آدم ها ، مکان ها ، زمان ها
| آدم ها ، مکان ها ، زمان ها |
|
|
|
قابل باور نیست لحظه های عکاسانه آثار او تنها دستمایه های یک ثبت محض و مستند از زندگی آدم ها باشند، چراکه فیگورهای انسانی در آثار او دراماتیک و نمایشی می نمایند و چارچوب های ذهنی ما را در باب عکاسی مستند در هم می ریزند. انگار این، لحظه های ساده و در جریان زندگی نیستند که مقابل دوربین گرایرت قرار گرفته اند که به چیدمانی هدایت شده و صحنه پردازی شده می نمایند.
آدم ها در عکس های او حضوری بلامنازع دارند اما این حضور غالباً توسط نماهای بسیار باز از مکان – که جزییات مکان ها را به وضوح به رخ می کشد – تحت تاثیر قرار گرفته و در این حال آدم ها گویی جزیی از مکان ها شده اند. این نماهای بسیار باز که بر اقلیم و محیط دلالت می کند پیش از هر چیز خلوت حاکم بر زندگی آدم ها را تبیین می کند. عکس ها از اتمسفری پویا برخوردارند، ساکت اند و صدای این سکوت را می توان در این عکس ها شنید. توجه عکاس به «انسان» به عنوان جزیی مضمحل شده در محیط زندگی یا کار خویش، درونمایه آثار اجتماعی این عکاس را تشکیل می دهد. دور از ذهن نیست اگر ترکیب و فیگور آدم ها در قاب های عکاس را با لحظه قطعی برسون در عکس های اجتماعی اش قیاس کنیم: اینجا نیز انگار چنین اتفاقی افتاده است.
اتفاق و رویداد در عکس های گرایرت تقریباً «هیچ» است! مردی در حال ورود به خیابان اصلی و شخصی دوچرخه سوار که به سویی دیگر می رود. ویژگی مشترک هر دو رهگذر این است که از سایه خارج شده و به نور وارد می شوند. همین! همین حرکت ساده دستمایه خلق یک اثر عکاسانه بدیع شده است. بازی سایه روشن در عکس، فضایی موهوم ایجاد کرده و ترکیب بندی با دلالت بر ستونی که قاب را به دو نیم تقسیم کرده، بر زندگی مجرد و منفرد رهگذران – که هر یک مسیر خود را می پیمایند صحه می گذارد. فضای عکس به خاطر این تقسیم و اختصاص دادن بخش های مختلف فضا به عناصری چون رهگذران، کوچه، خیابان اصلی، بناها و آسمان، اتمسفری به شدت پویا دارد. سایه های شدید در تقابل با نقاط نورانی عکس، پازلی از پاره های زندگی ساخته است که زندگی لاجرم در بطن آن در جریان است.
● ماهیت رنگ و نور در آثار عکاس
رنگ و نور نخستین مولفه آثار این عکاس است که درونمایه آثار او را تحت تاثیر قرار داده و متمایز می سازد. در آثار او ظرافت های نور و کنتراست به وضوح به چشم می خورند. سایه در اکثر عکس های او غالب است. وضعیت نور در صحنه های خارجی و داخلی در آثار او قابل توجه و بررسی است و هریک از ریزه کاری ها و تاملات عکاسانه ای برخوردار است که ذکاوت گرایرت را در به کار گیری نور نشان می دهد.
امتناع عکاس از جدا کردن رنگ از شکل و خطوط حاکم در صحنه را باید سبکی دانست که هری گرایرت به او متعلق است و در این سبک به شدت متاثر از نقاشی های ادوارد هاپر و ویژگی های مکتب سوررئالیسم است.
● گرایرت و بداعت های خلاقانه
اگرچه هری گرایرت را با رنگ های اصیل و فوق العاده اش می شناسیم اما عمده موفقیت او برای مجموعه عکس هایی است که از صفحه تلویزیون عکاسی کرده و به این طریق در نمایش رنگ ها، دگرگونی عجیبی ایجاد کرده است.
پرتره ها، عکس های ورزشی، و مناظر شهری او که از صفحه تلویزیون عکاسی شده بر نوعی اضمحلال و گمگشتگی انسان امروز، تحت تاثیر رسانه صحه می گذارد. در این عکس ها پرتره انسانی جزیی از رنگ مایه ها و جزییات تصویر تلویزیونی (انسان در رسانه) شده و هویت تازه ای پیدا کرده است. در این زمینه عکس های او از مسابقات المپیک موناکو و پرتاب آپولو به فضا در سال ۱۹۷۲ از صفحه نمایش تلویزیون مثال زدنی است.
● رنگ به عنوان یک ابژه
تامل بیشتر در آثار هری گرایرت ما را متوجه امتناع عکاس از جدا کردن رنگ از شکل و خطوط حاکم در صحنه می کند. این اصل در اغلب آثار او تکرار می شود. ادغام حرکت رهگذران با سایه های شدید روی بناها نمونه ای از این کارکرد است. او بدون تردید یک زینت بخش و اغواگر رنگ ها در عکاسی است.
● گرایرت و تاثیرپذیری
هری گرایرت در نوع به کارگیری رنگ و نور در آثارش متاثر از ادوارد هاپر است؛ نقاش واقع گرا و شهیر امریکایی که در نقاشی هایش توجه ویژه ای به فضاهای شهری و روستایی، انعکاس ها و جزییات دارد.
نگره عکاسانه او همچنین بی شباهت نیست به آثار بی تکلف و زیبای رالف گیبسون و الیزابت لی میلر. در واقع آثار گرایرت را بیشتر می توان از همپوشانی دو سبک نقاشی و عکاسی در آثار هاپر و گیبسون دانست.
● موخره
هری گرایرت متولد ۲۵ آگوست ۱۹۴۱ در بلژیک و حالا پیرمرد ۶۹ ساله اما قبراق و پرتجربه ای است که همچنان در نمایشگاه هایش با انرژی و شور فراوان با علاقه مندانش سخن می گوید. او در پایان دهه ۱۹۶۰ در لندن زندگی می کرد و در آن زمان گرایش و علاقه اصلی او به پرتره های انگلیسی بود. از سال ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۳ به تحصیل سینما و تلویزیون در بروکسل پرداخت. سپس در شاخه عکاسی تبلیغاتی و مد در پاریس مشغول به کار شد و همزمان به عنوان فیلمبردار تلویزیونی نیز مشغول بود. تلاش های فراوان او در ثبت مراکش و زیبایی های رنگ و نور در آن کشور، در سال ۱۹۶۹ منجر به دریافت جایزه کداک برای این عکاس شد. پروژه تصویری او در مراکش در سال ۱۹۹۰ با چاپ کتاب او از زیبایی های مراکش به اوج خود رسید و نام او را بیش از پیش در جهان عکاسی مطرح کرد. گرایرت در سال ۱۹۸۱ به مگنوم پیوست و در سال ۱۹۸۶ رسماً به عنوان عضوی از مگنوم به کار مشغول شد. گرایرت برای زمانی حدود ۲۰ سال از بلژیک تا مراکش، مصر و هند به ثبت فرهنگ و نقاط روشن و تاریک شرق و غرب پرداخت.
او ده ها نمایشگاه عکس انفرادی و گروهی در امریکا، آلمان، روسیه، فرانسه، سوئیس، اسپانیا، ترکیه و... برگزار کرده که تازه ترین آن در ۳۰ نوامبر ۲۰۰۸ در قالب نمایشگاهی تحت عنوان «گذرگاهی به شوق» در فرانسه برپا شد.
