با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
http://ariyanet.net/wp-content/uploa..._85937_536.jpgکودکان در برخورد با غذا با توجه به تغییرات فیزیولوژیک در سنین مختلف واکنشهای متفاوتی دارند. بسیاری از والدین به علت ناآگاهی و ناآشنایی با این تغییرات طبیعی ممکن است این امر را به کم غذا شدن کودکشان ربط بدهند و آن را غیرطبیعی بخوانند حال آنکه در بسیاری موارد چنین نیست.به گزارش خبرنگار مهر، عادتهای غذایی کودکان یکی از مهمترین چالشهای والدین به ویژه مادران در دوران اولیه زندگی کودک است. با توجه به اینکه این رفتارها ذاتی نیست و کودک آنها را فرامی گیرد، بسیاری از این عادتها تا آخر عمر همراه فرد است و در صورت کم توجهی به آن به بروز بیماریهای گوناگون می انجامد.علاوه بر این بسیاری از بیماریهای سنین بزرگسالی ریشه در تغذیه بد دوران کودکی دارند. عادت های غذایی خوب یا بد در سنین کودکی شکل می گیرند و تغییر آنها در سنین بزرگسالی کاری دشوار است.به حتم خانواده ها ترفندهای متفاوتی را در این زمینه امتحان کرده اند که به نتیجه رسیده یا نرسیده اند، با این حال این نگرانی همواره در مادر و پدرها وجود دارد که چه کنم فرزندم به غذا خوردن مشتاق شود. پاسخ به این سوال می تواند گره بسیاری از مشکلات خانواده ها در ارتباط با تغذیه کودکشان را بگشاید.کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان البرز در خصوص عادات غذایی کودکان در گفتگو با خبرنگار مهر این موضوع را بررسی کرد و توصیه هایی ارائه داد.طاهره گرمسیری در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: عادات غذایی و آداب غذا خوردن هر فرد از زمان کودکی شکل می گیرد و با ایجاد عادات مناسب از سنین پایین تا حد زیادی می توان به دستیابی یک تغذیه مناسب، صحیح و بهداشتی با آداب صحیح و رفتارهای غذایی قابل قبول کمک کرد.اشتهای کودک پس از یک سالگی متغیر و بعد از آن منظم می شودوی گفت: اشتهای کودکان پس از یک سالگی کاهش می یابد چرا که میزان رشد نسبت به سال اول عمر کندتر می شود. پس از آن برای مدتها اشتهای آنان همیشه متغییر خواهد بود. برخی اوقات به نظر می رسد کودک سیری ناپذیر است و زمان دیگر به نظر می رسد او فقط با آب و هوا زنده است. در این مرحله والدین نباید نگران نباشند چرا که اشتهای منظم به مرور زمان در کودکان پدیدار خواهد شد و انرژی لازم برای رشد آنان را تامین خواهد کرد.وی ادامه داد: در بیشتر موارد، خودداری کودک از غذا خوردن، نتیجه رفتار اشتباه افراد خانواده و کوششهای اشتباه والدین برای خوراندن است.گرمسیری با بیان اینکه در بیشتر این موارد، کودک پی می برد که با غذا نخوردن توجه والدین و اطرافیان را به خود جلب می کند و از اینکه برای دیگران به دلیل غذا نخوردن مهم شده لذت می برد، گفت: زمانی که مادر از نخوردن غذا توسط فرزندش صحبت می کند، کودک از اینکه به او توجه می شود لذت می برد.کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان البرز یادآور شد: اشتهای کودک در سال دوم زندگی به تدریج و طبیعی کم می شود و این کم شدن را نباید به حساب لجبازی یا بیماری او گذاشت. بیشتر کودکان پس از یکسالگی، دیگر به غذاهای دوره شیرخواری مثل حریره یا سوپ تمایل نشان نمی دهند و بیشتر به غذاهای معمولی خانواده علاقه دارند.سلیقه های غذایی در سنین دو تا سه سالگی شکل می گیردوی در ادامه به برخی مشکلات آداب و عادات غذایی کودکان اشاره کرد و راهکارهایی برای حل آن ارائه داد و اظهار داشت: خوردن میان وعده هایی مانند شکلات، شیرینی، شربت و … اشتها را کم کرده و منجر به خودداری کودک از خوردن می شود. ممکن است کودک غذایی را دوست نداشته باشد و به زور او را وادار به خوردن کنید. سلیقه های غذایی در سنین دو تا سه سالگی شکل گرفته و برای سنین بعدی پایدار می ماند.وی افزود:اگر کودک از خوردن ماده غذایی مفید خودداری می کند، باید مقادیر کمی از سایر مواد غذایی را مخلوط کرده و به او داد تا متوجه بو و مزه آن نشود.به گفته گرمسیری گاهی انتخاب غذا را به عهده خود کودک بگذارید و مقید نباشید که اول سوپ را بخورد بعد غذای اصلی و … را.کارشناس فرهنگی کانون پرورش فکری البرز در بخشیی دیگر از این مصاحبه در مورد آداب غذا خوردن نیز توضیحاتی را یادآور شد.بهتر است هر آموزشی به کودکان غیرمستقیم باشدوی اظهار داشت: بهتر است همیشه هر آموزشی به صورت غیر مستقیم باشد. بهتر است کودک از حدود یک ربع قبل از غذا خوردن فرا خوانده شود تا دست و صورت خود را بشوید و از حالت هیجان و خستگی بازی خارج شود.گرمسیری افزود: در زمان خوردن غذا باید درباره موضوعاتی گفتگو شود که مورد توجه تمام افراد خانواده به ویژه کودکان باشد و کودک حس کند او نیز یکی از اعضای خانواده است.وی ادامه داد: وقت گذرانی کودک موقع غذا خوردن در 9 ماهگی تا 2.5 سالگی طبیعی است. کودک با غذا بازی می کند، دست خود را درون غذا می کند و … زمان و ساعت برای او معنایی ندارد و دلیلی ندارد در خوردن غذا عجله کند در حالی که مادر سعی دارد مقدار زیادی غذا را در مدت کوتاهی به کودک بخوراند. این وقت گذرانی به تدریج از بین می رود و در صورت اصرار و غذا دادن سریع والدین، واکنش منفی در او به وجود می آورد.گرمسیری با اشاره به اینکه از شش تا 12 ماهگی کودک تمایل دارد خود قاشق را به دست گیرد و در خوردن شرکت کند، هرچند مهارتی در این کار ندارد، اظهار داشت: باید به او اجازه داده شود در حد امکان در غذا خوردن مشارکت داشته باشد. اجازه ندادن به کودک در گرفتن فنجان یا قاشق و شرکت در غذا خوردن ممکن است موجب خودداری کودک از خوردن غذا شود. مشارکت کودک در غذا خوردن به ویژه از نظر استقلال و اعتماد به نفس مهم است.به گفته گرمسیری نگاه نکردن به بشقاب کودک حین صرف غذاو هر نوع تشویق و تنبیه، تهدید و جایزه باید در این هنگام متوقف شود.در موقع غذا خوردن نباید مرتب به بشقاب کودک نگاه کرد؛ تمامی تشویق ها، تهدیدها، جایزه ها و تنبیه ها در غذا خوردن باید متوقف شود.توجه به تمایل و علاقه کودک یا عدم علاقه او، در عین تابع محض کودک نبودن، استفاده از ظروف رنگ روشن و طبخ غذاهایی به رنگ روشن که کودک دوست دارد، پرهیز از مقایسه کودک با سایر کودکان، پرهیز از جر و بحث موقع صرف غذا و سپاسگزاری از خداوند به دلیل در اختیار گذاشتن نعمتهای فراوان در حضور کودک از دیگر موارد مهمی است که این کارشناس فرهنگی بر آنها تاکید کرد.
پاسخ : با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
مقدمه
فرزندان ما ، در واقع خود ما از لحظه تولد تا بزرگسالی با مشکلات گوناگونی روبه رو می‌شویم. یکی از شایع‌ترین این مشکلات ، بویژه در سنین قبل از دبستان ، بی‌اشتهایی است. عوامل بسیاری می‌تواند در روش غذایی و اشتهای کودک تاثیر بگذارد و ما فقط در صورتی می‌توانیم به او کمک کنیم که دلیل واقعی مشکل او را دریابیم و آن را بر طرف کنیم. در عین حال توجه به این نکته ضروری است که پیدایش مشکل یا ناراحتی یکی از بخشهای غیرقابل اجتناب در سیر رشد بچه‌هاست. قبل از هر چیز بهتر است تعریفی از اشتها ارائه کنیم.
اشتها
اشتها یعنی میل خاص دستگاه‌های بدن که فرد را به سوی انتخاب غذای مورد نیاز و لازم هدایت می‌کند. اشتها نیز حالتی شبیه نفس‌کشیدن ، بلعیدن و سایر برنامه‌های بدن انسان بوده ، بی اختیار و غیر ارادی است. بدیهی است که تمایل نداشتن کودکان به غذا ، والدین را نگران می‌کند، اما باید به میل آنها احترام گذاشته و در ضمن به حل مساله پرداخته شود، در ضمن لازم نیست که اوقات غذا خوردن به ساعت جدال و درگیری تبدیل شود. غذا نخوردن کودکان را به بدخلقی آنها نسبت ندهید.
نباید بچه‌ها را عادت داد که فقط در ساعات غذا خوردن ، چیزی بخورند. پس در هنگام بروز این مشکل چه باید کرد؟ شاید قبل از هر چیز لازم باشد که فرزند خود را نزد پزشک ببرید، زیرا بی‌میلی به غذا ممکن است با پیدایش هر نوع بیماری ، هر چند خفیف و جزیی ، ایجاد شود و پزشک با معاینات دقیق فرزندتان این موضوع را روشن خواهد‌کرد.
او بی اشتها نیست ، شما پرخورید!
گاهی اوقات والدین تصور می‌کنند که فرزندشان بی‌اشتهاست. در حالی که بیش از ظرفیت ، به او غذا می‌دهند و وقتی که او نمی‌خورد، تصور می‌کنند که مشکلی در اشتهای وی ایجاد شده‌است. اگر وضعیت رشد فرزند شما در نمودار قد و وزن مطلوب است و رشد طبیعی نشان می‌دهد، پس دلیلی برای نگرانی وجود ندارد.
غالبا تغییر رژیم غذایی نیز بی‌تاثیر در اشتهای کودک نیست. غذاهایی که چرب باشند، اشتیاق کودک را نسبت به غذا خوردن کمتر می‌کنند برای مثال اکثر بچه‌ها شیر را دوست دارند، اما بچه‌های بی‌اشتها شیر بدون سرشیر و شیر کم چرب را بهتر می‌خورند. گوشت ، سبزیجات و میوه نیز از منابع غذایی خوب برای کودکان به شمار می‌رود.
فقط 3 وعده یا بیشتر؟
سوال بسیاری از والدین این است که خوراکی‌های میان وعده‌های اصلی غذا برای کودکان مناسب است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که می‌توان از خوراکی‌های کم حجم مانند سیب ، هویج ، آب میوه یا میوه استفاده کرد تا علاوه بر این که مواد طبیعی را به بدن کودک می‌رسانند، موجب بی‌اشتهایی او نیز نشوند.
گاهی اوقات وقتی با فرزندتان بیرون می‌روید و او تقاضای یک شیرینی یا شکلات می‌کند. با او مخالفت نکنید، زیرا گاهی اوقات این خوراکی بیشتر غذای روح کودک شما به حساب می‌آید. البته بهتر است این گونه خوراکی‌ها بعدازظهر یا عصر به کودک داده‌شود تا مانع خوردن غذای اصلی نشود. یکی دیگر از کارهایی که والدین می‌توانند صورت دهند این است که یک رژیم غذایی کامل و متنوع را برای کودک در نظر بگیرند، اما به او اجازه دهند که مسوولیت انتخاب غذای خود را به عهده گیرد. بدین ترتیب او تمایل بیشتری برای خوردن غذا پیدا خواهد کرد.
نمودار سینوسی اشتها
نکته قابل توجه دیگر این است که اشتها متغییر است. حتی مقدار شام و ناهار افراد با یکدیگر فرق می‌کند، سن کودک و میزان نیاز او به انرژی ، همچنین احساسات او ، همه در مقدار و نوع غذای مصرفی تاثیر دارند. کودکان ، معمولا در سال‌های دوم و سوم زندگی کمتر از سال اول غذا می‌خورند و در این دوران سرعت رشد هم نسبت به سال اول کندتر می‌شود، بنابراین آنها به انرژی کمتری نیز احتیاج دارند و غذای بسیاری نمی‌خواهند، که همه این موارد طبیعی است و نباید آنها را وادار به غذا خوردن کرد. از دیگر عوامل موثر بر اشتهای کودکان ، جو حاکم بر زمان صرف غذاست.
غذا را با شادی صرف کنید
بهتر است که کودکان غذا را با شادی بخورند. اگر هنگام صرف غذا همه خوشحال و راضی باشند و از غذا خوردن لذت ببرند، می‌توانند آهسته غذاخوردن و زمین ریختن غذای کودک را بهتر تحمل کنند و با آرامش بیشتری با او کنار بیایند. در ضمن افرادی که برای کودک عزیز و مهم هستند، در احساسات کودک نقش بسزایی داشته و حالت آنها در حین غذاخوردن برای بچه الگو می‌شود. نگرانی و ترس بیش از هر چیز موجب بی‌اشتهایی کودکان می‌شود.
توجه داشته باشید که نگرانی و استرس والدین ، بیش از آنچه تصور کنید بر فرزندان تاثیر دارد و از آنجایی که فرزندان تجربه کافی در زندگی ندارند، ممکن است با احساس ناراحتی والدین بترسند که نکند والدین به دلیل مشکلاتی که دارند، فرزندشان را ترک کرده یا دیگر او را دوست نداشته‌باشند و همین مساله عاملی برای نگرانی و ترس آنها شده ، اشتهای آنان را بشدت کاهش می‌دهد. پس تا حد امکان فضای آرام و شادی را برای فرزندان ایجاد کنید تا آنها نیز با آرامش و خوشحالی مراحل رشد خود را پشت سر بگذارند.
منبع
پاسخ : با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
20 نکته برای کودکانی که کم غذا می خورند
کودک پیش دبستانی شما طی دو روز گذشته به خوردن هر چیزی به جز ساندویچ کره بادام زمینی دست رد گذاشته است و کودک نوپای شما به جای خوردن هر چیزی بازی می کند . با این موارد آشنایید ،درسته ؟ اگر تغذیه ی کودکان معضل بزرگی در خانه ی شماست ، شما تنها نیستید . بسیاری از پدر و مادرها نگران خوردن یا نخوردن غذا توسط بچه هایشان هستند . به هرحال بیشتر بچه ها در طول هفته ، مقدار زیادی غذا و چیزهای جور و واجور در رژیم غذایی خود دریافت می کنند . در اینجا برای تغذیه بهتر کودک دلبندتان نکاتی را یادآور می شویم که شرط موفقیت بهبود تغذیه فرزندتان ، داشتن صبر و حوصله و ورود به دنیای کودکانه شاد و زیبای آنهاست .
1. به گرسنه بودن یا نبودن کودک خود احترام بگذارید :
بچه های کوچک تنها زمانی که گرسنه هستند دوست دارند غذا بخورند . اگر کودک شما گرسنه نیست ، او را مجبور به خوردن غذا یا تنقلات نکنید.
2. خونسرد باشید :
اگر کودکتان احساس کند که شما از عادت غذا خوردن او ناراضی هستید ممکن است این موضوع منجر به یک معضل شود . تهدید و تنبیه فقط به مشکل می افزاید .
3. نگاهتان به ساعت باشد :
آب میوه و تنقلات حداقل یک ساعت قبل از غذا به کودک خورانده شود . اگر کودک شما گرسنه به سر میز بیاید ، اشتهای بیشتری برای خوردن خواهد داشت.
4. زیاد انتظار نداشته باشید :
بعد از دو سالگی رشد کمتر ، اغلب اشتهای کودک را کاهش می دهد . ممکن است فقط با خوردن چند لقمه احساس سیری بکند.
5. کالری های مایع را محدود کنید :
محصولات لبنی کم چرب یا بدون چربی و آب میوه ، می تواند بخش مهم یک رژیم سالم را تشکیل دهد اما اگر کودک شما با شیر یا آب میوه سیر شود ممکن است دیگر جایی برای خوردن غذا یا خوراکی نداشته باشد.
6. از کم شروع کنید:
چندین غذا را به اندازه کم به او بدهید . بگذارید کودک انتخاب کند که چه غذایی می خواهد بخورد .
7. از مجبور کردن او برای تمیز کردن ظرف غذای خود بپرهیزید:
کودک خود را مجبور به تمیز کردن ظرف غذایش نکنید . این تنها به مشکل دامن می زند یا آن را بیشتر می کند و تبدیل به یک دعوا آن هم بر سر غذا می شود . به جای آن ، بگذارید کودک هر زمان که احساس سیری کرد ،کنار برود.
8. طعم غذا را رها کنید:
فقط درباره ی رنگ ، شکل ، بو و ترکیبات غذا صحبت کنید نه اینکه آیا طعم آن خوب است یا نه .
9. وقتی یک غذای جدید را به او می دهید ، صبور باشید:
بچه های کوچک اغلب غذاهای جدید را لمس یا بو می کنند و حتی ممکن است یک کمی از آن را در دهان خود نیز بگذارند و دوباره آن را دربیاورند . شاید کودک شما نیاز به این داشته باشد که قبل از خوردن اولین لقمه از غذای جدید ، چندین بار آن را جلویش بگذارید .
10. غذای صبحانه را به جای شام بخورید:
چه کسی گفته است که برشتوک و کیک فقط برای صبحانه است ؟ تفاوت صبحانه ، ناهار و شام ممکن است برای کودک شما ضرر داشته باشد.
11. آن را با شوخی و تفریح همراه کنید:
کلم بروکلی و دیگر سبزیجات را با یک برش یا سس خوش طعم سرو کنید . غذا را مثل کلوچه به اشکال مختلف برش بزنید.
12. از خود کودک کمک بگیرید:
در فروشگاه از کودک بخواهید که در مورد انتخاب میوه ها ، سبزیجات و دیگر غذاهای سالم به شما کمک کند .هرگز چیزی را که نمی خواهید کودک شما بخورد ، نخرید . در خانه کودک را به شستن و خردکردن سبزیجات یا چیدن میز تشویق کنید.
13. یک نمونه از غذاهای خوب را درست کنید:
اگر انواع غذاهای سالم را می خورید ، کودک شما بیشتر تمایل دارد طبق خواسته او عمل کنید.
14. آب زیر کاه باشید:
مقداری کلم بروکلی یا فلفل سبز خرد شده به سس ماکارونی اضافه کنید ، ارزش غذایی برشتوک را با تکه های میوه بالا ببرید یا کمی کدوی رنده شده را با خوراک گوشت یا سوپ مخلوط کنید .
15. آن را جداگانه درست کنید :
اگر کودک شما علاقه ای ندارد که مواد اولیه گوناگون را با هم داخل یک غذا بکار ببرید،غذای مخلوط درست نکنید . مخلفات ساندویچ را بیرون نان قرار بدهید یا مواد اولیه سالاد یا خوراک گوشت را جداگانه سرو کنید.
16. طبق روال هر روز عمل کنید:
غذا و خوراکی ها را هر روز حدود همان ساعت سرو کنید . اگر در دیگر وقت ها آشپزخانه بسته است ، کودک شما ممکن است تمایل پیدا کند که غذا یا خوراکی که به او می دهید را بخورد .
17. چیزهایی که حواس او را پرت می کند ، کم کنید:
هنگام غذا خوردن ، تلویزیون را خاموش کنید و کتاب یا اسباب بازی روی میز نگذارید.
18. دسر را به عنوان جایزه به آنها ندهید:
ندادن دسر ، این پیام را به کودک منتقل می کند که دسر بهترین غذاست که فقط اشتهای او برای شیرینی را افزایش می دهد . شما شاید یکی دو شب در هفته را برای خوردن دسر انتخاب کنید و بقیه ی روزهای هفته آن را رها کنید یا اینکه میوه ، ماست یا دیگر غذاهای سالم را به عنوان دسر بدانید.
19. انتظار این را داشته باشید که برخی از غذاها را ترجیح بدهد:
هنگامی که بچه ها بزرگ می شوند دیگر کمتر دوست دارند به غذا ناخنک بزنند . اما هر کسی یک غذای خاصی را ترجیح می دهد . انتظار نداشته باشید که کودک شما همه ی غذاها را دوست داشته باشد.
20. بدانید که چه موقع به کمک شما نیاز دارد : ا
گر کودک شما پرانرژی بوده و رشد سریعی دارد احتمالاً درست غذا می خورد . اگر نگران این هستید که کم غذا خوردن کودکتان با رشد او موافق باشد یا غذاهای خاصی او را مریض می کند،با پزشک کودک خود مشورت کنید.
منبع
پاسخ : با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
۱-کودکانی که غذا نمی خورند : مشکل کم اشتهایی کودکان در حال حاضر به صورت یک مشکل همگانی برای مادران درآمده است. همانطور که در قرن بیستم چاقی یک مشکل سلامتی کودکان شده است، بی اشتهایی و کم اشتهایی هم جزء معضلات تغذیه کودکان است و دلیل آن کاهش تحرک کودکان، کاهش فضای سبز و زندگی آپارتمان نشینی است. شمادر درجه اول توجه کنید چه چیزی موجب افزایش اشتهای او می شود. فعالیت زیاد؟ هم نشینی و غذا خوردن با کودکان دیگر؟ غذا خوردن با بزرگترها؟
سوال این است كه والدین در مقابل این عمل چه می كنند؟ تهدید و ارعاب؟ ضرب و شتم؟ مقایسه با دیگران؟ به زور خوراندن غذا ؟ تطمیع با خوراكی های بی ارزش یا به اصطلاح هله هوله؟ و ....؟ كدام یك از راه ها صحیح است؟
مطمئن باشید با اصرار کردن به هیج وجه غذا خوردن کودک بهتر نخواهد شد. شما خودتان تصور کنید کسی دائم به شما بگوید بخور بخور، اشتهایتان کور نمی شود؟ پس اصرار زیاد فایده ای ندارد و هیچ وقت به زور به او غذا ندهید تا باعث زدگی او از غذا شود. نمی گویم به غذا خوردنش بی توجه باشید، نه! فقط اصرار بیش از حد نکنید.
بیشتر بچه ها فرم پیتزا را خیلی دوست دارند و یا اینکه دوست دارند غذا را در دست بگیرند و بخورند.
غذا دادن به کودکان خصوصاً بچه های کم اشتها کاری است صبر و حوصله زیادی می خواهد.
* اگر كودكتان غذا نمی خورد، بایداو را نزد كارشناس تغذیه و همچنین در صورت نیاز نزد روانشناس ببرید. * او را در تهیه غذا شرکت دهید. از كودكتان- مخصوصا اگر دختر است- بخواهید در بعضی از كارهای بی خطر آشپزی به شما كمك كند و هنگامی كه سفره را پهن كردید به اعضای خانواده اعلام كنید كه غذای امروز را با كمك او آماده كرده اید و از اهل خانه هم بخواهید- ولو اینكه از آشپزی شما ناراضی هستند- از غذا تعریف كنند. مسلما این برخورد باعث خواهد شد كه بچه نسبت به غذایی كه خودش تهیه كرده است، رغبت نشان داده و مقدار بیشتری از آن را بخورد. * در حین غذا خوردن داستان مملی را برایش تعریف کنید که« غذا نخورد و کوچک شد و گربه آمد مملی را برد. ولی مملی خودش را نجات داد و آنقدر غذا خورد تا بزرگ و بزرگتر شد.» * سعی کنید با قول هایی که بیشترشان عملی نیستیا وعده خوراکی هایی مثل شکلات و شیرینی که تنها اشتهای او را کورمی کند به او غذا ندهید. به او وعده دهید با او نقاشی یا بازی خواهید کرد. * حتماً در نحوه ی غذا دادن به کودک خود و نیز طعم و رنگ و ظاهر غذا دقت کنید. در درجه اول باید غذایی را برای او تهیه کنید که دوست داشته باشد. این دوست داشتن بستگی به چند چیز دارد: - اول اینکه اگر غذای رنگی برایش جذاب تر است، غذاهایی با رنگ های متنوع برای او تهیه کنید؛ مثلا ًیک ران مرغ پخته با سس قرمز؛ دوعدد هویج پخته با سس سفید؛ یک تکه نان یا چند قاشق برنج به نحوی که بیشتر دوست دارد با فلفل سبز یا کاهوی ریز شده در یک بشقاب بگذارید. از رنگ غذاها برایش تعریف کنید و با او صحبت کنید .
- دیگر اینکه اگر غذایش را سرد دوست دارد و توجه شما را می طلبد، جدا از بقیه افراد خانواده به او غذا بدهید.
- غذا را به فرمی بدهید که او دوست دارد. غذاها به فرم انگشتی، رنگی، جذاب و سرد برای کودکان مطلوب هستند. مثلا بیشتر بچه ها فرم پیتزا را خیلی دوست دارند و یا اینکه دوست دارند غذا را در دست بگیرند و بخورند. اگر فرم غذا را مثلاً بصورت پیتزا دوست دارد هفته ای 2 تا 3 بار، روی هر نان قابل استفاده ای گوشت یا مرغ پخته بگذارید و بر روی آن پنیر پیتزا و سس قرمز بریزید و به این فرم غذا را به او بدهید.
غذاهایی با رنگ های متنوع برای او تهیه کنید؛ مثلا ًیک ران مرغ پخته با سس قرمز؛ دوعدد هویج پخته با سس سفید؛
* راه دیگر این است كه
ببینید كودكتان برای غذا خوردن چه شرایطی را در نظر می گیرد و حتی الامكان آن را بپذیرید و فراموش نكنید آنچه از نظرما نامعقول است، شاید برای كودكتان- در آن شرایط - كاملا معقول و پذیرفتنی باشد و قبول آن باعث بهبود وضعیت روحی كودك شود. حتما قضیه ابن سینا و شاهزاده ای را كه فكر می كرد گاو است، می دانید. " شاهزاده به هیچ وجه غذا نمی خورد و می خواست تا قصابی را برای ذبح كردنش احضار كنند. ابن سینا در هیات قصاب نزد شاهزاده رفت و گفت: این گاو لاغر است. به او غذا بدهید تا چاق شود. آنگاه او را قربانی خواهم كرد. آن وقت شاهزاده برای ذبح شدن شروع به خوردن غذا كرد. هنگامی كه كمی غذا خورد، حالش بهبود یافت و بیماری او برطرف شد."
با كودكان هم باید همین گونه برخورد كرد.
۲-درمان تغذیه ای بی اشتهایی کودکان :
علل بی اشتهایی کودکان
برای حل هر مشکلی نیاز است که ابتدا علت آن را متوجه شویم . مادری که کودکش به اندازه کافی غذا نمی خورد و از دست ناز کردن های او به تنگ آمده ، و ازرشد نرمال کودکش نگران است ، به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه می کند که در این صورت پزشک درمورد عادات کودک از او چنین سئوالاتی خواهد کرد : ساعات غذا خوردن کودک چگونه است ؟ مقدار غذایی که درهر وعده می خورد به چه میزان است ؟ در بین وعده های غذایی چه چیزهایی مصرف می کند؟ میزان فعالیت شدید کودک چند ساعت در روز است ؟ شما نیز باید ، حتما در ابتدا پاسخ این سؤالات را آماده کنید.
علل متفاوتی برای بی اشتهایی کودکان به غذا ، وجود دارد.
علت اول- وجود نوعی بیماری در کودک. هر نوع بیماری یا داروی مصرفی ای که موجب زخمهای دهان ، تغییرحس چشایی کودک ، کاهش اشتها ، تهوع و استفراغ شود والبته وجود تب خفیف نیز موجب کاهش اشتهای کودک می شود . در طول دوران مریضی یا نقاهت ، به دلیل کمتر شدن فعالیت کودک ، وی اشتهای کمتری نسبت به غذا خوردن پیدا می کند . ولی نگران نباشید بازسازی بدن کودکان بسیار سریع است. پس از مریضی ، با مراقبت بیشتر، کودک شما به راحتی به وضعیت اولیه باز می گردد. فقط باید مراقب باشید ، کمبود غذایی او به سوء تغذیه نیانجامد که اثرات مخرب آن به سختی جبران پذیر است.
شما با مشورت کردن (هر2 تا 3 ماه یک بار) ، نبودن این علائم و اطمینان از عدم وجود انگل در روده های کودکتان، می توانید مطمئن شوید که دلیل بی اشتهایی او مریضی نیست.
علت دوم- وجود سوء جذب یا حساسیت های غذایی در کودک . ممکن است روده های کودک، به یک نوع ماده غذایی مثل پروتئین موجود در گندم (گلوتن) حساسیت داشته باشد. از این رو مواد غذایی به راحتی جذب دیواره روده نمی شود. و یا در اثر مصرف یک ماده غذایی خاص ، در بدنش عوارض خاصی به وجود آید که موجب ترس کودک از غذا و غذا خوردن شود.
برای اطمینان از عدم وجود چنین حالتی ، برنامه غذایی و میزان مصرف ازهرغذا را درطول مدت 3 هفته یادداشت کنید ، به این ترتیب متوجه خواهید شد چه غذاهایی را دوست ندارد. چه غذاهایی ، با چه فرم و چه حرارتی (با کدام مواد اولیه) را بهتر می خورد. به این ترتیب برنامه غذایی که برای کودک تعیین خواهید کرد ، بر اساس علایق او وبه روش جانشینی خواهد بود که بعداً در مورد آن توضیح خواهیم داد.
علت سوم- در دسترس نبودن غذاهای کافی وسالم برای کودک . گاهی غذای کافی و مقوی در اختیار کودک نیست و گاهی والدین ، موادغذایی سالم ، نظیرسبزیجات شسته و پوست کنده ، میوه های شسته و آماده خوردن ، دانه ها و مغزهای مقوی مثل آجیل، لبنیات تازه و ... را در اختیار کودک قرار نمی دهند و در عوض به عنوان میان وعده ، به او شیرینی و شکلات و یا تنقلاتی می دهند که کالری زیاد دارد و محتوی " نوترینتی " کمی است .
علت چهارم- وجود فشارهای روانی بر کودک . یک مشاجره خانوادگی ، یا وجود مشکلی در بین اعضاء دیگر خانواده ، برغذا خوردن کودکان ، خصوصاً کودکان باهوش تأثیر بسزایی دارد. اجبار کودک به خوردن ، و ترساندن او از پدرش یا هر قدرت دیگری و تهدید کودک برای غذا ندادن به خاطر عمل زشتی که انجام داده است همه از این مقوله اند.
علت های دیگر-رفتارهای غلط غذایی خانواده
وعده دادن کودک به شیرینی و تنقلات در عوض خوردن غذا
غذا دادن به کودک در برابر تلویزیون و کلاً در زمانی که حواس او مشغول کار دیگری است
ناز کشیدن های زیاد مادر واصرار زیاد وی برای خوردن غذا
غذا دادن در زمان های نامنظم و مکانهای مختلف نیز می تواند از علل بی اشتهایی کودکان باشد.
نیازهای تغذیه ای کودکان
از یک سالگی تا زمان بلوغ ، اغلب به عنوان دوران پنهان و خاموش رشد تعبیر می شود که دراین دوران ، رشد فیزیکی نسبت به سال اول زندگی و دوران بلوغ کمتر می باشد ودر این زمان است که شکوفایی رفتارهای اجتماعی، احساس و عواطف واستعدادها شکوفا می شود.
کودک بعد از یک سالگی ، هر سال به طور متوسط ، 2 تا 3 کیلوگرم افزایش وزن دارد و 6 تا 8 سانتی متر به قدش اضافه می شود . در این زمان ، بسیاری از والدین به دلیل تغییر در اشتهای کودک وکند شدن سرعت رشد ، نگران کاهش اشتهای کودک می شوند ؛ در حالی که این مسأله کاملاً طبیعی است و تا زمانی که روند رشد کودک بر اساس جداول رشد، صعودی باشد کودک نرمال است.
بسیاری از مادران شکایت می کنند که " کودک من به اندازه قبل غذا نمی خورد، وقتی کوچک تر بود بیشتر غذا می خورد و... " پاسخ این مادران ، این است که: " انتظار می رود این مسأله پیش آید، چراکه سرعت رشد نسبت به دروان کودکی آرام شده است و کودک به غذای خیلی زیاد ، نیاز ندارد . " اگر کودک کل وعده غذایش را هم نخورد ، والدین نباید شکایت کنند . به علاوه ، اشتهای کودک وابسته به سطح فعالیت اوست و بستگی به این دارد که آیا کودک سالم است یا بیمار. این را باید بدانید که در دوران کودکی ، علاقه ها و عدم علاقه ها به غذاهای مختلف به سرعت تغییر می کند و دوست داشتن یا نداشتن غذا تحت تاثیر غذا، ظاهر و طعم غذاست.
برای تعیین نیازهای تغذیه ای یک کودک ، لازم است در ابتدا وضعیت تغذیه ای او را مشخص کنیم ؛ به این معنی که بدانیم کودک رشد نرمال دارد یا خیر، به اندازه کافی قد گرفته است ؟ وزن او در محدوده نرمال است یا کمتر ؟
برای پاسخ به این سؤالات ، متخصصین تغذیه با استفاده از جداول مختلف، میزان رشد کودک را تعیین می کنند.
یک جدول خلاصه از نمودارهای موجود در زیر ارائه شده ( البته برای دسترسی به اطلاعات دقیق تر باید با یک متخصص مشورت کنید. )
| قد متوسط در این سن |
وزن متوسط در این سن |
سن کودک |
| 76سانتی متر |
10کیلوگرم |
1سالگی |
| 82 سانتی متر |
5/11 کیلوگرم |
5/1 سالگی |
| 86 سانتی متر |
12 کیلوگرم |
2سالگی |
| 95 سانتی متر |
5/14 کیلوگرم |
3 سالگی |
| 103 سانتی متر |
17 کیلوگرم |
4 سالگی |
| 110 سانتی متر |
19 کیلوگرم |
5 سالگی |
| 116 سانتی متر |
5/20 کیلوگرم |
6 سالگی |
| 122 سانتی متر |
23 کیلوگرم |
7سالگی |
به دلیل رشد و تکامل استخوان ها، دندان ها، ماهیچه ها و افزایش حجم خون ، نیاز به مواد مغذی کودک بر حسب واحدهای بدنی او بیشتر از بزرگسالان است.
انرژی
میزان قوت و قدرتی که کودک از خوردن غذا به دست می آورد انرژی نام دارد . تمام غذاهایی که او می خورد، به بدنش انرژی می رساند. مواد غذایی مختلف دارای میزان انرژی متفاوتی هستند. برای کودکان کم اشتها بهتر است ، از مواد غذایی استفاده شود که میزان انرژی در حجم معین آنها نسبت به مواد غذایی دیگر بیشتر باشد. به این معنی که مقدار کمی از آنها انرژی بیشتری داشته باشد.
پروتئین
از غذا به بدن کودک می رسد و رشد او را تأمین می کند . کودک هر روز و در طول روز چند مرتبه بایستی غذایی بخورد که حاوی پروتئین باشد تا بدن او دچار کمبود نشود نیاز به پروتئین در سنین متفاوت تغییر می کند . در ابتدای کودکی نیاز به پروتئین براساس واحد بدن کودک ، بیشتر است ولی چون حجم بدن او کم است، میزان کمی پروتئین نیاز او را تامین می کند . با بالارفتن سن، نیاز کودک بر اساس واحد بدنش کمتر شده ولی بدلیل افزایش حجم بدن کودک میزان کل مورد نیاز افزایش می یابد.
جدول زیر خلاصه ای از نیازهای کودک به پروتئین و انرژی است.
| پروتئین مورد نیاز در روز |
کالری مورد نیاز در روز |
سن |
| 16 گرم |
1300 کالری |
1 تا 3 سال |
| 24 گرم |
1800 کالری |
4 تا 6 سال |
| 28 گرم |
2000 کالری |
7 تا 10 سال |
مواد معدنی وویتامینها برای رشد و تکامل مطلوب کودک لازم هستند . دریافت ناکافی آنها به رشد آسیب می رساند و بیماری های ناشی از کمبود آنها بروز می کند . در کودکی که کم اشتهاست باید از مواد غذایی استفاده شود که در کمترین حجم دارای بیشترین میزان املاح و ویتامین باشند تا رشد کودک با توجه به حجم کم معده او تأمین شود.
برای یک کودک کم غذا املاح و ویتامین های زیر اهمیت به سزایی دارد.
1. آهن (fe)
کودکان 1 تا 3 ساله در معرض خطر کم خونی هستند . آنها آهن نیاز دارند تا خون سازی در بدنشان به خوبی صورت گیرد. از اینرو باید غذاهایی مصرف کنند که دارای آهن زیاد و قابل جذب باشد. مصرف قطره آهن به تامین بهتر محتوای آهن بدن آنها کمک می کند. اگر دچار کم خونی شوند یادگیری کودک و توانایی کودک کاهش می یابد. بهترین منابع آهن برای کودک، گوشتها و جگراست که تامین کننده عنصر روی ( zn )مورد نیاز آنها نیز می باشد .
2. کلسیم(ca)
کودکان برای رشد کامل استخوانی به کلسیم نیاز دارند. نیاز آنها بر اساس واحد بدنشان چند برابر بزرگسالان است . لبنیات بهترین منبع کلسیم و تأمین کننده خوب پروتئین است . کودکی که کم اشتها است بهتر است از ماستهای چکیده، شیرهای غنی شده و بستنی تهیه شده باشیر سالم تغذیه کند.
3. ویتامینB ، از ویتامین هایی است که در نبود آن رشد مختل می شود. برای افزایش اشتهای کودکان بهتر است منابع غذایی حاوی ویتامینB مثل سبوس غلات ، آردهای کامل ، جوانه ، ماء الشعیر ، گوشت ها و جگر به کودک داده شود و استفاده از مکمل ویتامینB هم می تواند مفید باشد.
برنامه غذایی کودک
در این مرحله شما با استفاده از اطلاعاتی که از رشد و نیازهای او بدست می آورید یک برنامه غذایی مناسب برایش تعیین می کنید. در این بخش 2 برنامه غذایی برای 2 گروه سنی کودکان آمده است ، شما می توانید از آن استفاده کنید ، با میزانهایی که اکنون کودک شما دریافت می کند مقایسه کنید و تغییرات لازم را انجام دهید.
برنامه غذایی یک کودک 2 تا 3 ساله:
صبحانه ( نان و پنیر و گردو) نان 30 تا 40 گرم ( یک تا یک و نیم کف دست نان سنگک که دارای سبوس است ) + 15 تا 25 گرم پنیر+ یک عدد مغز گردو+ در صورت تمایل چای شیرین.
ساعت 10: نصف لیوان شیر و 1 عدد بیسکویت با آرد کامل+ 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان کمپوت میوه که خود مادرتهیه کرده باشد )
ناهار:( چلوگوشت) 5 تا 10 قاشق غذاخوری برنج+ 30 تا 60 گرم گوشت گوسفند کاملاً پخته و له شده + نصف لیوان ماست چکیده + 1 کاسه سالاد کاملا ریز شده و مخلوط با سس مایونز ( آخر غذا)
عصرانه: 1 عدد میوه ( یا نصف لیوان آب میوه) + 1 عدد خیار+ یک قاشق سوپخوری مغزهای بادام، گردو و فندق.
شام: ( خوراک مرغ) یک کف دست نان+ خوراک مرغ دارای 30 تا 60 گرم ( 3 تا 4 تکه کوچک) گوشت مرغ و سبزیجات کاملاً پخته به فرمی که کودک دوست دارد. + ماست یک دوم لیوان.
قبل از خواب: نصف لیوان شیر
برنامه غذایی یک کودک 4 تا 6 ساله:
صبحانه: ( خامه و عسل) نان 1 کف دست نان با آرد کامل+ 2 قاشق سوپخوری خامه + 2 قاشق مرباخوری عسل
ساعت 10: 1 لیوان شیر+ یک عدد شیرینی کوچک یا 2 عد بیسکویت سبوس دار+ یک دوم لیوان آب میوه (یا یک عدد میوه متوسط)
نهار: ( پلو و مرغ) 5 تا 10 قاشق برنج+ 60 تا 90 گرم گوشت مرغ ( نصف یک ران درشت) + 1 کاسه ماست حاوی 1 لیوان ماست.
عصرانه: سبزیجات کاملاً شسته و پوست گرفته مثل هویج، خیار، کاهو که بهترین منبع ویتامینهای مورد نیاز کودک هستند.
شام: ( پیتزا) 2 برش متوسط که برای پخت آن 100 گرم گوشت چرخ کرده و سرخ کرده و سبزیجات و 100 گرم پنیر پیتزا بکار رفته باشد+ 1 کاسه سالاد کاملاً ریز شده و باب میل کودک.
قبل از خواب: یک عدد میوه و نصف لیوان شیر
می دانید مواد غذایی بسیار متنوع اند. شما با آشنایی کلی به میزانهای داده شده می توانید مواد غذایی دیگر را جای مواد غذایی گفته شده جانشین کنید که بدان روش جانشینی گویند .
مثلاً هر 5 قاشق برنج برابر یک کف دست نان است . نان مصرفی بهتر است سنگک باشد.
هر 30 تا 60 گرم گوشت برابر 1 عدد تخم مرغ و برابر 4 تا 5 قاشق حبوبات پخته است.
توصیه های لازم برای کودکان کم اشتها:
در صورتی که رشد کودک کم اشتها ، کمتر از استانداردهای ذکر شده باشد ویا رشد او متوقف شده، با مشورت پزشک یا متخصص تغذیه از:
* کپسول یا شربت های مولتی ویتامین وB کمپلکس استفاده کنید.
* از مکمل آهن استفاده کنید.
* از پودر تخم مرغ ، پودر شیر خشک اضافه شده به شیر و پودرهای پروتئین تجاری استفاده کنید.
* از کمپوت میوه های تغلیظ شده استفاده کنید.
توصیه های عمومی برای کودکان کم اشتها :
- محیط روانی مناسب و شرایط مطلوبی را برای غذا خوردن کودک فراهم کنید. در آرامش کامل ، با صبر و حوصله و بدون اصرار و تهدید به او غذا دهید. در کنار دیگر افراد خانواده در محل معین صرف کردن غذا به او غذا دهید. از غذا دادن به کودک مقابل تلویزیون و زمانی که حواسش پرت است اجتناب کنید و سعی کنید با صحبت کردن با کودک و تعریف داستانهای جذاب ، انگیزه او را برای خوردن غذا افزون کنید.
- در عوض غذا خوردن ، به او وعده بازی کردن ، پارک بردن، به حرفهایش گوش کردن یا فیلم نگاه کردن بدهید نه وعده شیرینی، شکلات و خوراکی های غیر مفید.
- غذا را به فرمی تهیه کنید که مورد پسند کودک است . مثلاً اگر غذا به فرم پیتزا دوست دارد، با استفاده از یک تکه نان و کمی پنیر پیتزا همان مواد غذایی را به فرم پیتزا به او بخورانید. علایق او را درطعم ، حرارت، رنگ و فرم غذا در نظر بگیرید.
- رفتار شما مادر و پدر عزیز، مهمترین تاثیررا برای کودکتان دارد واگر شما رفتار غلطی دارید نمی توانید از او انتظار داشته باشد که این کار را انجام ندهد. پس با رفتار درست خود ، به صورت عملی به او آموزش دهید.
- کودک را در فعالیت های خرید مواد غذایی و تهیه کردن غذا دخالت دهید. اگر چه کمی زحمتتان زیاد می شود ولی این کار چند حسن دارد. اول این که او از زحمت تهیه غذا آگاه می شود. وضمنا شما می توانید در حین کمک کردن او راجع به خواص مواد غذایی و اینکه برای غذا در بدن چه اتفاقی می افتد و چه فایده ای برای بدن دارد صحبت کنید. به این ترتیب او تمایل بیشتری برای خوردن غذا پیدا خواهد کرد.
در بین وعده های غذایی ، میان وعده های مفید به او بدهید. مغزهای بادام ، فندق ، گردو ، کشمش و... آب میوه و کمپوت میوه ، شیر غنی شده با چند قاشق شیر خشک ، ماست چکیده ، شیرینی های تهیه شده با آرد کامل یا با میوه ها، یک لقمه نان و پنیر و دیگر مواد غذایی غنی از ویتامین و پروتئین . فائده یک میان وعده مفید این است که علاوه بر فراهم آوردن انرژی و مواد غذایی مورد نیاز برای رشد کودک که به سرعت در بدن تمام می شوند ، بدلیل کوچک بودن حجم معده کودک به تقسیم غذا در طول روز کمک می کند و مادر یا پدر در یک وعده اصرار نمی کند که کودک بیشتر از ظرفیتش غذا بخورد.
- می توانید سبوس گندم تهیه کنید و در حین پخت غذا به برنج او بیافزایید تا ویتامینB موجود در آن به افزایش اشتهای کودک کمک کند . جوانه گندم نیز از منابع غنیB است که می توانید آن را درسالاد ریز کنید و به کودک بدهید.
- مطمئن باشید که کودک راجع به غذای خاصی ذهنیت بد ندارد ( مثلا با دیدن ماکارانی رشته ای به یاد کرم نمی افتد) و اگر چنین تصور غلطی دارد ، فرم غذا را عوض کنید یا آن غذا را دیگر به کودک ندهید.
- کودک را به فعالیت های جمعی و بازی با همسالانش تشویق کنید.
۳-با کودک بد غذا چه باید کرد ؟
بیشتر پدر و مادرها درباره
تغذیه كودكان خود نگران هستند . این والدین از بى میلى و كم غذا خوردن كودكان خود در رنج هستند و شكایتهاى مختلفى در این مورد دارند . بىاشتهایى یا بد غذایى كودك در هر شكلی ،مساله مهمى است كه باید آن را جدى گرفت، چرا كه در نهایت به سوء تغذیه منجر مىشود . باید بدانیم فقط گرسنگى نیست كه كودك را به سوى غذا مىكشاند و یا فقط سیر بودن موجب دورى و پرهیز از غذا نمىشود، بلكه عوامل گوناگونى، جدا از نیازهاى بدنى، موجب مىشود تا كودك غذا بخورد یا نخورد .
رفتار بزرگترها در این مورد بسیار تعیین كننده است؛ براى مثال اگر كودكى صبحانه خوردن با خانواده خود را دوست داشتنى و با اهمیت نبیند، هیچ میلى به یك صبحانه خوب پیدا نمىكند .
در بسیارى از خانوادههایى كه زنان شاغل هستند دیده شده كه مادر، كودك را با عجله بیدار مىكند، با عجله لباس او را مىپوشاند و به زور، یك لقمه خشك در دستش مىگذارد تا آن را به عنوان صبحانه بخورد . آیا به نظر شما، كسى مىتواند در یك محیط عصبى، شلوغ و با عجله غذا بخورد؟
غذا خوردن آن هم در ابتداى صبح، باید همراه با آرامش باشد . ایستاده غذا خوردن، با عجله لقمهاى را درست كردن، در حالى كه كارهاى مختلفى را انجام مىدهید، فضاى ناامنى را براى یك تغذیه مناسب به وجود مىآورد . در چنین حالتى، هیچ كودكى میل به خوردن صبحانه ندارد .
خانوادههایى كه مجبورند صبح زود از خانه خارج شوند و وقت كافى براى صبحانه خوردن در كنار كودك خود را ندارند، بهتر است برنامهاى را تنظیم كنند كه بتوانند همه با هم و در حضور كودك صبحانه بخورند و از این وعده غذایى لذت ببرند .
براى سر حال بودن در صبح و داشتن وقت کافی برای صرف صبحانه می توان:
- شبها زودتر خوابید.
- یك سرى كارها را از قبل انجام داد.
- زودتر بیدار شد تا كودك فرصت انجام كارهاى اولیه را داشته باشد .
در بعضى از خانوادههایى كه مادران شاغل نیستند، مشكل به شیوه دیگرى خودنمایى مىكند ؛ بعضى از مادران آن قدر دیر از خواب بیدار مىشوند كه مىتوانند صبحانه و ناهار را همزمان بخورند . دیر بیدار شدن، كوفتگى، خستگى و بىحوصلگى، بىاشتهایى را به همراه دارد . از آن جا كه مادر بىمیل استبراى تهیه صبحانه مناسب تلاشى نمىكند، در نتیجه با همان بىحوصلگى چیزى را براى كودك خود آماده مىكند تا او بخورد . كودكى كه همراه مادر خود دیر بیدار شده است طبیعى است كه صبحانه و ناهار او یكى مىشود .
به كودك فرصتبدهید تا صبحانهاش را كامل بخورد . در چنین فضایى نه تنها كودكان، بلكه هر انسانى از خوردن صبحانه لذت مىبرد و طبیعى است كه این رفتار به عنوان یك عادت غذایى مناسب در كودك باقى مىماند .
غذاى نیم روز صبح ( میان وعده اول )
از آن جا كه معده كودكان كم حجم است و غذاى كمى در معده آنها جا مىگیرد ، فاصلهى بین غذا خوردن كودك نباید خیلى زیاد باشد . كودكان، بین صبحانه و ناهار احتیاج به یك میان وعده دارند . این غذاى نیمروزى مىتواند انواع میوه، خشكبار، نان و شیرینىهاى سبك باشد . خوردن غذا در این زمان براى كودكان بسیار مهم است .
همراهى مادر با كودك در خوردن غذا مهم است؛ یعنى مادر در كنار كودك بنشیند، با او حرف بزند و با هم این غذاى نیمروزى را بخورند . كودكان در خوردن صبحانه یا ناهار و یا شام احتیاج به همراهى و همدلى اطرافیان خود دارند و دوست دارند كه بزرگترهایشان در كنارشان باشند و آنها را همراهى كنند . اگر غذاى نیمروز نامناسب باشد، در ناهاِر كودك حتما تاثیر منفى مىگذارد . تنقلاتى مانند انواع شكلات ، آب نبات و حجم زیاد شیرینى موجب مىشود تا كودك سیرى كاذب پیدا كند و میلى به غذا نداشته باشد . استفاده از انواع
خشكبار ، دانهها ، مغزها و میوهها به مراتب بهتر است .
ناهار كودك
ناهار كودك باید غذایى كامل با انواع مواد مغذى باشد . حداقل یك ساعت مانده به ناهار از دادن انواع تنقلات به كودك پرهیز شود. این تنقلات جلوى اشتهاى كودك را مىگیرد . به خصوص اینکه هرگز به کودک خود
هله و هوله ندهید. قبل از ناهار، كودك را از غذا مطلع كنید و اگر در خانه است، حتما او را از نوع غذا و یا اینكه غذا در چه وضعیتى است باخبر سازید . مىتوانید از نیم ساعت مانده به غذا، كودك را ترغیب به غذا خوردن كنید و بگویید غذا به زودى آماده مىشود .
تجربه یك مادر
« من از صبح به كودكم مىگویم ، چه غذایى را مىخواهم درست كنم و گاهى با هم به نتیجه مىرسیم كه چه چیزى را درست كنم . در بعضى از مراحل او را تشویق مىكنم كه به من كمك كند . وقتى بوى غذا در آشپزخانه پیچید از او مىخواهم تا بو بكشد و همین مساله تبدیل به یك بازى براى ما مىشود . من با
رفتارهاى مختلف نشان مىدهم كه غذا بسیار خوش رنگ، خوشعطر و خوشمزه است و سعى مىكنم با آب و تاب فراوان در مورد غذا حرف بزنم . حتما از او مىخواهم كه در چیدن سفره به من كمك كند و با هم سفره را براى غذا آماده مىكنیم . همیشه قبل از خوردن غذا مىگویم كه حالا ما بهترین و خوش مزهترین غذاى دنیا را مىخوریم . »
شكى نیست وقتى مادر این گونه فضا را از نظر روانى آماده مىكند، كودك مشتاقانه از غذا استقبال خواهد كرد. كودكى كه در چنین محیطى غذا مىخورد، دیدگاه خوبى به غذا دارد و از خوردن آن لذت مىبرد .
شور و شوق در غذا خوردن
یكى از عوامل مهمى كه موجب مىشود تا كودك غذاى خود را با میل و كامل بخورد، شور و شوق والدین و اطرافیان كودك است . هر چه این شور و شوق زیادتر باشد، كودك میل بیشترى به غذا پیدا مىكند . مادرى كه در رژیم است، پدرى كه بعضى از غذاها را مىخورد، و برخى را نمىخورد و از غذاها ایراد مىگیرد، موجب مىشود تا كودك نگرش مناسبى به غذا پیدا نكند .
خوردن قسمتهاى خاصى از یك ماده غذایى، زیر و رو كردن غذا، جست وجو در ظرف غذا، همه و همه رفتارهاى ناپسندى است كه كودك از پدر، مادر و مراقبین خود مىآموزد . این رفتارها در نهایت موجب مىشود كه لذت غذا خوردن در جمع خانواده كم شود و در نهایت كودك نیز با بىمیلى به غذا خوردن خود ادامه دهد . مادر، پدر و مراقبین كودك باید با رفتارهاى خود نشان بدهند كه همه غذاها لذیذ، مهم و ارزشمند هستند .
نظم در غذا خوردن
نظم در خوردن غذا بسیار مهم است و هم غذا خوردن مىتواند به نظم كودكان كمك كند و هم نظم مىتواند میزان میل كودكان را براى خوردن افزایش دهد . زمان هر وعده از غذا باید ثابت و مشخص باشد . این درست نیست كه یك بار كودك را ساعت 6 بیدار كرد و به او صبحانه داد، روز بعد ساعت 10 و روز دیگر ساعت 8 صبح . باید یك زمان مشخص را براى هر وعده غذایى در نظر گرفت . این نظم كمك مىكند تا معده كودك براى خوردن غذا ، به طور منظم عمل نماید . نامنظم بودن ساعتهاى هر وعده غذا ، به بىاشتهایى كودك منجر مىشود .
تنوع غذایى
تنوع مواد غذایى جدا از این كه نیازهاى مختلف جسمانى كودك را تامین مىكند،
بىاشتهایى او را هم رفع مىكند . هر روز مىتوان مواد صبحانه، ناهار و یا شام را تغییر داد . این كه هر روز صبح كودك شیر و نان بخورد، طبیعى است كه موجب بىاشتهایى او مىشود . براى مثال مىتوان یك روز كره، روز دیگر پنیر و در روزهاى دیگر، تخممرغ ، آبمیوه، عسل و . . . در صبحانه كودك گذاشت . البته دادن عسل به کودک زیر یک سال ممنوع است.
بعضى از پدرها و مادرها چون خودشان به عنوان مثال
هویج و یا كدو دوست ندارند، این مواد را به كودكان نیز نمىدهند . انواع سبزىها براى كودك مفید است و از همه آنها مىتوان در غذاهاى مختلف استفاده كرد .
به دلایل مختلف، گروهى از كودكان بعضى از مواد غذایى را دوست ندارند . ممكن است كودكى سیبزمینى، هویج و یا لوبیا را دوست نداشته باشد . مراقب كودك باید دقت كند كه آیا این دوست نداشتن یك عادت غلط است یا واقعا میل به خوردن آن ندارد . اگر پس از بررسىهاى دقیق متوجه شدید كه كودك یك ماده غذایى مثلا سیبزمینى را دوست ندارد، بهتر است از دادن آن ماده غذایى براى مدتى صرف نظر كنید و كودك را مجبور به خوردن آن نكنید . براى مثال كودكانى كه از برنج زیاد استفاده مىكنند، بدنشان كمتر به سیبزمینى پخته نیاز پیدا مىكند . یا كودكانى كه زیاد گوشت مىخورند كمتر از لوبیا استقبال مىكنند . در حقیقت نیاز آن ماده غذایى به شكل دیگرى تامین مىشود .
بىاشتهایى روانى
بخش بزرگى از بىاشتهایى كودكان بیشتر جنبه روانى دارد . معمولا كودكانى كه با یكى از اعضاى خانواده خود مشكل دارند، به غذا بىمیل مىشوند . كودكانى كه پدر و مادر مستبد دارند و یا از طرف اعضاى خانواده خود اذیت مىشوند بىاشتها مىشوند . بعضى وقتها نیز كودك از طریق ابراز بىمیلى و یا غذا نخوردن قصد دارد نظر دیگران را به خود جلب كند . در این حالت مراقب كودك باید دقت كند و به شكلهاى مختلف به نیازهاى كودك توجه نماید . بسیار غمانگیز است كه كودك بخواهد از طریق غذا نخوردن جلب توجه كند .
تجربه یك مربى
یكى از كودكان كلاسَم به نام "على" كه بسیار خوب غذا مىخورد، بعد از مدتى دچار نوعى بىاشتهایى شد . در صدد بر آمدم تا علت این مشكل را بفهمم. بعد از مدتى توجه و جست وجو در رفتار خانواده او، متوجه شدم كه برادر كوچك على به تازگى به حرف آمده است و حرفهاى جالب و بامزه مىزند و در خانواده مرتب مورد توجه و تایید است و على مدتى است كه سعى مىكند با تكرار حرفهاى برادرش توجه خانواده را به خودش جلب كند، اما بزرگترها او را دعوا می کنند كه چرا مسخرهبازى در مىآورد . على چندین بار به شیوههاى مختلف سعى كرده كه با حرفها و كارهایش توجه خانواده را جلب كند، ولى هیچ نوع موفقیتى به دست نیاورده است . تا این كه از طریق بىغذایى و بد غذایى با موفقیت توجه خانواده را به خود جلب كرده است . بخش دیگرى از بىاشتهایى روانى كاملا ناخود آگاه است؛ یعنى رفتارهاى خشن و تند پدر، مادر و مربى آن قدر آزار دهنده است كه كودك به نوعى سعى مىكند تحت هر شرایطى از بودن در كنار این افراد پرهیز كند و چون در زمان غذا خوردن این نزدیكى بیشتر مىشود، كودك سعى مىكند كه كمتر سر سفره حاضر شود و اگر با اصرار والدین حاضر شود با خوردن اندكى غذا، فورى از سر سفره بلند می شود تا خود را از این موقعیت آزار دهنده نجات دهد .
۴-تاثیر رنگ در اشتهای كودكان بدغذا :
آیا كودك شما هم جزء كودكانی است كه به اصطلاح بدغذا می باشد؟ اگر اینطور است می توانید با تزئین غذا، او را به خوردن تشویق كنید. رنگ در این تزئین بسیار اهمیت دارد. رنگ ها كودك را به خود جذب می كنند. باید ببینید كدام رنگ برای او جذاب تر است.
سبز:
فواید خوردن سبزی ها و میوه ها بر هیچ كس پوشیده نیست. سبزیجات سبز حاوی مجموعه ای از آنتی اكسیدان ها هستند كه با خوردن آنها استخوان ها و دندان هایی محكم خواهیم داشت. سبزی ها و میوه ها ابتلا به سرطان را نیز كاهش می دهند. بعضی از آنها عبارتند از: فلفل سبز، كلم بروكلی، خیار، لوبیا سبز، نخودسبز، كدو سبز، كرفس، كلم، كیوی، طالبی، سیب و انگور سبز.
قهوه ای و سفید:
رنگ های سفید و كرم تا قهوه ای را نیز می توان در زمره رنگین كمان خوراكی ها جای داد. خواص سلامتی بخش و مفید سیر و پیاز سال هاست كه زبانزد متخصصین تغذیه است و محققین دریافته اند كه این گروه از مواد غذایی، در پایین آوردن سطح كلسترول خون مفید بوده و در حفظ سلامت قلب موثر هستند.
از این گروه می توان به پیاز، سیر، گل كلم، سیب زمینی، قارچ، موز و خرما اشاره كرد.
از خلاقیت شخصی خود برای ایجاد عادات صحیح غذایی در فرزندتان بهره بگیرید
تهیه غذاهای جذاب با خوراکی های رنگی
پس از آشنایی با برخی از خواص خوراکی ها و دسته بندی آنها بر حسب رنگشان، نوبت به كاربرد آنها در تهیه غذاهای جذاب برای كودكان می رسد. بشقاب غذا را چون بوم نقاشی ببینید و به فرزندتان كمك كنید تا روی این بوم با استفاده از مواد خوراكی رنگی كه در اختیارش قرارمی دهید مطابق سلیقه خودش منظره ای زیبا بیافریند.
چند بوته ی كوچك كلم بروكلی بخارپز یا آب پز و مقداری لوبیا سبز درسته پخته می توانند درخت های این منظره باشند. یك عدد گوجه فرنگی گیلاسی به جای خورشید و یك مشت نخودفرنگی و دانه ذرت هم به جای گل ها. از انواع میوه و سبزیجات برای تزئین غذاهای گوناگون كه ممكن است بعضی از آنها نیز چندان مورد علاقه فرزندتان نباشد بهره بگیرید.
با استفاده از قوه تخیل خود و كودكتان با اشكال و طرح های فانتزی، این غذاها را بیارایید.در فصل تابستان پوره های رنگارنگی از میوه‌های گوناگون درست كنید و آنها را در یك جایخی ریخته و در فریزر قرار دهید. از این قطعات یخ میوه ای برای سرو نوشیدنی های كودكان استفاده كنید.
به جای تنقلات پرچربی و پرنمك، برگه خشك شده میوه ها و مغزهایی مانند گردو و پسته را در دسترس بچه ها قرار دهید.
با فرزندتان بازی شناخت طعم میوه ها را ترتیب دهید. چشمان او را با یك دستمال ببندید و قطعاتی از میوه های گوناگون را در دهانش بگذارید تا با خوردن آنها، نوع میوه یا سبزی را تشخیص دهد.
خلاصه اینكه از خلاقیت شخصی خود برای ایجاد عادات صحیح غذایی در فرزندتان بهره بگیرید.
شما از مواد غذایی رنگی نیز می توانید به عنوان حربه ای برای خوراندن گوشت به كودكانتان استفاده كنید. بسیاری از كودكان علاقه زیادی به خوردن گوشت نشان نمی دهند كه آن هم یا به دلیل تنفر آنها از بوی گوشت است یا اینكه از تكه های گوشت در غذا خوششان نمی آید. بدین منظور می توانید از سبزیجاتی نظیر هویج، سیب زمینی و شلغم برای گرفتن بوی گوشت در غذا استفاده كنید.
تاثیر رنگ در غذای كودكان به قدری زیاد است كه آنها ترجیح می دهند به جای استفاده از غذاهای خانگی در زنگ تفریح، خوراكی های خوش آب و رنگ بوفه مدرسه را بخورند.
برای رفع این عادات كه یكی از مهم ترین دلایل چاقی كودكان به شمارمی روند، بهتر است برای تشویق آنها به خوردن ساندویچ های خانگی، به سبزیجات و میوه های رنگی متوسل شوید تا پفك و پاستیل و چوب شور!
كلام آخر
غذا خوردن یكى از نیازهاى اساسى كودكان است كه باید به آن اهمیت دهید تا دچار ضعف جسمى و روحى نشوند و همیشه شاداب باقی بمانند .
منبع
پاسخ : با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
بایستی بگم مطالبتون منو تحت تاثیر قرار داد بهتون تبریک میگم واقعا خوشم اومد[tashvigh][tashvigh][tashvigh][golrooz][golrooz][golrooz][golrooz][cheshmak]
پاسخ : با کودکانی که بد غذا می خورند چه کنیم؟!
خیلی عالی و جامع بود. واقعا لذت بردم! آفرین.[shaadi]
