معيار موفقيت در تبلور حجمي يك ايده معمارانه!

هرام هوشیار یوسفی- "Le Corbusier, Villa a Carthage پل سزان نقاش فرانسوي در جايي چنين بيان كرده است كه « تمام فرم ها در طبيعت قابل تجزيه به استوانه، كره و مخروط ميباشند». شايد همين مشخصه بود كه چندي بعد صرف نظر از چالشهاي پرسپكتيوي ( به لحاظ تعدد نقاط ديد ) اصلي لا ينفك از اصول سبك كوبيسم ( مكعب گرايي ) در آثار حجمي و ترسيمي گرديد...

Portrait of Ambroise Vollard. [1910] - Pablo Picasso لو كوربوزيه ( معمار مشهور سبك مدرن ) در مجله خود «روح نو» مي نويسد همه چيز قابل تبديل به كره و استوانه است. در اصل ما هيچ معماري نداريم كه مستفيما كوبيسم ناميده شده باشد ولي با در نظر گيري ماهيت كعبي نفس اثر معماري و ويژگي سه بعدي آن، محرز است كه موارد مصداقي- ماهوي لحاظ شده در تعاريف كوبيسم، بيشتر و پيش تر در معماري حضور داشته و آثار اين نگرش حتي در مورد ديدگاههاي پرسپكتيوي نيز علس الخصوص در قرن 20 و حتي معماري حال حاظر جهان كاملا مشهود است. Charles Edouard Jeanneret alias Le Corbusier, still life 1920 آنطور كه برونو زوي، «شكستن جعبه» را از اصول هفتگانه معماري مدرن مي داند و اين شكستن را به عملكرد نيز كه دلمشغولي معمار مدرن است مربوط ميكند، ساير پيش آهنگان معماري مدرن نيز كيفيات تنديس گرايانه منتج از اين ديدگاه را كاملا وقع نهاده اند. از طرف ديگر مسئله اي كه كاملا قابليت بررسي را دارد ويژگي بياني يا كانسپچوال معماري است كه علي الخصوص در ميان نسل نو معماري ايران ـ در مواري حتي با افراط ـ مورد توجه بوده، و به عنوان عرصه تبديل ايده به حجم در مفهوم رسانه اي معماري مورد چالش واقع ميگردد. سوال اين است که معيار سنجش موفقيت يا تعيين سطح اينكه معمار در کپچرايز يا اسکپچرايز ( همان جسم بخشي يا شكار لحظه تبلور ايده به صورت حجمي ) يک ايده موفق بوده چيست؟ در تعاريفي كه مبناي آن ارتباط معماري با كاربر به لحاظ مديوم انتقال مفاهيم نيست و بيشتر بر جنبه هاي كاربردي معماري تاكيد دارد، بالطبع طرح اين مسئله نيز منتفي هواهد بود؛ چرا که يک معمار ميتواند بنايی زيبا ( حال در مفهوم عاميانه و يا والا ) داشته باشد، کاربری را هم در نظر گرفته، ولی ايده اي به لحاظ تعقيب انتقال مفهومي خاص نداشته باشد. اينكه تلقي ما از معماری، تثابه رسانه اي يا مديا گونگي آن را بر ميتابد يا خير، بسيار در پاسخ به مسئله «معيار» مهم جلوه ميكند؛ چه در صورت عدم تشخيص و يا دريافت پيام يك اثر معماري، با ديد گاه معماري به مثابه رسانه، توسط كاربر بايد گفت كه طرح با مشكل اساسي به نام ضعف در مفهوم معمارانه دست در گريبان است. Cappella di Notre Dame du Haut Le Corbusier, 1950-55 .......................................... پی نوشت: این یادداشت در مهر ۱۵ آذر نیز به چاپ رسیده است. "