مقاوم سازی وبهسازی لرزه ای
مسأله مقاوم‌سازی در هر دو زمینه (چه ساختمان‌های قدیم و بافت فرسوده و چه ساختمان‌های نوساز) مطرح می‌باشد. در مورد نوسازی ساختمان‌ها نیاز به ضوابط منسجم‌تری برای کنترل دقیق طراحی، ساخت براساس نقشه‌های اجرائی، جوشکاری صحیح و بتن‌ریزی قابل اعتماد وجود دارد مخصوصاً حتی پس از محاسبات و طراحی مناسب، ضعف جوشکاری در ساختمان‌های فلزی و کم بودن مقاومت بتن در سقف و پی ساختمان‌های فلزی و در کل ساختمان‌های بتنی، معضل بزرگی می‌باشد و هیچ نوع کنترلی بر آنها وجود ندارد. قابل ذکر است که اکثر بتن‌های مصرفی در ساختمان‌های ساخته شده حتی در چند سال اخیر از مقاومت محاسباتی ضعیف‌تر هستند و در هنگام وقوع زلزله، فجایع جبران ناپذیری را بوجود خواهند آورد. در حالی‌که نزد مردم، اسکلت بتنی ساختمان مقاوم‌تری را تداعی می‌نماید. «شن و ماسه شسته نشده، دانه‌بندی غلط، کم بودن عیار سیمان، شل و پر آب بودن بتن برای بتن‌ریزی راحت‌تر با پمپ و ...»، همگی باعث کاهش مقاومت بتن می‌شوند. شرکت‌های تولید بتن، در صورت کاستی مقاومت بتن از میزان تعهد شده، تحت شرایطی فقط حاضر به پرداخت بهای بتن می‌باشند و خسارات وارد بر ساختمان را نمی‌پذیرند. پیشنهاد می‌شود چنین امری مستوجب برخورد کیفری از طریق قوه قضائیه باشد.
هرچند بین کسانی که در تهیه ملزومات و آهن آلات و بتن عمداً کوتاهی می‌نمایند و آنان که در این مورد دریغ نمی‌ورزند ولی به علت عدم اطلاع فنی لازم، ساختمان آنها در اجرا ضعیف است تفاوت بسیاری وجود دارد ولی شاید در هنگام وقوع زلزله، سرنوشت هر دوی آنها یکی، یعنی نتیجه تخریب ساختمان و بروز فاجعه انسانی و مالی باشد بنابراین لحاظ نمودن ضوابط قوی‌تر اجرائی و نظارتی و کنترل مضاعف بسیار ضروری به نظر می‌رسد. در جائی که شهرداری گزارش مهندس ناظر مبنی بر عدم خلاف در متراژ ساختمان را با بازدید مضاعف عوامل شهرداری کنترل می‌نماید می‌بایست در مورد اصل بسیار مهم‌تر یعنی استحکام ساختمان، این کنترل مجدد و مضاعف نیز وجود داشته باشدت و تنها به گزارش مهندس ناظر اکتفا ننماید، چون شرایط ساخت و ساز و مسائل تحمیلی از طرف مالک و کارفرما، متأسفانه بنیان‌های این‌گونه نظارت را به کلی سست نموده است و نباید با طرح مسائل شعارگونه از واقعیت آن اجتناب نمود.
مسأله مهم بعدی، قطعات الحاقی و غیر باربر ساختمان مثل دیوارهای اطراف و تیغه‌ها، دست‌انداز بام و بالکن و پنجره و شیشه مخصوصاً نماهای شیشه‌ای می‌باشد که به علت عدم اتصال کافی به سازه ساختمان در اثر وقوع زلزله حتی مواقعی که ساختمان از نظر اسکلت مقاوم باشد، «احتمال جدائی و ریزش» آنها به داخل و خارج ساختمان وجود دارد و حتی در برخی موارد آوار و شیشه بر سر افرادی که در حال خروج از ساختمان هستند فرو ریخته و باعث جراحت و یا فوت آنها گردیده است. باید آیین‌نامه‌های اجرائی برای اتصال کامل این عناصر به سازه ساختمان ارائه گردد و در مورد نماهای شیشه‌ای نیز تجدیدنظر اساسی صورت پذیرد. مسأله مهم بعدی بازسازی ساختمان‌های فرسوده می‌باشد که ظاهر شکیلی به آن می‌دهد و ضعف‌های سازه‌ای آن‌را می‌پوشاند و این در حقیقت خواسته یا ناخواسته نوعی تقلب در ساخت و فروش به حساب می‌آید. در حالی‌که شهرداری‌های مناطق به هیچ وجه نباید به ساختمان‌هایی که استحکام واقعی سازه‌ای ندارند اجازه بازسازی بدهد.
مقاوم‌سازی:
مقاوم‌سازی در مورد ساختمان‌های بسیار قدیمی که عمدتاً متشکل از دیوار باربر و بعضاً همراه با یک نیمه اسکلت فلزی هستند به علت هزینه‌های بالا و مشکلات اجرائی اگر محال نباشد به غیرممکن نزدیک است. در مورد ساختمان‌های نیمه قدیمی و بعضاً جدیدتر، که به صورت اسکلت بتنی اجرا شده، به علت پوشش میلگرد در داخل بتن و عدم دسترسی آسان به آن و عدم وجود مصالحی که به راحتی به بتن اتصال یابد، تشخیص موارد ضعف و همچنین مقاوم‌سازی آن بسیار مشکل بوده و اجرای ورق و پروفیل فلزی جوشکاری شده روی اسکلت بتنی به صورت وصله و پینه راهگشا نخواهد بود، هرچند در کیفیت و مقاوم بودن بتن مصرفی نیز باید جداً شک نمود.
در ساختمان‌های اسکلت فلزی به علت ماهیت آن، اجرای مقاوم‌سازی عملی‌تر است، لیکن به دلیل هزینه زیاد و تخریب قسمت‌های زیادی از نازک‌کاری و سفت‌کاری برای دسترسی به تیرها و ستون‌ها و اتصالات، و همچنین چند واحدی بودن ساختمان‌ها و عدم حصول توافق هماهنگ در این مورد بین مالکین واحدها، معمولاً از اجرای آن اجتناب می‌ورزند، و در صورت اجرا نیز رسیدن به یک نتیجه ایده‌آل ممکن نمی‌باشد.
در این‌گونه موارد، گزینه بهتر، تخریب و نوسازی کامل ساختمان می‌باشد. به هرحال وضعیت فونداسیون و مقاومت آن در برابر نیروی زلزله نیز باید بررسی گردد.
بنابر مطالب فوق‌الذکر، مقاوم‌سازی در مورد ساختمان‌های خصوصی، عملاً در سطح کلان مطرح نمی‌باشد و ساختمان‌های عمومی، مخصوصاً مدارس و بیمارستان‌ها، حائز اهمیت بیشتری هستند.
به طور مثال اگر زلزله نسبتاً شدید در ساعت 11 صبح اتفاق بیفتد در ساختمان‌های مسکونی قدیمی که عمدتاً به صورت دو طبقه مسکونی می‌باشند، تعداد 4 الی 5 نفر ساکن هستند در حالی‌که در یک مدرسه بین 300 الی 800 نفر در حال تحصیل می‌باشند و چنین اتفاقی در این‌گونه ساختمان‌ها، فاجعه جبران‌ناپذیری را در پی خواهد داشت.
هزینه‌های مربوط به عملیات اجرائی شامل دستمزدها و مصالح مصرفی می‌باشد. هزینه مصالح مصرفی در چنین مواردی به نسبت کل هزینه ناچیز به نظر می‌رسد. (به طور مثال با نصب و جوشکاری یک لچکی به صورت ورق مثلثی کوچک به وزن تقریبی یک کیلوگرم، مقاومت برشی تکیه‌گاهی یک تیر اصلی را می‌توان بسیار برابر افزایش داد).
ولی دستمزدها مقادیر بیشتری نسبت به مصالح را در بر می‌گیرند و در کل با هزینه‌های نسبتاً متوسط و معقولی، می‌توان عمل مقاوم‌سازی مناسبی را در چنین ساختمان‌هایی انجام داد.
در مراحل بعدی، این روش را می‌توان برای مجتمع‌های بیمارستانی و اداری و یا عمومی که با ارباب‌رجوع بیشتری درگیر هستند انجام داد.
راهنمای روش ها و شیوه های بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود و جزئیات اجرایی
• راهبردهای مقاوم سازی
• راهکارهای اصلاح موضعی اجزاء سازه ای
• حذف و یا کاهش نامنظمی در سازه
• افزایش مقاومت و سختی جانبی سازه
• کاهش جرم
• جداسازی لرزه ای در بهسازی سازه ها
• میراگرها در بهسازی سازه ها
• بهسازی ساختمان های بنایی
• بهسازی ساختمان های روستایی
• بهسازی لرزه ای ناسازه ها
در زیر می توانید سمینارهای مرتبط با بحث مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای را دانلود کرده و مطالعه نمایید.
1) اثر برکنش (فشار بالا برنده) بر واکنش لرزه ای سازه ها
2) ارزیابی کیفی آسیب پذیری ساختمان های مصالح بنایی غیر مسلح موجود
3) ارزیابی و بهسازی لرزه ای اتصالات بتنی
4) ارزیابی و بهسازی لرزه ای در تراز شالوده
5) آموزش کاربردی نرم افزارها در تحلیل های دینامیکی خطی و غیرخطی
6) بازرسی و انجام تست های غیر مخرب در سازه های صنعتی
7) بررسی آسیب پذیری یک ساختمان ۵ طبقه بتنی بر اساس دستورالعمل بهسازی
8) بررسي تحليل خطر و زلزله مبناي طراحي به منظور مقاصد مقاوم سازي
9) بررسي خرابي هاي ايجاد شده در پل ها در زلزله هاي اخير
10) برنامه های پژوهشی و آموزشی مقاوم سازی و بهسازی لرزه ای
11) بهسازی لرزه ای بیمارستان ها و مراکز درمانی
12) پارامترهاي موثر در ارزيابي گزينه هاي بهسازي لرزه اي ساختمان ها
13) تجربيات بهسازي لرزه اي ساختمان هاي فولادي با اتصالات خورجيني
14) تهیه دستورالعملهای فنی و مدیریتی مورد نیاز طرح مقاوم سازی با نگاهی به مسئولیت انجمن ها و نهادهای تخصصی
15) تهیه دستورالعملهای فنی و مدیریتی و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی مورد نیاز طرح مقاوم سازی از دیدگاه جامعه مهندسان مشاور ایران
16) تهیه راهنمای کاربردی دستورالعمل بهسازی لرزه ای ساختمان های موجود(بررسی آسیب پذیری یک ساختمان 5 طبقه فولادی بر اساس دستورالعمل بهسازی)
17) دستیابی به فناوری بتن آرمه پر مقاومت و کاربرد آن در ساختمان 33 طبقه سوپر فریم پردیسان تبریز
18) روش سریع تعیین تغییر مکان هدف برای قابهای خنثی بتن مسلح
19) روشهای برآورد خطر لرزه و مخاطرات ژئوتکنیکی
20) طراحي لرزه اي سازه هاي فولادي
21) طرح بهسازي لرزه اي ساختمان شاهد
22) طرح مقاوم سازی و پژوهش
23) کلیاتی در خصوص ایده های نوین در مقاوم سازی سامانه های آبی
24) مدلسازی اتصالات در سازه های فولادی
25) مروری بر مبانی کمی اولیه بهسازی لرزه ای مخازن زمینی مدفون
26) مطالعه اقتصادي پروژه هاي توان بخشي
27) معرفی فرآیند تغییر ساختار مدیریت طرح مقاوم سازی
28) مقایسه رفتارکلی اتصالات درسازه های فولادی
29) ملاحظات ژئوتكنيكي لرزه اي در بهسازي ساختمان ها
30) نگاهی به گذشته و آینده طرح مقاوم سازی
31) هدایت و راهبری طرح های بهسازی لرزه ای ابنیه موجود
منبع:http://www.omranpooya.com/CivilEng/Retrofitting.aspx
