مثبت اندیش باش تا كامروا باشی
روان شناسان می‌گویند رفتار شما محصول افكار شماست
وقتی فرمان ترس از مغزش وارد چشم‌هایش شد، چشم‌های بیرون زده اش پدرش را هم به وحشت انداخت. پسر از حمله و كشتار می‌ترسید، وقتی شنید به قبیله ای در همان نزدیكی حمله شده است، برای چند ثانیه توان حركت كردن نداشت. پدرش فقط یك جمله به او گفت:" نترس، اگر بترسی، ترس سراغت می‌آید." آن موقع نفهمید پدرش چه میگوید. اما وقتی نوبت به خودش رسید و خواستند او را نیز مثل بقیه هم قبیله ای‌هایش بكشند، یك دفعه با نیرویی كه هیچ قدرتی نمی‌توانست جلوی آن را بگیرد، گفت:" الان وقت مردن من نیست." آن نیرو چه بود؟ خودش هم نمی‌دانست اما یك چیز را می‌دانست. پسر كوچولو و همسر باردارش داخل یك چاله پر از آب گیر افتاده بودند. تنها او بود كه می‌توانست آنها را نجات بدهد. هنگام حمله دشمن با دست خود آنها را داخل گودال فرستاده بود. اما حالا با شروع ریزش باران هر لحظه احتمال غرق شدن آنها داخل گودال بود. الان ثانیه‌ها هم ارزش داشت. به هیچ چیز فكر نمی كرد جز دویدن و رسیدن به چاله و اتفاق افتاد؛ آن چیزی را كه اراده كرده بود.
وقتی روان شناسان می‌گویند افكار مثبت و منفی تاثیرات مثبت و منفی روی زندگی می‌گذارند، شاید خیلی‌ها باور نكنند اما این حقیقت دارد. بخشی از رفتارهای انسانی ناشی از افكار ما است. وقتی می‌گویند افكار تعیین كننده سبك زندگی، احساس، وضعیت جسمی، روحیات و .. است، منظور این است كه انسان با افكار مثبت و منفی وارد عمل می‌شود و به دنبال آن طبق گفته‌های دكتر پرویز رازقی، روان شناس و مدرس دانشگاه ، باید منتظر یكی از اتفاقات زیر باشند:" در نگرش منفی قدرت برداشت فرد از رفتار خوب و افكار خوب به حداقل می‌رسد یعنی اگر فردی با ویژگی‌های خوب در مسیرمان قرار بگیرد ذهن ما به علت افكار منفی قدرت دریافت رفتارها و شخصیت‌های خوب دیگران را به عنوان یك تنبیه تلقی كند. این در حالی است كه در فردی با نگاه مثبت، رفتارهای خوب دیگران، بهتر نیز مشاهده می‌شود." از دیدگاه این روان شناس منفی اندیشی موجب منفی شدن افكار و رفتار فرد و حتی ظهور رفتارهای منفی در دیگران می‌شود.
در همین راستا ما قانونی داریم به نام قانون جذب كه میگوید وقتی افكار مثبت پخش كنید بازخورد آن اتفاقات مثبت است و برعكس. شاید خیلی از شما‌ها فیلم راز را دیده باشید. این فیلم خاطرات و تجربه افرادی است كه با قدرت قانون جذب توانستند به خواسته‌هایشان برسند كه البته طبق اظهارات این روان شناس رابطه علت و معلول قانون جذب ثابت نشده است. دكتر رزاقی بروز رفتارهای مثبت و منفی را ناشی از وجود نیرویی در مغز عنوان می‌كند كه بسته به اینكه فرد مثبت یا منفی اندیش باشد این نیرو در همان جهت فعال می‌شود. چنانچه مغز به سمت افكار منفی فعال بشود نتیجه آن به صورت ضعیف شدن روابط اجتماعی افراد، كاهش موفقیت‌ها، ضعف روابط بین فردی، تعاملات اجتماعی ضعیف، گرایش كمتر افرادبه فعالیت و كار ظاهر می‌شود و در نگرش مثبت برعكس این موارد.
منفی، منفی را جذب می‌كند
طبق اظهارات دكتر رزاقی افرادی كه افكار منفی دارند به سمت افكار منفی دیگران جذب می‌شوند. این در حالی است كه هر چه قدر باور و ایمان فرد منفی ترباشد سقوط وی به سمت منفی گرایی، و جذب به سمت افراد منفی گرا بیشتر می‌شود، ولی برعكس اگر فرد منفی اندیشی، تجارب خوشایندی را هم از مثبت اندیشی داشته باشد، یا ایمان و باور او عمق زیاد نداشته باشد به سمت فرد مثبت اندیش گرایش پیدا می‌كند.
خارهایی كه گل می‌دهند
اما این كه مثبت اندیشی چه نتایجی را به دنبال دارد، دكتر رزاقی در این باره میگوید:" افرادی كه افكار مثبت دارند می‌توانند كینه را به محبت،ضعف را به قدرت، یاس را به امید و شكست را به موفقیت تبدیل كنند." افرادی كه باور مثبت دارند در مشكلات به فرصت‌ها فكر می‌كنند و در جستجوی راهكار هستند تا موفقیت به دست بیاورند ولی افرادی كه افكار منفی دارند به جای ارایه راهكار، از هر فرصتی استفاده می‌كنند تا به مشكلات بیندیشند.
اما چگونه است كه عده ای به سمت افكار و افراد منفی كشش بیشتری دارند و عده ای دیگر افكار منفی بیرونی روی آنها اثر كمتری دارد؟
دكتر رزاقی در این باره میگوید:" طبق نظریه ای به نام راتر، افرادی كه اسناد بیرونی دارند رفتار منفی آنها تحت تاثیر عوامل محیطی و خارجی است. اینها شكست بیشتری را در زندگی تجربه می‌كنند. در حالی كه افرادی با اسناد درونی، افرادی هستند كه اعتماد به نفس بالا و نگرش مثبت تری دارند و موفق تر هستند. این افراد به سادگی تسلیم افكار منفی بیرونی نمی شوند. همچنین در بین آدم‌ها سه تیپ شخصیتی متعدد داریم: استینك، آتلانتیك و تكنیك.
در نوع استینك منفی گرایی بیشتر است چون به طور معمول ویژگی شخصیتی حساس تری دارند، لاغر تر و زودرنج تر هستند. عادت به منفی یا مثبت فكر كردن، فقر فكری، القای افكار مثبت و منفی از طریق مشاهده ( دیدن افكار پدر و مادرو..) تقویت افكار از طریق خود فرد به فرض مثال با دروغ گویی پاسخ مثبت دریافت كرده است و حالا به صورت یك باور درونی تبدیل شده است. از دیگر مواردی است كه به منفی گرایی یك فرد دامن می‌زند." این روان شناس از بین تمام موارد موثر در القای افكار مثبت و منفی در افرادی كه از طریق ویژگی‌های شخصیتی به این باور دچار شده اند را سخت تر اظهار كرد چرا كه این نوع افكار منفی دراثر زمان و تكرار ایجاد شده و به تدریج جزیی از شخصیت فرد شده است ولی با كمی صبر می‌توان ساختار اینگونه رفتار را كه درونی شده اند را تغییر داد.
ساختار شكنی زمان ندارد
از دیدگاه دكتر ابوالقاسم مهری نژاد، روان شناس،عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا، ساختار شكنی افراد زمان مشخصی ندارد. برای اینكه بتوان فرد منفی اندیشی را به سمت مثبت اندیشی سوق داد موارد متعددی دخیل هستند. از جمله میزان هوش افراد، موقعیت اجتماعی،اقتصادی و خانوادگی.
دكتر مهری نژاد میگوید:" در افرادایده آل گرا و آرمان گرا باورهای منفی بیشتر مشاهده می‌شود چرا كه تحقق آرمان‌های این قشر سخت تر است، بنابراین باورهای منفی سریع تر در آنها نفوذ می‌كند."
به اعتقاد دكتر رزاقی،باورهای منفی در بزرگسالان در گذر زمان ریشه دار تر می‌شود و نیاز به درمان دارد اما در كودكان نیاز به درمان و تغییر نیست و تنها توصیه می‌شود والدین الگوهای مثبت اندیشی را طی شكل گیری مراحل شخصیتی به وی ارایه دهند.
