تربیت در حیطه های خجالت آور
تربیت در حیطه های خجالت آور
هدف تربیت جنسی ، حذف وسرکوب کردن غریزه جنسی یا تغییر دادن ودگرگون ساختن ساختار جنسی نیست ، بلکه هدف تأمین نیاز جنسی است تا برای تعدیل وهدایت تمایل جنسی راهی درست انتخاب شود وزمینه پروردن نسل سالم ایجاد گردد...
دادن آگاهی نسبت به هر موضوعی ، فرد را از آسیب های احتمالی که از عدم آگاهی به آن ، سرچشمه می گیر د، حفظ می نماید.
علی(ع):مَن لَم یَعرِف مَضَرَّةَ الشَّی لَم یَقدِر عَلَى الِامتِناعِ مِنهُ ومَن لَم یَعرِ ف مَنفَعَةَ َالخَیرِ لَم یَقدِر عَلَی العَمَلِ بِهِ علی (ع) : هر کسی که ضرر چیزی را نداند ، نمی تواند آن را ترک کند ؛ وهر کسی که سود وفایده کار خوب را نداند ، نمی تواند آن را انجام دهد ( غررالحکم ، ص776).
غریزه جنسی از قوی ترین غریزه های آدمی می باشد ، که از کودکی همراه فرزندمان است . هر چند که در نوجوانی ، ویژگی های جنسی اولیه وثانویه بروز می کند ؛ از این رو نوجوان ، بیشتر به آموزش صحیح جنسی از سوی مربیان نیاز دارد.
هدف تربیت جنسی ، حذف وسرکوب کردن غریزه جنسی یا تغییر دادن ودگرگون ساختن ساختار جنسی نیست ، بلکه هدف تأمین نیاز جنسی است تا برای تعدیل وهدایت تمایل جنسی راهی درست انتخاب شود وزمینه پروردن نسل سالم ایجاد گردد . براین اساس ، می توان گفت اهداف کلی وغایی تربیت جنسی ، از اهداف اصل تربیت جدا نیست ، اما اهداف میانی وجزیی آن نیاز به توضیح دارد. (فیض کاشانی ،ص190).
در خصوص تربیت جنسی نوجوان ، والدین ، دو وظیفه کلی واساسی دارند. یکی این که او را با حقایق صحیح جنسی بیولوژیک ، آشنا کنند تا او بداند دستگاه های جنسی چگونه کار می کنند وتأمین بهداشت آنها چگونه امکان پذیر است . دیگر این که یاد بدهند ، نوجوان چگونه میل جنسی خود را با توجه به ارزش های اخلاقی وفرهنگی جامعه خود ارضاء کند و در نتیجه ، از انحراف وپیدایش اضطراب وعوارض روانی دیگر ، در امان باشد(تربیت جنسی ،ص130).
نکته بسیار مهم این است که نحوه آموزش وکیفیت بیان وارائه دانستنی ها وآگاهی های جنسی در دین مبین اسلام ویژگی هایی دارد :
** محتوای این آموزه ها ونیز کیفیت بیان آنها با صبغه هدایت آمیخته ، ورعایت ادب وحرمت انسان رعایت شده است .بدین سبب از هر گونه بد آموزی بر کنار است واین آموزش ها به رفتار های جنسی ناسالم و نا مشروع نمی انجامد .
** آموزش های جنسی در دین مبین اسلام ، همگام با مراحل رشد جنسی تدریجی است وبه جا وبه موقع وارد زندگی نوجوان وجوان وزن ومرد می شود . از این رو والدین ومربیان باید آموزش مسایل جنسی را مرحله بندی وسطح بندی کنند و به تدریج در اختیار نوجوانان وجوانان قرار دهند . از این ، باید به قدر لازم بسنده کنند و آگاهی های مربوط به سنین بالا تر را در اختیار افراد کم سن نگذارند . بلکه مسایل بلوغ را نزدیک بلوغ ، بحث آمیزش جنسی در موقع ازدواج ،بیان کنند.
اگر والدین ،فرزندان خود را تا حد لزوم ، از امور جنسی آگاه کنند ، کودک ، برای بدست آوردن اطلاعات ، هیجان خارق العاده ای از خود نشان نمی دهد وزندگی اش را در گرو غریزه جنسی قرار نمی دهد.
** دین مبین اسلام در ضمن آموزش ومسایل جنسی به مرد و زن ، آنان را با وظایف وتکالیف شرعی خود ونیز از روابط انسانی واجتماعی ومسؤلیت های زندگانی آگاه می سازد(.فیض کاشانی ،صص196ـ195).
مادران موظف اند که پیش از شروع اولین قاعدگی ، در جوّی دوستانه ، برای اوتوضیح دهند که یکی از نشانه های طبیعی رشد یک دختر ، شروع قاعدگی است که او را برای مرحله مهم تری از زندگی (مادرشدن ) آماده می کند . سپس از راه ایجاد غرور مسبت به مادر شدن و برانگیختن حسّ مادری اورا بیش از پیش به طبیعی بودن واهمیت این تحول بزرگ در زندگی دختران را چاره کنند.
همچنین پدران باید با پسران خود در مورد احتلام وآماده شدن آنها برای بارور سازی ، پدر شدن وتحمل مسؤلیت خانه وخانواده آماده کنند وبرای آنها توضیح دهند که این امر ، امری طبیعی است که دلیلی برای شرمندگی آن وجود ندارد .
کودکان در سنین 5ـ4سالگی سؤلاتی از قبیل این که : بچه از آمده است؟ چطور خدا ،این نوزاد رابه ما داده است؟ چگونه بچه از شکم مادر بیرون میآید؟ چرا بچه با من تفاوت دارد ؟ آلت جنسی دختر وپسر ، چرا شبیه هم نیستند؟ ، از والدین می پرسند .
بعضی از پدر ومادران ، از پاسخ دادن به این سؤلات طفره می روند و پرده پوشی می کنند وبا تعابیری چون : این پرسش ها به تو نیامده ! بزرگ می شود ، خودت می فهمی ! بعداً برایت می گویم ، بچه هارا ساکت می کنند وبعضی ها هم جواب های نادرست وخلاف واقع می دهند ، مثل این که گفته می شود : خدا این بچه را از آسمان برای ما فرستاده یا از بیمارستان خریدیم ! کودک معمولاً می فهمد که این پاسخ ها ، جواب درست سؤالات او نیستند وپدر ومادر دارند اورا فریب می دهند.
اگر والدین ،فرزندان خود را تا حد لزوم ، از امور جنسی آگاه کنند ، کودک ، برای بدست آوردن اطلاعات ، هیجان خارق العاده ای از خود نشان نمی دهد وزندگی اش را در گرو غریزه جنسی قرار نمی دهد . بسیاری از کودکان در سنین پایین ، کنجکاوی به خرج می دهند ودر باره بدن خود ونحوه بدنیا آمدن بچه ، سؤال می کنند.
چنین کودکانی ، احتمالاً هنگامی که به سن بلوغ برسند ، در مورد مسایل جدیدی که به زندگی آنها مربوط می شود ، صاحب اطلاعات کافی هستند واز هیچ مطلبی تعجب نمی کنند ، در حالی که مطالبی که به آنها گفته شده، مثل تشریح رنگ ها برای آدم نابینا بوده است (روان شناسی بلوغ وتربیت جنسی کودکان ونوجوانان، ص 188ـ187).
در مورد پاسخ به پرسش های کودکان ، نکات زیر را ضروری است
** در پاسخگویی به پرسش های جنسی کودکان ، صراحت وشفافیت ، تا حدی باید باشد که ابهام های ذهنی آنها را رفع شود .
** پاسخ ها نباید به هیچ وجه ، تحریک کننده باشد .
** در مواردی که یکی از والدین ، توانایی پاسخگویی بهتری دارد ، کودک به اوارجاع داده شود.
** حجب وحیا باید رعایت شود ودر پاسخگویی ، از پرده دری اجتناب گردد .
** از برخورد هیجانی یا نفرت انگیز با کودک ، دوری شود . بعضی از والدین ، به دلیل حجب وحیا یا موانع فرهنگی هنگامیکه که کودکشان چنین سؤال هایی را از آنها می پرسند ، دستپاچه وشرمگین می شوند ، می خندند ویا عصبانی می شوند . این برخوردها کنجکاوی کودک را بیشتر تحریک می کند ؛ زیرا احساس می کند که وارد منطقه ممنوعه شده وحالا تا آن جا که می تواند باید کنجکاوی به خرج دهد ؛ امّا اگر برخورد والدین ، عادی ومعمولی باشد ، کودک ، تصور می کند که این پرسش او با دیگر پرسش ها یش تفاوتی ندارد واز کنجکاوی بیش از حد ، اجتناب می کند.
** جواب ها باید به قدر کفایت وقانع کننده باشد با این که بهتر است در پاسخ دادن به این سوالات ، ازبیان اضافی وشرح وتفصیل بی مورد ، خوداری کرد ، امّا باید در نظر داشت که پاسخ باید قانع کننده نیز باشد ؛زیرا کودک ، قانع نشود وپاسخ پرسش خود را به دست نیاورد ، باز هم این سؤال را در ذهن می پروارند وناچار است به منابع نامطمئن مراجعه کند تا پاسخ خود را بیابد . ** در پاسخ دادن به رشد سنی وسطح فهم کودک ، باید توجه شود کودک ، در هر سنی ، توانایی محدودی برای در ک مفاهیم دارد که با گذران دوران رشد ، این توانایی ها هم بیشتر می شوند . لذا والدین باید توجه داشته باشند که پاسخی مناسب با سن ودرک کودک ارائه دهند . مسلماً پاسخی که به یک کودک سه ساله داده می شود ، باید با پاسخی که به کودک ده ساله داده می شود ، متفاوت باشد (تربیت جنسی ،صص،130ـ129).
عباس خراسانی
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع :
قرآن
غررالحکم کلمات امیرالمؤمنین (ترجمه محمد علی انصاری)
فیض کاشانی نویسنده بهشتی ،محمد
روان شناسی بلوغ وتربیت جنسی کودکان ونوجوانان، آلفسون ،ویلیام ،ترجمه شاهلویی وهمکار
تربیت جنسی از منظر فرآن وحدیث تویسنده علی نقی فقیهی
