نارضایتی جنسی مهمترین دلیل بروز خشونت در زوجین
نارضایتی جنسی مهمترین دلیل بروز خشونت در زوجین
دکتر قائدی با بیان اینکه:«وجود صفات شخصیتی نظیر خشم و عصبانیت، کنترل ضعیف تکانه، عزت نفس ضعیف، ثبات هیجانی پایین و... در بروز خشونت زوجین موثر هستند.» افزود:«این قبیل خشونت ها دارای تبعات منفی زیادی از جمله تاثیر منفی برکودکان (اگر زوجین دارای فرزندی باشند)، آسیب های فیزیکی، آسیب های اجتماعی، روانشناختی و حتی اقتصادی باشد.»
دکتر قائدی ،روانپزشک ، در گفت و گو با خبرنگار سلامت نیوز گفت:« خشونت در بین زوجین که از آن به عنوان خشونت خانوادگی، سوءاستفاده زناشویی، خشونت عاطفی و.. نیز ممکن است یاد شود وجوه مختلفی دارد. این خشونت می تواند شامل سوء استفاده عاطفی زوجین از یکدیگر، پرخاشگری، تجاوز و سوءاستفاده جنسی، سلطه جویی، ایجاد رعب و وحشت، زیرنظرگرفتن، ندیده گرفتن یکدیگر، محرومیت مالی و اقتصادی و... در بین زوجین باشد و معمولا به عنوان الگویی از رفتارهایی که منجر به سوءاستفاده یکی از زوجین از دیگری در جریان رابطه زناشویی یا رابطه عاطفی میگردد تعریف شده است. »
این روانپزشک در پاسخ به این سوال که چه عواملی زمینه های بروز خشم در بین زوجین را فراهم می کند بیان کرد:« وجود بیماری های روانی در یکی از زوجین یا هر دوی آن ها،اعتیاد، سوء مصرف مشروبات الکلی، ازدواج های اجباری، نوع روابط بین فردی حاکم در خانواده های مبدا و به طور کلی مجموعه ای از عوامل بیولوژیکی (نظیر ژنتیک و آسیب هایی که ممکن است به مغز وارد آمده باشد)، روانشناختی، رفتاری و اجتماعی می تواند در ایجاد خشونت بین زوجین موثرباشد.»
وی تاکید کرد:« از جمله عوامل بسیار مهم و تاثیرگذار برایجاد خشونت در بین زوجین عوامل روانشناختی می باشند. عمده نظریات روانشناختی بروجود صفات شخصیتی خاص زوجین و نیز بیماری های روانی آنان تاکید دارند. وجود صفات شخصیتی نظیر خشم و عصبانیت، کنترل ضعیف تکانه، عزت نفس ضعیف، ثبات هیجانی پایین و... در بروز خشونت زوجین موثر هستند.»
دکتر قائدی در ادامه افزود:«وجود اختلالات روانی و بویژه اختلالات شخصیت نظیر اختلال شخصیت منفی گرا، اختلال شخصیت مرزی، اختلال شخصیت ضداجتماعی، اختلالات دوقطبی، علائم پارانویا، سوءمصرف مواد و الکل و... نیز از جمله عوامل تاثیرگذار دیگری هستند که توسط تحقیقات روانشناختی شناخته شده اند.»
دکترغلام حسین قائدی ،روانپزشک،خاطرنشان کرد:«تعارضات زناشویی، نارضایتی از زندگی زناشویی و احساس نارضایتی از ازدواج که در آخرین ویراست راهنمای تشخیصی و آماری انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-5) با عنوان اختلال تعارض زناشویی با خشونت و بدون خشونت نیز معرفی شده اند، از جمله عوامل مهم دیگری در بروز خشونت های بین زوجین می باشند. این قبیل تعارضات ممکن است به دلیل روابط عاطفی ضعیف زوجین، مشکلات جنسی زوجین و عدم توافق و سازگاری در امور مختلف بین زوجین اتفاق بیفتد.»
وی تاکید کرد:«از جمله عوامل مهم دیگری که می توان به آن اشاره نمود مسائل اجتماعی و اقتصادی و در راس آن استرس اجتماعی است. فقدان امنیت اجتماعی و اقتصادی بویژه برای فردی که ازدواج کرده است و مسئولیت خاصی در محیط خانوادگی برعهده دارد، می تواند بسیار استرس زا باشد. این نوع استرس لزوما منجر به ایجاد خشونت در بین زوجین نمی گردد اما ممکن است خشونت بین زوجین متاثر از این مساله باشد. بویژه وقتی زوجین در ارتباط با انتظارات و خواسته های مالی و اجتماعی یکدیگر سازگاری و توافق پایینی داشته باشد بیشتر ممکن است اتفاق بیفتد.»
این روانپزشک در ادامه بیان کرد:«تلاش مردی که دارای بدبینی و سوءظن نسبت به همسرش است باعث افزایش حس قدرت و کنترل در وی شده و این احساس عموماً باعث بروز تنش و جنجال در محیط خانوادگی و خشونت علیه همسر می شود، بویژه اگر احساس امنیت عاطفی و اجتماعی وجود نداشته باشد.
وی افزود:«اول اینکه حسادت های احتمالی که ممکن است بین زوجین وجود داشته باشد، می تواند در بروز خشونت بین زوجین موثر باشد، بویژه اگر زوجین توانایی ارتباطی و ادراکی ضعیفی از نیازها و خواسته های یکدیگر داشته باشند. دوم اینکه ویژگی های شخصیت زوجین (برای مثال سلطه گری یکی و سلطه پذیر بودن دیگری) باعث ایجاد رفتارهای خشونت آمیز علیه یکدیگر می شود. گاه ممکن است به دلیل همین ویژگی ها، این خشونت توسط زوجین پذیرفته شود، اما در بیشتر مواقع اوضاع به این شکل نخواهد بود.»
دکتر قائدی تبعات منفی بروز خشم در یک رابطه زناشویی را چنین برشمرد:«آنچه که خشونت بین زوجین ممکن است ایجاد کند، می تواند فاجعه بار و جبران ناپذیر باشد. این قبیل خشونت ها دارای تبعات منفی زیادی از جمله تاثیر منفی برکودکان (اگر زوجین دارای فرزندی باشند)، آسیب های فیزیکی، آسیب های اجتماعی، روانشناختی و حتی اقتصادی باشد. آسیب های شدید فیزیکی(نظیر شکستگی دست و پا، آسیب به مغز، سوختگی، خونریزی و...) منجر به بستری شدن و حتی در مواردی مرگ فرد می گردد و مشکلات قانونی و مالی که به تبع آن ایجاد میگردد زوجین را تا مدت ها درگیر این مساله میکند.البته آسیب های روانشناختی خشونت زوجین جبران ناپذیرتر خواهند بود؛ افسردگی، احساس گناه، حس انتقام جویی، پرخاشگری، کاهش اعتماد به نفس، ترس و وحشت، اضطراب، PTSD، اختلال خواب و... از تبعات روانشناختی خشونت می باشند. این مساله بویژه اگر زوجین دارای فرزندی باشند به مراتب بغرنج تر خواهد بود. مسائل تربیتی و تحصیلی فرزندان، آسیب های فیزیکی و روانی وارد آمده به فرزندان و... نیاز به مدیریت بسیار نیرومندی خواهند بود.»
وی خاطر نشان کرد:« خشونت صرفا در گفتگوی بین زوجین اتفاق نمی افتد و در بسیاری موارد زوجین حتی فرصت صحبت کردن و داشتن گفتگو را نیز نخواهند داشت. مساله گفت وگوی مسالمت آمیز به آنچه که به عنوان مدیریت بحران شناخته می شود برمیگردد. واقعیت این است که آسیب های بوجود آمده از خشونت بسیار بحرانی هستند و کمک به افرادی که درگیر این مسائل هستند باید شامل خدمات پزشکی، اجتماعی، بهداشتی، روانشناختی و خدمات اجرایی قانونی باشد.»
دکتر قائدی در ادامه افزود:«بسته به نوع خشونتی که اعمال می شود یک یا چند موردازخدمات فوق باید برای کمک به افراد درنظر گرفته شوند. لزوما همه خشونت ها منجر به آسیب های فیزیکی نمی گردند، بنابراین نیازی به خدمات پزشکی نیست بویژه در مواردی که هدف سلطه گری و کنترل طرف مقابل یا تضعیف اعتماد به نفس وی باشد.
وی تاکید کرد: «تقریبا در تمام موارد آسیبهای روانشناختی می توانند جدی باشند. بنابراین استفاده از خدمات روانشناختی نظیر زوج درمانی، رواندرمانی، دارودرمانی و مشاوره های خانوادگی مطرح می شود. بسته به نوع خشونت اعمال شده و شرایط فرهنگی و اجتماعی زوجین و خانواده های آنان، مسائل قانونی نیز متفاوت خواهند بود؛ متاسفانه موارد متعددی از این قبیل خشونت ها به دلایل فرهنگی و اجتماعی و حتی دلایل اقتصادی گزارش نمی شوند. بنابراین از نظر قانونی نمی تواند هیچ اقدامی انجام داد، زیرا هیچ گزارش مبنی بر اعمال خشونت وجود ندارد.»
دکتر قائدی درباره راهکارهای جلوگیری از بروز خشونت گفت:«استفاده از خدمات اجتماعی می تواند به عنوان اولین گام برای پیشگیری از بروز خشونت ها موثر باشد. سازمان های اجتماعی خاص (نظیر بهزیستی) و استفاده از خدمات مددکاران اجتماعی و برنامه های آموزشی می تواند برای شروع بسیار مهم و تاثیرگذار باشد.»
وی افزود:« بسیاری از قربانیان توانایی لازم برای بهره گیری از خدمات دیگر را ندارند و یا همانطور که بیان شد به دلایل فرهنگی و خانوادگی نمی خواهند مساله را پیگیری کنند، بنابراین برای این قبیل افراد استفاده از خدمات آموزشی و مبتنی بر پیشگیری سازمان های اجتماعی استفاده کنند. »
دکتر قائدی تاکید کرد:«در سایر موارد و در صورت بروز مشکلات پزشکی استفاده از خدمات پزشکی در اولویت قرار دارد. طبیعتا در جریان قراردادن مراجع قضایی برای تسریع در روند ارائه خدمات و اقدامات قانونی دیگر بسیار کمک کننده خواهد بود. در مرحله بعدی برای درمان آسیب های روانشناختی و پیشگیری از بروز مجدد چنین مسائلی بهره گیری از خدمات روانشناختی نظیر زوج درمانی، خانواده درمانی، رواندرمانی و ... می تواند بسیار کمک کننده باشد. »
وی در پایان خاطر نشان کرد:« خشونت می تواند دلایل مختلف و وجود مختلفی داشته باشد، بنابراین برای کمک به افرادی که قربانی خشونت شده اند، باید به دقت مسائل را مورد بررسی قرارداده و با بهره گیری از مجموعه ای از خدمات پزشکی، اجتماعی، قضایی و روانشناختی سعی در کمک به افراد نمود و در این بین حمایت های خانوادگی و عاطفی می تواند نقشی بسیار تعیین کننده در درمان فرد داشته باشد.»
