوانند FlaK 38 ها را در روی خود جای دهند.عرض نفربر به ۲ متر و ۱۵۶ سانتیمتر افزایش یافت اما ارتفاع تغییری نکرد.در ابتدا نفربر ها با جایگاه های FlaK 38 نقش خاصی نداشتند. در ۱ سپتامبر ۱۹۴۳ لوفت وافه ۲۹۳ صفحه ی زرهی برای وسایل خود سفارش داد.این که صفحات رادیاتور و شیشه جلو و دو طرف قسمت راننده را پوشش میدادند بر هر دو نوع این نفربر نصب شدند. در سال ۱۹۳۹ تولید آن ها برای تحویل به ارتش و لوفت وافه شروع شد.تعداد دقیق آن ها هیچوقت معلوم نشد اما یک سری گزارش های تولید در مورد آن ها وجود دارد.شرکت Adler حدود۱۰۵۴ عدد از آن ها را از ۱۹۳۹ تا فوریه ی ۱۹۴۳ تولید کرد اگرچه تعدادی از آن ها در سال ۱۹۴۲ به عنوان ۱۰/۵ ها کامل شدند.شرکت MWC 950 عدد ۱۰/۵ را در سال های ۱۹۴۳تا۱۹۴۴ تحویل داد اما ۱۳ عدد از آنها به عنوان Sd.Kfz. 10 های عادی تحویل داده شدند.

تغییرات میدانی

بعضی وسیله ها مجهبز به سلاح های ضد تانک۳٫۷ سانتیمتری PaK 36 و یا ۵ سانتیمتری PaK 38 مجهز بودند.بعضی وقت ها بخش راننده و موتور نیز زره پوش می شدند.سلاح Pak 36 معمولا به صورت کامل حمل میشد اما Pak 38 بدون چرخ هایش و بر روی یک میله سوار می شد.در اواخر جنگ بعضی وسایل به توپ خودکار سه پایه ی MG151 مجهز می شدند که بر روی یک میله ی مخروطی شکل سوار می شد.

گسترش و استفاده

در ابتدا قرار بود Sd.Kfz. 10 به عنوان یک یدک کش برای سلاح های سبک و تریلر ها استفاده شود اما در سال ۱۹۳۹ به عنوان جانشین برای Sd.Kfz. 250 مطرح شد.پس از مدتی این نفربر می بایست سلاح های سنگینتر مثل PaK 38 پنج ساتیمتری و مهمات آن را یدک می کشید.همچنین این نفربر مدتی در شرکت های تعمیر و پشتیبانی تانک ها و وسایل موتوریزه استفاده شد.در سال ۱۹۴۲ ۹ عدد از این نفربر به عنوان بدک کش سلاح های ضد تانک به رومانی تحویل داده شد.گروه های ضدعفونی می توانستند ۶ عدد Sd.Kfz. 10/1 و ۶ عددSd.Kfz. 10/2 را استفاده کنند.۱۸ عدد Sd.Kfz. 10/3 باقی ماند تا اگر لازم شد بتوانند از آن ها در نبرد استفاده کنند.اگر نیاز بود Sd.Kfz. 10/3 ها میتوانستند جایگزین Sd.Kfz. 11 ها شوند.وقتی در نوامبر ۱۹۴۱ گروه های ضدعفونی با راکت انداز های سنگین تجهیز شدند ۷ عدد Sd.Kfz. 10/1 برای حمل راکت انداز ۳۲سانتیمتری Nebelwerfer 41 و بقیه برای حمل سلاح های ضد تانک انتخاب شدند.گروه های ضدعفونی از Sd.Kfz. 10/2 مثل Sd.Kfz. 10/1 ها استفاده می کردند و تجهیزات آن ها را کنار می گذاشتند.

قبل از جنگ یک گروه ضد هوایی به سه جوخه همراه با ۱۸ عدد Sd.Kfz. 10/4 تقسیم شدند که ۱۲ عدد اسلحه و ۶عدد مهمات را حمل می کردند.وقتی در سال ۱۹۴۱ Flak 38 دو سانتیمتری به میدان آمد هر جوخه چهار Sd.Kfz. 10/4 برای حمل اسلحه و یکی برای حمل مهمات داشت.بعدها این گروه ها دوباره سازماندهی شدند به طوری که هشت Sd.Kfz. 10/4 برای حمل اسلحه ها ۲ عدد برای حمل Flakvierlings و ۳ عدد برای حمل مهمات بودند.این فقط یک مثال از سازماندهی های ارتش بود که بسته به هر زمان و واحد این سازماندهی ها تغییر می کرد.گزارش هایی از نحوه ی سازماندهی لوفت وافه باقی نمانده است اما به نظر می رسد که هر گروه ۹تا۱۲ اسلحه را حمل می کرده است.

مترجم : هاینریش