بیشترین اضطراب مربوط به کدام معلمان است؟
http://www.migna.ir/images/docs/000017/n00017347-b.jpg
نتایج یک پژوهش نشان داد: درصد قابل توجهی از معلمان مورد بررسی دچار درجاتی از اضطراب هستند.
به گزارش ایسنا، امروزه اضطراب به عنوان یک بیماری مهم مطرح است و پیچیدگی‌های جاری تمدن، سرعت تغییرات و بی‌توجهی و ارزش‌های خانوادگی، برای فرد، تعارض‌ها و اضطراب‌های تازه‌ای به وجود آورده است، به طوری که ضمن آنکه اختلالات اضطرابی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روانپزشکی در کل جامعه محسوب می‌شود، سهم بسزایی (حدود 15 تا 20 درصد) از علت مراجعه به درمانگاه‌های داخلی دارد.
اگرچه عقیده بر این است که اضطراب کم برای حیات و زندگی روزمره لازم است، اما اضطراب زیاد نیز زیان‌های جدی به جسم، روان، روابط اجتماعی، حرفه و تحصیلات وارد می‌آورد و فرد را از دارا بودن یک سلامت کیفی قابل قبول در زندگی محروم می‌کند.
اضطراب زیاد و طولانی مدت معمولا با پاسخ‌های فیزیولوژیک از جمله افزایش متابولیسم، کاهش ایمنی بدن و افزایش کار دستگاه قلب و عروق همراه بوده، همچنین رابطه مهمی بین اضطراب و مرگ و میرهای بعد از آن وجود دارد که حاکی از اهمیت این اختلال به عنوان مساله‌ای در بهداشت و تندرستی عمومی است.
همچنین به‌نظر می‌رسد افسردگی ثانویه شایع‌ترین و احتمالا جدی‌ترین عارضه اضطراب باشد و در واقع افسردگی بیش از خود اضطراب باعث می‌شود بیمار در جست‌وجوی درمان برآید. با توجه به شیوع اضطراب در بین معلمان، پژوهشی بر روی 500 معلم مقطع دبیرستان در کشور صورت گرفته است. از این تعداد معلم مورد بررسی، 48 درصد مرد و 52 درصد زن بودند.
همچنین 83 درصد از معلمان مورد بررسی متاهل و 12 درصد مجرد (ازدواج نکرده) و بقیه، مطلقه یا همسر از دست داده بودند. 73.6 درصد افراد مورد مطالعه را معلمان بومی شهر تهران (حداقل سابقه 5 سال سکونت) و بقیه (26.4 درصد) غیر بومیان تشکیل داده‌اند.
میزان رضایت معلمان از شغل خود
یافته‌های این پژوهش نشان داد: به طور کلی 68.8 درصد از معلمان مورد بررسی از شغل خود راضی و 31.2 درصد ناراضی بودند. همچنین 16.2 درصد دارای منبع درآمد دیگری غیر از معلمی بوده و 83.8 درصد شغل دیگری نداشتند.
اضطراب در کدام دسته از معلمان شایع‌تر است؟
بر اساس یافته‌های این پژوهش، شیوع اضطراب در بین معلمان زن، نسبت به معلمان مرد با اختلاف معنی‌دار آماری، بیشتر بود. همچنین در گروه‌های سنی مختلف و بر حسب تاهل نیز شیوع اضطراب دارای اختلاف معنی‌دار آماری بود. در گروه سنی 40 – 49 سال، بیشترین میزان اضطراب دیده شد؛ بطوریکه تنها 14 درصد بدون اضطراب بودند و افراد متاهل نسبت به مجردها کمترین میزان اضطراب را داشتند. طبق یافته‌های این پژوهش، در گروه معلمانی که از شغل خود راضی بودند، اضطراب شدید و متوسط کمتر از افرادی بود که از شغل خود ناراضی بودند و این آمار 22.7 درصد در برابر 46.1 درصد بود که معنی‌دار است.
به گزارش ایسنا یافته‌های تحقیق انجام شده همچنین حاکیست: شیوع اضطراب در معلمانی که شغل دیگری غیر از معلمی داشتند بیشتر از گروهی بود که منبع درآمد دیگری نداشتند و این اضطراب در دسته اول، 85.2 درصد، در برابر 72.8 درصد دسته دوم بود. این اختلاف البته از نظر آماری معنی‌دار نبوده است.
میزان سابقه معلمی و ارتباط آن با شیوع اضطراب
بیشترین میزان اضطراب متوسط و شدید در گروه معلمان با بیش از 10 سال تجربه کاری دیده
شد. همچنین 28.8 درصد معلمان دارای مدرک فوق لیسانس بدون اضطراب بودند در حالی که این میزان در گروه لیسانس، فوق دیپلم و دیپلم به ترتیب 24.7 درصد، 26.7 درصد و 11.5 درصد بود. در معلمانی که سابقه فوت یکی از نزدیکان درجه یک خود را در 6 ماه اخیر می‌دادند شیوع اضطراب متوسط و شدید 36.2 درصد در برابر 30.6 درصد در کسانی بود که این سابقه را نمی‌دادند و این اختلاف از نظر آماری معنی‌دار بود.
تاثیر بسزای اعتقادات مذهبی در کاهش اضطراب
در معلمانی که به امور مذهبی بسیار علاقه‌مندتر بودند، کمترین میزان اضطراب شدید نسبت به گروهی که علاقمندی کمتری به این امور داشتند، به دست آمد و این آمار 5.3 درصد در برابر 40.7 درصد بود که این اختلاف نیز از نظر آماری معنی‌دار است.
بر اساس یافته‌های این تحقیق، از نظر سابقه مراجعه به روانپزشک و نیز سابقه اضطراب در خانواده نیز دیده شد که در هر دو گروه با سابقه مثبت، شیوع اضطراب، با اختلاف معنی‌دار آماری، بیش از گروه بدون این سوابق است (13.6 درصد بدون اضطراب در افراد با سابقه مراجعه به روانپزشک در برابر 26.8 درصد در افراد بدون سابقه و 19.7 د رصد بدون اضطراب در افراد با سابقه اضطراب در خانواده در برابر 28.3 درصد در افراد بدون سابقه اضطراب در خانواده).
نتایج دیگر این تحقیق حاکیست که از 500 معلم مورد بررسی 75 درصد دچار درجاتی از اضطراب، 44.8 درصد دچار اضطراب خفیف، 22 درصد دچار اضطراب متوسط و 8.2 درصد نیز دچار اضطراب شدید هستند. از طرفی در مطالعه حاضر، اضطراب متوسط و شدید در معلمان زن 38.7 درصد و در معلمان مرد 21 درصد به دست آمد. این اختلاف می‌تواند به دلیل وضعیت روحی – روانی زنان در پذیرش تنش‌های زندگی، مسئولیت‌پذیری در اجتماع و درگیر بودن آنها در حل مشکلات اقتصادی خانواده باشد.
شیوع بیشتر اضطراب شدید در گروه سنی 20 تا 39 سال و کاهش نسبی آن در سنین بالاتر را می‌توان در وجود مسایل تنش‌زای بزرگی چون انتخاب همسر، انتخاب شغل، ادامه تحصیلات و... در این دوره سنی دانست که با افزایش سن و طی شدن این گذرگاه‌های زندگی، از شیوع آن کاسته می‌شود. کمتر بودن اضطراب متوسط و شدید در معلمان متاهل نسبت به مجرد (27.7 درصد در برابر 44.6 درصد) را نیز می‌توان به نقش حمایت روحی روانی همسر نسبت داد، در صورتی که این گروه به دلیل مسئولیت پذیری در امور اقتصادی و اجتماعی خانواده تا حدودی دچار درجات بیشتری از اضطراب خفیف هستند. به هر حال در برخی مطالعات این اختلاف قابل توجه نبوده است.
بیشترین اضطراب مربوط به کدام معلمان است؟
در مطالعه حاضر بیشترین میزان اضطراب متوسط و شدید در معلمانی بود که به امور مذهبی علاقه‌مندی کمتری نشان می‌دادند. این یافته می‌تواند به علت نقش اعتقاد به خدا و جهان غیب و ماورای قدرت بشری در تسکین آلام و دردها و جلوگیری از یاس و ناامیدی باشد. همچنین بر اساس یکی از یافته‌های این مطالعه، سابقه اضطراب در خانواده با شیوع بیشتر اضطراب همراه است.
این ارتباط یا به عبارتی نقش وراثت در اختلال اضطرابی و اختلال ترس، تایید شده و نشان داده شده است که حدود 20 درصد افراد خانواده فرد مبتلا به اضطراب، ممکن است دچار این بیماری شوند. بنابراین با استناد به یافته‌های این مطالعه می‌توان جهت کاهش اضطراب در معلمان و بالا بردن سطح آگاهی آنها نسبت به این موضوع و شناسایی عوامل تنش‌زا و راه‌های مقابله با آنها برگزاری کلاس‌ها آموزشی در این زمینه را توصیه کرد.
همینطور با شناخت و درمان اضطراب می‌توان تا حد زیادی از عوارض آن از جمله زخم پپتیک، هیپرتانسیون و بیماری‌های قلبی – عروقی پیشگیری کرد. آموزش‌های لازم قبل از انتخاب شغل نیز می‌تواند در کاهش اضطراب به دلیل نارضایتی شغلی موثر واقع شود.
