ويژگي هاي مهم بتن
با توجه به نوع سازه و درجه اهميت آن بايد به ويژگي هاي اصلي بتن به
هنگام ساخت ، ريختن و نگهداري توجه مخصوص به عمل آيد . بتن با کارايي
و دوام زياد به بتني گفته مي شود که بتواند به راحتي ريخته شود و در شرايط
محيطي خورنده و بالاخره بارهاي وارده بر آن بخوبي مقاومت کند و مشخصات
آن تغيير ننمايد .
کارايي بتن : بتن کارا بتني است که بتوان به راحتي آن را ساخت ، حمل
نمود ، در قالب مورد نظر ريخت و متراکم نمود بدون آنکه در يکنواختي آن در طول
مراحل فوق تغييري حاصل شود . کارايي بتن بستگي به عوامل زير داشته و
پيمانکار ملزم به رعايت آن است :
اسلامپ : کارايي به ميزان اسلامپ و رواني بتن ساخته شده بستگي دارد .
ميزان اسلامپ بر اساس جدول مندرج در استاندارد ( د ت 505 ) کنترل مي شود .
بتن هايي که موقع ريختن اسلامپشان با اسلامپ خواسته شده مطابقت ننمايد
مردود بوده و بايستي از مصرف آن خودداري شود و از محوطه کارگاه خارج
گردند . اضافه کردن آب براي بالا بردن اسلامپ بتنهاي سفت شده پس از
ساخت به هيچ وجه مجاز نيست و انجام اين امر باعث تغييرات کلي در
مشخصات بتن ساخته شده خواهد شد .
مصالح مصرفي : از ديگر عوامل مهم در کارايي بتن ، انتخاب صحيح مصالح
مصرفي و نسبتهاي اختلاط آنهاست . سيمان با نرمي زياد باعث بالابردن کارايي
بتن مي شود . مصالح سنگي نيز از عوامل مهم در کارايي بتن محسوب
شده و بايستي با توجه به دستورات دستگاه نظارت نسبت به انتخاب آن اقدام
شود .
مواد افزودني : براي بالا بردن کارايي بتن با نسبت آب به سيمان معين از
مواد افزودني استفاده ميشود .ميزان مصرف اين مواد طبق دستورالعملهاي
کارخانه سازنده خواهد بود و نوع و ميزان مواد افزودني بايد به تائيد دستگاه
نظارت برسد .
درجه حرارت : عدم رعايت درجه حرارت تعيين شده براي مخلوط بتن به
هنگام ساخت ، باعث بروز اشکالاتي در امر ريختن بتن و نهايتا تغييرات جدي در
ويژگي هاي آن خواهد شد .
پايايي ( دوام ) بتن : بتني که در ساخت و نگهداري آن تمامي مشخصات
فني رعايت شود داراي پايايي زياد در برابر شرايط محيطي مي باشد . عوامل
مهمي که براي دستيابي به بتن پايا بايستي به آن توجه شود به قرار زير است :
نسبت آب به سيمان : از خصوصيات مهمي که بر دوام بتن اثر مي گذارد ميزان
آب در مخلوط بتن است.بسته به شرايط محيطي و عملکرد سازه بايد نسبت
آب به سيمان در مشخصات فني خصوصي قيد شود.
حداقل مقدار سيمان : انتخاب صحيح آب به سيمان تراکم کافي و عمل
آوردن مناسب ميتواند دوام بتن را بهبود بخشد . براي دستيابي به اهداف
فوق با نسبت آب به سيمان معين حداقل ميزان مصرف سيمان بسته به قطر
مصالح درشت دانه نبايد از حدودي کمتر باشد تا امکان لرزاندن و مرتعش
ساختن در کارگاه فراهم آيد .
بتن با حباب هوا:هنگامي که بتن در برابر شرايط يخ زدن قرار دارد يا براي
آب شدن يخهاي مجاور آن از نمکهاي يخ زدا استفاده مي شود براي بالا بردن
دوام بتن بايد از مواد حباب ساز استفاده شود . ويژگي هاي مواد حباب ساز
قبل از استفاده بايستي به تاييد دستگاه نظارت برسد .
بتن مقاوم در برابر حملات شيميايي : بتني که با شرايط کاملا خوب و
مناسب ساخته نشده باشد چنانچه در مجاورت آبها يا خاکهاي آلوده به مواد
شيميايي مهاجم و ياخورنده قرار گيرد از پايايي آن به شدت کاسته مي شود .
از اين رو شناخت عوامل کاهش دهنده اين اثرات الزامي است.انواع مواد
شيميايي که سازه هاي بتني اغلب با آن مواجه هستند عبارت اند از :
سولفاتها ، فاضلابهاي صنعتي و خانگي ، آبهاي لب شور و آبهاي دريا ،
عواملي نظير درجه حرارت ، سرعت زياد مايع يا يخ مجاور سازه ، عدم دقت
در عمل آوردن بتن ، تر و خشک شدنهاي پياپي و بالاخره خوردگي فولاد
نيز باعث تضعيف بتن در برابر حملات شيمايي ميشود . عواملي نظير پايين
بودن نسبت آب به سيمان ، انتخاب صحيح نوع سيمان و نفوذپذيري کم
ميتواند دوام بتن را در مقابل حملات شيميايي و فيزيکي فزوني بخشد .
بتن مقاوم در برابر سايش : بتن مقاوم در برابر سايش بتني است که
بتواند به نحوي در برابر اثرات فرسايشي عبور و مرور ، تردد ، ضربه ، سائيدن
مواد يا اسباب و لوازم بر روي آن مقاومت نمايد . در ساخت بتن مقاوم به
فرسايش و سايش بايستي به عوامل زير توجه کرد :
الف : مقاومت فشاري
ب : دانه بندي مصالح
پ : اسلامپ
ت : ميزان هوا : براي بتن هاي داخل ساختمان که در معرض يخ زدن و
تغييرات جوي نيستند حداکثر هواي موجود در بتن 3 % اختيار مي شود . در
غير اين صورت از جدولهاي مربوطه ميزان حداکثر هوا را تشخيص مي دهند .
ث : چنانچه امکان فرسايش سطح بتن با توجه به نوع مصرف زياد باشد
توصيه مي شود که بتن اصلي با يک رويه از طبقه C30 که حداکثر قطر
دانه هاي آن 5/12 ميليمتر باشد روکش شود .
ج:پرداخت کاري سطح بتن : معمولا براي صافکاري بتن حداقل 2 ساعت
زمان بعد از ريختن آن لازم است . لذا تا زماني که آب سطح بتن کاملا محو
نشده بايد از ماله کشي بتن پرهيز شود . بدين منظور ممکن است از روشهاي
خاصي مانند Vacuum Dewatering براي جمع آوري آب سطح استفاده شود .
چ : عمل آوردن : عمل آوردن بتن بايستي بلافاصله پس از بتن ريزي شروع
شود . رعايت دستورات دستگاه نظارت الزامي است .
