دوران جنگ عرصه تجلی رشادت دلیرمردانی بود که به بهای جان خویش، آب و خاک و ناموس ایرانی را پاس داشتند. دلاورانی که گاه آن گونه که بایسته است به نسل جدید بازشناسانده نشده اند و در عین خوشنامی در بین همرزمان، در عرصه عمومی گمنام مانده اند. سرلشکر شهید یعقوب علیاری، بنیانگذار و اولین فرمانده لشکر 58 تکاور ذوالفقار ارتش، از زمره این جنگاوران توانمند و کمتر شناخته شده ایرانی است.
یعقوب علیاری در مهرماه سال 1318 شمسی در شهرستان ارومیه پای به عرصه وجود نهاد. دوران تحصیل ابتدائی را در دبستان نوید فتح و دوره متوسطه را در دبیرستان ابن سینا به تحصیل علم و دانش پرداخت. به دلیل ذوق و شوق سربازی دو سال آخر دبیرستان را در مدرسه نظام یا دبیرستان نظام که آموزشگاه مقدماتی نظامی بود گذراند. در سال 1338 وارد دانشکده افسری شد و در سال 1341 با درجه ستوان دومی و رسته پیاده به دوره مقدماتی اعزام شد که بعد از یک سال با نمره ممتاز فارغ التحصیل و به یگان چترباز (که بعدها تیپ 23 نیروهای مخصوص نامیده شد) منتقل گردید.
دوره های عرضی نظامی همچون دوره چتربازی، مربی پرش چتربازی در ایران، دوره نیروی ویژه در ایران، دوره تیزیلدن (دوره نیروهای مخصوص در آمریکا)، دوره رنجر در آمریکا همچنین دوره آموزش زبان انگلیسی را در مرکز آموزش زبان های خارجی طی کرد و به قول خودش همه دوره ها را با نمرهی ممتاز به پایان برد. دوره اسکی و جنگ در کوهستان را نیزدر فرانسه طی کرد.
تا قبل از انقلاب فرماندهی تیم عملیاتی نیروی ویژه، فرماندهی تیم ب عملیاتی نیروی ویژه، افسر رکن سوم گردان 137 تیپ 23 نوهد وگردان 137 نیروی مخصوص را به عهده داشت با الهام از گفته پیشکسوتان به عنوان مدرس در آموزشگاه جنگهای نا منظم تیپ 23 نوهد، دانش و اطلاعات خود را به سایر همکاران انتقال می داد.
دوره عالی پیاه نظام را در سال 1351 با نمره ممتاز به پایان برد و مجددا به تیپ 23 نوهد منتقل گردید. در سال 1353 با سپاه صلح سازمان ملل به مدت 6 ماه به کشور ویتنام اعزام گردید که خود عاملی برای پیشرفت و بالا بردن دانش نظامی اش بود. در چندین دوره نماینده ارتش ایران درطرح ریزی های نظامی در کشور آلمان، پایگاه آمریکایی نیروهای ویژه در شهر بدترلز و کشور عمان شرکت داشت. از افتخارات خدمتی اش اینکه دوسال متوالی و پی در پی در درجه سرگردی به نمایندگی از ارتش ایران در نشستهای پیمان ناتو شرکت و در زمینه طرح ریزی و هدایت جنگ های نا منظم اظهار نظر کرد که به ثبت رسیده است.
زبان انگلیسی را خیلی روان صحبت می کرد. آخرین دوره نظامی (دوره فرماندهی و ستاد مشترک ارتش و یا به عبارتی دوره دافوس) را در کشور پاکستان در شهر کویته (دانشگاه نظامی کویته) که از معتبرترین دانشگاههای نظامی دنیاست، به پایان برد و با کوله باری از اطلاعات و دانش نظامی برای خدمت به کشور بازگشت و باز زمانی کوتاه به عنوان مدرس در دانشکده فرماندهی و ستاد مشترک اطلاعات خدمت کرد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در تاریخ اول آذر 59 با توجه به کمبود نیرو و نیاز به تشکیل یکانهای جدید، نیروی زمینی ارتش سرهنگ ستاد یعقوب علیاری را مامور تشکیل تیپ 58 تکاور در پادگان قصر تهران کرد. بدین ترتیب شهید علیاری وظیفه تأسیس، سازمان دهی، آموزش و فرماندهی تیپ 58 تکاور ذوالفقار را به عهده گرفت و پس از آموزش با همان تیپ تکاور به جبهه اعزام گردید.
برای پایه گذاری این تیپ، در مدت کوتاهی با استفاده از 23 نفر از افسران تیپ نوهد (تیپ 23 نیروی مخصوص) و اختصاص 29 نفر از افسران فارغ التحصیل دانشکده افسری و تشکیل آموزشگاه درجه داری غیرسازمانی به استعداد 250 نفر، گردان یکم و دوم تیپ سازماندهی شدند.
با جذب بهترین سربازان آموزش دیده از مراکز آموزش نیروی زمینی و کسب آمادگی با اجرای آموزشهای تیراندازی با سلاح سبک و سنگین، رزم انفرادی و زندگی در شرایط سخت، کارایی رزمی این تیپ افزایش یافت و وضعیت تیپ با دو گردان تکاور در تاریخ 10 اردیبهشت 60 به شرح زیر اعلام گردید :
1 - موجودی تجهیزات سازمانی: 65%
2 - تامین نیروی کادر و وظیفه: افسر 60%، درجه دار 70% و سرباز 95%
در ساعت 14 بیست و دوم اردیبهشت 60 دستور آگهی حرکت این تیپ از پادگان قصر تهران به منطقه گیلان غرب ابلاغ می شود و در نهایت، گردان یکم تکاور به فرماندهی سرگرد رحیم رحمانی و گردان دوم تکاور به فرماندهی سرهنگ دوم حمزه بزرگمهر ماموریت پدافند از منطقه بان سیران ( داربلوط گیلان غرب) را در تاریخ 25 اردیبهشت 60 به عهده گرفته و ظرف 48 ساعت در خطوط دفاعی منطقه مستقر شدند. گردانهای سوم و چهارم تیپ نیز به تدریج سازماندهی شده و سازمان رزمی تیپ، با چهار گردان تکاور کامل گردید.
شهید علیاری مأموریتهای واگذاری را با شجاعت و مدیریت لازم انجام داد و مورد تشویق و تقدیر مقامات ارتش قرار گرفت و به علت ماموریت های موفق تیپ در عملیاتهای مختلف پس از آن سازمان و وضعیت آن به لشکر 58 ارتقاء پیدا کرد.
امیر سرلشکر حسنی سعدی معاون هماهنگ کننده ستاد کل نبرو ها مسلح جمهوری اسلامی ایران درباره این شهید بزرگوار می گوید: "در شروع جنگ تحمیلی اولین مأموریت خود را در منطقه غرب شیاه کوه و چرمیان با افتخار و غرور و با پیروزی انجام داد . مدیر ، مدبر و از خصوصیات بارز یک فرمانده برخوردار بود."
در جواب یکی از خبرنگاران که به امیر علیاری گفته بود: شما را از زمان فرماندهی در تیپ 58 تکاور ذوالفقار می شناسیم، می گوید: تا آخرین نفس همیشه سربازیم و بعد می گوید: «تیپ 58 تکاور ذوالفقار تمام افتخارات من و تمام افتخارات نیروی زمینی ارتش بود. از من فرمانده تا آخرین ستوان و آخرین گروهبان همه در عملیاتهای مختلف مجروح شده ایم.
حتی ترکش خمپارهها و بمبهای شیمیایی نتوانستند او را از پا بیندازند. چندین بار تحت عمل جراحی قرار گرفته بود و هفت ماه در بیمارستان بستری شده بود. حالا دیگر ورد زبانها شده بود و فرماندهان همه اعتراف داشتند که او مظهر فرماندهی و شجاعت و لیاقت و رهبری پدرانه و عشق به آب و خاک بود. در نهایت به عنوان فرمانده سپاه و قرارگاه عملیاتی غرب کشور که هدایت و طرح ریزی عمده عملیات جنگ تحمیلی را به عهده داشت، منصوب گردید.
شهید علیاری همیشه در مناطق عملیاتی در خطوط مقدم جبهه حضور داشت. او در منطقه عملیاتی، کوتاهی و قصور و سهل انگاری را از هیچکس نمی پذیرفت.
کارهای نو، بدیع و ابتکاری همیشه در برنامه کارش قرار داشت. میگفت: واحد کوچکی به عنوان مینیاب و خنثیکننده تلههای انفجاری و یکان کوچکی به عنوان خنثیکننده مواد شیمیایی سازمان داده بودیم که در کارآیی و نوع خود جالب توجه بود.
او سه مرتبه مورد اصابت ترکش گلوله های دشمن قرار گرفت و از ناحیه سینه، پای راست، زانو، ریه و گوش به شدت مجروح شد و به قول رئیس بهداری ارتش جای سالمی در بدن نداشت.
به گفته یکی از نزدیکان شهید که شاهد عمل جراحی زانوی ایشان در بیمارستان خانواده بود به این شرط و با اصرار قبول کرده بود که اولا من چتربازم و باید دو باره توان پریدن را پیدا کنم. دوم اینکه من فقط یک شب در بیمارستان خواهم ماند. دکتر معالج به او گفت: شما همیشه چتربازی! نگران نباش! و او را برای عمل جراحی قانع کرده بود. علیاری شب دوم بعد از عمل بیمارستان را ترک کرد و به جبهه بازگشت و فقط یک شب در بیمارستان خوابید.
او با کوله باری از دانش و تجربه و علاقه به میهن و انقلاب در عملیاتهای مختلفی شرکت داشت:
عملیات مطلع الفجر (شیاه کوه چرمیان): فرمانده تیپ عمل کننده قرارگاه نصر
عملیات بیت المقدس: فرمانده تیپ عمل کننده قرارگاه نصر
عملیات رمضان: فرمانده تیپ عمل کننده قرارگاه نصر
عملیات محرم: فرمانده تیپ عمل کننده قرارگاه نصر
عملیات کربلای 6 در غرب کشور: فرمانده قرارگاه عملیاتی غرب کشور
و نهایتا در عملیات مرصاد با هدایت عملیات در محور ایلام - اسلام آباد با موفقیت شرکت کرد. او پس از پایان جنگ، به پاس رشادتهایش در عملیاتهای مختلف به دریافت دو نشان درجه دوم فتح از دست فرماندهی کل قوا مفتخر گردید.
شهید علیاری به علت برونشیت مزمن ریوی ناشی از مصدومیت شیمیایی در منطقه عملیاتی و ترکش گلولههای دشمن در سینه، بازو، زانو، پای راست و سایر اعضای بدن به افتخار جانبازی 70 درصد نایل آمده بود.
سرانجام سرلشکر یعقوب علیاری که در مورخ 19 فروردین 1362 در منطقه عملیاتی جزیره مجنون بر اثر بمباران شیمیایی دشمن از ناحیه ریه دچار ضایعه شده بود در سیزدهم آذرماه 1385 بعد از تحمل سالها درد و رنج به علت تشدید عوارض شیمیایی در بیمارستان 505 ارتش دار فانی را وداع گفته و به همرزمان شهیدش پیوست.
هم اکنون آرامگاه وی در قطعه 29 سرداران شهید بهشت زهرای تهران ،میعادگاه عاشقان این شهید است.
امیر سرلشکر حسنی سعدی جانشین فرماندهی نیروی زمینی ارتش میگوید: "شهید علیاری، امیری سرافراز، فرماندهای هوشیار، بیدار، مدیر، مدبر، دلسوز و پا در رکاب ارتش جمهوری اسلامی بود و از چهره های درخشان و همیشه ماندگار دوران دفاع مقدس که جبهه های غرب، جبهه های جنوب و عملیاتهای مختلف دوران دفاع مقدس رشادتهایش را به خاطر دارد."
روان آن سرباز دلیر شاد و یادش پاینده باد
__________________________________________________ ________________
منابع:
newcoy.persianblog.ir
jomhourieslami.blogfa.com
majorb.persianblog.ir
urmia-ag.ir
گردآوری و تنظیم: وبلاگ هوانورد (کاوه)
