کشف سیاره ای آبی با احتمال بارش شیشه توسط تلسکوپ فضایی هابل
کشف سیاره ای آبی با احتمال بارش شیشه توسط تلسکوپ فضایی هابل
عباس واحدی
سیاره HD 189733b یکی از نزدیکترین سیاراتی است که اخترشناسان تا کنون خارج از منظومه شمسی کشف کرده اند (تنها ۶۳ سال نوری!). این سیاره اولین بار در سال ۲۰۰۵ توسط ستاره شناسان فرانسوی در کنار ستاره اش مشاهده شد. و حالا منجمان موفق شده اند با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل آن را به شکل دقیق تری مورد مشاهده و بررسی قرار دهند.
و مهمترین یافته شان این است: سیاره آبی رنگ است!
البته زیاد هیجان زده نشوید، دلیل آبی بودن آن، وجود اب در سطح این سیاره نیست. HD 189733b بزرگتر از مشتری است و فاصله آن تا ستاره اش چنان نزدیک است که هر سالش تنها 2.2 روز زمینی طول می کشد. دمای سطح آن هم تا ۲۰۰۰ درجه بالا می رود.
البته این تنها دمای یک طرف آن است. به دلیل نزدیکی بیش از حد به ستاره اش، (تقریبا ۳میلیون و ۲۱۸ هزار کیلومتر) حرکت دورانی این سیاره قفل شده و تنها یک طرف آن دائما به سمت ستاره مرکزی است. برای مقایسه، این عدد را می توانید در کنار فاصله ۱۵۰ میلیون کیلومتری میان زمین و خورشید بگذارید.
در سال ۲۰۰۷ ستاره شناسان یک نقشه گرمایی از HD 189733b تهیه کرده و دریافتند که تفاوت دمایی میان بخش روشن و تاریک این سیاره بالغ بر ۵۰۰ درجه است. چنین تفاوتی باعث وزش دائمی بادهای عظیم و سریعی در اتمسفر این سیاره می شود که سرعت آنها به ۷۲۰۰ کیلومتر بر ساعت می رسد. برای مقایسه، سرعت یک طوفان هاریکان رتبه ۵ حداکثر به ۲۵۷ کیلومتر بر ساعت می رسد!
این تنها نمود دیوانه وار آب و هوای این سیاره نیست. دانشمندان معتقدند که هنگام بارش باران در این سیاره، از آسمان شیشه می بارد.
نشانه های امکان پذیر بودن چنین بارشی در رنگ آبی سیاره مستتر هستند. رنگ آبی HD 189733b به دلیل بازتاب نور از سطح آبهای آن (مانند سیاره ما) نیست. بلکه دلیل این امر وجود سیلیکات در جو این سیاره است. این ذرات سیلیکات می توانند در ابرها تغلیظ شده و به شکل باران شیشه پایین بیایند.
این سیلیکات ها همچنین باعث پراکندگی نور می شوند و همین دلیل آبی دیده شدن سیاره است.
نارنجی-Forbes
