آموزشی روش هاي ارزش گذاري مالكيت معنوي

روش هاي ارزش گذاري مالكيت معنوي

تاكنون فرمول استاندارد و معيني براي ارزش‌گذاري مالكيت معنوي يافت نگرديده است اما روش‌هاي مختلفي وجود دارد كه تا حد بسيار زيادي توانسته‌اند متغيرها و عوامل اثرگذار بر ارزش مالکيت معنوي را مورد توجه قرار داده و راه حل‌هاي قابل قبولي ارائه دهند. لذا ارزش‌گذاري اين نوع دارائي‌ها، داراي روند پيچيده‌اي است و ضريب عدم اطمينان بالايي دارند. شرايط محيطي، وجود بازارهاي مناسب جهت ايجاد نقدينگي و عوامل متعدد ديگر همگي بر قيمت¬گذاري اينگونه دارايي¬ها موثر است

روش‌هاي ساده نه چندان معتبر
روش قاعده انگشتي . طبق اين روش مالكيت معنوي حداكثر %25 و حداقل %5 فرض مي شود.(Royalty Rate=%25) اين روش كاربرد زيادي ندارد زيرا در مورد حق الامتيازهاي مختلف، هزينه¬ها و درآمدها و خطرپذيري-هاي متفاوتي وجود دارد اما به عنوان روشي ساده مورد استفاده قرار ميگيرد.ارزش حق الامتياز برابر است با تفاوت حاشية سود قبل و بعد از حق امتياز.

روش مقايسه اقتصادي حق الامتيازهاي مشابه با يكديگر. در اين روش حق الامتيازهاي مشابه از نظر فنّاوري، زمان، مكان(بازار)، مشتريان و... كه موضوعاتي مشابه هستند با هم مقايسه ميشوند و نرخ يكساني از مالكيت معنوي براي آنها بيان ميشود. از مشكلات اين روش آن است كه حق امتيازهاي مشابه بسيار كمي در اينگونه موارد يافت ميشوند؛ لذا روشي معتبر، كارآ و قابل قبول تلقي نميشود.

روش سرمايه خطرپذير . در اين روش از تنزيل جريانهاي نقدي آينده استفاده ميشود ولي نرخ تنزيل بر اساس نرخ مورد توقع بازار نيست؛ بلكه در دامنه اي ميان %40-60 و ميانگين %50 است. اين روش بدليل اينكه براي تمام انواع حق الامتيازها يكسان فرض ميگردد و خطرپذيريهاي يكساني براي تمام آنها متصور ميشود چندان معتبر نيست. به همين دليل بزرگترين نقطه ضعف اين روش، سادگي نرخ تنزيل آن است.

روش اختيار معامله .بر اساس اين روش حق الامتياز داراي ارزش ذاتي است كه بر مبناي تنزيل جريانات نقدي پيش بيني شده، هزينه هاي فرصت سرمايه‌گذاري را پوشش ميدهد. مضافاً اينكه اين روش شرايط نامطمئن حق الامتياز را در محاسبه ارزش ذاتي منظور ميسازد. اين روش بر اساس مدل قيمت گذاري اوراق اختيار معامله عمل مي كند. ورودي هاي اين مدل عبارتند از:

ارزش فعلي جريانات نقدي آتي حق ا لامتياز با فرض طول مدت حيات مفيد دارايي
ارزش فعلي هزينه هاي ثابتي كه بايد به منظور تجاري سازي محصول يا نگهداري و حفظ ارزش حق الامتياز، سرمايه‌گذاري گردد.

مدت زمان حيات مفيد طرح يا حق الامتياز كه طول خواهد كشيد تا تقريباً بي ارزش گردد.
انحراف معيار نرخ رشد جريانات نقدي
نرخ بازده اوراق قرضه دولتي كه بدون خطرپذيري است متناسب با طول حيات حق ا لامتياز
مزيت اوليه اين روش در اين است كه محاسبه جريانات نقدي آتي كه نامطمئن هستند مورد توجه قرار ميگيرد و به عنوان روشي مناسب در مديريت سرمايه‌گذاري استفاده ميشود.
مدل قيمتگذاري اوراق حق اختيار بلاک-شولز بر اساس فرضيات بازار كارآ است لذا قيمتگذاري حق الامتياز، از اين طريق محل بحث و مناقشه ميان متخصصين مالي است. كاربرد عمومي و معمول اين مدل در بازارهاي سلف و ارزشگذاري اوراق مشتقه است.

سه روش متداول ارزش‌گذاري
رويكرد هزينه.براساس اين روش هزينه هاي صرف شده در ارتباط با حق‌الامتياز محاسبه مي‌گردد اما چون هزينه، ارزش نيست، اين روش منتفي است.
به عنوان مثال: ميليونها دلار صرف توسعه و گسترش توليد سيگارهاي بدون دودگرديده است. ميليونها دلار صرف توليد موتورهاي فضايي با سوخت اتمي گرديده است. اما هيچكدام از اين هزينه‌ها ارزش نيستند. آنچه مهم است بازدهي تجاري يا عملياتي اين طرحها براي شركت است

رويكرد بازار. در اين روش قيمت يا ارزش يك حق الامتياز بر اساس قيمتي است كه دو طرف در بازار دادوستد ميكنند. طبق اين روش، ارزش يك حق الامتياز، كمتر از ارزشي است كه در روش تنزيل جريانات نقدي آتي بدست ميآيد و به رغبت و علاقه دو طرف و شرائط خاص محصول و مشتريان و فروشنده بستگي دارد. لذا از مشكلات اين روش كمبود نمونه هاي مشابه در بازار جهت قيمتگذاري است.

رويكرد درآمد. در این روش با استفاده از روشهای پیش بینی در محاسبات مالی میزان در آمد حاصل از صنعتی سازی تکنولوژی در بازه زمانی اعتبار حق الامتیاز قیمت گذاری انجام می گردد.

روش‌هاي متفاوت ارزش‌گذاري بر مبناي رويكرد درآمدي:
روش تنزيل جريانات نقدي: به عنوان روشي مورد قبول در مالي شركتها استفاده ميشود.
روش سرمايه‌گذاري خطرپذير: روشي است كه در ميان سرمايه گذاران خطرپذير استفاده زيادي دارد.
روش سودهاي آتي^: ساده انگارترين روشي است كه بندرت استفاده ميشود.

روش ابتدايي شيکاگو: روش خاصي است كه متوسط سه سناريوي ممكن با وزنهاي احتمالي متفاوت را در نظر ميگيرد.