اندازه گيري فواصل با استفاده از روبان يا سيم فلزي
اندازه گيري فواصل با استفاده از روبان يا سيم فلزي
اندازه گيري فواصل با استفاده از نوارهاي فلزي يا پارچه اي جزء کارهاي روزمره نقشه برداران است که با مترهاي پارچه اي نوارهاي فولادي 50متر ، 30 متري انجام مي شود و در ضمن عمل نوار فلزي روي زمين قرار دارد. دقت چنين اندازه گيريهايي بطور متوسط 5000/1 و با بعضي احتياط هايي که ضمن عمل انجام محتملاً در اين طريقه دقت تا حدود 20000/خواهد رسيد.
مي توان در اندازه گيريهاي کوچک مسافت را به طور افقي و پله کاني اندازه گرفت
وسايل
وسايلي که در اندازه گيري مسافت به طور معمول و موقعي که متر روي زمين قرار دارد به کار مي رود عبارتند از:
1- روبان فلزي به طور 20 ، 30 ، 50 ، 100 متر
اين روبانها در تجارت به فروش ميرسد و به انواع مختلف ساخته مي شود. کارخانه سازنده اين روبانها را اندازه گيري نموده و طول آنها را در درجه حرارت معيني و با کشش معلومي تعيين نموده است.
2- فيشهاي مخصوص
3- ژالن
4- ميخ چوبي بطول تقريبي 20 ، 25 سانتي متر
5- شاقول
6- مداد ، دفترچه و غيره
7- رنگ روغن و قلم مو براي شماره گذاري نقاط
طريقه اندازه گيري
قبل از اندازه گيري بايد فاصله اي را که مورد نظر است ميخ کوبي نمود. منظور از کميخ کوبي در اصطلاح نقشه برداري آن است که چون نمي توان فواصل نسبتاً بزرگ را يک دفعه اندازه گرفت لذا آن را بايد با به کار بردن ميخهاي چوبي به طولهاي کوچکتر 50متري يا 30 متري و حتي 20 متري تقسيم نمود و بطوريکه کليه ميخها در يک امتداد قرار گيرند ( فواصل ميخها متناسب با طول نوار ، وضع تو پوگرافي زمين و غيره است و بطور اخص در هر تغيير شيب بايد يک ميخ کوبيده شود).
قبل از ميخ کوبي با استفاده از ژالن امتداد مورد نظر را به قطعات مورد نظر تقسيم مي کنند و ژالن گزاري معمولاً با چشم يا استفاده از تئودوليت انجام مي شود. موقعي که با چشم بايد ژالن گزاري شود و ژالن در ابتدا و انتهاي فاصله مورد نظر نصب مي شود و سپس نقشه بردار پشت ژالن ابتدا قرار گرفته و به ژالن انتهايي قراولروي مي کند. کمک او ژالنهاي ديگر را طوري قرار مي دهد که در امتداد دو ژالن اول و آخر باشند.
بعد ژالن را برداشته و به جاي آن ميخ چوبي در زمين مي کوبند و سپس فاصمه بين ميخها را اندازه گيري مي کنند.
چنانچه دقت زيادي مورد نظر باشد و شيب بين a و b يکنواخت باشد مي توان بجاي ميخ از فيش هاي مخصوصي استفاده کرد
.
بدين طريق که نقشه بردار از پشت ژالن a به زالن b نگاه مي کند و دو نفر کمک که يک نفر سر متر و ديگري انتهاي آن را به دست دارد با استقاده از يک ژالن کمکي خود را در امتداد ab قرار مي دهند و پس از اندازه گيري از ميخ هاي فلزي (فيش) براي نشان کردن انتهاي متر فلزي استفاده مي کنند و اين عمل را تکرار مي نمايند.چون در نقشه برداري مسافات افقي مورد نظر است پس از اندازه گيري طول ab بايد طول افقي آنرا محاسبه نمايند.
چنانچه دقت زيادي مورد نظر نباشد مي توان در اندازه گيريهاي کوچک مسافت را به طور افقي و پله کاني اندازه گرفت در اين صورت از يک شاقول براي تصوير نمودن روبان روي زمين استفاده مي شود. در موقعي که مسافت به طور افقي اندازه گيري شود براي عامل قضاوت اينکه متر به طور افقي است يا خير مشکل است در اين چنين مواقعي بايد يک نفر کمک در کنار بايستد و زاويه متر با شاقول را 90 درجه ببيند و نيز بايد سعي کند حتي المقدور فاصله انتهاي متر تا زمين از 5/1 متر بيشتر نشود در غير اين صورت کشش متر مشکل بوده و متر به حالت کمانه در مي آيد که در اين صورت از طول آن کاسته مي شود.
خطائي که در اثر کمانه اي شدن متر داخل مي شود متناسب است با کشش /وزن متر فلزي
