انجمن نویسندگان کودک و نوجوان 15 ساله شد
نهم تیرماه پانزدهمین سالگرد تأسیس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان است.
به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تشکلی مدنی، غیرانتفاعی و غیردولتی (NGO)، با تابعیت ایرانی و شخصیت حقوقی مستقل است. این نهاد در سال 1377 با هیأت مؤسسی مرکب از 9 نویسنده‌ی حوزه‌ی کودک و نوجوان و عضویت 148 داستان‌نویس، شاعر، مترجم، پژوهشگر، منتقد و روزنامه‌نگار حوزه‌ی کتاب، ادبیات و فرهنگ کودک و نوجوان تأسیس شد. طی یک دهه، تعداد اعضای انجمن به مرز 300 نفر رسید.
حمایت از هویت مستقل و حقوق مادی و معنوی نویسندگان کودک و نوجوان، ایجاد زمینه‌های مناسب برای آموزش و پیشرفت فرهنگی نویسندگان کودک و نوجوان از طریق برگزاری نشست‌ها و دوره‌های آموزشی، ایجاد ارتباط و همدلی میان طیف‌های گوناگون نویسندگان عضو، با برپایی دیدارها و سفرها و تبادل اطلاعات از طریق انتشار و ارسال خبرنامه‌ی داخلی انجمن و تأسیس پایگاه الکترونیک، بخشی از فعالیت‌های این تشکل عنوان شده است.
به اذعان هیأت مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان، این تشکل طی سال‌های اخیر روزهای پرفراز و نشیب و البته نه چندان دلچسبی را پشت سر گذاشته است. از اختلاف نظر با برخی اعضا گرفته تا محقق نشدن درخواست دریافت بن الکترونیکی کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ موضوعی که محسن هجری، دبیر انجمن، را وادار به یادآوری این نکته کرد که «فلسفه‌ی وجودی کارت الکترونیک کتاب، نهادینه کردن کمک‌هزینه‌های خرید کتاب است. در غیر این‌صورت به همان بن‌های کاغذی اکتفا می‌شد و از آن‌جا که در سال‌های گذشته بن‌های کاغذی سبب سوء‌استفاده‌ی برخی شده بود، دست‌اندرکاران به این نتیجه رسیده بودند که پرداخت کمک‌هزینه‌ی خرید کتاب را نهادینه کنند.» به هرحال فعالیت هیأت‌مدیره در این زمینه به جایی نرسید.
اما خبرنگار ایسنا در گفت‌وگوهایی با انجمن نویسندگان کودک و نوجوان به بررسی عملکرد این نهاد غیردولتی پرداخته است.
فرهاد حسن‌زاده که خود عضو هیأت مؤسس انجمن نویسندگان کودک و نوجوان بوده و دو دوره عضو هیأت‌مدیره آن بوده است، در این زمینه گفت: باید بگویم انجمن دوران سختی را تجربه کرد. دورانی که دولت نه تنها از نهادهای مدنی هیچ‌گونه حمایتی نمی‌کرد، بلکه قصد تعطیلی‌شان را داشت. دورانی که نهادها یکی یکی به رکود و تعطیلی کشیده شدند و در بی‌خبری رسانه‌ها از دور گردون خارج شدند. به نظرم انجمن همین‌قدر که توانست موجودیت خودش را حفظ کند، هنر کرد.
این نویسنده تأکید کرد: همه می‌دانیم که انجمن مخارجی دارد و انجام هر حرکت صنفی و فرهنگی ملزم به داشتن بودجه است، بنابراین امکانش نبوده که آن‌گونه که باید و شاید، در عرصه‌های فرهنگی و پژوهشی و صنفی بدرخشد، اما همین مقدار هم به نظرم خوب بود. در حقیقت دوستان ما در انجمن تلاش داشتند در فضا و جوی مأیوس‌کننده و مرده کاری کنند که اعضا احساس امید و سرزندگی کنند. آن‌ها توانستند با برگزاری نشست‌های صمیمانه در قالب دیدارهای نوروزی و سالگرد و ... همدلی و همگرایی اعضا را بیش‌تر کنند و از طریق سایت نویسک، خبرهای آن‌ها را پوشش دهند و کاری کنند که در فضای مجازی و غیرمجازی ادبیات کودک بهتر و بیش‌تر دیده شود.
حمیدرضا شاه‌آبادی نیز از این موضوع این‌گونه یاد می‌کند: بزرگ‌ترین اتفاق انجمن نویسندگان کودک و نوجوان طی سال گذشته حفظ موجودیت آن بوده است. نگه‌داری یک تشکل صنفی غیردولتی که مجموعه‌ای از سلایق مختلف و متفاوت و بعضا متضاد در آن جمع شده‌اند، کار مهم و قابل تحسینی است.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان تأکید کرد: فراموش نکنیم جامعه‌ی ما طی سال‌های گذشته جامعه‌ای پر از تنش و سوء تفاهم بوده است و در چنین شرایطی اعضای هیأت‌مدیره توانستند انسجام این تشکل را حفظ کنند؛ در حالی‌که هر یک از این سوءتفاهم‌ها می‌توانست منجر به از هم پاشیدگی این تشکل مدنی شود؛ در حالی‌که خوشبختانه با حسن تدبیر این اتفاق نیفتاد.
او افزود: انجمن نویسندگان کودک و نوجوان علی‌رغم همه‌ی مشکلات، روی پای خود ماند و اعضای خود را زیر بال و پر خود گرفت و در چنین شرایطی به حیات خود ادامه داد. من به شخصه شاهد بودم حفظ همان فضای فیزیکی انجمن در مقطعی به بحث پرمناقشه‌ای تبدیل شده بود، ولی خوشبختانه هیأت‌مدیره با تدبیر توانست این مشکل را نیز در کنار دیگر مشکلات خود حل کند.
منوچهر اکبرلو از دیگر اعضای انجمن با جملات دیگری همین نکته را یادآوری کرد و گفت: در شرایطی که مشکلات اقتصادی و رکورد فرهنگی و اوضاع نابسامان نشر باعث شد به اهالی فرهنگ بویژه نویسندگان فشار زیادی وارد شود، فعالیت انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در تداوم فعالیت‌های این تشکل قابل تحسین است.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان اظهار کرد: در اوضاع و احوال بد اقتصادی و شرایط نامساعد نشر، این‌که گروهی بدون چشم‌داشت در ترکیب هیأت‌مدیره انجمن نویسندگان کودک کوشیدند تا این تشکل مدنی را سرپا نگه دارند، قابل تحسین است، بویژه آن‌که در چند سال گذشته مدیران فرهنگی دولت تمایلی به توجه به تشکل‌های غیردولتی و مردمی نداشتند، بنابراین به نظر من، مهم‌ترین فعالیت هیأت‌مدیره، حفظ انسجام این تشکل مدنی است.
اکبرلو افزود: امیدوارم با تغییرات، این خواسته مردم یعنی توجه به نهادهای غیردولتی بیش‌تر شود تا زمینه گسترش فعالیت‌های تشکل‌های مردمی فراهم آید. به هر حال انجمن نویسندگان کودک و نوجوان که پیشینه قابل توجهی دارد، می‌تواند نقش مهمی برای ارتقای فرهنگ کودکان و نوجوانان ایفا کند، بویژه آن‌که هیچ‌گاه درگیر مسائل سیاسی نشده است و این باعث شده اعضای مختلف با سلایق متفاوت حتا متضاد در کنار هم در این تشکل حضور داشته باشند و در مقایسه با تشکل‌های دیگر کم‌تر شاهد استعفای اعضای هیأت‌مدیره در آن بوده‌ایم.
پریسا برازنده، نویسنده و مترجم ادبی، نیز گفت: هر انجمنی دارای مشکلات و مسائل خاص خود است. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در حد توان خود تلاش کرد تا طی سال گذشته در حوزه تعامل با دیگر مراکز فعال باشد و اگرچه در برخی از مقاطع در این زمینه ناکارآمد بوده، اما در عمل فعالیت آن قابل تحسین است.
این عضو انجمن نویسندگان کودک و نوجوان گفت: معمولا به دنبال هر انتخابی، کسانی که انتخاب می‌شوند، در حد توان‌شان سعی می‌کنند کارهایی انجام دهند، اما در بخش‌هایی که انجمن ناگزیر به تعامل و ارتباط‌گیری با خارج بود، علی‌رغم تمامی تلاش‌ها و مجاهدت‌هایی که داشت، بعضا ناکارآمد بود و این مسأله باعث شد در بحث شارژ بن کتاب نویسندگان علی‌رغم تمامی تلاش‌ها، هیأت‌مدیره نتواند کاری را پیش ببرد.
او افزود: این واقعیتی است که انجمن تلاش‌های زیادی را انجام داده و می‌دهد. از نظر صنفی هم باید گفت این تشکل عملکرد خوب و قابل تحسینی داشته است. اطلاع‌رسانی‌های دقیق‌تر، برگزاری کلاس‌های آموزشی برای ارتقای اعضا و پاسخ‌گویی بسیار مناسب هیأت‌مدیره که عموما از طریق سایت این تشکل انجام می‌شود، تمام اقداماتی قابل توجهی است که نباید از آن‌ها چشم‌پوشی کرد.
اغلب اعضای انجمن نویسندگان و نوجوان در تلاش صادقانه انجمن در شرایط سال‌های گذشته هم‌عقیده‌اند، البته کمال بهروز کیا در این مورد مطالبی را عنوان کرد که شاید از منظری بتوان آن را متفاوت از نظر دیگران دانست.
او گفت: به نظر من برای بررسی عملکرد انجمن در سال گذشته و دستاوردهای آن اول باید دانست که انجمن از نظر ساختار سازمانی چه نوع تشکیلاتی است. آیا یک انجمن صنفی است؟ یا یک انجمن صنفی – فرهنگی است، یا فقط یک انجمن فرهنگی است؟
این مترجم و نویسنده ادبی تأکید کرد: بر اساس ماده یک فصل اول اساسنامه انجمن، نام انجمن "انجمن فرهنگی نویسندگان کودک و نوجوان" است، و بر اساس ماده سه آن، نوع فعالیت انجمن "غیرانتفاعی با اهداف غیرسیاسی، غیرتجاری و غیرصنفی" است. بنابراین همین دو ماده از اساسنامه انجمن نشان می‌دهد که فعالیت انجمن فقط در چارچوب کارهای فرهنگی با هدف و رویکردی غیرصنفی است.
او در ادامه اظهار کرد: اگرچه در ماده هشت اساسنامه حمایت و صیانت از حقوق اعضا (بند الف)، و ایجاد زمینه‌های مناسب برای رشد و تعالی فرهنگی و مادی اعضا (بند ب) از اهداف و فعالیت‌های انجمن به شمار آمده، اما این دو بند در ماده هشت در تعارض و تناقض آشکار با ماده یک و ماده سه اساسنامه انجمن قرار دارد، زیرا انجمنی که نوع فعالیتش را غیرصنفی تعریف کرده، بدیهی است که نمی‌تواند از حقوق صنفی و مادی اعضا حمایت و در جهت آن اقدام کند. مصداق بارز آن یک پیشنهاد صنفی در سال گذشته از سوی بنده به انجمن بود که به همین دلیل از سوی هیأت‌مدیره محترم انجمن رد شد.
بهروزکیا گفت: بنابراین انجمن در سال گذشته کار برجسته صنفی خاصی نتوانسته انجام دهد، چون جزو وظایفش نبوده است. در غیر این صورت، تأَثیرش چه در وضعیت نابسامان نشر امروز ادبیات کودک و نوجوان، چه در وضعیت صنفی نویسندگان و مترجمان ادبیات کودک و نوجوان، دست کم اعضای انجمن دیده می‌شد. منظورم این است که اگر انجمن بخواهد از حقوق صنفی اعضا حمایت کند، باید ماده اول و سوم اساسنامه تغییر کند. ماده اول بشود " انجمن فرهنگی - صنفی ادبیات کودک و نوجوان"، و ماده سوم یعنی نوع فعالیت انجمن هم بشود: "فرهنگی – صنفی و غیرسیاسی".
او در ادامه تأکید کرد: البته انجمن به عنوان یک انجمن فرهنگی از ابتدای تأَسیس کارهای مثبت بسیاری انجام داده که در سال گذشته هم ادامه یافته است، مثل تشکیل کارگروه‌های مختلف ادبی، کمیته‌های گوناگون فرهنگی، ارتباط با سازمان‌های مختلف و کمک به آن‌ها، صدور بیانیه‌ها، تشکیل کلاس‌های گوناگون ادبی و آموزشی، انتشار یادنامه و خبرنامه، چک و چانه زدن با ارشاد برای شارژ کارت خرید کتاب اعضا، برگزاری مراسم مختلف و نشست‌های گوناگون، که همه از کارهای فرهنگی خوبی است که انجمن در سال گذشته انجام داده است.
به گزارش ایسنا، شانزدهمین مجمع عمومی انجمن نویسندگان کودک و نوجوان پنج‌شنبه 13 تیرماه برگزار می‌شود و در آن ارائه گزارش فعالیت انجمن و گزارش مالی و انتخاب بازرسان جدید صورت می‌گیرد.
