دانستنیهایی در خصوص روز رستاخیز (قیامت)
روز رستاخیز(قیامت)
http://1doost.com/Files/Posts/Thumbs/77/12770.jpg
معاد و روز قیامت حقیقتی است که به واقع برای همه ی موجودات رخ خواهد داد. قرآن کریم در آیات بسیاری به این موضوع اشاره نموده است و کوشیده به بیانات گوناگون حقیقت آن را برای انسان ها اثبات نماید و درباره ی آن هشدار دهد تا انسان ها خود را برای مواجهه و رویایی با آن آماده نمایند.
معاد واژهٔ عربی برگرفته از «عود» است و به معنای «بازگشتن»، «رستاخیز» یا «دوباره برخاستن» (پس از مرگ) است. باور به رستاخیز (معاد) یکی از اصول دین اسلام است. برخی معاد را تنها جسمانی (رجعت) یا تنها روحانی (آخرت) می دانند. معاد یکی از اصول دین اسلام و یکی از مهم ترین آن هاست.
معاد به معنای بازگشت است که اشاره ی به مکان و یا زمان خاصی ندارد بلکه مقصود از آن بازگشت همه ی انسان ها به سوی خداوند و حضور ایشان در محضر عدل الهی است که برای حساب و کتاب اخروی می باشد و براساس آن نیکان به بهشت و بدکاران به دوزخ الهی رهسپار می شوند. آیات قرآن و روایات اسلامی درباره ی کیفیت این حقیقت تردید ناپذیر بسیار است. که در برخی از موارد جزییات بسیار آن ها را نیز مورد توجه قرار داده است.
روز قیامت، یکی از روزهای بسیار مهم وحساسی است که هر انسانی در پیش رو دارد.
امیر مومنان میفرماید:
«آن گاه که زمین سخت بلرزد و نشانههای هولناک قیامت تحقق پذیرد و پیروان هر دینی به آن ملحق شوند و هر پرستشکننده به معبود خود و هر اطاعت کنندهای به فرمانده خود رسد، نه چشمی برخلاف عدالت گشوده و نه قدمی بر خلاف حق آهسته بر زمین نهاده میشود. در آنروز چه دلیلهایی که باطل میگردد و عذرهایی که پذیرفته نمیشود. پس در جستوجوی عذری باش که پذیرفته شود و دلیلی بجوی که استوار باشد. ازدنیای فانی برای آخرت جاویدان توشه بردار و برای سفر آخرت وسایل لازم را آماده کن».
حسابرسی انسانها در قیامتیکی از برنامههای مهمی که تمامی پیامبران الهی پس از خداپرستی، مردم را به آن توجه میدادند، اعتقاد به معاد بوده است؛ زیرا در سایه اعتقاد به معاد است که هدف از آفرینش تحقق مییابد و اعمال و رفتار انسان ارزش و معنا پیدا میکند. از این رو ما مسلمانان معتقدیم که خداوند باری تعالی در روز قیامت، همه انسانها را دوباره زنده خواهد کرد تا در پیشگاه او، به حساب اعمال و رفتارشان رسیدگی شود. امیرمؤمنان علی علیهالسلام در باره این روز میفرماید:
«قیامت روزی است که خداوند همه انسانهای گذشته و آینده را برای رسیدگی دقیق حساب و رسیدن به پاداش اعمال، گرد آورد. پس همه فروتنانه به پاخیزند، در حالی که عرق از سر و رویشان وکنار دهانشان جاری است و زمین زیر پایشان لرزان است. نیکوحالترین آنان کسی است که جای گذاشتن دو پایش را پیدا کند یا جایی برای آسوده ماندن بیابد».
ضرورت توجه به معاد سراسر زندگی دنیا، تنها گذرگاهی است برای رسیدن به مقصد نهایی.
امیرمؤمنان علی علیهالسلام در نامهای به فرزندش امام مجتبی علیهالسلام با توجه به این مطلب میفرماید:
«پسرم! من تو را از دنیا و تحولات گوناگون و نابودی و دست به دست گردیدنش آگاه کردم و ازآخرت و آنچه برای انسانها در آنجا فراهم است، اطلاع دادم و برای هر دو مثالها زدم، تا پندپذیری و راه و رسم زندگی بیاموزی. همانا داستان آن کس که دنیا را آزمود، چونان مسافرانی است که در سرمنزلی بیآب و علف و دشوار زندگی میکنند و قصد کوچ به سرزمینی دارند که در آنجا آسایش و رفاه فراهم است. پس مشکلات راه را تحمل میکنند و جدایی دوستان و سختی سفر و ناگواری غذا را با جان و دل میپذیرند تا به جایگاه وسیع و منزلگاه امن و با آرامش قدم بگذارند. آنها از سختیهای طول سفر احساس ناراحتی ندارند و هزینههای مصرف شده را غرامت نمیشمارند و هیچ چیز برای آنان، دوست داشتنی نیست، جز آنکه به منزل امن و محل آرامش برسند».
خلقت دوباره انسانها
یکی از ادعاهایی که منکران معاد بیان میکردند، این بود که آفرینش دوباره انسانها ناممکن است؛ لیکن قرآن مجید در پاسخ آنها میفرمود که آیا خلقت دوباره انسانها، از آفرینش نخستین آنها دشوارتر است. آری، خداوند متعال با قدرت خویش، انسانها را بار دیگر خواهد آفرید تا با حسابرسی اعمالشان، زندگی همراه با نعمت و رحمت، یا نقمت و عذاب برای ایشان شروع شود.
در فرمایشی از امیرمؤمنان آمده است:
«تا آن زمان که پرونده این جهان بسته شود و خواست الهی فرا رسد و آخر آفریدگان به آغاز آن بپیوندد و فرمان خدا در آفرینش دوباره در رسد، آنگاه آسمان را به حرکت آورد و از هم بشکافد و زمین را به شدت بلرزاند و تکان سخت دهد که کوهها از جا کنده شده و در برابر هیبت و جلال پروردگاری بر یکدیگر کوبیده و متلاشی شده و با خاک یکسان گردد. سپس هر کس را که در زمین به خاک سپرده شده، درآورد و پس از فرسودگی تازهشان گرداند و پس از پراکنده شدن، همه را گرد آورد. سپس برای حسابرسی و روشن شدن اعمال از هم جدا سازد».
ضرورت یاد قیامت و عذاب الهی
امیرمؤمنان علی علیهالسلام در سخنانی راجع به شدت عذاب الهی و آتش دوزخ چنین میفرماید:
«مردم! شما چونان مسافران در راهید که در این دنیا فرمان کوچ داده شدید. دنیا خانه اصلی شما نیست. پس به جمعآوری زاد و توشه بپردازید. آگاه باشیداین پوست نازک تن، طاقت آتش دوزخ را ندارد. پس به خود رحم کنید. شما مصیبتهای دنیا را آزمودید، آیا ناراحتی آدمی را بر اثر خاری که در بدنش فرورفته یا ریگهای داغ بیابان او را رنج داده دیدهاید؟ پس چگونه میشود تحمل کرد که در میان دو طبقه آتش، در کنار سنگهای گداخته، همنشین شیطان باشید؟ آیا میدانید وقتی مالک دوزخ بر آتش غضب کند، شعلهها بر روی هم میغلتند و یکدیگر را میکوبند و آن گاه که بر آتش بانگ زند، میان درهای جهنم به هر طرف زبانه میکشد».
انسانها در پیشگاه الهی
در خطبهای از نهج البلاغه امیرمؤمنان علی علیهالسلام درباره زنده شدن انسانها در روز قیامت و حاضر شدن آنها در محضر الهی برای پاسخگویی اعمالشان چنین آمده است: «... تا آنجا که امور زندگانی پیاپی بگذرد و روزگاران سپری شود و رستاخیز برپا گردد. در آن زمان، انسانها را از شکاف گورها و لانههای پرندگان و خانه درندگان و میدانهای جنگ بیرون میآورند و آنها با شتاب به سوی پروردگار میروند و به صورت دستههایی خاموش و صفهای آرام و ایستاده حاضر میشوند. چشم بیننده خدا آنها را مینگرد و صدای فرشتگان به گوش میرسد. در آن هنگام، انسان لباس نیاز و فروتنی میپوشد و میبیند که درهای حیله و فریب بسته شده و آرزوها قطع گردیده است. دلها آرام و صداها آهسته است و عرق از گونهها چنان جاری است که امکان حرف زدن نیست. اضطراب و وحشت همه را فرا گرفته، بانگی رعدآسا و گوشخراش، همه را لرزانده، به سوی پیشگاه عدالت برای دریافت کیفر و پاداش میکشاند».
توصیف بهشت و جهنم در سخنانی از امام علی علیهالسلام
در توصیف بهشت و جهنم چنین آمده است:
«خداوند، فرمانبرداران و اهل طاعت را در جوار رحمت خویش جای دهد و در بهشت جاویدان قرار دهد؛ خانهای که مسکن گزیدگان آن هرگز کوچ نکنند وحالات زندگی آنان تغییر نپذیرد. در آنجا دچار ترس و وحشت نشوند و بیماریها در ایشان نفوذ نخواهد کرد. خطراتی دامنگیرشان نمیشود و سفری در پیش ندارند تا از منزل به منزل دیگر کوچ کنند.
اما گنهکاران را در بدترین منزلگاه درآورد و دست و پای آنها را با غل و زنجیر به گردنشان درآویزد؛ چنان که سرهایشان به پاها نزدیک گردد. جامههای آتشین بر بدنشان پوشاند و در عذابی که حرارت آتش آن بسیار شدید و صدای شعلهها هراسانگیز است، قرار دهد؛ جایگاهی که هرگز از آن خارج نگردد و برای اسیران آن غرامتی نپذیرند».
امیرمؤمنان علی علیهالسلام در خطبهای مردم را به موقتی بودن زندگی دنیا توجه داده است و میفرماید:
«ای مردم! دنیا سرای گذر و آخرت خانه جاویدان است. پس از گذرگاه خویش برای سر منزل جاودانه توشه برگیرید و پردههای خود را در نزد کسی که بر اسرار شما آگاه است، پاره نکنید. پیش از آنکه بدنهای شما از دنیا خارج گردد، دلهایتان را خارج کنید. شما را در دنیا آزمودهاند و برای غیر دنیا آفریدهاند. کسی که بمیرد، مردم میگویند: چه باقی گذاشت، اما فرشتگان میگویند: چه پیش فرستاد؟ خدا پدرانتان را بیامرزد، مقداری از ثروت خود را جلوتر بفرستید تا در نزد خدا باقی ماند و همه را برای وارثان مگذارید که پاسخگویی آن بر شما واجب است».
اسامی قیامت در قرآن
- آخرت
- معاد
- یوم الدین
- یوم الموعود
- یوم الفصْل
- یوم لاینْطقون؛ روزی که کس سخن نمی گوید
- یوم عسر؛ روز دشوار
- یوم التغابن؛ روزی که مردم در می یابند که در دنیا باخته اند
- یوم مشهود؛ روزی که جملگی در آن حاضر شوند
- یوم الحسره؛ روزی که حسرت ها دارد
- یوم الحساب؛ روزی که به حسابها می رسند..
- و خیلی اسامی دیگر.
منابع: تکناز, تبیان , ویکی پدیا و ...
تصویری از قیامت بر مبنای قرآن
در بسیاری از آیات قرآن, تصویری روشن از قیامت ترسیم شده است. برای مثال در سوره تکویر که در پایین آورده شده است. لازم به ذکر است که تصاویر زیر تماما نمادین بوده و به هیچ وجه نشاندهنده عظمت این واقعه نیستند سوره التكوير
به نام خداوند رحمتگر مهربان
|
وقتى شتران ماده وانهاده شوند
و آنگه كه وحوش را همى گرد آرند
درياها آنگه كه جوشان گردند
و آنگاه كه جانها به هم درپيوندند |
|
پرسند چو زان دخترك زنده به گور
به كدامين گناه كشته شده است
و آنگاه كه نامه ها زهم بگشايند
و آنگاه كه آسمان زجا كنده شود |
|
و آنگه كه جحيم را برافروزانند
و آنگه كه بهشت را فرا پيش آرند
هر نفس بداند چه فراهم ديده
نه نه سوگند به اختران گردان |
|
كز ديده نهان شوند و از نو آيند
سوگند به شب چون پشت گرداند
سوگند به صبح چون دميدن گيرد
كه [قرآن] سخن فرشته بزرگوارى است
|
منبع : پارس قرآن
