رفتار درمانی برگ برنده در عدم بازگشت مجدد به اعتیاد
روانشناس و مسوول مرکز مشاوره جهاد دانشگاهی استان مرکزی گفت: رفتار درمانی در ترک اعتیاد و عدم بازگشت مجدد افراد به مواد مخدر تاثیر مثبت دارد.
زهرا مطیعی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این مطلب اظهار کرد: مواد مخدر به غیر از الکل عملکرد نورون‌های موجود در مناطقی از مغز را که در تنظیم لذت یا پاداش درگیر هستند را تغییر می‌دهد.
وی افزود: دوپامین (به عنوان یکی از هورمون‌هایی که به طور طبیعی در بدن وجود دارد) یکی از انتقال دهنده‌های عصبی درگیر در این گذرگاه است. عملکردهای مرتبط با دوپامین، علاوه بر احساس لذت، فعالیت حرکتی، آگاهی، قضاوت و انگیزش را شامل می‌شوند.
مطیعی با بیان اینکه نرون‌های تولیدکننده دوپامین که در بالای ساقه مغز قرار دارند، در تنظیم احساس لذت نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند، گفت: اگر این ماده در سیستم عصبی وجود نداشته باشد، نورون‌ها عملکرد خود را تغییر می‌دهند.
وی اضافه کرد: بعد از مدت طولانی مصرف مداوم یکی از مواد اعتیادآور، تغییرات دائمی در مغز ایجاد می‌شود. برای مثال، در مورد کوکائین چون این ماده از جذب مجدد دوپامین به وسیله نرون‌های پیش سیناپسی جلوگیری می‌کند دوپامین در سیناپس‌ها انباشته می‌شود و اگر فرد مصرف را متوقف کند، سطح دوپامین به حالت عادی بر می‌گردد.
وی گفت: برای درمان مبتلایان به مواد مخدر و مسومیت‌های ناشی از مصرف آن میتوان از دو روش زیستی و رفتاری شناختی استفاده کرد.
این روانشناس در خصوص اقدامات درمانی عنوان کرد: یکی از قدیمی‌ترین نوع درمان برای وابستگی به هروئین، تامین متادون است. رویکرد درمانی دیگر، تامین laam است، که مانند متادون ماده افیونی مصنوعی است که میتوان آن را برای درمان اعتیاد به هرویین مصرف کرد.
وی افزود: نالترکسون داروی دیگری است که برای درمان وابستگی به هرویین مصرف می‌شود. کسی که نالترکسون مصرف می‌کند تاثیر لذت بخش هرویین را احساس نمی‌کند و بوپرنورفین ( هرچند که اداره دارویی آمریکا آن را تایید نکرده است) نوع دیگری است که برای درمان استفاده می‌شود و شبیه متادون عمل می‌کند.
مطیعی با اشاره به اینکه در درمان رفتاری شناختی تعداد زیادی درمان رفتاری وجود دارد، گفت: یکی از درمان‌ها مدیریت وابستگی است، که به موجب آن هر وقت آزمایش‌های دارویی درمان‌جو منفی باشند، امتیازاتی کسب می‌کند که میتوان این امتیازها را با امور مطلوب یا مشارکت در فعالیت‌های جالب مبادله کرد. در این درمان افکار، انتظارات و رفتارهای مرتبط با مصرف داروی درمان‌جو تغییر می‌کند و خدمات روانی – اجتماعی، مانند مشاوره شغلی، روان درمانی و خانواده درمانی بسیار اثربخش خواهد بود.
مشاور جهاد دانشگاهی استان مرکزی در پایان اظهار کرد: افرادی که به اجبار ترک می‌کنند به سرعت دوباره به اعتیاد بر می‌گردند، تنها پنج درصد افرادی که به اجبار ترک می‌کنند دوباره معتاد نمی‌شوند.
پژوهشگران دریافته‌اند که برای جلوگیری از برگشت، سه ماه درمان ضروری است که البته پیگیری‌های لازم بعد از درمان نیز بسیار مهم است.
