زنده ماندن در شرایط سخت قسمت سیزدهم - زنده ماندن در صحرا
http://www.survivaliq.com/survival/PIC/pic13.gif
DESERT SURVIVAL
زنده ماندن در شرایط سخت
قسمت سیزدهم : زنده ماندن در صحرا
آموزش نظامی
زنده ماندن در صحرا
براي زنده مانده در مناطق صحرايي شما بايد محيطي را كه با آن مواجه خواهيد شد بشناسيد و براي مقابله با آن خود را آماده كنيد . شما بايد تجهيزاتي را كه نيازمنديد تعيين كنيد و تاكتيكي را كه از آن استفاده مي كنيد و چگونگي اثر محيط بر شما و تاكتيك خود را تعيين كنيد . زنده ماندن شما به دانش شما از منطقه ، عناصر پايه اي آب و هوايي و توانايي شما در انطباق يافتن با اين عناصر وميل شما به زنده ماندن بستگي دارد .
منطقــه
بيشتر مناطق خشك چندين نوع منطقه دارند . پنج منطقه صحرايي اصلي عبارتند از :
● كوهستاني ( پر ارتفاع )
● دشتهاي سنگلاخي
● تپه هاي شني
● ماندابهاي نمكي
● مناطق با زمينهاي ترك خورده و شكسته شده ( جبل يا وادي )
مناطق صحرايي حركت را سخت و طاقت فرسا مي سازند . حركت در صحرا به دليل وجود علائم بسيار كم به ميزان زيادي مشكل مي باشد . سايبان و محل پنهان شدن بسيار محدود است ، بنابراين خطر ديده شدن توسط دشمن بسيار بالا است .
كوهستان هاي صحرايي
رشته كوههاي پراكنده يا مناطق تپه اي يا كوهستاني لم يزرع و باير توسط طبيعت خشك آنها و وجود حوضچه هايي صاف در آنها شناسايي مي شوند . زمين مرتفع ممكن است به صورت آرام آرام يا به طور ناگهاني از مناطق صاف خارج شده باشد و تا چندين هزار متر بالاتر از سطح دريا بيايند . بيشتر بارانهاي ناگهاني صحرا در مناطق مرتفع صورت مي پذيرد و به صورت سيلاب به سرعت به مناطق صاف روانه مي شود . اين سيلاب ها گذرگاه هاي عميق آب و مسيــل ها را فرسايش مي دهند و ماسه و سنگريزه هاي اطراف لبه حوضچه ها را در كف آن رسوب مي دهد . آب سريعاً تبخير مي شود و زمين دوباره مثل سابق خشك مي شود . هر چند ممكن است براي زمان محدودي گياهان خاص برويند . اگر مقدار كافي آب كه سرعت تبخير آب را جبران كند داخل حوضچه وارد گردد ، درياچه هاي كم عمق ممكن است ايجاد شوند ، مانند درياچه نمكي بزرگ يوتا ، يا بحرالميت . بيشتر اين درياچه ها غلظت بالايي نمك دارند .
دشتهاي سنگلاخي صحرا
دشتهاي سنگلاخي صحرا داراي پراكندگي نسبتاً متوسطي هستند با مناطق مسطح بسيار وسيع كه در آنها مقدار زيادي سنگلاخ وجود دارد . در آن ممكن است دره هاي بسيار محصور شده فرسايش يافته بزرگي باشند كه به آنها در خاورميانه وادي و در ايالات متحده و مكزيك Arroyos يا Canyins مي گويند . هر چند ممكن است سطح صاف آنها فرد را جذب كند تا در آنجام قدم بگذارد ، اما دره هاي باريك پس از بارش باران در كوهستان ها و جاري شدن سيل براي انسان و تجهيزات آن بسيار خطرناك مي باشند . G olan Heights مثال خوبي از دشتهاي سنگلاخي است .
تپــه هاي شنـــي
تپــه هاي شني مناطــق بسيار صاف مي باشنـد كه با شـن پوشيـده شده اند . كلمه « صاف » واژه اي نسبي است زيرا بعضي مناطق ممكن است داراي تپه هاي شني باشند كه بيش از 300 متر ارتفاع و 16-24 كيلومتر طول دارند . حركت اين تپه ها رو به باد يا پشت به باد بودن تپه ها و تركيب شن دارد . ساير مناطق ممكن است تا 3000 متر يا بيشتر صاف باشند . پوشش گياهي نيز بر روي اينها متنوع بوده و ممكن است هيچ گياهي روي تپه رشد نكند يا اينكه خارهايي تا اندازه 2 متر برويند . مثال هايي از اين نوع صحرا شامل مناطق حاشيه اي صحرا ، يك چهارم خالي صحراي عربستان و مناطق كاليفرنيا و نيو مكزيكو و صحراي كالاهاري در جنوب آفريقا مي شود .
ماندابهاي نمكي
ماندابهاي نمكي مناطق صاف و دور افتاده مي باشند كه گاهي اوقات با خارها احاطه مي شوند . اما اغلب عاري از پوشش گياهي هستند . آنها در مناطق خشكي ظاهر مي شوند كه آب باران در آنها جمع مي شود ، تبخير مي گردد و رسوبهاي زيادي از نمك و آب با غلظت بالا باقي مي ماند . آب آنجا به قدري غلظت بالايي از نمك دارد كه غير قابل شُرب مي باشد . يك لايه كه ممكن است 5/2-3 سانتيمتر ضخامت داشته باشد روي آب نمكي را مي گيرد .
در مناطق خشك ماندابهاي نمكي تا صدها كيلومتر مربع گسترش يافته اند . اين مناطق حشرات زيادي را به سمت خود جذب مي كند كه بيشتر آنها گزنده مي باشند . از ماندابهاي نمكي دوري كنيد . اين مكانها به شدت سبب پوسيده شدن پوتين ها ، لباس ها و پوست مي شوند . بهترين مثال براي چنين مكانهايي آبراه شط العرب مي باشد كه در مرز بين ايران و عراق قرار دارد .
مناطق يا زمينهاي ترك خورده و شكسته شده
تمامي مناطق صحرايي چنين مكانهايي را در خود دارند . سيلاب ها كه شن هاي نرم را با خود مي شويند سبب ترك خوردن اين زمين ها مي شوند . يك وادي ممكن است 3 متر عرض و 2 مترعمق داشته باشد . يا اين كه چند صد متر عرض و عمق داشته باشند . مسير امتداد وادي نيز مانند طول و عمق آن بسيار مختلف است . وادي پيچ و تاب مي خورد و يك مسير مارپيچ مانند پيدا مي كند . در وادي شما پوشش و اختفا لازم داريد ، اما به دليل سختي ناوبري در اين سرزمين از حركت در آن اجتناب كنيد .
فاكتورهاي محيطي
زنده ماندن و فرار كردن از دست دشمن در يك منطقه صحرايي به اين بستگي دارد كه شما چه ميزان در مورد اين منطقه مي دانيد و چگونه خود را براي مقابله با شرايط محيطي كه با آن مواجه خواهيد شد آماده كرده ايد . سعي كنيد دقيقاً تجهيراتي را كه شما به آن نيازمند هستيد ، تاكتيك هايي كه استفاده خواهيد كرد و محيطي كه در آن قرار مي گيريد را تعيين كنيد .
در مناطق صحرايي هفت فاكتور محيطي وجود دارد كه شما بايد به آنها توجه كنيد :
● كمي بارش باران
● نور خورشيد و گرماي شديد
● تغييرات بسيار زياد دمايي
● پوشش گياهي متفرق
● وجود غلظت زياد مواد معدني در نزديك سطح زمين
● طوفانهاي شن
● سراب ها
كمي بارش باران
كمي بارش باران مهمترين فاكتور محيطي در يك منطقه خشك قلمداد مي شود . بعضي مناطق صحرايي ساليانه كمتر از 10 سانتيمتر بارش دارند و اين باران نيز به صورت سيلابي مي باشد كه سريعاً از روي سطح زمين بخار مي شود . شما بدون آب نمي توانيد در مناطق صحرايي بسيار گرم زندگي كنيد و زنده بمانيد . در شرايط صحرايي شما اول بايد به اين موضوع توجه كنيد كه « چقدر آب شما داريد ؟ » و « ساير منابع آبي كجا هستند ؟ » .
نور خورشيد و گرماي شديد
نور شديد و گرماي زياد در تمامي مناطق صحرايي وجود دارد . در طي روز دماي هوا مي تواند بيش از 60 درجه سانتگراد ( 140 درجه فارينهايت ) برسد . گرما مي تواند از نور مستقيم خورشيد ، بادهاي گرم ، انعكاس گرما ( اشعه هاي خورشيد كه از روي سنگها انعكاس مي يابد ) و يا از برخورد مستقيم با شنها و سنگهاي صحرايي ايجاد شود . ( تصوير 1-13 ) دماي سنگ ها و شن هاي صحرايي به طور متوسط بين 16-22 درجه سانتيگراد بيشتر از دماي هوا است . براي مثال ، وقتي كه دماي هوا 43 درجه سانتيگراد باشد ، دماي شن صحرا ممكن است بيش از 60 درجه سانتيگراد باشد.
http://www.survivaliq.com/survival/PIC/fig13-1.gif
تصوير 1-13 . انواع منابع توليد كننده گرما
|
بارهاي داغي كه از روي شن هاي داغ برمي خيزند .
گرماي ايجاد شده و هدايت شده گرماي انعكاسي به از روي شنها و سنگهاي بدست آمده |
نور خورشيد شديد و گرماي زياد نياز بدن به آب را افزايش مي دهد . براي حفظ مايعات و انرژي بدن خود ، شما نيازمند اين هستيد كه يك سرپناه براي خود فراهم آوريد تا از گرماي روز در امان باشيد . براي كمتر كردن نياز خود به آب در هنگام شب حركت كنيد .
تجهيزات حساس و راديوها اگر در مقام نور مستقيم خورشيد قرار گيرند از كار مي اُفتند .
تغييرات بسيار زياد دمايي
دماي هوا در مناطق بياباني در طول روز ممكن است به بيش از 50 درجه برسد ودر زمان دماي هوا در مناطق بياباني در طول روز ممكن است به بيش از 55 درجه سانتيگراد برسد ودر زمان شب به 10 درجه سانتيگراد برسد . اُفت دما در شب به سرعت به وقوع مي پيوندد و سبب مي شود كه فردي كه لباس كافي با خود ندارد سرما بخورد و توان حركتي فرد را مي گيرد . زمان هاي خنك در هنگام غروب و شب بهترين زمان براي كار كردن يا حركت كردن مي باشند . اگر طرح شما اين است كه در شب استراحت كنيد ، يك بلوز پشمي ، لباس زير بلند و يك جوراب بلند و كلاه براي شما بسيار مفيد خواهد بود .
پوشش گياهي متفرق
پوشش گياهي در مناطق بياباني به صورت پراكنده مي باشد . بنابراين در يافتن سرپناه و مخفي كردن حركت خود شما با مشكل مواجه خواهيد شد . در طي روز بخش وسيعي از منطقه قابل شاهده است و به راحتي بوسيله يك نيروي محدود دشمن قابل كنترل است . اگر در منطقه دشمن در حال حركت كردن هستيد ، از اصول مخفي شدن در صحرا پيروي كنيد :
● براي تهيه سرپناه مخفي در وادي ها از مناطق با پوشش گياهي ضخيم تر استفاده كنيد و همچنين خود را با استفاده از بخش هاي مورب از ديد دشمن بپوشانيد .
● ● از سايه هاي بوته ها ، سنگ ها يا پيش رفتگي ها براي سرپناه استفاده كنيد . دماي هوا در بخش هاي سايه دار 11-17 درجه خنك تر از دماي هوا مي باشد .
چيزهايي كه ممكن است نور را از خود منعكس كند بپوشانيد .
قبل از شروع حركت ،منطقه را نسبت به وجود محل هايي براي ايجاد پوشش و سرپناه مورد بازرسي قرار دهيد . شما در تخمين فاصله با مشكل مواجه خواهيد بود . خالي بودن صحرا سبب مي شود كه افراد فاصله ها را كمتر از حد واقعي خود تخمين بزنند . مثلاً چيزي كه به نظر مي رسد 1 كيلومتر آن طرف تر باشد ، در واقع 3 كيلومتر فاصله دارد.
وجود غلظت زياد مواد معدني
در تمامي مناطق بياباني بخش هايي وجود دارد كه خاك سطحي داراي غلظت زيادي از مواد معدني است ( نمك ، مواد قليايي و آهك ) . مواد در برخورد با اين خاكها به سرعت پوسيده مي شوند و آب موجود در اين مناطق بسيار سخت و غير قابل شُرب است . مرطوب كردن لباسها در چنين آبي به منظور خنك شدن ممكن است سبب ايجاد جوش و كهير بر روي پوست گردد . درياچه نمك بزرگ در منطقه يوتا مثال خوبي از چنين آب ها و خاكهايي است . در اين مناطق گياه زيادي رشد نمي كند يا بسيار كم است . بنابراين ، يافتن سرپناه در آنجا مشكل است . در صورت امكان از چنين مناطقي دوري كنيد .
طوفان هاي شن
طوفان هاي شن معمولاً در بيشتر صحراها به طور مستمر به وقوع مي پيوندند . مثلاً باد صحرايي « سيستان » در ايران و افغانستان بطور مستمر و منظم تا 120 روز مي وزد . در داخــل عربستــان سعـودي ، بادها معمولاً با سرعت 2/3 تا 8/4 كيلومتر در ساعت ( KPH ) مي وزند و در بعدازظهر مي توانند به Kph 128-112 برسند . طوفانهاي شن بزرگ معمولاً حداقل يك هفته طول مي كشند .
مهمترين خطر طوفانهاي شن ، گم شدن در بين ديوارهاي چرخنده ساخته شده از شن مي باشد . درهنگام وقوع طوفان از عينك استفاده كنيد و دهان و بيني خود را بالباس بپوشانيد . اگر سرپناه طبيعي وجود دارد ، مسير حركت خود را علامتگذاري كنيد ، روي زمين دراز بكشيد تا طوفان بخوابد .
طوفانهاي شن در كار پيام رسانهاي راديويي اخلال ايجاد مي كنند . بنابراين براي استفاده از ساير وسايل علامت دادن مثل استفاده از آتش بازي ، علائم با كمك آينه يا پانل هاي علامت زننده استفاده كنيد .
سراب ها
سرابها يك پديده بصري شگفت آور هستند كه بر اثر شكست نور در طي حرارتي كه از سطح سنگها و شنها به هوا برخاسته است ايجاد مي شوند . آنها در داخل صحرا در حدود 10 كيلومتري از كرانه دريا به وقـوع مي پيوندند . آنها تصويرهايي را ايجاد مي كنند كه به نظر مي رسد در فاصله 5/1 كيلومتري فرد قرار دارند .
وجود اين سراب ها همچنين تشخيص يك جسم از يك فاصله خاصي را مشكل مي سازند . اين همچنين سبب مي شود كه فاصله خط تراز مبهم به نظر برسد ، به اندازه اي كه شما فكر مي كنيد كه توسط يك ورقه از آب احاطه شده ايد و محل قرار گرفتن شما مانند يك جزيره در سطح بالاتري نسبت به آن آب است .
سراب سبب مي شود كه تشخيص اهداف ، برآورد فواصل و ديدن واضح اجسام براي فرد مشكل شود . با اين حـال ، اگر شما به منطقه بالاتري برويد ( 3 متر يا بيشتر بالاي صحرا ) ، شما مي توانيد به سطحي بالاتر از سطح هواي بسيار داغ برويد و بر اثرات سوء سراب غلبه كنيد . سرابها به دليل اين كه تصاوير واقعي را مبهم مي سازند حركت در صحرا را مشكل مي كنند . شما مي توانيد در هنگام طلوع آفتاب ، يا غروب يا زمان تابش ماه به بررسي منطقه بپردازيد ، زيرا در اين زمان احتمال وقوع سراب بسيار كم مي باشد .
سطح نور در مناطق صحرايي بسيار شديدتر از ساير مناطق جغرافيايي است . در شبهاي مهتابي معمولاً بادها فروكش مي كنند ، غبار و درخشندگي ها محو مي شوند و ديد عالي است . شما مي توانيــد نورها ، لامـپ هاي فلاشي قرمز و نورهايي كه در زمينه تاريك ظاهر مي شوند را تا فواصل دوري مشاهده كنيد . صدا نيز تا فاصله هاي دوري شنيده مي شود .
بر عكس ، در شبهايي كه نور ماه كم است ديد بسيار ضعيف خواهد بود . حركت بسيار خطرناك خواهد بود . بايد مراقب باشيد تا گم نشويد ، در مسيل ها سقوط نكنيد يا در موضع دشمن گير نيفتيد . حركت در چنين شبهايي فقط زماني ميسر است كه شما قطب نما داشته باشيد و در طي روز در يك سرپناه استراحت كرده باشيد ، منطقه را مشاهده كرده باشيد و به حافظه سپرده باشيد و مسير خود را انتخاب كرده باشيد.
نياز به آب
موضوع انسان و آب در صحرا در طي روزهاي اوليه جنگ جهاني دوم زماني كه ارتش آمريكا خود را براي جنگيدن در شمال آفريقا خود را آماده مي كرد به ميزان فزاينده اي مورد توجه قرارگرفت . در آن زمان ارتش آمريكا تصور مي كرد كه آنها مي توانند با آب كمتر به فعاليت خود ادامه بدهند . ولي با گذشت زمان ذخيره آب ارتش تقليل يافت . آنها اين را تنبيه آبي ناميدند . اين سبب شد كه صدها نفر دچار مصدوميت شوند .
يك فاكتور كليدي در زنده ماندن در صحرا شناختن و درك ارتباط مابين فعاليتهاي فيزيكي ، دماي هوا و مصرف آب است . بدن به مقدار مشخصي آب براي ميزان معيني فعاليت در يك دماي معين نيازمند است . مثلاً فردي كه به كار سخت در زير آفتاب در دماي 43 درجه سانتيگراد مي پردازد به 19 ليتر آب روزانه نيازمند است . كمبود در آب مورد نياز سبب كاهش سريع توان فعاليتهاي فرد در تصميم گيري و انجام صحيح دستورات مي شود .
دماي نرمال بدن شما 9/36 درجه سانتيگراد است . بدن شما دماي زيادي را با عرق كردن دفع مي كند و بدن را خنك مي كند . هر قدر بيشتر گرم شويد ، ـ به هر علتي شامل كار كردن ، تمرين كردن ، ورزش يا به دليل دماي هوا ـ بيشتر عرق مي كنيد . هر قدر بيشتر عرق كنيد . هر قدر بيشتر عرق كنيد آب بيشتري را از دست مي دهيد . عرق كردن مهمترين عامل كم آب شدن بدن مي باشد . اگر يك فرد در دورة مشخصي از هواي گرم يا ورزش كردن يا كار كردن عرق نكند ، به سرعت دماي بدن وي بالا مي رود . اين حالت فوق العاده اي است كه بايد به سرعت درمان شود .
در تصويــر 2-13 نياز روزانه به آب براي انجام كارهاي مختلف نشان داده شده است . فهميدن اين كه چگونه دماي هوا و فعاليتهاي فيزيكي شما نياز شما به آب تأثير مي گذارد به شما اجازه مي دهد كه اقدام صحيحي براي تهيه آب لازم خود را تدارك ببينيد . اين اقدامات عبارتند از :
● يافتن سرپناه ! گريختن از خورشيد
● قرار دادن چيزي مابين خود و زمين داغ
● حركات خود را محدود كنيد .
● عرق خود را حفظ كنيد . با يك يونيفرم كامل يا حتي با يك تي شرت هم كم شده باشد خود را بپوشانيد . آستين ها را پايين بزنيد ، سر خود را بپوشانيد و گردن خود را با يك روسري يا چيزي شبيه آن حفظ كنيد . اين كارها سبب مي شود كه بدن شما از بادهاي داغ وزنده و نور مستقيم خورشيد حفظ شود . لباس شما عرق را جذب مي كند ، آن را مقابل پوست شما حفظ مي كند به طوري كه بدن شما مي تواند از اثرات خنك كنندة عرق استفاده كند . با ايستادن در سايه ، پوشيدن لباس كامل ، صحبت نكردن ، بستن دهان خود و تنفس كردن از راه بيني ، نياز شما به آب به طور چشمگيري اُفت مي كند .
اگر آب كمياب است ، كمتر چيزي بخوريد . غذا براي هضم شدن نياز به آب دارد ؛ بنابراين خوردن غذا آبي را كه شما براي خنك كردن نيازمند آن هستيد مصرف مي كند .
دماي هوا در روز ، درجه
الف : كار سخت زير آفتاب ( سينه خيز رفتن و دولا دولا راه رفتن با تجهيزات )
ب : كار متوسط زير آفتاب ( سينه خيز رفتن و دولا دولا راه رفتن با تجهيزات )
ج : استراحت كردن در سايه
در اين شكل آب مورد نياز بر حسب ليتر نشان داده شده است كه بسته به نوع و سطح فعاليت روزانه تعيين شده است . مثلاً كسي 8 ساعت زير آفتاب كار سنگين كند ( منحني الف ) وقتي كه دماي متوسط روز 50 درجه باشد ( محور افقي ) نياز روزانه به آب تقريباً 25 ليتر ( محور عمودي ) خواهد بود .
اين منحني از گزارش تكنيكي موجود در مجله محيط زيست و ارتباط آن با فعاليتهاي نظامي ، جولاي 1959 در جنوب غربي آسيا تهيه شده است .
http://www.survivaliq.com/survival/PIC/fig13-2.gif
|
تصوير 2-13 . آب مورد نياز روزانه براي سه سطح از فعاليتها
|
احساس تشنگي راهنماي قابل اعتمادي براي تعيين نياز ما به آب نمي باشد . كسي كه هر گاه احساس تشنگي كند آب مي نوشد و فقط دو سوم آب مورد نياز بدن خود را فراهم مي آورد . براي جلوگيري از چنين حالتي از راهنمايي زير استفاده كنيد :
● در دماي زير 38 درجه سانتيگراد ، هر ساعت 5/0 ليتر آب بنوشيد .
● در دماي بالاي 38 درجه سانتيگراد ، هر ساعت يك ليتر آب بنوشيد .
نوشيدن آب در فاصله هاي منظم به بدن شما كمك مي كند تا بدن شما خنك بماند و عرق كردن شما كم بشود . حتي وقتي كه ذخيرة آب شما كم است ، جرعه جرعه خوردن آب بدن شما را خنك نگه مي دارد و آبي را كه از طريق عرق كردن دفع مي شود را كاهش مي دهد . مايعات بدن خود را با كاهش دادن فعاليتهاي روزانه خود حفظ كنيد . آب خود را جيره بندي نكنيــد ، اگر اين كار را انجام دهيد شمــا شرايط لازم را بــراي گرما زده شــدن خود فراهم مي آوريد .
آسيب هاي بر اثر گرما
به دليل وجود استرس و كمبود وسايل ضروري تجهيزات ، شانس شما براي آسيب ديدن بر اثر گرما افزايش مي يابد . در زير انواع آسيبهاي بر اثر گرما و روش درمان آنها زماني كه آب كمي وجود دارد و هيچ كمك پزشكي فراهم نيست آمده است .
كرامپ گرمايي
از دست دادن نمك به دليل عرق كردن زياد ، سبب گرفته شدن عضلات مي شود . علائم اين وضعيت گرفتگي متوسط تا شديد عضلات پاها ، دستها يا شكم مي باشد . اين علائم ممكن است بصورت يك گرفتگي متوسط شروع شوند . شما بايد در اين حالت سريعاً همه فعاليتهاي خود را متوقف كنيد ، به سايه برويد و آب بنوشيد . اگر شما علائم و عوارض اوليه را درست تشخيص ندهيد و به فعاليت خود ادامه دهيد ، شما كرامپ عضلاني شديدي پيدا خواهيد كرد . آن را مانند درماني كه براي فرسودگي بر اثر گرما انجام مي دهيد درمان كنيد .
فرسودگي بر اثر گرما
از دست دادن مقدار زيادي آب و نمك سبب فرسودگي فرد مي شود . علائم آن سردرد ، گيجي ، التهاب ، عرق كردن شديد ، ضعف و سرگيجه ، كرامپس و رنگ باختگي و مرطوب شدن و سرد شدن پوست مي باشد . سريعاً مصدوم را به سايه ببريد . آن را روي برانكارد يا چيزي مشابه آن كه حدود 45 سانتيمتر بالاي زمين باشد بگذاريد . لباسهاي وي را خارج كنيد . بدن وي را با آب نمناك كنيد و آنرا باد بزنيد ، هر 3 دقيقه او را مجبور كنيد تا مقدار كمي آب بنوشد . مطمئن شويد كه او راحت باشد و آرام .
حمله گرمايي
يك آسيب گرمايي شديد كه به سبب از دست دادن آب و نمك به ميزان زياد و عدم توانايي بدن در خنك كردن خود ايجاد مي شود . اگر مصدوم سريعاً خنك نشود ممكن است بميرد . علائم آن كم شدن عرق كردن ، داغ و خشك شدن پوست ، سردرد ، سرگيجه ، تند شدن ضربان قلب تهوع و استفراغ و گيج شدن رواني است كه به بيهوشي مي انجامد . سريعاً فرد را به سايه ببريد . آن را روي برانكارد يا چيزي مشابه آن كه حدود 45 سانتيمتر بالاي زمين باشد قرار دهيد . لباسهاي وي را خارج كنيد . روي او آب بريزيد ( فرقي نمي كند كه آب آلوده يا شور مزه باشد ) و فرد را باد بزنيد . پاها ، دستها و بدن فرد را ماساژ دهيد . اگر فرد به هوش است به او مقدار كمي آب در هر 3 دقيقه يك بار بخورانيد .
تمهيدات
در صحرا و شرايط سخت آن به احتمال قوي شما دسترسي لازم را به پشتيباني هاي درماني جهت درمان جراحات و آسيبهاي وارد بر شما بر اثر گرما را نداريد . بنابراين بسيار دقت كنيد كه دچار گرمازدگي نشويد . در طي روز استراحت كنيد . در غروب ها و شبها كه خنك تر است كار كنيد . براي مراقبت از وجود آسيبهاي گرمايي همواره شرايط بدني خود را چك كنيد و از راهنمايي هاي زير پيروي كنيد :
● همواره به يك نفر بسپاريد كه كجا مي رويد و چه زماني برمي گرديد .
● همواره دنبال علائم گرمازدگي بگرديد . اگر كسي از خستگي شكايت كرد يا از گروه دوري مي كرد ممكن است دچار آسيبهاي گرمايي شده باشد .
● حداقل هر ساعت يك بار آب بنوشيد .
● در هنگام استراحت به سايه برويد ، هرگز روي زمين دراز نكشيد ، بلكه مانعي بين بدن خود و زمين قرار دهيد .
● در طي روز لباسهاي خود را خارج نكنيد .
● رنگ ادرار خود را چك كنيد . رنگ روشن به اين معني است كه شما آب كافي مي نوشيد ، رنگ تيره يعني شما به آب بيشتري براي نوشيدن احتياج داريد .
خطرات صحرا
خطرات زيادي وجود دارند كه منحصراً در صحرا وجود دارند كه آنها عبارتنداز حشرات ، مارها ، گياهان خاردار و كاكتوس ها ، آب هاي آلوده ، آفتاب سوختگي ، التهاب چشمها و استرس هاي منطقه اي و آب و هوايي .
حشـــرات مختلفي در صحــرا يافت مي شوند . انسان به عنوان منبع آب و غذا ، كنه ها ، شپش ها ، زنبورها و كك ها را به سمت خود جذب مي كند . آنها بسيار ناخوشايند هستند و ممكن است حامل بسياري از بيماري ها باشند . ساختمانهاي قديمي ، خرابه ها و غارها محل خوبي براي عنكبوتها ، عقربها ، صدپايان ، شپش ها و كنه ها هستند . اين مناطق آنها را از عناصـــر مختلفي مصـون مي سازد و همچنين ساير حيوانات وحشي را به سمت خود جذب مي كنند . بنابراين در هنگام استراحت در چنين محل هايي خوب دقت كنيد . همواره در صحرا از دستكش استفاده كنيد . قبل از اينكه دست خود را جايي بگذاريد با چشم آن محل را وارسي كنيد . قبل از نشستن و دراز كشيدن در محل آن را با چشم بررسي كنيد . بعد از اين كه بيدار شديد داخل لباسها و كفشهاي خود را بتكانيد و وارسي كنيد . همه مناطق صحرايي داراي مار هستند . آنها در خرابه ها ، روستاهاي بومي ، زباله ها ، غارها و پيش آمدگي صخره ها كه ايجاد سايه مي كنند بيشتر پيدا مي شوند . هرگز پابرهنه در مناطق صحرايي حركت نكنيد و در هنگام راه رفتن دراين مناطق كاملاً آنها را بازرسي كنيد . همواره توجه كنيد كه پاها و دستان خود را كجا مي گذاريد . بيشتر گزش ها بر اثر پا گذاشتن يا دست گذاشتن روي مارها ايجاد مي شود همواره از مارها دوري كنيد . وقتي كه شما يك مار را مي بينيد از آن دوري كنيد .
