راهنمای خرید کفش کوه نوردی
راهنمای خرید کفش کوه نوردی
کفش کوهنوردی یکی از لوازم اصلی کوهنوردی است. در صورتی که قصد کوهنوردی داشته باشید، تهیه‌ی یک کفش کوهنوردی مناسب برای شما ضروری است. دقت کنید مستحکم بودن، تنها ویژگی یک کفش کوهنوردی نیست و یک کفش مناسب علاوه بر مستحکم بودن می‌بایست از قوزک و کف پای شما محافظت کند و هنگام راه رفتن روی صخره‌ها تکیه‌گاه مناسبی برای بدن شما باشد.
جنس کفش ها:
در گذشته کفش ها از دوختن چرم های سنگین درست می‌شدند تلاش‌هایی که برای کم کردن هزینه‌ها و بالابردن قابلیت کفش‌ها انجام گرفت، منجر به پیدایش مواد اولیه جدید و روش‌های دیگری برای ساختن کفش‌ها شد. کفش‌های سنتی (چرمی) امروز کمتر متداول هستند و جای خود را به کفش‌هایی با طرح‌های جدید و رویه‌هایی از پلاستیک، الیاف مصنوعی و سایر مواد ترکیبی و مصنوعی داده‌اند. هر چند کفش ها درحال تغییر هستند ولی وظایف و کارهایی که باید انجام دهند، تغییر پیدا نکرده است.
کفش های چرمی http://www.kooch.ir/images/stories/leathershoes.jpg
http://www.kooch.ir/images/stories/shoes.jpg
کفش های الیاف مصنوعی
عاملی که بعضی از افراد کفش های چرمی را ترجیح میدهند، امکانات چند منظوره آنهاست. یک کفش معمولی کوه نوردی باید فصل مشترکی از سفتی و سرسختی دربرخورد به سنگ ها، محکم بودن در هنگام ضربه زدن به برف و راحتی کامل درطول برنامه سفر باشد در یک برنامه یک روزه ممکن است که کفش ها با چیزهایی مثل گل، پاکوب، جریانات آب، علف ها، سنگ ریزه ها، برف سفت، صخره هی سراشیبی و یخ درحال مبارزه و تماس باشند.
انتخاب درست کفش کوه نوردی:
یک کفش خوب باید قابلیت مواجه شدن با شرایط سفر را داشته باشد که البته هیچ کفشی قادر نیست که به تنهایی دارای کلیه قابلیت ها باشد. به این منظور فروشگاه ها دارای مجموعه ای از انواع کفش های راه پیمایی های سبک، نیمه سبک تا کوه نوردی های تمام عیار هستند.
درجه سختی تخت کفش، سفتی و محکمی ساق کفش و چگونگی تأثیر تخت و ساق کفش مقابل یکدیگر از مسایل مهم هستند. به طور کلی هر کفش باید فصل مشترکی از راحتی پا در هنگام راه رفتن و توانایی فنی آن باشد. برای مسیرهای پاکوب و برفی ساده و یا سنگی، کفش باید دارای تختی سفت و ساقی محکم برای محافظت از پا بوده ، درعین حال به اندازه کافی دارای انعطاف و راحتی باشد. هر دو نوع کفش چرمی و چرمی- الیاف مصنوعی برای این منظور مناسب هستند، چرا که کف و ساق آنها به اندازه کافی محکم است.
جهت راهپیمایی های فنی تر، کفش های محکم تر و سفت تر برای راه رفتن روی لبه ها مناسب میباشد. در هنگام خرید کفش به جنس آن توجه کنید. چرم، گورتکس (Gore-tex)، سیمپاتکس (Sympatex) و تین‌سولیت (Thinsulate) از جمله جنس‌های رایج می‌باشند.
استفاده از کفش های مناسب در مکان های مناسب:
با توجه به نوع برنامه یک طبیعت گرد ممکن است درمسیرهای کوتاه یک نوع کفش به پا کند، نوع دیگری در کمپ به پا داشته باشد و شاید کفشی دیگر را هم برای مواقع صعود مورد استفاده قرار دهد. اگر تعداد کفش های بیشتری در دسترس هستند و شخص هم در حمل بار اضافی مشکلی ندارد به این نکات برای انتخاب کفش توجه کنید:
۱- کفش های مناسب و قابل انعطاف برای مسیرهای آسان و قابل دسترس- معمولا پا در این نوع کفش ها تاول نمی زند و نسبت به کفش های چرمی، خستگی کمتری در پا ایجاد می کنند. البته این کفش های سبک نقاط اتکاء خوبی برای مواقع حمل کوله های سنگین نیستند، مخصوصاً در راه های سخت و یا در هنگام پایین آمدن یا بازگشت.
۲- کفش های دو، کتانی، سندل و یا جوراب های ضخیم جهت راحتی در هنگام اقامت در کمپ استفاده می شوند. با استفاده از این نوع کفش ها، به پاها و کفش های کوه نوردی خود که آنها را ساعت ها پوشیده اید، استراحت کوتاهی خواهید داد. از این کفش ها برای عبور از عرض رودخانه هم می توان استفاده کرد.
۳- کفش های حرارتی یا عایق و یا جوراب های از جنس پولار برای هنگام اقامت یا در مواقع خواب.
۴- برای هر برنامه کوهنوردی، از پوتین مناسب برای آن برنامه استفاده کنید
.
چگونگی تنظیم اندازه کفش کوه نوردی :
|
|
۱- هنگام خرید و امتحان کردن کفش کوه نوردی، پیش از بستن بندهای، پایتان را تا جایی که امکان دارد در داخل کفش به قسمت جلو برانید و پنجه‌ی پایتان را کاملاً در جلوی کفش قرار دهید در این هنگام باید به اندازه حداقل قطر یک انگشت پاشنه با انتهای کفش فاصله داشته باشد.
۲- پس از مرحله یک بند کفش را محکم بسته و با آن راه بروید. اگر کفش مناسب پای شما باشد پایتان در داخل آن کاملاً راحت است. در این حالت کفش نباید هیچ گونه فشاری بر انگشتان شست از لایه‌ی بیرونی و بر روی انگشت کوچک تان از لایه‌ی درونی و کناری و قوس استخوانی روی پایتان وارد نماید. راه رفتن با آن می‌توانید از راحت بودن آن مطمئن شوید.
۳- پس از پوشیدن کفش و بستن بند آن، روی یک پای خود ایستاده و با پای دیگر خود به دیوار ضربه وارد کنید. اگر کفش مناسب باشد در این حالت هیچ‌‌گونه ضربه‌ای به طور مستقیم به پایتان وارد نمی‌شود.
۴- بعد از پوشیدن پوتین و بستن بندهای آن، با ایستادن روی کناره‌ی خارجی پای خود، مطمئن شوید پوتین از قوزک پایتان محافظت می‌کند. |
|
توجه به نکات زیر به شما در خریداری یک کفش مناسب کمک می‌کند.
1- کفش‌هایی را انتخاب کنید که مستحکم و با دوام باشند و نسبت به حرارت و رطوبت عایق بندی شده باشند.
2- مطمئن شوید کفی کفشی که می‌خرید در عین مستحکم و سفت بودن، انعطاف‌پذیر است.
3- کفش کوه نوردی باید ساق بلند (14تا 19سانتی متر) باشد تا مچ پا را محکم نگه داشته و خوب محافظت کند.
۴- کفش‌های مناسب یک لایه‌ی چرمی باریک به‌عنوان کفی دارند. این کفی به کوهنورد کمک می‌کند بدون دغدغه انواع سطوح سفت و صخره‌ای را بپیماید.
۵- پوتین‌های مناسب یک لایه‌ی چرمی باریک به‌عنوان کفی دارند. این کفی به کوهنورد کمک می‌کند بدون دغدغه انواع سطوح سفت و صخره‌ای را بپیماید. استحکام و منعطف بودن از ویژگی‌های ضروری کفی کفش کوهنوردی است.
۶- پای شما در کُؤ مناسب کاملاً راحت است. کُؤ نباید هیچ گونه فشاری بر انگشتان شست از لایه‌ی بیرونی و بر روی انگشت کوچکتان از لایه‌ی درونی و کناری و قوس استخوانی روی پایتان وارد نماید. پیش از خرید کفش، با پوشیدن آن و بستن بندهایش و راه رفتن با آن می‌توانید از راحت بودن آن مطمئن شوید.
۷- کفش کوهنوردی باید ساق‌بلند (14 تا 19 سانتی‌متر) باشد تا مچ پا را محکم نگه داشته و خوب محافظت کند
۸- تخت ویبرام برای تولید اصطکاک روی مسیرهای لغزنده برفی، گلی و پوشش‌های گیاهی لازم و ضروری است.
۹- وجود لایه‌ای عایق بین تخت و قمست روکش ضروری است، این لایه یک نوار لاستیکی و عایق است که به ضد آب بودن آن کمک می‌کند.
۱۰- یک صحفه داخلی در قسمت پاشنه پا باید وجود داشته باشد که باعث افزایش ثبات و راحتی پاشنه هنگام فرور از شیب‌ها می‌شود.توجه به نکات زیر به شما در خریداری یک کفش مناسب کمک می‌کند.
|
بعضی از برندهای معروف کفش کوهنوردی:
lasportiva: در میان کفش های سنگین کوهنوردی می‌توان به لسپورتیوا اعتماد کرد. این مدل ایتالیای الاصل در بازارهای اروپا طرفداران زیادی دارد.این نوع کفش‌های به تعداد محدود در شهر val di fiemme ایتالیا تولید می شوند.
Meindl: مایندل محصولی آلمانی ا ست که کمتر در ایران به چشم می خورد. کیفیت عالی همراه با رعایت اصول ارگونومی، مطابق با استاندارهای جهانی تولید شده، این نوع کفش‌ها را می‌توانید در نمونه‌های کوهپیمایی و کوهنوردی بیابید.
سیستم MFS Vacuum در طراحی پاشنه و زیره این نوع کفش توانایی جذب شوک‌های گام‌برداری را بالا برده و فوم برگشت‌پذیر در بدنه کفش کاملا با زوایای پا منطبق می‌شود. در ضمن تولید این کفش در خود آلمان است.
SALEWA: سالیوا هم یکی از معروف‌ترین نمونه‌های اروپایی است که بیشتر اصالت آلمانی دارد و در اکثر نقاط جهان به عنوان یکی از یاران دیرینه کوهنوردی به شمار می‌آید.
در تولید این کفش نیز استانداردهای جهانی رعایت شده و در کل کفشی قابل اطمینان است.
LOWA: لووای آلمانی نیز متولد ۱۹۲۳ میباشد و در ایران معرف حضور اکثر کوه‌نوردان است. زیره ویبرام و کف شوک‌گیر با سیستم PU، همراه با محافظ‌های لاستیکی دور بدنه، کارایی منحصر به فرد و دوام بیشتر را برای کفش تضمین می کند. استفاده از گورتکس نیز در ساختار کفش، قابلیت تنفس و ضد تعریق را به مزایای کفش اضافه می‌کند. سگک‌ها در این کفش علاوه بر نمونه‌های فلزی، نمونه‌های جدید تسمه‌ای می باشد که امکان شکستن و یا کنده شدن سگک را به صفر می‌رساند.
SCARPA: این برند نیز محصولات خود را در کشور ایتالیا و با بهره‌گیری از آخرین تکنولوژی‌های روز تولید می‌کند، و دارای تنوع مدل فراوانی است و اغلب مدل‌ها در داخل کشور موجود و قابل تهیه است.
zamberlan: این کفش هم در ایتالیا تولید می‌شود. کفش های زامبرلن ایتالیا دارای تنوع مدل زیادی هستند و تمام مدل های روز آن را در ایران می‌توان سفارش داد. کیفیت بالایی دارند و کفش‌های پیاده‌روی و کوهپیمایی آن جزو بهترین محصولات هستند.
مشخصات کفش کوهنوردی مناسب
با توجه به نوع رشته ورزشی کوه نوردی و سنگ نوردی اندام تحتانی و پاها بیش ترین نقش و فعالیت را در انجام این رشته ورزشی دارند و قاعدتا شایع ترین آسیب های ورزشی در کوه نوردی، صدمات اندام تحتانی و پاها می باشد. مفاصل زانو و مچ پا نیز از حساس ترین مفاصل بدن می باشند که در ورزش کوه نوردی در معرض مستقیم ضربات متوالی و متناوب می باشند. نتیجه اینکه برای پیشگیری از آسیب های پا می بایست به سلامت پا بیشتر توجه نمود و در این میان اهمیت کفش مناسب و تاثیر آن بر سلامت بدن به وضوح قابل درک است.
انواع کفش:
امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی بنا به نوع برنامه انواع مختلفی از کفش ها برای فعالیت های مختلف در بازار یافت می شود.
انواع کفش مورد استفاده در ورزش کوه نوردی عبارتند از:
۱- سنگ نوردی: با شکل خاص و مواد خاصی تولید می شود.
۲- کوه پیمایی: این نوع کفش عاج کمتری دارد.
۳- کوه نوردی نیمه سنگین
۴- کوه نوردی سنگین: یک پوش ، دو پوش ، سه پوش (اکثرا گتر سرخود است)
۵- برنامه های ترکیبی (سنگ و یخ): مانند کفش های پلاستیک.
۵- کفش یخ نوردی
۷- . . .
موارد ۳ تا ۶ محلی برای نصب گرامپون دارد. جنس لایه بیرونی کفش‌های پلاستیک فایبر گلاس و کربن است.
مواد متنوعی که در ساخت کفش استفاده می‌شود:
۱- چرم طبیعی.
۲- چرم مصنوعی.
۳- پارچه های مخصوص.
۴- ترکیبات پارچه ای جدید مثل گورتکس.
مواد بکار رفته در کفی کفش (تخت کفش):
ترکیبی از کربن و لاستیک:
معروف ترین آن با نام تجاری “ویبرام” است. ماده‌ای سخت و پر اصطکاک میباشد.
خصوصیات لازم برای کفی کفش باید شامل موارد ذیل باشد:
۱- قابل انعطاف باشد.
۲- ضربه گیر باشد.
۳- وضعیت استقرار کف پا را در داخل کفش حفظ کند.
۴- عاج های عمیق داشته باشد.
۵- اصطکاک خوبی داشته باشد.
۶- مقاومت مناسبی داشته باشد.
خصوصیات لازم رویه کفش:
۱- ضد آب باشد.
۲- قابلیت تعریق داشته باشد.
۳- تا حدی برای راحتی پا، نرم و قابل انعطاف باشد.
۴- محکم باشد.
۵- قابل ارتجاع باشد.
۶- مقاوم به سرما، گرما و عوامل محیطی باشد.
۷- بندها تا نزدیکی پنجه ی پا ادامه داشته باشد. (راحت تر است، بهتر کیپ می شود و درآوردن آن راحت تر است)
۸- تا روی پا و قوزک ها را بپوشاند.
برای مراقبت بهتر از کفش:
در صورت کوچک ترین صدمه ای به کفش دراسرع وقت باید تعمیر شود.
بعد از برنامه:
۱- کفش را باید شست.
۲- با پارچه آنرا خشک کرد.
۳- قالب زد (خصوصا در کفش های چرمی)
۴- برای حفظ انعطاف پذیری کفش و جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت آنرا خشک کرده و واکس مخصوص بزنید.
۵- از آتش و گرمای زیاد برای خشک کردن کفش استفاده نکنید.
۶- برای کفش پلاستیک از اسپری مخصوص محافظت کننده استفاده کنید.
اندازه کفش:
خیلی گشاد نباشد:
ایجاد تاول های پوستی می کند.
خیلی کیپ و تنگ نباشد:
به پا فشار وارد می آورد.
در صورت عدم رعایت موارد بالا کفش نامناسب به ناخن ها و بستر ناخن صدمه می زند و باعث خستگی پا می شود.
کفش پلاستیک دارای معایب و مزایای متعددی است:
مزایای کفش پلاستیک:
۱-عایق گرمایی خوبی است.
۲-محل مناسبی برای بستن گرامپون دارد.
۳-سبک است.
۴-ضد آب، ضد باد و ضد سرماست.
۵-یک لایه داخلی نرم دارد.
مضرات کفش پلاستیک:
۱- احتمال شکستن و ترک برداشتن کفش بر اثر سرما و ضربه در برنامه های ترکیبی یخ و سنگ وجود دارد.
۲- انعطاف پذیری خوبی ندارد.
۳- برای استفاده در زمین نرم و کم شیب و پیاده روی مناسب نیست.
۱- قابلیت انعطاف خوبی در برنامه های کوه پیمایی و کوه نوردی دارد.
۲- تهویه پا را خوب انجام می دهد.
کفش سنگ نوردی:
مواردی که در خرید کفش سنگ نوردی باید مورد توجه قرار داد:
۱- کفش باید راحت باشد.
۲- اندازه و شکل کفش تغییر نکند.
۳- برای صعودهای اصطکاکی قابل انعطاف باشد.
۴- در صعودهای عرضی و طولی باید لبه های سفت و سختی داشته باشد.
۵- پنجه کفش که در برگیرنده انگشتان پا است سخت و محکم باشد.
۶- کف کفش با دوام و لبه های کناری آن با کیفیت باشد.
۷- کفش ضمن آنکه قوزک پا را محافظت می کند باید بیش ترین انعطاف را نیز برای قوزک پا فراهم کند.
۸- کفش باید سبک، قوی و بادوام باشد.
انتخاب کفش مناسب سنگ نوردی:
۱- مناسب ترین نوع، بستگی به نوع برنامه های تمرینی دارد.
۲- کاملا چسبیده و جفت پا باشد.
۳- در منطقه ای که تنوع گسترده ای از سنگ ها و دیواره های سنگی است باید کفشی انتخاب کرد که بتواند هم از نظر لبه های کفش و هم از نظر خاصیت اصطکاک بر سنگ جوابگو باشد.
عوارض کفش تنگ در سنگ نوردی:
۱- تاول.
۲- میخچه.
۳- پینه.
۴- فشار بیش از حد به پا.
۵- خستگی در تمرین و سنگ نوردی.
جنس رویه کفش سنگ نوردی:
۱- جیر (بعد از مدتی گشاد می شود، مخصوصا اگر بدون آستر باشد).
۲- چرم.
۳- نایلون مخصوص.
۴- کتان.
۵- ترکیبی از مواد فوق.
همگی مواد فوق می تواند آستر دار یا بدون آستر باشد.
هشدارها:
۱-کفش سنگ نوردی اگر هنگام تمرین خیس شود پس از خشک شدن جمع شده و چروک می شود و هنگام سنگ نوردی پا را ناراحت می کند.
۲- هنگام بستن کفش نباید آنرا خیلی محکم کشید زیرا خود این عمل سبب گشاد شدن سریع و صدمه به کفش می شود.
مراقبت از کفش سنگ نوردی:
۱- هر چه بیشتر مراقبت نمایید کفش بیشتر عمر می کند.
۲- در تعمیرات دور کفش باید کف کفش نیز عوض شود چون تناسب جنس دور و کف کفش از بین می رود (کفش تعمیر شده بیشتر در تمرینات استفاده می شود)
۳- برای دستیابی به بهترین کارایی، کف و دور کفش، پیش از هر بار استفاده با مسواک و یا فرچه کاملا تمیز شود. سپس با کمی آب شسته و خشک شود تا تمیز و عاری از گرد و خاک باشد.
۴- در طی صعود یک مسیر طولانی عمل تمیز کردن کفش را می توان باهمراه داشتن کمی آب و یک عدد مسواک و یک تکه پارچه چندین مرتبه تکرار کرد.
۵- اگرکفش سنگ نوردی (و یا کوه نوردی) با آب دریا خیس شود باید آنرا با آب شیرین کاملا شست تا هر نوع نمک و مواد دریایی که سبب پوسیدگی و خوردگی درزهای دوخته شده و سوراخ های بند کفش می شود از آن خارج شود.
۶- همیشه کیسه ای مناسب برای حمل کفش سنگ نوردی تهیه شود.
۷- اگر کفش فاقد سوراخ فلزی در محل عبور بند کفش است باید ازبند کفش های پهن استفاده شود تا از پاره شدن محل بند کفش جلوگیری شود.
۸- در بندکشی کفش دقت شود آنها به نوبت از پایین به بالا کشیده شوند طوری که کفش تمامی قسمت های پا را احاطه کند.
بطور کل می توان کفش ها را به ۶ دسته بزرگ به شرح زیر تقسیم کرد:
۱- کفش صعودهای هیمالیایی
که سه پوش و یا دو پوش هستند. نوع دوپوش از یک کفش کوچک و تنک مثل کفش رشته کشتی که بجای بند دارای چسبک است تشکیل می شود و این کفش درون کفش اصلی که بزرگتر است قرار می گیرد. می توان شب در داخل چادر و کیسه خواب کفش بیرونی را از پا درآورد و از پوش داخلی به عنوان جوراب و یا کفش داخل چادر استفاده کرد. در نوع سه پوش علاوه بر این دو کفش یک لایه گتر بلند نیز بر روی کفش قرار می گیرد که به دور کفش دوخته شده و تمام رویه و اطراف کفش را در بر می گیرد. پوش دوم کفش یا از جنس چرم است و یا از جنس فایبر گلاس که نوع اخیر شبیه کفش های اسکی است.
۲- کفش کوهنوری سنگین
در صعود های بلند زمستانی مانند ارتفاعات ایران بکار می روند و دارای یک یا چند لایه فوق الذکر می باشند و قابلیت نصب کرامپون را هم دارند.
۳- کفش کوهنوردی یا کفش نیمه سنگین
که برای سه فصل اول سال مورد استفاده قرار می گیرد.
۴- کفش کوهپیمایی یا ترکینک
کفش هایی سبک است و برای صعود های یک روزه یا چند روزه سبک و کم ارتفاع بکار می رود.
۵- کفش راه پیمایی
برای مسیر های ساده و کفی استفاده می شود . شبیه کفش های معمولی ورزشی و یا اسپرتکس های معروف می باشند.
۶- کفش سنگنوردی یا کتان سنگ
جهت صعود های داخل سالن و یا سنگنوردی طبیعی بکار می رود
نکات:
بعد از هر برنامه کفش را کاملا تمیز کرده و داخل آن را با روزنامه پر کنید تا هم رطوبت آن گرفته شود و هم حالت و فرم خود را حفظ کند.
هیچگاه کفش خیس را برای خشک شدن در برابر حرارت مستقیم مثل آفتاب و آتش قرار ندهید.
اول فصل زمستان کفش چرمی را کاملا با پیه شتر و یا گوسفند چرب کنید و محل دوخت ها را نیز با موم عسل بپوشانید تا آب وارد کفش نشود.
هنگام شب خوابی در برنامه زمستانی کفش ها را با روزنامه پر کرده و داخل یک کیسه نایلنی قرار داده و در انتهای کیسه خواب قرار دهبد تا یخ نزند .در غیر اینصورت صبح روز بعد به پا کردن کفشی مانند آهن غیر ممکن است.
- کفش صعود های هیمالیائی (Expedition) این بخش شامل کفش های 3 پوش و 2 پوش است که بیشتر کاربرد زمستانی دارد.
- کفش کوهنوردی سنگین (High Mountain) این بخش شاکل کفش های سنگین و بسیار قوی کوهنوردی است که تمام آن ها قابلیت نصب گرامپون را دارند و برخی به دلیل ویژگی لایه های مصرف شده در تولید آن ها قابل استفاده در صعود های بلند زمستانی نیز می باشد.
- کفش کوهنوردی (Mountaineering) این بخش شامل کفش های نیمه سنگین کوهنوردی است. برای صعود های چند روزه در 3 فصل ثابل استفاده است و برخی از آن ها که لایه گورتکس یا سیمپاتکس دارند برای صعود زمستانی کاملا سبک کاربرد دارند.
- کفش کوهپیمائی (Trekking) این بخش شامل کفش های سبک کوهپیمائی است و از آن ها باید در حد صعود های یک روزه انتظار داشت و به دلیل داشتن دوخت در روی کفش نباید از آن ها در مسیر های سنگ لاخی یا فرود از شن اسکی استفاده کرد.
- کفش های راهپیمائی (Walking) شامل کفش هایی است که در مسیر های ساده قابل استفاده بوده و عموما در کفه آن از شکوک گیر استفاده شده است.
- کفش سنگ نوردی (Climbing) این کفش ها که اصطلاحا کتانی سنگ نیز نامیده می شودند کفش هایی است که فقط برای صعود های سالنی و یا دیواره های سالنی استفاده می شود.
