از دروغی به نام خودکفایی تا واردات هفت میلیون تن گندم!
هنوز حتی یک دهه از برگزاری جشن خودکفایی در کشور نمی‌گذرد که رقم سرسام‌آور واردات گندم، کشور را جزو بزرگترین واردکنندگان گندم در جهان قرار داده است. در حالی که دولت به گفته عیسی کلانتری، آماری را صادر کرده که ده میلیون تن گندم در آن گم شده است!
به گزارش «تابناک»، در چند سال اخیر، بحث بر سر واردات کالاهای اساسی و میزان تولید آنها در کشور، همواره یکی از مهم‌ترین مسائل حوزه اقتصاد کشور بوده است؛ مسأله‌ای که به روشنی تأثیر اساسی بر زندگی خانوار گذاشته و نیز به بار شدن هزینه‌های بسیار بر گردن دولت و اقتصاد کشور منجر شده است.
بنا بر این گزارش، موضوع واردات و تولید گندم و کارکرد دولت در این حوزه در کشور، موضوعی است که به ویژه در یک سال گذشته، انتقادات زیادی از سوی کارشناسان و برخی نمایندگان مجلس به خود دیده است؛ مباحثی که آمار تولید گندم در کشور، خوراک دام شدن گندم، نرخ پایین خرید تضمینی و قاچاق گندم به خارج کشور و واردات با هزینه گزاف را در بر می‌گیرد.
چندی پیش، کابلی مدیرکل دفتر محصولات اساسی غلات، حبوبات و نباتات علوفه ای وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرد که پیش بینی از تولید گندم در سال 91 برابر با بیش از سیزده میلیون تن گندم در سال است؛ آماری که چندی پیش عیسی کلانتری، وزیر اسبق جهاد کشاورزی و دبیر‌کل خانه کشاورز، به شدت آن را زیر سؤال برده است.
کلانتری در گفت‌وگوی چندی پیش خود گفته بود: دولت می‌گوید 14.3 میلیون تن گندم تولید كرده است، حال آن که واردات گندم نیز 6.7 میلیون تن بوده كه می‌شود 21 میلیون تن. خود رئیس‌جمهور اعلام كرد، به دلیل هدفمندی یارانه‌ها، مصرف گندم در كشور بیش از هشت میلیون تن نیست. خوب یك میلیون تن هم برای بذر مصرف می‌شود و یك میلیون تن را هم حساب كنیم كه خوراك طیور می‌شود، (البته نزدیک 9.3 میلیون تن خوراك طیور وارد كشور شده است). به گفته خودشان بین هفتصد هزار تا یك میلیون تن هم گندم از كشور قاچاق می‌شود. حالا با جمع كردن این اعداد و ارقام یك نفر پاسخ دهد كه باقی این گندم چه شده است؟ ده میلیون تن گندم باقی مانده كجاست؟
البته عیسی کلانتری این گونه پاسخ داده که گمان می‌كنم اصلا تولید نشده است. مگر می‌شود ده میلیون تن گندم گم شود؟
اما این اعداد و ارقامی که اینچنین منتشر شده و زیر سؤال میرود، تنها درباره میزان تولید گندم در کشور نیست. گویا آمار و ارقام راجع به استراتژی‌ها و برنامه‌های دولت دهم و نهم برای خودکفایی در همه حوزه‌های کشاورزی چنین وضعیتی دارند.
در این باره، گفت‌وگوی رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با روزنامه شرق، بیانگر بسیاری از مسائل است.
عباس رجایی در این گفت‌وگو اذعان کرده است: برای محصولات اساسی کشاورزی کشور برنامه‌های خودکفایی تعریف شده که بنا بود در برنامه‌های سوم و چهارم به نتیجه برسد. اما چون ادبیات و راهبردمان در این حوزه مبتنی بر واقعیت‌های علمی، ساختارها و ظرفیت‌های بخش کشاورزی در کشور نبود، همه این طرح‌های خودکفایی دولت شکست خورده‌اند و برنامه‌های خودکفایی روغن، شکر، گندم، علوفه، گوشت قرمز و... به نتیجه نرسید.
عباس رجایی اشاره کرد: در سال گذشته زراعی، نزدیک هفت میلیون تن گندم وارد کردیم. به دلیل اینکه سال گذشته نتوانستیم گندم را از کشاورزان خریداری کرده و در سیلوها ذخیره کنیم. نزدیک 70درصد نیاز گندم کشور را وارد کردیم، 90 درصد روغن کشور وارداتی شده است، بیش از یک میلیون تن شکر وارد کرده‌ایم، نزدیک به یک میلیون و پانصد هزار تن برنج وارد کرده‌ایم؛ این اعداد کوچک نیستند. اگر دست‌کم نیمی از همین مبالغی که با زحمت به دست می‌آید و آن را به آسانی صرف واردات می‌کنیم، در کشاورزی داخل هزینه می‌کردیم، قطعا وضعیت ما متفاوت بود.
جالب‌ترین نکته در این میان، این که بر پایه آمار موجود در منابع خارجی، میزان واردات گندم ایران در سال 2012 برابر با شش میلیون و دویست هزار تن بوده که البته تفاوت چندانی با آماری که عیسی کلانتری داده است، ندارد. این رقم حاکی از رشد 657 درصدی در واردات گندم کشور نسبت به یک سال پیش از آن است؛ یعنی ایران در سال 2012 چهارمین وارد‌کننده بزرگ گندم جهان بوده است.
در سال 2009 روزنامه فایننشیال تایمز در گزارشی اشاره کرده بود که بر پایه پیش‌بینی وزارت کشاورزی آمریکا، ایران در این سال، بزرگترین وارد‌کننده گندم جهان خواهد بود. البته پیش‌بینی وزارت کشاورزی آمریکا، درست از آب درنیامد و در سال 2009 ایران رتبه پنجم بزرگترین وارد کننده گندم جهان را از آن خود کرد.
اما در حالی ایران در سال 2009 به چنین رتبه‌ای دست یافت که در سال 2012 نیز به رتبه چهارم راه یافته که در 2004 (سال 83) جشن خودکفایی در تولید گندم در کشور برپا شده بود. اکنون هنوز یک دهه هم از عمر این جشن نمی‌گذرد که آمار واردات گندم کشور، سر به فلک می‌گذارد و هیچ بعید نیست با این رویه، ایران بتواند افتخار رتبه نخست واردات گندم را در جهان از آن خود کند!
