دوخت لباس کردی سنندجی:
زيرپوش آستين سرخود: اندازه های لازم : 1 - بلندی زیر پوش 2- دور حلقه آستین 3- عرض شانه پارچه مورد نیاز : 2 الی 3 متر بسته به عرض پارچه دوخت زیر پوش باید متناسب با لباس رو باشد . اگر پارچه پیراهن نازک باشد و زیر پوش از زیر لباس رو نمایان باشد بهتراست که زیر پوش بدون درز و ساده و کاملا ً بلند تا پایین زانو و با آستین بلند دوخته شود که در این صورت لباس کاملا ً پوشیــده و محجبی خواهید داشت . اما برای پوشیدن زیر لباسهای ضخیم شما می توانید زیر پوش را کوتاهتر یا بدون آستین با گشادی مورد نظر بدوزید . فراموش نشود که یقه زیر پوش باید از یقه پیراهن بازتر باشد که از روی لباس نمایان نشود . ابتدا عرض شانه ها را بدست آورده و2/ 1آنرا مشخص می کنیم سپس از 2/1 عرض شانه به طرفین 8تا10سانت رفته و از همان 2/1 برای گودی یقه 10 تا 12تا 14 سانت پایین آمده ( گشادی یقه دلخواه است ) این نقاط را به هم وصل می کنیم . برای افتادگی شانه ها هم از سر شانه در دو طرف 3 سانت پایین آمده و به انتهای یقه وصل می کنیم . بلندی زیر پوش هم بستگی به اندازه ای دارد که شخص می خواهد اما برای اندازه معمول آن بهتر است قد لباس کردی را منهای 20کنیم و اگر بلند تر خواستید منهای 5 یا 10 میکنیم و اگر کوتاهتر خواستیم می توانیم قد لباس را منهای 50 سانت کنیم که تقریباً تا زیر زانو خواهد بود . بعد از اینکه کادر ما که از عرض شانه و قد زیر پوش است بدست آمد به اندازه 10 سانت از سر شانه جدید به صورت خط مایل بیرون آمده و به اندازه 5/1حلقه آستین که معمولاً برای زیر پوش مابین 20 تا 25 سانت است از این خط به پایین آمده وسپس به بالا تنه وصل می کنیم بعد خطی را که به بالا تنه وصل شده بود 2/1آنرا بدست می آوریم علامت می زنیم . برای گشادی پایین زیر پوش به طرفین کادر 25تا 35 سانت اضافه میکنیم و این قسمت را به2/1زیر بغل وصل میکنیم . سپس زیر بغل را به شکل هلال در می آوریم برای پشت هم مانند جلو عمل میکنیم با این تفاوت که اگر خواستیم که یقه پشت کوچکتر باشد گودی آن را به 5 تا 8 سانت می گیریم و اگر خواستیم دو یقه باشد یعنی پشت و جلومانند هم گودی یقه را به یک اندازه برش می زنیم . نحوه دوخت : سرشانه ها را بهم وصل نموده و خط پهلوها را بهم چرخ کنید و دور تا دور یقه لباس و حلقه آستین را هم به اندازه نیم سانت تو زده و بدوزید و یا اینکه سر دوزی کنید پایین زیر پوش را هم تو زده و چرخ کنید (اندازه 1 سانت ) بعد از دوخت اتو کنید . زير پوش آستين رکابی : کادر زیر پوش رکابی مانند زیر پوش آستین سرخود عرض شانه ها و قد آن را بدست می آوریم سپس از انتهای یقه4 تا 5 سانت به طرفین رفتـه وبه اندازه 2/1 حلقه آستین پایین آمده و از این قسمت رفته و به شکل هلال بهم وصل می کنیم .
و از 5 سانتی به پایین کادر که 25 الی 35 سانت اضافه کرده ا یم وصل می کنیم . توجه : در آستین رکابی 3 سانت افتادگی شانه را نداریم . اندازه یقه هم مانند یقه زیر پوش آستین سر خود است . دوخت این زیر پوش هم مانند قبلی است. ************************************************** **
شلوار : اندازه های مورد نیاز : 1- بلندی شلوار 2- بلندی فاق (خشتک) برش شلوار کاملاً ساده است . دو قد با عرض 90 سانت برش می دهیم . قد شلوار را هم به اضافه 8 سانت می کنیم که 4 سانت آن برای کش کمر است و 4 سانت دیگر برای کش دمپای شلوار می باشد . بلندی فاق را هم بعد از 4 سانت کش کمر اندازه میزنیم که یا 3/1 دور باسن را بدست می آوریم یا 2 وجب و 4 انگشت پایین می آییم و فاق را وصل می کنیم دو قد شلوار توسط فاق بهم وصل میشود. برای فاق هم یک تکه مربعی برش می دهیم در ابعاد 12 تا 15 سانتی . توجه : گشادی شلوار کمتر از 45 سانتیمتر نباشد منظور عرض 90 که روی دولا 45 میشود. ************************************************** ** بالا پیراهن کردی یقه سنندجی : اندازه های لازم : 1- قد شانه را از سمت راست شانه تا سمت چپ از پشت اندازه میگیریم 2- بلندی لباس که بهتر است مماس بر روی زمین باشد( لباس کردی را با کفش اندازه گیری کنید ) 3- بلندی آستین ازاستخوان سر شانه تا مچ. 4- 2/1 حلقه آستین . پارچه را به اندازه بلندی قد و عرض شانه ها برش می زنیم . در قسمت جلو 2/1 عرض شانه رابه طرفین 6.5 تا 7 سانت رفته و به صورت هلال بهم وصل میکنیم . در قسمت پشت هم بعد از مشخص کردن 2/1 عرض شانه 2 سانت پایین آمده و درطرفین هم 6.5 تا 7 سانت و سپس این
تيرنج ( وجهای کناری ) : روی دولای بسته پارچه 40تا50 سانت (روی یک لا 80 تا100سانتيمتر ) جدا کرده و بلندی آن هم قد لباس کردی منهای 2/1حلقه آستین و3 سانت افتادگی شانه می کنیم که قد تیرنج بدست می آید سپس از کنار کادر 10 تا 12 تا 15 سانت تو رفته در قسمت پایین کادر در سمت مخالف هم همین اندازه به داخل آمده بصورت خطی مورب بهم وصل می کنیم که این خط قیچی می شود و دو طرف لباس را تشکیل میدهد یک قسمت دولای باز و قسمت دیگر دولای بسته پارچه می باشد . دولای باز را هم دوخت می زنیم تا دو طرف مثل هم شود.http://kurdistan.ichto.ir/Portals/14...muzesh/k/6.jpg آستین:پارچه را به اندازه بلندی آستین و گشادی حلقه که دلخواه می باشد روی دولای بسته پارچه گذاشته و بصورت مستطیل برش زده . اگر بخواهیم آستین ساده باشد که همان بلندی آستین و 2/1 حلقه کافی است ولی اگر بخواهیم در قسمت سر شانه چین بخورد گشادی آستین را بیشتر در نظر میگیریم و سر آستین راهم 5 تا 6 سانت تنگ می کنیم. فقيانه (سوراني):به اندازه20 سانت راروي دولاي پارچه (روي يك لا40 ) سانت جداكرده وبلندي آن هم اندازه قد تيرنج مي باشد( درصورت كمبود پارچه ميتوانيم قد سوراني راكوتاهتر بگيريم). سپس ازگوشه هاي مانند تيرنج خطي مورب كشيده كه اين خط قيچي مي شود. سر آستين : تکه ای است که روی دولای بسته پارچه 20 سانت جدا کرده در 20 تا 25 برای دور مچ که سورانی به این تکه وصل می شود اگر پارچه پشت و رو داشت قد آستین را جدا درآورده و این ذ تکه را هم جدا در می آوریم اما اگر پارچه هایی مانند حریر که پشت و رو ندارد می توانیم 20 سانت را به قد آستین بدون دوخت اضافه کنیم . مرغک ( گرد له ) : یک تکه مربع شکل است که اندازه آن بستگی به اندازه ای دارد که در تیرنجها در نظر گرفته بودیم مثلاً اگر 10 سانت بود اندازه مرغک را هم در ابعاد 10 در 10 میگیریم . کاربرد مرغک بیشتر برای گشاد کردن زیر بغل است . سجاف يقه سنندجی : از دو طرف انتهای یقه روی خط سر شانه جدید 3 سانت به طرفین رفته و به اندازه بلندی سینه که معمولاً 25 تا 27 سانتیمتر است از 3 سانتها پایین آمده و بهم وصل می کنیم از گوشه های کناری یقه 1 سانت تو آمده و 1 سانت هم به طرف بالا رفته و 1 سانتی را که تو آمده ایم به انتهای یقه در بالا وصل میکنیم و 1 سانتی را که به طرف بالا علامت زده بودیم به خط وسط یقه وصل کرده خطهای جدید فرم اصلی یقه می باشد که برای سجاف یقه خطها را روی تکه ای پارچه رولت کرده با اضافه دوخت برش میزنیم این مدل یقه سجاف در روی لباس دوخته میشود .
سجاف يقه پشت : به اندازه عرض شانه ها است و طول آن که 3 تا 5 سانت میباشد. برش زده با اضافه دوخت و روی پشت یقه را هم رولت کرده و قیچی می کنیم. الگوی اولیه بالا تنه : پارچه مورد نیاز : 40 تا 50 سانت - اندازه های مورد نیاز : دور سینه - قد بالا تنه - بلندی حلقه آستین - طول سر شانه ( اندازه متوسط ) - قسمت پشت : قد بالا تنه را روی دو لای بسته پارچه ( طول پارچه ) اندازه میزنیم سپس روی 40 سانت 2 سانت پایین آمده و 8 سانت روی عرض پارچه جا کرده گردی یقه را می کشیم بعد از 8 سانت 13 سانت طول سر شانه را هم کشیده 3 سانت پایین آمده به انتهای یقه ( 8 سانتی ) وصل میکنیم برای افتادگی شانه بعد از 3 سانت 2/1 حلقه آستین( همان بلندی حلقه آستین ) پایین آمده و 2/1 این خط را هم بدست آورده و 1.5 سانت به داخل کادر رفته این نقطه را به شکل هلالی به سر شانه وصل میکنیم . سپس 4/1 دور سینه + 2را بدست آورده و خط سینه را کشیده طوری که در زیر خط بلندی آستین عبور کند بعد از این نقطه مابقی هلال حلقه را می کشیم. - قسمت جلو : دو طرف روی دولای باز پارچه می باشد با این تفاوت که یقه را 8 در 8 میگیریم و از 2/1 حلقه آستین بجای 1.5 سانت 2 سانت به داخل کادرآمده و 4/1 دور سینه را هم به اضافه 5 میکنیم. از الگوی اولیه میتوان الگوهای جلیقه – کت – قبا و بالا تنه لباس سقزی را درست کرد. ************************************************** **
جليقه مدل 1 ( سوخمه): از الگوی اولیه بالا تنه استفاده می شود منتها روی آن تغییراتیمی دهیم در قسمت سر شانه2 سانت از 13 سانت کم می کنیم در قسمت زیر بغل هم 2 سانت پایین آمده و به 2 سانت سر شانه وصل میکنیم
این قسمت را قیچی می کنیم ( با اضافه دوخت )از طرف خط پهلو در پایین هم 2 سانت تو آمده و به زیر بغل وصل می کنیم در قسمت جلو ازانتهای یقه خطی کشیده به گوشه پایین خط کمر ( این خط هم با اضافه دوخت برش می شود )از این الگو یک رویه و یک آستری برش می کنیم . نحوه دوخت: به این طریق است که سر شانه و پهلوی آستر را دوخته سپس سر شانه و پهلوی رویه را هم می دوزیم بعد قسمت روی پارچه رویه و آستر را روی هم گذاشته بطوریکه دوختها پشت بهم باشد حدوداً نیم تا 1 سانت از لبه پارچه ( جلیقه ) را جا گذاشته و از کنار نیم سانت دور تا دور جلیقه را دوخته . بجز حلقه آستین و یقه پشت که جلیقه را از آنجا برگردانده به طرف روی کار سپس قسمتهای مانده را یا پس دوزی می کنیم یا آنها را دور تا دور روی کار چرخ می کنیم .
************************************************** **
جليقه مدل 2 :
دقیقاً مانند جلیقه قبلی می باشد در این نوع جلیقه فرم یقه فرق می کند از انتهای یقه خطی مایل کشیده تا روی خط سینه و از روی خط سینه تا پایین روی خط کمر هر اندازه ای بود به همان اندازه به سمت چپ هم رفته علامت می زنیم این دو نقطه را به شکل هلال به هم وصل می کنیم. طریقه دوخت: مانند جلیقه قبلی است در ضمن کوتاه و بلند بودن جلیقه نیز دلخواه است. ************************************************** **
جليقه مدل سوم
************************************************** **
کت (سلته) : اندازه های لازم : همانند جلیقه به اضافه بلندی آستین . از الگوی بالا تنه استفاده می کنیم و با وجه به توضیحاتی که در مورد جلیقه ها بیان شده می توان مدلهای مختلف جلیقه را برش کرد . نکته قابل توجه در برش کت 2 سانت پهلو و حلقه آستین را کم نمی کنیم . پشت دقیقاً مانند جلیقه است . جلو : فرم یقه را به هر شکلی که خواستیم در آورده و از قسمت پایین 15 سانت به طرف بالا و 15 سانت به طرف چپ علامت زده و به شکل هلال به هم وصل می کنیم . آستین : 2/1 دور بازو را اندازه گرفته در بلندی آستین سپس 2/1 دور مچ + 4 سانت را بدست آورده و به زیر بغل وصل می کنیم هلال حلقه آستین را نیز به اندازه هلال حلقه آستین بالاتنه برش می کنیم و برای سجاف سر آستین هم 4 تا 6 سانت اضافه می کنیم (نحوه برش این آستین مهم می باشد) سر آستین کت را می توان چاکدار درست کرد اگر بخواهیم که سر شانه چین بخورد به گشادی آستین اضافه می کنیم و در قسمت سر آستین کم می کنیم. http://kurdistan.ichto.ir/Portals/14...uzesh/k/18.jpghttp://kurdistan.ichto.ir/Portals/14...uzesh/k/19.jpg
************************************************** ** بالا قبا ( کووا ) : اندازه لازم همان اندازه هایی است که برای جلیقه لازم بود به اضافه تمام قد از سر شانه تا قوزک پا . قبا را می توان هم با آستر و هم بدون آستر درست کرد و عموماً پارچه کت و قبا از پارچه های سنگین مانند مخمل می باشد شما می توانید قبا را از پارچه های توری مانند گیپورهای مختلف برای زیباتر شدن لباس کردی بپوشید . آستین قبا مانند آستین کت است و سر آستین چاکدار می باشد . ************************************************** **
کلنجه : مانند سلته است با این تفاوت که آستین آن تا آرنج است در قسمت دور آرنج می توان برای زیبایی کار و خوش فرم بودن آن از این قسمت 2 سانت کم کرده و به زیر بغل وصل می کنیم ( سجاف سر آستین فراموش نشو د). ************************************************** **
- - - به روز رسانی شده - - -
دوخت لباس سقزی: زير پوش لباس سقزی : مانند زیر پوش آستین سر خود است اما قد آن کوتاه و تا روی باسن است (مانند بلوز ) این زیر پوش را می توان با پارچه های کم عرض هم دوخت . ************************************************** **
شلوار سقزی : اندازه های لازم : قد شلوار ، بلندی فاق شلوار( خشتک ) . دو قد با عرض 120تا 150 برش کرده و برای بلندی شلوار قد را از کمر تا پایین اندازه گرفته . نحوه دوخت و برش مانند شلوار کردی است ولی سقزی گشاد تر است بخاطر اینکه زیر پوش آن کوتاه تر است . خشتک آن یک تکه مربعی 15 تا 18 سانتی می باشد . اگر خواستیم که دمپای شلوار مچی باشد قد شلوار را منهای 5 می کنیم ( 4 سانت کش کمر ثابت است ) بعد یک تکه که اندازه آن 2/1 دور مچ پا به اضافه 4 و بلندی 10 سانت می باشد که این قسمت 10 سانتی روی دولای بسته پارچه قرار می گیرد بعد پایین شلوار را پیلی می دهیم یا چین سوزنی و به اندازه دور مچ جمع می کنیم بلندی فاق برابر است با 3/1 دور باسن یا 2 وجب و چهار انگشت.
************************************************** ** بالا************************************************** **
لچک ( روسری سه گوش ) : پارچه مورد نیاز 2 تا 3 متر بسته به عرض پارچه . پارچه رابه صورت مستطیل روی دولای بسته قرار داده و از طرف دو لای باز پارچه 2/1 عرض پارچه را بدست آورده و خطی به گوشه پایین سمت چپ می کشیم و این خط را قیچی میکنیم سپس این دو تکه را می دوزیم بعد دور تا دور روسری را با نوارهای پولکی تزیین می کنیم .
************************************************** **
روسری شالی : برای روسری شالی نیم متر برای عرض آن کافی است و بلندی و طول روسری 1.5 متر می باشد . که دور تا دور آن را چرخکاری کرده و با نوارهای پولکی یا یراقهای مختلف تزیین می کنیم .
************************************************** **
پيراهن سقزی : پارچه مورد نیاز 4.5 تا 5 متر . بالا
طریقه برش قسمتهای مختلف لباس : ابتدا از الگوی بالا تنه استفاده می کنیم در قسمت خط کمر 15 سانت پایین آمده و خط باسن را بدست می اوریم از طرف پهلو روی خط کمر 1.5 سانت به داخل آمده به گوشه خط باسن وزیر بغل وصل می کنیم . 2/1 باقی مانده خط کمر را بدست آورده واز این نقطه یک خط راست به پایینکشیده و یک خط راست هم به طرف بالا به اندازه 15 سانت کشیده سپس یک پنس یا ساسون سانتی می گیریم . ( قسمت پشت )
قسمت جلو : برای جلو هم همین کار را انجام می دهیم و فرم یقه را روی الگو پیاده می کنیم از 8 سانت جلو 8 سانت دیگر پایین آمدهبه انتهای یقه به شکل هلال به هم وصل می کنیم سپس برای این قسمت یک سجاف 3 تا 5 سانتی برش می زنیم .
بند ينک: می برای کمربند یا بندینک لباس روی دولای باز پارچه به اندازه 8 در 50 برش میزنیم که این بندینک ها به درز پهلو روی خط کمر وصل شود . http://kurdistan.ichto.ir/Portals/14...uzesh/k/31.jpg
آستين : آستین لباس را می توان به صورت شمشیری برش زد یا اینکه ساده باشد . قسمت حلقه آستین را مانند قبا ( آستین کتی) درست می کنیم . بعد از برش آستین و بالا تنه نوبت به برش دامن پیراهن می رسد که اگر عرض پارچه 120 بود 4 تخته روی دولای بسته برش می زنیم وقد دامن را هم از کمر تا زمین اندازه می زنیم اگر عرض پارچه 150 بود 3 تخته برش می زنیمتکه های دامن را به هم دوخته و در قسمت کمرچین می زنیم به اندازه کمر بالا تنه سپس دامن و بالا تنه را بهم وصل می کنیم . http://kurdistan.ichto.ir/Portals/14...uzesh/k/32.jpg رعايت نکات ايمنی و بهداشتی : فضای کارگاه بايد دارای نور کافی وهمچنين تهويه مناسب باشد . لازم است برای پيشگيری از حوادث غيرمترقبه کار آموز ابتدا با چرخمخصوصا چرخهای صنعتی آشنايی کامل پيداکند . در حين کار با وسايل برقی باید دقت لازم انجام داد.
