مارسل رایش رانیسکی مشهورترین منتقد ادبی آلمان درگذشت
مارسل رایش رانیسکی مشهورترین منتقد ادبی آلمان دیروز چهارشنبه 19 سپتامبر (27 شهریور) در 93 سالگی چشم از جهان فروبست.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از خبرگزاری آلمان، فرانک شیرماخر ویراستار روزنامه فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ در توییتر با اعلام خبر درگذشت وی اظهار داشت: همه ما غمگین هستیم. من همین دو ساعت پیش با او ملاقات داشتم.
رانیسکی که تاثیرگذارترین منتقد ادبی آلمانی زبان معاصر بود، مارس 2013 مطلع شد که به بیماری سرطان مبتلاست.
در پی درگذشت این ادیب برجسته موجی از پیام های همدردی از سوی شخصیتها و نهادهای مختلف آلمان منتشر شد. آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان اظهار داشت: ما با از دست دادن وی یک دوست بی نظیر را در عرصه ادبیات و نیز آزادی و دموکراسی از دست دادیم. جای این مرد پر شور و پر حرارت و فوق العاده برای من خالی خواهد بود. حتی نفرت نازی ها از او هم نتوانست علاقه به شاعران آلمان را در وجود او از بین ببرد. فقط می توان به این خاطر از او سپاسگزار بود که پسر یک خانواده یهودی آلمانی – لهستانی که وابستگانش قربانی اردوگاههای نازی ها شده بودند، خانه اش را در آلمان یافت و کارهای بسیاری را برای این سرزمین به انجام رساند.
یوآخیم گاوک رییس جمهور آلمان نیز گفت: او، که آلمانی ها روزگاری از میان خود طردش کردند و می خواستند نابودش کنند، آنقدر بزرگ منش بود که پس از بربریت، راه تازه ای را برای آنها به سوی فرهنگ خودشان گشود. با مرگ رانیسکی ادبیات آلمان مباحثه گر پر شور خود و وکیل دعاوی سرنوشت ساز خود را از دست داد.
اتحادیه بورس ناشران و کتابفروشان آلمان به نقل از گوتفرید هونه فلدر رییس این اتحادیه اعلام کرد: در کشور ما کسی وجود ندارد که از لحاظ رتبه ادبی و اهمیت با رانیسکی برابری کند. او به این مقام رسید، چون عاشق ادبیات بود.
یوزف هاسلینگر رییس انجمن شاعران، رمان نویسان و مقاله نویسان آلمان اظهار داشت: او در آلمان پس از جنگ یک شخصیت محوری بود. نه فقط به خاطر نقد ادبی بلکه به خاطر تحولات ادبی این کشور. او در «کوآرتت ادبیات» به آنچنان محبوبیتی دست یافت که هیچ منتقد دیگری موفق به کسب آن نشد.
رانیسکی 2 ژوئن 1920 در ووتس واوک لهستان متولد شد. او تحصیل خود را در آلمان از سال 1929 آغاز کرد ولی از سال 1938 به دلیل اصلیت یهودی اش به لهستان فرستاده شد. از سال 1940 ساکن گتوی ورشو شد و به عنوان مترجم فعالیت کرد. او ژوییه 1958 از لهستان به فرانکفورت سفر کرد و تصمیم گرفت همان جا بماند. از سال 1960 تا 1973 منتقد ادبی نشریه «سایت» و از سال 1973 تا 1988 مدیریت بخش ادبی روزنامه فرانکفورتر آلگماینه سایتونگ را عهده دار بود. او این اواخر در همین روزنامه به عنوان منتقد، سردبیر و ویراستار «گلچین ادبی فرانکفورت» که مجموعه ای 36 جلدی بود فعالیت داشت.
رانیسکی با فرستنده کتاب «کوآرتت ادبیات» که از سال 1988 تا 2001 موفقیت بزرگی را در تلویزیون پیدا کرد،از سوی طیف وسیعی از بینندگان شناخته شد. او سال 1999 زندگینامه اش را با عنوان «زندگی من» منتشر کرد که موضوع آن به دوران زندگی اش در ورشو بازمی گشت. او سال 1942 در ورشو با همسرش توفیلا ازدواج کرد و یک سال بعد موفق به فرار از این گتو شد. همسر او در سال 2011 در 91 سالگی درگذشت.
این شخصیت تاثیرگذار ادبی حتی با وجود سن بالای خود همچنان با انتقادهای دقیق و تیزبینانه خود در عرصه ادبیات تاثیرگذار بود. وی به طور مرتب برای «فرانکفورتر آلگماینه زونتاگز سایتونگ» به نوشتن می پرداخت. رانیسکی تا اوت 2006 در فرستنده «کوآرتت ادبیات» حضور می یافت. وی برای آثار خود موفق به کسب جوایز و دکتراهای افتخاری بسیاری شد.
رانیسکی نه فقط به عنوان منتقد بلکه به عنوان نویسنده و واسطه ادبی نیز خدمات بسیاری را به انجام رساند. زندگینامه تکان دهنده او با نام «زندگی من»، کتابهایش درباره توماس مان و ادبیات آلمان، گلچینهای ادبی او و «مجموعه های «کانون» وی از سوی طبف وسیعی با استقبال روبه رو شد.
